Bevrijdingstocht Harfsen en omstreken

Transcriptie

1 Bevrijdingstocht Harfsen en omstreken Start vanaf Supermarkt in centrum van Harfsen aan de Lochemseweg. rechtsaf Reeverweg inrijden. Ongeveer 1,5 km doorrijden en bij Schepersweg linksaf zandweg in. Na 500 meter is links het voetpad naar het graf van Ynze Dikkerboom en Tine van Heesch Graf van Ynze Dikkerboom en Tine van Hees We gaan langs het weiland en het bos het aangegeven bospad in en komen dan bij het graf van Ynze Dikkerboom en Tine van Hees, die hier op 14 oktober 1944 zijn gedood door de Duitsers en aldaar werden begraven met militaire eer in april De plek was een schuilplaats onder de grond, bestaande uit een ingang, slaapruimte en daarachter een geheime bergplaats. Het geheel was ongeveer zo groot als nu is afgepaald tussen de stenen posten, echter niet zo breed. Het waren twee schuilketen van de gemeente en een kippenhok, die zover waren ingegraven dat het dak nog een meter onder de grond zat. Luchtgaten kwamen via hulzen bij holen en boomstronken uit. Het graf ligt op de plek van het middelste vertrek en de steen staat ongeveer op de geheime bergplaats. Als men nu in het tweede vertrek zat, kon men de derde bergplaats niet vermoeden, nog zien. De ingang was toegedekt met een luik, waarop heide en een den was geplaatst. Als men nu aan de den trok, dan ging het luik open. Als er iemand was, deed hij het luik op slot en niemand kon van buiten af iets zien van deze schuilplaats. Waarschijnlijk door verraad werd tegelijkertijd met de boerderij van Slagman deze plek omsingeld door de landwacht en de SD. Het gevaar van deze omsingeling werd in de buurt opgemerkt en Tine van Hees ging de jongens waarschuwen, die op het vroege morgenuur nog in het hol waren. Toen ze aankwam was Appie Nauta, later toch nog gearresteerd en gefusilleerd bij de Woeste Hoeve, met Ynze nog in het hol. Appie ging vlug weg, maar Ynze vond het veiliger om te blijven en even later zullen zij ontdekt hebben dat de landwacht en SD bij het hol waren. Zij hebben de toegang gesloten en zich teruggetrokken in de geheime bergplaats, waar wapens en uniformen lagen van geallieerde piloten, die hier regelmatig hun onderkomen vonden. De SD heeft toch de ingang gevonden en geforceerd en zijn in het hol geweest. Zij hebben er een persoonsbewijs uitgehaald en een leren jas van Ynze. Ynze en Tine werden niet ontdekt. Om het hol te vernietigen gooiden zij er handgranaten in en door de ontploffing werden Ynze en zijn verloofde gedood. Ynze was bewapend, maar heeft geen schot kunnen lossen, want zijn revolver werd geladen teruggevonden in april Ynze had hier enkele

2 jaren doorgebracht. Overdag werkte hij bij de boer, 's nachts zat hij met zijn ploeg in het hol. Hij was een vrolijk en goed mens, die piloten, onderduikers en Joden heeft geholpen. (Ook was hij de leider van het opblazen van spoorwegen en ook hij was het, die de waarnemend burgemeester oppikte en bij Besselink in een onderduikershol stopte) Terug van het graf, weer verder de Schepersweg af (vanaf voetpad vanaf het graf linksaf) Vanaf de Schepersweg rechtsaf verharde weg op (Braakhekkeweg) en daarna eerste weg rechts. (Kapeldijk) Rode daken Als we op de kapeldijk over de Harfsense Enk fietsen, zien we rondom nieuwe rode daken van de boerderijen. Hier heeft de bevrijding een streep door het landschap getrokken van vuur en vernietiging. De bevrijders trokken van Almen op en de Duitsers bleven verdedigen. Huis voor huis moest worden bevrijd, hetgeen gepaard ging met beschieting. De grote rieten daken brandden al spoedig