Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Ontwerprichtlijnen Europese Commissie Nr. 119 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BUITENLANDSE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal s-gravenhage, 19 mei 1999 Overeenkomstig de bestaande afspraken heb ik de eer u hierbij twee fiches aan te bieden die werden opgesteld door de Werkgroep Beoordeling Nieuwe Commissievoorstellen (BNC): 1. Voorstel voor een verordening (EG) van de Raad betreffende ontwikkelingssamenwerking met Zuid-Afrika 2. I. Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de voorwaarden voor de terbeschikkingstelling, in het raam van verrichting van grensoverschrijdende diensten, van werknemers in loondienst die onderdaan van een derde land zijn; II Voorstel voor een richtlijn van de Raad tot uitbreiding van het vrij verkeer van grensoverschrijdende diensten tot in de Gemeenschap gevestigde onderdanen van een derde land. De Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken, D. A. Benschop KST35296 ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 1999 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

2 1. Voorstel voor een verordening (EG) van de Raad betreffende ontwikkelingssamenwerking met Zuid-Afrika Nummer van het Commissiedocument: COM(99) 124 Eerstverantwoordelijke Ministerie: BZ/OS i.o.m. FIN, EZ Behandelingstraject in Brussel Het voorstel is reeds tweemaal summier in de Afrika Werkgroep besproken (15 maart & 13 april 1999). Verdere agendering is nog onbekend. Commissie dringt aan op een spoedige behandeling aangezien de huidige verordening eind 1999 afloopt. Om deze reden is het voorstel reeds voorgelegd aan het EP voor advies (conform artikel 189 C van het EG verdrag). Aangezien de eerstvolgende Afrika Werkgroep pas medio juni bijeen zal komen, zou de behandeling van dit voorstel overgenomen kunnen worden door de ACS Werkgroep. Korte inhoud en doelstelling van het voorstel Hoofdelementen van het onderhavige voorstel zijn: 1) De voorgestelde verordening dient als overbrugging tussen de huidige verordening, die aan het einde van dit jaar afloopt en het moment dat OS activiteiten met Zuid-Afrika, in het kader van Lomé V, vanuit het EOF gefinancierd kunnen worden. 2) Ten opzichte van de huidige verordening wordt voorgesteld de Lidstaten, vertegenwoordigd in het Comité, meer op afstand van de OS activiteiten in Zuid-Afrika te plaatsen. Zo wordt voorgesteld het Comité slechts het strategy paper te laten beoordelen. Het Comité is niet betrokken bij het totstandkomen van het indicatieve programma. Ook wordt voorgesteld de drempel tot consultatie van het Comité te verhogen van 2 naar 5 miljoen Euro. 3) De OS activiteiten worden meer gericht op economische ontwikkeling van Zuid-Afrika. Subsidiariteitstoets, deregulering Positief. In 1996 stelde de Raad de huidige verordening betreffende ontwikkelingssamenwerking met Zuid-Afrika vast. Met deze verordening droeg de EG bij aan de duurzame economische en sociale ontwikkeling van Zuid-Afrika en de consolidatie van de fundamenten voor een democratische maatschappij. De voorgestelde verordening dient als overbrugging tot het moment dat OS activiteiten in Zuid-Afrika vanuit het EOF gefinancierd kunnen worden. Juist gezien de inspanningen van Zuid-Afrika in het moeilijke en lange proces van verandering naar een open en democratische maatschappij, is continuïteit in de ondersteuning vanuit de Europese Unie essentieel. Nederlandse belangen Binnen de EU lidstaten heeft Nederland vanuit zijn verzet tegen het apartheidsregime een relatief hechte band met Zuid-Afrika. Zo was Nederland ook een groot voorstander van het uiteindelijk op de Top van Berlijn overeengekomen handelsaccoord tussen de EU en Zuid-Afrika. De voorgestelde OS verordening zal volgens Nederland in sterke mate bijdragen aan het succes van dit handelsaccoord. Immers de OS activiteiten zullen zich meer richten op de economische ontwikkeling van Zuid-Afrika. Deze economische ontwikkeling is voor Zuid-Afrika vereist om zowel op zijn eigen als de Europese markt voldoende weerbaar te kunnen zijn. Consequenties voor EG-begroting in Euro (per jaar) 125 miljoen Euro per jaar voor de jaren 2000, 2001 en 2002 onder voorbehoud van de begrotingsprocedure. Dit komt overeen met het Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

3 bedrag dat onder de huidige verordening voor de voorafgaande jaren is gereserveerd. Voor de huidige verordening is voor de periode 1996 tot en met miljoen Ecu gereserveerd, ofwel 125 miljoen Ecu per jaar. Deze hoeveelheid werd voor 1999 en 1998 verhoogd tot 127,5 miljoen Ecu en voor 1997 tot 127,8 Ecu. Consequenties voor nationale regelgeving/beleid cq decentrale overheden Geen. Rol EP in de besluitvormingsprocedure Samenwerkingsprocedure (artikel 189 C). De voorgestelde verordening is reeds voorgelegd aan het Europees Parlement voor advies. Na dit advies stelt de Raad een gemeenschappelijk standpunt vast. Tot drie maanden na dit gemeenschappelijke standpunt kan het EP desgewenst amendementen voorstellen. Vervolgens behandelt de Commissie binnen een maand haar voorstel aan de hand van de eventueel door het EP voorgestelde amendementen opnieuw. Tot slot neemt de Raad het voorstel, eventueel in gewijzigde vorm, aan. 2. I. Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de voorwaarden voor de terbeschikkingstelling, in het raam van verrichting van grensoverschrijdende diensten, van werknemers in loondienst die onderdaan van een derde land zijn; II. Voorstel voor een richtlijn van de Raad tot uitbreiding van het vrij verkeer van grensoverschrijdende diensten tot in de Gemeenschap gevestigde onderdanen van een derde land. Nummer van het Commissie-document: Eerstverantwoordelijke Ministerie: COM(99)3 EZ i.o.m. SZW, JUS, BZK, VWS, BZ Behandelingstraject: Het voorstel is door de Commissie gepresenteerd tijdens de Interne Markt Raad van 25 februari Eerste behandeling in de Raadswerkgroep Economische Vraagstukken heeft plaatsgevonden op 9 april Korte inhoud en doelstelling van het voorstel: De twee voorstellen beogen belemmeringen voor het vrij verkeer van diensten binnen de Interne Markt op te heffen voor: 1. binnen de EU gevestigde bedrijven (uitgezonderd uitzendbureaus) die werknemers bij hen in loondienst, die onderdaan van een derde land zijn en hun verblijf hebben in de Gemeenschap, tijdelijk ter beschikking willen stellen in het kader van een verrichting van een grensoverschrijdende dienst op het grondgebied van een andere lidstaat; én voor 2. zelfstandigen, onderdaan van een derde land en gevestigd in de Gemeenschap, die zich voor een tijdelijke dienstverrichting naar een andere lidstaat willen verplaatsen. Hiertoe wordt een «EG-dienstverrichtingskaart» gecreëerd waardoor onderdanen van derde landen, die legaal in een lidstaat aanwezig zijn en daar voor werk in loondienst of als zelfstandige zijn toegelaten, zich voor een tijdelijke dienstverrichting naar een andere lidstaat kunnen begeven, zonder belemmeringen wegens visum-, verblijfs-, en arbeidsvergunningenproblemen. Deze EG-dienstverrichtingskaart wordt afgegeven door de lidstaat waar de dienstverrichter (het bedrijf of de zelfstandige) is gevestigd (zendende Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

4 lidstaat), aan het desbetreffende bedrijf cq de desbetreffende zelfstandige. Iedere lidstaat waar de dienstverrichting zal geschieden (ontvangende lidstaat), dient de binnenkomst en het verblijf van de werknemer of zelfstandige die in het bezit is van een EG-dienstverrichtingskaart op zijn grondgebied toe te staan, zonder extra voorwaarden als een visum, verblijfstitel of werkvergunning. Lidstaten mogen alleen toegang weigeren om redenen van openbare orde, openbare veiligheid en volksgezondheid. Met de afgifte van de kaart geeft de zendende lidstaat de garantie dat de werknemer/zelfstandige, overeenkomstig de wetgeving van die lidstaat, zijn verblijf heeft, rechtmatig en daadwerkelijk werkt, en verzekerd is voor risico s van ziekte en arbeidsongeval. Bovendien is de lidstaat die de EG-dienstverrichtingskaart afgeeft verplicht de werknemer/zelfstandige, na de tijdelijke dienstverrichting, weer toe te laten. De EG-dienstverrichtingskaart is een voor alle lidstaten eenvormig document met een beperkte geldigheidsduur van maximaal 12 maanden en kan niet automatisch worden verlengd. Iedere lidstaat waar de dienstverrichting geschiedt, kan de dienstverrichter (bedrijf cq zelfstandige) ertoe verplichten de voorziene duur en het soort dienstverrichting vooraf te melden. Controles achteraf door de ontvangende lidstaat blijven mogelijk, met name wat het tijdelijke karakter van de dienstverrichting betreft. Subsidiariteitstoets/deregulering: Positief. De voorstellen bevatten maatregelen die beperkt zijn tot het opheffen van belemmeringen voor grensoverschrijdende diensten. Voor het eerste voorstel geven de artikelen 57 en 66 EG-Verdrag de Gemeenschap hier bevoegdheid voor, voor het tweede voorstel is dit artikel 59 lid 2. De problematiek is grensoverschrijdend, zodat gemeenschappelijk optreden in de rede ligt. Opheffen van de belemmeringen door middel van een EG-dienstverrichtingskaart is proportioneel omdat dit grote ruimte overlaat aan lidstaten op het punt van controles achteraf en sancties. Verder blijft de bevoegdheid van lidstaten om te bepalen welke niet in de EU gevestigde onderdanen van derde landen voor een activiteit in loondienst of als zelfstandige worden toegelaten, onder welke voorwaarden de toelating moet worden verlengd en welke beroepsactiviteit al dan niet wordt gereglementeerd, onverlet. Aangezien de nationale documenten en procedures in de verschillende lidstaten die verplicht zijn voor derde-landers om diensten te kunnen verrichten dermate uiteenlopen dat wederzijdse erkenning als basis niet mogelijk is, blijkt een EG-kaart de enige oplossing. Nederlandse belangen: Het voorstel m.b.t. werknemers biedt op Nederlands grondgebied gevestigde bedrijven de mogelijkheid op eenvoudige wijze werknemers die onderdaan zijn van een derde land ter beschikking te stellen bij een dienstverrichting in een andere lidstaat. Het voorstel m.b.t. zelfstandigen is van belang omdat het in Nederland gevestigde zelfstandigen uit derde landen mogelijk maakt dat zij zich, met het oog op het toenemen van uitbesteding door grotere bedrijven, voor een tijdelijke dienstverrichting naar een andere lidstaat kunnen verplaatsen. Nederland staat in beginsel positief tegenover de doelstellingen van de voorstellen, maar plaatst een aantal belangrijke kanttekeningen. Het voorstel m.b.t. werknemers wordt verwelkomd, omdat dit een einde zal kunnen maken aan de onduidelijkheid welke m.b.t de situatie van door communautaire dienstverrichters ter beschikking gestelde onderdanen Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

5 van derde landen is ontstaan, ten gevolge van het in 1994 door het Hof van Justitie gewezen arrest Van der Elst en de door de lidstaten aan deze uitspraak gegeven uiteenlopende interpretaties. Bovendien biedt dit voorstel op Nederlands grondgebied gevestigde bedrijven de mogelijkheid op eenvoudige wijze werknemers die onderdaan zijn van een derde land, ter beschikking te stellen in een andere lidstaat. Op deze manier wordt het verschil in behandeling van derde landen-onderdanen en EU-burgers op dit punt meer gelijk getrokken, hetgeen Nederland positief acht. Het voorstel m.b.t. zelfstandigen is van belang omdat het in Nederland gevestigde zelfstandigen uit derde landen mogelijk maakt dat zij zich, vooral met het oog op het toenemen van uitbesteding door grotere bedrijven, voor een tijdelijke dienstverrichting naar een andere lidstaat kunnen verplaatsen. Ten aanzien van beide voorstellen acht Nederland het van belang dat: a. recht wordt gedaan aan de uitgangspunten van het Nederlandse vreemdelingenbeleid; b. in afdoende mate zeker wordt gesteld dat de betrokken derdelanders zelfstandige of ter beschikking gestelde niet ten laste komen van de sociale verzekeringen van de ontvangende lidstaat. Ad a: De voorstellen lijken met zich mee te brengen dat de derdelander die overeenkomstig de voorstellen in Nederland verblijf houdt, ingevolge de Nederlandse en internationale regelgeving aan de duur van zijn verblijf hier te lande rechten kan ontlenen inzake arbeidsmarkttoegang en verblijf en inzake gezinshereniging en -vorming. Er moet worden nagegaan of dergelijke consequenties kunnen worden ondervangen door aanpassing van de voorstellen dan wel door aanpassing van de Nederlandse wetgeving ter zake, op een wijze die geen afbreuk doet aan de uitgangspunten van beide. Het uiteindelijke Nederlandse oordeel zal afhangen van de uitkomsten hiervan. Ad b: Ten aanzien van beide voorstellen geldt dat naar het oordeel van Nederland de werknemer cq zelfstandige ten tijde van de terbeschikkingstelling respectievelijk grensoverschrijdende dienstverlening volledig gedekt dient te zijn door sociale verzekeringen in en ten laste van de zendende staat. Consequenties voor nationale regelgeving/beleid c.q. decentrale overheden: De voorstellen hebben m.n. consequenties voor de Wet Arbeid Vreemdelingen (WAV). De regelgeving in het kader van de WAV dient zodanig aangepast te worden dat vreemdelingen waarvoor thans een tewerkstellingsvergunning vereist is, maar waarvoor straks een dienstverrichtingskaart is afgegeven in een andere lidstaat, niet meer vergunningplichtig zijn zolang zij de diensten verrichten waarvoor de kaart is afgegeven. Dit zou geregeld kunnen worden via een op de WAV gebaseerde AMvB. Consequenties voor de EG-begroting in EURO (per jaar): Geen Rol EP in de besluitvormingsprocedure: Het voorstel m.b.t. werknemers is gebaseerd op art. 57 jo 66 EG-Verdrag. Daarin is voorzien in de codecisie-procedure. Het voorstel m.b.t. zelfstandigen is gebaseerd op art. 59 lid 2 EG-Verdrag. Daarin is geen rol voor het EP voorzien. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr