Hoe stap je uit de dramadriehoek?

Transcriptie

1 Hoe stap je uit de dramadriehoek? Voor het slachtoffer(en dat zijn de aanklager en de redder in feite ook) betekent uit de driehoek stappen dat hij zelf de regie in handen neemt over zʼn leven. Hij kan het boek ʻHet heft in eigen handenʼ van Wayne Dyer gaan lezen en ter harte nemen en zich eventueel laten begeleiden door een coach of counselor die hem leert zelf de verantwoordelijkheid voor zʼn leven te nemen en hem leert dat hij niet reddeloos verloren is en er niks aan te doen zou zijn. Hij kan gaan letten op zʼn innerlijke dialoog, zʼn ʻselftalkʼ en zʼn manier van denken(zie Het slachtoffer). en corrigerend optreden en op een constructieve wijze over zichzelf gaan denken en voelen. ʻFake it until you make itʼ zeggen de Amerikanen. De redder zal moeten inzien dat de beste hulp vaak geen hulp is en dat de ander zelf verantwoordelijk is voor zʼn leven en geluk en fouten kan en mag maken om daarvan te leren hoe het wel moet. De helper mag inzien dat hij oké is ook al doet hij niets. We are human beings not human doings. De redder mag, net als het slachtoffer, zʼn eigenwaarde gaan voelen samen met een coach of goede en begaafde vrienden. De aanklager mag de uitspraak ʻDonʼt interfereʼ serieus gaan nemen. Je niet bemoeien met andermans zaken en niet in de reactie schieten maar respons geven en zelfreflectie hebben en niet

2 altijd gelijk willen hebben, maar inzien dat je een schaduwzijde hebt en die niet op de ander projecteren.. De aanklager mag zʼn oordelen gaan opschorten en inhouden en denken aan de uitspraak: ʻAls je de onvolkomenheid in de ander ziet denk dan eerst aan je eigen onvolkomenheidʼ. Voor alle drie de rollen geldt dat je je niet langer door je ego moet laten leiden(lijden)., maar dat ze het ego dienaar laten zijn en naar het Zelf gaan dat vredevol, liefdevol, harmonieus is in tegenstelling tot het ego dat zich laat leiden door angst en woede. Geef een respons vanuit je hart in plaats van in een reactie te schieten op de ander, want dan laat je je leiden(lijden) door de ander en heb je dus meer codependente anderenwaarde dan eigenwaarde. Zelfacceptatie,met inbegrip van je schaduwkanten levert de grootste veranderingen en transformaties op. Het is paradoxaal maar waar is mʼn ervaring. Als je uit de dramadriehoek stapt zul je vaak op tegenstand stuiten omdat je omgeving alles bij het oude vertrouwde wil laten. Nietzsche zei terecht: ʻNiets wordt je zozeer kwalijk genomen dan dat de ander zʼn mening ten aanzien van jou moet veranderenʼ. Na mʼn crisis zei een collega: ʻZo Henny alweer de oudeʼ. waarop ik zei: ʻNee, ik ben nu de nieuwe, de oude wil ik niet meer zijnʼ, hij haalde vol onbegrip zʼn schouders op.

3 De spelers in de dramadriehoek mogen meer interne locus van controle hebben dan een externe locus van controle waarbij je alles van buiten de schuld geeft van je ongenoegen en ellende. Melody Beattie raadde de HOW-formule aan ofwel: Honesty-Opneness-Willingness, Shakespeare zei ook al dat de bereidheid alles is Geïnspireerd door o.a. het booklet ʻBeyond the dramatriangleʼ van Gill Edwards en het boek ʻBeyond victim consciousness van Lynne Forrest, met veel(de meeste) aanvullingen van mij, heb ik de volgende tips om uit de dramadriehoek te stappen: Tips voor de aanklager/vervolger: -neem de verantwoordelijkheid voor je angst en woede -adem diep in en uit en kalmeer voor je wat zegt, tel eerst tot 10 -stop met je behoefte om gelijk te willen hebben en de controle te willen -neem je projecties terug en heb oog voor je schaduwzijden -claim je vrouwelijke energie -geef je aanklager een naam -kijk naar je kwetsbaarheid -voel je (oude) pijn en heel die, reageer dat niet af op een ander -je gedrag niet laten bepalen door een ander door in een reactie te schieten in plaats van een respons vanuit je hart te geven

