Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Ouder worden en alcohol. 6-7 De moderne samenleving als bron van hart- en vaatziekten

Transcriptie

1 Liever Thuis vzw magazine Liever Thuis Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 4-5 Ouder worden en alcohol 6-7 De moderne samenleving als bron van hart- en vaatziekten P maart 2016 mei V.U.G.: Roni De Waele, Livornostraat 25, 1050 Brussel / Afgiftekantoor: 1050 Brussel 5 / Driemaandelijks tijdschrift van de vzw Liever Thuis LM / 16de jaargang, nr 1/2016

2 inhoud Inhoud Editioriaal 2 Voorwoord 3 In de kijker 4-5 ouder worden en alcohol Regionaal 6-7 Weetjes 8 Boek: De schat van je leven - herinneringen ophalen met mensen met dementie ken jij je rechten? - europese dag van de rechten van de patiënt als mantelzorger er even tussenuit! Editoriaal heel wat mensen zorgen thuis voor een naaste die vanwege ouderdom, ziekte of handicap zorgbehoevend is. ze doen dit vanuit een wederzijdse betrokkenheid, op regelmatige basis en buiten het kader van professionele hulpverlening. We noemen deze mensen mantelzorgers. een thuiszorgsituatie is niet vanzelfsprekend en mantelzorgers verdienen hierbij alle ondersteuning die zij nodig achten. Daarom richtte de Liberale Mutualiteit de vzw Liever Thuis LM op, een door de Vlaamse overheid erkende mantelzorgvereniging. als mantelzorgvereniging zet de vzw Liever Thuis LM zich in voor de ondersteuning van zorgbehoevenden en hun mantelzorgers. Bij de vereniging kun je de klok rond terecht voor een luisterend oor en voor al je vragen over mantelzorg en thuiszorg. Via de website, de brochures, de infosessies en de nieuwsbrief informeren we je over een heleboel thema s die met zorg te maken hebben. Adreswijziging of uitschrijven? Gelieve bij verhuis of wanneer de post toekomt bij een overleden lid contact op te nemen met het nationaal secretariaat van de vereniging. Dit kan op het nummer of via lieverthuis@mut400.be. Wij danken je alvast voor de moeite. Wens je niet langer lid te zijn van de vereniging? Uitschrijven kan via melding op het nummer je zal dan geschrapt worden uit het ledenbestand en geen post meer ontvangen van de vereniging. Uitbetaling Vlaamse zorgverzekering/mantelzorgpremie als lid van de vzw Liever Thuis LM ontvang je viermaal per jaar het ledenblad Liever Thuis in je brievenbus. Via het ledenblad houden we je op de hoogte van allerhande onderwerpen, tegemoetkomingen en regelgevingen die voor jou belangrijk kunnen zijn. naast informatie verstrekken, komen we ook op voor de belangen van onze leden. Mantelzorgers ervaren immers tal van knelpunten in het zorglandschap. Daarom ijveren we bij de overheid voor een goed uitgebouwde dienstverlening en hebben we regelmatig overleg met verschillende organisaties uit de zorgsector. Problemen en knelpunten worden aangekaart en besproken. ervaar je zelf een knelpunt of zit je met een vraag? aarzel niet om ons te contacteren, dan zoeken we samen een oplossing. Wil je gratis lid worden van onze vereniging? Dit kan! je kunt je lidmaatschap eenvoudig aanvragen bij de vereniging, en dit telefonisch, per of per brief. Voor vragen over de uitbetaling van de Vlaamse zorgverzekering kun je terecht op het nummer Gelieve te vragen naar de zorgkas. Contact: vzw Liever Thuis LM Livornostraat Brussel Tel.: fax: lieverthuis@mut400.be Website: De vereniging is 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 bereikbaar! Tijdens de kantooruren (maandag - vrijdag: 8u00-12u00 en 13u00-16u00) kom je rechtstreeks terecht bij één van onze medewerkers. Na de kantooruren staat een medewerker van de wachtdienst je graag te woord. 2 Regionaal dienstencentrum Liberale Mutualiteit Provincie antwerpen Lange nieuwstraat antwerpen Tel.: dienstencentrum@lmpa.be