als fakkels. Meer dan 50 boerderijen verdwenen uit het landschap, jammer genoeg zijn deze niet meer te vervangen. Er zijn nieuwe boerderijen gebouwd, doch het landschap is erg geschonden. De molen is afgebrand en verdwenen. Zij stond op de plaats waar nu de varkens KI staat, dus vanaf de Enk oostwaarts aan de Harfsense Steeg. Ook de smederij van Ter Hogt was verdwenen, alleen de oude boerderij 't Baltink tegenover het Hoentje is blijven staan. Deze boerderij was bij het begin van de oorlog door de Joodse families Philips en Goldwerth bewoond. Hoewel Philips met zijn familie had kunnen onderduiken (het gezin bestond uit de heer en mevrouw Philips, hun dochter die gehuwd was met Hans Goldwerth en hun kleindochtertje Hanny, dus 5 personen), wilde hij dit niet. Op 3 oktober 1942 vond de arrestatie plaats, nadat zij hiervoor werden gewaarschuwd. In de nacht dat zij in de cel zaten onder het gemeentehuis te Gorssel is hen aangeboden onder te duiken; de politieman die hen vrijliet zou ook onderduiken zodat niemand hiervan last zou ondervinden. Philips was er van overtuigd dat zij in een ghetto zouden worden ondergebracht en de Joodse Raad had hem die overtuiging gegeven. Niets was minder waar. In november was hij met zijn vrouw reeds overleden en dochter, kleindochter en schoonzoon volgden in begin 1943.

3 Deze weg gaat over de Harfsense Enk en komt uit bij de smederij op de Harfsensesteeg. Hier rechtsaf en eerste links de Kapelweg inrijden. Over bruggetje linksaf Azinkdijk in en tot het einde volgen. Einde Azinkdijk rechtsaf Asselerweg op. Na spoorwegovergang linksaf, onverharde weg op (oude Azinkdijk). Deze komt uit op Scheggertdijk. Hier linksaf en volgen tot aan Ehzerallee. Op deze T- kruising rechtsaf brug over Twentekanaal over. Aan uw linkerzijde vindt u Landgoed 't Ezherwold. Hier gaat u rechtsaf Hogekampsweg op. Rechts aanhouden, onder de hoogspanningsleiding door tot aan het kanaal. Daar linksaf. Deze weg langs het kanaal volgen. Na een bocht bij een paal met zwart en geel. Hier is het punt waar de geallieerde legers een bruggehoofd hebben gevormd over het kanaal op 3 en 4 april 1945 van waaruit de overige dorpen in onze oude gemeente zijn bevrijd. De bevrijding van Almen Almen was het eerste dorp van onze gemeente dat werd bevrijd op 2 april De 1e Canadees was Lt. L. Mckenzie. In tegenstelling tot de verwachtingen werden we niet vanuit het westen, doch vanuit het oosten bevrijd. De zuidkant van het kanaal werd aangehouden door de geallieerde troepen. Deze trokken via de Spitholterbrug over de Berkel en kwamen zonder slag of stoot in Almen. De Duitsers gaven de zuidkant van het kanaal prijs tot aan Zutphen, doch deze stad hielden ze in handen. De geallieerde troepen vormden een bruggehoofd bij het punt waar we het kanaal zijn genaderd en hier werd een brug geslagen over het kanaal. Dit kostte een kleine 50 geallieerde soldaten het leven. Deze werden voorlopig ter aarde besteld in de voortuin van het Elger in Almen. Het bevrijden van onze gemeente kostte aan vele soldaten en burgers het leven en de vrijheid werd duur gekocht. Ook in Almen vluchtten burgers van de Molenbelt in de richting van het dorp. De optrekkende Canadezen zagen hen voor de vluchtende Duitsers aan en de eerste burgers van Almen werden door "eigen" vuur getroffen en gedood. Dood en rouw in het dorp, dat de bevrijding moest vieren met vreugde en smart. Hier bospad in, langs groene hek rechtdoor fietsen, komt op klinkerweg uit. Klinkerweg volgen en vlak na bord Almen 30 km, eerste weg linksaf de Bakkersteeg in en deze uitrijden.

