Subgenre. Oorspronkelijke taal Nederlands Duur minuten 75 Duur algemeen Avondvullend Figuranten

Transcriptie

1 Titel Rats Auteur Mario Galicia Genre Jeugdtoneel Subgenre Taal Nederlands Oorspronkelijke taal Nederlands Duur minuten 75 Duur algemeen Avondvullend Figuranten Nee Korte inhoud Spelers -J 1 -M 5 -D 1 -H 1 -S 9 +S 10 Rond 1900 probeert een groep dakloze straatkinderen te overleven in Brussel. Op het plein van Manneke Pis halen ze hun trukendoos boven om bij de rijke mensen zoveel mogelijk geld af te troggelen. Jammer genoeg mogen ze hun verworven winst niet zelf houden. Die verdwijnt in de zakken van - Jacques, een ongure man die de kinderen bescherming biedt in ruil voor de opbrengst van het bedelen. Gelukkig kunnen ze nog rekenen op de goede bedoelingen van zuster Adelberta, een naïeve non met het hart op de juiste plaats. Ondanks hun uitzichtloze situatie proberen de kinderen er toch nog het beste van te maken. Maar als ze heel eerlijk zijn, weten ze goed genoeg dat hun leven allesbehalve rooskleurig is. Wanneer, de oudste van de groep, een rijke jongen leert kennen, verbergt ze haar armoede. Ondertussen wordt de bende al een tijd gevolgd door een rare vrouw. 1

2 Jongerenkomedie door Mario Galicia 2

3 KORTE INHOUD Rond 1900 probeert een groep dakloze straatkinderen te overleven in Brussel. Op het plein van Manneke Pis halen ze hun trukendoos boven om bij de rijke mensen zoveel mogelijk geld af te troggelen. Jammer genoeg mogen ze hun verworven winst niet zelf houden. Die verdwijnt in de zakken van -Jacques, een ongure man die de kinderen bescherming biedt in ruil voor de opbrengst van het bedelen. Gelukkig kunnen ze nog rekenen op de goede bedoelingen van zuster Adelberta, een naïeve non met het hart op de juiste plaats. Ondanks hun uitzichtloze situatie proberen de kinderen er toch nog het beste van te maken. Maar als ze heel eerlijk zijn, weten ze goed genoeg dat hun leven allesbehalve rooskleurig is. Wanneer, de oudste van de groep, een rijke jongen leert kennen, verbergt ze haar armoede. Ondertussen wordt de bende al een tijd gevolgd door een rare vrouw. GENRE Rats is een tragikomedie waarbij het komische toch wel de overhand krijgt. Alle personages krijgen te maken met vooroordelen tegenover mensen die ze niet kennen. Wanneer ze elkaar beter leren kennen, stijgt het wederzijds begrip. Deze moraal wordt niet belerend overgebracht maar zit verweven in een onderhoudend geheel. Doorheen het verhaal maken we kennis met de moeder van, ook al is dit niet geweten. Na verloop kan het publiek dit wel vermoeden, maar ze zal pas zekerheid krijgen tegen het einde van het stuk. PERSONAGES Als oudste van de groep zwerfkinderen voelt zij zich verantwoordelijk voor de rest. Ze fungeert als surrogaatmoeder. Als kind is ze s nachts moeten vluchten toen het huis in brand stond. Gelukkig werd ze snel opgevangen door -Jacques. Ook al is hij een bullebak, heeft toch veel respect voor hem omdat hij er voor haar was toen ze hulpeloos alleen door de straten dwaalde. -Jacques houdt vol dat haar moeder in de brand is gebleven. Het enige wat nog heeft als herinnering aan haar moeder is een hangertje met twee foto s in: eentje van haar moeder en eentje van haar eigen als kind. Karaktereigenschappen zachtmoedig, vriendelijk, verantwoordelijk, gevoelig, romantisch Thérèsa Op na, de oudste en meest volwassen van de groep. Zij doet zich dom en schattig voor om de mannen rond haar vinger te kunnen draaien, maar in werkelijkheid weet ze goed genoeg hoe de wereld in elkaar zit. Ze kijkt op naar. Karaktereigenschappen rechtuit, kritisch, nuchter 3

