Afwijkingen aan penis en scrotum in beeld

Transcriptie

1 Afwijkingen aan penis en scrotum in beeld Deze uitgave wordt u aangeboden door:

2 Afwijkingen aan penis en scrotum in beeld Dr. H.H.J. Leliefeld uroloog, Zuwe Hofpoort Ziekenhuis, Woerden en St.Antonius-Mesos Ziekenhuis, Nieuwegein / Utrecht Houten 2008

3 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij, 2008 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 jo het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. ISBN NUR 876 Ontwerp omslag: Studio Imago Ontwerp binnenwerk: Studio Imago, Amersfoort Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 Postbus GA Houten

4 INHOUD Voorwoord 11 Dankwoord 12 Deel 1 Penis 13 Congenitaal (aangeboren) 1 Lange, te nauwe voorhuid (phimosis) bij 10-jarig jongetje 14 2 Vernauwde voorhuid (phimosis); snoerring zichtbaar 16 3 Vernauwde voorhuid (phimosis) bij 11-jarig jongetje 18 4 Pinpoint phimosis bij 4-jarig jongetje 20 5 Phimosis met ballonneren van de voorhuid tijdens het plassen 22 6 Paraphimosis ( Spaanse kraag ) bij 4-jarig jongetje 24 7 Paraphimosis ( Spaanse kraag ) bij 6-jarig jongetje 26 8 Paraphimosis ( Spaanse kraag ) bij 21-jarige man 28 9 Rode glans (eikel) na circumcisie Paraphimosis als complicatie één dag na gedeeltelijke circumcisie Torsie van de penis bij 2-jarig jongetje Torsie van de penis naar rechts bij volwassen man Peniscurvatuur zonder hypospadie bij 6-jarig jongetje Subcoronaire hypospadie bij volwassen man Frenulum breve bij volwassen man 42 Infecties (ontstekingen) 16 Balanoposthitis: ontsteking van voorhuid en glans penis bij 12-jarige jongen Lichen sclerosus et atroficans (LSEA) Ontstoken penishuid bij reeds besneden 50-jarige boswachter ten gevolge van tekenbeet 48 Benigne gezwellen (goedaardig) 19 Epidermale cyste van de penishuid bij 8-jarige jongen Epidermale cyste van de penishuid bij 4-jarig jongetje 52 5

5 21 Veneuze malformatie van de glans penis Condylomata acuminata of genitale wratten Buschke-Löwenstein: reuzenwrat op de voorhuid van de eikel, verruceus carcinoom 58 Maligne gezwellen (kwaadaardig) 24 Erytroplasie van Queyrat of plaveiselcelcarcinoom in situ Erytroplasie van Queyrat of plaveiselcelcarcinoom in situ Peniscarcinoom Ontstoken voorhuid als primair symptoom voor lokaal beperkt peniscarcinoom bij 50-jarige man (1) Peniscarcinoom bij 50-jarige man (2) Peniscarcinoom, lokaal beperkt, bij 50-jarige man (3) Peniscarcinoom, lokaal beperkt, bij 50-jarige man (4) Peniscarcinoom, lokaal beperkt tot preputium en uiterste rand van sulcus coronarius (5) Peniscarcinoom, stadium Ta (6) Peniscarcinoom, lokaal beperkt (7) Zeer uitgebreid peniscarcinoom, stadium T4 met ingroei in scrotum Zelfde patiënt na penisamputatie en verwijdering van scrotum en testikels 82 Trauma 36 Nabloeding na circumcisie (thuis) van een Marokkaanse jongen Balanoposthitis ten gevolge van piercing Penisfractuur met uitgebreid hematoom Sterk gezwollen penis bij 72-jarige man met erectiele disfunctie (1) Penis met ringzaagje van ring bevrijd (2) Forse druknecrose met pusvorming op de plek van de ring (3) De wond, vier weken na doorzagen van de ring (4) Elektriciteitsdraad in de penis ter seksuele stimulatie Waslijn in de plasbuis/blaas ter seksuele stimulatie Feestballon in de plasbuis ter seksuele stimulatie (1) Feestballon in de plasbuis ter seksuele stimulatie (2) 104 6

6 47 Feestballon in de plasbuis ter seksuele stimulatie (3) Voorwerpen verwijderd uit plasbuis en blaas bij mannen 108 Verworven 49 Adipositas genitalis; onzichtbaar geworden penis Ziekte van Peyronie met verkromming van de penis naar ventraal (induratio penis plastica) Dezelfde patiënt na operatieve correctie Penisfrictie-oedeem Organische erectiele disfunctie na rectumamputatie bij 54-jarige man Dezelfde patiënt met driedelige hydraulische penisprothese in situ Driedelige hydraulische (opblaasbare) penisprothese (AMS) 124 Overige 56 Blauwe verkleuring van de eikelrand door verwijde vene Priapisme Cystoscopisch beeld van een normale wijde urethra bij een man Typisch cystoscopisch beeld van een urethrastrictuur bij een man Uroflowcurves Retrograde urethrografie (RUG) ter opsporing van urethrastricturen Röntgenfoto van een Wallstent Urethraplastiek, eerste fase, bij 54-jarige man 142 Deel 2 Scrotum 144 Congenitaal (aangeboren) 64 Varicokèle links, graad III, bij 27-jarige man Hydrokèle testis links (waterbreuk) bij 10-jarige jongen Niet-ingedaalde testis rechts bij 13-jarige prepuberale jongen (aangeboren vorm) 150 7

7 Infecties (ontstekingen) 67 Candida-infectie van de genitaliën bij 67-jarige man Scrotaal abces op het punt van spontaan doorbreken bij 83-jarige man (1) Scrotaal abces na incisie met scalpel bij dezelfde 83-jarige man (2) Epididymitis/orchitis met reeds spontane fistel door scrotumhuid bij 79-jarige man 158 Benigne gezwellen (goedaardig) 71 Leiomyoom van de scrotumhuid Fors paratesticulair lipoom bij 67-jarige man 162 Trauma 73 Automutilatie met keukenmes Scrotaal hematoom bij 24-jarige patiënt na voetbaltrauma Dezelfde patiënt, na huidincisie Dezelfde patiënt; uit het scrotum geëvacueerde stolsels 170 Verworven 77 Torsio testis rechts bij 3-jarig jongetje Intraoperatieve bevinding bij hetzelfde jongetje Torsio testis links bij 14-jarige jongen Grote hydrokèle testis rechts bij volwassen man Hydrokèle testis bij 36-jarige man Grote hydrokèle testis bij 72-jarige man Hydrokèle testis rechts bij 72-jarige man na huidincisie, peroperatief in narcose Dezelfde 72-jarige man, peroperatief Spermatokèle links scrotaal Multipele scrotale atheromen bij 44-jarige man Vitiligo: witte verkleuring van de huid van de penis Angiokeratoma van de scrotumhuid Niet-ingedaalde testis links bij 6-jarige jongen (verworven vorm) en 91 Retractiele testis beiderzijds bij 7-jarige jongen Retractiele testis beiderzijds bij 7-jarige jongen 202 8

8 Overige 93 Idiopathisch scrotaal oedeem bij 7-jarige jongen Idiopathisch scrotaal oedeem bij dezelfde 7-jarige jongen Idiopathisch scrotaal oedeem bij 9-jarige jongen (1) Idiopathisch scrotaal oedeem bij dezelfde 9-jarige jongen (2) Enorme blaassteen bij 76-jarige man met macrohematurie Dezelfde blaassteen, opengezaagd Ductus deferens (zaadleider), normale histologie Ductus deferens, spontane rekanalisatie 218 9

9 VOORWOORD Tijdens mijn opleiding tot uroloog in de jaren zeventig van de vorige eeuw te Aken, Duitsland, kreeg ik de opdracht alles te fotograferen wat van belang was voor het onderwijs aan studenten geneeskunde. Uit die periode dateert mijn voorliefde voor de fotografische documentatie van diverse urologische afwijkingen. Het heeft geleid tot een bonte verzameling van penoscrotale afwijkingen waarmee patiënten de afgelopen dertig jaar op mijn spreekuur kwamen. Vrijwel iedere klinische urologische afwijking van de penis en het scrotum is in beeld gebracht en in deze uitgave verwerkt. Er zijn bizarre afwijkingen te zien extreme tumoren van de penis, voorbeelden van automutilatie maar ook de meest normale, zoals de trias hydrokèle, spermatokèle en varicokèle. Het is derhalve een overzicht geworden van curiositeiten én van afwijkingen die in de dagelijkse praktijk van uroloog en huisarts voorkomen. Het is een aansporing om bij lichamelijk onderzoek het penoscrotale gebied niet over te slaan, want er is vaak wel iets te vinden. Deze uitgave is een handige aanvulling op het lichamelijk onderzoek van mannen voor alle artsen (en studenten) die weinig ervaring hebben met de fysische diagnostiek van urologische penoscrotale afwijkingen. Iedere urologische afwijking is voorzien van informatie aangaande diagnose, oorzaak, epidemiologie en therapie. Dit maakt het boek nog waardevoller voor de dagelijkse praktijk. Het is een hebbedingetje voor urologen en een bron van informatie voor studenten, huisartsen en leken. Dr. H.H.J. Leliefeld, uroloog, Zuwe Hofpoort Ziekenhuis, Woerden St.Antonius-Mesos Ziekenhuis, Nieuwegein / Utrecht 11

10 DANKWOORD Medisch fotograaf Frans Linssen van het Laurentius Ziekenhuis te Roermond was steeds bereid om op de meest ongelegen momenten acuut te verschijnen om de afwijking vast te leggen, waarvoor veel dank. Dank ook aan de heer B. Matthews van de audiovisuele dienst van het Sint Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein voor de digitale verwerking van mijn fotoarchief. Tenslotte dank ook aan collega R.Th. Bijleveld, uroloog, Sint Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein voor het lezen en corrigeren van de teksten. 12