4 Rechts van de Bakkersteeg zijn de eerste slachtoffers van de bevrijding in Almen gevallen. Het laatste huis van de bakkersteeg aan de linkerkant is het oude Muldershuis anno Bij de dorpsstraat rechtsaf naar het dorp Almen. Het eerste huis aan de rechterkant is Huize 't Elger. Dorpsstraat blijven volgen tot voorbij het kerkplein. Na het kerkplein linksaf en meteen rechtsaf de Whemerweg in. Buiten het dorp zien we aan de linkerkant een heel klein bruggetje met witte leuningen, waar een voetpad overheen gaat. Dit is het bruggetje van de Hoofdige Boer van Staring. De Whemerweg blijven volgen tot bij de splitsing (schrikhek wit met rood). Hier linksaf, de Binnenweg oprijden. Bij de volgende splitsing eveneens links aanhouden richting spoorlijn en Groene kanaal. We gaan kanaal en overweg over en weg vervolgen. Na een paar honderd meter links aanhouden (rechtdoor aan linkerkant van de weg) pad inrijden. Dit gaat langs Huize de Voorst. We zien na ca 20 meter aan onze linkerkant de gracht van het kasteel. Aan het einde van de gracht linksaf een pad in, dat naar de poort van het kasteel gaat. Huize de Voorst was in de oorlog bestemd voor het Ministerie van Koloniën en toen het juist in orde werd gebracht is het in 1943 door brand verwoest. Vele kostbare schilderijen e.d. zijn er toen verloren gegaan. Ook zaten hier onderduikers, die via het Zutphens verzet werden verzorgd. Het kasteel is thans weer in zijn oude glorie hersteld. Vanaf de poort het rechterpad nemen en deze blijven volgen tot de grote weg. Deze oversteken en dan rechtsaf richting De Sluis van Eefde. Als men het dorp binnenkomt linksaf het Oostveensepad op. Na 300 meter waar de weg naar links gaat rechtdoor rijden. Na 100 meter ziet men links in het bos een oude bakoven, die in de oorlog gebruikt werd voor het bakken van brood.

5 Van hier keren en weg vervolgen naar de sluis in Eefde. Over de spoorlijn, die we hier passeren, kwam op 10 mei om half zes in de morgen een Duitse pantsertrein, die kon doorrijden tot aan de IJsselbrug te Zutphen. (Te zien aan de linkerkant van de brug, als u richting Eefde rijdt) Net voor deze trein de brug bereikte, werd de brug door onze Nederlandse soldaten opgeblazen en de trein kon niet verder, werd onder vuur genomen door onze soldaten vanaf de overzijde van de IJssel en werd in elkaar geschoten en onschadelijk gemaakt. De sluis in Eefde heeft veel betekend in de oorlog. In mei 1940 was er een post van de luchtwachtdienst in gevestigd, die op vliegtuigen moest letten. Het scheepvaartverkeer op het kanaal had in de oorlog grote betekenis, omdat het wegverkeer steeds minder werd door gebrek aan benzine en olie. Deze artikelen werden gedistribueerd. Vanzelfsprekend was het verkeer op het water een doel voor de vliegtuigen en menig schip werd op dit kanaal in de grond geboord. Ook de sluis moest het ontgelden door vele luchtaanvallen (luchtaanval 10 en 11 december 1944), maar bleef hoewel zwaar beschadigd toch functioneren. In september 1944 heeft een knokploeg het bedieningspaneel laten