4 Zij doet zich voor als kreupele om te kunnen bedelen, maar in werkelijkheid kan ze rennen als de beste. Hierdoor durft ze haar gedacht al eens zeggen tegen -Jacques omdat ze goed genoeg weet dat hij haar toch niet kan inhalen als ze begint te lopen. Zij heeft de meeste bedenkingen bij de verzinsels van -Jacques en gelooft de griezelige verhalen van het klooster niet helemaal. Karaktereigenschappen rebels, vinnig, avontuurlijk, impulsief, ad rem Niet alleen is ze vrij naïef, ze heeft ook nog eens last van het syndroom van La Tourette. Te onpas slaakt ze regelmatig een rare kreet en/of trekt ze een raar gezicht. Vooral in stresssituaties steekt het syndroom de kop op. Uit onwetendheid heeft ze weinig begrip voor het gestotter van Charlotte. Karaktereigenschappen dom, naïef, flapuit, bekrompen, snel afgeleid, zenuwachtig Charlotte Schuchter en verlegen wordt zij als nieuwkomer door -Jacques in de groep gesmeten. Ze weet nog altijd niet goed wat haar is overkomen. Ze heeft last van geheugenverlies. Achteraf zal blijken dat ze ontvoerd is door -Jacques en dat haar geheugenverlies te wijten is aan de klap die ze van -Jacques op haar hoofd heeft gekregen. Ze stottert, behalve als ze praat tegen haar ratje. Deze rat is haar steun en toeverlaat en woont in haar trui. Karaktereigenschappen schuchter, verlegen, zwijgzaam, angstig, volgzaam Zuster Adelberta is nog niet zo lang geleden in het klooster getreden. Ze staat nog niet zo sterk in haar schoenen als de meeste nonnen. Haar hart zit wel op de juiste plaats, maar ze weet nog niet goed hoe ze problemen moet aanpakken. Ze wil de kinderen heel graag helpen, en tot op zekere hoogte lukt dit ook. Alleen krijgt ze de kinderen maar niet overtuigd om mee te gaan naar het weeshuis. Karaktereigenschappen goedhartig, vriendelijk, belerend, onervaren, wereldvreemd 4

5 -Jacques Deze bullebak zoekt hulpeloze kinderen om te onderdrukken. Hij heeft de kinderen in hun macht doordat hij hen leugens wijsmaakt en hen bedreigd. Zelf doet hij amper iets en laat de kinderen bedelen zodat hij dat zelf niet moet doen. In ruil zorgt hij zogezegd voor bescherming, maar veel stelt dit niet voor. De kinderen zijn vooral bang van hem en durven er niet tegenin gaan. Karaktereigenschappen opvliegend, gewetenloos, leugenachtig, gewelddadig Als zoon van een rijke autohandelaar heeft hij alles wat hij zich maar wensen kan. Zijn geld is zijn persoonlijkheid. Hij is het rijkeluisleven gewend en kijkt neer op arme, bedelende mensen. Hierin heeft hij geen eigen mening gevormd, maar volgt hij de mening van zijn vader. Uit onwetendheid behandelt hij arme mensen zonder respect. Hij is wel zo leep om dit te verdoezelen wanneer hij z n oog laat vallen op. Karaktereigenschappen onbeschoft, leep, onwetend, naïef, egoïstisch, bekrompen, uit de hoogte Moeder Jaren geleden is ze haar dochter kwijtgeraakt doordat hun huis in brand stond. is half slaapdronken op straat gesukkeld en verdwaald geraakt. Zijzelf heeft enkele maanden in coma gelegen. Nadat haar brandwonden genezen waren en ze ontslagen werd uit het ziekenhuis, is ze onafgebroken blijven zoeken naar haar dochter. Ze is er altijd van overtuigd geweest dat nog leeft. Karaktereigenschappen volhardend, koppig maar vriendelijk, goedhartig, verward, obsessief, zet haar dochter op de eerste plaats, wanhoop nabij Figurant Rijke man die twee keren even in beeld komt. DECOR 5

6 Het podium is opgesplitst in 2 decors: links is een vuilnisbelt met enkele grote vuilnisemmers (groot genoeg want er moet iemand in kunnen) en een kartonnen doos, rechts is het Brussels plein met Manneke Pis. RATS Vóór het stuk begint gaat al in een vuilnisbak zitten zonder dat het publiek haar ziet., Thérèsa en Charlotte liggen in de zaal te slapen onder karton of versleten doeken. Sommigen bedelen bij het publiek. Als het stuk begint, komt moeder op via zaal. Ze kijkt al zoekend in het publiek. Uiteindelijk geraakt ze op het podium en zoekt in stilte verder in de vuilnisbakken. komt op bij Manneke Pis, speelt op haar gitaar en zingt een lied. Moeder komt langzaam dichter naar en bekijkt aandachtig in de hoop haar dochter te herkennen. zingt verder, maar kijkt argwanend naar deze vreemde vrouw. (zingt) Mijn leven is een feest We mogen alles doen Niks is verplicht ( en figurant komen op en gaan tot bij ) Ben nooit naar school geweest Ik ga geen tijd verdoen In een saai gesticht ( en figurant kijken naar, richt zicht tot hen) Welkom in ons paradijs (steekt haar hand uit naar de twee mannen in de hoop geld te krijgen, de twee mannen kijken haar met veel afschuw aan en vertrekken) (gesproken) Och wat maak ik mezelf toch wijs! (zingt) We zitten in de rats Al zolang, al veel te lang We zitten in de rats Waar is hier de nooduitgang En hoe ik ook probeer Hoe ik droom en fantaseer In het echt is er geen uitweg meer (ze wandelt naar de vuilnisbakken, zingt) Ik stink een beetje voos We leven in het slijk en ik bedel voor geld Mijn woning is een doos (schopt tegen de doos) In onze villawijk op de vuilnisbelt ( komt uit een vuilnisbak en zingt mee) Wat een hel dit aards bestaan God, wat heb ik u ooit misdaan? (Thérèsa, en Charlotte komen op via de zaal en zingen ook mee) We zitten in de rats 6

7 Al zolang, al veel te lang We zitten in de rats Waar is hier de nooduitgang En hoe ik ook probeer Hoe ik droom en fantaseer In het echt is er geen uitweg meer In het echt is er geen uitweg meer In het echt is er geen uitweg meer ( en figurant komen elk aan een andere kant van het podium staan, de zwerfkinderen (=, Thérèsa,, en Charlotte) lopen heen en weer tussen de twee mannen) zwerfkinderen /figurant zwerfkinderen zwerfkinderen /figurant zwerfkinderen zwerfkinderen /figurant zwerfkinderen zwerfkinderen RATS! Eikes! (lopen naar Figurant en bedelen samen:) Alstublieft! RATS! Eikes! (lopen naar en bedelen samen:) S il vous plaît! RATS! Eikes! (lopen naar het publiek en bedelen samen:) Bitte! RATS! Licht uit. Iedereen gaat af. en Thérèsa komen op bij Manneke Pis. lijkt kreupel en zit nu op een plank met wielen. Haar handen zijn met vodden omwonden omdat haar handen openliggen van zichzelf telkens verder te duwen met haar handen. Thérèsa is een lieflijk, verlegen, charmant en schattig dutske. Ze hebben drie bekers of blikken bij, een balletje en een glazen pot met muntstukken in. (rijdt zichzelf op) Dames en heren, waag hier uw kans. (ze schuift met de bekers) Waar zit het balletje? Waar zit het balletje? (kijkt in publiek) Weet u het meneer? Thérèsa (kijkt naar meneer in publiek) Ooh, meneer, u ziet er zo slim uit. Gokje wagen? Proberen, riskeren, dames en heren. Thérèsa Het kost echt niet veel hoor, meneer. 1 klein Frankske maar. Dat is maar een half brood. Thérèsa En als u wint, meneer? Oh, als u wint... Dan wint u de volle pot. Thérèsa DE VOLLE POT, dames en heren. En hoeveel zit er al in de pot,? 15 Frank! En misschien is dat subiet wel voor u. Of voor u? Wie niet waagt, niet wint! 7

8 Thérèsa Het is poepsimpel. Zeker voor iemand zoals u. Echt niet proberen? (gaat naar man in publiek) Allé, kom. Toe, hé? Thérèsa sleurt man mee op het podium. We hebben een kandidaat, dames en heren! (geeft applaus) Thérèsa (geeft applaus) Oh, dat gij dat durft, meneer. (toont een muntstuk dat ze zogezegd van de man heeft gekregen en steekt het in de pot) Let nu heel goed op, dit kan u rijk maken. Thérèsa Zou dat niet tof zijn. Ik steek het balletje in de middelste beker (doet dit en zet de beker ondersteboven tussen de twee andere bekers). Je weet nog waar het balletje zit? Waar zit het balletje? Man wijst middelste beker aan Thérèsa Oh, (trekt aan de man zodat die zich omdraait) ik voel dat gij gaat winnen, zo slim. pakt snel het balletje weg als de man niet aan het kijken is omdat Thérèsa hem afleidt Concentreer u nu heel goed. (schuift de bekers langzaam door elkaar) Kan je nog volgen? Thérèsa Nog even en je bent rijk, meneer. Ben je nog altijd goed aan het opletten? (schuift de bekers steeds sneller door elkaar) Voilà! Thérèsa En meneer? Klaar om uw winst te tellen? en Thérèsa Waar zit uw balletje? Man wijst een beker aan (pakt beker op, er zit niks onder) Ooh, helaas! Thérèsa Oh, hoe jammer. Da s nu echt wel spijtig, ik dacht zo dat gij ging winnen. Een volgende keer misschien? Dames en heren, geef hem nog een groot applaus. (begeleidt man terug naar het publiek, daarna terug tegen, lachend) Wat een idioot. t Gaat goed vandaag. Thérèsa Mannen! Zo simpel! Doen we er nog één? Wie wil er nog proberen? t Is niet moeilijk. Thérèsa (kijkt in publiek) U misschien, meneer? U ziet er zo slim uit. 8

