Iets is pas circulair als je het circulair maakt! Hier komt tekst Thea Smid-Verheul. Utrecht.nl

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Iets is pas circulair als je het circulair maakt! Hier komt tekst Thea Smid-Verheul. Utrecht.nl"

Jan Beckers
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Iets is pas circulair als je het circulair maakt! Hier komt tekst Thea Smid-Verheul Hier 30 april komt 2015 ook tekst

2 Wat ziet u hier?

3 Als circulair inkopen het antwoord is, wat is dan de vraag?

4 The current economic growth model is a global suicide pact 4

5 De circulaire benadering

6 Voor Nederland betekent dit: - een jaarlijkse besparing van tenminste 7,3 miljard op materiaalkosten extra arbeidsplaatsen - zeer sterke reductie van de milieudruk

7 Circulaire economie: het draait om het sluiten van kringlopen

8 De 3 kernprincipes van circulaire economie MAXIMAAL WAARDEBEHOUD, MINIMALE MILIEUBELASTING EN KETENREGIE

9 CIRCULAIR INKOPEN KWESTIE VAN VRAAG EN AANBOD?!

10 Circulaire economie vraagt om andere mentale modellen: Re-think!

11 Circulaire economie: gedreven door nieuwe business modellen AirBnB, SnappCar, Repaircafé, De Windmolen, La Serre, Car2Go, Drive Now, ParkCirca, ParkingPanda, 99Dresses, DogVacay, AppsStore, Zopa, Peopleperhour, WeHelpen, Taskrabitt, MUDjeans,Thuisafgehaald, Uber, NLDoet, Spullendelen, Autodate, Uniivers, Geldvoorelkaar, Bitcoin, Makkie, Velib, Speelotheek, TioektSwap, Gobletrooper, Eatwithme, Desksurfing, Taxi2, Landshare, Timeswap, Zimride, Broodfonds, Women on Wings, Floow2, Cow Funding, Wakka Wakka, Spotify, Phoneblocks, BB Blocks,..

NLDoet, Spullendelen, Autodate, Uniivers, Geldvoorelkaar, Bitcoin, Makkie, Velib, Speelotheek, TioektSwap, Gobletrooper, Eatwithme,

12 Circulaire economie: gedreven door nieuwe businessmodellen BUSINESSMODELLEN TOELICHTING VOORBEELDEN LENEN & LEASEN Gebruiken (niet bezit) van product staat centraal. Producent blijft eigenaar van product en levert service. Ontwikkeling van product met oog op recycling (design for dissasembly). SPAREN & RUILEN Model op basis van alternatieve betaalmiddelen Inzet van uren werk, diensten of fysiek product in ruil voor waarde DELEN Delen van ideeën, goederen, vervoer, data. Optimaal gebruik maken van capaciteit goederen Internet technologie is belangrijke enabler CREËREN MEERDERE WAARDEN TEGELIJK Re-use: herwinnen product waarde en verlengen levensduur van product door retake en resell Slim recyclen: integreren reverse flows of materials social enterprises : maatschappelijke missie voorop

SPAREN & RUILEN Model op basis van alternatieve betaalmiddelen Inzet van uren werk, diensten of fysiek product in ruil voor waarde DELEN Delen van ideeën, goederen, vervoer, data.

13 HERGEBRUIK MEEST WAARDEVOLLE EERSTE STAP

14 Kirkman Kringloopwijzer: tool bij marktconsultatie 1. ONTWERP 2. PRODUCTIE -PROCES 4. REST- STOFFEN MGT 3. GEBRUIK EN HERGEBRUIK OP WEG NAAR. DE JUISTE VRAAG EN HET PASSENDE AANBOD

15 Kringloopwijzer: relevante vragen in ontwerpfase 1. ONTWERP 4. REST- STOFFEN- MGT 2. PRODUCTIE- PROCES 3. GEBRUIK EN HERGEBRUIK In hoeverre is gebruik gemaakt van eerder ingezette grondstoffen/onderdelen? Hoeveel % van het product is gemaakt van gerecycled materiaal? In hoeverre is product/dienst/werk geschikt voor toekomstig hoogwaardig hergebruik? Is er sprake van modulair/c2c ontwerp? Wat is de beoogde (economische en technische) levensduur van het product? Op welke manier draagt het ontwerp bij aan de langst mogelijke levensduur? Is er een methodiek waardoor geborgd wordt dat hoogwaardig hergebruik en/of hoogwaardige recycling zal plaatsvinden? In hoeverre kan de leverancier het product met minder of duurzamere materialen produceren? Hoe onderzoekt de leverancier de mogelijkheden en ambities om het product door te ontwikkelen en circulariteit te verbeteren?

