Beveiligen alternatieve media. Datum 13 februari 2012 Status definitief

Transcriptie

1 Beveiligen alternatieve media Datum 13 februari 2012 Status definitief

2 Inhoud Beveiligen alternatieve media...1 Inhoud...2 Inleiding Gebruikmaken van BAM (Beveiligen Alternatieve Media) Zelf een versleuteld bestand maken Technische verantwoording Hoe werkt het? Hoe is de privacy gewaarborgd? Wat is de oorsprong van de programmatuur? Wat doet BAM.exe en wat is de link met GnuPG? Welke tests zijn uitgevoerd om de goede werking te controleren?...8 Bijlage A: Technische specificaties...9 A1. Opties voor GnuPG...9 Pagina 2 van 9

3 Inleiding Paragraaf van het Logisch Ontwerp GBA vereist waarborgen om Alternatieve Media tegen ongeautoriseerde toegang tijdens transport te beschermen. Daarom stelt BPR u een methode ter beschikking om de gegevens te versleutelen zodanig dat ze alleen nog door BPR gelezen kunnen worden. Deze handleiding beschrijft hoe u beveiligde Alternatieve Media kunt maken, en bevat daarnaast een volledige technische verantwoording van de gebruikte beveiligingsmethode. U kunt beveiligde Alternatieve Media op 2 manieren maken: 1. Met het speciaal daarvoor gemaakte programmaatje (BAM) waarmee u met één druk op de knop de bestanden met persoonsgegevens kunt beveiligen voordat u ze naar BPR opstuurt. Dit programma werkt alleen op een Windows-PC. U vindt de handleiding van dit programma in paragraaf U hoeft BAM niet noodzakelijk te gebruiken. De beveiliging werkt geheel volgens open standaarden, dus u bent vrij om een keuze te maken in de software die u gebruikt. Paragraaf 2.2 van deze handleiding beschrijft hoe u met gebruik van vrij verkrijgbare Open Source-software uw aan te leveren bestand(en) kunt beveiligen. Tot slot omvatten hoofdstuk 3 en bijlage A een technische beschrijving van de methode, en uitleg waarom deze methode veilig is. Als u alleen wilt weten hoe u een Alternatief Medium kunt beveiligen met behulp van een Windows-PC, dan hoeft u alleen paragraaf 2.1 te lezen. Pagina 3 van 9

4 1 Gebruikmaken van BAM (Beveiligen Alternatieve Media) De eenvoudigste manier om een beveiligd bestand te maken is gebruikmaken van het speciale programma BAM (Beveiligen Alternatieve Media). Het programma is alleen geschikt voor Microsoft Windows. Als u een ander besturingssysteem gebruikt, kunt u andere software gebruiken. Zie hiervoor paragraaf 2.2. Als u de CD die u heeft ontvangen (of het ZIP-bestand dat u heeft gedownload) opent, dan ziet u de volgende bestanden: Dubbelklik op BAM om het programma te starten. De andere bestanden die u ziet kunt u negeren. Het volgende scherm verschijnt: Klik op de knop met de tekst Kies het bestand dat u wilt beveiligen. Er verschijnt dan een standaard-scherm waarmee u een bestand kunt selecteren. In bijna alle gevallen heet dat bestand GBA.DAT, maar u kunt elk bestand dat u wilt selecteren. U kunt ook een naam kiezen voor het beveiligde bestand dat BAM gaat maken. Standaard wordt er de naam van het invoerbestand ingevuld, met -BEVEILIGD erachter. Meestal zal het resultaat van de verwerking dus GBA.DAT-BEVEILIGD heten. U kunt er voor kiezen om na de beveiliging het originele, onbeveiligde bestand meteen te verwijderen door de optie Origineel verwijderen aan te vinken. Als u alles naar wens heeft ingevuld klikt u op Beveiligen. BAM maakt nu een beveiligd bestand voor u. Afhankelijk van de grootte van het bestand en de snelheid van uw computer kan dat even duren. Pagina 4 van 9

