In samenwerking met. Rapport

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "In samenwerking met. Rapport"

Transcriptie

1 In samenwerking met Rapport

2 Voorwoord Wij hebben van jullie bedrijf een aantal vragen opgesteld gekregen om ervoor te zorgen dat Mn Services zo duurzaam mogelijk kan worden. Als adviesbureau hebben wij kritisch gekeken naar de opdracht die jullie ons gegeven hebben. We zijn vervolgens meteen aan de slag gegaan met het bedenken van duurzame ideeën. Een aantal ideeën in dit rapport kosten geld, maar ze besparen veel energie en zijn erg duurzaam. Sommige ideeën zullen wat makkelijker uit te voeren zijn dan andere, maar het is niet de bedoeling dat jullie alleen kiezen voor de makkelijkste oplossingen, maar natuurlijk helpen alle kleine beetjes. Om jullie bedrijf te kunnen adviseren over duurzaamheid is het belangrijk dat duidelijk is wat wij verstaan onder duurzaamheid. Wij denken dat er voor duurzaamheid één definitie is, maar dat er meerdere aspecten bijdragen aan de definitie hiervan. Deze aspecten zijn onder andere: alternatieve energiebronnen, duurzame investeringen en recycling (zie afbeelding). Deze aspecten zijn onze grootste prioriteit, daarom zullen wij aan deze aspecten meer aandacht schenken. 2

3 Inhoud Voorwoord.. Pagina 2 Inhoudsopgave.. Pagina 3 Duurzaamheid tonen aan de buitenwereld Pagina 4 Een 7.5 voor duurzaamheid.. Pagina 5 Duurzaam pensioen Pagina 9 Tot slot. Pagina 11 3

4 Duurzaamheid tonen aan de buitenwereld Als een bedrijf aan de buitenwereld wil laten zien dat het duurzaam is, is dit vaak een moeilijke taak. Mensen die hun pensioen opbouwen bij Mn Services komen namelijk niet direct in contact met het bedrijf. Daarom hebben wij gekeken naar kleine dingen, waardoor jullie klanten bewust worden van het feit dat Mn Services duurzaam is. De website We moeten de uitstraling van de website zodanig veranderen, dat de buitenwereld kan zien dat Mn Services duurzaam is. Wij willen dit laten zien door veel gebruik van de kleur groen, aangezien dit duurzaamheid uitstraalt. Op de websites kunnen jullie ook links plaatsen die linken naar de duurzame bedrijven waarin jullie investeren (zie pag. 9). Online informatie verspreiden Door vooral via de mail reclame te maken en contact met de klant te houden, zal dit ook duurzaamheid uitstralen. Jullie verbruiken hierdoor minder papier, wat goed is voor het milieu en minder kosten met zich meebrengt. Misschien kunnen jullie hierin zelfs als voorbeeld dienen voor andere bedrijven. Planten Mn services zou veel meer bloemen en planten in het gebouw moeten neerzetten. Planten en bloemen maken de lucht in een ruimte aangenamer en ze zorgen voor een gezellige sfeer. Het zal bezoekers laten zien dat dit bedrijf milieuvriendelijk is. De bloemen en planten die het hebben begeven kunnen naar landbouwbedrijven worden gebracht, zodat hier compost van gemaakt kan worden. Groene pennen Jullie kunnen de klanten pennen sturen waar de tekst Wij zijn groen opstaat. Misschien zullen klanten dan verder kijken dan hun normale pensioen en overstappen op een duurzaam pensioen. De pennen zullen natuurlijk ook bestaan uit gerecycled materiaal, anders zou het ironisch zijn als jullie bedrijf zegt dat het bezig is met recycling maar dan nieuw materiaal gebruikt. 4

5 Een 7.5 voor duurzaamheid Iedereen heeft een andere mening over wat een 7.5 is. Wij hebben een aantal ideeën op een rij gezet en deze uitgewerkt. De ideeën gaan over hoe je het bedrijf duurzamer maakt, bijvoorbeeld door andere materialen te gebruiken. Als alle ideeën worden uitgevoerd, zullen de medewerkers waarschijnlijk een 10 geven voor duurzaamheid van het bedrijf. Deze ideeën kunnen natuurlijk niet allemaal worden uitgevoerd, dus als ongeveer ¾ wordt uitgevoerd, zullen de medewerkers ongeveer een 7,5 geven. Een aantal ideeën in dit rapport kost waarschijnlijk wel geld, maar kan uiteindelijk veel energie besparen. Sommige ideeën zullen wat makkelijker uit te voeren zijn dan andere, maar het is niet de bedoeling om alleen de gemakkelijke ideeën uit te voeren. De gemakkelijke ideeën zijn wel snel uit te voeren en kosten weinig geld, maar deze zijn niet het duurzaamst. De ideeën die net zijn genoemd gaan echter alleen over het bedrijf zelf, maar de medewerker moet zelf ook wat doen. Dit zijn hele simpele dingen, zoals bijvoorbeeld het licht uit doen als er niemand meer is en de kachel lager zetten. Dit helpt ook om duurzamer te zijn. Deze dingen kost het bedrijf niks, misschien bespaart het juist wel geld. Het bedrijf hoeft dus niet te verbouwen, de medewerkers moeten alleen er zelf aan denken. Een goed idee is om bordjes op te hangen als geheugensteun om duurzamer te zijn (en te blijven!). Plastic en Papier - Dubbelzijdig printen Dubbelzijdig printen is een makkelijke vorm van duurzaamheid. Het bespaart veel geld en het is beter voor de natuur. Door dubbelzijdig te printen, wordt er minder papier verbruikt. - Plastic bekertjes. Plastic bekertjes worden bij het koffiezetapparaat heel veel gebruikt. Ze worden vaak maar een keer gebruikt. ECO NL adviseert om in plaats van bekertjes mokken te gebruiken, hierdoor worden er geen bekertjes weggegooid, het bespaart geld en het is beter voor het milieu. - Afval Op elke afdeling moet er minimaal één prullenbak voor papier, één prullenbak voor plastic, één prullenbak voor AFG en één prullenbak voor overig afval zijn. Verlichting - Lichtbesparing We zagen bij het bedrijf heel veel lampen, als we die met de helft kunnen verminderen scheelt het lampen en dus energie. We zagen veel verduisterende gordijnen hangen, als jullie die weg halen of overdag open laten, valt er veel meer licht naar binnen en hoeven er nauwelijks of geen lampen aan. 5