9 Moeder komt op, ze maakt een verdwaasde indruk en gaat naar en Thérèsa. (kijkt naar de lucht) Oei, Thérèsa, het is al donker aan het worden. Thérèsa Merde. We gaan te laat komen (begint haastig alles bijeen te rapen). Ooh, - Jacques gaat kwaad zijn. -Jacques? Puh! Thérèsa Jaja, doe maar stoer (wil aflopen, maar botst bijna tegen moeder, vol afschuw loopt ze in een boog rond moeder). (rijdt tot bij Thérèsa) dedekke, met al die kasseien geraak ik niet vooruit. Och, foert (staat recht en pakt rijplank op). (op, op vuilnisbelt)? Thérèsa?? Waar zijn jullie? (komt uit vuilnisemmer) Joehoe (trekt grimas). Zijn en Thérèsa nog niet hier? k Zou t niet weten, (grimas) ik zat in de voorraadkamer. (al zoekend) Thérèsa?? Geen spellekes spelen, kom maar tevoorschijn. Die weten toch dat ze hier moeten zijn voor t donker is? Dat ze zich wat voortmaken. Seffes schiet -Jacques weer uit zijn krammen. LELIJK WIJF! (schrikt van haar eigen Tourette-syndroom en houdt dan de handen voor de mond) (schrikt) Ik kan dat maar niet gewoon geraken. Ik kan daar niet aan doen (grimas), dat weete toch? Als we ooit eens genoeg geld hebben, dan zullen we met u eens naar meneer doktoor gaan. (komt op de vuilnisbelt gekropen, ze heeft een tas of zak mee) Dominus vobiscum. (= De Heer zij met u) Dag zuster Adelberta. Alles goe, zus? Met mij wel, lief kind, (raakt kin van aan) maar mijn hart doet zeer als ik zie dat jullie nog altijd vertoeven in deze mensonterende sfeer. (rolt met ogen) Ja, zuster Adelberta. 9

10 Waarom komen jullie niet mee naar het klooster? De zusters van het weeshuis zullen jullie met open armen ontvangen. Zuster Adelberta, we hebben het daar al over gehad. Er gaan te veel verhalen rond over kinderen die verdwijnen. Er wordt zoveel verteld. Gij zult niet liegen, maar helaas is de geest soms zwak. (tegen ) Wat? (tegen ) Weet ik veel. (tegen non) Wij leven liever hier, dan dat we niet leven. Groot gelijk, mijn kind. Het leven moet je eren. Het is een geschenk van God. en kijken bedenkelijk naar elkaar en rondom hen. Schoon geschenk. Maar ik geef jullie zieltjes niet op. Ooit schept God de dag waarop wij voor jullie mogen zorgen. Tot die dag blijf ik bidden voor jullie. Allé, merci dan. (met het vingertje) Maar jullie moeten zelf ook zorg dragen voor je ziel. Hebben jullie je les geleerd? (stiekem tegen ) Oh, nee. (terwijl ze een kruisteken maakt) In nomine patris, filii et spiritus sancti, amen. (= In naam van de vader, de zoon en de heilige geest) (gebaart met 1 hand dat en dit moeten nazeggen) en (twijfelend, hakkelend, ongeïnteresseerd, trekt grimassen, ze zeggen iets dat erop lijkt) In nomine pati titi spirit sancti.. AMEN! bidt, en prevelen wat mee, Alleluja zeggen ze luidkeels na. Ostende nobis, Domine, misericordiam tuam, alleluja (= Toon ons, heer, uw barmhartigheid, alleluja). en ALLELUJA! (reageert verontwaardigd, en gaat dan verder) Et salutare tuum da nobis... (=en schenk ons uw heil) LELIJK WIJF! (schrikt en is verontwaardigd, kijkt naar de hemel met gespreide armen) Heer, sta me bij. en (kijken twijfelend naar elkaar en zeggen dan) Amen! 10

11 (even verontwaardigd, dan:) Ik heb een verrassing mee voor jullie (graait in haar tas). en zijn benieuwd en hopen op eten. (haalt bijbel boven) Kijk eens hier, mijn waarde zusters. Wa-wa is dat? Voeding voor je ziel. Lees elke dag enkele bladzijden van het nieuwe testament en je zal elke nieuwe dag als herboren beleven. Maar ik kan niet lezen. Niet lezen? (maakt kruisteken) Sancta Madonna. (krijgt ingeving) zal u wel voorlezen. Mag ik daar op rekenen,? (wil in de zak van non kijken) Hebt ge nog iets bij? (trekt zak naar zich) Geduld is een schone deugd, mijn kind. (pakt brood) Alstublieft. Dat trekt er al beter op (ritst het brood uit de handen van non). (weet zich geen houding aan te nemen) Ga jij dat brood broederlijk delen? (met mond vol) Geen probleem. Ik heb toch alleen maar zusters. Allé,! En voor u heb ik nog iets extra meegebracht (rommelt in zak). Kijk eens wat ik bij spullenhulp heb gevonden (geeft kleed). Oh, schoon, dank u, zuster. (raakt kleed aan) Zo zacht, (ruikt) en proper. Ik moet helaas alweer huiswaarts keren. Hoor! De plicht roept (houdt hand aan een oor). LELIJK WIJF! (schrikt) Arm kind, zit jij nu nog altijd met die kwade geest? Enkele wisselbaden in ons hospitaal kunnen wonderen verrichten. Merci voor het aanbod, maar is voor de rest helemaal in orde. trekt grimas. Ik zal haar gedenken in mijn gebeden. Dominus vobiscum (wacht op een antwoord dat er niet komt) DOMINUS VOBISCUM. Ah ja, et cum.. Et cum 11

12 (zegt voor) Spiritu.. en Spiritu... Tuo. LELIJK WIJF! (kijkt naar hemel, slaat een kruisteken en gaat af) Stopt eens met dat eten. Straks hebben we niks meer voor de rest. (op, hij sleurt Charlotte mee) Waar is de rest? houdt snel kleed achter haar rug, stopt het brood weg. (houdt kleed achter haar rug) Ah, meester -Jacques, de rest? Weten we niet. De rest zal zo wel komen. Ja, die-die weten toch dat ze hier moeten zijn? Blijkbaar niet want ze zijn niet hier. en Thérèsa komen aangelopen. Thérèsa Zijn we nog op tijd (ziet -Jacques en remt af). (tegen ) Hebde gij heel dat stuk gelopen? Ja, we waren wat aan de late kant en we zagen dat de zon al... (onderbreekt heel snel) Zijde gij nu helemaal stoem? Ik kon toch niet anders? Heeft iemand jullie gezien? Thérèsa Ik denk het niet. GIJ DENKT HET NIET? Die rijke tisten zijn wel debiel maar niet helemaal achterlijk. (tegen ) Denkte gij dat die morgen nog geloven dat gij kreupel zijt? Hé? (wil helpen) Maar, meester, die rijke mensen kijken ons toch niet aan in ons gezicht. MOEIT U NIET! Let gij beter op wat de anderen uitsteken. Ja, meester. 12

13 En t gaat er niet gemakkelijker op worden, want dat hier heb ik gevonden op straat. (gooit Charlotte in de groep). Het heet Charlotte, dacht ik. En kom nu maar op met jullie buit (houdt z n hoed klaar). Één voor één gooien ze hun geld in de hoed. als laatste en dik tegen haar zin. (tegen ) Is dat al? Maar dat valt toch goed mee? ZWIJGEN GIJ! Wij doen ons best, hé zeg! UW BEST IS NIET GOED GENOEG! Misschien moet ik u echt kreupel slagen, misschien hebben de mensen niet genoeg medelijden met u (zwaait met knuppel). Thérèsa (komt voor staan, doet flauw) Geef haar nog een kans. Alstublieft, meester. (snuift) Wat ruik ik hier? Ge staat op een vuilnisbelt. Dat kan van alles zijn. Thérèsa snoert de mond. Ik ruik brood. Wie heeft hier brood? (gaat iedereen af en ruikt bij iedereen, bij merkt m het kleed op) Wat is dit? Da-dat heb ik gevonden op straat. Een proper, schoon kleed, zomaar op straat? Voor wat ziede gij mij aan? Dat wilde niet weten. Thérèsa snoert de mond. (naar ) Wat was dat? Thérèsa Nikske, (herpakt zich en doet flauw) dat was helemaal niks, meester. Ben ik niet altijd goed voor jullie geweest? Ik breng eten. Ik zorg voor bescherming. DUS IK VERWACHT WEL EEN BEETJE MEER RESPECT. LELIJK WIJF! (slaat handen voor haar mond en laat daarbij het brood vallen) Een brood! Een kleed! Wat gebeurt hier allemaal? (ziet bijbel liggen, raapt het op en zwaait er mee) IS DIE NON HIER WEER GEWEEST? (Allemaal tegenlijk:) Ja, maar heel efkes. Thérèsa (flauw) Zuster Adelberta? Was de zuster hier? Nee, ik heb dat kleed gevonden. 13

14 LIEGT NIE!! (iedereen schuilt achter ) Als ik die non hier ooit tegenkom (zwaait met knuppel)... Maar zuster Adelberta heeft het echt wel goed voor met ons. EEN NON HEEFT HET NOOIT GOED VOOR! Hebde uzelf al eens goed bekeken? Waarom zou die iets met jullie inzitten? Zuster Adelberta geeft ons toch eten? IK GEEF JULLIE TOCH AL ETEN? OF WAT IS DIT DAN MISSCHIEN? (laat een brood zien) Ja, amaai, daardoor dat ik zo vetgemest ben. WILLEN JULLIE DIK ZIJN? Is het dat wat gijlle wilt? Denkte nu echt dat de mensen nog ene rotte stuiver zouden geven als gijlle daar vet en vadsig over de kasseien rolt? Die non wilt jullie allemaal in de val lokken. Nee, zuster Adelberta is anders. Natuurlijk. Da s zeker da. Die pinguïn wilt ulle echt niet wegsteken in het weeshuis. Maar die bedoelt dat goed. (vliegt uit) GE WEET DAT GE HET DAAR NIET OVERLEEFT! Geen enkel kind komt daar levend naar buiten. Dat zegde gij, gij zegt zoveel. Thérèsa snoert de mond. DURFDE GIJ AAN MIJ TWIJFELEN? Thérèsa Neenee, dat durft ze niet, meester. (stroopt z n mouwen op, loopt weg, loopt achterna) KOM HIER! Da k u een les in nederigheid kan geven. BLIJF STAAN! ( kan ontkomen via de zaal, puft uit en roept na:) GA MAAR LOPEN, IK WEET U TOCH TE VINDEN! LELIJK WIJF! (wijst met knuppel naar ) En laat die zottin voor één keer haar stomme smoel houden. en Thérèsa Ja, meester. Eigenlijk verdienen jullie dit niet (gooit brood naar de kinderen)., Thérèsa, Dank u, meester. 14

15 En morgen meer buit, of anders (zwaait met knuppel)... We zullen ons best doen. UW BEST IS NIET GOED GENOEG (gaat kwaad af)., Thérèsa en eten van het brood. kijkt naar Charlotte die wat verderop zit. Charlotte? Wil je ook een stuk brood? Ssst! Dan hebben wij meer. Thérèsa (terwijl ze heel boertig eet), alstublieft! Uw manieren! (gaat naar Charlotte en geeft een stuk brood) Zijde wat geschrokken? (komt voorzichtig op) Is m weg. Thérèsa Hier sè, onze heldin. (lachend) Voor een kreupele kunde gij wel hard lopen. (tegen Charlotte) -Jacques is gene simpele, maar hij beschermt ons wel. Ik heb toch geen goesting om mij nog lang te laten doen door dat manneke. (lachend) Dat hebben we gezien. Wilde bij ons komen zitten? (Charlotte gaat mee met naar de anderen) Thérèsa (tegen Charlotte) En wat is uw specialiteit? Charlotte reageert verlegen en kijkt vragend naar. Hoe gaat gij bedelen? Thérèsa en ik bedotten de mensen. Thérèsa (vanuit de hoogte) Ik draai die mannen rond mijn vinger. En ik zing liedjes. Ik en mijn gitaar. Waarom de mensen aan mij geld geven, dat weet ik eigenlijk niet (grimas). (over Charlotte) Dat reageert niet echt! Thérèsa Die is doofstom, dan heeft ze direct een specialiteit. (roept in de oren van Charlotte+gebaren) ZIJDE GIJ DOOF? DAT IS GOE! DAT BRENGT VEEL OP! En t is origineel, dat hebben we hier nog niet. 15

16 Charlotte (stottert) I-ik be-be-ben niet st-stom. (lacht Charlotte uit) Whaah, belachelijk (grimas).! Thérèsa Stotteren is ook goed. Dat is minstens even zielig. Vanwaar kom je eigenlijk? Charlotte (stotterend) Ik weet het niet. Thérèsa Hoe? Ge weet het niet. Charlotte (stotterend) Ik weet niks meer. Niks? Charlotte (stotterend) Alleen dat -Jacques mij meenam. (uitleggend aan de rest) Geheugenverlies. Al een geluk.! Als die haar levensverhaal had moeten vertellen, dan had dat hier nog lang kunnen duren. Thérèsa t Komt toch altijd op het zelfde neer. We worden geboren als wees en daar is - Jacques. Einde. Behalve voor dan. Die heeft haar moeder nog gekend. Thérèsa Ja, wauw! Groot verschil: is bij mama, mama dood. Daar is -Jacques. Einde. Het enige wat ik nog heb, is dit hangertje met haar foto in. Och, Dat vergeeld stuk vod weer (zucht). (laat foto aan Charlotte zien) Kijk, Charlotte, dit is mijn moeder en dat ben ik. lijk ik niet op haar? Thérèsa en zitten er verveeld bij, ze hebben dit verhaal al dikwijls moeten aanhoren. wil wel naar foto zien en probeert tevergeefs over de schoiuder van mee te kijken. Charlotte (kijkt naar foto maar ziet de gelijkenis niet, stottert) Euh, ja, misschien. 16

17 Thérèsa Zegt gewoon ja, dat doen wij ook altijd. Gewoon? Zo gewoon zal zij dat niet kunnen zeggen (grimas). (mijmerend) Als mama nog zou leven, hoe gelukkig zou ik dan niet zijn? Thérèsa Jaja, steekt dat hangertje maar rap terug weg. Ge hebt chance dat -Jacques dat nog niet ontdekt heeft of ge waart het allang kwijt. En wat doen we hiermee (heeft bijbel vast)? moet daar uit voorlezen. Ze schieten allemaal heel luid in de lach. Thérèsa Die non heeft toch gevoel voor humor. heeft bijbel in brand gestoken. Oh, maar dat is een goed idee,. Thérèsa En zo ne dikke boek, dat kan wel nen tijd fikken. Ze gaan rond het vuurtje zitten om zich te warmen. (warmt zich) Dat doet deugd, hé Charlotte. Charlotte (stotterend) I-is er - is er no-nog.. Zeg het maar, zenne. Charlotte (stotterend) Is er nog brood? (geeft een korst) Oei, nog een klein korstje. Charlotte wil korst eten, maar bedenkt zich. Charlotte (zonder stotteren) Maar kijk toch niet zo. Euh, wat? Charlotte (zonder stotteren) Ik mag toch ook iets hebben? Alles in orde? Charlotte (zonder stotteren) Allé, een klein stukje dan. gebaart naar de anderen dat Charlotte zot is, trekt dan een grimas. Charlotte breekt een stuk van haar korst af en geeft die aan haar rat die ergens in haar kleren zit. Thérèsa (mysterie werkt op haar zenuwen) Allé, wat is dat nu weeral? 17

18 (kijkt naar rat) Oh, maar gij hebt een ratje bij u? Charlotte (stotterend) Dat is mijn vriendje, Ciske. Iedereen reageert ontroert, behalve. Eikes! (grimas) (al geeuwend) Het wordt stilaan tijd dat we eens gaan slapen. Thérèsa, en morren. We moeten morgen toch vroeg beginnen? Anders krijgen we nooit genoeg bij elkaar gebedeld. Ik zal morgen de late wel doen. En dan s avonds weer te laat komen? We gaan nu allemaal slapen. Charlotte stottert iets. Oei, er komt weer geluid uit. Charlotte (stotterend) Waar moet ik slapen? (geeft kartonnen doos) Hier sè, meiske, uw eigen slaapkamer. kruipt in haar vuilnisemmer, Thérèsa en kruipen onder een deken. Slaapwel, iedereen. Thérèsa, en Slaapwel,. Charlotte (zonder stotteren) Slaapwel, Ciske. (kijkt naar foto) Slaapwel, mama. Licht dimt op de vuilnisbelt, op het plein is er nog nachtlicht. Moeder strompelt daar wat rond. Ze kijkt rond, gaat dan bij Manneke Pis zitten en begint te huilen en gaat dan slapen. MUZIEK Licht gaat uit. Iedereen af behalve moeder. De volgende dag: licht gaat aan. Moeder (op, heeft z n wandelstok mee, tegen moeder) Hebde gij hier heel de nacht gelegen? Papaa heeft niet graag dat jullie soort hier op onze stoep logeert. Allé, vort! (duwt met stok tegen moeder, moeder blijft zitten). Moet papaa de politie er bij halen? (staat recht) Kan jij me helpen? (met afschuw) Ga weg! Ga weg! Ga alstublieft weg! Sjoe, sjoe! 18

19 Moeder Alstublieft... (gaat met haar hand in haar zak om foto te nemen) (duwt moeder weg met stok) Papaa moet niet hebben van profiteurs. Bol het af! duwt Moeder weg met stok. Ze gaan samen af. De kinderen komen verspreid op het podium bedelen. komt van de ene kant aangereden tot aan de andere kant van het podium waar Thérèsa staat. amuseert zich. Thérèsa (tegen ) Zielig zijn! (herpakt zich en trekt een meelijwekkend gezicht). Alstublieft. Geld voor een brood (tourette-kreet). Charlotte (stotterend) Alstublieft. Proberen, riskeren, dames en heren. Thérèsa Oh, meneer, u ziet er zo slim uit. komt op bij Charlotte en Charlotte (stotterend) Meneer, alstublieft, een st-st-st-st...? Stotteraar? Charlotte Nee, een st-st-st... Stank? Waar zit het balletje? Wie heeft hier goede ogen? Thérèsa Het is echt poepsimpel. (tegen iemand buiten beeld) Oh, meneer, u misschien? Charlotte Nee, st-st-st... Stront? We hebben een kandidaat, dames en heren! Thérèsa (geeft applaus) Oh, dat gij dat durft, meneer. Charlotte Nee, st-st-st.. Jawel, gij zijt stront! (begint te rijden om uiteindelijk buiten beeld te zijn) Doe geen moeite, meneer, wij komen wel naar u. Thérèsa Oh, meneer, ik vind u zo stoer. (duwt tegen kar van ) Allé,, laat de mensen zo niet wachten (herpakt zich en lacht naar man, af). 19

20 Een stuiver, meneer, ze bedoelt een stuiver. Een stuiver? Zijde gijlle zot? Gaat eens werken voor uw geld. Allé, vort, bol het af! jaagt en Charlotte weg, komt op Al dat vies volk tegenwoordig. (ziet ) Ohw, dat trekt er al meer op (trekt z n kleren recht en gaat naar ). heeft het nieuwe kleed aan. Ze zoekt een plek om te gaan zitten en om een lied te spelen. pakt een briefje geld. Wil u mij verexcuseren, jongedame, maar ik denk dat u iets hebt laten vallen. (heeft niet direct door dat het tegen haar is) Euh, wat? Ik geloof dat dit van u is (zwaait met het briefje geld). (wil het graag aannemen, maar bedenkt zich dan) Eh, was t maar waar, maar zoveel geld heb ik niet. (bekijkt het briefje) Oh, warempel, je hebt gelijk, het is van mij. Is heel dat briefje volledig van u? Uw ouders moeten wel heel rijk zijn. (snuivend) Dat mag je wel zeggen. Vorige zondag heb ik nog een ballontochtje gemaakt met papaa. (onder de indruk) Is dat niet gevaarlijk? Natuurlijk wel! Zo n avontuur is niet voor iedereen weggelegd. Dat is ook niet door iedereen te betalen. Uw papaa zit zeker niet in de automobielindustrie? Ik dacht het al. Uw ouders geven de voorkeur aan de muzische kunsten. (begrijpt het eerst niet goed)? Ah, mijn gitaar. En? Wie is uw privé-muziekleraar? Leraar? Ik weet niet, ik doe zomaar iets. (lacht haar uit) Muziek kan je toch niet maken op het gevoel? Ik doe niet anders. Dat kàn toch niet! Maar jawel. Zal ik het eens tonen? (stemt gitaar) 20

21 Pff, nu ben ik eens curieus. speelt een integer nummer, geraakt onder de indruk. Moeder komt dichterbij. Moeder Formidabel. (geeft applausje) En dat zonder muziekles? Ik geloof u niet. (verlegen) Vonde t echt goed? (tegen, ze komt heel dichtbij) Mag ik u iets vragen? schrikt en zoekt bescherming bij. Geen paniek. Ik ken mijn wereld. Hier sè, madammeke (geeft moeder het briefje geld, moeder weet er zich geen raad mee). (verlegen) Dat is wel heel vrijgevig van u. Zeg maar. En u bent...?... Enchantée! ( giechelt) Kom je hier dikwijls? Ik heb u nog nooit gezien. Dat komt omdat ik normaal gezien ginder zit en (kijkt naar kleed).. euh, nee, ik kom hier niet zo vaak. Thérèsa,, Charlotte en komen opgelopen. Politie! Maak dat ge weg komt! (rent af) (sleept Charlotte mee) Rapper, seffes worden we opgepakt. Thérèsa (tegen ) Blijf hier niet staan, haast u! (wil meesleuren) (tegen Thérèsa) Wil jij mijn kennis eens met rust laten, rapalje! Thérèsa Wat? (tegen Thérèsa) Laat maar. en Thérèsa Zoals ge wilt. ( kijkt een verbaasd naar Thérèsa, Thérèsa rent af). (verontwaardigd) Als mijn papaa z n goesting krijgt, dan rijdt binnenkort iedereen in een automobiel. Gedaan met de koetsen en de paarden. Iedereen? Wat een absurd idee. (kijkt rond om te zien of de politie nog niet arriveert) En dan is er hier geen plaats meer voor dat schorem volk. Overal zullen automobielen rijden. (schichtig om zich heen kijkend) Is dat niet een beetje overdreven? 21