6 springen, waardoor men de sluisdeuren met de hand moest bedienen, waardoor groot oponthoud ontstond. Vele schippers lieten hun schip zelf maar gedeeltelijk zinken en indien men nog vracht aan boord had, werd dit gebruikt om handel mee te drijven. Zo lag er in Almen een zoutschip, waar iedereen zout ging halen. Bij de bevrijding lieten de Duitsers de brug over de sluis in de lucht vliegen en dagenlang kon niemand meer de overkant bereiken. De geallieerde troepen hebben toen een Bailey-brug gelegd, welke alleen met een pas mocht worden gepasseerd. Na de bevrijding trokken alle geëvacueerde personen van het noorden weer terug naar het zuiden en aangezien toen de Veluwe nog niet was bevrijd ( werd hiermee een begin gemaakt), moest alles en iedereen gebruik maken van deze brug. Deze werd gecontroleerd door de M.P. (Militaire Politie) en B.S. (Binnenlandse Strijdkrachten) en alle verdachte personen werden aangehouden en opgeborgen in de kazerne te Eefde, waar werd onderzocht of zij politiek betrouwbaar waren. Er waren dagen dat gezorgd moest worden voor meer dan 1000 mensen voor onderdak, hetgeen werd geïmproviseerd in de kazerne, scholen en andere grote huizen. Zo waren in deze kazerne alle nationaliteiten vertegenwoordigd, tot Russen, Zuid-Slaven, Polen, Grieken en Turken toe. In de meeste gevallen waren dit krijgsgevangenen van de Duitsers geweest die na de terugtocht van de Duitsers aan hun lot werden overgelaten. Ook bij deze lieden school kaf onder het koren en moesten door de molen van de Politieke Opsporingsdienst (P.O.D.) De brug werkte dus als een soort zeef en er werd, zo mogelijk, het kaf van het koren gescheiden. Later werden er bij Almen en bij de Laatste Stuiver pontjes ingelegd voor het verkeer per fiets en voor voetgangers. Deze pontjes waren bemand met de schippers, die met hun schepen vast zaten in het kanaal en tot werkloosheid gedoemd waren. Door de vele luchtaanvallen was de Boedelhofweg ernstig getroffen door bombardementen en vele burgers hebben hier het leven verloren. Vooral op 10 en 11 december 1944 (7 doden en vele gewonden). Verliezen van Duitsers in de kazerne werden niet bekend gemaakt. Tevens dient nog vermeld te worden dat de bevrijding in Eefde niet op één dag plaats vond. De kern van het dorp werd op 5 april bevrijd en de frontlijn liep s avonds vanaf de Christelijke School over de Dr. v.d. Hoevenlaan tot aan de Rustoordlaan. De bakkerij Brummelman was dus bevrijd, doch huize t Spijk en alle woningen aan de westkant van de Dr. v.d. Hoevenlaan niet. De landbouwer Hagelstein van de Dortherdijk kwam s avonds bij Brummelman brood halen op 5 april en kon niet geloven dat Brummelman was bevrijd, hij zat zelf thuis nog met inkwartiering van Duitsers. Hij wilde de Canadezen meenemen naar zijn huis, maar deze maakten hem duidelijk, dat er rust was geblazen en dat de Duitsers zelf wel mochten komen met de handen omhoog en zo niet, dan konden zij erop rekenen dat ze de andere morgen om 4 uur zelf wel zouden komen kijken naar de ingekwartierde Duitsers. Ze kwamen zich niet melden en de andere morgen ging de oorlog weer verder en werd ook Hagelstein bevrijd. De bewoners van de Dr. v.d. Hoevenlaan hebben dus één nacht op de frontlijn geleefd. Een gekke gewaarwording. Vanaf de sluis rechtdoor het kruispunt oversteken en pad voor fietsers rechtdoor rijden. Alsmaar doorrijden, kazerne aan uw rechterhand. Tunnel onderdoor en fietspad volgen. Einde fietspad linksaf Ensinkweg uitrijden tot aan stoplichten. Hier rechtdoor oversteken en woonwijk inrijden. Het Nuesink gaat over in Nachtegaalstraat. Over het spoor na 200 m rechts aanhouden de Eefdese Enkweg (zandweg) inrijden. Zandweg blijven volgen tot splitsing van zandwegen. Hier links aanhouden tot aan de Quatre Bras weg. De eik aan de linkerkant vlak voor de Quatre Brasweg heeft nog laddersporen en zou door de Duitsers als uitkijkpost worden gebruikt. De Canadezen kwamen echter uit het oosten en konden deze uitkijk post goed gebruiken.

