Beleidsregels. Parkeren in voortuinen

Transcriptie

1 Beleidsregels Parkeren in voortuinen (Uitwegen bij particuliere erven) Gemeente Ede

2 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 1.1 Aanleiding 1.2 Doel van de beleidsregels 1.3 Begripsbepalingen 2. TOEPASSINGSBEREIK 2.1 Verhouding beleidsregels tot de APV 2.2 Het toepassingsbereik van de beleidsregels 3. INHOUD BELEIDSREGELS 3.1 Uitwegen bij woningen Hoofduitgangspunten Te ontderscheiden woningtypen Ruimtelijk-visuele belangen Verstening versus groen in de woonomgeving Uitwegen en openbare parkeerplaatsen Aspecten van verkeer, vervoer en bruikbaarheid en veiligheid van wegen 3.2 Uitwegen bij bedrijven Hoofduitgangspunten Veiligheid en ruimtelijke kwaliteit Aspecten van verkeer, vervoer en bruikbaarheid en veiligheid van wegen 3.3 Algemene regels 4. HARDHEIDSCLAUSULE BIJLAGE: Voorbeeldsituaties 2

3 1. INLEIDING 1.1 Aanleiding Regelmatig vragen bewoners of ze in hun voortuin een uitweg mogen aanleggen. Bedrijven doen hetzelfde, met dit verschil dat hun aanvragen betrekking hebben op bedrijfsgerelateerd verkeer. In beide gevallen is daarvoor volgens de Algemene Plaatselijke Verordening (hierna: APV) een omgevingsvergunning nodig. Met de aanleg van een uitweg worden gronden toegankelijk voor particuliere auto s, kampeerauto s, caravans en bedrijfsverkeer. Behalve zo n vergunning kan het geldend bestemmingsplan ook een verbod bevatten om auto s in voortuinen te parkeren. Een vergelijkbare verbodsbepaling voor bedrijven komt niet voor. Bij de beslissing over vergunningsaanvragen en de toepassing van bestemmingsplannen is een consistente belangenafweging en besluitvorming gewenst. Daarvoor zijn onderstaande beleidsregels opgesteld. 1.2 Doel van de beleidsregels De beleidsregels hebben een meervoudig doel. In de eerste plaats dragen ze bij aan de eenheid van beleid en uitvoering. Dat geldt zowel voor de APV- als de bestemmingsplanbesluiten 1. Voor zowel de betrokken burgers en bedrijven als het gemeentebestuur heeft dat voordelen. Het gaat daarbij vooral om een gelijke en consistente behandeling. Ook worden belanghebbenden door het bekendmaken van beleidsregels geïnformeerd over de wijze waarop het college in de toekomst om zal gaan met zijn beslissingsbevoegdheid. Dat draagt bij aan een transparante besluitvorming. Beleidsregels voorkomen bovendien dat het college van burgemeester en wethouders bij het nemen van besluiten telkens zijn afwegingen in eerdere, soortgelijke individuele gevallen moet herhalen. Door het te voeren beleid uitdrukkelijk neer te leggen in beleidsregels kan het volstaan met een verwijzing naar die regels. 1.3 Begripsbepalingen Uitweg Aanleggen Bestaande situaties Waar in deze beleidsregels sprake is van uitweg of uitwegen wordt daaronder verstaan een uit- in- of oprit bij woningen of bedrijven. Waar in deze beleidsregels sprake is van aanleggen wordt daaronder mede verstaan het vernieuwen, veranderen of vergroten van een uitweg, de aanleg van een tweede uitweg daaronder mede begrepen. Onder bestaande situaties wordt verstaan de op het moment van bekendmaking van de beleidsregels bestaande situaties. 1 lees: afwijkingsbesluiten in de vorm van een omgevingsvergunning 3