6 - Bewegingssensoren De verlichting in kantoren blijft vaak tot s avonds laat aan, terwijl er niemand meer is. Het is dan slim om bewegingssensoren te plaatsen, zo blijft het licht alleen aan als er echt iemand is. Natuurlijk zijn bewegingssensoren niet handig voor in de centrale hal, want die moet altijd verlicht zijn. De bewegingssensoren zijn alleen handig in kleine ruimtes, bijvoorbeeld de computerruimte en de toiletruimte. Vervoer - Parkeerkosten Veel mensen gaan iedere dag met de auto naar het werk. Dit is heel slecht voor het milieu, omdat er heel veel CO2 wordt uitgestoten. Als Mn Services echt een duurzaam bedrijf wil zijn, moeten de werknemers ook iets veranderen, vooral aan hun vervoersstijl. Om geen geld te verliezen maar juist te winnen, adviseert ECO NL om parkeerkosten in te voeren. De prijzen hiervan zijn aan het bedrijf om te beslissen. Hoe meer jullie willen doen aan het vele autorijden onder de werknemers, hoe hoger de parkeerkosten moeten zijn. Hiermee neemt het aantal autorijders af en maak het bedrijf zelfs nog enige winst. - Openbaar vervoer Willen jullie nou nóg meer doen aan het verbeteren van de vervoersstijl van de werknemers, dan is een gratis OV-chipkaart een goede oplossing. Als jullie dan elke maand een bepaald bedrag op de OV-chipkaart storten, dan wordt het voor de werknemers aantrekkelijker om met het openbaar vervoer te gaan in plaats van met de auto. Andere besparingen - Groene stroom Groene stoom wordt door veel energiebedrijven aangeboden. Het is misschien wel iets duurder, maar de CO2-uitstoot is veel minder. Mn Services kan een voorbeeld worden voor andere bedrijven. Als bedrijven zien dat Mn Services groene stroom gebruikt, willen andere bedrijven dat misschien ook. Zo wordt de prijs van groene stoom uiteindelijk lager. - Liftgebruik Het gebruik van de lift verbruikt veel energie en in de meeste gevallen is het gebruik van de lift niet nodig. Veel mensen gebruiken de lift in het bedrijf om een verdieping hoger te gaan. Dit is zonde van de energie. ECO NL adviseert het bedrijf om liftpasjes te maken, invaliden kunnen bijvoorbeeld zo n pasje aanvragen. Als iemand zware spullen naar een andere verdieping moet brengen, dan kan hij/zij bij de balie een pasje halen. Het is niet de bedoeling dat het pasjesgebruik misbruikt wordt. 6

7 - Sensorkranen In de toiletten waren er kranen waarbij je op een knop moet drukken om de kraan aan te zetten. Het water blijft een lange tijd stromen terwijl je het water niet meer gebruikt. Dit is zonde. Wij adviseren daarom om sensorkranen aan te schaffen. Er komt alleen water uit de kraan als er het nodig is, zo wordt er geen water verspild. Gewone kranen zijn geen oplossing want mensen kunnen vergeten om de kraan uit te zetten waardoor er toch weer water verspild wordt. - Biologische producten Normale groenten worden vaak met gif bespoten in de kas. Dit verhinderd de CO2- opname. Biologische producten hebben dit niet. Jullie kunnen in de kantine biologische producten aanbieden, dat is beter voor het milieu en de werknemers hebben geen kans dat er gif in hun lichaam komt als ze lunchen. Het is iets duurder maar wel zinvol. - Computergebruik Computers gebruiken veel energie en soms staan ze de hele dag aan, zonder dat iemand met de computer werkt. Het idee is om alle computers op elkaar aan te sluiten. Zo kunnen de systeembeheerders met één druk op de knop alle computers uitschakelen. Dit idee voorkomt dat iemand vergeet zijn computer uit te zetten, wat het energieverbruik omlaag brengt. Het is ook belangrijk om het beeldscherm van een computer (tijdelijk) uit te zetten, als een medewerker bijvoorbeeld even naar de wc gaat of gaat lunchen. Ook als het beeldscherm voor maar vijf minuten uit staat, scheelt het al energie. Windows heeft opties om duurzamer met computers om te gaan. Als een medewerker vijf minuten niet aan zijn computer komt, wordt het scherm zwart. Het beeldscherm staat nog wel aan, maar omdat het scherm zwart wordt scheelt dit energie. Ook heeft Windows een optie om het licht van het scherm minder fel te zetten. De toetsenborden en muizen van een computer verbruiken meer energie dan toetsenborden en muizen van een laptop. Ons idee is om alle toetsenborden en muizen die er nu zijn te vervangen door toetsenborden en muizen van een laptop. Deze verbruiken minder energie omdat ze eigenlijk zijn gemaakt voor laptops. Laptops werken op een accu en door deze toetsenborden en muizen te gebruiken, is de accu minder snel leeg. Door deze toetsenborden en muizen op een computer aan te sluiten, verbruikt de computer minder stroom. De ruimte met alle servers verbruikt veel energie. Het is moeilijk om deze servers te vervangen voor duurzamere apparaten. Dit kost namelijk ontzettend veel geld. Als Mn Services alleen op de kleine dingen let, scheelt het ook al veel energie en geld. Over een paar jaar is er misschien wat geld gespaard en zo kan Mn Services alsnog deze duurzame servers kopen. Tevens beschikken wij niet over de kennis over bepaalde duurzame computersystemen die nu op de markt zijn. 7

8 - Meubelbesparing De stoelen, banken, tafels en het andere interieur moet Multifunctioneel zijn. Hierin staat de vorm, gebruiksmogelijkheid en de prijs centraal. Een tafel mag bijvoorbeeld niet te duur zijn, omdat elke personeel minstens een bureau nodig heeft. Jullie kunnen de meubels bijvoorbeeld ook inkopen bij IKEA of een andere meubelzaak die duurzame meubels maakt. Investeren - Andere bedrijven Mn Services werkt samen met verschillende pensioenfondsen en andere bedrijven. Vaak zijn zij zelf niet duurzaam. Om deze bedrijven ook duurzaam te maken, kan Mn Services actie ondernemen. Mn services kan een contactpersoon van het bedrijf langsturen om ideeën voor te leggen. Als het bedrijf ermee instemt de ideeën te verwezenlijken, kan Mn Services investeren in het bedrijf om ze duurzamer te maken. Mn Services maakt hier uiteindelijk winst mee. - Aandelenmarkt Om winst te maken investeert Mn Services in bedrijven, ze kopen aandelen en verkopen die later weer. De bedrijven waarvan Mn Services aandelen koopt, zijn vaak niet duurzaam. Als Mn Services een duurzaam imago wil krijgen, moet het bedrijf proberen om zoveel mogelijk te investeren in groene bedrijven. Voor meer informatie over groene bedrijven zie pagina 9. Als jullie aan al deze punten zouden voldoen, zouden jullie wat ons betreft een 10 krijgen. Natuurlijk weten wij ook wel dat het onmogelijk is om al deze punten te realiseren, daarom hebben wij zoveel mogelijk ideeën opgesteld zodat jullie hiertussen een keuze kunnen maken over wat wel te realiseren valt en wat niet. Zo kunnen jullie toch nog een 7.5 krijgen, ondanks dat jullie niet aan al deze punten voldoen. 8