7 De IJssellinie De inval van de Duitsers op 10 mei 1940 kwam als een donderslag aan de heldere hemel. De meeste Nederlanders waren van mening dat onze neutraliteit, evenals in de eerste wereldoorlog, niet geschonden zou worden. Als een dief in de nacht, zonder oorlogsverklaring, kwamen op 10 mei om ongeveer 4 uur s morgens de Duitsers over de grens en probeerden in één dag Nederland onder de voet te lopen. Het Nederlandse leger was echter paraat, hoewel het niet opgewassen kon zijn tegen zo n overmacht aan vliegtuigen, soldaten en materiaal. Ons leger begon met het onmiddellijk vernielen van alle bruggen en toegangswegen. Dit was een vertragingstactiek, waardoor de IJssellinie de kans kreeg zich gereed te maken. Ondanks deze tactiek kon een pantsertrein om half zes s morgens doorrijden tot aan de IJsselbrug in Zutphen. Doch men was gelukkig gewaarschuwd en de brug ging de lucht in. De trein werd door onze troepen uitgeschakeld. Dit eerste treffen bracht voordeel voor ons leger, hoewel het op andere plaatsen niet zo best is gegaan. De Duitsers trachtten toen de overkant te bereiken en gebruikten hierbij rubberboten, die ze op t Gravenhof oppompten en in de turfhaven in het water lieten. Bij de Bult van Ketjen (katholiek ziekenhuis) gingen ze de IJssel op en kregen dan de volle laag uit onze kazematten. Ondanks grote verliezen gingen ze verder en het duurde tot s middags 3 uur voordat de eerste Duitser de overkant kon bereiken. Toen werden de kazematten door zwaar artillerievuur uitgeschakeld en moesten zich wegens gebrek aan munitie overgeven. Over de strijd op Zutphen meldde s avonds radio Bremen (Duitse propagandazender) het verlies van één dode. Van Nederlandse zijde sneuvelden in de IJssellinie 3 officieren, 9 onderofficieren en 42 korporaals en manschappen. De Duitse verliezen werden op het tienvoudige geschat, maar werden niet bekend gemaakt. Er was bereikt dat de Grebbelinie in staat van verdediging kon worden gebracht. De eerste Nederlandse krijgsgevangenen werden in Vorden verzameld bij de vleeswarenfabriek van Poesse. Quatre Brasweg oversteken en Eefdese Enkweg blijven volgen. Die komt op de Gorsselse Enkweg uit, hier rechtsaf richting kerkhof. Bij kerkhof fiets parkeren en terrein linksaf oplopen en dan ziet u aan uw rechterhand het monument en de graven van de geallieerde piloten die in de oorlog in deze gemeente zijn gesneuveld. Kerkhof te Gorssel

8 Op het kerkhof van Gorssel bezoeken we het monument, dat er geplaatst is ter nagedachtenis aan de zeven Gorsselse inwoners die op 24 maart 1944 hun leven hebben moeten geven in verband met vergeldingsmaatregelen van de bezetter, die de Duitsers toepasten wegens gepleegde verzetsdaden. Als verzetsdaden werden aangemerkt: vernieling van telefoonkabels der Duitse weermacht; vernielen van de spoorwegverbindingen; weigering van het gemeentepersoneel om de bevolking op te roepen om te gaan werken voor de Organisatie Todt, een organisatie van de Duitsers die verdedigingswerken moest aanleggen en dus geacht werden werken te zijn, welke rechtstreeks met de oorlogvoering te maken hadden; het onderduiken van de burgemeester en personeel van het gemeentehuis; het verborgen houden van het bevolkingsregister, zodat geen mensen konden worden opgeroepen voor de Todt; het laten verdwijnen van de tijdelijke burgemeester van het gemeentehuis (op 22 september werd deze door het verzet gearresteerd en overgebracht naar een onderduikershol bij Besselink in Harfsen en gevangen gehouden tot begin oktober 1944). Op 24 september 1944 werd door de Sicherheitsdienst (S.D.) aan de politieman Jacob Meyer bevolen mee te werken aan de arrestatie van Gorsselse inwoners als gijzelaar. Meyer weigerde pertinent iedere medewerking en werd zelf gearresteerd en ontwapend. Verscheidene personen die gearresteerd moesten worden konden nog wegkomen, doch meer dan 20 gijzelaars werden gevangen genomen. Hiervan werden 6 mannen genomen die zonder vorm van proces werden doodgeschoten op de schietbaan te Gorssel en in een massagraf begraven aan de rand van het kerkhof. Ook het begraven moest door Gorsselse inwoners gebeuren. Na de bevrijding zijn de stoffelijke resten opgegraven en overgebracht naar de ereplaats op het kerkhof. De heer Meyer werd weggevoerd naar Zutphen en vandaar naar het hoofdkwartier van de S.D. te Vorden. Doch daar aangekomen werd hij op lafhartige wijze bij het uitstappen van de auto in de rug geschoten en gedood. Ook hij werd begraven op het kerkhof te Gorssel en overgebracht naar het monument. Vele inwoners hebben hun leven te danken aan de heer Meyer. Hij hielp Joden en onderduikers en steunde het verzet aan alle kanten. Dankzij goede samenwerking tussen politie en gemeentepersoneel konden vele arrestaties worden voorkomen. Meyer heeft dit met zijn leven moeten betalen en ook de andere mannen zijn het slachtoffer geworden van de Duitse terreur. De graven van de geallieerde vliegers zijn allen tijdens de oorlog op deze plek aangelegd. Deze vliegers zijn in de gemeente met hun bommenwerper of jager neergestort. Ook hun levensoffer bracht ons de vrijheid. Fiets terug naar de weg en ga daar linksaf (stukje terugfietsen dus) en ga vervolgens eerste weg rechts ( Domineesteeg) Einde van de weg rechts Ravensweerdseweg in. Einde weg linksaf de Veerweg in (bij café 't Elfuur). Dan voor de Dijkopening rechtsaf Veerweg (onverhard) in. Direct aan uw linkerhand is het monument "Oversteek van de IJssel in 1945" De Veerweg verder uitrijden tot grote weg. Deze oversteken (erg drukke weg) en rechtdoor Dommmerholtsweg in fietsen. Doorrijden tot Huzarenlaan. Hier rechts de Huzarenlaan in en doorrijden tot aan Joppelaan. Bij Joppelaan linksaf en Joppelaan blijven volgen tot aan Dortherdijk (bordje richting Zutphen) Rechtsaf Dortherdijk op en na 50 meter, links parkeerplaats op, waar de V-Ibaan ligt.

9 V-I banen Bij het inslaan bij de Dortherdijk vanaf de Joppelaan zien we na 100m een weg links. Hier heeft de V-I baan gestaan. Deze banen hadden eerst hun plaats in Noord-Frankrijk, docht moesten door de invasie in 1944 verplaatst worden en zo kregen we er drie in onze gemeente: één tussen de Zessprong (bij de zevensprong) en Eefde aan de Dortherdijk en één aan de Braakhekkeweg en de Schepersweg (achter Enderink) en één in Joppe nabij de Joppelaan en aan de Dortherdijk. Van hieruit schoot men uitsluitend op de haven van Antwerpen in verband met de aanvoer via deze haven van de gallieerde troepen. Deze laatste baan kwam in de week vóór Kerstmis in werking en op één dag lagen er wel 20 niet ontplofte V-I's voor de startbaan tot aan het kasteel Joppe. De boerderij Van Haarman is er door getroffen en verdwenen. In Eefde onder meer boerderij Gotink. Één baan is nimmer aktief werkzaam geweest en deze werd gebouwd op de noordoosthoek van de Braakhekkeweg en de Reeverdijk en is nimmer gereed gekomen. Het was een bij de bevolking zeer gevreesd wapen. Vele burgers hebben hun leven verloren door dit wapen. In de lucht leken het kleine vliegtuigen met straalaandrijving. 