WILLIBRORD-DAGEN de eerste maandag van de maand

Transcriptie

1 WILLIBRORD-DAGEN de eerste maandag van de maand

2 1. DIES-VIERING FILOSOFISCH-THEOLOGISCH INSTITUUT SINT WILLIBRORD Maandag 7 November 2011 Hoogfeest van Sint Willibrord uur: Eerste steenlegging voor de aan te bouwen tuinzaal uur: Pontificale H. Mis bij gelegenheid van de Dies van het Filosofisch- Theologisch Instituut Sint Willibrord Hoofdcelebrant: Zijne Eminentie Raymond L. Kardinaal Burke, prefect van de Apostolische Signatuur in concelebratie met Z. Exc. Mgr. dr. Jozef M. Punt en de aanwezige priesters. Koffie thee uur: Tiltenberglezing over het priesterschap door Z. Em. Kardinaal R.L. Burke Aansluitend aperitief buffetmaaltijd Om uur Peter Vermaat, Francesco, het verhaal over een middeleeuwer De middeleeuwen. Een wonderlijke wereld, met zijn stedenoorlogen en kruistochten. Zijn strijd tussen paus en keizer. Wat wilde Francesco in die wereld? Zoveel mogelijk trouw aan de historie vertelt Peter Vermaat over Francesco, die Christus wilde navolgen en daarom koos voor de armoede. Peter Vermaat is theatermaker en verteller die zijn verhalen visualiseert met maskers en poppen. Het spel Francesco is zijn vijfde productie. Hij is permanent diaken van het bisdom Groningen-Leeuwarden en onder meer verantwoordelijk voor catechese en theologische en spirituele vorming in dat bisdom uur: Vespers, waaronder admissio 2

3 2. DIES-VIERING VAN HET HOGER INSTITUUT VOOR GODSDIENSTWETENSCHAPPEN SINT BONIFATIUS Symposium Kerk en media: kansen en beperkingen Zaterdag 15 oktober Viering van het 12½ jarig bestaan van het Sint Bonifatius/instituut (programma onder voorbehoud) 9.00 uur Lauden en Eucharistieviering uur koffie / thee uur Kerk in huidige samenleving: gevolgen voor relatie kerk en media (Prof. dr. P. Koopman) uur Vanuit het perspectief van de media. Hoe zou de Kerk beter kunnen communiceren? (M. Jansen/ EO) uur Vanuit het perspectief van een bisdom. Wat is een verstandig mediabeleid? (Drs. W. Peeters) uur lunch uur Omgaan met media: do's en don'ts voor de geïnterviewde (Drs. P. Kohnen) uur Hoe zit je er zelf in? Angst voor de media (Dr. A. Bisschops) uur koffie / thee uur KWETSBAARHEID ALS WAPEN (prof. dr. A. Bodar) uur panelgesprek o.l.v. dagvoorzitter uur afsluiting door mgr. J.M. Punt uur vespers uur borrel 3. WILLIBRORD-LEZINGEN Deze lezingen vinden plaats om uur op de eerste maandagen van de maand en zijn bedoeld voor de priesterstudenten; voor sommige lezingen worden ook de diakenkandidaten en kandidaat pastoraal werkers uitgenodigd. Tijdens deze lezing vindt het gesprek plaats van de Bisschop met de jonge priesters en degenen die in het pastorale jaar zijn. Docenten, alsmede Priesters en diakens die langer dan vijf jaar zijn gewijd, zijn eveneens uitgenodigd de Willibrordlezing bij te wonen. Ook reeds gezonden pastoraal werkers en catechisten worden voor verschillende lezingen uitgenodigd. Na de lezing wordt de H. Eucharistie gevierd in conjunctie met de Vespers. Na de heilige Mis is er een buffet-maaltijd waarmee de dag wordt besloten. Maandag 3 Oktober

4 16.00 uur: Mw. EDITH GEURTS, FRANK SWINKELS, Verslaafdenzorg Stichting De Hoop Een toelichting op de Christelijke hulpverlening die stichting De Hoop biedt. Wie helpen we, wat bieden we aan en wat is het onderscheidende aan Christelijke hulpverlening. Een oud cliënt van ons zal een persoonlijk getuigenis geven en aangeven wat Jezus hierin heeft betekent. Waarom is gebed belangrijk bij psychische en verslavingproblemen? Ook zal iets worden verteld over twee grote verslavingen met een enorm effect op huwelijken en roepingen. Te weten alcohol en porno verslaving. Beiden komen vaak voort uit pijn en eenzaamheid. De gevolgen voor gezin of een parochie zijn groot. Geestelijke onreinheid heeft vaak een vernietigend effect op het huwelijk en ik denk ook op de roeping. Het vluchten in alcohol stompt emotioneel af en maakt gevoelloos. Voor pornoverslaving is overigens een mooie anonieme e-hulp: De Hoop is een stichting die verslaafden (drugs, alcohol enz.) begeleidt vanuit een christelijke identiteit. Deze bijeenkomst is een kennismaking met de wereld van mensen die verslaafd zijn en met de mogelijkheden om - begeleid in een gemeenschap met een gelovige, christelijke achtergrond - de weg naar een nieuw, ander leven te vinden. Maandag 7 November 2011 Dies van het Filosofisch-Theologisch Instituut Sint Willibrord uur: VIERDE TILTENBERGLEZING, Z. EM. KARDINAAL R.L. BURKE, Priester-zijn in deze tijd Het volledige programma van deze dag vindt U hierboven onder 1. De Tiltenberglezing is ingesteld bij gelegenheid van de verwerving van De Tiltenberg door het Groot-seminarie. De eerste lezing werd gehouden door de van oorsprong Arabische jezuïet en Islamkenner Samir Khalil Samir (30 mei 2004). Daarna waren prof. dr. L. Elders SVD en Kardinaal Godfried Danneels sprekers uur: Diaken drs. P. E. J. VERMAAT ofs, Francesco, het verhaal over een middeleeuwer (voorstelling) De middeleeuwen. Een wonderlijke wereld, met zijn stedenoorlogen en kruistochten. Zijn strijd tussen paus en keizer. Wat wilde Francesco in die wereld? Zoveel mogelijk trouw aan de historie vertelt Peter Vermaat over Francesco, die Christus wilde navolgen en daarom koos voor de armoede. Peter Vermaat is theatermaker en verteller die zijn verhalen visualiseert met maskers en poppen. Het spel Francesco is zijn vijfde productie. Hij is permanent diaken van het bisdom Groningen-Leeuwarden en onder meer verantwoordelijk voor catechese en theologische en spirituele vorming in dat bisdom. Maandag 5 December

5 16.00 uur: Z. Exc. mgr. dr. G.J.N. DE KORTE, Kerk (christendom) en Islam De verhouding tot de Islam en de rol van de Islam in onze samenleving staat volop ter discussie, natuurlijk mede door de stellingnamen van Geert Wilders en de PVV. Maar hoe verhouden de Kerk en het christendom zich tot de Islam? Het tweede Vaticaans concilie en de postconciliaire documenten hebben hierover behartenswaardige dingen gezegd, die van groot belang zijn voor de verhouding van christenen en van de Kerk tot de Islam. Mgr. dr. G. de Korte (* 1955), Bisschop van Groningen-Leeuwarden en bisschopreferent voor Kerk en Samenleving, spreekt vanmiddag dus over een belangrijk en actueel thema. Maandag 2 Januari 2012 Geen Willibrordlezing, wel voortgezette vorming. Maandag 6 februari uur: St.THOMASLEZING Dr. L. HENDRIKS, de plaats van de liefde in het menselijk handelen, volgens Sint Thomas Thomas concept van het menselijk handelen te begrijpen is het nodig om een juiste visie te hebben op de menselijke persoon, die niet met verschillende functies, maar als een eenheid handelt. Hierbij is het moment van de keuze voor sint Thomas een sleutelbegrip. De menselijke handeling kan voor Thomas niet adequaat beschreven worden op een al te schematische manier en juist het begrip van de liefde blijkt cruciaal te zijn om Thomas visie op het menselijk handelen te begrijpen. Door de liefde wordt het menselijk handelen in al zijn facetten verklaard, aangezien het de drijfveer is voor alle strevende elementen in de mens. Dr. L.J.M. (Lambert) Hendriks (*1978, Maastricht) behaalde in 2005 zijn licentiaat aan het Johannes Paulus II instituut te Rome. In 2009 promoveerde hij aan hetzelfde instituut van de Lateraanse Universiteit tot doctor in de gewijde theologie, met het proefschrift Choosing from Love. The Structure of the Human Act according to Thomas Aquinas. In 2008 werd hij inwonend docent ethiek en moraaltheologie aan het Grootseminarie Rolduc; in 2009 werd hij benoemd tot vice-rector aan de priesteropleiding. De Thomaslezing is een initiatief van het Ariënskonvikt, dat op de Tiltenberg wordt voorgezet. Maandag 5 Maart uur: Z. Exc. mgr. drs. Th.C.M. HOOGENBOOM, hulpbisschop van het Aartsbisdom Utrecht, Samenvoeging van parochies en parochiële caritasinstellingen 5

6 In 2011 rondt het Aartsbisdom Utrecht het proces van samenvoeging van parochies en het proces van samenvoeging van parochiële caritas-instellingen af. In zijn lezing zal Mgr. Hoogenboom eerst een schets geven van de voorgeschiedenis van deze samenvoegingsprocessen. Ook zal hij een overzicht geven van de wijze waarop het Aartsbisdom Utrecht gedurende de jaren de samenvoeging van parochies en parochiële caritas-instellingen procedureel en inhoudelijk heeft gefaciliteerd. Vervolgens zal Mgr. Hoogenboom schetsen hoe het inzetten, doen voortgaan en voltooien van deze ingrijpende processen van bestuurlijke (re)organisatie in de geloofsgemeenschappen is geland. Daarbij zal hij aangeven met welke emoties, vragen en uitdagingen de samenvoegingsprocessen gepaard zijn gegaan en hoe de Bisdomstaf van het Aartsbisdom Utrecht hierop heeft gereageerd. Tenslotte zal hij ook uiteenzetten hoe de Bisdomstaf van het Aartsbisdom Utrecht de bestuurlijke reorganisatieprocessen heeft ondersteund met flankerend pastoraal beleid. Maandag 2 April uur: Prof. Dr. P.J.J. VAN GEEST, Augustinus angst voor God Augustinus heeft zowel een definitie van de vrees voor God gegeven als deze in zijn preken geintensiveerd. De vraag is: waarom deed hij dit? Wat is de functie van de vrees in de verhouding van de mens tot God. In de lezing zal hier een eerste licht op worden geworpen. Prof. dr. Paul van Geest (* 1964) is hoogleraar patristiek aan de Faculteit Katholieke Theologie van de Universiteit van Tilburg en hoogleraar Augustijnse Studies aan de VU Amsterdam. Hij heeft vele publicaties op zijn naam staan en is een drijvende kracht achter het interuniversitair Centrum voor Patristisch Onderzoek, waarvan hij directeur is. Maandag 7 Mei uur: CSLK lezing Mr. dr. lic. M. VAN STIPHOUT, Scheiding van Kerk en Staat en de ontwikkeling van de Kerk tot een zelfstandige geloofsgemeenschap Tussen het einde van de achttiende eeuw en 1965 veranderde de positie van kerken en levensbeschouwingen in de Westerse samenlevingen als gevolg van de invoering van het beginsel van een scheiding van Kerk en Staat door de profane staten. De rooms-katholieke Kerk kon aanvankelijk geen aangepast theologisch antwoord formuleren op deze nieuwe politiek-maatschappelijke ontwikkelingen en hield formeel vast aan de theologie die zich ontwikkeld had in de periode na het Concilie van Trente ( ). Desondanks kon de katholieke kerkgemeenschap in de onderzochte landen Italië, Frankrijk en Duitsland op alle niveaus antwoorden formuleren op de nieuwe uitdagingen. Al deze antwoorden waren evenwel van politieke of bestuurlijk-juridische aard en oefenden ook invloed uit op het ecclesiologische model van de katholieke Kerk: zo ontstonden binnenkerkelijk de rechtstheorie van het kerkelijk publiekrecht (Ius Publicum Ecclesiasticum) en de hierbij behorende sterk juridische bepaalde leer van Kerk en Staat als perfecte gemeenschappen (Societates Perfectae). 6

