Wat zijn de duurzame uitdagingen voor de houtsector?

Transcriptie

1 Wat zijn de duurzame uitdagingen voor de houtsector? SUSTECH 5/11/2013 Dorothy Mingneau een gezamenlijk initiatief van: SUSTECH, partner van:

2 Een vraag/noodzaak? TEST AANKOOP, oktober 2013

3 Een vraag/noodzaak? Habitat blinkt niet uit in transparantie, integendeel. Over inspanningen om het milieu te ontzien en arbeiders te beschermen, wordt amper gecommuniceerd. Casa verschafte ons amper informatie over zijn milieu- en sociaal beleid. Dat roept vragen op

4 Een bedreiging?

5 Een opportuniteit hebben gebouwen met een houten draagstructuren een lagere energie-inhoud en een significant lagere bijdrage tot de klimaatsverandering dan alternatieven a 10% increase in the percentage of wooden houses in Europe produce sufficient CO2 savings to account for about 25% of the reductions prescribed by the Uit studies TCHN en Tackle Climate Change

6 Hout geeft zuurstof

7 Hout geeft zuurstof Er zijn twee manieren om de concentratie in de atmosfeer te reduceren: enerzijds door het verminderen van de CO 2 emissies en anderzijds door het wegnemen en opslaan van CO2 uit de atmosfeer, met andere woorden het reduceren van 'koolstofbronnen' en het vergroten van 'koolstofopslag'. Hout heeft het unieke vermogen beide te doen.

8 Mooie inspanningen Er worden al mooie inspanningen geleverd door houtbedrijven!

9 Decospan draagt in de eerste plaats Rationeel Energiegebruik hoog in het vaandel. Haar topprioriteit? De ecologische voetafdruk van het bedrijf dagelijks proberen te verlagen. De productievestigingen werken volgens een duurzaam bedrijfsmodel dat de impact op het milieu op termijn moet neutraliseren.

10

11 Mooie inspanningen

12 Mooie inspanningen

13 Een stap verder Noodzaak om toch een stapje verder te gaan

14 Een stap verder Samenstelling van de grofvuil fractie THM = ca. 80%

15 Een stap verder Samenstelling van de grofvuil fractie

16 Evolueren naar een circulair model Van lineair productiemodel naar gesloten kringloopmodel

17 Evolueren naar een circulair model Lineair model onder druk: Schaarste van materialen, stijgende grondstofprijzen, Nood aan model dat waardevernietiging tegengaat. Producten worden na hun gebruiksfase niet meteen afgedankt, maar krijgen tweede leven in dezelfde of andere vorm. Grondstoffen en materialen behouden hun waarde!

18 Bron: Rabobank NL, 2012 Evolueren naar een circulair model

19 Evolueren naar een circulair model Circulair model Winsten: minder afhankelijk van virgin grondstoffen (beschikbaarheid)/van grondstofontginning/van import, Opportuniteiten: motor voor innovatie en groei =>ontwikkeling van nieuwe technologie, nieuwe markten, terugverdienmodellen op basis van gebruik ipv Antwoord op maatschappelijke uitdagingen: bv. aanvaardingsplicht van end-of-lifeproducten

20 Evolueren naar een circulair model Bron: Vanheede

21 Evolueren naar een circulair model 8 uitdagingen werden centraal geplaatst

22 8 uitdagingen ONTWIKKELINGSFASE Dematerialisatie Duurzame materiaalselectie Design for disassembly en recycling Re-assemblage Modulariteit END-OF-LIFE FASE Hergebruik Recyclage Levensduurverlenging

23 DEMATERIALISATIE

24 dematerialisatie Dematerialisatie: materialen efficiënter inzetten en het gebruik ervan minimaliseren Wordt het materiaal wel optimaal toegepast? Kan hetzelfde resultaat worden bekomen door minder materiaal te gebruiken? Principes die men kan hanteren: Streef naar zo min mogelijk materiaal door niet te overdimensioneren en slim te construeren vb. ribben verkiezen boven extra materiaaldikte Streef naar een klein volume, zodat het product tijdens transport minder ruimte vergt Creëer lichte structuren Bedenk nieuwe productconcepten Vervang producten door diensten

25 dematerialisatie

26 dematerialisatie

27 dematerialisatie

28 dematerialisatie Wij kopen alle hout op maat aan zodat er zo weinig mogelijk verlies is Hout wordt voorgeschaafd om eventuele gebreken snel vast te stellen Hout dat niet zo mooi is wordt gebruikt voor de onderkant