9 Duurzaam pensioen Een duurzaam pensioen, hoe stel je dat samen? Tegenwoordig speelt het milieu een steeds grotere rol, want onze kinderen moeten toch ook een goed leven kunnen leiden? Daarom is het verstandig om behalve een gewoon pensioen ook een duurzaam pensioen samen te stellen, dit was ook jullie opdracht voor ons. Wij hopen dat jullie positief verrast worden door onze ideeën! Het was erg lastig voor ons om dit te verwezenlijken. Dit kwam met name door de eis voor een hoog rendement, want een hoog rendement is tegenwoordig op zekere hoogte nog niet haalbaar bij het investeren in o.a. duurzame producten en energie. We hebben geprobeerd een zo aantrekkelijk en duurzaam mogelijk pensioen op te stellen, waarbij ook nog winst wordt gemaakt. Wij hebben een aantal mogelijke investeringen op een rijtje gezet, die binnen nu en vijf jaar gerealiseerd kunnen worden. Ook zijn bepaalde sectoren nu pas op gang aan het komen, zoals duurzame energiebronnen, maar als jullie hierin investeren is het pas over een lange tijd, ongeveer tussen de vijftien en twintig jaar, mogelijk winst te maken. Dit omdat veel milieubewuste investeringen nu nog geen hoog rendement opleveren, maar dat kan veranderen in de loop der jaren. Biologische landbouw Eén van de sectoren die milieuvriendelijk is en waarbij het investeren hierin nu al een redelijk hoog rendement kan opleveren is de landbouw, maar dan voornamelijk de biologische kant. In deze maatschappij wordt het steeds normaler gevonden om biologisch te eten, of uit eten te gaan in restaurants waar gekookt wordt met biologische producten. Ook komen er steeds meer gezondheidswinkels, zoals G&W, bij in Nederland, die zich specialiseren in biologische producten. Ook hebben de normale supermarkten hun eigen biologische assortiment, dus jullie kunnen bijvoorbeeld investeren in Albert Heijn. Milieuvriendelijke woningbouw Een andere sector waarin geïnvesteerd kan worden is de milieuvriendelijke woningbouw. Er komen steeds meer nieuwe gezinnen bij in Nederland en dus ook steeds meer nieuwbouw, steeds meer bouwbedrijven, zoals het VMZINC, werken met milieuvriendelijke materialen (o.a. dubbelglas/hr-glas, verf op kalkbasis) waarin dus door jullie geïnvesteerd kan worden. Duurzame merken Tegenwoordig worden er in veel meubelwinkels duurzame meubels verkocht, o.a. bij IKEA. Het is een idee om te investeren in de bedrijven die zich specialiseren in het maken van deze duurzame meubels. Ook kledingwinkels zoals Hennes & Maurits verkopen steeds meer kleding gemaakt van biologische katoen. De verkoop van deze kleding neemt de laatste tijd toe, een goede investering dus. 9

10 Milieuvriendelijke verpakkingen en recyclefabrieken Ook van deze tijd zijn milieuvriendelijke verpakkingen bij o.a. verzorgingsproducten. Veel vrouwen vinden het belangrijk dat hun verzorgingsproducten milieuvriendelijk zijn, maar vaak zijn deze producten erg duur. Als jullie nou investeren in een bedrijf zoals LUSH (Winkel die zich gespecialiseerd heeft in het ontwikkelen van milieuvriendelijke verpakkingen en natuurlijke ingrediënten voor hun verzorgingsproducten) dan wordt het vermogen van deze bedrijven vergroot en kunnen zij hun producten voor een lagere prijs op de markt brengen. Dit stimuleert mensen meer te letten op de milieuvriendelijkheid van verzorgingsproducten. Maar dit streven naar milieuvriendelijke verpakkingen kan natuurlijk niet zonder de recyclefabrieken. Zij moeten er voor zorgen dat verpakkingen gerecycled worden waardoor er minder nieuwe materialen nodig zijn. Fair Trade Jullie hebben ons verteld dat jullie het Fair Trade produceren van producten als duurzaam zien. Dat komt dan goed uit, want uit een onderzoek van Leene.txt is gebleken dat maar liefst 74% van de Nederlandse consument, ondanks de recessie, het liefst een eerlijk product koopt. Een optie die het nu goed zou kunnen doen is het investeren in een duurzame organisatie, bijvoorbeeld Fair Trade van Max Havelaar. Dit is een zesde sector waarin nu al geïnvesteerd kan worden. Wind- en zonne-energie Eén van de investeringen in sectoren die nu nog op gang aan het komen zijn is windenergie. Bekend is dat fossiele brandstoffen in de loop der jaren op raken, hier moet dus een alternatief voor bedacht worden. Een goed alternatief is bijvoorbeeld windenergie. Alleen windenergie levert nu nog niet genoeg energie op om het een duurzame sector te noemen. Jullie kunnen bijdragen aan het verbeteren van deze energiebron door hierin te investeren. Energiebedrijven, zoals Shell, hebben dan meer geld om voor duurzame windmolens te zorgen. Misschien als jullie juist die eerste stap zetten, gaan meerdere bedrijven het nut inzien van het investeren in deze sector. Hetzelfde geld voor zonne-energie, deze sector is nu nog erg op gang aan het komen maar over een paar jaar kan je door hierin te investeren best wel winst maken. Verder hebben we niet heel erg gekeken naar nieuwe energiebronnen. Dit, omdat jullie zelf hebben aangegeven hier liever niet in te willen investeren, want het levert nu nog een erg laag rendement op en jullie streven naar winst. Maar wij denken dat de investeringen in sectoren die binnen nu en vijf jaar gerealiseerd kunnen worden een goede kans op slagen hebben. Wij hopen dat jullie aan ons advies iets hebben gehad en jullie ook echt iets gaan doen met het investeren in duurzame bedrijven en dat steeds meer mensen geïnteresseerd zijn in jullie pensioenen, juist omdat ze duurzaam zijn. 10

11 Tot slot.. Het was een leerzame ervaring om advies over duurzaamheid te geven aan een echt bedrijf. We hopen dat we jullie met al onze duurzame ideeën hebben geholpen met het worden van een duurzamer bedrijf. Wij waarderen het ten zeerste dat jullie duurzaam willen worden, andere bedrijven kunnen hier een voorbeeld aan nemen. Ook al bestaat ons adviesbureau, ECO NL, niet echt, wij stelden het zeer op prijs dat jullie ons toch serieus namen. Het was goed om tijdens de rondleiding door Mn Services te zien dat jullie al redelijk veel aan duurzaamheid doen. Zoals duurzaam papier gebruiken en dubbelzijdig printen. Toch zijn er nog een tal van mogelijkheden om Mn Services duurzamer te maken. We hebben de beste en makkelijkst te realiseren opties gekozen, zodat het voor jullie niet te gecompliceerd wordt om duurzamer te worden. Als jullie nog vragen hebben of meer willen weten over ons bedrijf ECO NL neem dan een kijkje op onze website. 11

12 Dit rapport is tot stand gekomen door medewerking van alle ECO NL medewerkers zijnde: Ruben van Adrichem Marloes Bakker Patrick Blaauw Alice de Bolster Wingyu Chung Charina Datadin Natasja Doesburg Elise Plugge Meera Ramlal Pauline Rosenberg Stephanie Rycroft Quinn Vroom Rianne Wessels Design by: ECO NL Adviesbureau Web:

Energiebespaar Tips!