4 -minder oordelen en meer aanvaarden -jezelf niet superieur voelen -de schuld niet bij de ander zoeken, maar ook je eigen aandeel zien -niet altijd gelijk willen hebben, je ongelijk toegeven -Lenin zei:ʼvertrouwen is goed, controle is beterʼ, volg hem niet -denk niet dat de aanval de beste verdediging is -denk niet: ʻLetʼs do it to them before they do it to usʼ -minder dominant en meer sociaal willen zijn -De Roos van Leary geeft duidelijk aan dat tegen zijn tegenwerking oproept en het is dus beter om voor samen te kiezen dat samenwerking uitlokt. -De aanklager/vervolger bouwt vaak muren om zich heen en heeft dus hoge, vaak ondoordringbare grenzen, dan ben je wel veilig, maar ook eenzaam in een isolement en kan het goede ook niet binnenkomen. De muren afbreken en flexibele grenzen hebben is een oplossing. Vertrouwen hebben in de loop der dingen. -Als je de onvolkomenheid in de ander ziet, denk dan eerst aan je eigen onvolkomenheid, want daar kun je wat aan doen. -Weet dat je van iedereen kunt leren in plaats van zelf alles beter te willen weten. Confucius zei: ʻAls ik met een goede man en een slechte man op pad ben kan ik van beide leren, van de eerste hoe het moet en van de tweede hoe het niet moet. -Wees geef perfectionist maar excelleer als je kunt, niet om beter te zijn dan een ander maar om beter te worden dan je was.

5 -Laat de ander in zijn waarde en accepteer en respecteer hem of haar om wie hij of zij is. -Verdedig je niet uit met ja maars, zie kritiek als een vorm van gratis advies waar je verder mee kunt komen, zie kritiek niet als een aanval op je persoon. -Zie in dat sarcasme, negatieve kritiek, humor ten koste van de ander, beledigingen, advocaat van de duivel spelen, dingen ʻvergetenʼ voor een ander te doen, te laat komen, een ander belachelijk maken en kleineren, sneren, spotten, ridiculiseren, etc. sublimeringen zijn van je verdrongen woede en omarm je woede en transformeer dat naar mededogen. -Uit de DAS-test komt de aanklager als dominant naar voren, met een lagere score op afstandelijkheid en hij scoort nog lager op sociaal gedrag, hierdoor ontstaat een glijbaan, dat wil zeggen dat alles van hem afglijdt, hij zich niks aantrekt van anderen, in beeld gebracht zie dat er alsvolgt uit:

6 Tips voor de redder/helper: -neem je leven in eigen handen -stop met het zoeken naar goedkeuring door voor anderen te zorgen -leer nee te zeggen en stel je grenzen vast en respecteer ze -bemoei je met je eigen zaken(paulo Coelho zei: ʻHij die zich inmengt in de levens- en lotsbestemming van de ander zal die van zichzelf nooit leren kennenʼ) -stop met het beschermen en overdreven ondersteunen van anderen -wees eerlijk en authentiek, spreek je waarheid -uit je woede op een constructieve manier -heb meer plezier in het leven, wees niet alleen maar plichtsgetrouw