5 Als BAM klaar is verschijnt een bevestigingsvenster: Mocht u meerdere bestanden hebben die u wilt beveiligen, dan kiest u voor Ja en u keert terug naar het beginscherm. Kiest u voor Nee dan wordt het programma afgesloten. Maak vervolgens een Alternatief Medium met het beveiligde bestand, volgens de standaardprocedure die daarvoor bestaat (meestal betekent dat dat u GBA.DAT-BEVEILIGD op een CD brandt of op een floppy zet). Dit Alternatief Medium kunt u nu veilig opsturen naar BPR. De rest van deze handleiding hoeft u niet te lezen. 1.1 Zelf een versleuteld bestand maken Als u liever zelf het bestand aanmaakt en niet het BAM-programma wilt gebruiken, of u wilt het beveiligde bestand maken op een computer of server die een ander besturingssysteem dan Microsoft Windows gebruikt, dan kunt u daar bijvoorbeeld het Open Source-programma GNU Privacy Guard (kortweg GnuPG) voor gebruiken. Deze paragraaf geeft informatie over hoe dat gaat. De Windows-versie van GnuPG vindt u op de CD (c.q. het ZIP-bestand) bij BAM (het programma heet gpg.exe). BAM gebruikt gpg.exe om het beveiligde bestand te maken. De meeste Linux-systemen hebben standaard GnuPG geïnstalleerd, en sommige versies van UNIX ook. GnuPG biedt geen grafische schermen. U zult dus vanaf een commandoregel moeten werken. U kunt controleren of GnuPG al op uw systeem is geïnstalleerd met het volgende commando: gpg --version Kan uw systeem het commando gpg niet vinden, installeer dan GnuPG. Raadpleeg de handleiding van uw besturingssysteem om eventueel alsnog een meegeleverde versie van GnuPG te installeren, of download GnuPG van GnuPG is ook te installeren op Mac OS X. Pagina 5 van 9

6 Als GnuPG is geïnstalleerd, importeer dan de sleutel van Agentschap BPR met het commando: gpg --import gbavpubkey.asc U vindt het bestand gbavpubkey.asc op de CD c.q. in het gedownloade ZIP-bestand. Vervolgens typt u het volgende commando: gpg -r "Agentschap BPR" -o GBA.DAT- BEVEILIGD -e GBA.DAT Na enige tijd (afhankelijk van de grootte van uw GBA.DAT-bestand en de snelheid van de computer) is het programma klaar, en is GBA.DAT- BEVEILIGD uw beveiligde bestand. Uiteraard bent u vrij om andere bestandsnamen te kiezen, GBA.DAT en GBA.DAT-BEVEILIGD dienen hier alleen als voorbeeld. Maak vervolgens een Alternatief Medium met het beveiligde bestand, volgens de standaardprocedure die daarvoor bestaat. Dit Alternatief Medium kunt u nu veilig opsturen naar BPR. Pagina 6 van 9

7 2 Technische verantwoording Dit hoofdstuk beschrijft precies hoe de versleuteling van de gegevens in z n werk gaat. Als u uitsluitend wilt weten hoe u een beveiligd Alternatief Medium kunt maken, hoeft u dit hoofdstuk niet te lezen. De gegevens worden versleuteld volgens de zogenaamde OpenPGPstandaard 1. Omdat dit een open, vrij beschikbare standaard is zijn er meerdere software-pakketten verkrijgbaar die u kunt gebruiken. 2.1 Hoe werkt het? OpenPGP specificeert hoe berichten kunnen worden versleuteld, gecomprimeerd en digitaal ondertekend. Daarbij kan worden gekozen uit een aantal algoritmen voor deze verschillende technieken. BPR raadt daarbij aan om voor versleuteling gebruik te maken van AES256 2, en voor compressie van BZIP2 3. Van digitale ondertekening wordt geen gebruik gemaakt. Voor de bescherming van de Alternatieve Media is gekozen voor asymmetrische versleuteling. Dat betekent dat BPR een zogenaamd sleutelpaar heeft gemaakt, bestaande uit een publieke sleutel en een geheime sleutel. De publieke sleutel treft u aan bij de software; de geheime sleutel heeft alleen BPR. De essentie van asymmetrische versleuteling is dat alle gegevens die met de publieke sleutel zijn versleuteld, uitsluitend met de bijbehorende geheime sleutel weer leesbaar kunnen worden gemaakt. Dus een bestand dat u versleuteld heeft met de publieke sleutel van BPR, kan alleen BPR nog lezen. Als u software heeft die met OpenPGP kan omgaan, kunt u de publieke sleutel daarin importeren en zelf het bestand GBA.DAT daarmee versleutelen. In het pakket dat u van BPR ontvangt treft u zo n programma aan: de GNU Privacy Guard 4. Bij de sleutel is al aangegeven dat de voorkeur wordt gegeven aan AES256 en BZIP2, zodat de software automatisch van deze methoden gebruik zal maken. Zie voor een meer gedetailleerde handleiding paragraaf 3.2, Zelf een versleuteld bestand maken. Als u deze software niet heeft, of liever een eenvoudiger oplossing kiest, dan kunt u het door BPR gemaakte programma BAM (Beveiliging Alternatieve Media) gebruiken. Zie paragraaf 2.4 voor een uitleg over de werking van dit programma. 1 Internet Engineering Task Force (IETF), RFC2440: OpenPGP Message Format, 2 Advanced Encryption Standard, met sleutels van 256 bits. Amerikaanse officiële standaard voor versleuteling. Ook bekend als Rijndael. Zie pdf voor details. 3 BZIP2 is open source software voor data(de)compressie. Zie voor meer informatie. 4 De GNU Privacy Guard wordt afgekort als GnuPG of GPG. GnuPG is Open Source-software. Zie voor meer informatie. Pagina 7 van 9

8 2.2 Hoe is de privacy gewaarborgd? Het beveiligde bestand dat u op de CD zet is versleuteld met de sterkste variant van de Advanced Encryption Standard (AES). De sleutel die nodig is om het bestand te ontsleutelen is alleen in bezit van BPR. Niemand anders dan BPR kan dus de gegevens lezen. 2.3 Wat is de oorsprong van de programmatuur? BAM.exe ( Beveiliging Alternatieve Media ) is ontwikkeld door het project Modernisering GBA. Het programma gebruikt de GNU Privacy Guard om uw bestand te beveiligen in OpenPGP-formaat. Ook worden 2 Open Source-bibliotheken gebruikt door BAM: MinGW 5 en Qt 6. Van alle software (inclusief meegeleverde Open Sourcecomponenten) kan de broncode op verzoek ter beschikking worden gesteld. 2.4 Wat doet BAM.exe en wat is de link met GnuPG? BAM.exe is het programma dat de complexiteit van GnuPG voor u verbergt. U kunt de naam van het originele bestand invoeren, de gewenste naam van het beveiligde bestand, en vervolgens op de button Beveiligen klikken. Als u dat doet wordt GnuPG onzichtbaar voor u uitgevoerd met de opties die zijn gespecificeerd in Bijlage A (A.1, Opties voor GnuPG ). 2.5 Welke tests zijn uitgevoerd om de goede werking te controleren? BAM zal worden gebruikt in een pilotproject met een aantal gemeenten om de hele procedure rondom de initiële vulling van SpG te testen. AES is door het standaarden-instituut van de Amerikaanse overheid (NIST) in een open procedure die 5 jaar heeft geduurd geselecteerd uit een aantal kandidaten, en onderworpen aan grondig onderzoek door de beste cryptografen. Dit alles is in volstrekte openbaarheid gebeurd. AES is daarom algemeen geaccepteerd als het beste versleutelingssysteem dat op dit moment bestaat. Met AES256 gebruiken we hiervan de krachtigste variant. De OpenPGP-standaard is de formalisering van een in 1991 ontworpen systeem (PGP) voor de bescherming van privacy van internet-gebruikers. In de 14 jaar dat de methode openbaar is en wereldwijd in gebruik zijn geen effectieve manieren gevonden om een in PGP-formaat versleuteld bericht ongeautoriseerd te ontsleutelen 5 Zie voor meer informatie over MinGW. 6 Zie voor meer informatie over de Qt-bibliotheek. Pagina 8 van 9

9 Bijlage A: Technische specificaties A1. Opties voor GnuPG BAM roept GnuPG voor u aan met de volgende opties. Als u zelf GnuPG gebruikt om uw GBA.DAT-bestand te versleutelen, adviseren wij u om deze zelfde opties te gebruiken. --cipher-algo AES256 --compress-algo BZIP2 --throw-keyid --recipient x --encrypt y --output z Gebruik AES256 om het bestand te versleutelen Gebruik BZIP2 om het bestand te comprimeren Sla het nummer van de sleutel van BPR niet op in het bestand (dit maakt het een mogelijke aanvaller nog iets moeilijker om de sleutel te achterhalen) Gebruik sleutel x om te versleutelen (de sleutel van BPR) Versleutel bestand y (het door u opgegeven bestand) Sla het resultaat op als bestand z (de door u opgegeven naam) Als u een ander programma gebruikt om uw GBA.DAT in OpenPGPformaat te beveiligen, dan zullen in de meeste gevallen de standaardinstellingen van uw software voldoen (tenzij u een zeer oude versie gebruikt). Raadpleeg voor de zekerheid de handleiding van uw software om er zeker van te zijn dat u een voldoende krachtig versleutelingsalgoritme gebruikt. Pagina 9 van 9