3 Voorwoord Voorwoord Beste lezer, De natuur ontwaakt uit zijn winterslaap. De vogeltjes fluiten en de bloemen bloeien. samen met de lente, ligt vandaag het eerste ledenblad van 2016 voor je. een nieuwe editie met nieuwtjes en weetjes rond mantelzorg en daarbij aanleunende onderwerpen. Wist je bijvoorbeeld dat de leeftijdsgroep jaar het meest problematisch drinkt? op pagina 4 en 5 van dit blad lees je hoe dit komt. Daarnaast ontdek je hoeveel alcohol je mag drinken en wanneer je het best uitkijkt. nu de temperatuur langzaam maar zeker stijgt, maken heel wat mensen plannen voor een verre vakantie of een dagje aan de kust. heb jij als mantelzorger het gevoel dat je geen tijd hebt om vrij te nemen voor jezelf en je familie? op pagina 8 van deze editie vind je inspiratie om de zorg tijdelijk over te dragen. Tenslotte wil ik nog even de vormingen die de vereniging organiseert in de kijker zetten. heb je zin om er eens tussenuit te trekken of heb je een bijzondere interesse in een bepaald onderwerp? neem snel een kijkje op onze website ( daar vind je een overzicht van onze vormingen en alle nodige informatie. heb je geen toegang tot internet? Geen probleem, via ons ledenblad word je ruim op tijd op de hoogte gebracht van onze activiteiten. Veel leesplezier! Roni De Waele - Voorzitter Week van de Valpreventie Van slaappillen kan je vallen. Praat erover met je huisarts of je apotheker! Van slaappillen kan je vallen Van 18 tot en met 24 april 2016 vindt voor de vijfde keer de Week van de Valpreventie plaats. Doel van deze week is sensibilisering en het verspreiden van informatie rond valpreventie. Tijdens deze week bundelen alle organisaties hun krachten samen en komen ze naar buiten met eenzelfde boodschap. in 2016 ligt de focus, net zoals in 2015, op medicatie. het gebruik van medicijnen bij ouderen blijft erg hoog en sommige medicijnen verhogen de kans op een val. Meer informatie? surf naar neem contact op met je ziekenfonds voor activiteiten en vormingen. ormgeving kaat flamey - V.U. Koen Milisen, voorzitter Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen (EVV) KU Leuven, Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap, Kapucijnenvoer 35 blok d, 3000 Leuven. Week van de Valpreventie Praat erover met je arts of apotheker.be 3

4 in de kijker Ouder worden en alcohol cijfers van het Wetenschappelijk instituut Volksgezondheid leren ons dat ongeveer 1 op 4 Vlamingen tussen 55 en 75 jaar dagelijks alcohol drinkt. Tien jaar geleden was dit nog maar 1 op 8. De leeftijdsgroep jaar drinkt bovendien het meest problematisch van alle leeftijdsgroepen: 15 % van de mannen drinkt wekelijks meer dan 21 glazen en 9 % van de vrouwen drinkt meer dan 14 glazen per week. BLIJFT HET WERK WAT LIGGEN? niet alleen hoeveel je drinkt, maar ook je leeftijd bepaalt hoe je op alcohol reageert. als je ouder wordt, heb je minder lichaamsvocht en neemt je lichaamsvet toe. je nieren en lever werken minder goed dan vroeger en je lichamelijke weerstand neemt af. hierdoor raak je bij eenzelfde hoeveelheid alcohol sneller dronken dan wanneer je jong was. je lichaam heeft ook meer tijd nodig om de alcohol af te breken waardoor de effecten langer duren. Tot slot heb je na het drinken meer tijd nodig om te recupereren. Hoeveel alcohol mag ik drinken? hoeveel alcohol je mag drinken verschilt van persoon tot persoon. Ben je een man of een vrouw? fit of vermoeid? Daarnaast spelen de omstandigheden waarin je drinkt een rol: drink je thuis of op café, in gezelschap of alleen, enzovoort. er bestaan richtlijnen die aangeven hoeveel alcohol voor een gezonde volwassen man of vrouw aanvaardbaar is. omdat je lichaam op oudere leeftijd anders op alcohol reageert, is het sterk aangeraden om minder te drinken dan deze richtlijn. Volwassen mannen: Drink per gelegenheid maximaal 5 standaardglazen (*) alcohol. Drink per week maximaal 21 standaardglazen alcohol. Drink minstens 2 dagen per week geen alcohol. naarmate je ouder wordt, verandert er heel wat in je leven, zeker op vlak van je lichaam en je gezondheid. iedereen wil zo lang Je mogelijk bent sneller gezond moe en actief als je blijven. alcohol Daarom drinkt. is het goed om stil te staan bij je Praat alcoholgebruik. erover met je huisarts. De DrugLijn speelt hier op in met een campagne. Want verstandig omgaan met alcohol heeft tal van voordelen en komt je gezondheid ten goede. Wat doet alcohol met mij? Volwassen vrouwen: Drink per gelegenheid maximaal 3 standaardglazen alcohol. Drink per week maximaal 14 standaardglazen alcohol. Drink minstens 2 dagen per week geen alcohol. (*) Het glas waarin je drank schenkt, verschilt van soort tot soort. Een consumptie zoals ze in de horeca geschonken wordt, is een standaardglas. een uitzondering is onder andere zwaar bier dat in grote glazen geschonken wordt. alcohol is een verdovende stof. Dat klinkt raar omdat veel mensen zich na een glas losser, enthousiaster en socialer gedragen. Dit komt doordat alcohol eerst de delen in je hersenen verdooft die je gedrag en gevoelens onder controle houden. Gelijktijdig neemt je concentratie en reactiesnelheid af. je hoort en ziet minder scherp en je evenwicht kan verstoord raken. 4

5 Wanneer extra uitkijken met alcohol? Als alcohol een slaapmutsje is. alcohol laat je sneller inslapen, maar zorgt voor een minder diepe slaap, waardoor je bij het ontwaken minder uitgeslapen bent. je lichaam raakt na een tijd gewend aan de alcohol, waardoor je steeds meer moet drinken om in slaap te raken. een verslaving kan dan op de loer liggen. Als je alcohol drinkt om stress, eenzaamheid of depressieve gevoelens te verdrijven. Als vrije tijd symbool staat voor alcohol drinken. Dagelijkse routines evolueren met de jaren. Vaak staat met pensioen gaan gelijk aan meer kansen op ontspanning en meer gelegenheden om een glas te drinken. op die manier kan de hoeveelheid alcohol die je drinkt behoorlijk toenemen zonder dat je het in de gaten hebt. Als je medicijnen neemt. alcohol kan de werking of het effect van medicijnen versterken of net tegengaan. omgekeerd kunnen medicijnen het verdovend effect van alcohol versterken. Hoe doe je dat, een glaasje minder? het is nooit te laat om je drinkgewoonten aan te passen. zodra je minder alcohol drinkt, zul je de voordelen snel ondervinden. zelfs een kleine aanpassing kan al een grote impact hebben op je gezondheid. Deze tips kunnen helpen: Drink je graag een glaasje alcohol als je op stap gaat? Wissel telkens een alcoholisch drankje af met een alcoholvrij drankje. Drink nooit wanneer je met de wagen rijdt. in de kijker je leest of hoort vaak dat een beetje alcohol goed is voor het hart. sommige onderzoeken bevestigen dat, anderen spreken dat weer tegen. Wil je problemen voorkomen? een gezonde levensstijl met gezonde voeding en voldoende beweging zal veel beter helpen dan een glas alcohol. alcohol is geen medicijn en zal nooit helpen tegen bestaande hartproblemen. Waarom is minder vaak beter? Te veel alcohol kan, na een tijd, allerlei gezondheidsklachten veroorzaken. Denk maar aan leverklachten, overgewicht, hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, maag- en darmproblemen of bepaalde kankers. het schaadt ook de hersenen en het zenuwstelsel. Depressieve klachten, angsten, slaapproblemen en problemen op vlak van seksualiteit, geheugen, concentratie of evenwicht kunnen verband houden met een hoog alcoholgebruik. Ga dus verstandig om met alcohol! je zult snel merken dat minder alcohol heel wat voordelen oplevert: Je gezondheid gaat erop vooruit: je conditie verbetert, je voelt je beter in je vel en je ziet er beter uit. Daarnaast kun je je beter concentreren en gaat je geheugen erop vooruit. Je slaapkwaliteit verbetert: Je voelt je helder en fris bij het opstaan. Alcoholische dranken zijn dikmakers. Minder drinken maakt het gemakkelijker om je gewicht onder controle te houden. ook op sociaal vlak gaat het vaak beter met minder alcohol. Met een glas op komt het al sneller tot spanningen, meningsverschillen, ruzies of conflicten. soms is alcohol gewoon een spelbreker wanneer je in gezelschap bent. Minder drinken kan de sfeer in dergelijke situaties alleen maar ten goede komen. Bij veel activiteiten komt alcohol kijken (een etentje, een terrasje, een receptie, op vakantie, enzovoort). zorg voor activiteiten waar alcohol niet de rode draad hoeft te zijn: een natuurwandeling, een sportieve uitdaging, een cursus of workshop, de bioscoop, enzovoort. Drink je regelmatig thuis een glas? Het kan helpen om minder grote hoeveelheden alcohol in huis te halen, of te zorgen dat je helemaal geen alcohol in huis hebt. sommige mensen drinken, uit noodzaak of als bewuste keuze, nooit alcohol. Respecteer dit en dring niet aan als mensen liever geen alcohol drinken. Wordt een glas alcohol minder vrijblijvend dan het lijkt? ondervind je klachten? kom je soms in gevaarlijke situaties terecht door je alcoholgebruik of word je weleens aangesproken over de hoeveelheid alcohol die je drinkt? Dergelijke signalen kunnen wijzen op een alcoholprobleem. Praat erover met je huisarts! op kun je anoniem een zelftest doen die je vertelt hoe riskant jouw alcoholgebruik is. je vindt er ook informatie op maat. Ouder worden en alcohol De DrugLijn publiceerde de folder ouder worden en alcohol. je kunt een gratis exemplaar aanvragen of downloaden via of door te bellen naar Bron: Vereniging voor alcohol- en andere Drugproblemen vzw (VaD)

6 ANTWERPEN Regionaal Dienstencentrum nieuws uit je streek De moderne samenleving als bron van hart- en vaatziekten hart- en vaatziekten vormt de verzamelnaam voor alle aandoeningen die het hart- en vaatstelsel treffen, zoals bijvoorbeeld hartinfarcten en beroertes. Deze ziekten zijn, na kanker, de belangrijkste doodsoorzaak in de westerse wereld. elke dag overlijden meer dan honderd Belgen aan hart- en vaataandoeningen. ook de bloedvoorziening naar de hersenen kan plotseling onderbroken worden. We spreken dan van een beroerte. een beroerte kan het functioneren van de hersenen ernstig verstoren en de gevolgen kunnen zowel lichamelijk als psychisch en sociaal zijn. naast verlammingen aan één zijde van het lichaam, kunnen onder andere taal- en/of spraakstoornissen optreden of stoornissen in het denken, geheugen, emoties en gedrag. Het hart pompt bloed door het lichaam eén keer per minuut stroomt al het bloed doorheen het lichaam. het voert zuurstof en voedingsmiddelen aan en neemt afvalstoffen en koolstofdioxide weer mee. Via een ingenieus kanalenstelsel bereikt het bloed iedere cel van het lichaam. De meeste weefsels (hersenen, darm, hart, lever