Afscheid Bert van der Haar MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 19 NUMMER 5 > > Herman Wijffels Innovatieprijs voor noordelijk consortium

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Afscheid Bert van der Haar MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 19 NUMMER 5 > 2014. > Herman Wijffels Innovatieprijs voor noordelijk consortium"

Transcriptie

1 I NOORDNIEUWS MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 19 NUMMER 5 > 2014 Afscheid Bert van der Haar als voorzitter VNO-NCW Noord Het Noorden zit in z n DNA > Interview Aart van der Gaag over Participatiewet > Herman Wijffels Innovatieprijs voor noordelijk consortium > Jeroen de Haas (Eneco Groep): Iedereen zijn eigen energie in 2030 > Noord-Nederland meldt zich als high-tech regio

2 Hoe groen is gas? De vraag naar energie blijft stijgen. De vraag naar duurzame energie-oplossingen ook. Daarom heeft aardgas een schone taak in de verduurzaming van onze energievoorziening. Het is de schoonste fossiele brandstof met veruit minste CO 2 (broeikasgas) uitstoot dat scheelt meteen al aanzienlijk. Bovendien kunnen we altijd en overal op gas vertrouwen, mede door ons geavanceerde gastransportnetwerk. Het is op afroep beschikbaar: zomer of winter, wind of geen wind. Dankzij deze flexibele energiebasis kunnen wind- en zonne-energie optimaal aan bod komen, terwijl de energievoorziening als geheel stabiel en betaalbaar blijft. En wereldwijd is er nog tot ver in deze eeuw gas beschikbaar. We maken nu al vergroening mogelijk, door de toevoeging van biogas, bijvoorbeeld gewonnen uit afval. Via het gastransportsysteem kan dit als gecertificeerd duurzaam groen gas overal in Nederland bij u thuis worden gebracht. Zo vormt gas onderdeel van onze duurzame energietoekomst. Met aardgas naar een groenere toekomst.

3 1 Inhoud NoordNieuws 5 > Afscheid Bert van der Haar als voorzitter VNO-NCW Noord Interview Aart van der Gaag over Participatiewet Herman Wijffels Innovatieprijs voor noordelijk consortium Verder in dit nummer: Actueel: 10 NoordNieuws in t kort 18 Eerste werkbezoek VNO-NCW voorzitter Hans de Boer aan het Noorden 20 Noord-Nederland meldt zich als high-tech regio 23 XPAR Vision wint Groninger Ondernemingsprijs VNO-NCW MKB Noord start met Ondernemerspanel Praktijk: 16 Jeroen de Haas (Eneco Groep): Iedereen zijn eigen energie in 2030? Het kan 22 Cas König van ESD-SIC: Innoveren om te overleven 30 Hoe ziet de vereniging van de toekomst eruit? 32 Project Hanzehogeschool brengt internationalisering bedrijfsleven op hoger plan 35 Project OCO: Met een coach sta je als ondernemer steviger in de markt vaste rubrieken: 9 Column Lambert Zwiers 24 vno-ncw Noord in beeld: bezoek JNO 43 e Gemechaniseerde Brigade 36 JNO in the picture Een goede presentatie is géén bijzaak 39 noordgang Groningen II discussieert over de zin en onzin van teambuilding 40 Welkom nieuwe leden 42 Nieuwe leden stellen zich voor 48 Agenda Volg ons ook op Download de gratis app van VNO-NCW Noord: Via onze mobiele applicatie: kunt u zich aanmelden voor bijeenkomsten; heeft u met de ledenlijst ruim waardevolle contacten binnen handbereik; bent u altijd op de hoogte van het landelijk en noordelijk nieuws. De app van VNO-NCW Noord is beschikbaar voor Apple en Android toestellen en kunt u downloaden via de app store op uw telefoon of tablet.

4 2 NoordNieuws december 2014 Lex Kloosterman Foto s: JAV Studio s Assen kloosterman@vnoncw-mkbnoord.nl Afscheid Bert van der Haar als voorzitter VNO-NCW Noord Het Noorden zit in z n DNA De Eindejaarsreceptie van VNO-NCW Noord stond dit jaar geheel in het teken van het afscheid van Bert van der Haar als voorzitter van VNO-NCW Noord. Met warme woorden van VNO-NCW MKB Noord directeur Lambert Zwiers en Niek Jan van Kesteren, algemeen directeur VNO-NCW en MKB Nederland, werd de drukbezochte eindejaarsbijeenkomst in De Nieuwe Kolk in Assen een afscheid in stijl. En voorts ben ik van mening dat Groningen, Friesland en Drenthe één provincie moeten vormen, klonk het voor de laatste maal uit de mond van de voorzitter, die vanaf 1 januari 2015 wordt opgevolgd door Alfred Welink. De vereniging is een club geworden. De verbondenheid tussen de leden is groot, er is echt een wij-gevoel gecreëerd. Bert heeft als voorzitter een ziel in VNO- NCW Noord gebracht. De vereniging leeft, sprak directeur Lambert Zwiers. Terugkijkend op de afgelopen zes jaar kwam vooral deze verbindende rol van Bert prominent naar voren. Tijdens het Ondernemersgala komt het gevoel van betrokkenheid misschien wel het best tot uitdrukking, aldus Zwiers. Het is het jaarlijkse hoogtepunt van VNO-NCW Noord en bijzonder hieraan is dat het geheel wordt mogelijk gemaakt door dertig Vrienden van het Gala, die zeer betrokken en begaan zijn bij het reilen en zeilen van onze club. Tomeloze inzet In de Nieuwe Kolk in Assen roemde Zwiers de tomeloze inzet van Bert. Meer dan wie dan ook was je voor onze vereniging op pad. In de regio, naar Den Haag en naar Brussel. En dat geheel onbezoldigd, zonder er ook maar een euro voor te krijgen. Je hele ziel en zaligheid heb je erin gelegd. Niek Jan van Kesteren, algemeen directeur VNO-NCW en MKB- Nederland, onderstreepte dit. Bert is loyaal. Hij was niet bestuurlijk actief voor VNO-NCW voor zijn CV, maar omdat hij vindt dat hij het moet doen. Omdat Van Kesteren Bert graag voor VNO-NCW in Den Haag wil behouden, maakte hij bekend dat Bert toetreedt tot het curatorium van VNO-NCW, een gezelschap van wijze mannen en vrouwen die het landelijk bestuur en de directie adviseert. Bert wordt daarin één van de prominente leden, zo vertelde Van Kesteren, want mensen met wie je kunt lachen, zijn mensen die kunnen relativeren en daar is wijsheid voor nodig. Identiteit en samenhang Van Kesteren had niet alleen warme woorden voor Bert, maar sprak ook over de staat van het land. Met een indrukwekkende speech ging hij in op de verdeeldheid van Nederland, die volgens hem de afgelopen jaren steeds groter is geworden. Dit baart hem zorgen. Identiteit en samenhang zijn erg belangrijk voor een land. Die samenhang raken ACTUEEL Bert van der Haar (rechts) overhandigt de voorzittershamer aan Alfred Welink

