NatuurFotoNieuws. december IJsvormen - Reisfotografie - Fotograferen in het eerste/laatste licht- Portfolio

Transcriptie

1 december 2011 NatuurFotoNieuws IJsvormen - Reisfotografie - Fotograferen in het eerste/laatste licht- Portfolio NatuurfotoNieuws is een uitgave van Mirjam Langelaar & Geurt Besselink. GeMi Tekst & Beeld

2 Fijne feestdagen en een gezond en bruisend 2012!

3

4 Ontmoeting 20 december 2010 Vorig jaar hebben we veel sneeuw gehad. Als ik op één van die sneeuwdagen in het Delerwoud loop komen er af en toe groepen ganzen over die vanwege de kou richting het Westen gaan of wellicht door naar Zeeland. Ze zijn een prachtige aanvulling op het winterse landschap. Een opname met de 5D mk2 en de mm, f18 op 320 ISO met 1/250 sec.

5

6 IJsvormen Het heeft flink gevroren de laatste dagen. Het ven is dan ook volledig dichtgevroren. De zon gaat inmiddels onder, waardoor er prachtig oranjegoud licht op het ijs valt. Het warme tegenlicht zorgt voor een gouden gloed op het anders zo kleurloze ijs. Een uitgelezen kans dus om er nu iets mee te doen! Ik loop om het ven heen, op zoek naar leuke details in het ijs waarvan ik een mooie macro-opname kan maken, of een mooi abstract beeld. Langs de rand van het ijs liggen een paar mooie ijsblokjes, prima modellen voor een mooi beeld. Ik ga plat op mijn buik op het ijs liggen en schuif zo naar de ijsblokjes. Het statief heb ik aan de kant laten liggen want ik wil de camera zo laag mogelijk bij de blokjes hebben. De camera (met de 100mm macro) ligt dus net als ik gewoon op het ijs. Door het lage standpunt krijg ik een mooie weerspiegeling van het blokje in het ijs, maar wat nog mooier is, het warme tegenlicht van de ondergaande zon wordt nu in het ijs gevangen. De ijsblokjes lijken wel licht te geven. Zo ben ik een tijdje lekker bezig met verschillende composities en lichtval, want bij elke verschuiving valt het licht weer anders in het ijs. Normaliter liggen zulke ijsvormpjes niet voor het oprapen als je naar een bevroren meertje gaat. Waal haal je ze dan vandaan. Een bijl meenemen en in het ijs gaan hakken levert boze schaatsers op. Daarom hak ik ook wel eens thuis wat ijsvormpjes uit de vijver en neem die dan mee naar de locatie (vooral de kachel in de auto dan niet aandoen ). Het is erg leuk om te doen en het geeft al gauw verrassend leuke effecten. Ik kies dan bij voorkeur een klein meertje uit en geen grote waterplas waarbij je vaak last hebt van storende bomen of huizen in de achtergrond. Ik wil de ondergaande zon zonder storende elementen net boven de horizon namelijk graag nog in beeld hebben. Tenminste, als die niet te fel onder gaat want dan wordt het contrast te groot. Nu alleen nog maar afwachten tot de zon gaat zakken en de kleuren fraai diep van tint worden. De ijsvorm

7 reflecteert nu in het gladde ijs en aan jou de keuze om de reflectie en/of de ondergaande zon mee te nemen in het beeld. Als je zo even om je heen kijkt vind je allerlei vormen in het ijs waar je creatieve dingen mee kunt doen. Natuurlijk is mooi warm licht in dat ijs dan het beste dat je kunt hebben, dus ik ga s ochtends vroeg of bij zonsondergang op pad. In de ochtend is het ijs vaak ook nog niet door mensen beschadigd, wat een extra voordeel van de ochtend is. Niet alleen in vennen en meren vind je leuke dingen, ook een bevroren beek of sloot is een prima plek voor ijsdetails. Soms zie je in zo n beek of sloot kleine rondjes in het ijs. Het zijn luchtbellen die vanuit de bodem van de sloot naar boven zijn geborreld en in het ijs zijn ingesloten. Naast deze ronde luchtbellen zijn er vaak ook lijnen in het ijs, die bijvoorbeeld ontstaan zijn doordat het water onder de bevroren bovenlaag nog stroomt. Door de verschillende stadia van bevriezing in het bewegende water ontstaan dus deze prachtige lijnen in het ijs. Die vormen natuurlijk een leuke afwisseling met de ronde luchtbellen, een goede combinatie voor een leuk abstract beeld. Heb je geluk (of ben je een volhouder bij het zoeken) dan zie je soms diverse van deze luchtbellen bij elkaar en dat geeft pas echt een leuk beeld. Zo liep ik vorig jaar honderden meters een bevroren beek af, op zoek naar luchtbellen in het ijs. Niet alleen het warme ochtend- of avondlicht kan voor een beetje kleur in het beeld zorgen. Bij helder weer met een blauwe lucht weerkaatst het licht de blauwe tint van de lucht op het donkere ijs. Zo ben ik eens aan het fotograferen geweest bij een kleine dichtgevroren sloot. Het had al een aantal dagen achter elkaar flink gevroren waardoor er ook prachtige lijnen in het ijs waren ontstaan. Door het heldere weer en de blauwe lucht kreeg ik een mooie blauwe kleur in de