Energiebespaar Tips! Energiebespaar Tips! Hieronder vind u een aantal tips waarmee u op uw energierekening vele euro s kunt besparen. De tips zijn verdeeld in de verschillende onderdelen waaraan u energie verbruikt in uw huis.

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord ondernemen: hoe en wat?

Maatschappelijk verantwoord ondernemen: hoe en wat? Maatschappelijk verantwoord ondernemen: hoe en wat? Voor Van Dijk Employment Services is bijdragen aan een beter milieu, een beter klimaat en een betere samenleving vanzelfsprekend. Maatschappelijk verantwoord

Nadere informatie

Energiebespaar Tips!

Energiebespaar Tips! Energiebespaar Tips! Hieronder vind u een aantal tips waarmee u op uw energierekening vele euro s kunt besparen. De tips zijn verdeeld in de verschillende onderdelen waaraan u energie verbruikt in uw huis.

Nadere informatie

Hoe denken Schiedammers over bepaalde duurzame maatregelen en in hoeverre dragen zij zelf bij aan een duurzaam Schiedam?

Hoe denken Schiedammers over bepaalde duurzame maatregelen en in hoeverre dragen zij zelf bij aan een duurzaam Schiedam? Hoe denken Schiedammers over bepaalde duurzame maatregelen en in hoeverre dragen zij zelf bij aan een duurzaam Schiedam? Kenniscentrum MVS november 2015 oud papier gescheiden aanbieden textiel gescheiden

Nadere informatie

De kritische consument

De kritische consument De kritische consument Inleiding Om producten te kunnen maken heb je grondstoffen nodig. Mensen werken met deze grondstoffen en maken er producten van die we consumeren. Een ondernemer is tevreden als

Nadere informatie

Mijn kledinggebruik. Succes! Dit gedeelte gaat over het kopen van kleding.

Mijn kledinggebruik. Succes! Dit gedeelte gaat over het kopen van kleding. Mijn kledinggebruik Wellicht weet je al dat verschillende aspecten van kleding slecht zijn voor het milieu. In deze opdracht gaan we bekijken op welke manier jij zelf je steentje bij kan dragen aan het

Nadere informatie

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE DE LEERLINGENHANDLEIDING VMBO Naam: Klas: Datum: Pagina 2 INLEIDING Mensen maken op grote schaal gebruik van fossiele brandstoffen: aardolie, aardgas en steenkool. Fossiele brandstoffen ontstaan uit resten

Nadere informatie

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je

Nadere informatie

Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje

Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje ENERGIE Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje Zoek meer informatie op de computer en bekijk filmpjes over het onderwerp (achterin deze lesbrief staan websites en links voor filmpjes) Overleg

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma Faculteitsraden

Verkiezingsprogramma Faculteitsraden Verkiezingsprogramma Faculteitsraden 2018-2019 Ondernemende Studenten Leiden Sociale wetenschappen Groei Meer contact tussen Nederlandse studenten en internationals Beter niveau Engels van docenten Het

Nadere informatie

Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid

Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid Leerkrachtinformatie Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid Lesduur: 30 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten wat de gevolgen zijn van energie verbruik. De leerlingen weten wat duurzaamheid is. De leerlingen

Nadere informatie

CO 2 Prestatieladder. Energie auditverslag. Aspect(en): 2.A.3, 1.B.2, 2.B.2, 2.B.3

CO 2 Prestatieladder. Energie auditverslag. Aspect(en): 2.A.3, 1.B.2, 2.B.2, 2.B.3 CO 2 Prestatieladder Energie auditverslag Auteur: Dhr. A.J. van Doornmalen Aspect(en): 2.A.3, 1.B.2, 2.B.2, 2.B.3 Vrijgegeven: Dhr. A.J. van der Heul Datum: 11 juni 2014 Inhoudsopgave 1.0 Energie auditverslag...3

Nadere informatie

klimaatcasino Stellingenspel

klimaatcasino Stellingenspel Stelling 1 Dat een klein land als België z n CO 2 -uitstoot terugdringt, helpt niks. De grote landen moeten het doen. Stelling 2 Acties rond de opwarming van het klimaat zijn niet meer nodig omdat iedereen

Nadere informatie

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE DE LEERLINGENHANDLEIDING HAVO/VWO Naam: Klas: Datum: Pagina 2 INLEIDING De mens maakt op grote schaal gebruik van fossiele brandstoffen. Dit zijn bijvoorbeeld aardolie, aardgas en steenkool. Fossiele brandstoffen

Nadere informatie

Milieuopdrachten Sarahs Wereld

Milieuopdrachten Sarahs Wereld Milieuopdrachten Sarahs Wereld Om de wereld milieuvriendelijker te maken, heeft Sarah zeven milieutips. 1. De ruil je rijk! tip 2. De koop tweedehands! tip 3. De kijk uit wat je koopt! tip 4. De haal het

Nadere informatie

Een gebouw inrichten. Lesbrief over inrichting en afwerking. Project Topstages www.ontdektechniek.nu

Een gebouw inrichten. Lesbrief over inrichting en afwerking. Project Topstages www.ontdektechniek.nu Een gebouw inrichten Lesbrief over inrichting en afwerking Project Topstages www.ontdektechniek.nu Deel A: Voorbereiding Inleiding Het Mondial College krijgt binnenkort een nieuw gebouw. In dit gebouw

Nadere informatie

Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje

Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje AFVAL Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje Zoek meer informatie op de computer en bekijk filmpjes over het onderwerp (achterin deze lesbrief staan websites en links voor filmpjes) Overleg

Nadere informatie

Lessenplan C2C, dé duurzame oplossing?

Lessenplan C2C, dé duurzame oplossing? Lessenplan C2C, dé duurzame oplossing? (gebaseerd op lessen van 50 minuten) Les 1 en 2: Bekijken van de DVD Afval is Voedsel (Vpro Tegenlicht 6 oktober 2006) Maken van de verwerkingsopdrachten. De DVD

Nadere informatie

Wat weet jij over biologisch en over de bodem?

Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant

Nadere informatie

Onderzoek Milieubewust 2011 (personeel)

Onderzoek Milieubewust 2011 (personeel) Onderzoek Milieubewust 2011 (personeel) Gepubliceerd van 06.07.2011 tot 20.07.2011 197 respondenten 83 antwoorden (83 uniek) 42% responsepercentage 1 Bewust met water omgaan 54,2 % 45 2 Biologische consumptiegoederen

Nadere informatie

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec) Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere

Nadere informatie

Beleid duurzaam toerisme

Beleid duurzaam toerisme Beleid duurzaam toerisme Inhoudsopgave Inleiding 1 Energieverbruik 2 Papiergebruik 3 Afvalbeleid 4 Inkoopbeleid 5 Inleiding Duurzaam Toeristisch Ondernemen houdt in dat ondernemingen rekening houden met

Nadere informatie

Duurzaamheid. Sander Niessing. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/76953

Duurzaamheid. Sander Niessing. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/76953 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Sander Niessing 11 May 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/76953 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

DOELGROEP ONDERZOEK MOBIDICK

DOELGROEP ONDERZOEK MOBIDICK DOELGROEP ONDERZOEK MOBIDICK Tadek de Ruijter Niek Schadenberg Guillermo Peroti CMD2d Inhoudsopgave Inleiding 2 Vragenlijst 3 Albert Heijn Allerhande 4 Albert Heijn doelgroep 5 Interview 1 6 Interview

Nadere informatie

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE ACTIES HAVO/VWO

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE ACTIES HAVO/VWO DE ACTIES HAVO/VWO ACTIES RONDE 1 NEDERLANDSE OVERHEID De overheid besluit 500 subsidie te verlenen aan 30.000 woningeigenaren die hun woning isoleren. Dit levert in totaal een afname van 5 -units uitstoot

Nadere informatie

Onderzoeksverslag: Duurzaamheid ECL

Onderzoeksverslag: Duurzaamheid ECL Onderzoeksverslag: Duurzaamheid ECL Door: Jorg de Visser Klas: 5Va Datum: 18-10-12 Inleiding In mijn stage week ben ik onderzoek gaan doen hoe duurzaam het Eerste Christelijk Lyceum, te Haarlem is. Hier

Nadere informatie

Inhoud. Mijn leven. ik ga verhuizen

Inhoud. Mijn leven. ik ga verhuizen Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Plannen... 4 Hoofdstuk 2 Meubels enzo... 6 Hoofdstuk 3 Geld... 8 Hoofdstuk 4 Winkelen... 10 Hoofdstuk 5 Adreswijziging... 12 Hoofdstuk 6 De sleutel!... 14 Hoofdstuk 7 Voorbereiden...

Nadere informatie

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE ACTIES VMBO

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE ACTIES VMBO DE ACTIES VMBO ACTIES RONDE 1 NEDERLANDSE OVERHEID De overheid besluit 30.000 woningeigenaren die hun woning isoleren te belonen. Zij krijgen een subsidie van vijfhonderd euro. Dit levert in totaal een

Nadere informatie

Wij informeren u graag over de mogelijkheden, tips en handige weetjes op het gebeid van duurzaamheid en vooral wat ook zelf kunt doen.

Wij informeren u graag over de mogelijkheden, tips en handige weetjes op het gebeid van duurzaamheid en vooral wat ook zelf kunt doen. Investeren in duurzaamheid In de samenleving is er steeds meer aandacht voor duurzaamheid en energiebesparing. We gaan de komende jaren actief inzetten op duurzaam beheren. Energiezuinig wonen. Niet alleen

Nadere informatie

Practice what you preach

Practice what you preach Beste lezer, In deze nieuwsbrief staat het volgende centraal: Wat leeft er onder de medewerkers van VHL Leeuwarden & Velp als het om duurzaamheid gaat. Daarnaast is de huidige stand van zaken omtrent zonnepanelen

Nadere informatie

De zin van afvalscheiding

De zin van afvalscheiding De zin van afvalscheiding (...en de onzin die u wel eens hoort)...alles gaat toch op één hoop... Hoe zit het écht? z.o.z. Gescheiden afval blijft gescheiden Gescheiden afval blijft gescheiden Alles wat

Nadere informatie

Hoofddoel Bewustwording: Leraren en leerlingen worden zich bewust van het energieverbruik op school.

Hoofddoel Bewustwording: Leraren en leerlingen worden zich bewust van het energieverbruik op school. Startactiviteit groep 1/2 Hoofddoel Bewustwording: Leraren en leerlingen worden zich bewust van het energieverbruik op school. Subdoelen 1. Leerlingen en leraren worden zich bewust van welke apparaten

Nadere informatie

De Energiezuinige Wijk - De opdracht

De Energiezuinige Wijk - De opdracht De Energiezuinige Wijk De Energiezuinige Wijk De opdracht In deze opdracht ga je van alles leren over energie en energiegebruik in de wijk. Je gaat nadenken over hoe jouw wijk of een wijk er uit kan zien

Nadere informatie

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen Informatieblad speciaal voor kinderen Datum; Aalsmeer, jaar 2011 Gemaakt door; Bianca Wegbrands daar, Wat leuk dat je dit informatieblad speciaal voor kinderen wilt lezen. Ik zal me eerst even aan jou

Nadere informatie

1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% Er is helemaal geen klimaatprobleem. Weet niet / geen mening

1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% Er is helemaal geen klimaatprobleem. Weet niet / geen mening 1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% kunnen wel even wachten met grote maatregelen 17% 1 Een beetje dringend, we kunnen nog wel even wachten met grote maatregelen,

Nadere informatie

het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water

het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water 100%eco & north river écht duurzaam produceren 100%eco 100% betrouwbaar - 100% transparant Ons doel is een kleurrijk voetspoor op

Nadere informatie

Duur van de les Introductie (woordweb) Praatplaat, video en werkblad: Afsluiting (bespreking)

Duur van de les Introductie (woordweb) Praatplaat, video en werkblad: Afsluiting (bespreking) Groen & Geld Groep 7 en 8 Thema: Handel Les 2 Groene energie Organisatie Dit heeft u nodig Woordweb Praatplaat Video Digitaal schoolbord of computers Werkbladen Duurzaamheid Pen of potlood Internet Duur

Nadere informatie

onderneemt maatschappelijk verantwoord

onderneemt maatschappelijk verantwoord onderneemt maatschappelijk verantwoord www.coffeefresh.nl Coffee Fresh investeert in MVO Koffie is tegenwoordig meer dan zomaar een kopje koffie. Het is een beleving waarbij wij u nét dat beetje meer bieden.

Nadere informatie

BNR MINI-ENERGIEBESPARINGSWEDSTRIJD SPEELKAART VAN:

BNR MINI-ENERGIEBESPARINGSWEDSTRIJD SPEELKAART VAN: BNR MINI-ENERGIEBESPARINGSWEDSTRIJD SPEELKAART VAN: HANDLEIDING Bij BNR gaan jullie allemaal aan de slag met een mini-energiebesparingswedstrijd. Goed bezig! Maar hoe werkt het precies? Hierbij de handleiding:

Nadere informatie

Proposities voor Comfortabel leven

Proposities voor Comfortabel leven Proposities voor Comfortabel leven Concrete concepten voor installateurs en andere partijen in de markt Juni 2012 1 De zeven proposities voor comfortabel leven in één oogopslag 2 3 Patrick en Jolanda zijn

Nadere informatie

DE SLIMME METER Slim, bewust en Duurzaam

DE SLIMME METER Slim, bewust en Duurzaam DE SLIMME METER DE SLIMME METER Slim, bewust en Duurzaam Slim, Bewust en Duurzaam Wat is een slimme meter? Slimme meters vervangen de huidige gas- en elektriciteitsmeters. Deze digitale meter meet net

Nadere informatie

ASPIRAVI. Windpark Assenede

ASPIRAVI. Windpark Assenede ASPIRAVI Windpark Assenede SAMEN GEDREVEN DOOR DE WIND WINDPARK ASSENEDE Windpark Assenede: Projectlocatie Projectkenmerken Timing / planning van de werken Investeer mee via Aspiravi Samen cvba Aankoop

Nadere informatie

rolgordijnen rolgordijnen by environment creating a better

rolgordijnen rolgordijnen by environment creating a better rolgordijnen rolgordijnen by creating a better environment Rolgordijnen Daglicht is essentieel om je prettig te voelen in je eigen woon- en werkomgeving. Vooral het contact met de buitenwereld is een belangrijke

Nadere informatie

ASPIRAVI. Project E403 Lichtervelde en Wingene

ASPIRAVI. Project E403 Lichtervelde en Wingene ASPIRAVI Project E403 Lichtervelde en Wingene Groei naar een duurzame samenleving Europese doelstelling tegen de opwarming van het klimaat : 20-20-20 tegen 2020 : 20% minder CO 2 uitstoot 20% minder energie

Nadere informatie

Milieujaarverslag Adviesbureau SAM b.v.

Milieujaarverslag Adviesbureau SAM b.v. Milieujaarverslag Adviesbureau SAM b.v. 2010 ALGE/0042/JS/MV 1 september 2011. 1 1. Inleiding Voor u ligt het milieujaarverslag van Adviesbureau SAM Dit jaarverslag beschrijft de milieugevolgen van ons

Nadere informatie

Over Your Added Value

Over Your Added Value Your Added Value gespecialiseerd in bouw en advisering van Webshop & Websites Over Your Added Value Bijgedragen door A.D.O. van Dijk Your Added Value houdt zich bezig met adviseren en bouwen van Websites

Nadere informatie

Wat is er aan de hand? http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20080701_broeikaseffect02

Wat is er aan de hand? http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20080701_broeikaseffect02 Wat is er aan de hand? http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20080701_broeikaseffect02 Goed nieuws: JIJ kunt verschil maken! Target Onze school gaat een steentje bijdragen! De uitdaging: krijg met de hele

Nadere informatie

6Het voorbereidingsdraaiboek

6Het voorbereidingsdraaiboek DC 6Het voorbereidingsdraaiboek In dit dc-thema vind je informatie over het voorbereiden van een evenement. Het is een soort checklist van tien aandachtspunten, om te controleren of je niets vergeten bent.

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

Rapportage Werkgebieden. BIJ Voorbeeld. support@meurshrm.nl. Naam: Datum: 02.04.2015. Email:

Rapportage Werkgebieden. BIJ Voorbeeld. support@meurshrm.nl. Naam: Datum: 02.04.2015. Email: Rapportage Werkgebieden Naam: BIJ Voorbeeld Datum: 02.04.2015 Email: support@meurshrm.nl BIJ Voorbeeld / 02.04.2015 / Werkgebieden (QWGM) 2 Inleiding In welke branche wil jij werken? Welke werkgebieden

Nadere informatie

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014 LERAREN HANDBOEK 1e Editie, 2014 1. Je eerste Workshop Om te beginnen In dit Leraren Handboek vind je een paar tips en tricks die je kunnen helpen bij het voorbereiden van je workshop. Als je nog nooit

Nadere informatie

Milieu: pictogrammen KWALIFICATIE DETAILHANDEL

Milieu: pictogrammen KWALIFICATIE DETAILHANDEL KWALIFICATIE DETAILHANDEL Milieu: pictogrammen Milieuvriendelijk ondernemen (mvo) is een trend in de detailhandel. Het doel van milieuvriendelijk ondernemen is dat een bedrijf rekening houdt met het effect

Nadere informatie

Prijzengeld: 5.000,- Deadline: 23 November 2014 Battle type: Premium Battle. Hoe voorkomen we piekbelasting van het elektriciteitsnet?

Prijzengeld: 5.000,- Deadline: 23 November 2014 Battle type: Premium Battle. Hoe voorkomen we piekbelasting van het elektriciteitsnet? Prijzengeld: 5.000,- Deadline: 23 November 2014 Battle type: Premium Battle Hoe voorkomen we piekbelasting van het elektriciteitsnet? Introductie Stedin is als netbeheerder verantwoordelijk voor een veilig

Nadere informatie

Verslag Creatief Denken en Pitchen

Verslag Creatief Denken en Pitchen Verslag Creatief Denken en Pitchen Jeroen Dusseldorp 2041664 PM1DV Leraar: Serge verwiel 1 Voorwoord Korte evaluatie van trainingen De beroepsvaardigheden trainingen vond ik dit blok toch wel het leukste

Nadere informatie

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE ACTIES PRIMAIR ONDERWIJS

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE ACTIES PRIMAIR ONDERWIJS DE ACTIES PRIMAIR ONDERWIJS ACTIES RONDE 1 NEDERLANDSE REGERING De regering beloont mensen als hun koophuis minder warmte verliest (isoleren). De -meter daalt met 5 punten. Het kost 1500 euro. : -1500

Nadere informatie

ALLES-IN-HUIS SLIM BETALEN

ALLES-IN-HUIS SLIM BETALEN ALLES-IN-HUIS SLIM BETALEN ALLES-IN-HUIS EEN INVESTERING IN DE TOEKOMST De gemiddelde energierekening in een huis met energielabel F is ongeveer 185,- per maand en op de jaarafrekening staat 2.200,-. Over

Nadere informatie

Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting

Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting DUTCH Wedstrijd Correspondentie en notuleren De wedstrijdtekst bevindt zich in de derde kolom van de lettergrepentabel in art. 19.1 van het Intersteno

Nadere informatie

Dit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen.

Dit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen. INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel

Nadere informatie

Voor het welzijn van kind en school. Klas 3!

Voor het welzijn van kind en school. Klas 3! Voor het welzijn van kind en school Klas 3! Wat is energie Energie heb je nodig om iets te doen. Je hebt het nodig om een auto mee te kunnen laten rijden, een huis mee te verwarmen of een fabriek mee te

Nadere informatie

Waarom doen we het ook alweer?