of nieren) zijn voorzien van een ultradicht netwerk van haarvaten. alle bloedvaten achter elkaar geplaatst, vormen een pijpleiding van km. Tweemaal de aarde rond. Hart- en vaataandoeningen elke breuk, verstopping of onregelmatige pompbeweging kan dramatische gevolgen hebben. een hartinfarct is vrijwel altijd het gevolg van een vernauwing of een afsluiting van de slagaders die zuurstofrijk bloed naar de hartspier brengen. op een zeker ogenblik raakt de slagader volledig geblokkeerd en sterft een deel van de hartspier af. Wat zijn de oorzaken? er zijn een aantal leefgewoonten waarvan we weten dat ze het risico op hart- en vaatziekten vergroten: het roken van sigaretten; overgewicht; een gebrek aan lichaamsbeweging; overvloedig eten en drinken; stress. Hoe kun je hart- en vaatziekten voorkomen? een gezond leven is zonder twijfel de beste manier om de kans op hart- en vaatziekten te verkleinen. De levensstijl waar harten bloedvaten wel bij varen, bestaat uit een combinatie van gezond eten, genoeg bewegen en niet roken. Bron: Vorming Hartproblemen in het najaar organiseert het regionaal dienstencentrum een vorming rond het thema hart- en vaatziekten. Spreker: Dr. freddy Van de casseye, voorzitter van de Belgische cardiologische Liga Wanneer: Dinsdag 29 november 2016 van 14u00 tot 16u00 Waar: kantoor Liberale Mutualiteit, collegestraat 6 te 2200 herentals Inschrijven: schrijf je in via het regionaal dienstencentrum van de Liberale Mutualiteit Provincie antwerpen Telefonisch op het nummer of via dienstencentrum@lmpa.be. 6

7 jouw gids in de thuiszorg ANTWERPEN Dienst Maatschappelijk Werk Antwerpen Lange nieuwstraat 109 Tel.: / 54 Dagelijks: 8u30-12u00, 13u00-16u00 Vrijdag: 8u30-12u00 nieuws uit je streek Boom antwerpsestraat 50 Tel.: Maandag: 14u00-16u00 Hemiksem Provinciale steenweg 4 Tel.: Maandag: na afspraak Niel antwerpsestraat 5 Tel.: Dinsdag: 9u00-11u00 Herentals collegestraat 6 Tel.: Maandag: 14u00-16u00 Donderdag: 08u30-12u30 je bent langdurig ziek, je hebt een handicap of je kunt niet instaan voor je eigen zorg? Dan kun je terecht bij de dienst maatschappelijk werk (DMW) van de Liberale Mutualiteit voor informatie, hulp en ondersteuning. De medewerkers van de DMW geven je informatie over welke hulp- en dienstverlening er bestaat. Daarnaast gaan ze na van welke sociale en financiële voordelen je kunt genieten. De medewerkers kennen de sociale wetgeving en sociale voorzieningen en helpen je graag verder met de vaak ingewikkelde regels en aanvraagprocedures. Ben je zwaar zorgbehoevend? Dan heb je misschien recht op een tegemoetkoming van de Vlaamse zorgverzekering. De Vlaamse zorgverzekering betaalt een maandelijkse tegemoetkoming uit aan zwaar zorgbehoevende personen. De medewerkers van de DMW helpen je om een aanvraag voor een tegemoetkoming van de Vlaamse zorgverzekering in te dienen. het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) is een Vlaamse overheidsinstelling die ondersteuning biedt aan personen met een handicap. het VaPh voorziet onder meer vergoedingen voor de aankoop van hulpmiddelen en woonzorg. De DMW is erkend als multidisciplinair team door het VaPh. Dit betekent dat je bij de DMW terecht kunt om je in te schrijven bij het VaPh. je kunt je inschrijven tot de leeftijd van 65 jaar (onder bepaalde voorwaarden). Een eenvoudig telefoontje volstaat om een afspraak te maken met één van onze medewerkers. Mechelen frederik de Merodestraat 78 Tel.: Maandag: 09u00-12u00 Donderdag: 14u30-16u30 Bornem kapelstraat 50 Tel.: op afspraak Geel Markt 61 Tel.: Dinsdag: 08u30-12u30 Lier kruisbogenhofstraat 17 Tel.: Woensdag: 9u00-11u00 Willebroek august van Landeghemstraat 3 Tel.: op afspraak 7

8 Weetjes eetjes Ken jij je rechten? Europese dag van de rechten van de patiënt De wet over de rechten van de patiënt bestaat al langer dan tien jaar. Toch weten de meeste mensen niet welke rechten ze hebben wanneer ze een beroep doen op een zorgverlener. De schat van je leven Herinneringen ophalen met mensen met dementie 'ze kunnen zich vaak de naam van hun meester uit de lagere school herinneren, maar weten niet meer wie ze gisteren op de koffie kregen. Voor iemand die voor een persoon met dementie zorgt, klinkt deze uitspraak erg herkenbaar. Mensen met dementie vergeten veel. Maar terzelfdertijd lijken sommige dingen in hun geheugen gebeiteld. Dit boek neemt je mee in de belevingswereld van personen met dementie. het biedt je concrete handvaten om hun levensverhaal in het dagelijks leven te verweven. hoe lees je hen voor? Waarom is muziek zo belangrijk? De schat van je leven is geschreven voor mantelzorgers en is zeer bruikbaar voor professionele zorgverleners en vrijwilligers. het bestaat uit drie aparte boekjes die samen een geheel vormen. het eerste bevat informatie over de aandoening en het belang van herinneringen. het tweede behandelt negen thema s, van kindertijd tot beroep en vrije tijd en radio en televisie. het boek staat vol foto s, gespreksmateriaal en activiteiten om samen aan de slag te gaan. het derde is een levensboek waarmee je samen het levensverhaal van de persoon met dementie kunt optekenen. De bijhorende website geeft je toegang tot honderden foto s, bewegend beeldmateriaal en filmpjes die je zin geven om onmiddellijk aan de slag te gaan. op 18 april 2016 is het de europese dag van de rechten van de patiënt. Door de Wet Patiëntenrechten heeft iedere patiënt volgende rechten: de zorgverlener biedt je kwalitatieve zorg; als patiënt kies je vrij je zorgverlener; de zorgverlener geeft je duidelijke informatie; je geeft toestemming voor een behandeling; je hebt toegang tot je patiëntendossier; de zorgverlener respecteert je privacy; je kunt terecht bij de ombudsdienst; je kunt een vertrouwenspersoon aanduiden; je hebt het recht om je te laten vertegenwoordigen. Heb je vragen rond dit thema? De Federale Overheidsdienst Volksgezondheid geeft aan de hand van enkele filmpjes een antwoord op al je vragen. surf naar om de filmpjes te bekijken. Uitgebreide informatie over patiëntenrechten vind je op Er even tussenuit! 8 Interesse? je kunt het boek bestellen via Kostprijs? 33,90 Bron: kennispunt Mantelzorg De schat van je leven werd geschreven door herlinde Dely (kennispunt Mantelzorg - opleiding verpleegkunde howest), met de steun van het expertisecentrum Dementie Vlaanderen, de alzheimer Liga Vlaanderen, het huis van alijn, Rode kruis-vlaanderen, de Vrije Universiteit Brussel, de Provincie West- Vlaanderen en de koning Boudewijnstichting. het is lente! heel wat mensen maken plannen voor een verre vakantie of een dagje aan zee. ook als mantelzorger kun je tijd voor jezelf en je familie nemen, zelfs bij zware zorgsituaties. Respijtzorg Respijtzorg is een verzamelnaam voor alle mogelijkheden tot een tijdelijke overname van de zorg. het gaat bijvoorbeeld om: vervangende mantelzorgers; voorzieningen voor dag- en nachtopvang en voor vakantie- en weekendopvang; een centrum voor kortverblijf (CVK); zorgboerderijen en gastgezinnen. Voor meer informatie over het aanbod respijtzorg in je buurt kun je contact opnemen met het regionaal dienstencentrum of de dienst maatschappelijk werk van je ziekenfonds.