Laurus nobilis Vlaamse laurier, meer dan zomaar een plant.

Transcriptie

1

2 Laurus nobilis Vlaamse laurier, meer dan zomaar een plant. Sinds Daphne veranderd werd in een laurier, op de vlucht voor de avances van Apollo, is de laurier niet meer uit het dagelijkse leven verdwenen. Wat de Grieken en Romeinen reeds lang wisten, hebben ze in België Vlaanderen tot een ware cultuur gemaakt. Laurus nobilis, laurier, voor ware koks en keukenprinsessen onmisbaar in keuken en kruidentuin, wordt al van in de 17 de eeuw in Vlaanderen tot een ware snoeikunst verheven. De laurier in piramide, bol op stam, kurkentrekker, keizerskroon, struik, enz zorgt voor de finishing touch op elk feest. De kroon op een huwelijk, receptie of voor de geslaagden en overwinnaars. Als je dan nog weet dat de laurier symbool staat voor eeuwige liefde, voor de liefste, en door zijn blijvend groene bladeren staat voor onvergankelijk en eeuwig leven. Dat de laurier in je aanwezigheid je voor geesten en duivels behoedt. Dan mag het je niet verwonderen dat er nog steeds meer dan 20 lauriertelers in Vlaanderen, het snoeien en telen van de laurier met passie en traditie verder beoefenen. Laurus nobilis, mag dus met recht en rede Vlaamse laurier genoemd worden. Wat voor Japan Bonsai is, is de Vlaamse laurier voor België. De kunst om na jaren snoeien en vormen de planten te bekomen die menig keizer en koningen bekoorden, is Vlaanderens trots. Hou dan nog rekening met het feit dat mits een beetje groene vingers, de gepaste verzorging, op tijd en stond snoeien, de Vlaamse laurier je jaren lang vergezelt in tuin, keuken of als groene levensgezel. Dan zal het niemand verwonderen dat ook de laurier zijn lauwerkrans verdiend heeft. Om je alvast een beetje te helpen werd deze folder met onderhoudstips samengesteld. Filip Rys en Geert Devriese. Voor al wie openstaat voor de laurier.

3 Wil je als trotse eigenaar van één of meerdere laurierplanten toch jaar na jaar kunnen genieten van het specifieke aroma of van de typische vorm waarin je de plant hebt aangeschaft, dan zullen een aantal noodzakelijke onderhoudswerkjes zeker niet mogen ontbreken. Daarbij kunnen onderstaande tips zeker van pas komen. Behoudens uitzondelijke omstandigheden, waarbij de laurierplant in volle grond en in beschutte of ommuurde tuinen buiten kan overwinterd worden, breng je de laurier vanaf half oktober naar een overwinteringsplaats. De beste condities voor overwintering tot ca. eind april, halfweg mei worden bekomen in een vorstvrij gehouden serre, waar de laurierplant samen met andere terras- en balkonplanten zijn rustperiode kan doormaken. Toch kan de laurier ook in een veranda of een donkerder standplaats de winter doorbrengen. Houd dan wel rekening met een aangepaste watergift, zeker bij lichtarme omstandigheden. Zorg in elk geval voor een vorstvrije ruimte maar wel zo koel mogelijk. Voor de liefhebber staan er toch enkele activiteiten op het programma. 1) watergeven Tijdens de winter wordt zo weinig mogelijk water gegeven, waarbij er wel wordt voor gezorgd dat de potkluit niet uitdroogt. Geef de plant best licht verwarmd water (min. 8 C) tijdens een zonnige periode. Indien geen vorstgevaar, kan de ruimte best gelucht worden waardoor aantasting van schimmels en insecten wordt vermeden. 2) verpotten Indien de wortelkluit volledig de pot doorgroeit, indien de plant te wijd buiten de pot is gegroeid (piramidevorm) of indien de plant te wankel op voet begint te komen (laurier op stam), dan is de winterperiode een geschikt tijdstip om de plant van een ruimere pot te voorzien. Aangezien de laurierplant in de winter door de lagere temperaturen gecombineerd met de geringe natuurlijke lichthoeveelheden weinig blad- en wortelgroei vertoont, kan best worden verpot na nieuwjaar, daar het risico voor een te natte potkluit anders te groot is. De pot kiest men 4 à 5 cm ruimer. Gebruik hiervoor best een pot met mogelijkheden tot drainage (dus met gaten onderin), die bovendien verwijdt naar boven toe (geeft de minste problemen bij de volgende verpottingen). Zo krijgt de laurierplant in zijn prille jeugd best om de twee jaar een nieuwe pot, op oudere leeftijd (vanaf 25 à 30 cm pot) om de drie à vier jaar. t Verpotten zelf 1 Men zorgt ervoor alles bij de hand te hebben, want niets is vervelender dan met vuile handen nog iets te moeten zoeken. 2 U maakt dat eerst de ruimere pot klaar staat met onderaan reeds grond, en als U dit wenst kunt U eventueel potscherven of argexkorrels op de bodem leggen onder de grond. 3 De plant in het midden van de pot plaatsen, en rondom aanvullen met potgrond. 4 Opdat de plant stevig zou staan wordt er vaak gebruik gemaakt van een, aanstamphoutje (stukje borstelsteel). Terug aanvullen en goed aandrukken met de hand. 5 Zeker niet vergeten om te zorgen voor een gietrand, wat wil zeggen dat de pot niet tot boven mag gevuld zijn. Op deze manier kan men de laurier in de zomer voldoende water geven. Wat te doen met die grote zware potten? Als de wortelkluit boven de pot uitsteekt is het de hoogste tijd om voor verse grond te zorgen. Is er geen grotere pot beschikbaar maak dan de wortels onderaan de pot los en verwijder ze gedeeltelijk. Voorzie de pot van verse grond en pot opnieuw in. Het is zeer gevaarlijk om bovenaan wortels te verwijderen!!!

