AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS"

Transcriptie

1 AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS Jaargang 67 Nummer:

2 2

3 Jaarprogramma 2013 Datum: Activiteit: Plaats: 28-okt-13 Lezing Hans en Theo 03-nov-13 Bak van de Maandag (op zondag) 25-nov-13 Jaaroverzicht dec-13 Quizavond jan-14 Bak van de Maandag 27-jan-14 Jaarvergadering Clubgebouw Theo v. Wiechen Clubgebouw Clubgebouw Clubgebouw Clubgebouw Contributie 2014 Als het goed is gegaan heeft u inmiddels de nota voor de contributie over het jaar 2014 in uw bezit. Zoals reeds in het vorig clubblad aangegeven vraagt het bestuur u dringend om de contributie tijdig te betalen zoals opgegeven op de nota. Van de Redactie Dit is het op één na laatste clubblad in deze vorm. In het clubblad van september is al een korte toelichting gegeven hoe vanaf januari 2014 de opvolging van het clubblad (en de redacteur) geregeld gaat worden. Heeft u suggesties, verhalen, foto s die een kijkje terug in de tijd geven in onze hobby zou ik die graag willen opnemen in het laatste clubblad. Het laatste clubblad oude stijl ontvangt u eind november. Cees van Son Jaargang 67 Nummer:

4 Activiteiten voor de komende maand Clubavond 28 oktober : Suriname lezing Op maandagavond 28 oktober gaan we de lezing en reisverslag van onze reis naar Suriname in 2012 presenteren, met Hans Meulblok, Theo van Meegen, Louis Verstegen en Geert-Jan Bijl. Het was een zeer primitieve onderneming, bijna vier weken leefden we in het oerwoud, verbleven in zelfgemaakte kampen onder zeilen, we waren één met de natuur. Ook kwamen we veel dieren tegen zoals kikkers, slangen, kaaimannen, vissen, vogels en veel plantensoorten zoals Orchideeën en Bromelia s. We verbleven in een bosnegerdorp en zagen hoe de mensen daar leefden. Met de motorkorjaal varen over de rivier. Het was een prachtige belevenis. Door middel van diverse foto s en stukjes films kunt u meegenieten van deze natuurreis. Bak van de Maandag op zondag 03 november 2013 : Theo van Wiechen Op zondag 03 november zijn wij voor de Bak van de Maandag welkom bij Theo van Wiechen. Om van de volle glorie van dit zee-aquarium te kunnen genieten is op advies van Theo onze traditionele maandagavond verplaatst naar de zondagmiddag. Het aquarium is ongeveer 3 maanden geleden opnieuw door Theo opgestart nadat de bak verplaatst is geworden. Om de bak energiezuiniger te maken heeft Theo de bak volledig voorzien van ledverlichting. U bent van harte welkom bij Theo van Wiechen vanaf ongeveer 14:30 op de Statenweg 28,5428 GG, in Venhorst ( ). 4 Tim Pijl

5 5

6 F Fa. van Haren Vogels Tropische vissen Zeevissen Kooien Aquaria Papagaaien Van Noremborghstraat s Hertogenbosch tel: Als u op zoek bent naar een betrouwbare computer U kunt bij Giso-Automatisering terecht voor: Allerlei merken zoals: Acer, Hewlett-Packard, enz. Op maat gemaakte PC s Printers, scanners, all-in-one, Software, enz. Notebooks Aanleggen en onderhouden van netwerken Reparaties en veranderingen aan PC s, monitoren, enz. Fons van Lieshout Gerard van Gils De Vroedschap 4 Woldreef MP Oss 5345 XW Oss

7 De voorzitter verteld. Jammer dat er geen animo was voor de voorlichtingsdag voor het aquarium. Wat zeker geen keuring was geweest en waar men best veel van kan leren. Iemand anders kijkt naar je aquarium en brengt je op andere ideeën. De lezing van Alexander Buil op maandag 30 september was een lezing met andere invalshoeken over het aquarium houden. Tijdens de lezing kwam algenbestrijding ter discussie. Ook de Japanse aquaria kwamen in beeld. Alexander weet daar veel Hans Meulblok van af aangezien hij dit type aquarium gehouden heeft. Alexander, mede namens het bestuur en de aanwezige leden, bedankt voor de leerzame lezing. Hopelijk komen er nog meer lezingen van jou hand. Andre Jansen is gestopt met het geven van zeewaterlezingen. Samen met hem heb ik 21 jaar lezingen in het binnen- en buitenland gegeven. Het was altijd een fijne samenwerking en wij hebben samen veel leuke dingen beleeft. Andre, bedankt voor de fijne jaren! Met Theo van Meegen geef ik nu al een hele tijd samen lezingen. Wij hebben ter vervanging van de zeewaterlezingen een Zeewatershow gemaakt met veel film en beelden van Sulawesi, Maldiven en Egypte die gemaakt zijn door Alexander Buil tijdens zijn buitenlandse reizen. Ook komen de zeewateraquariums uit het district Oost Brabant in de show voor. Samen met Theo hoop ik nog jaren lezingen te kunnen blijven geven. 7 Hans Meulblok

8 Bak van de maandag special 02 september

9 Bak van de maandag special 02 september 2013 (vervolg) Op maandag 2 september waren wij wederom welkom bij Max Hopman voor de Bak van de Maandag. Het aquarium is een speciaal cichliden aquarium, driehoekig van formaat (2,00mx1,05mx 050m). Het aquarium is bij velen bekend en heeft de benodigde prijzen gewonnen zowel in de vereniging als op districtsniveau. Op landelijk niveau gooide het aquarium veelal hoge ogen. De laatste jaren doet Max het rustig aan met de keuringen en geniet hij voornamelijk van zijn hobby. Naast het aquarium heeft Max ook een vijver in zijn achtertuin. De vijver staat vol met planten en zonder problemen worden hiervan stekjes door Max weggegegeven als men deze graag wilt hebben. Ik wil van de mogelijkheid gebruikmaken om Max Hopman in het zonnetje zetten. Al jaren zet Max zich in voor de vereniging. In het bestuur was hij een groot aantal jaren voorzitter en gaf hij mede sturing aan de club. Zijn kennis en ervaring met een groot aantal aspecten van onze hobby is groot. Dat zie je hem ook uitdragen tijdens een watermeetavond in het clubgebouw en op de watermeetdagen bij de aquariumzaken zoals Spierings Vis of de Beestenpot. Een aantal jaren heeft hij samen met Jos Hoedeman namens onze vereniging cursussen gegeven over het houden van vijvers en aquariums. Daarnaast komt hij bij mensen thuis om persoonlijk advies te geven over hun vijver of aquarium. Behalve de cursussen deden Max en Jos samen de jaarlijkse quiz wat ieder jaar een succes was. Namens het bestuur, en vermoedelijk ook de leden, hoop ik dat wij als vereniging nog lang van zijn kennis en ervaring kunnen gebruikmaken. Hans Meulblok 9

10 10

11 11

12 12

13 Een record: dit visje kan zeventien dagen na zijn geboorte al vader worden Wetenschappers hebben ontdekt dat een Afrikaans visje wanneer het zeventien dagen oud is al in staat is om zich voort te planten. En daarmee gaat het visje de boeken in als het gewervelde dier dat het snelst volwassen wordt. Het visje - Nothobranchius kadleci - is op een leeftijd van 17 dagen oud reeds in staat om zich voort te planten. UIt hetzelfde geslacht, de Nothobranchius furzeri, plant zich na achttien dagen al voort. Dat betekent dat de visjes nog geen drie weken nodig hebben om seksueel volwassen te worden. Een record binnen de gewervelde wereld. Snelle groei De visjes groeiden ook snel. Tot wel 2,72 millimeter per dag. Dat betekent dat sommige visjes in één dag tijd een kwart langer werden. Generatietijd De eitjes die de visjes leggen, kunnen tevens heel snel uitkomen. Soms al na vijftien dagen. Tel daar de zeventien dagen die de visjes nodig hebben om volwassen te worden, bij op. En u kunt concluderen dat er sprake is van een generatietijd van slechts één maand. En ook dat is een record onder de gewervelden. Overigens komen de eitjes niet altijd zo snel uit. Als de omstandigheden ongunstig zijn, kunnen de eitjes zich ook tot een jaar gedeisd houden. Ze wachten op betere omstandigheden en zodra die er zijn, komen ze uit. Het is een zeer nuttige aanpassing. De visjes leven namelijk in poeltjes in de savanne. Nu kent de savanne een nat en een droog seizoen. In het eerstgenoemde seizoen kan de vis uitstekend overleven. In het tweede seizoen lukt dat niet. Als het droog is, blijven de eitjes eitjes. Zodra het natte seizoen zich aandient, komen de eitjes uit. En vanaf dat moment moet er snel gehandeld worden, want de situatie is grillig; het droge seizoen kan zich zo weer aandienen. bron: auteur Caroline Kraaijvanger 13

14 14

15 GloFish Het is een ware hit op internet: glow in the dark sushi. Een filmpje waarin wordt uitgelegd hoe je deze lichtgevende delicatesse thuis zelf kunt maken, is op YouTube inmiddels ruim keer bekeken. Wat is er dan zo bijzonder aan deze sushi? Nou, naast de traditionele rijst en wasabi bevat het een wel heel apart ingrediënt; GloFish. GloFish zijn genetisch gemodificeerde zebravissen die je in Amerika gewoon in de dierenwinkel kunt kopen. wasabi Wat is genetische modificatie? Bij genetische modificatie wordt een stukje DNA (een gen) van het ene organisme ingebracht bij een ander organisme. Dat klinkt simpel, maar dat is het meestal niet. Vreemd DNA wordt over het algemeen snel afgebroken in het lichaam van de ontvanger. Pas als het lukt om ervoor te zorgen dat een organisme het vreemde stukje DNA in zijn eigen DNA inbouwt, kan het vreemde DNA ook gaan functioneren. In 1999 slaagden wetenschappers van de Nationale Universiteit van Singapore erin om het gen dat codeert voor het fluorescerende eiwit GFP tot expressie te brengen in zebravisembryo s. De GloFish was geboren. 15

16 GloFish (vervolg) Green Fluorescent Protein Green fluorescent protein (GFP) is een eiwit dat van nature voorkomt bij verschillende soorten kwallen. In 1962 slaagde de Japanse wetenschapper Osamu Shimomura erin om het eiwit voor het eerst te isoleren uit de kwal Aequorea victoria. Vrijwel direct zagen wetenschappers de enorme potentie van het eiwit voor biomedisch onderzoek. In de jaren die volgden werden allerlei toepassingen voor het eiwit ontwikkeld. Zo werd het mogelijk om eiwitten en cellen te kleuren en later ook om bijvoorbeeld de groei van hersencellen of het uitzaaien van kankercellen tot in detail te volgen. Tot op de dag van vandaag is het trouwens nog niet duidelijk wat de functie van fluorescentie is bij de kwallen waar GFP het eerst uit werd gewonnen. 16

17 Als dank voor het gratis gebruik van de promotiewand Van Schijndel Bekistingen Gespecialiseerd in prefab traditionele bekistingen. Daarnaast leveren wij ook slipkegels, sparingen, vulkisten, randkisten, vlonders en werkplaatsmontage. Voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen. De Hammen MK Ravenstein tel: fax: gsm: info@vanschijndelbekistingen.nl 17

18 GloFish (vervolg) Waarom wilden wetenschappers zo graag een lichtgevende vis maken? De wetenschappers uit Singapore zijn hun project niet begonnen met de gedachte om de vissen te verkopen als huisdier of te verwerken in voedselproducten. Zij hopen op een dag een zebravis te maken die alleen fluoresceert als hij in verontreinigd water zwemt. De GloFish zou dan een fantastisch instrument zijn om milieuverontreinigingen op te sporen. Het maken van een vis die voortdurend fluoresceert was slechts de eerste stap in het onderzoek. Het Amerikaanse bedrijf Yorktown Technologies zag wel wat in de lichtgevende visjes en wilde deze graag op de markt brengen. Vandaar dat GloFish sinds 2003 in verschillende Amerikaanse dierenwinkels te koop zijn als aquariumvissen. Een deel van de verkoopopbrengst gaat naar het oorspronkelijke onderzoeksproject van de wetenschappers die de visjes ontwikkelden. Is er speciale regelgeving rond de verkoop van genetisch gemodificeerde vissen? Voordat Yorktown Technologies GloFish op de Amerikaanse markt mocht brengen, is er ruim twee jaar lang uitgebreid onderzoek gedaan naar de veiligheid van de genetische gemodificeerde vissen met betrekking tot de omgeving. Dat onderzoek werd ondermeer uitgevoerd door de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA). De conclusie van het onderzoek van de FDA was dat de gekleurde aquariumvissen geen bedreiging vormen voor hun omgeving. Er is volgens de FDA geen bewijs dat genetisch gemodificeerde zebravissen meer schade aanrichten in hun omgeving dan hun gewone soortgenoten doen. Vandaar dat de FDA in 2003 geen reden zag om de verkoop van GloFish stricter te reguleren dan de verkoop van andere aquariumvissen. In de staat Californië zul je GloFish trouwens niet in de dierenwinkel vinden. Daar is de invoer van genetisch gemodificeerde dieren namelijk bij wet verboden. In Canada en Europa is dat trouwens ook zo. 18

19 GloFish (vervolg) De FDA had er vast geen rekening mee gehouden dat mensen GloFish zouden gaan eten? Inderdaad, in het besluit uit 2003 staat zelfs expliciet vermeld dat GloFish niet bedoeld zijn als voedselproduct. Ook Yorktown Technologies stelt op de officiële website dat de siervissen niet bedoeld zijn voor menselijke consumptie. Maar nu wordt er toch echt sushi van gemaakt. Ja dat klopt. Op de website kunnen mensen terecht voor allerlei recepten met de lichtgevende zebravisjes. Zo is er de Kryptonite roll, de Stop and glow nigirizushi, en de Not in California roll. Er is trouwens niet voor niks gekozen voor sushi, een rauw product. Als je GloFish zou koken, zouden ze hun kleur verliezen doordat het eiwit GFP bij hogere temperaturen snel denatureerd. Wie zijn de bedenkers achter glow in the dark sushi? Dat is het Center for Genomic Gastronomy, een onafhankelijk onderzoeksinstituut dat zich bezighoudt met het ontdekken en begrijpen van het genetische materiaal waaruit de menselijke voedselketen is opgebouwd. Hun Glowing Sushi Cooking Show was onderdeel van de tentoonstelling Edible die tussen begin februari en begin april 2012 te zien was in de Science Galary in Dublin. Edible ging over het eten van de toekomst. Naast lichtgevende sushi kon je er andere bizarre dingen tegenkomen zoals koekjes met vervuilde stadslucht en pepermunt gekweekt met behulp van straling. 19