Waarom doen we het ook alweer? Apart inzamelen van gft-afval Als Vereniging Afvalbedrijven stimuleren we dat al het afval in Nederland op de juiste manier wordt verwerkt. Hierbij houden we rekening met het milieu en de kosten. De meest

Nadere informatie

CO 2 reductiedoelstellingen 2016

CO 2 reductiedoelstellingen 2016 Civil at Hart b.v. Koperslager 7 2631 RK Nootdorp T (015) 251 20 10 E info@civilathart.nl I www.civilathart.nl KvK Haaglanden 272.87.214 BTW nr. : NL 8187.43.906.B01 CO 2 reductiedoelstellingen 2016 Conform

Nadere informatie

Energie auditverslag

Energie auditverslag CO 2 Prestatieladder Portfolio 2010 Energie auditverslag Auteur: Dhr. A.J. van Doornmalen Aspect(en): 2.A.3-1.B - 2.B - 3.B - 2.C.2 Vrijgegeven: Dhr. A.J. van der Heul Datum: 7 februari 2012 Inhoud Energie

Nadere informatie

Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW. Groep 6, 7, 8

Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW. Groep 6, 7, 8 Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW Groep 6, 7, 8 Eindhoven, 8 september 2011 In het kort In deze lesbrief vind je een aantal uitgewerkte lessen waarvan je er één of meerdere kunt uitvoeren.

Nadere informatie

Hoe ziet jouw ideale gereedschapskist eruit? Kun jij de fiets van de toekomst maken? Wat voor werkplek zou jij willen hebben?

Hoe ziet jouw ideale gereedschapskist eruit? Kun jij de fiets van de toekomst maken? Wat voor werkplek zou jij willen hebben? Lesbrieven en werkstukjes Techniek is overal Hoe ziet jouw ideale gereedschapskist eruit? Kun jij de fiets van de toekomst maken? Wat voor werkplek zou jij willen hebben? Vrijdag 1 oktober 01 van 1.00

Nadere informatie

Leiden is een typische studentenstad en heeft dus veel kamerbewoners.

Leiden is een typische studentenstad en heeft dus veel kamerbewoners. EC 01. EEN KAMER HUREN IN LEIDEN. Leiden is een typische studentenstad en heeft dus veel kamerbewoners. Vermoedelijk blijft het aanbod van kamers achter bij de vraag, waardoor er gemakkelijk prijsopdrijving

Nadere informatie

Om deze hoofdvraag te kunnen beantwoorden ga ik eerst een aantal deelvragen onderzoeken en beantwoorden.

Om deze hoofdvraag te kunnen beantwoorden ga ik eerst een aantal deelvragen onderzoeken en beantwoorden. Praktische-opdracht door een scholier 1695 woorden 25 januari 2006 6,6 92 keer beoordeeld Vak M&O Inleiding IKEA, wie kent het bedrijf niet. Bijna iedereen is er ooit wel eens geweest en heeft er wel iets

Nadere informatie

Bespaar-toptips. die watt opleveren. samen@heuvelrugenergie.nl www.heuvelrugenergie.nl

Bespaar-toptips. die watt opleveren. samen@heuvelrugenergie.nl www.heuvelrugenergie.nl Bespaar-toptips die watt opleveren samen@heuvelrugenergie.nl www.heuvelrugenergie.nl Bespaar-toptip 1 Waterbesparende douchekop (max. 8L per minuut doe de emmerproef om dit te testen) ± 90 p.j. De groenste

Nadere informatie

CO 2 Prestatieladder. Energie auditverslag. Aspect(en): 2.A.3-1.B - 2.B - 3.B - 2.C.2

CO 2 Prestatieladder. Energie auditverslag. Aspect(en): 2.A.3-1.B - 2.B - 3.B - 2.C.2 CO 2 Prestatieladder Energie auditverslag Auteur: Dhr. A.J. van Doornmalen Aspect(en): 2.A.3-1.B - 2.B - 3.B - 2.C.2 Vrijgegeven: Dhr. A.J. van der Heul Datum: 28 februari 2012 Inhoud Energie auditverslag...

Nadere informatie

Energieteams groep 7 8

Energieteams groep 7 8 Energieteams groep 7 8 Als de problemen en oplossingen voor klimaatverandering helder zijn, kun je de leerlingen van groep 7 en 8 energieteams laten vormen. Ieder team krijgt een eigen missie! Hieronder

Nadere informatie

LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES

LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES Inhoud In de introductieles gaat u met de leerlingen aan de slag met het thema duurzaam en eerlijk eten. Samen met de leerlingen bekijkt u drie filmpjes die uitleggen

Nadere informatie

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE

DE ENERGIE[R]EVOLUTIE DE LEERLINGENWERKBOEK DE EINDOPDRACHT Team: Klas: Datum: Pagina 2 INLEIDING De mens maakt op grote schaal gebruik van fossiele brandstoffen. Dit zijn bijvoorbeeld aardolie, aardgas en steenkool. Fossiele

Nadere informatie

Naar een duurzaam Hyperion. Bouwen als een. Wortels halen water uit de grond om dit te transporteren door de aderen van de boom

Naar een duurzaam Hyperion. Bouwen als een. Wortels halen water uit de grond om dit te transporteren door de aderen van de boom Bouwen als een boom Materialen en Energie Stadskantoor in Venlo gebouwd volgens Cradle to Cradle principes Wortels zijn de fundering Wortels halen water uit de grond om dit te transporteren door de aderen

Nadere informatie

De kansen van online samenwerken

De kansen van online samenwerken De kansen van online samenwerken Independent Insurances Whitepaper 10/10 10-2015 De kansen van online samenwerken Independent Insurances Whitepaper 10/10 10-2015 INDEPENDENT INSURANCES Introductie De

Nadere informatie

Footprint eerste helft 2014:

Footprint eerste helft 2014: September 2014 Vanaf vorig jaar november is Pilkes door TÜV gecertificeerd voor niveau 3 van de CO 2-Prestatieladder. Met deze nieuwsbrief houden wij u graag op de hoogte van de vorderingen. Pilkes heeft

Nadere informatie

Nr.01 / Februari 2012. Doe mee en verminder CO2!

Nr.01 / Februari 2012. Doe mee en verminder CO2! Nr.01 / Februari 2012 Doe mee en verminder CO2! De Groene Hollander is dé MVO-krant van Hollandridderkerk opgezet door het (milieu-)adviesteam. Het (milieu-)adviesteam is tot stand gekomen naar aanleiding

Nadere informatie

Duurzaamheid - enquête Bo-Ex Panel

Duurzaamheid - enquête Bo-Ex Panel Duurzaamheid - enquête Bo-Ex Panel Duurzaamheid speelt een steeds belangrijkere rol in onze maatschappij. Vaak vanuit het besef dat het verstandig is om anders om te gaan met onze aarde. Op het gebied

Nadere informatie

Ketenmangement Bloemen 2003-2009

Ketenmangement Bloemen 2003-2009 Ketenmangement Bloemen 2003-2009 Overheid, Bedrijfsleven en Maatschappelijke organisaties werken samen om de markt te stimuleren en geeft hiermee uitvoering aan het convenant marktontwikkeling Biologische

Nadere informatie

Jaarthema-activiteit KLJ Natuurlijk

Jaarthema-activiteit KLJ Natuurlijk Jaarthema-activiteit KLJ Natuurlijk Maak je eigen duurzame boerderij Doelgroep + 16 Locatie Het KLJ-lokaal Doel van het spel Maak je eigen duurzame boerderij De leden komen naar de activiteit met de fiets

Nadere informatie

E-mail: info@steigerhoutmeubels.nl. www.steigerhoutmeubels.nl

E-mail: info@steigerhoutmeubels.nl. www.steigerhoutmeubels.nl Interieurbouw t Steigertje Meubels op maat voor huis, tuin en projecten Handelsweg 7 1693 AZ Wervershoof (bezoek alleen op afspraak) Tel: 0228-543414 Fax: 0228-543418 E-mail: info@steigerhoutmeubels.nl

Nadere informatie

Bedankt voor het downloaden van dit boek!