In hoeverre is product/dienst/werk geschikt voor toekomstig hoogwaardig hergebruik? Is er sprake van modulair/c2c ontwerp? Wat is de beoogde (economische en technische) levensduur van het product?

16 Binnen een paar jaar VRAAG VAN DE BUURVROUW: Heb je nog wat plastic afval, dan kan ik de nieuwe schoenen van de kinderen afprinten?

17 Kringloopwijzer: relevante vragen in productiefase 1. ONTWERP 4. REST- STOFFEN- MGT 2. PRODUCTIE- PROCES 3. GEBRUIK EN HERGEBRUIK Waar wordt het product gefabriceerd/geproduceerd? Waar komen de gebruikte materialen vandaan? Is dat aantoonbaar? Hoe wordt er omgegaan met afval tijdens de productiefase? Hoe gaat de leverancier om met materiaal efficiency tijdens de productiefase, met andere woorden hoe voorkomt men zo veel mogelijk materiaalverlies tijdens productie? In hoeverre wordt het gebruik van toxische stoffen bij productie vermeden? Wat doet de leverancier met betrekking tot de verpakking? Welke maatregelen zijn getroffen ter vermindering van de hoeveelheid verpakkingsmateriaal? In hoeverre is het transport efficiënt ingericht?

Hoe gaat de leverancier om met materiaal efficiency tijdens de productiefase, met andere woorden hoe voorkomt men zo veel mogelijk materiaalverlies tijdens productie?

18 Kringloopwijzer: goop relevante vragen in gebruiksfase 1. ONTWERP 4. REST- STOFFEN- MGT 2. PRODUCTIE- PROCES 3. GEBRUIK EN HERGEBRUIK In hoeverre heeft u in beeld wat de intensiteit van gebruik van het product is (bijv. d.m.v. tag systeem)? Wat is de verwachte technische en economische levensduur van het product? Draagt u tijdens het gebruik van het product ook zorg voor het onderhoud? Zo ja, welke vormen van onderhoud (preventief/correctief)? En biedt u dit onderhoud zelf of heeft u onderhoud uitbesteed? Welke mogelijkheden bestaan er tot upgraden in het belang van het stimuleren van een zo lang mogelijke levensduur? In hoeverre is hergebruik van het product mogelijk?

Wat is de verwachte technische en economische levensduur van het product? Draagt u tijdens het gebruik van het product ook zorg voor het onderhoud?

19 POWER BY THE HOUR. ROLLS ROYS LAAT KLANT BETALEN PER GEBRUIK mei-15 Title Slide

20 ALS TECHNISCHE LEVENSDUUR > ECONOMISCHE LEVENSDUUR, OVERWEEG HERGEBRUIK

21 Kringloopwijzer: goop relevante vragen in reststoffenfase 1. ONTWERP 4. REST- STOFFEN- MGT 2. PRODUCTIE- PROCES 3. GEBRUIK EN HERGEBRUIK Hoeveel procent van (materialen en/of onderdelen van) het betreffende product acht u geschikt voor: reuse, repair, remanufacturing en recycling? Welke maatregelen zijn getroffen om de levensduur van het product na terugname te verlengen (reuse/resell, repair)? Welke maatregelen zijn getroffen om de producten/onderdelen/materialen na einde technische levensduur zo hoogwaardig mogelijk te hergebruiken (remanufacture, recycle)? Bij al deze maatregelen: Welke toezeggingen kan de leverancier doen voor hergebruik van het product of de materialen in een volgende cyclus? Hoe wordt hier regie op gehouden? Ligt het product na 2 e gebruiker niet alsnog op de schroot? Hoe organiseert de keten het hergebruik van het product, de onderdelen en de gebruikte materialen (via welke stappen in de cascadering naar recycling en waarom deze stappen)? In welke vorm wordt het product aangeboden en welke afspraken zijn in de keten mogelijk?

22 BINBANG ALS START-UP IN RESTSTOFFENMANAGEMENT

23 BMA ERGONOMICS... GEEFT GELD-TERUG-GARANTIE mei-15 Title Slide

24 CUP2PAPER SLUIT DE KRINGLOOP mei-15 Title Slide

25 Hoe doen we dat in aanbestedingen? Eis? Wens? Aanbestedingswijze? Vergt ketenbenadering: keten om tafel zetten

26 Dilemma s circulaire sloop schoolgebouw EMVI Gunningscriterium: Aandeel circulair inkopen (25%) Hoe hoger de mate van het hergebruik en de mate van waarde behoud, hoe hoger u scoort op deze wens. Dilemma s: Wat is Upcycle; Wat is Downcycle? Wat als onze (externe) expert twijfels heeft bij de haalbaarheid van de antwoorden? Asbest! Afvalstromenoverzicht Hergebruik (Waardebehoud) van de afvastroom Conform uitgangspunten Circulair slopen Hergebruiken (RE-USE): RE-CYCLING: Upcycling RE-CYCLING: downcycling Verbranding Stortplaats Component/ Afvalstof Hoeveelheid Eenheid Waarde* Waarde* Waarde* NIET CIRCULAIR** Beton 8167 ton Metselwerk 779,5 ton Hout 201,6 ton Glas 125 ton Plafondplaten 40 ton Vloerbedekking 63 ton Trespa 6 ton Dakleer 174 ton

27 Dilemma s circulair kantoorpapier Vooraf: Archiefwet: papier na 50 keer vouwen nog leesbaar (!) Communicatie wil wit papier als uitstraling Gerecycled wit papier is ca. 20% duurder Hoe aanbesteden? Eis 100% gerecycled papier en witheid; beloon de laagste prijs Eis witheid; beloon hoger % van gerecycled papier Eis 100% gerecycled en max. prijs; beloon hogere witheid.

28 Circulair inkopen moet iig via EMVI en functioneel omschrijven, BVP kan Geef in maximaal 3 A4 aan in welke mate uw producten invulling geven aan de 2 hoofdprincipes (maximaliseren waardebehoud en regie op het sluiten van de kringloop). Ga hierin in op de door u genomen en te nemen maatregelen op de volgende items en omschrijf dit SMART. Onderbouw uw aanbod met bewijzen, te verifiëren claims of prestatie informatie. Item Denk bij de omschrijving aan de volgende aspecten Relatieve weging Maximale waardebehoud tijdens ontwerp De manier waarop het ontwerp borgt dat waardevernietiging zoveel mogelijk wordt voorkomen; (bijv. door demontabel te zijn; modulaire opbouw of eenvoudig gescheiden te kunnen worden) XX% Maximale waardebehoud van het product tijdens en na gebruik De rol die u gaat nemen als regievoerder op de kringloop % product gemaakt van gebruikt materiaal Levensduur; normale verwachting en te garanderen verlenging Functionaliteit Gemak waarmee het gerepareerd kan worden % product geschikt voor re-use % product geschikt voor re-pair/re-furbish % product geschikt voor re-manufacturing % materiaal geschikt voor recycling Creatieve oplossingen na recycling, upcycling of downcycling Toon ons actief aan hoe u de de regie op de kringloop gaat voeren gelet op oa: borging rapportering risicobeheersing verdeling verantwoordelijkheden en risico s transparantie ketensamenwerking XX% XX%

29 29 12-mei-15 Title Slide

Vergelijkbare documenten

Een kader voor circulair inkopen

Een kader voor circulair inkopen versie 20 april 2015 Auteurs: Take Padding, Godard Croon, Debbie van Haastrecht, Rene Dijkstra Dit factsheet biedt een kader voor het begrip circulair inkopen. In dit factsheet