29 dematerialisatie Je ontdekt zo meteen meer over dematerialisatie in oa de presentatie van Jeroen Persyn van de OVAM en Karen Sprengers van MateriO

30 DUURZAME MATERIAALSELECTIE

31 duurzame materiaalselectie Duurzame materiaalselectie: bij de materialisatie zoeken naar duurzame materiaal/proces alternatieven Maak een bewuste materiaalselectie en vergelijk materiaalalternatieven op hun milieu-impact. Principes die men kan hanteren: Vermijd - Giftige stoffen (Pb, Hg, etc) - Schaarse materialen Maak gebruik van: Lean materialen, hernieuwbare materialen, lage energie materialen, gerecycleerde materialen, recycleerbare materialen, biodegradeerbare materialen, materialen met een gesloten cyclus (C2C)

32 duurzame materiaalselectie Beperkt het aantal materiaalsoorten Probeer additieven te verminderen of te voorkomen, zonder aan kwaliteit in te boeten: brandvertragers, weekmakers, vulstoffen, blaasmiddelen, anti-oxidanten, hitte-stabilisatoren, UVstabilisatoren, kleurstoffen/pigmenten,

33 duurzame materiaalselectie Hout heeft als materiaal diverse troeven in handen Hout is: - hernieuwbaar - recycleerbaar - energiezuinig : voor verwerking vele malen minder energie nodig (vb. tav alumium in schrijnwerk) -

34 duurzame materiaalselectie Voor de Bio-3 is één vijfde van de hoeveelheid edel hout nodig in vergelijking met een massief houten vloer. De vloer gebruikt enkel ecologische verantwoorde lijmen en afwerkingen. Het productieproces is uitgebreider dan bij volmassief parket, maar door het gebruik van goedkopere grondstoffen en de efficiëntere benutting van de boomstam, is de Bio-3 20 tot 25% goedkoper dan volmassief parket.

35 duurzame materiaalselectie Materiaalcombinaties Elk materiaal gebruikt voor zijn functie? Wat met recycleerbaarheid? Aandacht voor afwerkingen?

36 duurzame materiaalselectie

37 duurzame materiaalselectie

38 duurzame materiaalselectie

39 duurzame materiaalselectie

40 duurzame materiaalselectie Je ontdekt zo meteen meer over duurzame materiaalselectie en duurzame materiaaltechnologie in oa de presentaties van Carine Lefèvre van Cori en Karen Sprengers van MateriO

41 DESIGN FOR DISASSEMBLY AND RECYCLING

42 RE-ASSEMBLAGE

43 Design for recycling en disassembly Design for recycling en disassembly: Design for disassembly en Design for recycling zijn ontwerpmethodes waarbij product zo worden ontworpen dat ze eenvoudig, kostenefficiënt en snel kunnen worden ontmanteld aan het einde van hun levenscyclus zodat onderdelen kunnen worden hergebruikt en gerecyleerd of zelfs geremanufactured. Principes die men kan hanteren: Zorg dat het product eenvoudig te ontmantelen is Zorg dat op een eenvoudige wijze zuivere materiaalfracties kunnen worden verkregen Vermijd grote variëteiten van materialen Vermijd permanente verbindingen tussen onderdelen uit een verschillend materiaal Zorg dat onderdelen eenvoudig verwijderd kunnen worden en beperk het aantal onderdelen

44 Design for recycling en disassembly Vermijd oppervlakte behandelingen zodat de materialen zo zuiver mogelijk kunnen worden gehouden Beperk het aantal bevestigingen (verschillende bevestingswijzen => zelfde standaardtools) Re-assemblage: naast een efficiënte demontage, de mogelijkheid bekijken om gebruikte onderdelen opnieuw in te zetten, maar ook de vervanging van onderdelen tijdens het gebruik te optimaliseren

45 Design for disassembly and recycling

46 Design for disassembly and recycling

47 Design for disassembly and recycling

48 Design for disassembly and recycling

49 Design for disassembly and recycling

50 Design for disassembly and recycling

51 Design for disassembly and recycling

52 Design for disassembly and recycling

53 Design for disassembly and recycling

54 Design for disassembly and recycling

55 Design for disassembly and recycling Je ontdekt zo meteen meer over duurzame verbindingsmethoden in oa de presentaties van Jeroen van Der Kleij (Sika) en Lieven De Boever (TCHN)

56 MODULARITEIT

57 Modulariteit Modulariteit bij de ontwikkeling van producten streven naar een grote flexibiliteit in de opbouw van het product zodat de gebruiksduur kan worden verlengd. Maak een modulaire opbouw mogelijk ( Design for Modularity ) die upgrades en stijl veranderingen mogelijk maken.