Bedankt voor het downloaden van dit boek! Geldbesparen Bedankt voor het downloaden van dit boek! Je financiële leven gaat nu veranderen. Helemaal vanzelf! Nee natuurlijk niet maar ik ga je wel helpen met dit gratis E-book om te besparen op alledaagse

Nadere informatie

INLEIDING Bovendien vervuilen diezelfde energiebronnen onze planeet!

INLEIDING Bovendien vervuilen diezelfde energiebronnen onze planeet! INLEIDING Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen: koken, verwarmen, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel verschillende

Nadere informatie

De voorraad De aanhanger Het industrieterrein

De voorraad De aanhanger Het industrieterrein 1.1 de industrie De fabriekshal Aantreffen Allergrootst De voorraad De aanhanger Het industrieterrein Afleveren Overnemen De delfstof Industrieterrein Een industrieterrein is een plaats waar veel fabrieken

Nadere informatie

Stichting Kinderpostzegels

Stichting Kinderpostzegels Stichting Kinderpostzegels gemaakt door Eva Prince 10/10/15 voorwoord Ik doe mijn werkstuk over Kinderpostzegels. Want ik vind dat kinderpostzegels verkopen leuk is. Ik vind dat Stichting Kinderpostzegels

Nadere informatie

Thema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag

Thema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag Thema Op het werk. Demet TV Lesbrief 8. De eerste werkdag Deze les gaat over de eerste werkdag. gaat voor het eerst werken bij een snoepfabriek. Hij komt binnen en maakt kennis met de chef. De chef vertelt

Nadere informatie

Toekomst van uw biologische boerderijwinkel.

Toekomst van uw biologische boerderijwinkel. Toekomst van uw biologische boerderijwinkel. Naam: William Ton (1604410) Docent: Rob van den Idsert Specialisatie: Concept Periode: 2015-D Datum: 27-05-2015 Toekomst van uw biologische boerderijwinkel.

Nadere informatie

2. Op een bruiloft. 3. Wanneer je de hond uitlaat

2. Op een bruiloft. 3. Wanneer je de hond uitlaat Zijn die leuke mannen er nou überhaupt nog wel? Dat is iets wat single vrouwen zich vaak afvragen. JA, die leuke mannen zijn er zeker nog wel. Waar dan? vraag jij je af. Wij hebben voor jou 15 plekken

Nadere informatie

Om onderstaande vragen te beantwoorden, loop je door de school. Kom je er niet uit? Bewaar de vraag dan voor de conciërge.

Om onderstaande vragen te beantwoorden, loop je door de school. Kom je er niet uit? Bewaar de vraag dan voor de conciërge. Wil jij jouw docenten eens cijfers geven en beoordelen op hun gedrag in plaats van dat zij altijd maar jou beoordelen? Nu is het jouw beurt! Nu mag jij ze wijzen op dingen die ze kunnen verbeteren. Drinken

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

ASPIRAVI. Windpark Haaltert

ASPIRAVI. Windpark Haaltert ASPIRAVI Windpark Haaltert SAMEN GEDREVEN DOOR DE WIND WINDPARK HAALTERT Windpark Haaltert: Projectlocatie Projectkenmerken Timing van de werken Investeer mee via Aspiravi Samen cvba Aankoop van groene

Nadere informatie

VOORKOM SLUIPVERBRUIK

VOORKOM SLUIPVERBRUIK Duurzamer in 1 dag VOORKOM SLUIPVERBRUIK SLIM BESPAREN Als je apparaten uitschakelt in plaats van op stand-by te laten staan, verdien je zo n 70 euro per jaar. ENE17017-FOL-Dag-Sluipverbruik_A5_v04.indd

Nadere informatie

Interview verslag! Anouk van Houten 538565. Interview verslag. Naam: Anouk van Houten, 538565 Klas: INF1c Vak: Interviewen Docent: Ellen Leen

Interview verslag! Anouk van Houten 538565. Interview verslag. Naam: Anouk van Houten, 538565 Klas: INF1c Vak: Interviewen Docent: Ellen Leen Interview verslag Naam: Anouk van Houten, 538565 Klas: INF1c Vak: Interviewen Docent: Ellen Leen Inhoudsopgave: Voorwoord -!!!!! blz. 3 Wempe Webdesign -!!!! blz. 4 Opleiding -!!!!!! blz. 4 Beroepskeuze

Nadere informatie

HET GROENSTE PAPIER TER WERELD spaart bomen spaart energie spaart water

HET GROENSTE PAPIER TER WERELD spaart bomen spaart energie spaart water HET GROENSTE PAPIER TER WERELD spaart bomen spaart energie spaart water 100%eco & NORTH RIVER ÉCHT DUURZAAM PRODUCEREN 100%eco 100% betrouwbaar - 100% transparant Ons doel is een kleurrijk voetspoor op

Nadere informatie

Bernd Roemmelt / Greenpeace HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL

Bernd Roemmelt / Greenpeace HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL Bernd Roemmelt / Greenpeace HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL Greenpeace is een organisatie die ereldijd opkomt voor het milieu. We illen de natuur en de dieren daarin beschermen.

Nadere informatie

= een rij struiken of planten die dichtbij elkaar staan. = een hoge lamp die langs de weg staat.

= een rij struiken of planten die dichtbij elkaar staan. = een hoge lamp die langs de weg staat. Woordenschat blok 1 gr4 Les 1 De heg De lantaarn De plant Het tuinhek Het terras De garage Het dorp De stad De zwerver De stoep De woonwijk = een rij struiken of planten die dichtbij elkaar staan. = een

Nadere informatie

Les Energie besparen LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE. Werkblad

Les Energie besparen LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE. Werkblad LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Energie besparen Werkblad Les Energie besparen Werkblad Stel je voor dat fossiele brandstoffen morgen bijna op zouden zijn. De huizen zouden koud blijven. Er zou geen energie

Nadere informatie

5,4. Spreekbeurt door een scholier 1606 woorden 21 mei keer beoordeeld. Nederlands. A. Er zijn verschillende soorten en vormen van energie.

5,4. Spreekbeurt door een scholier 1606 woorden 21 mei keer beoordeeld. Nederlands. A. Er zijn verschillende soorten en vormen van energie. Spreekbeurt door een scholier 1606 woorden 21 mei 2003 5,4 169 keer beoordeeld Vak Nederlands A. Er zijn verschillende soorten en vormen van energie. Ik ga deze spreekbeurt houden over energie. Verschillende

Nadere informatie