BEHOEFTEONDERZOEK GOLFSPORT IN VLAANDEREN JANUARI 2004 STUDIE UITGEVOERD IN OPDRACHT VAN DE VLAAMSE MINISTER VAN SPORT

Transcriptie

1 BEHOEFTEONDERZOEK GOLFSPORT IN VLAANDEREN JANUARI 2004 STUDIE UITGEVOERD IN OPDRACHT VAN DE VLAAMSE MINISTER VAN SPORT

2 INHOUDSTAFEL INLEIDING 5 DEEL I: BEVRAGING VAN DE ACTOREN 7 HOOFDSTUK 1: ONDERZOEKSMETHODOLOGIE 7 1. De populatie 7 2. Algemene onderzoeksaanpak 8 3. De golfsport Een korte definiëring Types van golfinfrastructuren 9 HOOFDSTUK 2: DE FEDERATIE Methodologie Inventarisatie en evolutie van het aantal clubs en leden Clubs Leden Evolutie van het aantal clubs Evolutie van het aantal leden Evolutie van het aantal clubs en leden Werking en golfinfrastructuur Structuur van de Vlaamse Vereniging voor Golf (Potentiële) beoefenaars op wachtlijsten en verdoken beoefenaars Evaluatie van de gebruikte golfinfrastructuur Vooruitzichten inzake behoeften aan golfterreinen in Vlaanderen of Brussel Vooruitzichten inzake eigen werking Verdere uitbouw op Vlaams niveau Vooruitzichten inzake de golfsport in Vlaanderen Witte golfer Knelpunten 32 Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

3 HOOFDSTUK 3: DE CLUBS Methodologie Kenmerken van de clubs en het ledenbestand Algemeen overzicht Het ledenbestand Belgische of Vlaamse leden bij clubs buiten Vlaanderen of Brussel Capaciteit van de bestaande golfinfrastructuur De huidige capaciteit van de golfinfrastructuur Evaluatie van de huidige bezettingsgraad (Potentiële) beoefenaars op wachtlijsten en verdoken beoefenaars Vooruitzichten inzake de capaciteit Knelpunten Vooruitzichten inzake de werking van de clubs Vooruitzichten inzake eigen ledenbestand Vooruitzichten inzake 'greenfees' Witte golfer Evaluatie en vooruitzichten inzake de golfsport in Vlaanderen of Brussel Evaluatie van het huidige aanbod aan golfterreinen in Vlaanderen of Brussel Voorwaarden bij het lokaliseren van golfterreinen Exploitatie van deze terreinen Multifunctionele sportterreinen 51 HOOFDSTUK 4: BEOEFENAARS Methodologie De onderzoekspopulatie De steekproef Ondervragingsmethode Resultaten Profielbeschrijving Manier van golfbeoefening en frequentie Beoefening als lid van één (of meerdere) club(s) in Vlaanderen of Brussel Beoefening als 'greenfee' in Vlaanderen of Brussel 67 Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

4 2.5. Beoefening als 'greenfee' of als lid van een club buiten Vlaanderen of Brussel Evaluatie en vooruitzichten inzake persoonlijke uitoefening 76 HOOFDSTUK 5: CONCLUSIES Conclusies vanuit de vraag en aanbod Participatie vanuit de huidige situatie en in de toekomst Gebruik en evaluatie van de golfinfrastructuur in Vlaanderen of Brussel Vooruitzichten inzake behoeften aan golfterreinen 97 DEEL II: HET BEHOEFTEPLAN 115 HOOFDSTUK 1: GEOGRAFISCHE DEKKING VAN DE HUIDIGE GOLFTERREINEN 117 HOOFDSTUK 2: BEPALING VAN DE BEHOEFTE AAN GOLFTERREINEN IN VLAANDEREN Demografische evolutie Uitgangspunten Prognose Evolutie van de participatiegraad Uitgangspunten Prognose Evolutie in de speelfrequentie Geraamd aantal spelronden Confrontatie met terreincapaciteit en behoeftebepaling Toewijzing van de benodigde extra terreinen aan de Vlaamse provincies Benodigde extra oppervlakte 141 Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

5 HOOFDSTUK 3: AANBEVELINGEN VOOR DE ORGANISATIE VAN GOLFTERREINEN IN VLAANDEREN Locatie en planning van golfterreinen Exploitatie van golfterreinen Multifunctioneel karakter van golfterreinen Principe van de witte golfer 151 Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

6 INLEIDING Eén van de doelstellingen van het sportbeleid is zoveel mogelijk mensen in Vlaanderen zo regelmatig mogelijk te laten sporten op ieders prestatieniveau, in kwaliteitsvolle omstandigheden en dit met uitdrukkelijke vrijwaring van de integriteit van de sport. De ontwikkeling van een aangepast sportaanbod dat waarborgen biedt tot sportbeoefening op recreatief, competitief en topniveau vormt een belangrijk instrument voor het voeren van een doeltreffend (top)sportbeleid. Dit sportaanbod moet van een kwalitatief hoogstaand niveau zijn, in kwaliteitsvolle omstandigheden (infrastructuur, begeleiding, regelgeving) ter beschikking zijn en goed gespreid zijn over heel Vlaanderen. Hierbij dient aandacht te gaan naar een planmatige aanpak van de infrastructuurinplanting en -uitbouw alsook een stimulatie van een optimaal gebruik van de aanwezige sportinfrastructuur. Op 19 juli 2002 besliste de Vlaamse regering dat vooraleer zij nog een beslissing neemt met betrekking tot een ruimteaanspraak vanuit een bepaalde toeristische, recreatieve en sportsector, er eerst een kader moet zijn rond de ruimtelijke aanspraken waarbij de minimale behoeften in rekening worden gebracht. Ook in het geval van de golfsport is het van belang dat alle aspecten die de kwaliteit van dit specifiek aanbod bepalen verbeterd en versterkt worden met inachtname van randvoorwaarden op het vlak van ruimtelijke ordening en milieu. Om dit in kaart te brengen, laat de Vlaamse overheid een onderzoek uitvoeren naar de behoeften op het vlak van de golfsport in Vlaanderen. De doelstelling van dit onderzoek is tweeledig: de beoefening van de golfsport te inventariseren en de toekomstige behoeften en noden te onderzoeken; de behoeften van de golfsport te bepalen op het vlak van infrastructuur voor de volgende 10 jaar en aanbevelingen te formuleren met betrekking tot de geografische spreiding en de exploitatievormen om aan de huidige en toekomstige behoeften te kunnen voldoen. Het geheel van de bekomen informatie, resultaten en aanbevelingen zal worden neergeschreven in een ontwerp van Infrastructuurplan Golfsport Vlaanderen. Wij starten dit document met een overzicht van de manier van aanpak, meer bepaald de onderzoeksmethodologie. In deel I: Bevraging van de actoren, beschrijft WES Onderzoek & Advies tevens de resultaten van de inventarisatiefase, meer bepaald de meningen en evaluaties van de federatie in hoofdstuk 2, van de Vlaamse golfclubs in hoofdstuk 3 en van de Vlaamse actief spelende golfers in hoofdstuk 4. Hoofdstuk 5 behandelt kort de conclusies hieromtrent. Wij eindigen dit behoefteonderzoek met het behoefteplan in deel II. Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

7 Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

8 DEEL I: BEVRAGING VAN DE ACTOREN HOOFDSTUK 1: ONDERZOEKSMETHO- DOLOGIE Het doel van dit onderzoek is een overkoepelend beeld van de sporttak golf in Vlaanderen te bekomen, de bestaande infrastructuur te evalueren en te inventariseren om zo een inzicht te krijgen in toekomstige ontwikkelingen en wensen. In onderstaande paragrafen beschrijven wij achtereenvolgens de populatie en de algemene onderzoeksaanpak. Wij eindigen dit hoofdstuk met een korte definiëring van de golfsport. 1. De populatie Om de gestelde doelstellingen te bereiken, focust het onderzoek zich op de drie betrokken partijen in de wereld van de golfsport in Vlaanderen, namelijk de federatie die in Vlaanderen de golfsport organiseert en/of promoot, de clubs die naast de organisatie en/of promotie van de golfsport eveneens een golfinfrastructuur beheren of uitbaten en de beoefenaars. Een behoefteonderzoek moet de problematiek bekijken vanuit al deze invalshoeken. Onderstaand schema illustreert de algemene onderzoeksaanpak. Schema van de algemene onderzoeksaanpak Federatie Clubs INVENTARISATIE EN TOEKOMSTIGE BEHOEFTEN Beoefenaars Om geen belanghebbenden uit het oog te verliezen, werd in eerste instantie de federatie, namelijk de Vlaamse Vereniging voor Golf (VVG), onderworpen aan een analyse. Het gesprek met de VVG resulteerde vervolgens in een overzicht van het aantal clubs. Gesprekken met de VVG en clubs gaven een overzicht van de gebruikte golfterreinen. Dit werd vervolgens aangevuld met een enquêtering van de Vlaamse actief spelende golfers op de golfterreinen zelf. Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

9 2. Algemene onderzoeksaanpak Zowel de VVG als een groot aantal clubs werden onderworpen aan een persoonlijk gesprek. De resterende clubs kregen de kans hun mening te uiten in een schriftelijke enquête. De beoefenaars werden geënquêteerd in een aantal golfclubs. De structuur van de vraagstelling was grotendeels dezelfde voor de federatie en clubs. Het doel van de enquête bij de aanbieders is een overkoepelend beeld van deze sporttak te verkrijgen, te peilen naar het gebruik en de evaluatie van bestaande infrastructuur en inzicht te krijgen in toekomstige ontwikkelingen en wensen. Een belangrijk aandachtspunt is de verwachte evolutie inzake werking. Dit is een belangrijke input voor de uitwerking van een aantal scenario s en de gevraagde prognose in de komende jaren. Daarnaast resulteerde het onderzoek in een inventarisatie van organisaties betrokken bij de beoefening van golfsport in Vlaanderen zoals de federatie en clubs, en de daarvoor ter beschikking staande infrastructuur. Het doel van deze inventarisatie is de geografische spreiding van deze infrastructuur en clubs over Vlaanderen na te gaan en de confrontatie met de spreiding van beoefenaars. Deze inventarisatie zal per doelgroep verder verduidelijkt worden in de hiernavolgende onderdelen. In de volgende twee hoofdstukken geven wij de standpunten van de sector weer. Deze komen niet noodzakelijk overeen met de WES-inzichten. Het onderzoek is gericht op de golfsport. In het hiernavolgende punt definiëren wij kort deze sporttak om onduidelijkheden te vermijden. 3. De golfsport 3.1. Een korte definiëring Golf is een sport waarbij de spelers met behulp van een golfclub een bal in een gat ( hole ) doen terechtkomen en dit in een zo klein mogelijk aantal slagen. Golf draagt, in zijn huidige vorm, een Schotse stempel. De eerste golfbanen ontstonden aan de Schotse Oostkust en de eerste regels werden op 14 mei 1754 te St.-Andrews opgesteld. Tijdens de 19e eeuw lagen de Schotten aan de basis van het verspreiden van de golfsport over de hele wereld. De werkelijke oorsprong wordt evenwel tot op de dag van vandaag nog steeds betwist. De eerste golfbaan in België en Vlaanderen werd aangelegd in Antwerpen (Kapellen) in Dit is de start van de moderne golfsport in onze contreien 1. Het golfspel gebeurt alleen of in ploegen, tegen één of meerdere tegenstanders. Dit kan tijdens een vrij (recreatief) of georganiseerd (lessen, initiaties, wedstrijden, ) golfspel. Elke golfer kan op zijn niveau spelen met of tegen een andere golfer en dit door een handicap systeem. 1 Ontdek de golfsport in Vlaanderen, Vlaamse Vereniging voor Golf, 2003, 48 blz. Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

10 Een golfer kan zijn sport beoefenen als lid van een club, alsook met een greenfee. Naargelang het beleid in een golfclub worden diverse mogelijkheden van lidmaatschap aangeboden. De meest voorkomende zijn het lidmaatschap als full member en als 'weeklid'. Weekleden spelen dan enkel op weekdagen, full members kunnen zowel in de week als tijdens het weekend spelen, alsook deelnemen aan wedstrijden in het weekend. Daarnaast bestaat tevens de mogelijkheid om de golfsport te beoefenen als greenfee. Dit wil zeggen dat een lid van een golfclub op een ander golfterrein een parcours kan lopen mits betaling van een fee voor het huren van de green. Een parcours lopen van, in de meeste gevallen, 9 of 18 holes betekent dat de golfer een ronde speelt van 9 of 18 holes. Deze parcours kunnen afzonderlijke golfterreinen zijn of gecombineerd worden binnen een golfterrein. Golf kan beoefend worden op verschillende types van golfinfrastructuren die in het volgende punt worden verduidelijkt Types van golfinfrastructuren In dit onderdeel verduidelijken wij de gebruikte terminologie in verband met de terreinen voor de golfsport. Golf kan immers beoefend worden op verschillende types van golfinfrastructuren. Internationaal kunnen drie types golfinfrastructuur onderscheiden worden 12 : Golfschool (met of zonder een beperkt aantal holes) (type I) Projecten voor golfscholen (driving range en oefenstations) kunnen maximaal een oppervlakte hebben van 5 ha. Een golfschool in combinatie met een beperkt aantal oefenholes heeft maximaal een oppervlakte van 8 ha. Een project voor een golfschool wordt, gezien zijn beperkte oppervlakte, als een zachte, laagdynamische vorm van recreatie gedefinieerd. Een driving range of oefenbaan is een grasveld waarop de golfer, vanaf een afslagmat een reeks ballen slaat. De golfers staan op één rij aan de breedte van het veld opgesteld en lopen de bal niet achterna zodat het grasveld niet betreden wordt. Een driving range heeft gewoonlijk een lengte van 220 tot 300 m, de breedte varieert naargelang het aantal afslagplaatsen. Er kunnen ook verschillende niveaus met afslagplaatsen worden gebouwd in verdiepingen. Een driving range heeft twee functionaliteiten: beginners kunnen er de beginselen van de golftechniek aanleren en meer ervaren golfers kunnen er hun techniek bijwerken. Bij sommige driving ranges treft men ook een oefengreen aan en/of een aantal oefenholes. Putting en chipping kunnen op deze speciaal daarvoor aangelegde oefenstations aangeleerd en geoefend worden. Kleine golfstructuren, zoals een driving range maar ook pitch en putt (kleine golfholes van ongeveer 50 tot 100 m), zijn uitermate geschikt om op een laagdrempelige wijze kennis te maken met de golfsport. Omwille van de relatief beperkte investeringskost van de golfschool kan de tarifering voor het publiek laag blijven. De golfscholen zijn ook zeer geschikt voor initiaties van jeugdgroepen en verenigingen. Zelfs een kleine golfschool is of kan een ideale buffer zijn tegen voortschrijdende verstedelijking. 1 2 VERNEIRT Marc, 'Behoeftestudie voor golf in Vlaanderen', Vlaamse Vereniging voor Golf, 2002, 8 blz. Het Vlaams Golfmemorandum: duurzaam sturen op hoofdlijnen via het realiseren van golfterreinen met multifunctioneel medegebruik voor niet-lawaaierige buitensporten, De Vlaamse minister van Financiën en Begroting, Ruimtelijke Ordening, Wetenschappen en Technologische Innovatie, juni 2003, 24 blz. Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

11 Deze zachte vorm van recreatie genereert geen hinder voor omringende functies en is daardoor ook uiterst geschikt voor diverse vormen van aansluitend medegebruik (zoals wandelen, vissen, natuurbeleving, wonen, industrie ). 9 holes-banen (type II) Dit type van golfinfrastructuur omvat 9 volwaardige holes (par 3, par 4 en par 5) met een minimum speellengte van meter en een oppervlakte groter dan 8 ha en kleiner dan 40 ha. Naargelang de lengte en de moeilijkheidsgraad worden de holes ingedeeld in verschillende pars, namelijk par 3: lengte tussen 0 en 229 meter, par 4: lengte tussen 201 en 457 meter en moeilijker dan par 3, par 5: lengte van meer dan 402 meter en moeilijker dan par 4. Dit type van infrastructuur kan eveneens als zachte vorm van recreatie gedefinieerd worden. Ook dit type kan bijdragen tot het behoud en/of de versterking van een groene open ruimte op lange termijn. Deze vorm van recreatie genereert relatief beperkte hinder voor omringende ruimtelijke functies en is daardoor ook uiterst geschikt, mits de nodige ruimte voorzien is, voor diverse vormen van medegebruik (zoals wandelen, vissen, natuurontwikkeling en -beleving, ). 18 holes en groter (type III) Dit type golfterrein wordt omwille van de grotere oppervlakte in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen beschouwd als hoogdynamische recreatie. De totale oppervlakte die wordt ingenomen door een klassieke 18 holes-baan is als volgt: (voor een 9 holes-baan kunnen deze cijfers gedeeld worden door 2): Afslagzones (tees) circa 1 ha Greens circa 1 ha Fairways (en lange fairways) circa 12.5 ha Rough 1 circa 12 ha Practice (driving range, puttinggreen) circa 3 ha Parking en gebouwen circa 0,5 ha Zones buiten het spel en roughs circa ha Totaal circa ha Het ruimtebeslag van de bespeelde zones (greens, tees en fairways met semi-rough) ligt voor een 18 holes-baan relatief vast. De onbespeelde zones daarentegen zijn variabel qua oppervlakte. In Vlaanderen kan men stellen dat de golfbanen gemiddeld 60 ha groot zijn en bijgevolg een 30 ha omvatten aan 'zones buiten spel' en roughs. Het is dus voor toekomstige projecten een belangrijk gegeven dat hoe meer ruimte het totaalproject omvat hoe meer plaats voor 'zones buiten spel' en voor natuurontwikkeling of recreatief medegebruik beschikbaar wordt. Voor de bestaande en nieuwe terreinen zullen de afslagzones ( tees ), de greens, de fairways' (+ semi-roughs ), de practice ( driving range, puttinggreen ) en de parkings en gebouwen in functie van de golf in de ruimtelijke uitvoeringsplannen worden opgenomen als golfzone. 1 De rough kent nog een aantal extra golftechnische eisen dan zones buiten spel en roughs. Omwille van deze reden is een onderscheid gemaakt. Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

12 Het is aangewezen dat deze zones, zeker bij nieuwe terreinen en waar mogelijk bij bestaande terreinen, multifunctioneel worden ingevuld voor niet-lawaaierige buitensporten (vissen, wandelen, paardrijden, fietsen, ) waarbij verbindingsassen kunnen worden uitgebouwd naar de omgeving. Een voorwaarde is dat deze multifunctionele zones voor niet-lawaaierige sporten niet interfereren met het golfspel (te bepalen via een inrichtingsen beheersplan). Ook naar onderhoudskosten dienen er afspraken gemaakt te worden. Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

13 Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

14 HOOFDSTUK 2: DE FEDERATIE Een eerste luik van het onderzoek betreft de enquêtering van de federaties die de golfsport organiseren of promoten in Vlaanderen. Vooreerst verduidelijken wij de gebruikte methode tot bevraging en analyse van de federaties, daarna inventariseren wij kort het aantal en de evolutie van de clubs en leden van de federaties, gevolgd door een beschrijving van de resultaten van het persoonlijk gesprek met de Vlaamse Vereniging voor Golf. 1. Methodologie In de populatie van federaties in België vinden wij onder andere de Koninklijke Belgische Golffederatie (KBGF) terug alsook de Vlaamse Vereniging voor Golf (VVG), l Association Francophone de Golf (AFG) en de Professional Golfers Association of Belgium (PGA). Finaal is echter maar één federatie echt betrokken bij de beoefening, organisatie en promotie van de golfsport in Vlaanderen, namelijk de Vlaamse Vereniging voor Golf (VVG). De populatie van federaties is hierdoor duidelijk omlijnd. Wij startten met het contacteren van de federatie die vervolgens persoonlijk werd bezocht door twee WES-medewerkers. Tijdens dit individuele diepte-interview werd de vragenlijst opgenomen in bijlage 1 gebruikt als leidraad. Wij analyseerden volgende elementen: informatie over de federatie waaronder een inventarisatie en evolutie van het aantal clubs en leden; het gebruik en evaluatie van de bestaande sportinfrastructuur; toekomstige ontwikkelingen en wensen inzake infrastructuur; toekomstige ontwikkelingen en wensen inzake werking. In de volgende paragrafen geven wij de standpunten van de federatie weer. Deze komen niet noodzakelijk overeen met de WES-inzichten. 2. Inventarisatie en evolutie van het aantal clubs en leden In deze paragraaf schetsen wij een beeld van het aantal clubs en leden in juli 2003 gevolgd door een evolutie van de clubs en leden over de laatste vijf jaar, namelijk van 1998 tot en met Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

15 2.1. Clubs In dit puntje geven wij een overzicht van de verschillende Vlaamse clubs (inclusief Brusselse clubs) en golfterreinen in juli 2003 per provincie gecombineerd met jaar van oprichting, type terrein, aantal holes en de structuurbepalende functie volgens de Vlaamse Vereniging voor Golf, Het Vlaams Golfmemorandum en Golf, een milieueffectstudie. Enkele detailgegevens werden ook aangepast in navolging van de contacten met de respectievelijke golfclubs (zie tabel 1). Zoals u kan opmerken in tabel 2 zijn er in Vlaanderen 44 clubs. Het grootste aantal clubs, namelijk 24, zijn clubs van het type III, dit wil zeggen clubs met een terrein van minimum 18 holes groot. Het aantal 9 holes-terreinen of terreinen van het type II bedraagt 8. Vlaanderen telt op dit ogenblik 12 terreinen van het type I, dit zijn voornamelijk golfscholen met een beperkt aantal holes op hun terrein. Als wij de Brusselse clubs erbij tellen komen wij aan een aantal van 46 clubs in Vlaanderen of Brussel. Tabel 2 Clubs en golfterreinen in Vlaanderen (inclusief Brusselse clubs), per type en per provincie, juli 2003 Provincie Type I Type II Type III Totaal Totaal in % West-Vlaanderen ,2 Oost-Vlaanderen ,2 Antwerpen ,8 Vlaams-Brabant ,6 Limburg ,9 Brussel ,3 Totaal ,0 Totaal in % 26,1 19,6 54,3 100,0 100,0 Als wij het totaal aantal golfclubs en -terreinen bekijken in tabel 1 vinden wij een grote concentratie terug van golfclubs in de provincie Antwerpen. Er is verder een significant aantal golfclubs in de provincies Vlaams-Brabant, West- en Oost-Vlaanderen. Het aantal golfclubs in Limburg en Brussel is beperkter. Als wij de structuur van de terreinen bekijken per provincie, stellen wij vast dat de meeste terreinen in de provincie Oost-Vlaanderen golfscholen zijn terwijl in de andere provincies en vooral in West-Vlaanderen en Limburg type III-terreinen het vaakst voorkomen Leden Eind 2002 hadden actieve golfers een federatiekaart van de Vlaamse Vereniging voor Golf. Onder actieve golfers wordt het aantal golfers met een federatiekaart van de VVG verstaan uit clubs in Vlaanderen inclusief Vlamingen in de twee Brusselse clubs. Aan de federatie werd ook gevraagd naar het aantal spelers die in opleiding zijn en degenen die reeds een golfvaardigheidsbewijs (GVB) hebben behaald. Elke golfer die lid is van een Vlaamse club moet in principe zijn federatiekaart aankopen bij de Vlaamse Vereniging voor Golf. Bij de federatiekaarten kan er een onderscheid gemaakt worden naar juniors, volwassenen en stagiairs (in opleiding). Deze verschillen worden weerspiegeld in een verschillend tarief. Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

16 Tabel 1 Clubs en golfterreinen in Vlaanderen (inclusief Brusselse clubs), juli 2003 Structuurbepalende functie Aantal holes Provincie Gemeente Type terrein Naam Jaar oprichting Royal Zoute Golf Club 1899 West-Vlaanderen Knokke-Zoute 3 36 Parkgebied (habitatrichtlijngebied) Damme Golf & Country Club 1987 West-Vlaanderen Sijsele-Damme pp Gebied voor dagrecreatie, landschappelijk waardevol agrarisch gebied en agrarisch gebied Koninklijke Golf Club Oostende 1903 West-Vlaanderen De Haan 3 18 Natuurgebied (habitatrichtlijngebied) Waregem Golf Club 1988 West-Vlaanderen Waregem 3 18 Golfzone Ieper Open Golf 1995 West-Vlaanderen Ieper 2 9 Ontginningsgebied met nabestemming recreatie Golf & Country Club De Palingbeek 1992 West-Vlaanderen Hollebeke-Ieper 3 18 Golfzone Westgolf 1995 West-Vlaanderen Westende 1 6 Dagrecreatiegebied Golfclub Aalst De Kluizen 2002 Oost-Vlaanderen Aalst 1 6pp Dagrecreatiegebied Golf & Country Club Oudenaarde 1971 Oost-Vlaanderen Oudenaarde 3 27 Golfzone Royal Latem Golf Club 1909 Oost-Vlaanderen St.-Martens-Latem 3 18 Golfzone Golf Club Krokkebaas 1995 Oost-Vlaanderen Buggenhout 1 6pp Verblijfrecreatie Golfschool Beveren 1991 Oost-Vlaanderen Kallo-Beveren 1 6pp Koppelingsgebied Golfschool Gent 2001 Oost-Vlaanderen Drongen 1 0 Recreatiegebied Executive Club Private Golf 1996 Oost-Vlaanderen Zwijnaarde 1 9 pp Parkgebied Royal Antwerp Golf Club 1912 Antwerpen Kapellen 3 27 Golfzone Antwerp Golf School 1987 Antwerpen Aartselaar 1 6 Agrarisch gebied Brasschaat Open Golf & Country Club 1989 Antwerpen Brasschaat pp Golfzone Bossenstein Golf & Polo Club 1988 Antwerpen Broechem 3 27 Parkgebied en landschappelijk waardevol agrarisch gebied Cleydael Golf Club 1987 Antwerpen Aartselaar 3 18 Parkgebied en landschappelijk waardevol agrarisch gebied Dragon Golf Bornem 2002 Antwerpen Bornem 1 6 pp Dagrecreatiegebied Edegemse Golf Club De Drie Eycken 1989 Antwerpen Edegem 2 9 Agrarisch gebied Kempense Golf Club 1990 Antwerpen Mol-Rauw 3 18 Golfzone 15

17 Tabel 1 Clubs en golfterreinen in Vlaanderen (inclusief Brusselse clubs), juli 2003 (vervolg 1) Naam Jaar oprichting Provincie Gemeente Type terrein Aantal holes Structuurbepalende functie Lilse Golf Club 1989 Antwerpen Lille 2 9 Agrarisch gebied Golf Club Inter Mol 1985 Antwerpen Mol 2 9 Gebied voor vestiging van kerncentrales Golf Club Witbos 1965 Antwerpen Noorderwijk 3 13 Militair gebied Golfcentrum Puurs 2002 Antwerpen Puurs 1 6pp Dagrecreatiegebied Ant. Int. Golf & Country Club Rinkven 1981 Antwerpen s Gravenwezel 3 27 Golfzone Steenhoven Golf & Country Club 1986 Antwerpen Postel (Mol) pp Landschappelijk waardevol agrarisch gebied en bosgebied Ternesse Golf & Country Club 1976 Antwerpen Wommelgem 3 27 Golfzone Golfschool De Wijnvelden 2003 Antwerpen OLV Waver 1 6pp Dagrecreatie Keerbergen Golf Club 1968 Vlaams-Brabant Keerbergen 3 18 Gebied voor dagrecreatie en een deeltje woonpark Brabantse Golf Club 1986 Vlaams-Brabant Melsbroek 3 18 Golfzone Golf & Business Club Kampenhout 1989 Vlaams-Brabant Kampenhout pp Golfzone Duisburg Military Golf Club 1972 Vlaams-Brabant Duisburg 2 9 Militair domein Overijse Golf Club 1986 Vlaams-Brabant Overijse 2 9 Agrarisch gebied/bosgebied Golf Club Steenpoel 1986 Vlaams-Brabant Itterbeek 1 9pp Golfzone Koninklijke Golf Club van België 1906 Vlaams-Brabant Tervuren 3 27 Parkgebied en deels natuurgebied (habitatrichtlijn) Winge Golf & Country Club 1988 Vlaams-Brabant St.-Joris-Winge pp Landschappelijk waardevol agrarisch gebied en natuurgebied Golf Practice St-Genesius-Rode 1997 Vlaams-Brabant St.-Genesius- Rode 1 0 Waterwinningsgebied Flanders Nippon Golf & Business Club Hasselt 1987 Limburg Hasselt 3 27 Parkgebied Limburg Golf & Country Club 1966 Limburg Houthalen 3 18 Gebied voor dagrecreatie Golfforum 1993 Limburg Lummen 2 9 Recreatiegebied Spiegelven Golf Club 1988 Limburg Genk 3 18 Golfzone Millennium Golf Club 2001 Limburg Paal-Beringen pp Gebied voor dagrecreatie Royale Amicale Anderlecht Golf Club 1988 Brussel Anderlecht 3 18 Brusselse Golf Club Academy & Training Center 1987 Brussel Brussel 2 9 BRON: Vlaamse Vereniging voor Golf; Het Vlaams Golfmemorandum en Golf, een milieueffectstudie. pp = Pitch & Putt, oefenholes van een veel kortere lengte dan klassieke competitieholes. 16

18 In 2002 waren er in totaal 737 leden die een opleiding volgden. Hiervan waren 52 leden nog junior en 685 volwassenen. Ongeveer leden hadden een volledig lidmaatschap waaronder juniors en volwassenen. Hierbij dient nog een korte bemerking te worden gemaakt. Een stagekaart geldt bij de VVG maar voor één jaar. Na deze periode moet je overgaan naar een volledig lidmaatschap ook al heb je het golfvaardigheidsbewijs nog niet gehaald. Dit wil zeggen dat het aantal stagiairs hoger kan liggen dan het hier opgegeven aantal. Voor de leeftijdsstructuur van de actieve leden grijpen wij terug naar cijfergegevens van eind Zoals tabel 3 weergeeft zijn de meeste leden ouder dan 50 jaar (51,8%). 37,6% of beoefenaars zijn volwassenen tussen 22 en 49 jaar, beoefenaars waren jonger dan 22 jaar of zijn met andere woorden juniors (10,6%). Deze tabel bewijst tevens dat de golfsport nog steeds een sporttak is die voornamelijk door mannen wordt beoefend. Tabel 3 Aantal actieve leden van de Vlaamse Vereniging voor Golf, naar leeftijd, 2002, VVG Leeftijd Mannen Vrouwen Totaal Totaal in % Juniors, tot 21 jaar ,6 Adults jaar ,6 Senioren jaar ,3 Senioren jaar ,4 Supersenioren +64 jaar ,1 Totaal ,0 Aan de Vlaamse Vereniging voor Golf werd tevens de vraag gesteld naar de herkomst van hun actieve leden. Omwille van vertrouwelijkheidsredenen kan geen informatie worden vrijgegeven inzake herkomst (adres) van de respectievelijke leden. Tabel 4 geeft een idee over de herkomst van de leden met federatiekaart op basis van de provincie waar de club gelegen is waarbij de leden zijn aangesloten. Op deze manier krijgen wij een inzicht in de verdeling van het aantal leden over de verschillende provincies eerder dan een duidelijk beeld van de woonplaats van de leden. Meer dan beoefenaars spelen in een club uit de provincie Antwerpen. Dit komt overeen met 35% van het totaal aantal beoefenaars. De verdeling is vrij gelijk over de rest van Vlaanderen. In de andere Vlaamse provincies zijn telkens tussen en spelers actief. Tabel 4 Aantal actieve leden van de Vlaamse Vereniging voor Golf, naar provincie van de respectievelijke clubs, 2002, VVG Provincie 2002 In % West-Vlaanderen ,7 Oost-Vlaanderen ,6 Antwerpen ,9 Vlaams-Brabant ,9 Limburg ,5 Brussel 90 0,4 Totaal ,0 Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

19 Volgens de federatie mogen wij verder aannemen dat ongeveer 90% van het totaal aantal actieve leden van een club afkomstig is uit een straal van 20 à 30 km rond de club of ongeveer op 30 minuten reisafstand Evolutie van het aantal clubs Aan de Vlaamse Vereniging voor Golf werd een overzicht gevraagd van het aantal clubs dat zij overkoepelen en de evolutie hierin over de laatste vijf jaar, meer bepaald van 1998 tot en met juli 2003 (zie tabel 5). Tabel 5 Evolutie van het aantal clubs en golfterreinen in Vlaanderen (inclusief Brusselse clubs), juli 2003, VVG Jaar Aantal clubs in Vlaanderen Aantal clubs in Vlaanderen en Brussel Juli In de jaren 1998, 1999 en 2000 merken wij een stagnatie van het aantal clubs. Een reden hiervoor is onder andere een beslissing van de Vlaamse regering in 1989 waarbij beslist werd dat golfterreinen enkel in een zogenaamde golfzone konden worden aangelegd. Het probleem hierbij was dat er nauwelijks vrije golfzones beschikbaar waren, zodat er geen ruimte was voor de aanleg van bijkomende terreinen. In 2000 kwam hier verandering in naar aanleiding van een juridisch precedent, meer bepaald kwamen nu ook recreatiegebieden in aanmerking voor de aanleg van golfterreinen. Zodoende kwam er in 2001 en 2003 respectievelijk één club bij, in 2002 openden vier nieuwe clubs hun deuren. Als wij de evolutie bekijken naar het type club, kunnen wij constateren dat de laatste drie jaar er vijf golfscholen zijn bijgekomen en één 18 holes-terrein. Deze evolutie zien wij ook duidelijk in grafiek 1. In de grafieken 2 tot en met 6 geven wij de evolutie van het aantal clubs per provincie. Wij doen dit niet voor de Brusselse clubs aangezien hun aantal de laatste vijf jaar gelijk gebleven is, namelijk twee clubs (respectievelijk een type II- en type III-terrein). Hierbij kunnen wij opmerken dat het aantal clubs in West-Vlaanderen en Vlaams- Brabant stagneert over de laatste 5 jaar. In de provincies Oost-Vlaanderen en Antwerpen kwamen uitsluitend golfscholen bij. Enkel in Limburg is in 2001 een nieuw 18 holesterrein geopend. Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

20 Grafiek 1 Evolutie van het aantal golfclubs in Vlaanderen, naar type, juli 2003, VVG (in absolute aantallen) Aantal golfclubs Type I Type II Type III Terreintypes Grafiek 2 Evolutie van het aantal golfclubs in West-Vlaanderen, naar type, juli 2003, VVG (in absolute aantallen) Aantal golfclubs Type I Type II Type III Terreintype Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

21 Grafiek 3 Evolutie van het aantal golfclubs in Oost-Vlaanderen, naar type, juli 2003, VVG (in absolute aantallen) Aantal golfclubs Type I Type II Type III Terreintype Grafiek 4 Evolutie van het aantal golfclubs in Antwerpen, naar type, juli 2003, VVG (in absolute aantallen) Aantal golfclubs Type I Type II Type III Terreintype Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

22 Grafiek 5 Evolutie van het aantal golfclubs in Vlaams-Brabant, naar type, juli 2003, VVG (in absolute aantallen) Aantal golfclubs Type I Type II Type III Terreintype Grafiek 6 Evolutie van het aantal golfclubs in Limburg, naar type, juli 2003, VVG (in absolute aantallen) 4,5 4 3,5 3 Aantal golfclubs 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Type I Type II Type III Terreintype Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

23 2.4. Evolutie van het aantal leden Aan de Vlaamse Vereniging voor Golf werd tevens een overzicht gevraagd van het aantal actieve leden in functie van leeftijd en dit over de laatste 5 jaar. Wij kunnen echter enkel de laatste twee jaar vergelijken aangezien niet meer cijfergegevens beschikbaar waren (zie tabel 6). Tabel 6 Evolutie van het aantal actieve leden van de Vlaamse Vereniging voor Golf, naar leeftijd, , VVG Leeftijd Mannen Vrouwen Totaal Totaal in % Mannen Vrouwen Totaal Totaal in % Juniors, tot 21 jaar , ,6 Adults jaar , ,6 Senioren jaar , ,3 Senioren jaar , ,4 Supersenioren +64 jaar , ,1 Totaal , ,0 Wij stellen vast dat er zowel bij de mannen als bij de vrouwen in elke leeftijdscategorie een stijging was tussen 2001 en Deze stijging was vooral opmerkelijk bij de senioren tussen 50 en 54 jaar (+31% tegenover gemiddeld +10%). In tabel 7 wordt de evolutie over de laatste vier jaar ( ) weergegeven van het aantal Vlaamse en Brusselse leden, naar provincie van de clubs waarvan ze lid zijn. Wij kunnen hier geen onderscheid maken tussen de leden van de VVG en de Waalse tegenhanger AFG aangezien deze verenigingen niet bestonden vóór Tot 2002 werd de golfsport in België gecoördineerd door de Koninklijke Belgische Golffederatie die alle golfclubs in België vertegenwoordigde. Tabel 7 Evolutie van het aantal actieve Vlaamse en Brusselse leden, naar provincie van de respectievelijke clubs, , KBGF (in absolute aantallen) (a) Provincie West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Vlaams-Brabant Limburg Brussel Totaal (a) Om de vergelijking te kunnen treffen over de laatste vier jaar maken wij gebruik van de cijfergegevens van de Koninklijke Belgische Golffederatie. Bij deze cijfers zijn eveneens een aantal Franstalige Brusselaars opgenomen. Dit verklaart het verschil in totalen met tabel 4. Tabel 7 en grafiek 7 duiden op een nagenoeg continue stijging van het aantal leden van clubs in elke provincie. De stijging was opmerkelijk in de provincie Limburg en eveneens hoog in de provincies Vlaams-Brabant en Oost-Vlaanderen. De toename was het kleinst in de provincies West-Vlaanderen en Antwerpen. Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

24 Grafiek 7 Evolutie van het aantal actieve Vlaamse en Brusselse leden, naar provincie van de respectievelijke clubs, , KBGF (in absolute aantallen) Aantal leden met federatiekaart West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Vlaams-Brabant Limburg Brussel Provincie Evolutie van het aantal clubs en leden In grafiek 8 wordt de evolutie weergegeven van het aantal spelers en clubs in Vlaanderen in de periode Men kan vaststellen dat de groei van het aantal clubs zich vooral situeert in de jaren 1986 tot In de periode werden geen clubs meer gecreëerd in Vlaanderen. Sinds 2001 zijn er evenwel vijf golfscholen bijgekomen en één 18 holes-terrein 1. Grafiek 8 Evolutie van het aantal golfclubs en spelers in Vlaanderen, 2002, VVG (in absolute aantallen) 1 VERNEIRT Marc, 'Behoeftestudie voor golf in Vlaanderen', situatie 2001, Vlaamse Vereniging voor Golf. Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

25 Naar aantal golfers toe blijkt uit de grafiek de aanhoudende groei van deze groep. Hierdoor steeg het participatiepercentage of het aantal golfers uitgedrukt als % van de Vlaamse bevolking van 0,32% in 1998 tot 0,42% in Als wij kijken naar een mogelijk verband tussen de beschikbaarheid van het aantal golfterreinen en het stijgende ledenaantal kunnen wij opmerken dat er, enerzijds, een natuurlijke aangroei is van het aantal Vlaamse golfers, opmerkelijk ook in de periode Anderzijds is er een impact tussen de beschikbaarheid van het aantal golfterreinen en de groei van het aantal golfers. Indien er in een periode golfterreinen bijkomen, zien wij een meer dan lineaire stijging in het aantal Vlaamse golfers. 3. Werking en golfinfrastructuur In dit onderdeel verduidelijken wij de resultaten van het persoonlijk gesprek met de administratieve coördinator van de Vlaamse Vereniging voor Golf. Eerst en vooral lichten wij de structuur toe van de VVG, gevolgd door de visie met betrekking tot het aantal beoefenaars op wachtlijsten en het aantal verdoken beoefenaars en de evaluatie van de gebruikte infrastructuur, om te eindigen met de vooruitzichten inzake behoefte aan terreinen in Vlaanderen of Brussel en de werking van de federatie Structuur van de Vlaamse Vereniging voor Golf De Vlaamse Vereniging voor Golf is een vzw opgericht in 2002 met een dagelijks bestuur bestaande uit een administratieve coördinator, een sporttechnische coördinator, alsook administratieve en sporttechnische medewerkers. In totaal werken 5 personen (4 voltijds en 1 halftijds) binnen het dagelijks bestuur van de federatie. Het dagelijks bestuur wordt gecontroleerd en begeleid door de raad van beheer die gevormd wordt door voorzitters en vertegenwoordigers van tien Vlaamse golfclubs. Verder zijn er ook nog een aantal commissies actief ter ondersteuning van de doelstellingen van de VVG zoals bijvoorbeeld de sportcommissie, de commissie ruimtelijke ordening en milieu, en de medische commissie. Er zijn eveneens werkgroepen voor de verschillende groepen spelers zoals heren, dames en senioren. De Vlaamse Vereniging voor Golf stelt de volgende missie voorop 1 : De Vlaamse Vereniging voor Golf heeft als doelstelling efficiënt en dynamisch samen te werken met alle clubs, golfspelers, kandidaat-spelers en betrokken instanties om zo de golfsport op een breder en hoger niveau te brengen in Vlaanderen. Samen een goede score neerzetten is dan ook haar motto. De mission statement wordt als volgt geformuleerd: het ononderbroken streven naar een kwantitatieve (1) en kwalitatieve (2) ontwikkeling van golf in Vlaanderen, d.w.z.: 1 Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

26 het stimuleren van de numerieke groei van spelers en banen enerzijds, en het verzekeren van de integrale kwaliteitszorg van de sport anderzijds. Dit betekent het bevorderen van het spelniveau en sportieve resultaten, de garantie voor veiligheid op de baan en respect voor regels en etiquette, het verzorgen van een adequate educatie, het respecteren van de ecologische en stedenbouwkundige randvoorwaarden met eerbied voor de natuur waarin deze sport plaatsvindt. Met de opmaak van een globaal beleidsplan wil de VVG duidelijke stappen ondernemen naar het openen en democratiseren van de golfsport. Dit wil men bewerkstelligen aan de hand van promotiecampagnes, media-acties, stimulatie van openheid binnen de clubs, jeugdwerking, (voor meer info zie De werking van de Vlaamse Vereniging voor Golf is niet opgedeeld naar provincie maar vertegenwoordigt wel de Vlaamse clubs in de respectievelijke provincies. Elke golfer die lid is van een Vlaamse club moet in principe een federatiekaart aankopen bij de Vlaamse Vereniging voor Golf. Bij de federatiekaarten kan er een onderscheid gemaakt worden naar juniors, volwassenen en stagiairs (in opleiding) (Potentiële) beoefenaars op wachtlijsten en verdoken beoefenaars Aan de federatie werd de vraag gesteld hoeveel Vlaamse beoefenaars op wachtlijsten staan bij de Vlaamse clubs. De Vlaamse Vereniging voor Golf heeft evenwel geen kennis van het aantal beoefenaars op wachtlijsten bij de clubs. Hetzelfde geldt met betrekking tot het aantal 'greenfees'. Vervolgens werd de vraag gesteld hoeveel Vlaamse beoefenaars golfen zonder aangesloten te zijn bij een club in binnen- of buitenland. Wat dit aantal verdoken Vlaamse beoefenaars betreft wordt verwezen naar het onderzoek van de heer Versluys: 'De liberalisering van de federale golflicentie' (Versluys Filip, Leuven, 2000). In dit onderzoek wordt gesteld dat het aantal gekende clubleden een vrij correcte schatting oplevert van de totale golfparticipatie in België vermits het - in principe - noodzakelijk is lid te zijn van een golfclub om een federale licentiekaart te krijgen en om op diverse banen te kunnen spelen. Dit belet niet dat een aantal verdoken golfspelers de golfsport toch beoefenen zonder licentie van de federatie en zonder aangesloten te zijn bij een club. Deze groep doet de reële vraag nog verhogen. Schattingen gewagen van tot extra zwarte spelers 1. Ter vergelijking, in Nederland spreekt de heer Henk Heyster, directeur van de Nederlandse Golf Federatie (NGF), ondanks het ginds geïntroduceerde licentiesysteem van de vrije golfer, over tot veeleer niet-geregistreerde golfspelers op een totaal van geregistreerde spelers. De federatie is zich ook bewust van het feit dat in sommige gevallen leden een aantal holes wensen te lopen met vrienden, familieleden of kennissen die geen federatiekaart hebben of kunnen voorleggen. Dit is eveneens een vorm van verdoken beoefening. Op de vraag of er bij de federatie gebieden in Vlaanderen gekend zijn waar veel ongeorganiseerd wordt gegolft, antwoordt de federatie dat het mogelijk is dat (fervente) golfers oefenen in hun achtertuin of op voetbalvelden. 1 VERSLUYS Filip, De liberalisering van de federale golflicentie, Leuven, Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

27 3.3. Evaluatie van de gebruikte golfinfrastructuur Aan de federatie werd de vraag gesteld hoe zij het huidig aanbod aan diverse type terreinen golfinfrastructuur in Vlaanderen of Brussel evalueert. Volgens de federatie is er een tekort aan terreinen. Als basis voor deze visie wordt de nota van de VVG 1 aangehaald waarin een projectie terug te vinden is tot het jaar In de hiernavolgende punten geven wij de voornaamste conclusies uit deze nota. Deze nota is echter gebaseerd op gegevens die slechts reiken tot het jaar 2000, ondertussen waren er reeds een aantal verschuivingen. De behoeftestudie voor golf in Vlaanderen uitgevoerd door de VVG geeft aan dat onder andere uit de documenten Golf in Vlaanderen (AROL, 1990), Inpassing van golf in het ruimtelijk beleid in Vlaanderen (Mens en Ruimte, 1997) en Behoeftestudie en spreiding voor additionele golfterreinen in Vlaanderen (KBGF, 1999) blijkt dat er nood en vraag is naar meer golfterreinen in Vlaanderen. Grafiek 9 geeft het toekomstig aantal golfspelers in Vlaanderen weer indien de groeitrend geobserveerd in grafiek 8 zich doortrekt. Ook de participatiegraad wordt verwacht nog te stijgen tot ongeveer 0,7% gezien de huidige achterstand van België op de omringende landen en het in deze landen bereikte niveau. In dit geval zullen er tegen 2010 ongeveer golfspelers zijn in Vlaanderen. Volgens de Vlaamse Vereniging voor Golf is het aanbod aan terreinen daarvoor onvoldoende. Grafiek 9 Prognose tot 2010 van het aantal golfspelers in Vlaanderen, 2001, VVG (in absolute aantallen) VERNEIRT Marc, 'Behoeftestudie voor golf in Vlaanderen', situatie 2001, Vlaamse Vereniging voor Golf. Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

28 Ook andere, meer actuele kwalitatieve gegevens ondersteunen deze visie van groei: naast de genoteerde permanente stijging en de verwachte, toekomstige groei van het aantal golfers ziet men recent ook een ander fenomeen opduiken, namelijk de wachtlijsten in sommige clubs. De vraag overtreft blijkbaar het aanbod en geïnteresseerden hebben blijkbaar de mogelijkheid niet meer om hun sport uit te oefenen 1 ; het tekort aan golfinfrastructuur wordt voornamelijk ervaren tijdens de organisatie van wedstrijden door de VVG. Voor deze wedstrijden moet de federatie een beroep doen op bestaande golfterreinen. Deze zijn echter meer en meer bezet zodat de federatie nog moeilijk ergens terecht kan; dezelfde situatie vindt men terug bij de golfscholen. Golfscholen moeten akkoorden sluiten met grotere terreinen om de praktische proeven te kunnen laten afleggen door hun leden opdat deze hun GVB kunnen behalen. Dit wordt met de dag moeilijker; er doen zich ook twee andere evoluties voor in de huidige bezetting van de Vlaamse terreinen: in bepaalde gevallen kunnen wij spreken over een overbezetting van het terrein. Dit capaciteitstekort wordt evenwel niet op alle dagen van de week ervaren. Op weekdagen kampen terreinen met een onderbezetting in tegenstelling tot het weekend wanneer de terreinen op volledige bezetting draaien. Weekends zijn bijgevolg moeilijke momenten om als groep of met een 'greenfee' te gaan spelen op een golfterrein dat niet het eigen clubterrein is, ook het gewenste karakter van de club bepaalt de bezetting van een terrein. Er zijn clubs die het aantal leden bewust beperkt houden. Er kunnen dus nog 'greenfees' of groepen worden toegelaten maar deze clubs weigeren te werken met reservatiesystemen. Het terrein blijft bijgevolg voorbehouden aan leden, en 'greenfees' of groepen kunnen er moeilijk terecht; het tekort aan terreinen leidt tot een onevenwicht tussen vraag en aanbod waardoor de prijzen in de meeste gevallen stijgen. Tevens de types terreinen werden in deze studie even geëvalueerd. Volgens de federatie waren er te weinig golfscholen en 9 holes-terreinen. Mensen willen hun sport beoefenen op een betaalbare wijze. De ideale manier om op een democratische wijze de golfsport te laten uitoefenen is door de creatie van kleinere terreinen zoals 9 holes-terreinen of golfscholen. Dit type aanbod is immers prijsvriendelijk, minder tijdsintensief en minder fysiek belastend (ouderen, kinderen, ). Zij kunnen ook op een kleinere oppervlakte worden gecreeerd en de onderhoudskosten liggen lager. Deze kleinschalige golfstructuren kunnen een belangrijke rol spelen in de brede ontwikkeling van de golfsport. Men mag echter ook niet vergeten dat deze personen ook competities wensen te spelen. Dit is enkel mogelijk als men een 18 holes-parcours loopt. Dit wil zeggen, op een 18 holes-golfbaan of tweemaal een 9 holes-golfbaan. Het aanbod moet navenant aanwezig zijn. 1 De Vlaamse Vereniging voor Golf heeft evenwel geen kennis van het aantal beoefenaars op wachtlijsten bij de clubs maar is zich wel bewust van het bestaan van wachtlijsten. Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari

29 3.4. Vooruitzichten inzake behoeften aan golfterreinen in Vlaanderen of Brussel In dit onderdeel wordt ingegaan op de vooruitzichten inzake behoeften aan golfterreinen in Vlaanderen of Brussel, namelijk hoeveel extra terreinen dienen te worden voorzien, waar dienen deze golfterreinen te komen, aan welke voorwaarden moeten deze terreinen voldoen en hoe moeten deze geëxploiteerd worden. Wij eindigen dit onderdeel met de visie van de federatie inzake multifunctionele sportterreinen Hoeveel extra terreinen dienen te worden voorzien en waar dienen deze te komen? Het hiernavolgende antwoord resulteert tevens uit de projectie die de VVG maakte naar 2010 waarbij er twee scenario s worden gebruikt: de stijging van het aantal actieve Vlaamse leden vertrekkend van de groei; het nastreven van de verhouding zoals deze bestond in Nederland: 18 holes per inwoners. In deze studie, situatie in 2001, werd uitgegaan van een algemeen aanvaarde capaciteit van 600 spelers per 18 holes. Indien de trend zich verder zette, zou er in 2010 een behoefte zijn aan holes-golfterreinen in Vlaanderen. Deze behoefte aan nieuwe holes kan opgevangen worden door de aanleg van 18 holes-golfterreinen maar ook door de aanleg van terreinen met 9 holes of minder. Daarom is het volgens de VVG beter de behoefte uit te drukken in een totaal aantal holes. In 2000 waren er 567 holes in Vlaanderen en werd een behoefte geconstateerd aan holes tegen Als de behoefte aan 482 bijkomende holes voor 2010 wordt ingevuld, dan krijgt men in 2010 ook in Vlaanderen een aanbod van één 18 holes-terrein voor mensen. In dit geval zal het golfaanbod in Vlaanderen in 2010 gelijk zijn aan de Nederlandse situatie in Volgende tabel geeft de verdeling van de begrootte behoefte tegen 2010 per provincie weer rekening houdend met de spreiding van het bestaande golfaanbod en de gewenste situatie van één 18 holes-terrein per inwoners. Uit deze tabel blijkt de behoefte aan additionele holes in elke provincie. Ze is zowel in absolute aantallen als relatief het grootst in de provincie Oost-Vlaanderen, gevolgd door West-Vlaanderen en Limburg. De provincies Antwerpen, Vlaams-Brabant kennen ook een vraag naar bijkomende golfstructuren die echter beperkter is in relatieve termen. Aantal inwoners Bestaand aantal golfterreinen (2000) Bestaand aantal holes (2000) Prognose van het aantal holes in 2010 Aantal te plannen holes tegen 2010 % stijging West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Vlaams-Brabant Limburg Þ Behoefteonderzoek Golfsport in Vlaanderen Januari