58 Modulariteit

59 HERGEBRUIK

60 Hergebruik Hergebruik het hergebruik van materialen, onderdelen en producten (na productafdanking) maximaal optimaliseren. Het sluiten van kringlopen, door hergebruik van het product, onderdelen of materialen beoogt de milieubelasting te verlagen doordat de reeds geïnvesteerde materialen en energie die nodig waren voor het produceren van het oorspronkelijk product nogmaals kunnen worden ingezet Principes die men kan hanteren: Stimuleer het hergebruik van het product voor dezelfde of een nieuwe toepassing vb. herbekleden van meubelen Streef naar hergebruik op productdelen niveau (Remanufacturing) Uitdaging bij deze strategie is een terugname- en herverwerkingssysteem te ontwikkelen.

61 Hergebruik

62 Hergebruik

63 Hergebruik FSC sloophout

64 Hergebruik NEWASTE Precycles waste. Producing design products from waste material!

65 REpair Hergebruik REuse REcycle Reuse without any changes to the object. Only clean and fix minor things Reuse with changes to the object. Dienstverlening NNOF Give metal cabinets a paintjob Refurnish a chair Give a desk new desktop Recycle an object to make another object. Use desktops to make lounge Use pedestal to make lockers

66 Hergebruik REcycle NNOF

67 RECYCLAGE

68 Recyclage Recyclage afvalstoffen (uit productie en na productafdanking) minimaliseren en kwalitatief hoogwaardig recycleren. Principes die men kan hanteren: Streef naar materiaalrecycling in de oorspronkelijke toepassing (primary recycling); Bekijk de mogelijkheden van upcycling (recycling in een hoogwaardiger toepassing) Streef in laatste instantie naar materiaalrecycling in een laagwaardiger toepassing (recycling voor "Down Cycling") Vermijd elementen die het recycleren moeilijk maken (vb stickers) Bekijk de mogelijkheid om de kringloop 100% te sluiten (principe cradle-to-cradle)

69 recyclage Gelijktijdig kijkt de spaanplaatindustrie naar de inzet van gerecycled hout, maar moet deze maximaal gesorteerd, en dus ontdaan zijn van chemische stoffen, kunststof, verfstoffen en dergelijke.

70 recyclage

71 recyclage

72 recyclage

73 recyclage

74 recyclage

75 Recyclage Je ontdekt zo meteen meer over recyclage- en scheidingstechnieken in de presentatie van Bob Vander Beke (Centexbel)

76 LEVENSDUURVERLENGING

77 Levensduurverlenging Levensduurverlenging de productlevensduur verlengen door veroudering en slijtage te minimaliseren. Verleng de technische levensduur (de tijd dat het product goed functioneert, met behoud van eigenschappen en functionaliteiten na eventuele onderhoudsbeurten) en de esthetische levensduur (de tijd dat de gebruiker het product mooi vindt), zodat het product langer gebruikt zal worden. Principes die men kan hanteren: Verhoog de betrouwbaarheid en duurzaamheid rekening houdend met de nodige onderhoudsbeurten Verhoog de bedrijfszekerheid Vereenvoudig onderhoud en herstelling Verlaag de modegevoeligheid Intensiveer de gebruiker-product relatie (emo-design)

78 Levensduurverlenging Woodforum

79 Levensduurverlenging Dat de Gargantua, het allereerste ontwerp van Wynants, na 17 jaar nog steeds verkocht wordt, is een bewijs van de duurzaamheid die de ontwerper uit de Westhoek nastreeft. Als ontwerper heb je een grote ecologische verantwoordelijkheid. Dat betreft niet enkel hoe je een voorwerp maakt maar ook hoe lang het meegaat. Of het niet uit de mode raakt, een tijdloze vormgeving kreeg en dus een esthetische duurzaamheid heeft, is voor mij ook enorm belangrijk.

80 Levensduurverlenging Je ontdekt zo meteen meer over levensduurverlenging in de oa presentatie van Joris Van Acker (Woodlab)

81 Ontdek meer over de circulaire economie: