Jaarverslag 2012 Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland

Transcriptie

1 Jaarverslag 2012 Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland

2 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Missie 4 Organogram 5 Institutionele Ondersteuning 6 Missionair Werk & Kerkgroei 8 Kerk in Actie 11 Expertisecentrum 14 Beeldverhaal Nijkleaster 15 Jeugdwerk Protestantse Kerk 19 Human Resource Management 22 Communicatie & Fondsenwerving 25 Kerk in Ontwikkeling 28 Staat van baten & lasten Gerrit van Meijeren 8 Nelleke Plomp-Rodenburg Bram Dijkstra-Geuze 19 Geesje Werkman 28 Nadine van Hierden Hendrik-Jan Graber 02 publieksjaarverslag 2012

3 Voorwoord In een dorp in Friesland opende op 28 oktober 2012 Nijkleaster haar deuren. Een nieuw, protestants klooster in Jorwerd: een plek die mensen uitnodigt tot rust, bezinning en verbinding. Nijkleaster is een van de zes pioniersplekken waarin het programma Missionair Werk&Kerkgroei in 2012 investeerde, en een van de honderd pioniersplekken die de komende jaren zullen ontstaan. In een tijd waarin het ledental van de kerk daalt, inkomsten teruglopen en in allerlei plaatsen kerkgebouwen verkocht worden, zoekt de Protestantse Kerk naar nieuwe manieren van kerk zijn. Voor u ligt het jaarverslag 2012 van de Protestantse Kerk in Nederland. Dit verslag laat een selectie zien van de belangrijkste resultaten en activiteiten van de dienstenorganisatie per programma en stafafdeling in Met hart en ziel, het nieuwe beleidsplan dat de generale synode in november 2012 aanvaardde, stelt de dienstenorganisatie voor nieuwe uitdagingen die haar nog beter in staat stellen de kerk en haar gemeenten te ondersteunen. Voor de dienstenorganisatie staat het ontzorgen van gemeenten en het versterken van Kerk in Actie de komende jaren centraal. Net als pionieren. Pionieren is in de modder staan. Het is als eerste iets moeilijks of gevaarlijks doen, zodat anderen het daarna ook kunnen doen. De dienstenorganisatie ontlast gemeenten en ondersteunt de plaatselijke kerk in opdracht van de synode bij het pionieren. Bijvoorbeeld door een project op te zetten dat gemeenten ondersteunt bij de plaatselijke geldwerving. Of door een detacheringsbureau te starten waar gemeenten voor korte of lange tijd predikanten en kerkelijk werkers kunnen inhuren. Zelfs door een klacht in te dienen tegen de Nederlandse staat, die de sociale rechten van vreemdelingen schendt, pioniert de Protestantse Kerk in Nederland. Dit jaarverslag laat u ook het verhaal van Nijkleaster zien. Nijkleaster toont ons dat de kerk niet bij de pakken neerzit, maar nieuwe wegen vindt om te delen in de levens van mensen. Verder vertellen zes medewerkers van de dienstenorganisatie over hun werk als pionier. Zij pionieren in gemeenten die kersvers en pas gesticht zijn, en in kerken die al honderden jaren bestaan. Ze staan symbool voor alle medewerkers en vrijwilligers van de dienstenorganisatie die zich het afgelopen jaar inzetten voor de kerk. De Geest is ons steeds weer te hulp gekomen en we zien geloof opbloeien en kerk ontstaan op de meest onverwachte momenten en plaatsen. Wij geloven dat de Geest dat in de toekomst zal blijven doen en willen ons daar dienstbaar aan maken, stelt de visienota De hartslag van het leven. In dat vertrouwen en in dankbaarheid kijk ik terug op het jaar Haaije Feenstra, Algemeen directeur Diensten organisatie Protestantse Kerk in Nederland Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 03

4 Missie Op 1 mei 2004 kwam de Protestantse Kerk in Nederland tot stand. De Protestantse Kerk in Nederland is opgericht als voortzetting en rechtsopvolger van de Nederlandse Hervormde Kerk (NHK), de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN) en de Evangelisch- Lutherse Kerk (ELK) in Nederland. De Protestantse Kerk heeft ruim 2 miljoen leden, verdeeld over 1623 gemeenten (plaatselijke kerken). De Protestantse Kerk in Nederland vertelt van het leven dat God schenkt. Ze getuigt ervan door verkondiging, pastoraal werk, diaconaat, zending en solidariteit met de ander. Ze doet dit op de zondag en alle dagen van de week, in de samenkomst van de eigen gemeente en midden in de wereld. Met lef en vindingrijkheid. De dienstenorganisatie ondersteunt de Protestantse Kerk in Nederland, de ge meenten en allen die daarbinnen werken: in hun betrokkenheid op God, op elkaar en op de wereld in het getuigenis van Jezus Christus in de dienst van gerechtigheid en barmhartigheid Daarbij laat ze zich leiden door de visienota De hartslag van het leven. De kern van de visienota is dat het gaat om het hart dat klopt door geloof, hoop en liefde. Een hart dat klopt omdat er meer is dan onze mogelijkheden en onmogelijkheden. Dat meer wordt ons gegeven door de levende Geest. Met die hartslag is er toekomst voor het geloof, toekomst voor de kerk en ook toekomst voor de Protestantse Kerk. De dienstenorganisatie verricht haar activiteiten in verbondenheid met andere kerken en maatschappelijke organisaties in binnen- en buitenland. Het bestuur van de dienstenorganisatie zorgt ervoor dat het door de generale synode vastgestelde beleid wordt uitgevoerd, en dat daarvoor fondsen worden geworven. Het bestuur draagt bovendien zorg voor de vermogensrechtelijke zaken van de dienstenorganisatie en voor de uitvoering van kerkordelijke regelingen. Jaarlijks legt de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk aan de synode verantwoording af van haar doen en laten. De jaarrekeningen en sociale jaarverslagen zijn openbaar en te downloaden via > Organisatie > Dienstenorganisatie > Feiten en cijfers. 04 publieksjaarverslag 2012

5 Organogram Generale Synode Kleine Synode Bestuur Moderamen ACV mod Directie Generale Raad van Advies Expertisecentrum Classis Classis HRM Facilitaire zaken Financiën & Control Communicatie & Fondsenwerving Kerkenraden Programma Institutionele Ondersteuning Programma Kerk in Ontwikkeling Programma Jeugdwerk Programma Missionair Werk & Kerkgroei Programma Kerk in Actie Steunpunten Noord Midden Zuidoost Zuidwest Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 05