5 3 Altijd uitgaan van eigen kracht en nooit opgeven Loyaal; betrouwbaar; koersvast; soms onnavolgbaar, maar bovenal authentiek. Bert heeft écht een eigen stijl. Een stijl die ik herken en die ik zeer waardeer: altijd uitgaan van eigen kracht en nooit opgeven. Bert heeft altijd veel positieve energie, weet welke kant hij op wil en laat niet los voordat hij zijn doel bereikt heeft. Bert en ik hebben altijd erg prettig met elkaar samengewerkt. Ik leerde hem goed kennen in mijn tijd als secretaris van SER Noord-Nederland. Hij steunde mij zo dat ik er wel eens van moest blozen. Helaas kon ik niet bij de Eindejaarsreceptie aanwezig zijn, maar ik doe altijd mijn best om naar de bijeenkomsten van VNO- NCW Noord te komen om weer met Bert bij te kunnen bijpraten. Het is gewoon een schat van een man; iemand die ik zeer waardeer en veel respect voor heb. weet dat hij het is en niemand anders. Het is zijn geheime wapen geworden, het onderscheidt hem van de rest. Bert is uniek. Ik verdenk hem er zelfs van dat hij vanwege zijn heup expres met een stok loopt, zodat je altijd Wilma Mansveld staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu»

6 4 NoordNieuws december 2014 Hij verstaat de taal van de kleine ondernemer, maar begrijpt ook de strategie van grote bedrijven Bert van der Haar is in alle opzichten een bijzondere man, die letterlijk en figuurlijk overal bovenuit steekt. Als voorzitter van VNO-NCW Noord was hij zes jaar lang écht het boegbeeld van VNO-NCW in het Noorden. Als landelijk en regionaal voorzitter hebben we altijd zeer intensief met elkaar samengewerkt. Bert wist de weg naar Den Haag goed te vinden en ontbrak zelden bij een vergadering. Hij ontzenuwde daarmee dat het Noorden ver weg is en zorgde ervoor dat de lijnen met Den Haag altijd kort waren. Toen Bert als voorzitter begon, was het zijn wens dat VNO- NCW Noord een instituut werd waar de politiek en het ambtelijk apparaat niet omheen konden. In deze missie is hij geslaagd. Meer dan ooit heeft VNO-NCW Noord onder zijn leiding positie verkregen richting overheid en politiek als het gaat om economische vraagstukken en ondernemerschap in de regio. Hierin vormde hij overigens een ijzersterk duo met Lambert (Zwiers, directeur VNO-NCW Noord, red.), twee verschillende personen die uitstekend bij elkaar passen. Bert is een echte ondernemer. Hij verstaat de taal van de kleine ondernemer, maar begrijpt ook de strategie van grote bedrijven. Deze combinatie is erg belangrijk. Mede hierdoor is de samenwerking met MKB- Nederland in het Noorden zeer succesvol. Een uitstekende voorzitter dus, met een zeer bijzondere humor; een soort mix van autoritair leiderschap en Britse humor. Ik kan er nog veel over zeggen, maar het komt hier neer: hij heeft het gewoon goed gedaan. Klaar. Bernard Wientjes, oud-voorzitter VNO-NCW Man met een groot hart voor cultuur, landschap en natuur Mijn eerste kennismaking met Bert van der Haar vond dit voorjaar plaats. Nietsvermoedend kwam ik aan in Hoogeveen. Parkeergeld voor een uur leek me genoeg voor een gesprek met een drukbezet man Degenen die Bert langer kennen raden het al... als je met Bert over zijn liefde voor kunst praat, ben je met een uur niet klaar! Ik begon met mijn verhaal over de precaire positie van de rijksgesubsidieerde instellingen. Na vijf minuten onderbrak Bert me: Heb je eigenlijk wel gezien wat hier allemaal hangt? Vervolgens kreeg ik een rondleiding door het bedrijf, met een begeesterde toelichting op alle kunst die tussen het design stond opgesteld. En net toen ik dacht nu moet ik mijn verhaal toch eens kwijt, kwam Gerard Toonen als verrassing binnen, want ik moest natuurlijk ook alles horen over Het Pauperparadijs. Ik ontdekte een groot man, in alle opzichten. Met een groot hart voor mensen met talent, voor (orgel)muziek, voor cultuur, landschap en natuur. En voor Noord-Nederland. Ik hoefde hem er niet van te overtuigen dat investeren in cultuur nodig is voor de economie en de leefbaarheid in het Noorden. Dat wist hij allang. Dankzij hem werken we nu met een denktank uit bedrijfsleven en cultuursector aan een Investeringsfonds om de cultuursector te versterken. Dankzij hem zaten we onlangs op een zaterdagmorgen bij elkaar om het idee uit te werken. Want om Bert kun je nu eenmaal niet heen! Bert, al neem je afscheid als voorzitter VNO-NCW Noord, bij dit plan kunnen we je nog niet missen! Mirjam de Meijer, initiatiefneemster Noordelijk Cultuurfonds

7 5 we een beetje kwijt. Het land is verdeeld, eigenlijk sinds de opkomst van Pim Fortuyn. Er is veel negativiteit, cynisme en kritiek, ook tussen bevolkingsgroepen onderling, met als meest recente voorbeeld de mallotige zwartepietendiscussie. Een sterke identiteit en eenheid zijn cruciaal voor economisch succes, vervolgde Van Kesteren. Nederland heeft de potentie om het rijkste land ter wereld te worden. Voedsel, energie en water is waar het in de toekomst wereldwijd om draait en daar zijn wij als land erg sterk in. Omdat ook de politiek te vaak verdeeld is, ligt er een kans voor ondernemers om in dit gat te springen en een leidende rol te pakken om onze identiteit te hervinden. Van Kesteren noemde vervolgens een concreet doel dat Nederland zou kunnen helpen om dit te bereiken. Nederland zou als land de Olympische Spelen moeten organiseren. Het zou een schitterend project zijn, een kans om het cynisme te overwinnen en een gezamenlijk gevoel van enthousiasme te ontwikkelen. Bert van der Haar bedankt Herman Roose voor tien jaar penningmeesterschap Hester Joustra, Floortje van Aken en Ingrid Dragtstra van VNO-NCW MKB Noord praatten de bijeenkomst aan elkaar Herman en Bert ereleden Eerder op de middag maakte vicevoorzitter Eelco Koehoorn tijdens de Algemene Ledenvergadering al bekend dat Bert niet alleen toetreedt tot het landelijke curatorium, maar ook tot het noordelijke. Dit doet hij samen met Herman Roose, die tien jaar penningmeester van de vereniging was en ook afscheid van het bestuur nam. Beide werden tijdens de Algemene Ledenvergadering benoemd tot erelid van de vereniging en ontvingen de gouden speld en een oorkonde. Op Herman konden we altijd een beroep doen, sprak Bert. We zijn hem als vereniging veel dank verschuldigd. Herman Roose, die voor de laatste keer een begroting aan de leden presenteerde, was zichtbaar geroerd. Je kunt vooraf heel stoer beslissen dat het mooi is geweest, maar als het dan zo ver is, dan is dat toch wel emotioneel. Uiteindelijk bouw je vriendschappen op binnen de club. Vriendschap Deze vriendschappen liepen vervolgens als een rode draad door de rest van de middag. Niek Jan van Kesteren zei hierover: Bert gaat altijd uit van zijn eigen identiteit. Dat schept wel of niet een band met hem, het is alles of niks. Bert en ik hadden gelijk een gevoel van verbondenheid en hij is dan ook echt een vriend van me geworden. Zoiets is niet vanzelfsprekend, bleek ook wel uit de woorden van Lambert Zwiers. In de afgelopen jaren hebben we als voorzitter en directeur intensief samengewerkt, we vormden een hechte twee-eenheid. Van hieruit is door de jaren een hechte vriendschap ontstaan. Zoiets heb ik met» Lambert Zwiers, directeur VNO-NCW MKB Noord Niek Jan van Kesteren, algemeen directeur VNO-NCW MKB-Nederland

8 6 NoordNieuws december 2014 Zou jij niet een paar dagen in de week naar onze Bert willen? In 1968 begon ik bij!pet, wat toen nog C. Pet BV heette, op de debiteurenboekhouding bij Paul van der Haar, de vader van Bert. Bert was toen nog in militaire dienst en begon na z n diensttijd als vertegenwoordiger in kantoorartikelen en kantoormachines. Na enkele jaren kreeg Bert de leiding over de afdeling kantoormeubelen en machines, gevestigd in het pand aan de Hoofdstraat in Hoogeveen. Nadat ik er ongeveer vijf jaar tussenuit was geweest vanwege de geboorte van twee dochters, vroeg de vader van Bert: zou jij niet een paar dagen in de week naar onze Bert willen? Die jongen heeft nogal een rommelig kantoor, dan kun jij de boel een beetje bijsturen. Zo gezegd zo gedaan en ik begon in september 1980 bij Bert en zit daar nu nog. Ik heb Bert leren kennen als iemand die met veel enthousiasme dingen oppakt en heel erg out of the box kan denken. Hierdoor valt hij op en wordt zodoende ook gevraagd voor veel bestuurlijke functies, o.a. voor cultuur en muziek. De Mattheus Passion is een grote liefde van hem. Hiervoor heeft hij veel lezingen gegeven, vooral in kerkjes in het Noorden. Mede door zijn enthousiasme is de Park Opera in Hoogeveen van de grond gekomen en zeer succesvol geweest. Ook het IJspleijn in het centrum is iets wat uit zijn koker is gekomen en voor veel ijsplezier heeft gezorgd. Bert is ook heel actief in Afrika met zijn Stichting Dutch-Malawi, waarin lokale projecten worden gefinancierd. Een keer per jaar gaat hij hier een maand naartoe om te kijken hoe een en ander reilt en zeilt. Kortom: een zeer veelzijdig en enthousiaste man die nog lang niet achter de geraniums gaat zitten! Diny van der Weide, secretaresse!pet Wil je irritatie bij hem oproepen, dan moet je er omheen lullen Ongeveer vijf jaar heb ik met Bert samengewerkt binnen SER Noord-Nederland. Bij onze eerste kennismaking nodigde Bert mij uit bij hem in Hoogeveen op bezoek te komen: de ondernemer wilde mij zijn bedrijf laten zien. Al samen rondlopend proefde Bert mijn nieren. Vertel eens wat over je achtergrond. Wat zijn voor jou echt belangrijke zaken in het leven? Ik realiseerde mij dat deze man, met zijn indrukwekkende messencollectie, tot het gaatje gaat. Zou je bij hem irritatie willen oproepen, dan moet je bij antwoorden op zijn vragen er omheen lullen. Zo ontwikkelde zich tussen Bert en mij een bijzondere band. Binnen SER Noord-Nederland ontpopte Bert zich als voorvechter voor één noordelijk landsdeel. Het bleef bij hem niet bij praten alleen. Hij gaf aan musicus Chris Fictoor de opdracht een passend volkslied te componeren dat vervolgens bij diverse gelegenheden waarbij de politiek, het bedrijfsleven en de wetenschap elkaar ontmoetten, werd uitgevoerd. Ik vind dit klasse: gaan voor je droom, hier zelf al vorm aan geven in het vertrouwen dat de anderen ooit zullen volgen. Ik ben met Bert bevriend geraakt. Dat betekent dat we elkaar op de gekste momenten kunnen bellen. Zo kon het ook gebeuren dat wij beiden grootse capriolen uithaalden op onze quads in de jungle van midden Zweden, in de omgeving van de nederzetting die Bert en Emmy aldaar beheren. Geert Sanders, oud-voorzitter SER Noord-Nederland

9 7 geen andere voorzitter meegemaakt en ervaar dat als heel bijzonder. Dit is ons gelukt omdat wij beide feilloos aanvoelden hoe we hier ondanks een hiërarchische verhouding mee om moesten gaan. Trots op het Noorden Naast de band die iedereen met Bert heeft, ging het natuurlijk ook over wat hij voor het Noorden en voor de vereniging heeft betekent. Centraal hierbij staat het gevoel van trots dat Bert altijd uitstraalt als het over het Noorden gaat. Lambert Zwiers: Overal waar hij is, draagt hij uit dat hij trots is op Noord-Nederland en haar prestaties en verworvenheden. Wie denkt aan Bert, denkt aan de Kracht van het Noorden als geheel. Het Noorden zit in zijn DNA. Daarnaast staat Bert bekend om zijn passie voor cultuur. Niet alleen is hij een groot kunstliefhebber, bovenal is hij ervan overtuigd dat een sterke culturele sector cruciaal is voor het vestigingsklimaat van een regio. In zijn dankwoord haalde Bert het Noordelijk Cultuur Fonds nog aan, een recent initiatief waarvan hij een van de aanjagers is. Het op te richten cultuurinvesteringsfonds is bedoeld om nieuwe kansrijke initiatieven te steunen Afsluiting van de Eindejaarsreceptie met het Noordelijk volkslied en is een revolving fund. Mensen die Bert nog een afscheidscadeau willen geven, kunnen op Berts verzoek een bijdrage aan dit fonds leveren (kijk voor meer informatie op vno-ncwnoord.nl). Rode beuk als symbool van verbondenheid De verbondenheid van Bert met de vereniging is blijvend. Vanuit die gedachte presenteerde vicevoorzitter VNO-NCW Noord Eelco Koehoorn het cadeau van het bestuur namens de vereniging aan Bert. Een rode beuk, te planten naast het beoogde nieuwe pand van VNO- NCW en MKB Noord: het nog te bouwen Topsportcentrum van FC Groningen. Koehoorn: De beuk staat symbool voor» Hij blíjft het waarmaken Bert en ik hebben elkaar door de jaren heen altijd goed en snel kunnen vinden. Toen hij aantrad als voorzitter ging ik bij hem in Hoogeveen op bezoek om elkaar beter te leren kennen. We vonden elkaar meteen in de kunst, waar hij gepassioneerd over vertelde. Over de schoonheid van klassieke muziek en glaskunst en de betekenis van kunst voor de economie. Hierdoor ontstond een hartelijke band die altijd is gebleven. De overheden en het bedrijfsleven hebben ieder hun eigen verantwoordelijkheden. Voor het Noorden geldt dat je elkaar nodig hebt om vooruit te komen. Ik heb het altijd als mijn taak gezien om nauw met het bedrijfsleven op te trekken. Dat lukt echter alleen als de chemie tussen personen goed is. Bert speelde daarin een belangrijke rol. Hij bracht mensen bij elkaar, was goed benaderbaar en betrok ons altijd bij initiatieven vanuit VNO-NCW Noord. Vooral in de lobby richting Noord- Duitsland hebben we samen goede zaken gedaan, meest recent met de handelsmissie van VNO-NCW Noord naar Niedersachsen. Bert heeft echt een eigen stijl. Altijd humoristisch. Stoer, zelfverzekerd en no-nonsense, maar ook gevoelig. Zodra het over kunst ging, kon je zien dat het hem echt raakte, dat hij er door geroerd werd. Dit waardeer ik in hem: het is mooi als je ziet wat iemand beweegt. Ook na zijn afscheid als voorzitter zal hij zich blijven inzetten voor de noordelijke kunstsector, daar ben ik van overtuigd. Zoals het een echte ondernemer betaamt: Hij blíjft het waarmaken, ook nu weer met het oprichten van een Noordelijk Cultuur Fonds. Max van den Berg, Commissaris van de Koning Groningen

10 Voordat u een probleem signaleert hebben wij het al opgelost. drukkerij Van Gorcum Industrieweg 38, 9403 AB Assen T +31(0)

11 9 bescherming, een goede familieband, traditie en verbondenheid. In dit geval: de verbondenheid van Bert met VNO-NCW en wellicht een stukje bescherming als Bert er niet meer is als voorzitter: zo ziet hij straks nog een beetje toe op het functioneren van onze vereniging. Alfred Welink Het slotwoord van de Eindejaarsreceptie was aan Alfred Welink, vanaf 1 januari 2015 de opvolger van Bert als voorzitter VNO-NCW Noord. Welink ging kort in op zijn visie dat vooruitgang vraagt om ondernemerschap, maar onderstreepte dat hij vooral graag bij de leden wil ophalen wat de koers van de vereniging voor de komende jaren moet zijn. Hij besloot vervolgens met mooie woorden over Bert, wiens bevlogenheid en openheid hij roemde. Eens een vriend, altijd een vriend, aldus Welink, waarna de bijeenkomst geheel in lijn met Berts visie werd uitgeluid met het Noordelijk Volkslied. Fryslân, Grunn n en Drenthe zijn zichzelf, maar tezamen zoveel meer. < Markant, authentiek en een goed gevoel voor wat er moet gebeuren Bert en ik kennen elkaar al vrij lang, eerst vanuit zijn rol als voorzitter van VNO-NCW Drenthe en de laatste zes jaar als voorzitter van VNO-NCW Noord. Door de jaren heen hebben we altijd goed persoonlijk contact gehad. Vrij regelmatig ben ik bij hem op bezoek geweest in zijn bedrijf, waardoor we elkaar beter hebben leren kennen en een vriendschappelijke relatie hebben opgebouwd. Ik waardeer Bert zeer; als persoon, als ondernemer en als bestuurder van onze vereniging. Bert is authentiek en was als voorzitter van VNO-NCW Noord voor ondernemers zeer herkenbaar als gezicht van de vereniging, die hij écht verder heeft gebracht. Op markante wijze heeft hij VNO-NCW Noord als voorzitter geleid. Hij heeft een goed gevoel voor wat er moet gebeuren en spreekt altijd duidelijke taal. Bovendien zat Bert goed in ons netwerk in Den Haag en heeft het Noorden in Den Haag duidelijk op de kaart gezet door altijd aanwezig te zijn en het noordelijk belang uit te dragen. Niek Jan van Kesteren Algemeen directeur VNO-NCW COLUMN Vriendschap Tijdens de Eindejaarsreceptie hebben we op 10 december in stijl afscheid genomen van Bert van der Haar als voorzitter van VNO- NCW Noord. Zes jaar lang zwaaide Bert met de scepter en zorgde hij ervoor dat onze vereniging groeit en bloeit als nooit tevoren. Doordat hij het gevoel van saamhorigheid enorm heeft versterkt, is de afgelopen jaren binnen de vereniging een krachtig wij-gevoel ontstaan. Op basis van dit fundament kunnen we in de komende jaren mooie slagen maken. Als voorzitter van VNO-NCW Noord heeft Bert overal waar hij kwam uitgedragen dat hij trots is op Noord- Nederland en haar prestaties en verworvenheden. Wie denkt aan Bert, denkt aan de Kracht van het Noorden als geheel. Met passie en overtuigingskracht draagt hij dat uit, richting overheid en politiek in Noord-Nederland, richting onze achterban en zeker ook in Den Haag. Zijn inzet voor Noord-Nederland in Den Haag is ongekend. Meer dan ooit hebben wij een optimale verbinding met VNO-NCW in Den Haag. Zelf ben ik in 2009 bij VNO-NCW Noord aan de slag gegaan als directeur van deze mooie club. Op hetzelfde moment trad Bert aan als voorzitter. Het was het begin van een mooi avontuur. We kenden elkaar niet en wisten nog niet wat we aan elkaar hadden. Wat volgde was een ontdekkingstocht hoe je elkaar in je verantwoordelijkheid als voorzitter respectievelijk directeur kunt versterken. Na een half jaar hadden we de balans te pakken en stond onze samenwerking als een huis. We vormden een sterke twee-eenheid en hadden vrijwel dagelijks telefonisch contact. Van hieruit is door de jaren een hechte vriendschap ontstaan. Zoiets heb ik met geen andere voorzitter meegemaakt en ik ervaar dat als heel bijzonder. Dit is ons gelukt omdat wij beide goed aanvoelden hoe we hier ondanks een hiërarchische verhouding mee om moesten gaan. Wij hebben ons er op een natuurlijke wijze altijd comfortabel bij gevoeld. Onlangs was ik met Mies bij Bert en Emmy op hun ranch in Ändenäs, Zweden. Het waren onvergetelijke dagen die ervoor gezorgd hebben dat onze vriendschap nog intenser is geworden dan hij al was. Dat geldt overigens ook voor onze beide echtgenotes. Bert, enorm bedankt voor de afgelopen zes jaren en ik kijk uit naar nieuwe avonturen die we de komende jaren ongetwijfeld ook nog met elkaar gaan beleven! Lambert Zwiers directeur VNO-NCW MKB Noord

12 10 NoordNieuws december 2014 Noordnieuws in 't kort Wet Werk & Zekerheid maakt werkgever medeverantwoordelijk voor ontwikkeling personeel Vanaf 1 januari 2015 wordt de Wet Werk en zekerheid gefaseerd ingevoerd. Voor werkgevers gaat er een aantal zaken veranderen. Eén van de maatregelen is dat de ontslagvergoeding verdwijnt en wordt omgezet in een verplichte transitievergoeding. Dit betekent dat de werkgever een vergoeding moet betalen om de medewerker te ondersteunen bij het vinden van een andere baan. Dit bedrag kan gebruikt worden voor outplacement, sollicitatiebegeleiding of opleiding. De hoogte van deze vergoeding is afhankelijk van het aantal dienstjaren van de medewerker. Waarbij de werkgever aan moet tonen wat er tijdens de periode van het dienstverband op het gebied van ontwikkeling van de medewerker gebeurd is. Dit betekent concreet dat de werkgever die tijdens de periode van het dienstverband investeert in de ontwikkeling van de loopbaan van de medewerker hier niet alleen nu maar ook later profijt van heeft. Lydia Vos, directeur Vos Opmaat Consultancy BV: Deze regeling zorgt ervoor dat de werkgever medeverantwoordelijk wordt voor de loopbaanontwikkeling én het loopbaanperspectief van de medewerker. Maar hoe geef je hier binnen je organisatie een goede invulling aan? Hoe faciliteer je als werkgever de ontwikkeling van je medewerkers? En hoe zorg je ervoor dat bij ontslag dit ook kan worden aangetoond? Dit zijn volgens Vos vragen die na 1 januari actueel worden. De praktijk laat zien dat de grotere ondernemingen vaak al wel iets geregeld hebben op HRM gebied maar voor de kleine tot middelgrote ondernemer is dit meestal een flinke uitdaging. Over Vos Opmaat Consultancy BV Als onafhankelijk bureau adviseert en Lydia Vos, directeur Vos Opmaat Consultancy ondersteunt Vos Opmaat Consultancy BV werkgevers bij het invullen van HRM beleid bijvoorbeeld door de invoering van de functionerings- en beoordelingscyclus en de opbouw van een gedegen ontwikkelingsplan voor de medewerkers. Ambassadeur Tsjechië opent consulaat in Groningen Met het overhandigen van het gevelbord heeft de ambassadeur van de Tsjechische Republiek, Jaroslav Horák, eind oktober de officiële opening verricht van het Tsjechische consulaat in Groningen. Albert-Jan Postma van Freia is bij deze gelegenheid benoemd tot honorair-consul van Tsjechië in Groningen. Met het consulaat in Groningen realiseert Tsjechië een steunpunt in Noord- Nederland dat, met veel kennis van en ervaring met de specifieke noordelijke Jaroslav Horák (links) en Albert-Jan Postma situatie, Tsjechische burgers en bedrijven terzijde kan staan. Het consulaat kan tevens een rol spelen in het tot stand komen van nieuwe verbindingen tussen Tsjechië en Noord-Nederland. Tijdens de openingsceremonie kondigde Albert-Jan Postma aan met een nieuwe Nederlandse vertaling te komen van het boek van de wereldberoemde Jan Amos Comenius Het Labyrint der Wereld (1632). De feestelijke opening vond plaats in het Hampshire Hotel Groningen, dat ook de thuisbasis van het nieuw gevestigde consulaat is. De opening werd bezocht door vertegenwoordigers van overheden en bedrijfsleven uit het noorden van het land. Albert-Jan Postma is geen onbekende in het noordelijke bedrijfsleven. Als directeur en (mede-)eigenaar van Freia en andere bedrijven is hij een actief ondernemer.