8 opname. Doordat ik gewoon op het ijs kon gaan staan kon ik het statief met de camera loodrecht boven het onderwerp plaatsen (hier gebruik je natuurlijk wel het statief, want loodrecht boven het onderwerp betekent maximale scherpte). Het plaatsen van het statief boven het onderwerp is nog wel eens lastig bij minder harde vorst. Als het ijs nog niet belopen kan worden omdat het te dun is dan heb je een probleem als je leuke onderwerp nu net even te ver van de kant is gelegen. Bij dit soort weer zoek ik dan ook de kleinere, smallere beken en sloten op zodat ik geen leuke onderwerpen hoef te missen omdat ik er domweg niet bij kan. Als het niet echt wil winteren en de kwakkelwinter doet zijn naam eer aan is er trouwens ook nog genoeg te doen met ijsvormen. Een klein nachtvorstje is al voldoende voor een laagje ijs. In dat kleine laagje ijs, waar je snel aan voorbij zou kunnen lopen, zijn vaak de prachtigste vormen te ontdekken. Een blad dat de vorige dag nog in een klein laagje water lag heeft na dat beetje nachtvorst zijn vorm in het bevroren ijs achtergelaten. Een klein plasje water langs de kant van de weg (op een landweggetje of een bospaadje) is zelfs al voldoende. Kijk maar eens goed, een plasje van 20 x 20 cm. kan al hele leuke beelden opleveren! Of loop maar eens een mais akker af, want daar vind je vaak genoeg watertjes die fraai zijn dichtgevroren. Voor een sterk beeld moet je vaak flink inzoomen op de vormen en de lijnen in het ijs. Ik gebruik veelal de macrolens, maar een zoomlens met close-up filter kan natuurlijk ook. Op zo n vrije ochtend met veel vorst en ijs merk ik dat ik veel te veel wil fotograferen. Zeker als het hele landschap ook nog is berijpt. Details? Abstract? Landschappen? Ik wil het allemaal en het liefst ook nog allemaal met het ochtendlicht. Dat geeft onrust, want het hele mooie licht duurt helaas niet zo lang. Maar ja, dat zijn natuurlijk luxe problemen! Dus keuzes maken, en vooral, genieten van hetgeen waar je mee bezig bent! Veel ijspret!

9

10

11

12 Nieuwe data Cursus Workflow Management met Lightroom jan-feb 2012 Een workshop workflowmanagement in combinatie met Lightroom en Photoshop. In drie avonden wordt het gehele proces doorlopen van: beelden laden - beheren - selecteren - bewerken - ontsluiten. Mochten we tijd tekort komen, dan plannen we nog een extra avond. De indeling van de avonden is ongeveer als volgt: 1. Het Lightroomconcept. Inrichting van een mappenstructuur, waar sla ik de beelden op en hoe werkt de catalogus en natuurlijk het maken van de backup. 2. Importeren van je beelden, beelden herbenoemen (notatie wijze), beheer van je beelden op je computer, IPTC gegevens beheren, beelden selecteren, werken met verzamelingen en slimme verzamelingen, zoeken naar beelden, keyword beheer, stapelen, virtuele kopieën. 3. Basisbewerkingen van je beelden. Door goede en creatieve (lokale) bewerkingen haal je meer uit je RAW bestand. Verder een uitstapje naar Photoshop voor lokale bewerkingen, focusstacking en in sommige situaties gaat het verscherpen beter. Neem hiervoor zelf beelden mee. 3. Exporteren van je beelden. Waarom en wanneer? Hoe zit het nu met de Dots per Inch en de resolutie! Watermerken en kiezen van de kleurruimte. Het is geen uitgebreide knoppencursus maar een praktisch gebruik van de Nederlandse versie van Lightroom zoals ik dat zelf toepas. Data winter: 16, 30 januari en 13 februari 2012 Wil je starten met Lightroom of ben je net gestart en ben je dus je workflow aan het inrichten, dan helpt deze cursus je snel op weg. Maximaal 10 deelnemers. De avonden zijn in Radio Kootwijk vanaf 19:30 tot ongeveer 22:00 uur. Kosten: 95 euro inclusief BTW en thee/koffie. Aanmelding graag via de website:

13

14

15 Margreet van Vliet Jonge zilvermeeuw eet zeester Het had een paar dagen flink gestormd. Altijd een goed moment om eens bij de pier vogels te gaan kijken. Het was laag water. Terwijl ik op de pier liep zag ik bij de vloedlijn een grote groep jonge zilvermeeuwen druk bezig. Af en toe vloog er een op en ging op een basaltblok van de pier zitten met iets in de snavel. Toen ik dichterbij kwam zag ik dat het een zeester was. Ik had wel eens eerder gezien dat een meeuw een zeester ving, maar nog nooit in zo n grote hoeveelheid. Mijn vermoeden is dat door de storm de zeebodem bij de pier flink was losgewoeld waardoor de zeesterren naar boven waren gekomen. Ik ben naar beneden gegaan zodat ik liggend op het strand deze opname op ooghoogte kon maken. Hij wist er wel raad mee...hap..slik... en weg was de zeester. Nikon D300s met mm lens op 280mm, f5.6, 1/2000 sec, 400 iso Rups van stippelmot als bergbeklimmer In het voorjaar zitten de meidoorns in de duinen helemaal ingepakt met spinsel. Als je het ziet, denk je dat het nooit meer goedkomt met de boompjes. In de praktijk valt dat gelukkig reuze mee. Eind juni is het spinsel weg en lopen de boompjes gewoon weer uit. Het spinsel wordt veroorzaakt door de rups van de stippelmot, een onopvallend vlindertje. Om de rups mooi uit te laten komen heb ik met de hand een flitser achter de rups gehouden en een klein beetje ingeflitst Nikon D300s met macrolens 150mm, f5,6, 1/250sec. 200 iso.

16 Beukenlaan landgoed Waterland Dit landgoed ligt op ongeveer 10 minuten fietsen van mijn huis. Ik heb er min of meer een project van gemaakt om deze beukenlaan in verschillende weersomstandigheden te fotograferen. Deze opname gemaakt in februari is er een uit de serie. De mist zorgt voor een sprookjesachtige sfeer. Leuke bijkomstigheid is dat door de mist de houten schuur die aan het eind van de laan staat niet meer te zien is.

17

18 e Porseleinzwam Deze porseleinzwam bevond zich op een boomstronk in de Leuvenumse beek. Ik wilde graag een rustig beeld van de zwam met een weerspiegeling in het water. Een lange sluitertijd was hiervoor noodzakelijk. Door een grijsfilter voor de lens te plaatsen en een kleine diafragma opening te kiezen kon ik de sluitertijd verlengen naar 30 seconden. Bijkomend voordeel was dat er beweging te zien was in het riet op de achtergrond waardoor een verstild beeld ontstond. Nikon D80 met mm lens op 116mm, f32, 30 sec. met grijsfilter, 100 iso.

19 Bronstige damherten Als laatste van de herten komen de damherten in hun bronstperiode. Over het algemeen begint de bronst zo rond de tweede week van oktober en duurt ongeveer een week of drie. Dit jaar begon alles al wat vroeger. Eind september was het al een geburl van jewelste. Het geburl van een damhert is minder luid dan dat van de edelherten. Het lijkt nog het meest op hees geknor. Ik ben plat op mijn buik gaan liggen bij een plek waarvan ik wist dat daar regelmatig gevechten plaatsvonden. Deze twee mannen zag ik al vanuit de verte aankomen. Ze hadden mij niet in de gaten en liepen, al knorrend, vlak langs me. Toch wel spannend, als er twee van die grote jongens langs je lopen, die stijf staan van de testosteron, terwijl je plat op je buik op de grond ligt. Je weet nooit of ze agressief zullen worden. Toen ze zo n vijftig meter verder waren vlogen ze elkaar in de haren. Nikon D330s met mm lens op 100mm, f4,5 1/400 sec, 200 iso

20 Ochtendlicht, Alwinton Northumberland Enkele jaren geleden kwam ik op de terugreis van Schotland naar de boot Newcastle-IJmuiden door het graafschap Northumberland. Ik was gelijk gegrepen door het heuvelachtige landschap en nam me voor daar in de herfst eens een week naar toe te gaan om te fotograferen. Eind oktober was het eindelijk zover en ben ik met enkele fotomaatjes een weekje naar Alwington afgereisd. Het weer viel een beetje tegen, grauw en weinig licht, maar de omgeving was schitterend. Een ochtend hadden we geluk en was het een prachtige, wat nevelige ochtend. Toen de zon wat meer kracht kreeg kwamen deze bomen mooi in het licht te staan. Nikon D300s met mm lens op 165mm, f18, 1/10 sec 100 iso.

21 Margreet van Vliet Geboren en getogen in Uithoorn, een dorp onder de rook van Amsterdam en aan de rand van het groene hart. In de jaren 80 ben ik begonnen met fotograferen in zwart-wit, waarbij ik mijn foto s zelf ontwikkelde en afdrukte. Vooral het langzaam opkomende beeld, als de foto in het ontwikkelbad lag, vond ik fascinerend. In 2002 ben ik verhuisd naar Santpoort-Noord. Van de polder naar het duinlandschap. De duinen beginnen als het ware bijna in mijn achtertuin. Niet verbazingwekkend dus dat ik er een groot deel van mijn vrije tijd doorbreng. Ik pakte mijn oude hobby weer op, in kleur ditmaal en sinds een paar jaar digitaal. Het zelf ontwikkelen doe ik nu met behulp van software. Mijn favoriete onderwerpen zijn landschappen, met name het licht in het landschap, en diergedrag. De hobby is uitgegroeid tot een passie en om mij te blijven ontwikkelen ben ik, na het volgen van een aantal cursussen bij Geurt deel gaan uitmaken van de vakgroep. Deze groep bestaat uit een aantal mede enthousiastelingen die hun foto s op het discussieforum kunnen plaatsen en die af en toe met elkaar op pad gaan.

22 Himba

23 Reisfotografie

24 Himba, het rode volk van Namibië Als we de kraal binnenkomen kijkt een jong meisje ons even argwanend aan, dan gaat ze onverstoord door met haar werk. Ze vermaalt een rode steenklomp tot poeder door deze met een constante beweging over een grote steen te wrijven. Haar huid is ook prachtig rood gekleurd. Om haar heen zitten wat kinderen te spelen. Ietwat gespannen wachten we op de Chief die ons welkom zal heten. We zijn op bezoek bij de Himba s, een (half)nomadische bevolkingsgroep in het droge Kaokoveld, het Noordwesten van Namibië. De stam die wij bezoeken ligt even ten Zuiden van de waterval Epupa Falls in de Kunene rivier. Grotendeels leven zij nog op traditionele wijze, door met hun koeien en geiten door het land te trekken naar plaatsen met water en voedsel. Op zo n plek leven ze in eenvoudige hutten, gemaakt van takken die met boomschors zijn samengebonden, het geheel dichten ze met een mengsel van water, aarde en mest. Ze leven grotendeels zelfvoorzienend door gewassen te telen (bonen, mais, pompoen) en af en toe een geit te slachten. Aanvullende benodigdheden kopen ze van de opbrengst van souvenirverkoop aan toeristen of de verkoop van een koe. De souvenirs maken de vrouwen zelf; poppetjes van hout, mooie kalebassen waar een fles van is gemaakt of sieraden van gedroogde vruchten.

25 Zo komen de culturen toch met elkaar in aanraking, waardoor ook de gelegenheid is geschapen om deze prachtige mensen te fotograferen. In ruil voor giften als meel, suiker, tabak en olie ben je al snel welkom bij de stam. Mensen laten dat vaak klinken als een hele toer om zoiets voor elkaar te krijgen, maar niets is minder waar. Je kunt dat gewoon als excursie boeken (op de camping) en van jouw geld wordt dan een deel besteed aan deze giften. Wel moet je bij aankomst even wachten of de Chief toestemming geeft de kraal te betreden, maar in de praktijk krijg je die omdat ze de giften graag willen hebben. Ik loop direct al tegen een nieuwe moeilijkheid van fotografie aan en die heeft niets te maken met de talloze instellingen op mijn camera. Ik ben namelijk een echt mensen-mens met een diep respect voor de stamleden en hun leefwijze. Dat ten eerste is al een soort cultuurshock waar ik even aan wennen moet. Ten tweede voel ik dat mijn respect mij belemmert om mijn ding te gaan doen. Ik voel me een respectloze kluns als ik de lens op zo n prachtig gezicht richt. Direct voel ik een soort strijd in mezelf, ik wil mooi beeld maken maar ook deze mensen leren kennen, met hen communiceren (via de gids) en contact maken. Die twee gaan niet lekker samen. Dan komt de Chief ons welkom heten. Een oude, open man met een glimlach op zijn gezicht die alle spanning wegneemt. Met een grapje breekt hij het ijs, hij biedt Geurt nl. drie van zijn vrouwen aan als ik bij hem kom wonen als zijn vierde vrouw. Bij die ruil zou Geurt toch beter af zijn dan ik, dus ik geef maar aan dat ik toch liever weer straks naar huis ga. De gids neemt ons mee naar een van de hutten. We kruipen naar binnen, want de opening is best klein. Een jonge vrouw zit op een koeienhuid met een schattig jongetje aan de borst. We krijgen een warme glimlach van haar. Ze is heel mooi, heeft

26 een heel open gezicht dat helemaal meelacht als ze lacht. En dat doet ze vaak. Ook zij is, evenals alle vrouwen en meisjes, prachtig rood gekleurd. Vrouwen wassen zich namelijk nooit, als reinigingsmiddel gebruiken ze een pasta van boter en rood steenpoeder. Daarmee smeren ze dagelijks hun lichaam in, vertelt de gids ons. Dat mengsel wordt Otjize genoemd, naar de heilige plaats waar de steen wordt gevonden. Om lekker te ruiken gebruiken ze daarnaast Himba-parfum, de vrouw in de hut reikt me een potje van hoorn aan dat gedicht is met leer, hierin bewaart ze het parfum: kruiden gemengd met vet. Dat wordt verhit waardoor een geurige rook vrijkomt die ze vervolgens langs hun gehele lichaam halen. Verder hangen er muiltjes van giraffenleder aan de wand, prachtige bruidskleding (kalfslederen zware rok met hoofdtooi), lederen tassen en lepels en bekers van koehoorn en hout. Op de zandige grond staan kalebassen met dop, daar wordt de melk in bewaard en er liggen huiden om op te slapen. Geurt maakt opnames van moeder en de baby. Ik merk dat ik met mijn EOS 7D niet uit de voeten kom. Het is heel donker in de hut en je kunt hier niet flitsen natuurlijk. De ISO moet dus flink omhoog en daar loop ik tegen de beperking aan. Geurt heeft de 5D bij de hand en kan hier wel fotograferen. Ik leg me er maar bij neer en besluit ten volle van het bijzondere moment te genieten. Via de gids kan ik wat met haar communiceren, het jongetje is haar vijfde kind. Als ik een filmpje van haar en de baby maak en dat laat zien geniet zij ten volle mee. Ze schaterlacht door de hut en wijst op de display en roept iets dat ik niet versta. De gids vertaalt lachend dat ze aangeeft op televisie te zijn. TV hebben ze natuurlijk niet, maar wel van gehoord. De vlieg op het kinderhoofdje deint met haar lachen mee maar blijft gewoon zitten. Ze is op haar gemak en dat geeft Geurt alle gelegenheid om haar te portretteren. Zo lopen we door de kraal op onze slippers, niet handig want overal ligt koeienmest. De gids waarschuwt ons niet in de lijn te komen tussen de hut van de Chief en het heilige vuur. Er smeult een altijd brandend vuurtje waarmee de Chief contact houdt met de nabestaanden, na de dood wordt hij met hen herenigd.

27

28 Er zijn vijf hutten binnen de kraal en de mensen laten zich goed fotograferen. Ook de kinderen zijn prachtig, die naakte kleintjes die op blote voetjes door de kraal rennen. Sommige zijn wel wat verlegen en duiken achter moeder weg, anderen zijn heel brutaal en gaan poseren. Overal lopen geiten en kippen rond. Jammer wel dat het licht hard is. Het is dus goed opletten op overbelichting, want met die witte kippen en geiten is het snel gebeurd. We zijn erg blij dat we alleen zijn en dat er niet nog andere toeristen in de kraal rondlopen, die wil je nl. niet in je beeld hebben. Voor het licht zijn we ook vroeger gegaan dan ze gewoonlijk doen met toeristen. Ga je dus een stam bezoeken probeer dat dan te regelen met de gids. Naast de hutten hebben de Himba kasten gemaakt, een soort minihutjes op palen waar ze voorraad in bewaren en op het dak groenten laten drogen. In een van de minihutjes ligt een kip, de gids legt uit dat dit haar kraamkamer is, zo kan ze rustig haar eieren uitbroeden zonder last te hebben van de chaos beneden haar. de fase van je leven. Als kinderen zo n tien jaar zijn worden de onderste tanden er met een stok uitgeslagen. Als ik vraag waarom dan is het antwoord traditie. Niemand weet het, maar een traditie volg je gewoon. Sommige vrouwen dragen een zware ketting met het huis van de Ngomaslak om hun nek. Dat krijgen ze van de man die met haar wil trouwen. Een jong meisje heeft het haar in twee strak op het hoofd gebonden, naar voren stekende vlechtjes; deze symboliseren de hoorns van het heilige rund. Is een meisje huwbaar, dan draagt ze een soort kroontjes van dierenhuid in het haar. De haardracht zegt veel over de status van een vrouw. Als enige kleding dragen ze een kort schort van kalfsleer, verder is hun rode naakte lichaam overal behangen met sieraden van koper, messing, ijzer en kralen. Er is zoveel te fotograferen dat je wel een wat gehaast gevoel krijgt, de Himba vrouwen zijn nl. enorm fotogeniek en tevens behangen met de mooiste details. Uiterlijke verschijning is hier heel belangrijk, want dat zegt iets over de plaats in de groep en

29 De vrouwen halen water, zorgen voor het eten en de kinderen en ze melken de koeien. Binnen in de kraal zijn nog twee kleinere kralen, daarin worden de moederdieren gescheiden gehouden van de jongen zodat ze niet alle melk opdrinken. Dagelijks worden de koeien bij de kalfjes in de kraal gelaten om te drinken. Wel pas nadat de vrouwen genomen hebben wat ze voor die dag nodig hebben. Niets meer. Daar kunnen wij wat van leren. Naast deze taken maken ze sieraden en soevenirs. Als het voor ons tijd is om te vertrekken zijn deze allemaal op huiden uitgestald. We kopen twee grote flessen, gemaakt van kalebassen, versierd met touw en nemen afscheid van deze fascinerende wereld die een diepe indruk op ons achterlaat. Opstaan doe je als het licht wordt en slapen als de zon ondergaat. Dit is leven met de natuur. Dit is natuurfotografie ten top, maar in een heel ander licht! Als we weer in de jeep stappen om terug te gaan naar de camping komen we uit de roes van het verleden. De mobiel van onze gids gaat welkom in 2011! Ook wel weer fijn, daar hebben we nl. laptops waarin we onze beelden kunnen laden! Soms zijn de verleidingen uit een andere cultuur te groot om te weerstaan... Het is alsof je, met je digitale camera in de hand, een tijdmachine in bent gestapt terug naar een tijd waar dit soort dingen helemaal niet bestonden. Er is geen klok, geen kalender, geen internet, geen electriciteit en geen stromend water.

30 De magie van het eerste en laatste uur De afgelopen nacht is het flink koud geweest. Op de bosbodem ligt nog wat sneeuw van gisteren, maar wat het landschap het meest wit maakt is de prachtige rijp. De mist is aangevroren, het hele landschap op de Posbank ligt onder een dikke laag rijp. De zon komt op en laat diep oranje-rood licht op de berijpte stammen van de berken vallen. Ook het berijpte buntgras op de heide wordt oranje-rood opgelicht. Het landschap oogt werkelijk subliem. We zijn op de Postbank (Zuid Veluwe) op een koude dag begin januari vlak voor zonsopkomst. De omstandigheden zijn perfect. Omdat je er bijna 100 meter boven NAP bent vang je daar het eerste licht. Er wordt vaak gesproken over het eerste licht en de bijzondere sfeer daarvan, maar toch zie je niet heel veel fotografen die daar optimaal gebruik van maken. Ik geef nog wel eens een presentatie bij een fotovereniging. Diverse fotografen zien dan dat je toch echt de mooiste sfeer hebt tijdens dat eerste kwartiertje van de ochtend. Ze vertellen er eerlijk bij dat ze moeite hebben om vroeg op te staan op hun vrije dag. Begrijpelijk, in het donker al de kou in gaan terwijl je nog in je warme bed had kunnen liggen vergt wat van je. Zeker als je het dan niet treft en er helemaal geen kleuring is. Maar als je deel bent van die prachtige mystieke ochtendsfeer met mist en kleuring en je hoort de ganzen gakkend overvliegen, dan word je ook weer beloond. Ten eerste al door de beleving die je als enige mens in dat ontwakende landschap hebt. Ten tweede als je thuis ziet wat het aan sfeerbeelden heeft opgeleverd! In de zomer is het inderdaad best lastig omdat de wekker dan erg vroeg af gaat, in de winter wordt het je wat makkelijker gemaakt. De zon komt dan tussen 8:00 en 9:00 uur op. Normaliter begint het fraaie licht al een half uur voordat de zon opkomt en bij zonsondergang blijft het nog een half

31

32 uur nadat de zon is onder gegaan mooi. Dus in de ochtend op tijd op locatie zijn en in de avond niet direct je spullen inpakken als de zon net onder is! Die dag op de Posbank is het licht van het eerste kwartier wel heel intens. Het doet me denken aan het buitenland, als het laatste licht op de bergtoppen valt. Deze intense kleur had ik in Nederland niet eerder zo meegemaakt. De witte ondergrond was dat landschap vrij donker geweest zo vlak voor zonsopkomst. Nu brengen sneeuw en rijp de uitersten in lichten dichter bij elkaar, waardoor zachte contrasten en bijna mystieke beelden ontstaan. Op dagen als deze moet je eigenlijk vrij zijn/maken. Zeker als er in de ochtend ook nog een beetje mist hangt waar de zon doorheen probeert te prikken! Die mooie winterse dag die begon op de Posbank leent zich natuurlijk ook bijzonder goed voor dit warme licht. Zo n gloed is uiteraard op een witte deken veel beter zichtbaar dan het geval zou zijn bij een donkere ondergrond. Omdat deze sfeer maar van heel korte duur is, moet je wel snel handelen. Dit geeft de nodige onrust, want je wilt van alles fotograferen bij dit licht. Landschappen zijn dan subliem, maar een mooie macro opname met dit licht is ook heel bijzonder en dat kost de nodige tijd. Die heb je dus niet. Dus keuzes maken. Het licht verandert elke minuut. Na dat eerste kwartiertje wordt het licht alweer wat geler en na 45 minuten is de mystieke ochtendsfeer compleet verdwenen. Koud ogende landschappen met sneeuw en/of rijp hebben mijn voorkeur. Het zijn voor mij de meest bijzondere omstandigheden, met name als ze een warme gloed krijgen door het ochtend- of avondlicht. Sneeuw en rijp maken een landschap lichter, ze zorgen er daardoor voor dat het contrast tussen het witte landschap en de gekleurde lucht minder wordt dan wanneer er geen licht landschap zou zijn geweest. Zonder sneeuw en/of rijp heeft in de avond opnieuw betoverend licht voor ons in petto. Inmiddels zijn we op de zandverstuiving van de Hoge Veluwe. Als overdag de sneeuw blijft liggen ontstaan er in de namiddag vaak nevels. Op deze avond gaat de zon nog redelijk fel onder maar daarna wordt het prachtig sfeervol! De magie van het laatste kwartier. Er ontstaat wat grondmist en de horizon kleurt nog intenser. Zowel met de groothoek als de tele maak ik beelden van het sfeer-

33 volle landschap. De sluitertijden lopen op. Met deze lichtomstandigheden ontstaat er gauw ruis door het geringe licht, ik stel de Canon 5D mk2 dan ook in op 125 ISO. Dit geeft sluitertijden tot meer dan een seconde (bij f16) waardoor een statief noodzakelijk is. Natuurlijk eerst de spiegel laten opklappen om bewegingsonscherpte door trillingen van de spiegel te voorkomen. Tot een half uur na zonsondergang blijf ik fotograferen. Een prachtige fotodag waarvan 45 minuten (over de hele dag geteld) het meest fraai zijn: de minuten van het eerste en laatste kwartier. Dat worden dan ook de beste beelden van de dag. Let er bij dit weertype wel op dat je een voldoende opgeladen batterij bij je hebt, of voldoende reserve batterijen. Bij koude zijn ze eerder leeg en het is wel heel teleurstellend als je nu net bij dit laatste licht beteuterd staat te kijken vanwege een lege batterij. Nog een tip: bel met deze omstandigheden maar naar huis dat je wat later bent voor het avondeten! Geniet van de winterse sferen!

34

35 Kootwijkerzand na zonsondergang

36

37 Winterreis IJzig IJsland 2012 IJsland, land van ijs.? Inderdaad is 11% van het eiland, dat 2,5 keer zo groot is als Nederland, bedekt met gletsjers. Toch zijn water en ijs niet de enige elementen die we hier tegenkomen, ook vuur speelt een grote rol. IJsland ligt op de mid-atlantische rug waardoor het een plek is vol van vulkanische en geothermische activiteit. Warme bronnen, kokende modderpoelen en pruttelende zwavelbronnen vormen een opmerkelijk contrast met de ijskoude gletsjerrivieren en watervallen. Dat IJsland voor de fotograaf een prachtig land is weten we allemaal. De meeste mensen gaan er in het voorjaar naar toe, als er ook vele vogels broeden. Meestal denkt men niet direct aan de winter. Maar IJsland is een geweldig land voor winterfotografie! IJzige beelden maken we van bevroren watervallen, mystieke beelden zijn het resultaat van het fantastische Noorderlicht en aaibare beelden maken we van de leuke IJslandse paarden in de sneeuw! Hoewel de meeste winterreizen alleen het Zuiden van IJsland aandoen, hebben wij ervoor gekozen om een rondreis te maken. Dit geeft ons meer diversiteit in de landschappen, en heel belangrijk; meer kans op het spectaculaire Noorderlicht in verschillende gebieden. Het Noorden is meer open, zodat je hier meer kans hebt om dit fenomeen waar te nemen. We overnachten dan ook zoveel mogelijk op het platteland, vanwege dit Noorderlicht, in plaats van in grotere plaatsen met veel verstorend licht. Ons doel is: zoveel als mogelijk op de juiste plekken zijn als de omstandigheden daar goed zijn voor de fotografie. Data Groep 1: vertrek 16 februari 2012, datum thuiskomst 26 februari (nog 2 plaatsen vrij) Groep 2: Vertrek 28 februari 2012, datum thuiskomst 9 maart (nog 1 plaats vrij) Prijs Prijs 2.795,00 De prijs is incl.: vlucht, belastingen, maaltijden, vervoer, fotobegeleiding, kleine gletsjerwandeling en bezoek ijsgrot, en accommodatie. De prijs is exclusief: uitgaven van persoonlijke aard en dranken. Groepsgrootte: max. aantal deelnemers: 16 Interesse? Er zijn nog een paar plaatsen beschikbaar. Een uitgebreide brochure kun je downloaden op onze site:

38 Origineel Met het maken van een mooi en boeiend beeld ben je er nog niet. De nabewerking is een belangrijke schakel naar de juiste uitstraling. Er is veel mogelijk met Lightroom. In deze rubriek wordt een foto onder de loep genomen en bespreken we de bewerking. 20 november 2011: Nederland is dagenlang in de mist gehuld. Deze dag zijn we bij de Oisterwijkse vennen. In sommige vennen liggen prachtige eilandjes en nu het mistig is komen ze mooi los van de achtergrond. In het ven zwemmen een paar kuifeendjes en na een tijdje wachten komt het mannetje in de compositie. Zoals je aan het histogram kunt zien is er weinig contrast. Ik belicht het beeld zoveel mogelijk aan de rechterkant van het histogram want dan wordt de meeste informatie opgeslagen. Tijdens het bewerken krijg ik dan ook minder last van ruis. Het beeld is 1 stop overbelicht. Het beeld is gemaakt met de 5D mk 2, op 400 ISO en F16, met de mm/f4 op 200 mm. Ik heb dan nog een belichtingstijd van 1/80 seconde.

39 en bewerkt met Lightroom Bij de bewerkingen in Lightroom kun je bij de historie zien dat ik de ontwikkel-instellingen van het vorige beeld heb overgenomen door simpelweg op vorige te klik- ken. Hiermee worden de ontwikkel-instellingen van het voorgaande beeld overgenomen. Is het beeld ervoor niet bewerkt, dan is er ook niets te kopiëren en gebeurt er niets. Het is dus niet zo dat Lightroom dat de ontwikkel-instellingen kopieert van het laatst bewerkte beeld. Er wordt puur gekeken naar het beeld dat qua positie voor het beeld staat dat je aan het bewerken bent. Met opnieuw instellen ga je terug naar het originele RAW beeld. Alle ontwikkel-instellingen worden dan ongedaan gemaakt, inclusief toegepaste voorinstellingen tijdens het importeren. Bij de instellingen kun je zien wat er gebeurt. In ieder geval moet er meer contrast in. Hoe meer contrast hoe meer je de mistige sfeer er uit haalt. Verder zijn er wat standaard instellingen toegepast zoals Vlekken Verwijderen, Levendigheid, Helderheid, Verscherping en het toepassen van het masker. Met de kleurentemperatuur heb ik het beeld wat warmer gemaakt. Doordat ik meer contrast heb toegevoegd wordt het histogram wat breder maar ik maak geen gebruik van het totale bereik dat ik heb. Daarmee houd ik de mistige sfeer.

40 Agenda Cursusplanning 2012: De praktijkcursussen en vakgroepen die het hele jaar doorlopen zijn gepland. In vakgroep twee zijn nog wat plaatsen beschikbaar, de andere groepen zitten vol. Verder start er een Cursus Lightroom op 16 januari. Winterreis IJsland 2012, februari - maart meer info --> Hertenbronst in Jaegersborg, Denemarken. In voorbereiding sept/okt 2012 Juni 2013 Namibië rondreis In voorbereiding. In de planning, Spitsbergen 2014 Kijk voor informatie op