6 Institutionele Ondersteuning Het programma Institutionele Ondersteuning ondersteunt het leiding geven aan het werk van kerk en gemeenten. Zij doet dat door een inhoudelijke en praktische bijdrage te leveren aan de ambtelijke organisatie van de kerk, zoals colleges en de kleine en generale synode. In opdracht van de synode wordt beleid voorbereid en uitgevoerd. Ook de werkzaamheden die voortkomen uit het systeem Ledenregistratie Protestantse Kerk (LRP) vallen onder verantwoordelijkheid van het programma Institutionele Ondersteuning. Evaluatie Kerkorde In april en november 2012 stelde de generale synode de wijzigingen vast van ordinantie 6 tot en met 14 van de kerkorde, de overgangsbepalingen en de bijbehorende generale regelingen. Daarmee is het project Evaluatie Kerkorde afgesloten. De kerkorde van de Protestantse Kerk groeit voortdurend mee met ontwikkelingen in gemeente, kerk en samenleving. De evaluatie van de kerkorde richtte zich op het verbeteren van de uitvoeringsbepalingen in de ordinanties en regelingen van de kerkorde. Met de aanpassingen hoopt de synode regels te vereenvoudigen, zodat de kwaliteit van het gemeente- en kerk-zijn verbetert en de overbelasting bij kerkelijke gemeentes afneemt. De integrale tekst van de gewijzigde kerkorde is te vinden op de website. Hand aan de Ploeg In 2012 rondde de generale synode het project Hand aan de Ploeg af. Zo besloot de synode niet over te gaan tot de invoering van de nieuwe functie Pastor Pastorum. Ook stelde de synode wijzigingen vast van de generale regeling voor de Permanente Educatie van predikanten en kerkelijk werkers. De synode aanvaardde verder de nota Samenwerken werkt. Hierin worden samenwerkingsvormen en mogelijkheden beschreven voor de samenwerking tussen gemeenten en tussen predikanten en kerkelijk werkers. Ook de ambtsvisie van de Protestantse Kerk, het jaargesprek binnen de kerkenraad en een protocol voor het gebruik van social media kwamen aan de orde. Overige thema s De kleine synode besloot in juni 2012 tot de opheffing van het pensioenfonds voor predikanten en sloot een overeenkomst tot waardeoverdracht met het Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW). In november 2012 behandelde de generale synode een gespreksnotitie over arbeidsethiek. Ook kwam een gravamen aan de orde van kerklid Bokhout tegen artikel 37 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis. Verder werd het nieuwe beleidsplan Met hart en ziel voor de periode vastgesteld. 06 publieksjaarverslag 2012

7 Juridische Zaken Het team Juridische Zaken ondersteunt het bestuur van de kerk bij kerkordelijke en juridische kwesties. Thema s die in 2012 veel aandacht vroegen, waren de opheffing van het pensioenfonds predikanten en de waardeoverdracht aan het Pensioenfonds Zorg en Welzijn, de vorming van de ICCO-coöperatie, de notitie Ambtsvisie en de afronding van de Evaluatie Kerkorde. Daarnaast werden maandelijks gemiddeld honderd vragen afgehandeld, die meestal werden gesteld vanuit de plaatselijke gemeenten. Hierbij werkten de juridische medewerkers samen met de Regionaal Adviseurs Classicale Vergaderingen (RACV s) en de gemeenteadviseurs Kerkbeheer. Hydepark De generale synode van de Protestantse Kerk besloot op het landgoed Hydepark een huis van de kerk te ontwikkelen. Dit huis vervangt het diaconale Roosevelthuis, dat volledig verouderd en aan vernieuwing toe is, en het conferentiecentrum Hydepark. Het nieuwe huis van de kerk wordt een huis voor mensen die afhankelijk zijn van zorgverlening en begeleiding. Daarnaast wordt het een plek voor bezinning, toerusting, ontmoeting en vakantie. Het mode ramen zegde toe een commissie van deskundigen te installeren. Deze commissie zal het bouwproces begeleiden. Classicale Ondersteuning De RACV s ondersteunden de classicale vergaderingen en de Regionale Colleges van Visitatie en Beheerszaken bij ingewikkelde processen van gemeentevorming. Een trend in 2012 was de toenemende samenwerking tussen de Regionale Colleges voor Visitatie en de Regionale Colleges voor de Behandeling van Beheerszaken (RCBB) met de brede moderamina classicale vergaderingen over de samenwerking van kleine gemeenten. Ook de transformatie van Algemene Classicale Vergadering (ACV) naar Classicaal Regionaal Overlegorgaan (CRO) was een actueel thema. Daarnaast vroegen conflicten in gemeenten rond predikanten, gebouwen en financiële problemen van gemeenten de aandacht van de RACV s. Kerkbeheer De gemeenteadviseurs Kerkbeheer ondersteunen de plaatselijke gemeenten en diaconieën bij het (beleid rond het) beheer van hun gelden en bezittingen. Ook adviseren zij de RCBB s in het toezicht op het vermogensbeheer van de gemeenten. In 2012 was er een duidelijke toename van het aantal gemeenten met structurele tekorten. Het aantal insolvabele gemeenten nam toe. Ook het aantal gemeenten dat onder verscherpt toezicht komt te staan, groeide, net als het aantal adviestrajecten inzake beheer, onderhoud, herbestemming of afstoting van kerkgebouwen. Hierdoor werkten de RCBB s steeds meer samen met de classes. LRP Het systeem Ledenregistratie Protestantse Kerk (LRP) is in 2012 verder ontwikkeld en er is hard gewerkt aan de gebruiksvriendelijkheid. Daardoor nam het aantal gemeenten dat gebruik maakt van LRP toe. De problemen die zich voordeden bij de verwerking van de Actie Kerkbalans 2012 werden adequaat opgelost. Tegelijk had het Gebruikers Platform LRP moeite om werkgroepen te vormen, waardoor de werkdruk voor de leden toenam, ondanks ondersteuning door de gemeenteadviseurs LRP. De opzet van het Gebruikers Platform LRP wordt in 2013 geëvalueerd. Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 07