13 11 Vijf Gouden FD Gazellen voor snel groeiende noordelijke ondernemingen In Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel mogen 39 ondernemingen zich een jaar lang FD Gazelle noemen. Deze titel wordt toegekend aan de snelst groeiende ondernemingen van de regio. Met deze onderscheiding zet Het Financieele Dagblad de snelst groeiende ondernemingen uit Noordoost- Nederland in de schijnwerpers. noordnieuws in 't kort Naast de FD Gazellen-titel werden vijf noordelijke ondernemingen (en drie uit Overijssel) uitgeroepen tot Gouden FD Gazelle: de allersnelste groeiers in hun categorie: Buitenwarenhuis en Mobielwerkt (Groningen), Werken met Merken en Probo Sign (Friesland) en Lubbers Transport Group (Drenthe). De winnaars van de Gouden FD Gazellen hebben hun omzet met gemiddeld 161% zien toenemen. Mobielwerkt is het moederbedrijf van Belsimpel.nl, de bekende webwinkel voor telefonie en abonnementen uit Groningen. Directeur Jeroen Doorenbos verwisselde zijn artsenopleiding voor een ondernemersbestaan. Een juiste keuze, blijkt uit de twee eerdere Gouden FD Gazellen die Belsimpel reeds in de wacht wist te slepen. Met een groeipercentage van 410% over de afgelopen Winnaars Gouden FD Gazellen uit Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel drie jaar voegt Belsimpel daar nu een derde Gouden FD Gazelle in de categorie midden-groot aan toe. Doorenbos: Onderscheidend zijn in een vechtmarkt als de telecombranche is niet te vertalen naar één beslissende factor, maar zit vaak in de details. Zeven dagen per week telefonisch bereikbaar zijn en zeven dagen per week producten kunnen verzenden is de norm geworden voor consumenten. Op zulke wensen spelen we in met ons onwijs goede, fanatieke team. Dit vormt wat mij betreft de belangrijkste reden voor dit succes. Een opvallende naam tussen de winnaars is Werken met Merken uit het Friese Oosterwolde. Het bedrijf - dat in eerste instantie aan een reclamebureau doet denken - verkoopt chemische materialen aan zowel bedrijven als consumenten. Manager Daniel Peters wist de succesformule helder te formuleren: Met twee uitstekende programmeurs in dienst hebben we een platform kunnen ontwikkelen dat perfect is afgestemd op de wensen van onze klanten. Ook is het een keuze geweest geen extern kapitaal te verwerven, waardoor onze lasten laag zijn en we volop kunnen investeren in bijvoorbeeld marketing. Werken met Merken zag hun omzet bijna verdrievoudigen naar , goed voor de Gouden FD Gazelle in de categorie klein in Friesland. Noordelijk kunstwerk voor Bernard Wientjes op zijn plek In opdracht van het bestuur van VNO-NCW Noord heeft beeldend kunstenaar Edith Benedictus Buning een creatie gemaakt ter gelegenheid van het afscheid van Bernard Wientjes als voorzitter van VNO-NCW. Tijdens het VNO-NCW Noord Ondernemersgala 2014 is het kunstwerk overhandigd aan de scheidend voorzitter. De aanwezige leden en relaties van VNO-NCW Noord ontvingen bovendien een exclusief deel van deze creatie. Het symboliseert hun verbondenheid met het belangrijkste zakelijk netwerk in Nederland, aldus Benedictus. Vorige maand werd het kunstwerk geplaatst in de tuin van Wientjes. Het kunstwerk een boom met 600 bladeren staat symbool voor de verbinding tussen de voorzitter en de leden. Benedictus: In de geschiedenis van de mensheid is de boom altijd een belangrijk symbool geweest. De boom als machtige vertegenwoordiger van het plantenrijk. Hij toont de macht en de kracht van het leven in de natuur met zijn zichtbare en onzichtbare uitingen. Zo staat de boom symbool voor het bieden van waarde. Denk daarbij aan zuurstof, vruchten, schoonheid, schaduw, brandstof en bouwmateriaal. Daarnaast staat de boom symbool voor de schepping en diversificatie: uit de eenheid (stam) ontstaat een veelheid (takken, twijgen en bladeren) die met de eenheid verbonden blijft.

14 12 NoordNieuws december 2014 Pieter van der Meulen Foto: Menno Korenhof Foto Korenhof Interview met Aart van der Gaag over participatiewet: Die eerste check gaan we glansrijk halen

15 13 Per 1 januari 2015 is de Participatiewet van kracht. In de periode tot 2026 gaat het bedrijfsleven honderdduizend mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt plaatsen. Het eerste meetpunt is in 2017; dan moeten zesduizend mensen geplaatst zijn. Aart van der Gaag is per 1 oktober dit jaar officieel ambassadeur van het honderduizendbanenplan. Drie jaar lang gaat Van der Gaag de activiteiten van de regio s coördineren en de verschillende projecten verbinden. Die eerste check gaan we glansrijk halen, aldus een optimistische Van der Gaag. actueel U bent inmiddels twee maanden aan de slag als commissaris banen voor VNO-NCW, MKB en LTO. Welke obstakels bent u tegengekomen? Mijn belangrijkste bezwaar is dat de doelgroep met te scherpe lijntjes getekend is. Je hebt de WSW-wachtlijst, de WaJongers en de groep arbeidsbeperkten tot aan het minimumloon die niet zelfstandig aan de slag kunnen. Die laatste groep moet nog door de gemeente in kaart gebracht worden. Ik pleit voor een bredere doelgroep. Organisaties van gehandicapten, werknemers en werkgevers geven dit geluid allemaal af. Ook VNO-NCW voorzitter Hans de Boer wil een zo breed mogelijke doelgroep. De regeling is ingewikkeld, die moet je plat slaan. Anders is het ook niet aan de ondernemers uit te leggen. Hoe moet deze verbreding gerealiseerd worden? De grens van het minimumloon kan verhoogd worden, waardoor meer mensen voor het banenplan meetellen. Een andere mogelijkheid is dat mensen met een WGA-uitkering en een handicap erbij gaan horen. Maar het besluit tot het verbreden van de doelgroep ligt bij de politiek. Op 8 december neemt de Tweede Kamer het definitieve besluit. De 35 regionale werkbedrijven krijgen één miljoen euro om de Participatiewet uit te voeren. Hoe moet dat geld worden besteed? Aan het optimaal laten functioneren van de arbeidsmarkt voor mensen met een beperking. In de eerste plaats betekent dit het transparant maken van de informatie over de doelgroep. De bestanden moeten direct en helder beschikbaar zijn voor werkgevers, bemiddelaars of wie ze ook maar wil inzien. Er moet bijvoorbeeld duidelijk in staan wie de kandidaat is, wat hij of zij kan, hoeveel uur hij of zij beschikbaar is en belast kan worden. Wat vindt u van de websites met dergelijke informatie die regio s lanceren? Ik vind het heel goed dat er regionale websites komen waarop informatie beschikbaar is. Maar niet alle 35 regio s moeten zelf het wiel uitvinden. We moeten streven naar één optimaal hulpmiddel. Dan kunnen de regionale initiatieven mooi gekoppeld worden. Dit is ook in het belang van werkgevers. Je kunt geen grenzen trekken op de arbeidsmarkt. Veel bedrijven zijn namelijk in meerdere regio s actief. Hoe hard zijn de kleine bedrijven nodig om de doelstelling te halen? Er zijn circa tweeduizend grote bedrijven in Nederland, dus de kleine bedrijven zijn heel hard nodig. Maar wat mij betreft zijn de verschillen tussen grote en kleine bedrijven niet zo groot. Bedrijven moeten er, ongeacht hun grootte, baat bij hebben als ze iemand in dienst nemen. Juist in een klein bedrijf wil je» Ik vind het heel goed dat er regionale websites komen waarop informatie beschikbaar is. Maar niet alle 35 regio s moeten zelf het wiel uitvinden

16 IWATMOOI WATMOOI WATMOOIWATMOOIWATMOOIWAT KWATLEUKWATLEUK WATLEUKWA MWATSLIMWATSLIMWATSLIMWA WATGOEDWATGOED WATGOED WATGOED WATGOED WAT OLWATCOOLWATCOOLWATCOOLWA FIJNWATFIJNWATFIJNWATFIJN WA ATGROENWATGROENWATGROENWATGROEN WATGROEN KWATLEUKWATLEUK WATLEUKWA ATSLIMWATSLIMWATSLIMWATSL GOEDWATGOED WATGOED WATGOED WATGOED WATGOED ATCOOLWATCOOLWATCOOLWATCO NWATFIJNWATFIJNWATFIJN WATF ROENWATGROENWATGROENWATGROEN WATGROENWAT WATLEUK IMWATSLIM WATLEUK SLIM WATLEUK SLIMW WATLE TGOED WATGOED WATGOED WATGOED WATGOEDWATGOE OLWATCOOLWATCOOLWATCOOLW FIJNWATFIJNWATFIJN iedereen WATFIJNW TGROENWATGROEN WATGROEN WATGROENWATGROENW SLIMWATSLIMWATSLIMWATSLIM WATGOED voor WATGOED WATGOED WATGOED WATGOEDWAT COOLWATCOOLWATCOOLWATCOOL ATFIJNWATFIJNWATFIJN WATFIJN WATGROENWATGROENWATGROEN WATGROENWATGROE (050)