20 GloFish (vervolg) Het doel van de tentoonstelling is vooral om mensen bewust te maken van wat zij eigenlijk eten. Pepermunt wordt al jarenlang gekweekt met behulp van straling. Dat wil zeggen; wetenschappers hebben met behulp van straling mutaties aangebracht in planten en daar is uiteindelijk de pepermuntplant uit ontstaan. Mensen die in een vervuilde stad wonen, ademen al dagelijks verontreinigde lucht in. Waarom is het dan ineens vies om koekjes te eten die in vervuilde lucht zijn gemaakt? En wat de sushi betreft: we eten iedere dag allerlei dierlijk en plantaardig materiaal. Het DNA wat we daarmee binnen krijgen, is voor ons lichaam allemaal vreemd. En dat geeft niet, want tijdens het verteren wordt al dat vreemde DNA toch afgebroken tot kleine bouwblokjes. Het GFP-gen van de GloFish is voor ons lichaam niet vreemder dan het andere DNA van de zebravis. Alleen doordat het eiwit fluorescerend is, realiseren mensen zich ineens wat ze binnenkrijgen. bron: Elles Lalieu, 20

21 Toiletvissen bedreigen ecosysteem Een groeiend aantal uitheemse vissoorten bedreigt de oorspronkelijke bewoners van de wateren bij Californië. De exotische dieren woonden waarschijnlijk in aquaria, totdat hun eigenaren ze door het toilet spoelden. Dertien exotische vissoorten zijn de afgelopen anderhalve eeuw in de zee voor de kust van Californië beland. Maar liefst negen daarvan vestigden zich succesvol op de nieuwe stek. Dat rapporteren Amerikaanse ecologen aan de Californische oceaanbeschermingsraad. Handelaren schepen jaarlijks meer dan elf miljoen exotische vissen, zeewieren en slakken Californië binnen, zo becijferden de onderzoekers. De in totaal 102 soorten komen voornamelijk uit Indonesië en de Filippijnen. Ze zijn bestemd voor tropische aquaria. Wanneer mensen eenmaal op hun aquarium zijn uitgekeken, spoelen ze de dieren vaak door het toilet of dumpen ze de aquariuminhoud in het oppervlaktewater. Sommige vrijgelaten aquariumvissen overleven deze brute verhuizing. Volgens de onderzoekers zijn dit er genoeg om lokale ecosystemen onder druk te zetten. Sommige soorten planten zich snel voort, en concurreren met de lokale visbevolking om woonruimte of voedsel. De route door het toilet is niet de enige manier waarop exotische vissen de nieuwe gebieden bereiken. Zo worden jaarlijks ook talloze vissen meegenomen in ballastwater dat schepen tijdens de vaart meedragen om hun diepgang onder controle te houden. Toch vormen de aquariumvissen een aparte probleemgroep. De aquariumvissen zijn erg succesvol in een nieuwe omgeving omdat ze gekweekt zijn om sterk en robuust te zijn, verklaart onderzoeksleider Susan Williams in een persverklaring. bron: Ans Hekkenberg, 21

22 Oude waterfles methode Ik wil graag een oude vis vang truc opnieuw voorstellen voor al diegenen die problemen hebben met het vangen van jongen of volwassen vissen uit een zwaar beplant aquarium: De oude waterfles methode! Neem een oude plastic waterfles en snij de top eraf net op het punt waar hij op zijn breedst is, het afgesneden gedeelte moet lijken op een trechter. Bewerk de trechter nu zo dat hij netjes in het overgebleven stuk fles past. Draai de trechter om en plaats hem in het bodem gedeelte. Boor nu een klein gaatje in het bodem gedeelte (1-1.5mm), om lucht te laten ontsnappen als de val in het water ligt. Plaats de val in het water en laat hem vollopen. Doe wat van het favoriete voedsel van je vissen in de val. Levend voer als baby artemia of witte mug werken het beste omdat de beweging van het voer de aandacht trekt van de vissen. Je kunt de val op de bodem plaatsen om vissen te vangen die op de bodem zwemmen of op een stuk hout, planten etc om de bewoners van de middenlaag te vangen. Ik adviseer de vissen in ieder geval een dag niet te voeren voordat je probeert ze te vangen. Naar mijn mening is deze methode minder stressvol dan achter ze aan te gaan met een netje. Ik kan op deze manier een hele school hongerige jonge Apistogramma s uit een zwaar beplant aquarium vangen in slechts 15 minuten. Ik laat mijn Apisto jongen bij de ouders totdat ze de leeftijd bereiken wat mijn vrouw omschrijft als De tiener fase. Dat is wanneer ze wat baldadiger worden en de ouders ze beginnen weg te jagen. Rond die tijd zijn de 60 dagen oud en is het tijd om de oude water fles tevoorschijn te halen. Let op: Wees voorzichtig als je de val opent, zeker wanneer je jongen hebt gevangen. Zorg ervoor dat er geen jongen tussen de trechter en het bodem deel van de fles kunnen komen. Per ongeluk heb ik zo 2 Apistogramma eunotus jongen vermoord. Dat gebeurd me niet meer. Ik wacht gewoon totdat je jongen rustig op de bodem zitten. Hun natuurlijke reactie laat ze proberen naar de bodem van de fles te ontsnappen. 22

23 Oude waterfles methode (vervolg) De jongen gingen regelrecht mijn 300 liter aquarium in. Het werkt ook zeer goed bij volwassen Apistogramma s. Ik moest vanmorgen een mannelijke Apistogramma agassizi vangen om ruimte te maken voor nieuwe vissen. Ik stopte gewoon wat bevroren artemia in de val en plaatste deze recht voor zijn territorium. Het duurde slechts lang genoeg om mijn kopje koffie te drinken en ik had hem al gevangen, tesamen met een Apistogramma bitaeniata vrouwtje. Helaas, hij ontsnapte uit de val toen ik probeerde het Apistogramma bitaeniata vrouwtje te bevrijden en kon ik dus weer overnieuw beginnen. Uiteraard was hij behoorlijk bang geworden en liet zich het eerste half uur niet meer zien. Ik liet de val gewoon staan terwijl ik me klaarmaakte om naar mijn werk te gaan en voila! Ik had hem opnieuw gevangen. Tot zover de Apistogramma herrinneringen. Leer het gedrag van je vissen en hun favoriete plekje om rond te hangen door simpelweg een paar minuten per dag naar ze te kijken. Ik garandeer je dat je elke vis in het aquarium met deze methode kan vangen. Als je liever werkt met een drijvende val kun je dobbers en loodjes gebruiken om hem te laten drijven op elke gewenste hoogte. Je kunt experimenteren met verschillende fles groottes en flesopeningen, afhankelijk van de maat vis die je wil gaan vangen. Auteurs: Lois and Max Gallade Bron: Vertaling: J. de Lange 23

24 Vorm van zeepaard verklaard Waarom heeft een zeepaardje zo n opvallende en karakteristieke S-vorm? Volgens Antwerpse biologen omdat hij met die lichaamsbouw het makkelijkst kleine garnaaltjes en vissenlarven kan vangen. Ze zijn een opvallende verschijning onder water: zeepaardjes. En die naam hebben ze niet voor niks. De kop en de nek van een zeepaardje zijn namelijk goed te vergelijken met het hoofd en de nek van een paard dat op het land rondloopt. Beide dieren hebben een kromming in de romp en een relatief lange snuit. Bovendien is de kop van het zeepaardje, net als het hoofd van een paard, richting de buik gebogen. Vasthouden Zeepaardjes zijn afstammelingen van pijpvissen, vissen die over het algemeen een langgerekt lichaam hebben. Hoe het zeepaardje aan zijn karakteristieke vorm komt, bleef voor biologen dan ook lange tijd een raadsel. Bioloog Sam van Wassenbergh en zijn collega s van de Universiteit Antwerpen vonden een verklaring voor de lichaamsbouw van het zeepaardje: het helpt ze bij de jacht op kleine garnaaltjes en vissenlarven. Zeepaardjes en pijpvissen zijn beide vleeseters, maar ze hebben een verschillende manier van jagen. Een rondzwemmende pijpvis kan achter elk potentieel tussendoortje aangaan. Een zeepaardje is beperkt in zijn voedselkeuze. Omdat hij zichzelf bijna voortdurend vasthoudt, kan hij alleen garnaaltjes en vissenlarven pakken die toevallig langs zijn snuit komen drijven. De lichaamsbouw van het zeepaardje compenseert die beperking enig-zins, zo ontdekten de Belgische biologen. 24

25 Vorm van zeepaard verklaard (vervolg) Natuurlijke selectie Door de S-vorm kan een zeepaardje, in vergelijking met een pijpvis, zijn snuit minder snel richting de prooi verplaatsen (een verschil van 36 procent). Maar een zeepaardje kan met zijn kop wel een stuk verder naar voren reiken dan een pijpvis (een verschil van 28 procent). Zo kan hij, ondanks zijn afwachtende houding, toch nog aardig wat prooidiertjes naar binnen zuigen. In de evolutie van pijpvisachtige naar zeepaardje is de S-vormige lichaamsbouw waarschijnlijk een belangrijk voordeel geweest. Zeepaardjes zonder die vorm konden vanuit hun vaste positie niet zoveel prooidieren bereiken als hun soortgenoten met een gekromd lichaam. Door natuurlijke selectie bleven er uiteindelijk alleen nog maar zeepaardjes over met de opvallende, karakteristieke S-vorm Bovenstaande plaatjes van een jagend zeepaardje zijn afkomstig van videomateriaal. Binnen seconden kan het zeepaardje zijn kop zover naar voren strekken dat hij het garnaaltje kan pakken. Wassenbergh e.a. bron: Elles Lalieu, 25

26 Bestuur en kader van de vereniging Voorzitter: H. Meulblok tel: Albardastraat HC Oss * voorzitter@xiphophorus.nl Secretaris J. Lepoutre tel: Kastanjehof GP Geffen * secretaris@xiphophorus.nl Penningmeester: B. Lombarts tel: Den Akker PE Uden * penningmeester@xiphophorus.nl Publicist / Redactie: C. van Son tel: Hageheld ER Oss * redactie@xiphophorus.nl Ledenadministratie: C. van Son tel: Hageheld ER Oss * ledenadministratie@xiphophorus.nl Ledenbelangen: T. Pijl tel: K. Doormanstr 73c 5342 TJ Oss * pijltim@gmail.com Ledenbelangen: Th. van Meegen tel: Ypelaar BD Veghel * theovmeegen@gmail.com Clublokaal: Adres: Aengelbertlaan 60, Oss Tel.: : * info@xiphophorus.nl 26

27 27

28

Aqua Spiegel. De Natuur In Huis. Maandblad van vivariumvereniging. Alphen aan den Rijn Opgericht 24 november November

Aqua Spiegel. De Natuur In Huis. Maandblad van vivariumvereniging. Alphen aan den Rijn Opgericht 24 november November Aqua Spiegel Maandblad van vivariumvereniging De Natuur In Huis Alphen aan den Rijn Opgericht 24 november 1936 November 2013 1 November 2013 2 Aqua Spiegel Colofon: DE NATUUR IN HUIS VERENIGING VOOR ALPHEN

Nadere informatie

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS Jaargang 67 Nummer: 02-2013 2 Jaarprogramma 2013 Datum: Activiteit: Plaats: 25-feb-13 Lezing Zeewater A. Buil Clubgebouw 04-mrt-13 Bak van de Maandag Peter

Nadere informatie

Bewoners. Noordzee. Introductie. Als de Noordzee een paspoort zou hebben dan zou het er zo uitzien:

Bewoners. Noordzee. Introductie. Als de Noordzee een paspoort zou hebben dan zou het er zo uitzien: Gemiddelde: diepte 94 meter Oppervlak: 572.000 km2 Bodem: hoofdzakelijk zand Bewoners van de Noordzee Introductie Als de Noordzee een paspoort zou hebben dan zou het er zo uitzien: De Noordzee is natuurlijk

Nadere informatie

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS Jaargang 66 Nummer: 02-2012 2 Jaarprogramma 2012 Datum: 27-feb-12 12-mrt-12 17-mrt-12 2-apr-12 23-apr-12 14-mei-12 21-mei-12 9-jun-12 30-jun-12 27-aug-12

Nadere informatie

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten

Nadere informatie

Kijk uit! Pas OP! LEERlingenblad van:... speurles. basisonderwijs groep 4, 5 & 6

Kijk uit! Pas OP! LEERlingenblad van:... speurles. basisonderwijs groep 4, 5 & 6 LEERlingenblad van:... Kijk uit! Pas OP! speurles basisonderwijs groep 4, 5 & 6 weetje Professoren hebben uitgerekend dat er op de aarde 1.386.000.000.000.000.000.000 liter water is. 2 Kijk uit! Loop jij

Nadere informatie

Aquarium. Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs

Aquarium. Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs Aquarium Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs Hallo, welkom in Ouwehands Dierenpark! In het aquarium leven heel veel verschillende vissen en ook een paar amfibieën, zoals kikkers. In deze Doe Mee staan

Nadere informatie

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS Jaargang 66 Nummer: 08-2012 2 Jaarprogramma 2012 Datum: Activiteit: Plaats: 27-aug-12 Uitslag watermeetavond Clubgebouw 10-sep-12 Bak van de Maandag Nico

Nadere informatie

Den Helder. Tussen Lange Jaap en Kuitje. A.V. De GLASBAARS. Jaargang 65, februari Tussen Lange Jaap en Kuitje. Verenigingsinformatie

Den Helder. Tussen Lange Jaap en Kuitje. A.V. De GLASBAARS. Jaargang 65, februari Tussen Lange Jaap en Kuitje. Verenigingsinformatie Tussen Lange Jaap en Kuitje Tussen Lange Jaap en Kuitje A.V. De GLASBAARS Den Helder Aangesloten bij de NBAT Koninklijk goedgekeurd 20-1-71 Jaargang 65, februari 2014 Verenigingsinformatie 1 a.v. De Glasbaars

Nadere informatie

Visje,visje, in de sloot. Waterdiertjes vangen en bekijken

Visje,visje, in de sloot. Waterdiertjes vangen en bekijken Water 1 en 2 5 Visje,visje, in de sloot Waterdiertjes vangen en bekijken Doelen Begrippen Materialen Duur Inleiding (10 minuten) De leerlingen: ontdekken dat er in de sloot behalve eenden ook andere dieren

Nadere informatie

Roodborstje tikt tegen 't raam, tik, tik, tik laat mij erin, laat mij erin. 't Is hier te guur en te koud naar mijn zin Laat mij er in, ja er in.

Roodborstje tikt tegen 't raam, tik, tik, tik laat mij erin, laat mij erin. 't Is hier te guur en te koud naar mijn zin Laat mij er in, ja er in. Oosterkerk, Zondag 27 januari 2013, Kinderdienst Het verhaal van de verloren zoon (Lucas 15:11-32) door de ogen van het varken Meditatie in woord en beeld ds.wim Hortensius Roodborstje tikt tegen 't raam,

Nadere informatie

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS Jaargang 66 Nummer: 11-2012 2 Jaarprogramma 2012 Datum: Activiteit: Plaats: 26-nov-12 Presentatie door Theo en Hans 17-dec-12 Quizavond 14-jan-13 Bak van

Nadere informatie

Kortom, iedere gifkikker heeft zo zijn eigen middeltjes om te zorgen dat hij genoeg te eten krijgt, zonder zelf opgegeten te worden.

Kortom, iedere gifkikker heeft zo zijn eigen middeltjes om te zorgen dat hij genoeg te eten krijgt, zonder zelf opgegeten te worden. 1 Eten en (niet) gegeten worden 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 De meest onwaarschijnlijke kleuren van alle dieren vind je bij de kikkers.

Nadere informatie

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS Jaargang 65 Nummer: 01-2011 Steur- en sierviskwekerij Spierings vis Steur- en sierviskwekerij: Oijenseweg 284 Tel: (0412) 64 81 17 5346 JG Oss Fax: (0412)

Nadere informatie

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE AXOLOTL BIJ

Nadere informatie

Nummer 4 jaargang 45 december 2016

Nummer 4 jaargang 45 december 2016 Nummer 4 jaargang 45 december 2016 2 Inhoud 4 Zó wordt ons DNA ingepakt 6 Een goede buur... 10 Van onderzoeksresultaat naar betekenisvol marktproduct 12 Fascinerend samenspel 14 Zwaar onderbelicht 18 Computer

Nadere informatie

Apistogramma cacatuoides

Apistogramma cacatuoides Apistogramma cacatuoides Geschreven door: Dirkje (man) (vrouw) 1.1 Aanleiding tot het schrijven van het artikel het is een leuke vis die steeds bekender aan het worden is. Maar er is nog geen artikel over,

Nadere informatie

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS Jaargang 66 Nummer: 01-2012 2 Jaarprogramma 2012 Datum: Activiteit: Plaats: 30-jan-12 Jaarvergadering 2012 Clubgebouw 13-feb-12 Bak van de Maandag Jo Lepoutre

Nadere informatie

SPREEKBEURT SLUIERSTAARTGOUDVIS

SPREEKBEURT SLUIERSTAARTGOUDVIS l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT SLUIERSTAARTGOUDVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE SLUIERSTAARTGOUDVIS

Nadere informatie

SPREEKBEURT Vissengroep barbelen, danio s en rasbora s

SPREEKBEURT Vissengroep barbelen, danio s en rasbora s SPREEKBEURT Vissengroep barbelen, danio s en rasbora s l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE

Nadere informatie

DE DAPPERE REIZIGER WERKBLAD DE STEKELBAARS: 1. DE STEKELBAARS IN BEELD 2. DAPPERE REIZIGER. De stekelbaars is een veelvoorkomend visje in Nederland.

DE DAPPERE REIZIGER WERKBLAD DE STEKELBAARS: 1. DE STEKELBAARS IN BEELD 2. DAPPERE REIZIGER. De stekelbaars is een veelvoorkomend visje in Nederland. WERKBLAD DE STEKELBAARS: DE DAPPERE REIZIGER Naam 1. DE STEKELBAARS IN BEELD Groep 2. DAPPERE REIZIGER De stekelbaars is een veelvoorkomend visje in Nederland. Bekijk het clipje De dappere reiziger. Bekijk

Nadere informatie

Ik ben het Net. Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! VISSERIJ 7 8 GROEP. Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer.

Ik ben het Net. Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! VISSERIJ 7 8 GROEP. Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. VISSERIJ Ik ben het Net Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Europese Unie Haring! Verse

Nadere informatie

Het boek van VISJE BLUB. Gemaakt door iedereen die op de foto staat

Het boek van VISJE BLUB. Gemaakt door iedereen die op de foto staat Het boek van VISJE BLUB Gemaakt door iedereen die op de foto staat Het is 8 juni, een paar dagen voor de Slootjesdag in Diessen. Een vrijwilligster van de groep zit rustig wat te lezen bij t Turkaa tot

Nadere informatie

Kakkerlak. infoblad. Periplaneta americana

Kakkerlak. infoblad. Periplaneta americana infoblad Kakkerlak Periplaneta americana Veel mensen denken dat de mens de dominante soort is op onze aardbol. Vele mensen denken dat we belangrijker zijn dan andere dieren en planten die op de wereld

Nadere informatie

Kakkerlak. infoblad. Periplaneta americana

Kakkerlak. infoblad. Periplaneta americana infoblad Kakkerlak Periplaneta americana Veel mensen denken dat de mens de dominante soort is op onze aardbol. Vele mensen denken dat we belangrijker zijn dan andere dieren en planten die op de wereld

Nadere informatie

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS Jaargang 67 Nummer: 06-2013 Jaarprogramma 2013 Datum: Activiteit: Plaats: 29-jun-13 Club BBQ Clubgebouw 24-aug-13 Verenigingsuitstapje - 02-sep-13 Bak

Nadere informatie

CALIFORNISCHE ZEELEEUW

CALIFORNISCHE ZEELEEUW CALIFORNISCHE ZEELEEUW Zwemmende acrobaat De Californische zeeleeuw is een van de meest elegante waterdieren die er bestaan. Met snelheden van wel 40 kilometer per uur schieten ze als een pijl door het

Nadere informatie

SPREEKBEURT MAANVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT MAANVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT MAANVIS l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE MAANVIS BIJ ELKAAR

Nadere informatie

Bekers vastzuigen met koffiefilter

Bekers vastzuigen met koffiefilter A1 1 Bekers vastzuigen met koffiefilter 2 bekers 1 koffiefilter 1 schaar 1 waxinekaarsje Lucifers Waarom gaat het kaarsje uit? Hoe kan het dat je de onderste beker op kunt tillen zonder deze aan te raken

Nadere informatie

Bevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep.

Bevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. DOE KAART 1 Bevolkingsgroepen Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. Zoek 6 verschillende bevolkingsgroepen op. Kies 1 bevolkingsgroep uit waar je meer over wilt

Nadere informatie

Welke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen?

Welke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen? Groepsnummer: Nummer respondent: Beste leerling, Hieronder vind je een aantal vragen. Lees de opdrachten aandachtig en probeer zo nauwkeurig mogelijk te antwoorden. Laat geen vragen open. Als je iets niet

Nadere informatie

DE HUMBOLDT PINGUÏN. Een levend kostuum

DE HUMBOLDT PINGUÏN. Een levend kostuum DE HUMBOLDT PINGUÏN Een levend kostuum Er zijn verschillende soorten pinguïns. Die verschillen maar weinig van elkaar. Ze hebben immers allemaal een donkere rug en een witte buik. Toch zie je, als je goed

Nadere informatie

Voeding: Cichliden vlokken. Er zijn vele soorten voer, van levend voer tot droogvoer en diepvries. Ik zal er een aantal noemen.

Voeding: Cichliden vlokken. Er zijn vele soorten voer, van levend voer tot droogvoer en diepvries. Ik zal er een aantal noemen. Voeding: Er zijn vele soorten voer, van levend voer tot droogvoer en diepvries. Ik zal er een aantal noemen Droogvoer: Hikari droogkorrels rood en groen Cichliden vlokken Spirulina vlokken granulaat Diepvries:

Nadere informatie

Inhoud: 1. Waarom ik mijn spreekbeurt over duiken doe. 2. Geschiedenis. 3. Wat heb je nodig. 4.Wat kun je allemaal zien

Inhoud: 1. Waarom ik mijn spreekbeurt over duiken doe. 2. Geschiedenis. 3. Wat heb je nodig. 4.Wat kun je allemaal zien Inhoud: 1. Waarom ik mijn spreekbeurt over duiken doe 2. Geschiedenis 3. Wat heb je nodig 4.Wat kun je allemaal zien WAAROM Ik mijn spreekbeurt over duiken doe Ik heb dit onder werp gekozen omdat mijn

Nadere informatie

SPREEKBEURT GUPPY VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT GUPPY VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT GUPPY VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE GUPPY BIJ ELKAAR

Nadere informatie

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van LESPAKKET ECOLOGIE HAVO / VWO Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK ELAND Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie hebt, volgen

Nadere informatie

IJsbeer. Wetenschappelijke naam ursus maritimus

IJsbeer. Wetenschappelijke naam ursus maritimus IJsbeer Wetenschappelijke naam ursus maritimus IJsberen zijn zoogdieren. Ze komen voor op en rond de Noordpool waar het kouder kan worden dan -40 C! Mannetjes worden ongeveer 3 meter lang en wegen 400

Nadere informatie

HANDIG HET TROPISCH ZOETWATER- AQUARIUM

HANDIG HET TROPISCH ZOETWATER- AQUARIUM HANDIG HET TROPISCH ZOETWATER- AQUARIUM l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HET INRICHTEN

Nadere informatie

DE CALIFORNISCHE ZEELEEUW

DE CALIFORNISCHE ZEELEEUW DE CALIFORNISCHE ZEELEEUW Zwemmende acrobaat De Californische zeeleeuw is één van de meest elegante waterdieren die er bestaat. Met snelheden van wel 40 kilometer per uur schiet hij als een pijl door het

Nadere informatie

De orka. De geschiedenis van de orka. Kenmerken van de orka

De orka. De geschiedenis van de orka. Kenmerken van de orka De orka De orka is de grootste soort uit de familie van de dolfijnen. De orka heeft een gezet lichaam, met een stompe snuit. Het dier heeft één spuitgat, en grote peddelvormige buikvinnen. Wil je zelf

Nadere informatie

Een kreeft in de klas

Een kreeft in de klas Een kreeft in de klas Leerdagboek van:... Een kreeft in de klas Wat doet de kreeft? Kijk een poosje heel nauwkeurig naar de kreeft. Schrijf heel nauwkeurig op wat de kreeft doet en hoe hij dat doet. Doe

Nadere informatie

Allereerst moeten we natuurlijk de benodigdheden klaarzetten, dus laten we beginnen bij stap 1. Stap 1: het klaarzetten van de benodigdheden:

Allereerst moeten we natuurlijk de benodigdheden klaarzetten, dus laten we beginnen bij stap 1. Stap 1: het klaarzetten van de benodigdheden: Zelf bio-co 2 maken Door: Cichlid Zoals beloofd hier het uitgebreide fotoverslag over het maken van bio co2 in flesformaat. Zoals jullie allemaal weten hebben planten voedingsstoffen nodig. Hoofdzakelijk

Nadere informatie

SPREEKBEURT Chinchilla

SPREEKBEURT Chinchilla SPREEKBEURT Chinchilla l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE CHINCHILLA

Nadere informatie

SPREEKBEURT BIDSPRINKHAAN

SPREEKBEURT BIDSPRINKHAAN SPREEKBEURT BIDSPRINKHAAN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n ONGEWERVELDEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE BIDSPRINKHAAN

Nadere informatie

SPREEKBEURT Chinchilla

SPREEKBEURT Chinchilla l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT Chinchilla ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE CHINCHILLA

Nadere informatie

Ik ben het Net. Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!. VISSERIJ 5 6 GROEP. Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer.

Ik ben het Net. Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!. VISSERIJ 5 6 GROEP. Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. VISSERIJ Ik ben het Net Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!. Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Europese Unie Haring! Verse

Nadere informatie

DE GEWONE ZEEHOND. Huiler

DE GEWONE ZEEHOND. Huiler DE GEWONE ZEEHOND Huiler Je gelooft het bijna niet als je in die mooie zwarte ogen kijkt, maar een gewone zeehond is een echt roofdier. Zijn scherpe tanden en gestroomlijnde lichaam zijn perfect voor het

Nadere informatie

inhoud 1. Dieren op reis 2. Waarom dieren reizen 3. Op zoek naar eten 4. Op zoek naar een broedplek 5. Weg uit de kou 6. Filmpje Pluskaarten Bronnen

inhoud 1. Dieren op reis 2. Waarom dieren reizen 3. Op zoek naar eten 4. Op zoek naar een broedplek 5. Weg uit de kou 6. Filmpje Pluskaarten Bronnen Dieren op reis inhoud 1. Dieren op reis 3. Waarom dieren reizen 4 3. Op zoek naar eten 5 4. Op zoek naar een broedplek 9 5. Weg uit de kou 13 6. Filmpje 14 Pluskaarten 15 Bronnen 17 Colofon en voorwaarden

Nadere informatie

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS Jaargang 65 Nummer: 03-2011 Steur- en sierviskwekerij Spierings vis Steur- en sierviskwekerij: Oijenseweg 284 Tel: (0412) 64 81 17 5346 JG Oss Fax: (0412)

Nadere informatie

www.deschuttervis.nl Aan: Beste Leden, Als eerste wens ik u namens het bestuur een goed en gezond 2012 toe.

www.deschuttervis.nl Aan: Beste Leden, Als eerste wens ik u namens het bestuur een goed en gezond 2012 toe. Beste Leden, Als eerste wens ik u namens het bestuur een goed en gezond 2012 toe. Even een terugblik naar onze jaarlijkse feestavond van december 2011. Met een goed gevulde zaal, blije mensen en vele mooie

Nadere informatie

Opdrachten Oevergroep

Opdrachten Oevergroep Opdrachten Oevergroep Ho, stop! Voordat jullie met de schepnetjes naar het water rennen, eerst even dit! De Waal is de drukst bevaren rivier van Europa en door haar bedding stromen miljoenen liters water

Nadere informatie

SPREEKBEURT DISCUSVIS

SPREEKBEURT DISCUSVIS l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT DISCUSVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE DISCUSVIS BIJ

Nadere informatie

Corydoras trilineatus. Geschreven door: colisa lalia

Corydoras trilineatus. Geschreven door: colisa lalia Corydoras trilineatus Geschreven door: colisa lalia 1. Inleiding 1.1 Aanleiding tot het schrijven van het artikel Ik heb deze vis nu al 4 jaar en zag dat er hier nog geen artikel was over deze vis, dus

Nadere informatie

Bewoners van de Noordzee

Bewoners van de Noordzee Bewoners van de Noordzee Doel Materialen Vak Niveau Duur Werkwijze De leerlingen kunnen: verschillende groepen dieren noemen die in de Noordzee leven (vissen, anemonen, kwallen,kreeftachtigen); uitleggen

Nadere informatie

Een. hoort erbij! Over dieren uit een ei. groepen 3-5

Een. hoort erbij! Over dieren uit een ei. groepen 3-5 Een hoort erbij! Over dieren uit een ei groepen 3-5 1. Een ei hoort erbij Veel dieren leggen eieren: vogels en vissen. Maar ook insecten leggen kleine eitjes. Uit dat eitje komt een klein diertje. Dat

Nadere informatie

Werkbladen In NEMO. Zoeken naar leven. Naam. School. groep 7-8. Klas

Werkbladen In NEMO. Zoeken naar leven. Naam. School. groep 7-8. Klas Zoeken naar leven groep 7-8 Naam School Werkbladen In NEMO Klas Zoeken naar leven Wat is leven, wat is dood en wat is levenloos? Jij leeft, een plant leeft en een hond ook. Een steen leeft niet. Maar leeft

Nadere informatie

Examen VMBO-KB 2009. Arabisch CSE KB. tijdvak 1 vrijdag 29 mei 9.00 11.00 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VMBO-KB 2009. Arabisch CSE KB. tijdvak 1 vrijdag 29 mei 9.00 11.00 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Examen VMBO-KB 2009 tijdvak 1 vrijdag 29 mei 9.00 11.00 uur Arabisch CSE KB Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Beantwoord alle vragen in de uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 37 vragen. Voor

Nadere informatie

Geschreven voor Ivy en Tess. met hun woordje Brompeltje

Geschreven voor Ivy en Tess. met hun woordje Brompeltje De wensfles Geschreven voor Ivy en Tess met hun woordje Brompeltje Ivy en Tess gingen graag naar het strand en waren er bijna elke dag te vinden. Maar deze dag zouden ze nooit meer vergeten. Die dag schitterde

Nadere informatie

inhoud 1. Allemaal de kiebels 2. De bult 3. Kiebels in mijn haar 4. De kwal 5. De brandnetel 6. Huisdieren 7. Vlooien 8. Hooikoorts 9.

inhoud 1. Allemaal de kiebels 2. De bult 3. Kiebels in mijn haar 4. De kwal 5. De brandnetel 6. Huisdieren 7. Vlooien 8. Hooikoorts 9. Jeuk inhoud 1. Allemaal de kiebels 3 2. De bult 4 3. Kiebels in mijn haar 5 4. De kwal 6 5. De brandnetel 7 6. Huisdieren 8 7. Vlooien 9 8. Hooikoorts 10 9. Filmpjes 11 Pluskaarten 12 Bronnen 14 Colofon

Nadere informatie

SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD

SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE

Nadere informatie

SPREEKBEURT LANDHEREMIETKREEFT

SPREEKBEURT LANDHEREMIETKREEFT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT LANDHEREMIETKREEFT ONGEWERVELDEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER

Nadere informatie

LEVEN IN HET DONKER LES 1. Dagdieren en nachtdieren

LEVEN IN HET DONKER LES 1. Dagdieren en nachtdieren Aarde LES 1 LEVEN IN HET DONKER Hoi, ik heet Melvin. Ik kon vannacht niet slapen. Ineens hoorde ik buiten gepiep en toen gefladder. Ik rende naar het raam om te kijken. Weet je wat ik zag? Een uil. Met

Nadere informatie

Blijde Wei. Lesaanbod 2016-2017

Blijde Wei. Lesaanbod 2016-2017 Lesaanbod 2016-2017 Blijde Wei Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Beestenboel 1/2 X X Kleine Beestjes 1/2 X X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X X Huisdieren 3/4 X X Amfibieën

Nadere informatie

SPREEKBEURT NEONTETRA

SPREEKBEURT NEONTETRA SPREEKBEURT NEONTETRA l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE NEONTETRA BIJ

Nadere informatie

Wat gaan we doen? Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch. 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen.

Wat gaan we doen? Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch. 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen. 103 103 HOOFDSTUK 7 Wat gaan we doen? WOORDEN 1 Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen. 2 Op 22 november zijn we 25 jaar

Nadere informatie

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS Jaargang 64 Nummer: 10-2010 Steur- en sierviskwekerij Spierings vis Steur- en sierviskwekerij: Oijenseweg 284 Tel: (0412) 64 81 17 5346 JG Oss Fax: (0412)

Nadere informatie

Katten kunnen 15 tot 20 jaar worden! Als je een kat in huis haalt, dan moet je dus bereid zijn om er een hele tijd voor te zorgen.

Katten kunnen 15 tot 20 jaar worden! Als je een kat in huis haalt, dan moet je dus bereid zijn om er een hele tijd voor te zorgen. Katten Katten Katten Katten jagen erg graag op speeltjes. Het zijn echte speelvogels! Ook krabpalen vinden we geweldig: zo kunnen we onze nagels uittesten. Katten kunnen 15 tot 20 jaar worden! Als je een

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Inhoud 1. De zee is groot 2. Zonder zee geen leven 3. Golven 4. De zee is zout 5. De zee en rivieren 6. De kleur van de zee

Inhoud 1. De zee is groot 2. Zonder zee geen leven 3. Golven 4. De zee is zout 5. De zee en rivieren 6. De kleur van de zee De zee Inhoud. 1. De zee is groot 3 2. Zonder zee geen leven 4 3. Golven 5 4. De zee is zout 6 5. De zee en rivieren 7 6. De kleur van de zee 8 7. De kust en de branding 9 8. Sporten op zee 10 9. Werken

Nadere informatie

VOEDING. groep 8 / brugklas VO

VOEDING. groep 8 / brugklas VO groep 8 / brugklas VO VOEDING Volg in het dierenpark de genummerde routepijlen, dan kom je de diersoorten, waar de vragen betrekking op hebben, in de juiste volgorde tegen. 1. Volwassen ZWARTVOETPINGUÏNS

Nadere informatie

Afdrukken pagina 2-19 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd

Afdrukken pagina 2-19 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd Gebruiksaanwijzing leerdagboek Miniatuur Een kreeft in de klas Afdrukken pagina 2-19 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd Aanwijzingen Schrijf- en tekenruimte

Nadere informatie

SPREEKBEURT Vissengroep Harnasmeervallen

SPREEKBEURT Vissengroep Harnasmeervallen SPREEKBEURT Vissengroep Harnasmeervallen l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

NAAR DE HAAIEN! SPEURBLAD VAN:... GROEP 7 & 8 DOE-HET-ZELF LES. Opdracht - voorbeeldvraag VOORBEELDVRAAG

NAAR DE HAAIEN! SPEURBLAD VAN:... GROEP 7 & 8 DOE-HET-ZELF LES. Opdracht - voorbeeldvraag VOORBEELDVRAAG SPEURBLAD VAN:... GROEP 7 & 8 DOE-HET-ZELF LES Opdracht - voorbeeldvraag Bij elke vraag over een dier staat een rode lijst vraag die je kunt herkennen aan de thermometer naast de vraag. Kies steeds het

Nadere informatie

Aquariumvereniging ``A.V. Waterweelde ``

Aquariumvereniging ``A.V. Waterweelde `` Heerlerheide Aquariumvereniging ``A.V. Waterweelde `` Opgericht: 7 oktober 1961 te Heerlerheide gemeente Heerlen. Koninklijk goedgekeurd bij besluit van 4 september 1975 Aangesloten bij de N.B.A.T. en

Nadere informatie

11. o - 8 ... ... ... ... f e. d i. Apenrots Leeuwenterras Kleine-Zoogdierenhuis Uilenruïne Californische zeeleeuwen Insectarium

11. o - 8 ... ... ... ... f e. d i. Apenrots Leeuwenterras Kleine-Zoogdierenhuis Uilenruïne Californische zeeleeuwen Insectarium o - 8 11. We hadden al gezien dat sommige dieren toevallig bepaalde voordelige eigenschappen hebben. Je kunt je voorstellen dat zo n dier-met-voordeel meer nakomelingen krijgt dan andere dieren. En die

Nadere informatie

De pinguïn. De geschiedenis van de pinguïn. Kenmerken van de pinguïn

De pinguïn. De geschiedenis van de pinguïn. Kenmerken van de pinguïn De pinguïn Iedereen weet wel wat een pinguïn is, maar bijna niemand weet dat er in totaal zeventien verschillende soorten zijn! Ook weet iedereen dat pinguïns in koude gebieden leven, maar niet iedereen

Nadere informatie

NAAR DE HAAIEN! SPEURBLAD VAN:... GROEP 7 & 8. Opdracht - voorbeeldvraag VOORBEELDVRAAG

NAAR DE HAAIEN! SPEURBLAD VAN:... GROEP 7 & 8. Opdracht - voorbeeldvraag VOORBEELDVRAAG SPEURBLAD VAN:... GROEP 7 & 8 Opdracht - voorbeeldvraag Bij elke vraag over een dier staat een rode lijst vraag die je kunt herkennen aan de thermometer naast de vraag. Kies steeds het goede antwoord uit

Nadere informatie

3,7. Praktische-opdracht door een scholier 1235 woorden 12 januari keer beoordeeld. Inleiding

3,7. Praktische-opdracht door een scholier 1235 woorden 12 januari keer beoordeeld. Inleiding Praktische-opdracht door een scholier 1235 woorden 12 januari 2003 3,7 67 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding We gaan het gedrag van muizen onderzoeken. Dit is naar aanleiding van iemand die beweert:

Nadere informatie

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS

AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS AQUARIUM- EN TERRARIUMVERENIGING XIPHOPHORUS OSS Jaargang 64 Nummer: 11-2010 Steur- en sierviskwekerij Spierings vis Steur- en sierviskwekerij: Oijenseweg 284 Tel: (0412) 64 81 17 5346 JG Oss Fax: (0412)

Nadere informatie

SPREEKBEURT Vissengroep Cichliden

SPREEKBEURT Vissengroep Cichliden SPREEKBEURT Vissengroep Cichliden l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE VISSENGROEP

Nadere informatie

W.O. Tweede leerjaar Geert DE JAEGER

W.O. Tweede leerjaar Geert DE JAEGER P ZEK NAAR DIN S! W.. Tweede leerjaar Geert DE JAEGER Wat weten we reeds over dino s? We gebruiken vaak de afkorting dino's. Eigenlijk zeg je dinosaurussen of dinosauriërs. Dat betekent : reuzen hagedis.

Nadere informatie

Reptielen pagina: onderwerp Voeder-muizen - pagina : 1 Pagina nr : 7

Reptielen pagina: onderwerp Voeder-muizen - pagina : 1 Pagina nr : 7 Reptielen pagina: onderwerp Voeder-muizen - pagina : 1 Pagina nr : 7 Er zijn meerdere mensen die houden van reptielen, slangen en allerlei kleinere dieren/ Het is een algemeen feit dat je dieren houd die

Nadere informatie

Beach Clean-up 2013. Naam: Klas: Mentor: Vakgroep Biologie (2013-2014) Penta college CSG Scala Rietvelden

Beach Clean-up 2013. Naam: Klas: Mentor: Vakgroep Biologie (2013-2014) Penta college CSG Scala Rietvelden Beach Clean-up 2013 Naam: Klas: Mentor: Vakgroep Biologie (2013-2014) Penta college CSG Scala Rietvelden Inhoudsopgave Inleiding 3 1. De zee: een bron van plezier 4 2. Eten en gegeten worden 5 3. Vervuiling

Nadere informatie

WIE EET WAT OP HET WAD

WIE EET WAT OP HET WAD Waddenzee De prachtige kleuren, de zilte geuren en de geluiden van de vele vogels, maken de Waddenzee voor veel mensen tot een geliefd gebied. Maar niet alleen mensen vinden het fijn om daar te zijn, voor

Nadere informatie

Virussen: een goed alternatief voor antibiotica?

Virussen: een goed alternatief voor antibiotica? Virussen: een goed alternatief voor antibiotica? Steeds meer bacteriën zijn ongevoelig voor bestaande antibiotica. De ontwikkeling van nieuwe medicijnen gaat moeizaam. Daarom zoeken wetenschappers naar

Nadere informatie

40 jaar goed op weg! November Jaargang 40

40 jaar goed op weg! November Jaargang 40 40 jaar goed op weg! November 2018 Jaargang 40 Al 40 jaar goed op weg! Aquariumvereniging De Siervis Ingeschreven onder 40258165 bij de K.v.K te Tilburg. Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit. Aangesloten

Nadere informatie

SPEURTOCHT THEMA WETLANDS. voor onderbouw VO

SPEURTOCHT THEMA WETLANDS. voor onderbouw VO SPEURTOCHT THEMA WETLANDS voor onderbouw VO Met deze puzzeltocht vertellen wij u tijdens uw wandeling iets over het belang van de zogenaamde wetlands. Wanneer u van elke vraag de letter die achter het

Nadere informatie

Verhuizen met huisdieren

Verhuizen met huisdieren Verhuizen met huisdieren 1 Verhuizen met honden Stap 1 Maak een afspraak met de dierenarts: Vraag na of uw hond wel in staat is om te reizen. Als dit niet het geval is, zult u misschien uw plannen moeten

Nadere informatie

Axolotl. Ambystoma mexicanum. www.licg.nl. Serie amfibieën

Axolotl. Ambystoma mexicanum. www.licg.nl. Serie amfibieën Serie amfibieën Axolotl Ambystoma mexicanum De axolotl (Ambystoma mexicanum) is een salamander die zijn hele leven in het larvenstadium blijft hangen. Hij leeft in het water en wordt dus in een aquarium

Nadere informatie

Tevredenheid 1. Tevreden over wat je hebt gedaan 8 2. Tevreden in alle omstandigheden Tevreden met weinig Tevreden met wat je hebt 14

Tevredenheid 1. Tevreden over wat je hebt gedaan 8 2. Tevreden in alle omstandigheden Tevreden met weinig Tevreden met wat je hebt 14 Inhoud Tevredenheid 1. Tevreden over wat je hebt gedaan 8 2. Tevreden in alle omstandigheden 10 3. Tevreden met weinig 12 4. Tevreden met wat je hebt 14 Angst 5. Angst voor mensen 16 6. Angst voor God

Nadere informatie

Potvis op de dool. Wat is een potvis? De potvis in Heist. Waar leeft de potvis? Stijn Dekelver. baleinwalvissen. De potvis is een

Potvis op de dool. Wat is een potvis? De potvis in Heist. Waar leeft de potvis? Stijn Dekelver. baleinwalvissen. De potvis is een Stijn Dekelver Op woensdag 8 februari 2012 spoelde aan de Belgische kust een potvis aan. Dat gebeurde in Heist, een deelgemeente van Knokke-Heist. Zoiets komt maar een paar keer in een eeuw voor. Het is

Nadere informatie

SPREEKBEURT BETTA VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT BETTA VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT BETTA l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE BETTA BIJ ELKAAR

Nadere informatie

SPREEKBEURT MANDARIJNEEND

SPREEKBEURT MANDARIJNEEND SPREEKBEURT MANDARIJNEEND l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE MANDARIJNEEND

Nadere informatie

SPREEKBEURT VUURNEON VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT VUURNEON VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT VUURNEON l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE VUURNEON BIJ ELKAAR

Nadere informatie

Zoeken naar leven. Jouw werkbladen. In NEMO. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam:

Zoeken naar leven. Jouw werkbladen. In NEMO. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Zoeken naar leven Jouw werkbladen In NEMO Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Zoeken naar leven Groep 7-8 Leerlingen In NEMO versie 11-2014 1 Zoeken naar leven Wat

Nadere informatie

Beestige bundel van: 1

Beestige bundel van: 1 Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen

Nadere informatie

SPREEKBEURT KOI VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT KOI VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT KOI l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE KOI BIJ ELKAAR GEZOCHT.

Nadere informatie

Gezamenlijke visdag Reeuwijkse Hout, 23 oktober Geschreven door Dirk Schmidt maandag 05 december :08 -

Gezamenlijke visdag Reeuwijkse Hout, 23 oktober Geschreven door Dirk Schmidt maandag 05 december :08 - Bij The leader organiseren we elke maand een gezamenlijke visdag. Op 22 oktober was het eerste uitje van dit seizoen. We waren met een aardige club van 12 (?) man naar Reeuwijk gereden om met de streamer

Nadere informatie

LES 2. Invloed van je gezin. Lees. Lees. Maak Maak een voorbeeld van een dier. Leer. Bid Bid dat je een positieve invloed zal.

LES 2. Invloed van je gezin. Lees. Lees. Maak Maak een voorbeeld van een dier. Leer. Bid Bid dat je een positieve invloed zal. Invloed van je gezin De ouders van Debbie gingen scheiden toen zij 6 jaar was. Ze was haar hele leven naar de kerk gegaan-- soms met haar moeder en soms met haar vader, omdat zij een verschillend geloof

Nadere informatie