's Nachts was het een onheilspellend gezicht. De bevolking lette bij het lanceren goed op of de motor het wel deed, want anders was men niet veilig in de route, waar deze V-I overvloog. Het wapen was onbemand. Het was een nieuw wapen en er gebeurden dan ook veel ongelukken mee. Nog is de baan zichtbaar afgetekend door de bossen van 't Joppe, want alles wat in de route lag is verwoest. Vanuit de lucht hebben de geallieerden geprobeerd deze banen te verwoesten, doch ze lagen zo goed gecamoufleerd dat dit praktisch niet is gelukt. Boven de baan was een gazen net gespannen met groene takken van dennen erop en alleen tijdens het lanceren was het net gedeeltelijk weg. Vanuit de lucht was het niet waarneembaar. Het verzet heeft vele tekeningen van de plaatsen waar ze waren opgesteld ingezonden. Hiervan werden micro-foto's gemaakt en doorgezonden naar Engeland. Voor onze gemeente heeft dit geen resultaat opgeleverd. Van parkeerplaats linksaf, Dortherdijk verder rijden en 1e weg links en gelijk eerste rechtsaf de Gerrit Slagmanstraat in. Deze volgen tot een asfaltweg aan de rechterhand die naar een boerderij gaat. Hier heeft Gerrit Slagman, verzetsstrijder van het eerste uur, gewoond. Gerrit Slagman Dit is de boerderij het Zonnenberg van de familie Slagman, in de oorlog een broeinest van verzet. Tientallen onderduikers, piloten, Joden en knokploegen hebben daar onderdak gezocht

10 en gekregen. Op 14 oktober 1944 werd deze boerderij in de vroege ochtend omsingeld door meer dan 60 landwachters en SD-ers. Alle bewoners werden gearresteerd, inclusief de onderduikers, twee piloten (Polen) en een Frans-Canadees (boordschutter). De boerderij werd platgebrand, de koeien meegenomen en het pluimvee werd ter plaatste doodgeschoten. De gearresteerden werden meegenomen naar Deventer, hoewel zij eerst uren lang tegen de muur hadden gestaan voor een vuurpeleton. Niet allen zijn teruggekeerd. Gerrit Slagman, postuum onderscheiden door alle geallieerde landen, is niet teruggekeerd uit het concentratiekamp. Hij overleefde de bevrijding met enkele dagen, doch is gestorven ver van zijn vaderland, dat hij zo lief had en waarvoor hij zijn leven heeft ingezet en gegeven. De gezusters Slagman zijn niet gearresteerd, doch werden van huis en haard verdreven. Hun broer hebben zij niet weergezien. Na de bevrijding hebben zij hun boerderij weer opgebouwd. Één ding is bewaard gebleven, de grote geheime kelder in de schuur. Deze ligt nu onder de koestal van de nieuwe boerderij. De ingang van de kelder lag tijdens de oorlog in een varkensschot, als je er in wilde, moest eerst het varken aan de kant, de mest weg en daarna kwam je in een gangetje naar de kelder. Hoeveel mannen zijn door deze kelder gered? Wij weten het niet en het is ook niet nodig dit te weten, als wij maar nooit vergeten, wat er door deze verzetsmensen geofferd is op het altaar van de Vrijheid. De gezusters Slagman, Heintje en Jaantje, zijn begin 1970 kort na elkaar overleden. Twee onderduikers, Mart en Henk, zaten in hol II onder de wagenloods met zaadberg en werden niet ontdekt. Deze zijn tegen de avond om 5 uur, toen de boerderij reeds brandde en de zaadberg, waar zij naast zaten, ook vlam vatte, ontsnapt en wonder boven wonder ontkomen. Deze weg volgen (gaat over in de Koekoeksweg). Bij bordje Harfsen linksaf, linksaf de Reeverweg op. 1e verharde weg rechtsaf, bordje richting Almen volgen. Dit is de Braakhekkeweg. Na ca 1 km is aan de rechterkant een VI startbaan te zien. Daarna doorrijden en 1e zandweg linksaf, Emsbroekweg inrijden. Deze gaat over in verhard (Broekstraat). Deze weg volgen tot Lochemseweg (grote weg) en voor deze weg linksaf fietspad op en u komt weer in het centrum van Harfsen.