4 Tussenwoning Een woonhuis dat met andere, gelijkvormige of nagenoeg gelijkvormige huizen onder één kap of in een rij is geplaatst en zich niet op de hoek van die rij bevindt. 2 Toepassingsbereik 2.1 Verhouding beleidsregels tot de APV Artikel 2:12 van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) verbiedt om zonder omgevingsvergunning uit te wegen op de openbare weg of een bestaande uitweg te verbreden. Bij de beslissing op een aanvraag om vergunning worden de volgende belangen betrokken: het veilig en doelmatig gebruik van de openbare weg, de bescherming van het uiterlijk aanzien van de omgeving en de groenvoorzieningen alsmede de handhaving van het ter plaatse geldende bestemmingsplan. De regeling van het parkeren in voortuinen betreft vooral het grondgebruik. Afwegingen daarover behoren primair plaats te vinden in een bestemmingsplan. Aangezien ook de APV, zij het indirect, ziet op de bescherming van ruimtelijke belangen is het van belang hier uiteen te zetten hoe beide regelingen zich tot elkaar verhouden. Gemeentelijke verordening als een APV kunnen volgens artikel 149 van de Gemeentewet ook betrekking hebben op het gebruik van gronden en bouwwerken en het verrichten van werkzaamheden. Voorwaarde is wel dat zulke verordeningen niet in strijd komen met de bijzondere wetgeving 2. Van strijd met de Wro, in het bijzonder met artikel 3.1 daarvan, is geen sprake indien het motief van de verordening een ander is dan dat van de Wro. Anders dan de (oude) Wet op de Ruimtelijke Ordening 3 kent de huidige Wro geen bepaling die algemene verordenende bevoegdheid nader begrenst. Maar het feit dat de Edese APV ook een ruimtelijk criterium bevat wil niet zeggen dat ze net zoals een bestemmingsplan- een ruimtelijk doel dient. Op het eerste gezicht lijkt dat wel het geval. De APV-bepaling, althans de het voorschrift dat spreekt over de handhaving van het ter plaatse geldende bestemmingsplan is echter vastgesteld om tot coördinatie en afstemming te komen. Daarmee wordt voorkomen dat een omgevingsvergunning moet worden verleend voor een gebruik waartegen vervolgens zou moeten worden opgetreden op grond van strijdigheid met het ter plaatse geldende bestemmingsplan. Samenvattend bevat de Edese APV een bijzonder motief waar het gaat om de regeling van uitwegvergunningen. Dat motief ligt in de coördinatie en afstemming van een complex van belangen en valt niet samen met het ruimtelijk motief van de bestemmingsplannen. 2.2 Het toepassingsbereik van de beleidsregels De beleidsregels zijn van toepassing op bestaande situaties bij woningen en bedrijfspercelen. 2 met name art. 3.1 Wet ruimtelijke ordening 3 art. 72 WRO (oud) bepaalde dat de verordenende bevoegdheid ten aanzien van het onderwerp van de WRO gehandhaafd blijft, voor zover de door de gemeenteraad te maken verordeningen niet met de WRO in strijd zijn. 4

5 3 INHOUD BELEIDSREGELS 3.1 Uitwegen bij Woningen Hoofduitgangspunten Bij de toepassing van de beleidsregels geldt het nee, tenzij -principe. Op aanvragen om een omgevingsvergunning tot het aanleggen van een uitweg wordt afwijzend beschikt tenzij: 1. de aanleg niet in strijd is met het geldend bestemmingsplan; deze regel geldt alleen in combinatie met de hierna volgende regels en niet als afzonderlijk argument om parkeren in de voortuin toch toe te staan. 2. in de oorspronkelijke stedenbouwkundige opzet van het betreffende woonperceel is voorzien in parkeren in voortuinen; 3. het betreft (drive-in)woningen met daaronder een bestaande garage; 4. naast de voorgevel van de woning voldoende ruimte aanwezig is en blijft voor het stallen van een (kampeer)auto of caravan; 5. de aanleg feitelijk niet leidt tot verlies van openbaar groen of openbare parkeerruimte; 6. de aanvraag betrekking heeft op een uitweg ten behoeve van een woning in een rij waarvan meer dan de helft van de woningen op het moment van de aanvraag om vergunning al beschikt over een uitweg en weigering van de aanvraag uit een oogpunt van gelijke behandeling onrechtvaardig zou zijn; 7. de aanleg van het werk plaatsvindt met inachtneming van het gestelde onder van deze beleidsregels Te onderscheiden woningtypen Voorzover het gaat om woningen zien de beleidsregels in de praktijk vooral op rijenwoningen, met name de tussenwoningen daarvan. Bij kopwoningen van een rij en bij (half)vrijstaande huizen met een voldoende brede oprit op eigen terrein naast de woning is een uitweg in het algemeen mogelijk. In die laatste situaties heeft de stalling van een auto, kampeerwagen of caravan op de oprit doorgaans minder invloed op het straatbeeld, vooropgesteld dat de voortuin intact blijft waardoor zijn functie als groene buffer behouden blijft. Daarnaast zijn er situaties waarin bij de stedenbouwkundige opzet juist is uitgegaan van parkeren in de voortuin. Bij deze woningtypen is de voortuin nadrukkelijk ontworpen voor het stallen van auto s (al dan niet onder een carport) of hebben de woningen een daaronder liggende garage (drive-in woningen). Het straatprofiel is hier dan ook op afgestemd. Dat valt bijvoorbeeld op te maken uit de aanwezigheid van lage trottoirbanden of juist het ontbreken van trottoirs of van parkeerplaatsen langs de weg, concentraties van openbaar groen i.p.v. laanbeplanting etc.. In die gevallen vormt een uitweg geen bezwaar. In de bijlage zijn voorbeeldsituaties verbeeld Ruimtelijk-visuele belangen Parkeren in voortuinen gaat in principe gepaard met het verharden daarvan. Voortuinen zijn echter bedoeld als groene buffers tussen woningen en de straat. De open, groene stroken tussen de straat en de hoofdbebouwing dragen bij aan een prettige leefomgeving en een heldere scheiding tussen openbaar en privé. Daarom wordt bijvoorbeeld terughoudend omgegaan met verzoeken voor bebouwing in voortuinen. Ook door het aanbrengen van verharding en het parkeren van auto s in 5

6 voortuinen wordt dit karakter aangetast. De voortuin wordt op die manier betrokken bij het openbaar gebied. Daarmee vervaagt het onderscheid tussen openbaar en privé. Hierdoor ontstaat een verrommeling van het straatbeeld waarin de oppervlakteverhardingen en auto s de sfeer bepalen. Het verharden van de voortuin gaat ten koste van de ruimtelijke kwaliteit en is daarom in beginsel niet wenselijk. Ook een tweede uitweg of een verbreding van een bestaande uitweg is in beginsel stedenbouwkundig niet wenselijk. Enerzijds zal daarmee de verharding in de voortuin toenemen. Anderzijds ontstaat daardoor de mogelijkheid om meer voertuigen voor een woning te stallen. Alleen in uitzonderingsgevallen, zoals bij zeer grote percelen, kan een vergunning voor een verbreding of tweede uitweg worden verleend, mits er geen overheersende ruimtelijke of verkeerstechnische bezwaren zijn en de belangen van het aangrenzend openbaar gebied zich daartegen niet verzetten. Hoewel burgers zelf kunnen bepalen of zij verharding aanleggen in de voortuin, wil de gemeente daar niet actief aan meewerken door het verlenen van een vergunning voor het aanleggen of verbreden van een uitweg. Bij een voortuin met verharding is veelal nog wel sprake van een fysieke erfafscheiding, waardoor het privé-erf herkenbaar blijft. Bij een uitweg valt deze scheiding geheel weg Verstening versus groen in de woonomgeving In veel woonbuurten binnen de gemeente Ede is welbewust ruimte gecreëerd voor zowel openbaar groen (plantsoenen, bermen, parken, straatbomen) als privé-groen (tuinen). Groen bepaalt in belangrijke mate het straatbeeld en levert een grote bijdrage aan de ruimtelijk-visuele kwaliteit en leefbaarheid van de woonomgeving. Een groene woonomgeving vormt zeker binnen de gemeente Ede een belangrijke woonkwaliteit. De centrumgebieden zijn primair ingericht voor verkeer en parkeren, maar de Edese woonwijken kennen vele groene privétuinen en openbaar groen. Groen maakt de omgeving niet alleen mooier, maar draagt ook bij aan een goede gezondheid, klimaat en milieu. Groen brengt bijvoorbeeld koelte, zorgt voor een betere waterhuishouding en bewoners voelen zich doorgaans prettiger te midden van groen. Het is daarom van belang dat hiermee zorgvuldig wordt gegaan. Het verharden van voortuinen ten behoeve van parkeren gaat ten koste van het groen in de straat. Daarnaast komt het voor dat voor de aanleg van een uitweg ook openbaar groen zou moeten wijken. Hierdoor wordt het groene beeld van de straat nog meer aangetast. Het verharden van een enkele tuin zal weinig invloed hebben, maar wanneer dit in de hele straat gebeurt zal dit een merkbaar effect hebben. De gemeente Ede wenst in dat verband geen precedenten te scheppen Uitwegen en openbare parkeerplaatsen Parkeren in voortuinen wordt vaak gezien als oplossing voor een tekort aan parkeerplaatsen in de wijk. De aanleg van een uitweg gaat echter in veel gevallen ten koste van een openbare parkeerplaats langs de weg. Het opheffen van een openbare parkeerplaats ten behoeve van een plaats op eigen terrein levert per saldo minder parkeermogelijkheden op. De parkeerplaats kan immers gedurende de dag niet meer door meerdere autobezitters worden gebruikt. In gebieden waar de parkeerdruk hoog is biedt het creëren van parkeerplaatsen op eigen erf hooguit een zekere garantie voor bewoners dat zij vlakbij hun huis kunnen parkeren. Het eventuele parkeertekort wordt daarmee echter niet opgelost, maar eerder vergroot of verplaatst. 6

7 3.1.6 Aspecten van verkeer, vervoer en bruikbaarheid en veiligheid van wegen Bij de toepassing van de beleidsregels ten behoeve van uitwegen bij woningen nemen burgemeester en wethouders het volgende in acht: a. bij woningen is een uitweg toegestaan van maximaal 5 meter breed (conform Handboek Inrichting Openbare Ruimte); b. bij een gecombineerde uitweg ten behoeve van twee woningen bedraagt de maximaal toegestane breedte 7,00 meter; c. per woning is maximaal één uitweg toegestaan; d. de aanleg van een uitweg mag in principe niet ten koste gaan van een openbare parkeerplaats; e. een uitweg mag alleen toegang verschaffen tot de zijtuin naast een woning, en niet tot de voortuin direct vóór de voorgevel. Daarbij dient een oprit minimaal 3 meter breed te zijn; f. een op particulier terrein geparkeerd voertuig mag niet uitsteken op het openbaar terrein. De beschikbare diepte op particulier terrein dient dan ook minimaal 5,00 meter te bedragen. 3.2 Uitwegen bij bedrijven Hoofduitgangspunten Op aanvragen om een omgevingsvergunning tot het aanleggen van een uitweg gelden de volgende voorwaarden: 1. de aanleg moet passen in het geldend bestemmingsplan; 2. de aanleg mag niet leiden tot verlies van openbaar groen of openbare parkeerruimte; 3. de aanleg vindt plaats met inachtneming van het gestelde onder van deze beleidsregels Veiligheid en ruimtelijke kwaliteit Anders dan in woonsituaties gaat het bij bedrijven in de eerste plaats om een goede bereikbaarheid en toegankelijkheid van het perceel. Dat maakt dat omgevingsvergunningen voor de aanleg van uitwegen daar eerder kunnen worden verleend. Bij de inrichting is vooral het onderscheid tussen het private en publieke domein bepalend, ofwel de voorzijde van een bedrijfsterrein en het daaraan grenzende openbare weg. Bedrijven hebben behoefte aan voldoende ruimte om het perceel te kunnen bereiken. Vaak wordt de uitweg gezien als mogelijke ruimte om te kunnen manoeuvreren. Maar een uitweg is daar niet voor bedoeld. Het draaien en keren van vrachtwagens dient waar mogelijk op eigen terrein plaats te vinden. Dit schept duidelijkheid over het gebruik van de weg en bevordert de veiligheid van de medeweggebruikers, Het beperken van de breedte draagt ook bij aan het versterken de ruimtelijke kwaliteit. Bij (zeer) brede uitwegen vervaagt het onderscheid tussen de loop van de rijbaan en het veelal verharde bedrijfsterrein. Deze brede aaneengesloten stukken verharding hebben bovendien een negatieve invloed op de uitstraling van het terrein. Met smallere inritten kunnen meer overzichtelijke begrenzingen tussen privé-erven en de openbare ruimte worden gecreëerd. Ook biedt dit de mogelijkheid om aanwezige groenstructuren zoveel mogelijk te behouden. Om deze redenen wordt ook het aantal uitwegen zoveel mogelijk beperkt. 7

8 3.2.3 Aspecten van verkeer, vervoer en bruikbaarheid en veiligheid van wegen Bij de toepassing van de beleidsregels ten behoeve van uitwegen ten behoeve van bedrijven nemen burgemeester en wethouders het volgende in acht: a. bij bedrijven is een uitweg toegestaan met een maximale breedte van 12 meter. De breedte is afhankelijk van het gebruik van de uitweg en de draaicirkel van een maatgevend voertuig. Handelingen als keren en rangeren dienen op particulier terrein plaats te vinden. Bij kantoorpanden, waar geen grote voertuigen het particuliere terrein op rijden, is een uitweg van maximaal 6 meter toegestaan. Bij bedrijven in gemengde gebieden is sprake van maatwerk; b. bij bedrijfspercelen zijn in beginsel meerdere uitwegen toegestaan. Er wordt echter maximaal één 12 meter brede uitweg toegestaan per 50 meter frontbreedte van het bedrijvenperceel. De onderlinge afstand tussen de diverse uitwegen bedraagt ten minste 50 meter; c. bij bedrijven met een frontbreedte van maximaal 50 meter kunnen bij uitzondering twee uitwegen worden toegestaan, mits de kortste afstand tussen beide uitwegen minimaal 6 meter en de frontbreedte van het perceel ten minste 30 meter bedraagt. Indien het gaat om twee afzonderlijke uitwegen voor oprijden en verlaten van het terrein (beide éénrichting) mogen deze op kortere afstand van elkaar worden aangelegd. In de uitvoering dient echter duidelijk naar voren te komen dat het twee aparte uitwegen zijn. De aanvrager moet daarbij aantonen dat dit uit een oogpunt van doelmatige bedrijfsvoering noodzakelijk is en alternatieve oplossingen redelijkerwijs ontbreken; d. als openbare parkeerplaatsen komen te vervallen moet de mogelijkheid aanwezig zijn om binnen een straal van 100 meter van de gevraagde uitweg eenzelfde aantal openbare parkeerplaatsen te realiseren. De meerkosten van aanleg van nieuwe parkeerplaatsen dienen te worden betaald door de aanvrager; e. een op particulier terrein geparkeerd voertuig mag niet uitsteken op openbaar terrein. De beschikbare diepte op particulier terrein dient dan ook minimaal 5,00 meter te bedragen. 3.3 Algemene regels De bruikbaarheid en veiligheid van wegen a. Op wegen die in de wegcategorisering zijn aangewezen als erftoegangswegen is een uitweg mogelijk. Op gebiedsontsluitingswegen is het vanuit Duurzaam Veilig niet wenselijk aansluitingen te hebben. b. De constructie van de openbare weg moet ter plaatse van de uitweg berekend zijn op het te verwachten gebruik cq. de belasting van de uitweg. c. De aanleg van de uitweg mag de bruikbaarheid van parkeerplaatsen op de openbare weg niet verminderen of tenietdoen. d. Binnen 5 meter van een kruispunt of T-splitsing van wegen is een uitweg niet toegestaan. Datzelfde geldt binnen een afstand van 50 meter van een verkeersregelinstallatie. e. In een onoverzichtelijke bocht is geen uitweg toegestaan. f. Het zicht vanaf de grens van het te ontsluiten perceel op het verkeer op de openbare weg moet zodanig zijn dat de uitweg veilig kan worden gebruikt. g. Vanaf de openbare weg moet duidelijk waarneembaar zijn dat de uitweg leidt naar een privéterrein. Burgemeester en wethouders nemen daarbij het Handboek Inrichting Openbare Ruimte in aanmerking. 8

9 Beheersaspecten a. Een uitweg mag het gebruik van uitleggers en controleputten in geval van een verstopping van openbare afvoervoorzieningen niet belemmeren of beletten; b. Een uitweg mag zich bevinden boven infiltratiekratten en daarmee vergelijkbare voorzieningen. Sterkte en diepteligging van de uitweg moeten voldoende zijn voor de verkeersbelasting; c. Een uitweg mag niet worden aangelegd onder de kroonprojectie van een boom. d. Bij de toepassing van infiltratievoorzieningen vindt door of namens de gemeente Ede toetsing plaats van bergingscapaciteit, ontwerp en beheersmogelijkheden; e. Uitwegen worden zoveel mogelijk aangelegd buiten de plaats waar zich kolken bevinden. Indien kolken moeten worden verplaatst komen de kosten daarvan volledig voor rekening van de aanvrager. 4 HARDHEIDSCLAUSULE Als een vergunningsaanvraag betrekking heeft op een situatie die in deze beleidsregels niet is voorzien of als het onverkort toepassen van die regels onredelijk zou zijn, kunnen burgemeester en wethouders in beginsel daarvan afwijken. Bij hun besluit tot afwijking van de regels nemen burgemeester en wethouders het doel van de beleidsregels zoveel mogelijk in aanmerking. 9

10