8 Missionair Werk & Kerkgroei Het programma Missionair Werk & Kerkgroei daagt plaatselijke gemeenten uit om kerk te zijn naar buiten. Het wil gemeenten stimuleren om het geloof op zo n manier naar buiten te brengen, dat het aantrekkingskracht heeft op anderen. Het team ontwikkelt missionair materiaal en ondersteunt missionaire initiatieven. Daarnaast richt het pioniersplekken op in plaatsen waar geen kerk is. Tweede missionaire ronde De tweede missionaire ronde ging in februari 2011 van start en kreeg een vervolg in Hans van Dijk en Nynke Dijkstra-Algra bezochten in twee jaar tijd opnieuw alle 75 classes. In de eerste ronde ging het vooral om de gemeente(opbouw), in de tweede ronde stond de gelovige zelf centraal. Tijdens de interactieve bijeenkomsten bezonnen de deelnemers zich op hun geloof en hun missionaire motivatie. Predikanten en kerkelijk werkers dachten s middag na over de veranderende context waarin gemeentes anno 2012 verkeren. Vragen die centraal stonden waren: wie zijn de Nederlanders die niet meer van geloof en de kerk weten? Wat houdt hen bezig? Hoe komen we met hen in contact? s Avonds bogen kerkenraadsleden, missionaire werkgroepen en andere belangstellenden zich over het thema geloofsgesprek : opnieuw leren praten over je eigen geloof. In totaal bezochten 488 predikanten en kerkelijk werkers de middagbijeenkomsten: gemiddeld veertien personen per middag. Zo werd 49 procent van de dienstdoende predikanten in de bezochte classes bereikt. Het gemiddelde aantal bezoekers van de avondbijeenkomst (ruim 1700 personen in totaal) bedroeg 52 personen per regio. Missionaire ambassadeurs Eind 2011 werd een actie gestart om ambassadeurs te werven die het missionaire werk in de eigen (wijk) gemeente op de kaart zetten. In december 2012 was de stand 239 ambassadeurs. Om hen enthousiast te maken en te houden werd er op 9 juni 2012 een ambassadeursdag gehouden. De ambassadeurs bezochten de pioniersplek Kop van Zuid in Rotterdam en keken een kijkje in de keuken van deze nieuwe missionaire gemeente. Subsidies In 2012 ontvingen 26 gemeenten een subsidie van maximaal 2500 euro om een missionair project te realiseren dat zij niet zelf konden bekostigen. Daarnaast werden er subsidies toegekend aan pioniersplekken. De dienstenorganisatie nam enkele pioniers in dienst en lokale pioniersprojecten werden gesteund. Donateurs Het aantal donateurs van het missionaire werk nam toe. Begin januari 2013 waren er mede dankzij de donateursacties in 2012, 2886 donateurs. Om donateurs en andere belangstellenden te informeren is het relatiemagazine Bries ontwikkeld. 08 publieksjaarverslag 2012

9 Het blad inspireert, vertelt hoe het missionaire werk in de gemeenten vorm krijgt en geeft tips. Missionair materiaal Rond Kerst, Pasen, Pinksteren en startzondag verschenen diverse missionaire materialen. Zo kwam in september de startzondagkrant uit en verscheen in de adventsperiode de decemberkalender Open voor U. Elk kalenderblad daarvan kon als ansichtkaart worden verstuurd. Daarnaast werd bijgedragen aan de gezamenlijke uitgave van de kerstkrant, waarvan exemplaren werden verspreid. KERK2012 Op zaterdag 3 november 2012 vond in Utrecht KERK2012 plaats, een landelijke congresdag over de missionaire kansen van social media voor plaatselijke kerken. De dag werd georganiseerd in samenwerking met de protestantse gemeente Utrecht, en was bedoeld voor beginners en gevorderden. Diverse sprekers traden op in een breed programma van lezingen en workshops. Het congres was volledig uitverkocht. Een indicator voor het succes was de hashtag #kerk2012, die op de derde plek kwam in de Nederlandse trending topics. Bestaande pioniersplekken Bestaande pioniersplekken, zoals MarcusConnect in Den Haag, Cross Point in Getsewoud Nieuw-Vennep, Boei 90 in Wateringse Veld en IJburg in Amsterdam kregen ook in 2012 ondersteuning. Zo ging Boei 90 op 1 december 2012 een nieuwe projectperiode van twee jaar in. Het wordt in die periode een zelfstandige (missionaire) gemeente in Wateringse Veld. Ds. Rob Visser ijverde op het kinderrijke IJburg voor de komst van een kinderboerderij. Ook zorgde hij er in samenwerking met de diaconie van Amsterdam voor dat er een huis kwam waar gescheiden ouders tijdelijk onderdak kunnen vinden. Nieuwe pioniersplekken In Rotterdam ging een nieuwe pioniersplek van start. Hendrik en Mavis Klaver maakten in maart 2012 de oversteek van het Engelse Sheffield, waar ze ervaring opdeden in de Anglicaanse kerk, naar de Kop van Zuid. Hun doel als missionair werkers is een multiculturele gemeente te vormen, die zich met name richt op young adults. In mei 2012 startte de bouw van een wel heel bijzondere pioniersplek: een internetkerk. Met het mediabedrijf ISIMedia is een concept ontwikkeld voor deze kerk, die zich primair richt op kerkverlaters. De lancering van de website volgt medio 2013, maar op Facebook ging het initiatief al van start. Fred Omvlee werd benoemd als online pionier en wordt versterkt door communitymanager Bram Dijkstra en webredacteur Adrie Stemmer. In het Friese Jorwerd opende Nijkleaster haar deuren. Nijkleaster wil een protestants klooster nieuwe stijl zijn, in de sfeer van Taizé, waarbij kerk, klooster en kroeg een geheel vormen. Ds. Hinne Wagenaar werd bevestigd als pionier-predikant. Nijkleaster werkt nauw samen met de Stichting Nijkleaster en de kerkelijke gemeente Westerwert. De kerk van Jorwerd vormt de basis van Nijkleaster. Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 09

10 Er zit toekomst in het evangelie. En zolang we dat delen, waar en hoe dan ook, zit er toekomst in de kerk. Zit er zelfs toekomst in een kerk op internet. We kunnen zitten somberen op een grote stapel statistieken. Of eropuit trekken en kerk zijn op een manier die aanspreekt. Dat is gemakkelijker dan je denkt en tegelijkertijd moeilijker dan wat ook. Ik zeg altijd: begin gewoon ergens mee. Zonder commissie, zonder vergadering, zonder budget. Wat kunnen we nu doen zonder al te veel gedoe? Let maar eens op hoeveel creativiteit er ineens bovenkomt. Heeft de kerk toekomst? Jawel hoor. Volop! Bram Dijkstra-Geuze, 36 jaar Missionair Werk&Kerkgroei, Communitymanager MijnKerk.nl 10 publieksjaarverslag 2012

11 Kerk in Actie Kerk in Actie doet haar werk namens en dankzij de diaconieën van de Protestantse Kerk. De diaconieën collecteren en organiseren acties om geld bij elkaar te brengen voor het diaconale en zendingswerk. Giften komen ook van particulieren die Kerk in Actie steunen. Het uitgebreide jaarverslag van Kerk in Actie staat online: Nieuw beleidsplan In 2012 zijn de doelen van Kerk in Actie voor de jaren vastgesteld in een nieuw beleidsplan. Een van de prioriteiten is de samenwerking met partners die een herkenbare christelijke of oecumenische identiteit hebben. Bij Binnenlands Diaconaat wordt ingezet op armoedebestrijding. ICCO Coöperatie Samen met ICCO, Edukans en Prisma startte Kerk in Actie in 2012 de ICCO Coöperatie. Door de samen werking met deze organisaties kan Kerk in Actie beter inspelen op internationalisering en globalisering. Gezamenlijk zijn de coöperatieleden beter in staat om grote projecten te realiseren en samen te werken met partners in Azië, Afrika en Midden- en Zuid-Amerika. In april 2012 stemde de generale synode van de Protestantse Kerk voor toetreding van Kerk in Actie tot de ICCO Coöperatie. Kerk in Actie wordt daardoor mede-eigenaar van de coöperatie, die op 1 december is opgericht. Investeringsfonds ICCO Coöperatie Binnen de ICCO Coöperatie is een investeringsfonds opgericht. Kerk in Actie neemt hieraan deel met fondsen voor werelddiaconaat. Het doel hiervan is te investeren in kleine lokale bedrijven. Dit leidt tot economische ontwikkeling die maatschappelijk verantwoord is en de armste bevolking steunt. Noodhulp In 2010 werd Haïti getroffen door een aardbeving. Begin 2012 is het kantoor van Kerk in Actie in Haïti weer gesloten. Partners zetten het opbouwwerk nu voort. De actie van de Samenwerkende Hulporganisaties voor de Hoorn van Afrika, die in 2011 startte, werd in juli 2012 afgerond. Kerk in Actie blijft in Ethiopië en Kenia met partners samenwerken aan rampenpreventie. In de Sahelregio steunt Kerk in Actie nog steeds de partners die noodhulp verlenen aan de door droogte getroffen bevolking. Zending Om de verspreiding van het Evangelie mogelijk te maken werkte Kerk in Actie aan het beschikbaar stellen van de Bijbel en de bevordering van het Bijbellezen. Zo organiseerde Kerk in Actie met het Egyptische Bijbelgenootschap 300 bijbelfestivals op het Egyptische platteland voor kinderen. Ook werden lokale zondagschoolleiders getraind. In Ghana verzorgde Kerk in Actie de training van pastoraal werkers, theologen en catecheten. Ook werd een project opgestart om liturgieën in lokale stamtalen op schrift te stellen. In Kenia werkte Kerk in Actie in het kader van het thema Bruggen bouwen aan de dialoog tussen christenen en moslims. Voor Kerk in Actie is de samenwerking tussen kerken en kerkelijke organisaties belangrijk. Daarbij ligt het accent op wederkerigheid: partners hebben Kerk in Actie veel te bieden en te vertellen over de manier waarop zij met het geloof omgaan. Kerk in Actie ontwikkelt daarom nieuwe vormen van Dienstenorganisatie dienstenorganisatie Protestantse van de protestantse Kerk in Nederland kerk 11

12 uitzending en uitwisseling. Onder meer door de partners te bezoeken met Nederlandse jongeren, die hun ervaringen uit het buitenland direct koppelen aan kerkelijk werk in Nederland. Werelddiaconaat Kerk in Actie werkt samen met ICCO in veertig landen aan projecten die onder meer armoede bestrijden, voedselzekerheid en gezondheid bevorderen en democratisering stimuleren. In Zimbabwe en Malawi werd door voorlichting actief burgerschap en seksuele gezondheid gestimuleerd. In Uganda en Burkina Faso zijn nieuwe partners gevonden die werken aan voedselzekerheid. Democratisering en burgerrechten stonden centraal in onder meer Cambodja, de Filipijnen, Bangladesh, India en Pakistan. In Latijns- en Zuid- Amerika werkte Kerk in Actie samen met partners aan betere arbeidsomstandigheden en het bestrijden van kinderarbeid. Diaconaat in Nederland De gevolgen van de economische crisis zijn goed merkbaar bij de ruim zeventig diaconale projecten die Kerk in Actie ondersteunt. Diaconieën melden een toename van complexe en schrijnende hulpvragen. Toch daalde het totaalbedrag aan financiële steun van Kerk in Actie, door verminderde inkomsten. Daartegenover staat dat vijftien nieuwe plaatsen hulp kregen bij het opstarten van een lokaal project SchuldHulpMaatje. Kerk in Actie strijdt daarnaast voor een menswaardig asielbeleid. Zo werden slaapzakken beschikbaar gesteld aan de asielzoekers in het Amsterdamse tentenkamp, die later verhuisden naar de Vluchtkerk. Ook diende de Protestantse Kerk via de Conference of European Churches een klacht in tegen de Nederlandse staat bij de Raad van Europa wegens het schenden van vreemdelingenrechten. De uitspraak hiervan wordt in 2013 verwacht. 40dagentijd De 40dagentijdcampagne had in 2012 het thema Voor de Verandering. Tijdens de Veranderdagen, die Kerk in Actie samen met Stichting Present organiseerde, namen ruim 600 vrijwilligers deel aan een vrijwilligersproject in hun wijk of buurt. In totaal werden 70 klusprojecten en 36 sociale projecten uitgevoerd door vrijwilligers uit plaatselijke kerkelijke gemeenten die in hun wijk of buurt deelnamen aan een Verander project. De Veranderdagen zullen in 2013 in de 40dagentijd worden voortgezet. Kerst Met Kerst stond het project Dwelling Places centraal: een project van Kinderen in de Knel, het kinderprogramma van Kerk in Actie. Deze Ugandese partnerorganisatie vangt straatkinderen op in de hoofdstad Kampala. De kerstcampagne Zij zijn met kerst ook liever thuis verliep succesvol en bracht in totaal ruim euro op. Nieuw was de samenwerking met een bekende Nederlander (Syb van der Ploeg) en de tv-reportage Do They Know It s Christmas Time die de IKON op 16 december uitzond op Nederland publieksjaarverslag 2012

13 Bij goed diaconaat gaat barmhartigheid hand in hand met gerechtigheid. Daarom deelt Kerk in Actie niet alleen slaapzakken uit bij de Vluchtkerk, maar diende de kerk via de Conference of European Churches ook een klacht in tegen de Nederlandse staat, die vreemdelingen op straat zet zonder onderdak, kleding en voedsel. In de vreemdeling laat God zich aan ons zien. Ieder mens, ook de vreemdeling, is geschapen naar het beeld van God. De kerk moet strijden voor de rechten van de rechteloze mens. Er wordt vaak gezegd dat de kerk politiek bedrijft. Dat is niet zo. Maar de kerk heeft vanuit de Bijbel wel een standpunt over kwesties als armoede en asielbeleid. We bieden dus hulp, maar bekennen ook kleur. Ik zeg altijd: je moet dweilen, maar vergeet niet ondertussen de kraan dicht te draaien. Geesje Werkman, 62 jaar Kerk in Actie, projectmanager Vluchtelingenwerk Binnenlands Diaconaat Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 13

14 Expertisecentrum Het Expertisecentrum adviseert het moderamen van de generale synode en het bestuur van de dienstenorganisatie over beleid en inhoudelijk werk. Het werkt daarbij samen met de programmamanagers en met het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie. Afronding visienota In januari 2012 werd in Utrecht de visienota De hartslag van het leven gepresenteerd. Voor de dienstenorganisatie is de visienota uitgangspunt bij het formuleren van toekomstig beleid. De visienota focust op de inhoud en de vorm van het kerk zijn en schrijft over diaconaat en oecumene. Binnen de kortste keren draait het in de kerk om onszelf en de organisatie: om de kerkenraad, de dominee, het gebouw, het leesrooster, de financiën, aldus de visienota. Soms wordt de kerk vooral werk: er moet van alles en steeds minder vrijwilligers moeten steeds meer doen. Maar Het gaat erom de kerk weer te ontdekken als dat waar Jezus over sprak: mensen bijeen in Zijn naam, in het geloof dat Hijzelf als de levende in hun midden is. De uitwerking van deze visie wordt de komende jaren in het beleidsplan van de diensten organisatie en in aparte beleidsnotities aan de synode voorgelegd. Onderzoek Het Expertisecentrum begeleidde in 2012 het onderzoek Dertigers en de kerk. Het onderzoek richt zich op de leefwereld van dertigers en de plaats daarin van kerk, geloof en zingeving. De aanleiding voor dit onderzoek was de vraag uit diverse afdelingen binnen de dienstenorganisatie, hoe de dienstverlening aan gemeenten beter kan worden afgestemd op dertigers. Omdat al meer onderzoek naar dit thema is verricht, werd besloten tot een literatuurstudie hiernaar. Het onderzoek werd gedaan door Nadine van Hierden en Maaike Bikker, zelf (bijna) dertig jaar oud. Vanuit hun eigen perspectief deden zij literatuuronderzoek. Het verslag met de onderzoeksresultaten wordt in 2013 gepresenteerd. Adviezen en publicaties Het Expertisecentrum deed trendonderzoek en bracht iin 2012 driemaal een Tertiaalsignaal uit waarin het maatschappelijke ontwikkelingen duidde. Ook werkte het Expertisecentrum met de afdeling Communicatie & Fondsenwerving aan de opzet van het Panel Protestantse Kerk. Het Expertisecentrum bracht rapportages en adviezen uit en werkte aan een vervolgnota over de Islam voor de aprilvergadering 2013 van de synode. Ook werd gewerkt aan een bundel over 10 jaar Protestantse Kerk, de kerkvereniging en de internationale reacties daarop en werd een nota voorbereid over het vrijgeven van het nieuwe Liedboek. Daarnaast rondde het Expertisecentrum een pastorale handreiking af voor kerkenraden over de omgang met gemeenteleden die zich hebben laten overdopen. 14 publieksjaarverslag 2012

15 Dorpsgezicht Jorwerd

16 Kleasterkuier (kloosterwandeling)

17 Licht in de kerk van Jorwerd

18 In afwachting van de openingsdienst van Nijkleaster

19 Jeugdwerk Protestantse Kerk Het programma Jeugdwerk Protestantse Kerk is verantwoordelijk voor de coördinatie van het jeugdwerk in en vanuit de Protestantse Kerk. Het landelijk jeugdwerk wordt uitgevoerd door vier jeugdorganisaties: JOP (Jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk), HGJB (Hervormd Gereformeerde Jeugdbond), WELJA (Werkgroep Evangelisch Lutherse Jongerenactiviteiten) en V-Link (Vrijzinnig jeugdwerk). JOP ondersteunt het kerkelijk jeugdwerk in plaatselijke gemeenten, in het bijzonder de lokale jeugdwerkers en coaches. Scenario-onderzoek JOP werkte in 2012 aan een visie voor het jeugdwerk in de komende dertig jaar. Aan de hand van diverse interviews zijn drie scenario s ontwikkeld voor 2030, op basis waarvan JOP keuzes zal maken voor de ontwikkeling van het jeugdwerk de komende jaren. Dit scenario-onderzoek richtte zich op de presentie van de kerk in de samenleving, de karaktervorming van jongeren en de verhouding tussen jongerencultuur en de kerk. Daarnaast werkte JOP aan innovatieprojecten, zoals een advies voor de opzet van nieuw studentenpastoraat aan de Vrije Universiteit. Database gratis werkvormen JOP investeerde in 2012 in verschillende kennisdomeinen, die nu als specialismen in het jeugdwerk worden gepresenteerd. In een nieuwe online database worden lokale ervaringen van JOP-medewerkers en opgebouwde specialistische kennis samengebracht en aangeboden in bruikbare, actuele projecten en producten voor plaatselijke gemeenten. De talloze werkvormen zijn gratis te downloaden. Magazines PRO! is het nieuwe relatiemagazine van het Jeugdwerk Protestantse Kerk. Het blad verscheen in 2012 voor het eerst en is bedoeld voor iedereen die betrokken is bij jeugdwerk in de kerk. PRO! biedt inspiratie, achtergrondinformatie, praktijkvoorbeelden en tips. Eind 2012, bij het verschijnen van het vierde nummer, waren er bijna 1500 abonnees. Moments, het magazine dat JOP uitgeeft in samenwerking met uitgeverij Boekencentrum, is hét magazine over geloven en op voeden. Het is bedoeld voor ouders van jongeren van 12 tot 18 jaar, die wel geloven, maar voor wie naar de kerk gaan, bijbellezen en bidden geen vanzelfsprekendheid is. Moments geeft hen handvatten in de opvoeding van hun pubers. In 2012 kwam het tweede nummer van Moments uit. Evenementen JOP organiseert jaarlijks enkele evenementen voor iedereen die betrokken is bij het jeugdwerk in en rond de kerk. JOP COACH Live, een trainings evenement voor jeugdwerkers en jeugdwerkadviseurs, werd in 2012 voor het eerst als regionaal evenement georganiseerd. Met succes: ruim 650 bezoekers kregen tijdens acht avonden in verschillende regio s inspiratie en ondersteuning bij hun werkzaamheden in de lokale gemeente. Sirkelslag is een themaspel dat jeugdgroepen in hun eigen omgeving kunnen spelen. Jaarlijks nemen tientallen groepen in het hele land deel, waardoor er een spannende strijd ontstaat tussen honderden jeugdgroepen. Naast de varianten Kids en Young werd op vrijdag 8 februari voor het eerst de School-variant gespeeld. Honderden jongeren uit groep 7 en 8 van de basisschool speelden de interactieve quiz. Meer dan 140 klassen gaven zich op voor deze nieuwe versie van Sirkelslag. Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 19

20 Het thema van de KidsExpress, een gezamenlijk project van JOP, Kerk in Actie en het Nederlands Bijbelgenootschap, had in 2012 het thema Word een held in je eigen buurt!. In de vijf caravans met vijf Bijbelverhalen en vijftien uitdagende opdrachten leerden kinderen dat ze een verschil kunnen maken in de wereld om hen heen. De KIDS Express is te huur voor kerken, scholen en verenigingen en trok honderden jonge bezoekers. Op het Xnoizz Flevo Festival werd het inhoudelijke programma door de bezoekers als beste ooit gewaardeerd. Aan het jarenlange partnerschap van het Xnoizz Flevo Festival kwam in oktober 2012 echter een einde. Wegens het dalende bezoekersaantal besloot de stichting te stoppen met het festival. In 2013 draagt Jeugdwerk Protestantse Kerk bij aan het nieuwe Flavor Festival, dat in augustus plaatsvindt in Liempde. Godsdienstig Vormingsonderwijs (GVO) Het onderdeel GVO is verantwoordelijk voor alle management- en uitvoeringstaken van de stichting Protestans Christelijk Godsdienstig Vormingsonderwijs. De stichting treedt op als werkgever van docenten godsdienstonderwijs op openbare scholen. Aan het eind van 2012 gaven 364 docenten (2011: 416) namens de stichting samen 2163 lessen per week (2011: 2170). In totaal zijn tien regiobegeleiders werkzaam. Zij treden op als leidinggevende en eerste aanspreekpunt van de docenten en zijn ieder aangesteld voor 0,5 fte jaar. Naast deze jeugdwerkevenementen werkte JOP in april mee aan de organisatie van de AfterPassion in Rotterdam. Op zondag 16 december werd in Gouda het evenement Kerst met de zandtovenaar georganiseerd, een muzikaal kerstevenement met een show van zandtovenaar Gert van der Vijver. Zapp zond deze show, die ruim bezoekers trok, op Eerste én Tweede Kerstdag uit op Nederland publieksjaarverslag 2012

21 Waar de boodschap van God door mensen heen werkt, blijft de kerk bestaan. De kerk blijft relevant als mensen geraakt zijn door de liefde van Jezus en dat vervolgens weer willen doorgeven. Dat zie ik als JOP Jeugdwerker om mij heen. Bijvoorbeeld door jeugdleiders die van hun tieners houden en het geloof met hen willen delen. JOP wil zulke vrijwilligers ondersteunen om woorden en daden aan hun geloof te geven. De toekomst van de kerk begint met mensen die liefde hebben voor God en de mensen om hen heen. Zolang dat blijft, is er hoop. Nelleke Plomp-Rodenburg, 30 jaar JOP jeugdwerker, hoofdredacteur PRO! Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 21

22 Human Resource Management De afdeling HRM beheert het interne personeelsbeleid van de dienstenorganisatie, de advisering over arbeidsvoorwaarden en het interne opleidingsprogramma en de dienstverlening aan predikanten, kerkelijk werkers en kerkenraden. Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie (PCTE) Het PCTE organiseerde in 2012 bijna 400 cursussen en studiedagen, waaraan 5244 cursisten deelnamen. De basiscursussen werden gegeven in negen aandachtsgebieden: gemeente opbouw, pastoraat, eredienst, vorming en toerusting, missionair werk, ZWO, diaconaat, jeugd en jongeren, en beheer. Nieuw in 2012 waren de basiscursus Diaconie van de Buurt en de basiscursus Geloofsopvoeding. Ruim eenderde van de cursisten vulde een evaluatieformulier in. De deelnemers geven de cursus gemiddeld een 7,5 en de docenten een 7,9. Permanente Educatie De generale synode besloot in april tot invoering van de Permanente Educatie per 1 september Het PCTE ontwikkelde een extranet voor alle predikanten en kerkelijk werkers, dat inzicht geeft in hun registratie bij de Protestantse Kerk. Daarbij gaat het onder andere om bevoegdheden, arbeidsverleden en voorkeuren in het kader van mobiliteit. Het extranet is ook de plek waar gebruikers hun activiteiten in het kader van de Permanente Educatie kunnen registreren. Om informatie te bieden over de Permanente Educatie werden vanaf november 2012 verspreid over het land twintig voorlichtingsbijeenkomsten gehouden voor predikanten en kerkelijk werkers. Het gesprek met hbo-instellingen voor de primaire nascholing van kerkelijk werkers is in volle gang. Naar verwachting start de eerste groep kerkelijk werkers in september 2013 met de primaire nascholing. Zeven kerkelijk werkers kregen in 2012 een vergoeding voor het volgen van het vraaggestuurd aanbod voor de voortgezette nascholing van de hbo-instellingen. Bezinningscentrum Na vier jaar is het blad Festus, het forum voor samenlevingsvragen van de Protestantse Kerk in Nederland, opgeheven. Het bleek niet mogelijk de 500 abonnees te werven die nodig zijn voor de exploitatie van het blad. In 2012 verschenen nog twee mooie nummers rond de thema s Geld de baas en Trouw. Het bezinningscentrum verzorgt voortaan jaarlijks een publicatie over een maatschappelijk thema, met als doel het gesprek daarover in de gemeente op gang te brengen. In de synodevergadering wordt tenminste één dagdeel besteed aan bespreking van de tekst. In 2012 stond De zin van arbeid centraal. De ontwerptekst Wij en ons werk werd besproken in de synodevergadering van november 2012 Met ingang van 2013 wordt de doelstelling van het Bezinningscentrum 22 publieksjaarverslag 2012

23 ondergebracht bij het PCTE. Er is dan geen sprake meer van een zelfstandig Bezinningscentrum. Mobiliteitsbureau Het mobiliteitsbureau stemt de vraag van gemeenten en het aanbod van predikanten en kerkelijk werkers op elkaar af en brengt adviezen uit aan vacante gemeenten. In 2012 bracht het mobiliteitsbureau 379 adviezen uit en werden 157 predikanten verbonden aan een (nieuwe) kerkelijke gemeente. Dertig van hen waren proponent. Daarnaast werden vier nieuwe interim-predikanten in landelijke dienst aangenomen. Mobiliteitspool Om (beginnende) predikanten en kleine vacante gemeenten bij elkaar te brengen, is een pilot gestart: een uitzendbureau voor predikanten. Kleine gemeenten die verlangen naar vernieuwing, voor wie het beroepen van een predikant voor onbepaalde tijd te kostbaar is geworden, kunnen zich bij de Mobiliteitspool aanmelden. Zij worden op het spoor gezet van afgestudeerde theologen (proponenten) die ervaring willen opdoen als predikant. Wanneer er een match ontstaat wordt de proponent door de synode beroepen tot predikant en in haar dienst uitgezonden naar die gemeente(n). Naast deze proef krijgt de mobiliteitspool een bredere functie. Ze wil hét adres worden voor gemeenten die op zoek zijn naar predikanten of jeugdwerkers voor een bepaalde periode. Werkbegeleiding predikanten en kerkelijk werkers De aanvragen voor werkbegeleiding daalden in 2012 sterk. Zowel de doelgroep als het team werkbegeleiding zelf moest wennen aan de invoer van de betaalde werkbegeleiding. In de loop van het jaar stegen de aanvragen weer licht. Ook in nieuwe vormen van werkbegeleiding blijkt interesse te zijn. Zo biedt de werkbegeleiding advies aan bij het opstellen van een scholings plan voor de Permanente Educatie en bij de voorbereiding van het jaargesprek met andere ambtsdragers van de gemeente. In maart begon Lex Boot als nieuwe geestelijk begeleider. Aan het einde van 2012 werkte hij aan tien begeleidingstrajecten. De werkbegeleiding deed een voorstel aan de commissie Permanente Educatie voor het structureel aanbieden van geestelijke begeleiding binnen de Permanente Educatie. Dit voorstel werd aanvaard Waardeoverdracht pensioenfonds predikanten In juni 2012 besloot de kleine synode tot de opheffing van het pensioenfonds voor predikanten en sloot zij een overeenkomst tot waardeoverdracht met het Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW). De arbeidsongeschiktheidsverzekering voor predikanten werd ondergebracht bij AEGON. Als gevolg van deze overgang werd het basistraktement opgenomen in de betaling van de landelijke kerk. Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 23

24 In 2012 zijn we een proef gestart met afgestudeerde theologen die worden uitgezonden naar kleine gemeenten of gemeenten die tijdelijk een extra dominee nodig hebben. De gemeenten hebben zo uitzicht op een dominee en de proponent krijgt de kans ervaring op te doen. De Mobiliteitspool wil de komende tijd uitgroeien tot het adres in de kerk waar veldwerkers met een bijzondere aanstelling sneller door gemeenten kunnen worden gevonden. Een mooi voorbeeld van het ontzorgen van gemeenten en van een bijdrage aan de vitaliteit van het plaatselijk kerk-zijn. Gerrit van Meijeren, 48 jaar HRM, Projectleider Mobiliteitspool 24 publieksjaarverslag 2012

25 Communicatie & Fondsenwerving De gezamenlijke afdeling Communicatie & Fondsenwerving van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk en ICCO is het concentratiepunt van de externe en interne communicatie en de geldwerving voor beide organisaties. De afdeling werkt in opdracht van de directie van de dienstenorganisatie en de raad van bestuur van ICCO. Vernieuwing website Medio 2012 werd de nieuwe website van de Protestantse Kerk gelanceerd. De site heeft een moderne uitstraling en de verschillende onderdelen ervan zijn beter vindbaar dan in de oude versie. Nieuw op de site is het onderdeel Geloof voor dummies. Op toegankelijke wijze worden thema s als God, Jezus, kerk, bidden, Bijbel en christelijke feesten behandeld. De Protestantse Kerk is verder te vinden op Twitter, Facebook, YouTube en LinkedIn. Investeren in plaatselijke geldwerving De inkomsten in plaatselijke gemeenten lopen terug. Daarom startte de dienstenorganisatie op verzoek van de Raad voor de Plaatselijke Geldwerving het project OPG. In november 2012 begon het team dat op verzoek van plaatselijke gemeenten de geldwervingsmethoden analyseert en in samenspraak met de plaatselijke geldwervers een plan van aanpak maakt. Gemeenten die kampen met een structureel financieel tekort of met andere financiële uitdagingen kunnen een beroep doen op OPG. De Dienstenorganisatie en de Commissie Steunverlening stellen per goedgekeurde hulpvraag twintig uur gratis ondersteuning beschikbaar. Ondersteuning communicatie gemeenten In opdracht van de afdeling C&F ontwikkelde het bedrijf Multi Media Concepts de website Dit systeem is bedoeld voor vrijwilligers in de plaatselijke gemeente die niet of nauwelijks bekend zijn met vormgevingsprogramma s, maar toch graag (onderdelen van) de huisstijl van de Protestantse Kerk willen toepassen. Via kunnen zij briefpapier, enveloppen en liturgieën bestellen die de eenheid én herkenbaarheid van de kerk versterken. Op zaterdag 2 juni organiseerde de dienstenorganisatie voor vrijwilligers uit de plaatselijke gemeenten de Dag van de Communicatie. De workshops gingen in op de volgende vragen: hoe maak je een aansprekende website? Wanneer is ons kerkblad aan vernieuwing toe? Willen we gebruik maken van social media, en hoe dan? De meer dan honderd aanwezigen konden tussen de workshops door ideeën uitwisselen en leren van elkaars aanpak. Wegens de vele aanmeldingen organiseert de dienstenorganisatie voortaan jaarlijks een Dag van de Communicatie. Panel Protestantse Kerk Om de dienstverlening nog beter af te stemmen op de wensen van de plaatselijke gemeente, is het Panel Protestantse Kerk opgestart. Leden van de Protestantse Kerk kunnen via het panel hun mening geven over producten en diensten van de dienstenorganisatie, zoals brochures en curssussen. Panelleden ontvangen enkele keren per jaar een uitnodiging per om via internet deel te nemen aan een kort onderzoek. Het beantwoorden van een vragenlijst duurt gemiddeld vijf minuten. De antwoorden worden anoniem verwerkt en worden niet gebruikt om panelleden producten of diensten aan te bieden. Het panel telde eind 2012 zevenhonderd leden. Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 25

26 Fondsenwerving Kerk in Actie Helaas zette de dalende trend in opbrengsten uit fondsenwerving ook in 2012 door. Het reguliere werk van Kerk in Actie kent een stabiele betrokkenheid van ongeveer 1200 plaatselijke gemeenten. Maar doordat het kerkbezoek terugloopt, dalen de inkomsten per collecte. Ook de spontane donaties vanuit de plaatselijke gemeenten lopen terug. Bovendien daalden de opbrengsten voor noodhulp sterk. De daling voor het reguliere werk van Kerk in Actie is met 2,7% nog beperkt, maar de opbrengsten uit kerkelijke fondsenwerving bedroegen 1,5 miljoen euro minder dan in Een daling van ruim 6%. Het team fondsenwerving investeerde daarom fors in nieuwe initiatieven. Om de opbrengsten uit collecten op peil te houden, werd voor de zomer een telefonisch onderzoek gehouden. Met deze zogenaamde servicecall wilden de fondsenwervers onder meer de dienstverlening aan de gemeenten verbeteren. Zo werd gevraagd naar het opstellen van de plaatselijke collecteroosters en de momenten van vaststelling. Ook zijn rechtstreekse contactpersonen geïdentificeerd die het collecterooster opstellen. De fondsenwervers investeerden verder in het werven van nieuwe particuliere donateurs. In mei, oktober en december vonden drie grote wervingsacties plaats. Met deze acties werden ruim nieuwe donateurs geworven. Omdat de gemiddelde leeftijd van Kerk in Actie-donateurs relatief hoog is, is de werving van nieuwe donateurs van groot belang. Door deze wervingsacties namen de donaties van particuliere gevers met drie procent toe. In 2012 was het voor het eerst mogelijk om online te doneren voor een programma of project via ideal of een machtiging. Hier werd op een bescheiden manier gebruik van gemaakt. Evenementen De afdeling Communicatie & Fondsenwerving nam namens de Protestantse Kerk deel aan de organisatie van The Passion. Samen met de Evangelische Omroep, de Rooms-Katholieke Kerk en het Nederlands Bijbelgenootschap werd in Rotterdam een prachtig evenement georganiseerd waarbij de boodschap van Pasen vertolkt werd voor aanwezigen en 1,7 miljoen televisiekijkers. De plaatselijke gemeenten kregen ondersteuning bij de organisatie van de Afterpassion. Campagnes Rond kerst werd de campagne Samen naar de kerstviering georganiseerd, met als doel mensen welkom te heten tijdens een kerstviering. Namens Kerk in Actie werd een kerstcampagne georganiseerd rond het project Dwelling Places in Uganda. Persvoorlichting Een belangrijk onderdeel van communicatie is het (gevraagd en ongevraagd) informeren van journalisten over het beleid van de generale synode en het werk van de dienstenorganisatie. Veel aandacht was er voor nieuwe vormen van kerk zijn. Onder meer de Telegraaf, EenVandaag en Radio1 berichtten over de pioniersplekken Nijkleaster en Mijnkerk. Daarnaast plaatste de Telegraaf een interview met scriba Arjan Plaisier over de kerstcampagne. 26 publieksjaarverslag 2012

27 Omdat de inkomsten in gemeenten dalen, ondersteunen we gemeenten sinds 2012 bij de geldwerving. Op aanvraag trainen we vrijwilligers in de plaatselijke gemeenten. Hoe pak je fondsenwerving aan? Hoe schrijf je een goede brief voor de actie Kerkbalans? Wat zet je erin, en wat vooral niet? Veel gemeenten hebben het gevoel dat ze hun bestaansrecht verliezen. Wij steken hen een hart onder de riem en denken mee over nieuwe manieren van geldwerving. Zodat de kerk kan blijven doen wat haar tot kerk maakt: het brengen van hoop, onder meer door diaconaat en pastoraat. Hendrik-Jan Graber, 43 jaar Medewerker Ondersteuning Plaatselijke Geldwerving Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 27

28 Kerk in Ontwikkeling Het programma Kerk in Ontwikkeling (KiO) richt zich op directe dienstverlening aan de plaatselijke gemeenten. De gemeenteadviseurs zijn de belangrijkste vertegenwoordigers van deze dienstverlening, naast een klein team van landelijke adviseurs en een staf. Met de dienstverlening wil Kerk in Ontwikkeling een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van aansprekende en vitale protestantse gemeenten die midden in de Nederlandse samenleving staan. Toekomstvisie en fusietrajecten Gemeenteadviseurs beantwoordden een diversiteit aan vragen van gemeenten. Die vragen gingen in de meeste gevallen over de identiteit en de toekomst van de gemeente. Diakenen kregen toerusting over thema s als armoedeproblematiek en schuldhulpverlening, onder meer door voorlichting over het project Schuld HulpMaatje. Daarnaast gaven de gemeenteadviseurs intensieve begeleiding aan gemeenten bij fusie trajecten en de sluiting van een kerkgebouw. Startzondag en Kerst KiO was betrokken bij de uitgave van de startzondagkrant. In samenwerking met de afdelingen Missionair Werk & Kerkgroei, JOP, Kerk in Actie en Communicatie & Fondsenwerving kwam er in september 2012 een krant tot stand die voor het eerst een gezamenlijke uitgave van de betrokken afdelingen was. Naast deze startzondagkrant kwam er met kerst een gezamenlijke kerstkrant uit, met een website waar gemeenten informatie konden delen. The Passion In 2012 vond voor de tweede keer het project The Passion plaats, dit keer in Rotterdam. Het evenement kende een zeer positief resultaat. Met het materiaal dat in 2011 ontwikkeld werd konden gemeenten eenvoudig een eigen Afterpassion organiseren. De organisatie van activiteiten rond The Passion stimuleerde de Haagse gemeenten om samen te werken met andere gemeenten en kerken. Verbinding Kerk in Ontwikkeling stimuleerde plaatselijke gemeenten om ontmoetingen te hebben met andere geloofsgemeenschappen, waaronder migrantenkerken en moslimgelovigen. Op de vergadering van de generale synode in november 2012 is gestart met het wijzigen van de kerkorde, zodat migrantenkerken als gemeente lid kunnen worden van de Protestantse Kerk, zonder aan alle regelingen en voorwaarden te moeten voldoen. Steunverleningen In 2012 behandelde de Commissie Steunverlening 97 steunaanvragen van plaatselijke gemeenten. De komende jaren krijgt voorlichting over de mogelijkheden van steunverlening uit de Solidariteitskas dan ook prioriteit. Maatschappelijk activeringswerk Kerk in Ontwikkeling wil via welzijnsprojecten in diverse provincies aandacht vragen voor thema s als participatie, cohesie en integratie. Via het opbouwwerk worden projecten gerealiseerd op het gebied van dialoog, mantelzorg, schuldhulpverlening en de rol van de vrouw in verschillende religies. Bij de uitvoering hiervan wordt in enkele provincies nauw samengewerkt met katholieke instellingen en met stichting Humanitas. 28 publieksjaarverslag 2012

29 Op IJburg ben ik betrokken bij pioniersgemeente De Binnenwaai. Samen hebben we nagedacht over de vraag wat kerk zijn inhoudt. Pionieren is zoeken: wat wordt in deze context van ons gevraagd? Wat hebben we nodig, en hoe kunnen we op eigentijdse wijze laten zien wat kerk is? Het leuke aan mijn werk vind ik om bestaande gemeenten en pioniersplekken met elkaar te verbinden. Nu zijn het vaak twee werelden: aan de ene kant de gevestigde kerk, aan de andere kant pionierende gemeenten. Behalve pioniersplekken begeleid ik ook traditionele gemeenten. De traditionele vorm van kerk zijn is niet achterhaald. Pionieren is onderweg zijn, leren, Jezus volgen. Of je nu net begonnen bent als gemeente, of al honderd jaar bestaat. Dat verbindt. Nadine van Hierden, 26 jaar Gemeenteadviseur regio Noord-Holland Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 29

30 Staat van baten en lasten 2012 Baten ( x 1.000) Ref. Rekening 2012 Begroting 2012 Rekening 2011 Beschikbaar voor de doelstelling Baten uit eigen fondsenwerving Collecten, giften en schenkingen 14a Nalatenschappen 14b Overige bijdragen Verplichte bijdragen van gemeenten Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Bijdragen voor dienstverlening Rentebaten en baten uit beleggingen Overige baten Opbrengst publicaties Diverse baten Totaal beschikbaar voor de doelstelling publieksjaarverslag 2012