7 -wees liever gelukkig dan te proberen goed en perfect te zijn. -voel je oude (onverwerkte) pijn en heel die -werk aan een gezond en spiritueel gevoel van eigenwaarde(in het enneagram van Eelco Smit is de schaduwkant van de helper het credo: ʻIk ben niks waardʼ) -bedenk dat we human beings zijn en geen human doings -je gedrag niet laten bepalen door een ander, je niet door schuldgevoel,ed, laten manipuleren -geen pathologisch altruïsme meer en een overdreven medeleven en medelijden -geen ongevraagde adviezen meer geven maar informatie -niet denken dat de ander het zonder jouw hulp niet kan -jezelf niet superieur achten dat is pathologisch -de ander zelf zʼn verantwoordelijkheid laten nemen en zʼn fouten ofwel leermomenten gunnen -aanvaarden en inzien dat de ander verantwoordelijk is voor zʼn eigen leven en geluk -er niet van uitgaan dat je beter weet wat goed is voor de ander en je onthouden van uitspraken als ʻIk heb alleen maar het beste met je voorʼ(alsof je kunt weten wat dat is) -het opgeven van de dwangmatige behoefte om nodig te willen zijn -je niet laten manipuleren door: boosheid, zieligheid, vleierij, verwijten, people pleasing, hopeloosheid, onmacht, ontevredenheid, smeken, dreigementen, etc. van het slachtoffer..

8 -helpen is goed maar het mag niet ten koste gaan van jezelf -geen vissen geven, maar ze leren vissen -de behoeften van de ander niet belangrijker vinden dan je eigen behoeften -geen hulp geven als de hulpvrager het ook zelf kan doen -aangeven waar je grenzen liggen, zonder een slecht geweten te krijgen -je niet verantwoordelijk voelen voor het levensgeluk van de ander -wees geen ʻenablerʼ die de ziekte, verslaving en slachtofferschap in stand houdt en zelfs bevordert -mooie ogen en vleiende woorden komen u duur te staan(de Bijbel spreuken) -geen parels voor de zwijnen gooien, het goud niet naar de honden brengen(bijbel) -nee leren zeggen op een besliste manier, zonder je schuldig te voelen -in een relatie niet 90% van de initiatieven nemen, de ander ook laten komen -de redder/helper scoort in de DAS-test(Dominant- Afstandelijk-Sociaal-test) vaak hoog op dominantie en sociaal, in beeld gebracht ziet dat eruit als een put

9 In deze put gooien anderen hun rotzooi, problemen en ellende waar de redder dan mee blijft zitten. De redder zal zʼn afstandelijkheid zijn rationaliteit moeten opvoeren om te kunnen schakelen. Als je de put blijft trek je daarmee energievreters en energievampiers aan die je moe maken en tot slachtoffer maken -accepteer nooit het onacceptabele door teveel begaan te zijn met de overtreder, accepteer geen misbruik -door je gedrag en houding leer je de ander hoe hij je moet behandelen -laat je niet opsokkelen en dan misbruiken voor het doel van de ander

10 -denk niet dat je beter weet wat goed is voor de ander, vraag om wat de ander nodig heeft en overleg dan -laat je niet alleen leiden door gevoelens van medelijden en barmhartigheid en altruïsme, denk ook na over wat het juiste is om te doen of het de groei en ontwikkeling van de ander ten goede komt of niet -de drang tot controle over de ander loslaten -niet denken dat als jij niet helpt er niks van de ander terecht komt -denk aan de NIVEA-regel: Niet-Invullen-Voor-Een- Ander. -geluk komt tot je als je werk en woorden ten goede komen aan jezelf en aan de ander(boeddha) -ga geen therapeutje spelen, laat dat over aan de professionals -luister geen uren naar geklaag, gezeur, gezeik, gedram, gezanik, etc. van de ander, stel een tijdslimiet en ga dan op zoek naar oplossingen, door de ander zijn eigen antwoorden te laten vinden -leer jezelf lief te hebben in plaats van te proberen de liefde van buiten te halen. Liefde van buiten kan een toegevoegde waarde zijn, maar wees er nooit afhankelijk van voor je levensgeluk -de beste hulp is vaak geen hulp, zodat de ander zelf leert de verantwoordelijkheid voor zʼn leven te nemen -een man uit India zag meteen dat ik een helper/redder was en zei me: ʻIn de Baghavad Gita staat dat het een zonde is om tijd, energie en aandacht te besteden aan mensen die daar niets