4 3) substraat Bij de verpotting is de keuze van de potgrond van zeer groot belang. Kies daarom voor kwaliteits potgrond. Hierbij wordt veelal gebruik gemaakt van een vrij zware potgrond die is voorzien van klei, waardoor de watergift in de groeiperiode wordt vereenvoudigd. Zorg er wel voor dat de plant nooit met een te natte voet staat, want dan ontstaan er schimmelproblemen op de wortels. Dergelijke problemen kunnen worden vermeden door het aanbrengen van potscherven of argexkorrels onderin de pot (ca 3 tot 5 cm laagdikte). 4) bemesting Tijdens de winterperiode wordt de plant niet gevoed. De lichte voorraadbemesting reeds aanwezig in de potgrond is voldoende om de plant de nieuwe groeiperiode te laten ingaan ; voeg dus zelf geen bemesting toe bij het verpotten. 5) wintersnoei De laurierplant heeft gedurende de voorbije zomerperiode behoorlijk wat nieuwe scheuten en twijgjes gevormd, waardoor je plant er qua vorm en gevuldheid er toch wat anders uitziet dan gewenst. Met een scherpe en goed snijdende snoeischaar kan de liefhebber toch opnieuw de gewenste vorm bekomen, rekening houdend met enkele regeltjes : Bij een piramidevorm begin je best met het terugknippen van de topscheut. Bovenaan de plant kies je de best geplaatste en ontwikkelde scheut : die knip je in tot ca 10 à 15 cm. Zorg ervoor dat het bovenste oog is gericht naar de middenas van de plant. Daarna kunnen de zijscheuten worden teruggesnoeid. Hierbij wordt de strakke piramidevorm bekomen : alle twijgjes en scheuten die buiten de kegel reiken worden teruggeknipt tot op 2 à 4 blaadjes. Vermijd zoveel mogelijk dat in de bladeren wordt geknipt. Gebruik bij het snoeien gerust een lat of plank om een rechte piramide te bekomen. Bij het snoeien van struiken, zuilvormen of bollen op stam gelden dezelfde regels als bij het vormen van een piramide; enkel moet geen rekening worden gehouden met het kiezen van een topscheut. De scheuten worden ingesnoeid tot de omtrek van de gewenste bol of zuilvorm. Ook hier insnoeien tot op enkele bladeren. Houdt bij het snoeien steeds rekening met de groeikracht van de gesnoeide plant: de onderkant van de piramide, bol, struik of zuil herstelt zich minder vlug dan bovenin. Wil je echter een goed gevulde plant bekomen of behouden, dan snoei je best over de totale oppervlakte van de plant, waarbij je dus onderin voorzichtiger tewerk gaat en minder diep terugknipt.

5 Vanaf april vertoont de laurierplant meestal de eerste tekenen van herleven : de knoppen beginnen te zwellen. Vaak is het nog te riskant om de plant op dat ogenblik reeds buiten te plaatsen : probeer de plant nog even binnen te houden, zo koel mogelijk, of plaats ze op een goed beschutte plaats. De jonge scheutjes en blaadjes zijn bijzonder gevoelig voor mogelijke vriestemperaturen. Vanaf mei kan de laurier zeker buiten geplaatst worden, in het begin toch beschut van forse wind. Geef de plant op dat ogenblik zeker een goede gietbeurt, waarbij de potkluit goed wordt bevochtigd. De laurierplant kan vanaf nu opnieuw starten met zijn toch vrij explosieve groei, waarbij de liefhebber opnieuw een handje moet uitsteken : 1) bemesting Geef je er de voorkeur aan om de plant een reserve aan voedingsstoffen mee te geven voor het ganse seizoen, dan kun je bijvoorbeeld gebruik maken van traagwerkende, omhulde meststoffen. Hierbij worden de voedingsstoffen geleidelijk afgegeven. Organische meststoffen of andere traagwerkende meststoffen kunnen evengoed worden gebruikt ; deze worden best in 2 tot 3 beurten toegediend. De bijbemesting wordt best niet meer toegediend na half augustus, daar de plant dan reeds moet worden voorbereid voor de komende winter. Laat je in ieder geval adviseren door bijvoorbeeld een goed en betrouwbaar tuincentrum bij de keuze en de dosering van de meststof. 2) parasieten Zoals steeds is voorkomen beter dan genezen. Zo is het ook hier het geval dat als je plant goed verzorgd wordt je de meeste problemen voorkomt. Mocht je toch last krijgen van schildluis, bladvlo of roestmijt dan kun je altijd de keukenmiddeltjes gebruiken zoals je bladeren afwassen met zeep, waarna je alles goed afspoelt en je plant een tijdje in de schaduw plaatst. Als dit niet helpt kun je bij een goed tuincentrum terecht voor zowel een chemisch of biologisch product om je verder te helpen. 3) watergift Laat de laurier gedurende de groeiperiode nooit erge dorst lijden : dit komt de groei niet ten goede. Indien de plant in een geschikte pot staat met mogelijkheden tot afvoer van overtollig vocht (gaten onderin de pot), en indien de potkluit niet in een plas komt te staan, dan kan een dagelijkse watergift zelfs noodzakelijk zijn. De laurier houdt zelfs van een regelmatige verfrissing van zijn bladerdek. 4) zomersnoei Tijdens de wintersnoei kunnen, zelfs met de meeste zorg, niet alle scheutjes voldoende worden teruggesnoeid. Deze scheutjes beginnen in de zomer sterk uit te lopen, en groeien te sterk uit de mantel. Zijn deze scheuten min 5 cm lang, dan kunnen deze gedurende juni (ten laatste half juli) worden teruggeknipt, waarbij minstens 3 blaadjes blijven staan. Deze activiteit zal de plant zeker appreciëren door het vormen van extra scheutjes, waardoor ze compacter en dichter zal worden.

6 Bij deze willen we er ook even de aandacht op vestigen dat bij het Vlaams Promotiecentrum voor Agro- en Visserijmarketing, De VLAM een prachtige brochure met kleurfoto s te verkrijgen is. VLAM vzw, Leuvenseplein 4, B-1000 Brussel Tel 02/ , Fax 02/ Samenstelling infobrochure: Geert Devriese en Filip Rys Meer info over onderhoud of verzorging gewenst: mail dan eventjes naar Laurusinfo@tijd.com Met steun van de werkgroep laurier en het Ministerie van Landbouw (Ir. Adrien Saverwyns). Copyright 2000, Geert Devriese en Filip Rys, alle rechten voorbehouden. Niks mag gekopieerd worden op gelijk welke manier zonder schriftelijke toestemming.