7 Deze nieuwe ontwikkelingen werden door zowel gelovigen als niet-gelovigen vrijwel niet opgemerkt omdat de kerkelijke en liberale propaganda die overigens in toenemende mate invloed verwierven in de samenlevingen door de geleidelijke toename van de persvrijheid in Europa deze wijzigingen niet oppikten en de oude opvattingen bleven verspreiden. Zokon bij de gelovigen de indruk ontstaan dat de structuur van de rooms-katholieke Kerk onveranderlijk was en bij ongelovigen dat de Kerk een bolwerk van maatschappelijk conservatisme was waarin pas verandering werd gebracht door het Tweede Vaticaans Concilie ( ). Volgens de spreker dient dit beeld echter gecorrigeerd te worden: de geleidelijke ontwikkeling van de katholieke visie op Kerk-Staat-verhoudingen werd juist afgeslotendoor het Tweede Vaticaans Concilie. Een Concilie overigens dat geen breuk met de kerkelijke traditie vormt, maar er juist een integraal onderdeel van is. Deze stelling wordt geïllustreerd aan de hand van vele soms paradoxale voorbeelden waarbij ook ruime aandacht wordt besteed aan de rol van de Heilige Stoel in deze ontwikkeling en het feit dat het anders dan bij een formele scheiding van het bestuur van Kerk en Staat nietmogelijk is om religie en samenleving van elkaar te scheiden. Tevens stelt de spreker dat een aantal elementen en conclusies van zijn onderzoek niet tijdgebonden, maar structureel van aard is. Ze zijn daarom niet alleen van toepassing op de rooms-katholieke Kerk, maar op alle levensbeschouwingen in een democratische context. Hiermee dienen beleidsmakers en wetenschappers rekening te houden bij het voortdurend actualiseren van het beginsel van een scheiding van Kerk en Staat, juist ook bij de komst van religieuze nieuwkomers zoals moslims. Maurice van Stiphout, * Helmond, 1968, studeerde rechten, canoniek recht en theologie, in Leiden en Leuven. Op 12 mei 2011 promoveerde hij aan de Rijksuniversiteit Groningen tot Doctor in de Rechtsgeleerdheid op een studie getiteld: Scheiding van kerk en staat en de ontwikkeling van de kerk tot een zelfstandige geloofsgemeenschap. Studies over de rooms-katholieke kerk vanuit juridisch perspectief ( ). Sinds 1999 is hij als stafjurist verbonden aan de Interdiocesane Dienst voor het Katholiek Godsdienstonderwijs in Brussel. Hij is tevens gastdocent aan de Rijksuniversiteit Groningen en de academische lerarenopleiding van de faculteit Godgeleerdheid in Leuven. Maandag 4 juni 2012 Geen Willibrordlezing 7

8 4. VOORTGEZETTE VORMING Voor de jong-gewijde priesters en priesterkandidaten in het pastorale jaar De voortgezette pastorale vorming van de jonge priesters - jong in wijdingsjaren - is een gelegenheid om de verbondenheid met elkaar en met de Bisschop te beleven en te reflecteren op de eigen pastorale werkzaamheid en deze te toetsen en te verdiepen. De dagen van de voortgezette vorming dienen er mede toe te beleven dat priesters als leden van één presbyterium samen staan voor de priesterlijke zending die Christus aan de Kerk heeft toevertrouwd. Deze dagen bieden gelegenheid om de Bisschop te ontmoeten, met een geestelijke vader (geestelijk leidsman) te spreken en te bidden. De kerkelijke documenten beklemtonen dan ook de noodzaak van deze bijeenkomsten (zie hieronder en vgl. bijv. Ratio Fundamentalis, nr. 100; Ratio Neerlandica nr en Bijlage I, nr ; Directorium voor het ambt en het leven van de priesters, hoofdstuk 3, m.n. nr. 93). De vorming omvat naast de persoonlijke pastorale begeleiding (supervisie en mentoraat) een aanbod van bezinningsdagen (stille dagen) en de vastgestelde vormingsdagen op de eerste maandagen van de maand. Voor deze eerste maandagen van de maand worden de priesters van de laatste vijf wijdingsjaren uitgenodigd en verwacht. De priesters die meer dan vijf jaar gewijd zijn, krijgen nog wel de uitnodiging en kunnen aan deze maandagen en de Willibrordlezing deelnemen. De vijf jaren worden bij voldoende deelname (volledige deelname aan tenminste tweederde van de eerste maandagen) afgesloten met een door de Bisschop en de verantwoordelijke voor de vorming getekend getuigschrift. De eerste maandagen: priesters van de laatste vijf wijdingsjaren en de priesterstudenten van het pastorale jaar worden hierbij verwacht; zij worden verzocht deze dagen voor het gehele jaar in hun agenda te reserveren. Het programma begint om uur (koffie); om is de eerste inleiding. Om ongeveer uur - na het gesprek met de Bisschop) is de vormingsdag afgelopen; de aanwezigen zijn echter uitgenodigd aan de aansluitende vespers met Eucharistieviering deel te nemen en de priesters om met de Bisschop te concelebreren alsook aan het aansluitende buffet deel te nemen KERKELIJKE DOCUMENTEN OVER DE VOORGEZETTE VORMING Voor de priester van onze tijd is de permanente vorming een noodzakelijk middel tot het bereiken van het doel van zijn roeping, de dienst van God en van zijn volk (...) Om dit bovennatuurlijk doel te bereiken moeten vanzelfsprekend de algemene criteria worden gevonden en geanalyseerd, volgens welke de permanente vorming van de priesters dient te worden opgezet (Directorium voor het ambt en het leven van de priesters, 71). Er moet niet alleen een plan voor de permanente vorming worden uitgedacht en opgesteld, het moet ook ten uitvoer worden gebracht. Daartoe is een duidelijke structurering nodig van wat er te doen staat; moet het plan de doelstellingen, de te 8