11 mee doen, want het betekent dat je die tijd, energie en aandacht onthoudt aan mensen die je daar heel dankbaar voor zouden zijn en er veel van zouden leren. -niet denken dat de ander door jouw hulp zal veranderen, want je kunt de ander niet veranderen alleen jezelf kun je veranderen en dat is al moeilijk genoeg -je kunt de ander niet gelukkig maken, stop daar dus mee -donʼt try to please the unpleasable -niet doen: ʻPlease please me, like I please youʼ(the Beatles) -de redder/helper voelt zich vaak onbewust aangetrokken tot slachtoffers en wordt zo zelf ook een slachtoffer, onderzoek dit: doe je dat om je superieur te voelen en voel je je dus eigenlijk inferieur, anders zou je de behoefte niet hebben om je superieur te voelen... -veel redders/helpers moesten vroeger thuis in het gezin al helpen omdat ouders ziek of incompetent waren, het werd ze geleerd dat dat goed was, terwijl ze beroofd werden van hun jeugd, breek met deze helpgewoonte/verslaving en wordt vrij. -Zeg niet steeds ja uit angst voor afwijzing of angst om verlaten te worden, angst roept het gevreesde op. Tips voor het slachtoffer: -neem je kracht opnieuw in bezit en neem de verantwoordelijkheid over je leven en geluk

12 -leer goed voor jezelf te zorgen -erken je sterke punten en talenten en verwerf nieuwe -exploreer de foutieve overtuigingen die je gevangen houden -laat de traumaʼs uit het verleden los, en verwerk ze -wees een liefdevolle ouder voor je innerlijke kind -bouw aan een positieve toekomstvisie -wees assertief -ga in dialoog met je innerlijke criticus en stuur hem met pensioen -heb een interne locus van controle in plaats van een externe locus van controle waarbij je de omstandigheden, overheid, anderen, etc. de schuld geeft van je ongenoegen en ellende -in plaats van angst te hebben voor verandering, deze liefdevol verwelkomen door jezelf te accepteren -je kwetsbaarheid durven tonen zonder slachtoffergedrag -zelfmedeleven en liefde voor jezelf hebben in plaats van je wentelen in zelfmedelijden... -Je kunt in het verleden zoveel pijn hebben gehad dat je hebt geleerd ervan te houden en het als vertrouwd te zien en onvermijdelijk. Breek met dat jeugdtrauma en met je masochisme -Als je zegt: ʻNiemand houdt van meʼ zegt je dus ook dat je niet van jezelf houdt, begin dus met van jezelf te houden dan trek je meer liefde aan. -In het DAS-model scoort het slachtoffer heel laag op dominantie, ietsje hoger op afstandelijkheid en hoog op sociaal gedrag(hij vraagt veel aan

13 mensen), dan ontstaat er een berg als je het in beeld brengt en daar loop je alleen met moeite tegenop en dat is wat het slachtoffer doet, tegen de stroom in, in beeld gebracht ziet het er alsvolgt uit: In codependentie hebben we meestal anderenwaarde en dat kan heel subtiel verstopt zijn, bijvoorbeeld door onze reactie op anderen, die vaak bepalen hoe we ons voelen, opmerkingen als ik voel me gekleineerd, verlaten, aangevallen, niet gerespecteerd, niet begrepen, gemanipuleerd, geïntimiteerd, veroordeeld, afgewezen, gedwongen, becritiseerd, etc.etc.zijn allemaal reacties op de ander en die ander triggert alleen maar onze oude en vaak onverwerkte pijn, we mogen het dus bij

14 onszelf houden, want daar kunnen we wat aan doen, de ander is niet onze zaak, dat is zijn verantwoordelijkheid, hij kan hooguit het beeld dat hij van ons heeft beledigen, maar dat zijn wij niet. Wat Peter zegt over Paul zegt meer over Peter dan over Paul. Noem een gemeen mens gemeen en hij zal al snel je gelijk bewijzen, noem een zelfgerealiseerd mens gemeen en hij zal zeggen dat hij inderdaad wel eens gemeen kan zijn maar dat meestal niet is en niet boos op je worden. Hij ziet in dat niets menselijks hem vreemd is ook zʼn schaduwzijden zal hij erkennen. Een waarnemend bewustzijn of getuige bewustzijn hebben in plaats van het ego-slachtofferbewustzijn is een weg uit de driehoek. Zie het artikel over het waarnemend bewustzijn in dit booklet. Als je wordt aangevallen door een vervolger/aanklager of een redder wil je persé ʻreddenʼ ga dan niet in de verdediging, want dan voel je je aangevallen en kom je in de slachtofferrol. Vraag wat ze nog meer te zeggen hebben en willen doen en dank ze dan voor hun bijdragen en zeg dat je het in beraad zult nemen en zelf de verantwoordelijkheid voor je leven op je neemt. Voorbeeld: ʻEen aanklager of redder zegt: ʻJe doet ook nooit iets goed!ʼ. Vraag dan wat ze nog meer van je vinden, als er dan nog meer negatiefs komt, stuur het gesprek dan bij en vraag: ʻWelke positieve

15 eigenschappen zie je in me?!ʼ. Als ze dat niet kunnen aangeven dank ze dan voor kun kritiek, die je beschouwt als een vorm van gratis advies en met de beste intenties gegeven en stop met het gesprek. Pas geestelijke judo toe en gebruik de kracht van de ander om hem uit zʼn evenwicht te brengen. Voorbeeld: De aanklager zegt: ʻJe bent een slechte moederʼ. Jij zegt dan: ʻDat is nog vriendelijk uitgedrukt ik kan een monster zijn, een demoon en deug vaak nergens voorʼ. Grote kans dat de ander dan zegt: ʻNou zo erg is het toch ook niet je bent ook best goedʼ. Zie alles, elke ontmoeting, alle omstandigheden als iets om lief te hebben en van te genieten en als dat niet lukt om van te leren en je zit in de winnaarsdriehoek. De winnaarsdriehoek zou er alsvolgt uit kunnen zien:

16 In de DAS-test ziet het beeld van de ʻwinnaarʼ ofwel de interdependente persoon er alsvolgt uit:

17 Op alle aspecten scoort de winnaar hoog, waardoor hij flexibel kan schakelen van dominant naar afstandelijk naar sociaal afhankelijk van de omstandigheden, vandaar dat de lijn flexibel is gemaakt om dat te benadrukken. Als je nu niet weet hoe je scoort op de aspecten kun je googlen: dominant afstandelijk sociaal test en daar vind je de testen die je kunt doen om inzicht te krijgen, erg interessant! Verder wil ik melden dat Lynne Forrest in haar boek ʻBeyond victim consciousnessʼ schrijft dat het niet egoïstisch is om eerst aan jezelf te denken, ja dat het zelfs een voorwaarde is om uit de dramadriehoek en je slachtofferbewustzijn te stappen. Vaak werd ons geleerd dat we eerst aan de ander moesten denken, maar als we niet goed voor onszelf zorgen en onszelf niet liefhebben hoe kunnen we dan zorg en liefde geven..., je kunt alleen geven van wat je hebt. Met een gezond egoïsme zorg je goed voor jezelf en kun je er ook pas echt goed voor een ander zijn. Als je niet goed voor jezelf zorgt ben je afhankelijk van de zorg en hulp van de ander die je daarmee belast en ook jezelf belast omdat je jezelf de kans ontneemt om verantwoordelijkheid voor je eigen leven en geluk te nemen.

18 Egoïsme was mʼn allergie in het kernkwadrant dat er alsvolgt uitziet: Ik was bang dat mensen me egoïstisch zouden noemen en was de ʻpeople pleaserʼ, ʻmister nice guyʼ en deed mʼn best om het de ander naar de zin te maken. Niemand noemde mij trouwens egoïstisch behalve mijn vrouw toen ik nog getrouwd was met haar, ze kende mʼn zwakke plek en raakte me daarmee en manipuleerde me. Ze zei: ʻJe bent een egoïst je moet aan MIJ denken!. Het is tragikomisch Na mijn scheiding vroeg ik me af wat ik nu eigenlijk zelf wilde, daar had ik nooit zo bij stilgestaan en ik moest diep graven en wist het eerst niet en moest mezelf terugvinden en mijn behoeften de aandacht geven en in vervulling brengen en mijn angst onder ogen zien voor het feit dat ik egoïstisch zou kunnen en mogen zijn en inzien dat angst een slechte raadgever is.

19 In een Engels boek kwam ik The buried self tegen dat ik vertaald heb en in beeld heb gebracht. In codependentie en ook in de dramadriehoek dus wordt het echte zelf overwoekerd door lage eigenwaarde, schuld, schaamte en angst. Velen laten zich door angst leiden in plaats van door liefde Hier volgt het schema: Vaak is er ook sprake van gebroken grenzen of te lage grenzen of te hoge grenzen in plaats van flexibele grenzen die het slechte buiten houden en het goede toelaten zoals de huid.

20 Ik leerde over de win/win strategie die het beste is voor alle partijen in de dramadriehoek spelen de spelers vaak andere, minder constructieve tactieken, die ik in het volgende schema weergeef: De aanklager wil zelf winnen ook al gaat dat ten koste van de ander, dat interesseert hem niet, ook al kan dat wrok en ergernis bij de ander opleveren. De helper cijfert zichzelf weg en wil wel verlies nemen als degene die hij helpt maar wint. Bij het slachtoffer is er alleen maar verlies en de volwassene kiest voor de beste oplossing de win/win strategie. De deelnemers aan de dramadriehoek hebben en tonen over het algemeen geen waardering voor de ander, er is geen dankbaarheid. Het gezegde luidt: ʻDankbaarheid is een bloem die in weinig tuinen

21 bloeitʼ en zo is het. Geluk leidt niet altijd tot dankbaarheid, maar dankbaarheid leidt altijd tot geluk. We zouden er dus meer op mogen letten en het begint met waardering. Judy Widener schrijft in haar artikel: ʻThe politics of appreciationʼ over redenen waarom we geen waardering geven, ze noemt: -1- Vergelijken: Jij hebt meer dan ik en als ik je dus erkenning en waardering geef voeg ik nog meer aan je toe en lijkt wat ik heb minder en kleiner daarmee vergeleken. Er is een onderzoek gedaan onder studenten, ze mochten kiezen: A: dollar per jaar verdienen, waar anderen verdienden B: dollar verdienen, waar anderen verdienden Ze kozen massaal voor optie A en wilden zich meer voelen dan de ander ook al kostte het hen veel geld. -2- Ik eerst: Je moet eerst mij waarderen voordat ik jou waardeer -3- Competitie: Er is schaarste dus hoe meer ik aan je geef hoe minder ik heb en ik wil meer hebben dan jij. -4- Rancuneus zijn: Je pakte van me af(geld, liefde, respect) dus ik geef je niks -5- Oordeel: Ik denk dat je het niet verdient, waardering moet verdiend worden -6- Verwachting: Je verwacht het van me en dan is het niet speciaal meer

22 -7- Angst voor afwijzing: ʻIk ben bang dat je mijn waardering belachelijk zult maken en afwijzen dus geef ik het niet Doorzie deze foute tactieken en corrigeer e.e.a en geef eens een oprecht compliment als blijk van waardering. Marianne Williamson zei: ʻZie iedere ontmoeting als een heilige ontmoetingʼ. Als je zo kijkt zal je de ander waarderen en respecteren en dat tonen.