9 behandelen stof en de te gebruiken middelen aangeven (Directorium voor het ambt en het leven van de priesters, 86). In een dergelijke context (van het pastorale jaar) kunnen heel geschikt praktijklessen en werkcolleges worden georganiseerd over biechthoren, liturgie, catechese, preken, kerkelijk recht, de eigen spiritualiteit van de priester, de leek en de religieus/ze, sociale leer, communicatie en media, kennis van sekten en nieuwe vormen van religiositeit, enzovoorts (Directorium voor het ambt en het leven van de priesters, 82). Overeenkomstig hetgeen gezegd is over het pastorale jaar, dienen er in de eerste jaren van het priesterschap ieder jaar vormingsbijeenkomsten te worden georganiseerd. Daarin dienen theologische, juridische, spirituele en culturele onderwerpen diepgaand te worden behandeld door middel van speciale sessies, gewijd aan problemen op het gebied van de moraal, de pastoraal, de liturgie enzovoorts. Bij gelegenheid van deze bijeenkomsten kan ook de bevoegdheid voor het biechthoren worden vernieuwd, zoals is vastgesteld door het kerkelijk wetboek en de bisschop (vgl. cc. 970 en 972) (Directorium voor het ambt en het leven van de priesters, 93). Over de permanente vorming, zie ook: Directorium voor het ambt en het leven van de priesters, 69-80, waar gesproken wordt over de menselijke vorming, de geestelijke vorming, de intellectuele vorming en de pastorale vorming. De permanente intellectuele vorming moet leiden tot bidden, verbondenheid en pastoraal handelen; aandacht voor de documenten van het leergezag, voor zaken die in het cultureel debat en voor de pastorale praktijk van belang zijn (o.m. sociale ethiek, bio-ethiek, vragen die samenhangen met wetenschappelijke vooruitgang, met de sociale leer van de Kerk, met het gebruik maken van sociale communicatiemiddelen enzovoorts, n. 77). Wat betreft het pastoraal handelen worden door het Directorium genoemd: het bespreken van het pastoraal plan van het bisdom, van alles wat betrekking heeft op het leven en de pastorale praktijk van de priesters, zoals ethiek, catechese, gezinspastoraal, roepingenpastoraal, zorg voor jeugd, bejaarden, zieken, de oecumene en voor hen die van de kerk vervreemd zijn, n. 78. De voortgezette vorming moet zijn een systematisch aanbod, dat in etappes verloopt en nauwkeurig omschreven is (Pastores dabo vobis, 79); deze georganiseerde voortgezette vorming moet vergezeld gaan van regelmatige persoonlijke studie (Directorium voor het ambt en het leven van de priesters, 79) OVERZICHT VAN HET GEHELE ZESJARIG PROGRAMMA voorlopige opzet Hieronder treft U een globale opzet aan van de gehele voortgezette vorming gedurende het pastorale jaar en de eerste vijf jaar na de priesterwijding. Mocht U onderwerpen missen in dit overzicht die wél van belang zijn of andere opmerkingen hebben, reageert U dan alstublieft naar rector@tiltenberg.org In totaal zijn voorzien: 192 uur De met * gemerkte onderdelen zijn opgenomen in het programma van het studiejaar Geestelijke vorming 1.1. het ontvangen en geven van geestelijke leiding: 3 uur * 9

10 1.2. retraite 1.3. recollectie: 6 uur * 2. Verkondiging 2.1. intervisie-gesprek, zie onder bij Catechese 3.1. eerste-communie-catechese 2 uur 3.2. vormselcatechese 2 uur 3.3. het opzetten van volwassen-catechese in de parochie 2 uur hoe uitnodigen? - voor welke doelgroep(en)? - methode en inhoud* 4. Liturgie 4.1. Vieringen voor kinderen en jongeren 2 uur 4.2. Vieringen rond de uitvaart 2 uur * 4.3. De Tridentijnse Mis (Buitengewone vorm van de Romeinse ritus) 2 uur (algemene inleiding; oefen-afspraken voor liefhebbers) 4.4. Liturgische zang 4 uur 5. Sacramentenpastoraal 5.1. biechtpastoraal 6 uur * 5.2. huwelijksvoorbereiding 2 uur 5.3. zie ook bij catechese en pastorale vorming 6. Pastorale vorming 6.1. pastoraal voor ernstig zieken en stervenden 4 uur 6.2. pastorale zorg voor homoseksuelen, samenwonenden, mensen in onregelmatige situaties 4 uur * 6.2. opzetten van jongerenpastoraal en omgaan met jongeren 4 uur* 6.3. gezinspastoraal 2 uur* 6.4. ouderenpastoraal 2 uur* 6.5. Opvoeding 2 uur* 6.6. Intervisie-bijeenkomst (20 uur, jaarlijks 2x2 uur) * 7. Pastorale organisatie en leiding geven 1.1. Leiding-geven in de parochie 6 uur 1.1. Conflicthantering 4 uur 1.2. Het begeleiden van veranderingsprocessen 4 uur 1.3. Het werken in regio s 4 uur 1.4. Ontwikkeling in het diocesaan pastoraal beleidsplan 4 uur 1.5. Kerkopbouw 6 uur 8. Kennismaking met nieuwe bewegingen, gemeenschappen en andere nieuwe werkelijkheden - Opus Dei 2 uur - Focolare 2 uur - Neocatechumenale Weg in de parochie 2 uur - Communione e Liberazione 2 uur - Foi et Lumière (Geloof en Licht) 2 uur - Life Teen 2 uur - Charismatische vernieuwing 2 uur - Kleine christelijke gemeenschappen 2 uur - overige 4 uur 9. Recente kerkelijke documenten 5 uur (jaarlijks 1 uur) 10. Moraaltheologische vorming Actuele vraagstukken (stamcel-onderzoek; voedsel en vocht enz.) 4 uur 10

11 10.2. Morele vragen in pastorale situaties: Euthanasie, abortus, geboorteregeling, belastingontduiking, communiceren 6 uur 11. Oecumene en relatie tot het Jodendom De oecumenische contacten in Nederland en internationaal 4 uur De relaties met het Jodendom 4 uur 11. Communicatie en media Omgaan met de media 6 uur Spreekvaardigheid en communicatietraining 6 uur 12. Wetenschappelijke en maatschappelijke ontwikkelingen De positie van de Islam in onze maatschappij 2 uur De positie van de Kerk in onze samenleving (o.m. contacten met de overheid) 2 uur Overige 4 uur 13. Kennismaking met de diocesane diensten Officialaat 2 uur; Huwelijk en gezin 2 uur; Jongerenpastoraat 2 uur * 13.4.Commissie Regiovorming en kerkopbouw 2 uur 13.5 Bouwzaken 2 uur Diaconie 2 uur * Financiën 2x2 uur Onderwijs 2 uur * Kerkelijk kunstbezit 2 uur * Liturgie, Kerkinrichting 2 uur * 14. Overige 14.1 overige 12 uur 14. Bedevaarten Heiloo, tevens kennismaking met het Diocesaan heiligdom en centrum voor evangelisatie Alkmaar (H. Bloed) en St. Adelbert Amsterdam: Mirakel van Amsterdam en Vrouwe van alle volkeren Haarlem (Maria van Haarlem) en Noordwijk (St. Jeroen) Haastrecht (Maria ter Weghe) en Gouda IJsselstein (O.L. Vrouw van Eiteren) Schiedam: H. Liduina 15. Gesprek met de Bisschop 11

12 4.3. PROGRAMMA VOORTGEZETTE VORMING MAANDAG 3 OKTOBER uur: Dr. J.M. Tercero Simòn, Ouders en geloofsopvoeding De geloofsopvoeding is een onvervangbaar recht en een onvervangbare plicht van de ouders, die door woord en voorbeeld de eerste geloofsverkondigers zijn voor hun kinderen moeten zijn (vgl. LG 11). "De geloofsopvoeding door de ouders moet beginnen vanaf de eerste levensjaren. Dit gebeurt al wanneer de leden van het gezin elkaar helpen om te groeien in het geloof door het getuigenis van een christelijke levenswandel in overeenstemming met het Evangelie. De gezinscatechese gaat vooraf aan en vergezelt en verrijkt de andere vormen van geloofsonderricht. De ouders hebben als taak hun kinderen te leren bidden en hen te helpen hun roeping als kinderen van God te ontdekken" (CKK 2226). Hoe kunnen we als priesters de ouders helpen om deze belangrijk taak te vervullen? Hoe kunnen wij diegenen helpen die hun kind niet willen laten dopen, om het op latere leeftijd zelf te laten beslissen? Dr. J.M. Tercero Simòn (* 1959), priester van de bisdom Rome, is gepromoveerd aan het Johannes Paulus II instituut van de pauselijke lateraanse Universiteit, studieprefect van het St. Willibrord-instituut, docent moraaltheologie en vice-rector van het Redemptoris Mater-seminarie uur: Verslaafdenzorg Stichting De Hoop, Edith Geurts, Frank Swinkels Een toelichting op de Christelijke hulpverlening die stichting De Hoop biedt. Wie helpen we, wat bieden we aan en wat is het onderscheidende aan Christelijke hulpverlening. Een oud cliënt van ons zal een persoonlijk getuigenis geven en aangeven wat Jezus hierin heeft betekent. Waarom is gebed belangrijk bij psychische en verslavingproblemen? Ook zal iets worden verteld over twee grote verslavingen met een enorm effect op huwelijken en roepingen. Te weten alcohol en porno verslaving. Beiden komen vaak voort uit pijn en eenzaamheid. De gevolgen voor gezin of een parochie zijn groot. Geestelijke onreinheid heeft vaak een vernietigend effect op het huwelijk en ik denk ook op de roeping. Het vluchten in alcohol stompt emotioneel af en maakt gevoelloos. Voor pornoverslaving is overigens een mooie anonieme e-hulp: De Hoop is een stichting die verslaafden (drugs, alcohol enz.) begeleidt vanuit een christelijke identiteit. Deze bijeenkomst is een kennismaking met de wereld van mensen die verslaafd zijn en met de mogelijkheden om - begeleid in een gemeenschap met een gelovige, christelijke achtergrond - de weg naar een nieuw, ander leven te vinden uur: gesprek met de Bisschop uur: Vespers en heilige Mis, waaronder geloofsbelijdenis en eed van trouw van de wijdingskandidaten (bisdom Haarlem-Amsterdam) 12

13 MAANDAG 7 NOVEMBER 2011 Hoogfeest van Sint Willibrord, Dies van het Filosofisch-Theologisch Instituut Sint Willibrord uur: (zo mogelijk): eerste steenlegging voor de aan te bouwen tuinzaal uur: Pontificale H. Mis bij gelegenheid van de Dies van het Filosofisch- Theologisch Instituut Sint Willibrord Hoofdcelebrant: Zijne Eminentie Raymond L. Kardinaal Burke, prefect van de Apostolische Signatuur in concelebratie met Z. Exc. Mgr. dr. Jozef M. Punt en de aanwezige priesters. Koffie thee uur: Tiltenberglezing over het priesterschap door Z. Em. Kardinaal R.L. Burke Aansluitend aperitief buffetmaaltijd uur Peter Vermaat, Francesco, het verhaal over een middeleeuwer De middeleeuwen. Een wonderlijke wereld, met zijn stedenoorlogen en kruistochten. Zijn strijd tussen paus en keizer. Wat wilde Francesco in die wereld? Zoveel mogelijk trouw aan de historie vertelt Peter Vermaat over Francesco, die Christus wilde navolgen en daarom koos voor de armoede. Peter Vermaat is theatermaker en verteller die zijn verhalen visualiseert met maskers en poppen. Het spel Francesco is zijn vijfde productie. Hij is permanent diaken van het bisdom Groningen-Leeuwarden en onder meer verantwoordelijk voor catechese en theologische en spirituele vorming in dat bisdom uur: Vespers, waaronder admissio 13

14 MAANDAG 5 DECEMBER uur: drs. G. Bruggink, Exorcisme In de pastorale praktijk worden we steeds vaker geconfronteerd met vragen rond bezetenheid, oppressies, obsessies en kwellingen. Naast de directe pastorale zorg is er soms een groot exorcisme nodig waarvoor in elk diocees een exorcist beschikbaar hoort te zijn. Goede informatie over bevrijding en exorcisme is een eerste vereiste voor allen die in het pastoraat werkzaam zijn. Vooral de medewerking van de priesters voor het stellen van een goede diagnose en het meewerken aan het proces van bevrijding zou een goede zaak zijn. Drs. G. Bruggink (* 1950) is rector van het diocesaan heiligdom van Onze Lieve Vrouw ter Nood in Heiloo en kanunnik van het kathedraal kapittel van het bisdom Haarlem- Amsterdam. Hij bereid een dissertatie voor over paus Innocentius III uur: drs. W. Peeters, Omgaan met de media In dit korte tijdsbestek wordt geen media-training gegeven, maar wel worden tips gegeven voor het omgaan met de media en het ontwikkelen van een goed mediabeleid binnen de parochie. Drs. W.L.P.M. Peeters (* 1950), perschef van het bisdom Haarlem-Amsterdam uur: Gesprek met de Bisschop uur: Vespers en heilige Mis met admissio (bisdom Groningen-Leeuwarden) aansluitend: Buffetmaaltijd MAANDAG 2 JANUARI uur: R. Gruijters MA, De Islam in Nederland R. Gruijters is afgestudeerd in de Interreligieuze Spiritualiteit aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Tijdens zijn studie heeft hij zich vooral beziggehouden met het Christendom en het Jodendom. Zijn masterscriptie was een vergelijkend onderzoek tussen de ideale levensweg volgens Jezus en de 'Eerste Chassidiem'. Deze chassidiem waren een Joods mystieke stroming die bestond van 70 v.chr. tot 200 na. Chr.. In de reeks van het Centrum voor de Sociale leer van de Kerk publiceerde hij "De Vervolgde Kerk en Gevallen Vrouwen in Pakistan". Roman Gruijters is krijgsmachtaalmoezenier, gehuwd met een Katholieke Pakistaanse en vader uur: Diaken Prof. dr. P. Koopman, Samenwerking in de regio Een voortgaande terugloop in aantallen actieve kerkgangers dwingt ook pastores andere vormen van kerkopbouw en samenwerking in de regio te zoeken. Het bisdom geeft hiervoor bepaalde richtlijnen, maar op de werkvloer moeten deze concreet gestalte krijgen. Dat is niet altijd eenvoudig. Welke omstandigheden kunnen hierbij het werk van pastores en vrijwilligers bemoeilijken? Welke positieve krachten kunnen 14

15 hier tegenover worden gesteld? Wat is de specifieke rol van de pastor in deze veranderende omstandigheden? Hoe kan hij bijdragen aan voldoende vertrouwen in de kerk van morgen, mogelijk in een andere gedaante? Prof.dr. P.L. Koopman is emeritus hoogleraar Psychologie van Management en Organisatie (Vrije Universiteit Amsterdam) en diaken van het bisdom Haarlem- Amsterdam uur: Gesprek met de Bisschop uur: Vespers en heilige Mis aansluitend: Buffetmaaltijd MAANDAG 6 FEBRUARI uur: Mevr. Dr. Anke Bisschops en drs. V.G.Schoenmakers: informatie over klachtenbehandeling seksueel misbruik, preventie door het kennen van eigen gevoelens uur: Mevr. Dr. Anke Bisschops en drs. V.G.Schoenmakers: informatie over klachtenbehandeling seksueel misbruik, preventie door het kennen van eigen gevoelens Klachtenbehandeling de Nederlandse bisschoppen en de hogere oversten van orden en congregaties hebben in 1995 de kerkelijke instelling Hulp en Recht opgericht. Daarbij ging het om hulp en recht na seksueel misbruik in pastorale relaties. Klachten moeten zorgvuldig en objectief worden onderzocht, waarbij recht moet worden gedaan aan klagers en aangeklaagden. En er moet hulp geboden worden aan slachtoffers. Begin 2010 komen er vele meldingen van seksueel misbruik met minderjarigen, op internaten en seminaries. De bisschoppen en hogere oversten besluiten een ander onderzoek in te (doen) stellen naar seksueel misbruik in katholieke vormings- en opleidingsinstituten. Daartoe wordt de Heer W.Deetman gevraagd. In het college wordt informatie gegeven van de ontwikkelingen in deze vanaf Preventie door het kennen van eigen gevoelens Mensen die een beroep doen op priesters,diakens of pastoraal werk-st-ers, geven aan hen het vertrouwen. Pastorale beroepskrachten moeten zich van dit gegeven vertrouwen bewust zijn. De vertrouwenrelatie is een tegelijk een relatie van ongelijkheid en afhankelijkheid. Deze mag noot misbruikt worden om geld, goed of intimiteit. Priesters, diakens en pastoraal werk-st-ers dienen zich hiervan bewust te zijn. Het bewustzijn hiervan wordt bevorderd als de pastorale beroepskracht zijn/haar eigen gevoelen of verlagen bewust is en kan verwoorden. Daarover wordt in het college gesproken. 15

16 Mevr. Dr. Anke Bisschops is docent aan de Universiteit van Tilburg, supervisor en pastoraal psycholoog. Zij begeleidt pastorale beroepskrachten en religieuzen. Drs. V.G.Schoenmakers is bestuurslid van Hulp en Recht en vicarisgeneraal van de bisschop van Breda uur: Gesprek met de Bisschop uur: Vespers en heilige Mis, waaronder aanstelling tot acoliet (bisdom Haarlem-Amsterdam) aansluitend: Buffetmaaltijd MAANDAG 5 MAART uur: F. Geels: Pastoraal voor ernstig zieken en stervenden Wat voor de meeste mensen een moeilijke opgave blijkt te zijn, is voor een parochiepriester bijna een dagelijkse opdracht. Maar ook voor hem is dat moeilijk, soms heel moeilijk. En altijd weer anders.want: hoe ga je om met een jongen van twintig jaar met leukemie, en met zijn ouders en verwanten? Of met een demente bejaarde die gaat sterven? Iemand die ernstig gewond is geraakt bij een verkeersongeluk, of een jonge moeder met kanker. Uit je eigen praktijk ken je mensen in dergelijke of weer andere situaties. In onze bijeenkomst willen we jouw ervaringen delen met die van je medebroeders in het ambt. Probeer ter voorbereiding een voorbeeld voor te bereiden. We hopen zo van elkaar te leren en elkaar te inspireren. Pastoor F. Geels is supervisor en docent aan het St. Willibrord- en het St. Bonifatius-instituut van De Tiltenberg en priester van het bisdom Haarlem-Amsterdam uur: past. F. Geels, Intervisie Pastoor F. Geels is supervisor en docent aan het St. Willibrord- en het St. Bonifatius-instituut van De Tiltenberg en priester van het bisdom Haarlem-Amsterdam. 16

17 16.00 uur: Gesprek met de Bisschop uur: Vespers en heilige Mis, aanstelling tot lector/acoliet (bisdom Groningen-Leeuwarden) aansluitend: Buffetmaaltijd MAANDAG 2 APRIL 2012 (GOEDE WEEK) uur: Diaken Prof dr. P. Koopman, Kerk in seculiere samenleving Geloofscommunicatie in onze sterk geseculariseerde samenleving valt niet mee. De dominante uitgangspunten van het denken der Verlichting, die ook een centrale rol spelen in de wetenschap, hebben het denken van onze westerse maatschappij sterk doordrenkt. Geloofscommunicatie in deze context heeft alleen kans van slagen als we de mindset van de seculiere samenleving goed begrijpen en vervolgens in staat zijn de kern van ons geloof in verstaanbare termen aan te reiken. Pas als we daar alles aan gedaan hebben, mogen we erop vertrouwen dat de Heilige Geest ons werk zal voltooien. Prof.dr. P.L. Koopman is emeritus hoogleraar Psychologie van Management en Organisatie (Vrije Universiteit Amsterdam) en diaken van het bisdom Haarlem-Amsterdam uur: Pater Lic. V.F. McMahon LC. Recollectie: Het lijden en sterven van de Heer Pater V.F. McMahon (* 1946) is spirituaal van het Groot-seminarie van het bisdom Haarlem-Amsterdam en docent priesterlijke spiritualeit uur: Gesprek met de Bisschop uur: Vespers en heilige Mis aansluitend: Buffetmaaltijd 17

18 MAANDAG 7 MEI uur: F. Geels, Intervisie Pastoor F. Geels is supervisor en docent aan het St. Willibrord- en het St. Bonifatius-instituut van De Tiltenberg en priester van het bisdom Haarlem-Amsterdam uur: Mw. drs. M.M.J. Spruit-Borst, De dienst Geloofsopbouw van het bisdom Haarlem-Amsterdam Per 1 januari 2011 werken de afdelingen Catechese, Jongerenpastoraat en Huwelijk & Gezin samen in de dienst Geloofsopbouw. Met name vanuit het oogpunt van de catechese zal Mirjam Spruit e.a. toelichten. Wat zijn essentiële factoren om de parochiecatechese goed vorm te geven? Wat kan de Oriëntatietekst Parochiecatechese (2009) voor uw parochieregio betekenen? Wat zijn ontwikkelingen op het gebied van catechese? De inhoud van het uur zal mede bepaald worden door de vragen die u heeft. Mw. Mirjam Spruit-Borst is coördinator van de dienst geloofsopbouw van het bisdom Haarlem-Amsterdam en staffunctionaris voor catechese uur: Gesprek met de Bisschop uur: Vespers en heilige Mis, waaronder aanstelling tot lector (bisdom Haarlem-Amsterdam) aansluitend: Buffetmaaltijd MAANDAG 4 JUNI 2012 BEDEVAART (geen willibrordlezing) 18

19 5. RETRAITES EN STILLE DAGEN Hieronder wordt een aantal stille dagen vermeld, zoals die gehouden worden ten behoeve van de priester-, diaken- en catechistenopleiding. Het is mogelijk hieraan deel te nemen - al zijn de data niet altijd op de agenda van een priester afgestemd - en het wordt aanbevolen van dit aanbod gebruik te maken. Stille dagen: 24 sept. (J. Smith); 9 okt. (V. McMahon); 16 okt. (G. Wilkens); 13 nov. (V. McMahon); 10 dec. (J. Smith); 11 dec. (V. McMahon); 18 dec. (G. Wilkens); febr. (V. McMahon); 19 mrt (V. McMahon); 24 mrt. (J. Smith); 1 apr. (G. Wilkens); 6 apr. (V. McMahon); 6 mei (V. McMahon); 19 mei (J. Smith); 10 juni (G. Wilkens). De stille dagen van pater Wilkens en past. J. Smith (diaken- en catechistenopleiding) duren tot uur en vinden plaats in Casa Carmeli, Bekslaan 9, Vogelenzang; die van de priesteropleiding duren de gehele dag en vinden plaats op De Tiltenberg; deelname is mogelijk wanneer de dag volledig kan worden meegemaakt tot tenminste uur. Ook is het mogelijk op afspraak zelf een stille dag te doen. Zowel voor deelname aan de geplande stille dagen als voor een persoonlijke stille dag kunt U zich opgeven via dhr. B. Hartmann (tel ) en via de receptie (mevr. J. Dekker, ). Het is mogelijk over cd s met inleidingen op het gebed (van pater P. Penning de Vries s.j. ) te beschikken ten behoeve van een persoonlijke stille dag. Meld U dit dan even bij Uw opgave. Indien U persoonlijke begeleiding wenst, dient U dit zelf af te spreken met de betreffende spirituaal. Retraite: priesterretraite 2011: 7-13 augustus priesterretraite 2012: augustus Deze retraites staan onder leiding van pater dr. G. Wilkens s.j. en vinden plaats in Schwagstorf Opgave en nadere informatie: drs. P. Klaver, De Tiltenberg, tel Voor het houden van Uw retraite een kerkrechtelijke verplichting (vgl. C , n. 4) - wordt U verzocht zelf afspraken te maken. De spirituaals kunnen U eventueel helpen hierin een keuze te maken. Pater dr. G. Wilkens geeft gedurende de zomermaanden een heel aantal retraites waarbij U kunt aansluiten. Ook is het mogelijk aan te sluiten bij de retraite van het seminarie (2011: 7-13 september). Daarvoor gelieve men zich op te geven bij rector J. Hendriks. 19

20 6. INLEIDERS VOORTGEZETTE VORMING EN WILLIBRORDLEZINGEN Mw. Dr. A. Bisschops, Pastoor van Soevershemstraat 18, 6525 SW Nijmegen, Tel of: ; Prof. dr. A. Bodar, pr., Kerkstraat 10, 1017 GL Amsterdam tel Drs. G.H.B. Bruggink pr., Hoogeweg 65, 1851 PJ Heiloo, Tel ; F.P.H.M. Geels pr., Kruisweg 63, 2011 LB Haarlem, , (werk); Dammersboog 46, 1991 SK Velserbroek, (privé) Prof. dr. P.J.J. van Geest, Laan van Romen 10, 2651 DH Berkel en Rodenrijs, tel ; Mw. Edith Geurts, Teamleider Informatiecentrum De Hoop ggz,, Provincialeweg 122, 3329 KP Dordrecht, Tel ; website: R. Gruijters MA Vlietstraat 11, 5346 SX Oss, tel ; Mgr. dr. J.W.M. Hendriks, Zilkerduinweg 375, 2114 AM Vogelenzang, Tel ; Dr. L. Hendriks pr., Heijendahllaan 82, 6464 EP Kerkrade, Tel ; ; Z. Exc. Mgr. mr. drs., Th.C.M. Hoogenboom hulpbisschop van het aartsbisdom Utrecht, Bisdom: Postbus 14019, 3508 SB Utrecht, Tel M. Jansen (EO) p.a. EO Drs. P.M.J.J. Kohnen Biltstraat 121, 3572 AP Utrecht Tel ; Diaken Prof. dr. P.L. Koopman Brantwijk 54; 1181 MV Amstelveen, Tel ; Lic. Lic. V. McMahon LC De Tiltenberg, Zilkerduinweg 375, 2114 AM Vogelenzang, Tel ; Z. Exc. Mgr. dr. G. de Korte, bisschop van Groningen-Leeuwarden, Ubbo Emmiussingel 79, 9711 BG Groningen, Tel Drs. W.L.P.M. Peeters, perschef bisdom Haarlem-Amsterdam Buys Ballotweg 29, 5223 GH s Hertogenbosch 20

21 Tel ; Z. Exc. Mgr. dr. J.M. Punt, Bisschop van Haarlem-Amsterdam, Nieuwe Gracht 80, 2011 NJ Haarlem, Tel Mgr. drs. V. Schoenmakers, vicaris-generaal van het bisdom Breda, Veemarktstraat 48, Postbus 90189, 4800 RN Breda, Mr. drs. M.A.H.P van Stiphout, Bondgenotenlaan 68/2; B-3000 Leuven, Frank Swinkels, Directeur Stichting Vrienden van De Hoop Provincialeweg 122, 3329 KP Dordrecht, Tel ; Fax ; website: Dr. J.M. Tercero Simòn, Groot-seminarie Redemptoris Mater, Paadje 22, 1733 NE Nieuwe Niedorp, Tel ; ; Mw. drs. M.M.J. Spruit-Borst, Kloosterdreef 74, 5622 AB Eindhoven, Tel ; Diaken drs. P.E.J. Vermaat osfs, Menamerdijk 6, 9037 JV Slappeterp, Tel ; Dr. G.Th.A. Wilkens sj, pr. Heyendallaan 82, 6464 EP Kerkrade, Tel ; 21

22 INHOUDSOPGAV E 1. Dies-viering filosofisch-theologisch instituut Sint Willibrord [2] 2. Dies-viering van het Hoger Instituut voor Godsdienstwetenschappen Sint Bonifatius [4] 3. Willibrord-lezingen [5] 4. Voortgezette vorming [12] 4.1. Kerkelijke documenten over de voorgezette vorming [13] 4.2. Overzicht van het gehele zesjarig programma [14] 4.3. Programma voortgezette vorming [19] 5. Retraites en stille dagen [28] 6. Inleiders voortgezette vorming en willibrordlezingen [30] 22