17 T 15 Curriculum Vitae van Aart van der Gaag Specialist bij Stichting Nederlandse vrijwilligers ( ) Beleidsmanager bij Federatie Sociale Werkvoorziening ( ) Directeur bij Groene Kruis Den Haag ( ) Directeur bij Arbeidsbureau Utrecht ( ) Directeur bij Start Uitzendbureau ( ) Directeur bij Vedior ( ) Directeur bij de Algemene Bond Uitzendondernemingen ( ) Voorzitter bij de Algemene Bond Uitzendondernemingen (mei 2014-heden) Commissaris banenplan (oktober 2014-heden) A D A A A G N mensen zo productief mogelijk inzetten. Allerlei kleine klusjes, zoals kopietjes maken, post rondbrengen of koffie halen, zijn in de loop der tijd weggesaneerd omdat ze teveel geld kostten. Mensen met een beperking kunnen deze plekken weer innemen. Door de forse subsidies is dat voor werkgevers aantrekkelijk. Kleine bedrijven kunnen zich een Wajonger bijvoorbeeld niet permitteren zonder subsidie en externe begeleiding. Moet die ondersteuning tot in de lengte van jaren voortduren? Dat kan, maar hoeft niet altijd het geval te zijn. Ik woon in Voorschoten, liep daar een keer de Hema binnen en zag veel medewerkers met een beperking. Daar wilde ik meer van weten en kwam zo in contact met directeur Evert de Boer. Hij werkt al langere tijd met deze mensen omdat hij dat leuk vindt. Hij vertelde over een meisje dat, terwijl zij bij hem in dienst was, twee middelbare beroepsopleidingen heeft gevolgd. Inmiddels doet ze het net zo goed als de andere werknemers. Ze behoort nu tot de groep niet-gesubsidieerde werknemers. In veel gevallen kunnen mensen die aangeduid zijn als arbeidsgehandicapt, na enige tijd gewoon een loonwaarde van honderd procent vervullen. Vindt u het voorwaardenpakket goed voor ondernemers? Ik vind dat het voorwaardenpakket inmiddels mooi gestructureerd is. De voorwaarden zijn nu voor de drie groepen kandidaten vrijwel hetzelfde. De bepaling van de loonwaarde is erg belangrijk voor alle bedrijven. Als iemand voor veertig procent productief is, krijg je de overige zestig procent bijgepast. Ook worden aanpassingen op de werkvloer betaald en kan begeleiding uitbesteed worden. Ondernemers die huiverig zijn om iemand met een beperking in dienst te nemen, moeten weten dat ze er niet alleen voor staan. Er zijn allerlei organisaties, zoals uitzendbureaus, die alle lasten van je schouders nemen. Sociale werkvoorzieningsbedrijven doen dit al sinds jaar en dag. Staatssecretaris Jetta Klijnsma houdt de quotumwet als dwangmiddel achter de hand. Wat vindt u daarvan? Ik vind de quotumwet een onding. Die wet houdt in dat bedrijven met meer dan 25 werknemers verplicht vijf procent arbeidsgehandicapten in dienst moeten hebben. Deze wordt ingevoerd wanneer tijdens de eerste meting in 2017 blijkt dat de het streefcijfer van zesduizend extra banen niet is gehaald. Maar zover gaat het niet komen. De eerste check in 2017 halen we glansrijk. Bovendien vermoed ik dat het bedrijfsleven het beter gaat doen dan de overheid. Ik vind het kinderachtig om te dreigen met boetes. Het komt een beetje over alsof je tegen een kind zegt wel je groente eten, anders moet je vroeg naar bed. Zo behandel je ondernemers niet. In de media lees je dat de meeste ondernemers niet op mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zitten te wachten. De pers brengt de negatieve kant van het verhaal. Ondernemers worden vaak op een slechte manier geportretteerd. Ik ben al veel het land in geweest en ik kom eigenlijk alleen maar ondernemers tegen die sociaal zeer betrokken zijn. Dat was vroeger precies zo. De pioniers van onze Nederlandse industrie, zoals Philips en Fokker, zijn vrijwel allemaal een sociaal project begonnen. Werkgevers willen goed voor hun werknemers, maar ook voor het grotere geheel, zorgen. Ik heb een bloedhekel aan die negatieve beeldvorming. Ik heb juist het gevoel dat ik als ambassadeur van het honderdduizendbanenplan in een flow zit. Wat is uw persoonlijke drijfveer om deze rol te vervullen? Mijn eerste baan was in de ontwikkelingssamenwerking, omdat ik sociaal gedreven ben. Toen ik werd aangesteld als ambassadeur voor het banenplan had ik maar één vraag voor Hans de Boer en Niek Jan van Kesteren Ik vind het kinderachtig om te dreigen met boetes. Het komt een beetje over alsof je tegen een kind zegt wel je groente eten, anders moet je vroeg naar bed. Zo behandel je ondernemers niet (respectievelijk voorzitter en directeur van VNO-NCW, red): Willen jullie dat dit gaat lukken of willen jullie dat ik aantoon dat het niet kan? Als het antwoord op dat laatste ja was geweest, dan had ik het niet gedaan. Ik geloof er heilig in dat werk voor een mens meer is dan alleen werk. Mensen die langdurig uitgesloten worden van het arbeidsproces ondervinden daar de gevolgen van. Die komen in een isolement terecht of in de criminaliteit. Zonder werk zijn mensen vaak eenzaam. Werk is de nieuwe kerk. Ik ben optimistisch. Het banenplan gaat lukken. <

18 16 NoordNieuws december 2014 Lex Kloosterman Foto s: Koos Boertjens V.l.n.r. Joost de Boer en Jeroen de Haas (Eneco Groep) en Alfred Welink, Jan-Willem Lobeek en Lambert Zwiers (VNO-NCW Noord) Iedereen zijn eigen energie in 2030? Het kan Eind november bracht Jeroen de Haas een bezoek aan Noord-Nederland. De topman van Eneco Groep sprak samen met Joost de Boer (manager Eneco Groep Noord- Nederland) met een delegatie van VNO-NCW Noord over de toekomst van de energiemarkt en de rol die Eneco Groep daarin nastreeft. De Haas ziet grote kansen voor ondernemers. Zijn advies: Denk na over hoe je energieopslag en -productie kunt integreren met waar je als bedrijf mee bezig bent. Wat is je grootste droom? De vraag van VNO-NCW Noord directeur Lambert Zwiers aan Jeroen de Haas van Eneco klinkt eenvoudig, maar achter het antwoord schuilt de hele filosofie van het energiebedrijf. De Haas, sinds 2007 voorzitter van de Raad van Bestuur van Eneco Groep: Wij zijn een bedrijf dat er voor Nederland is. Daarbij is het onze missie om iedereen in de toekomst te voorzien van energie uit 100% duurzame bronnen. Verbinding met de samenleving staat bij ons centraal. Iedereen zijn eigen energie in 2030? Het kan. De scheiding tussen producent en afnemer is helemaal aan het verdwijnen. Dit geldt ook voor bedrijven. Volledige decentralisatie betekent dat de productie en levering van energie steeds dichter bij elkaar moet liggen. Dat gebeurt nu al en deze trend zal zich doorzetten. Kijk maar naar Google, dat zich niet voor niets in de Eemshaven vestigt. Zij willen dicht bij de energiebron zitten. Volgens De Haas zijn nog te weinig ondernemers zich bewust van de kansen die er op dit vlak voor hen liggen. Hij ziet het als zijn missie om hier verandering in te brengen. De technologie is er al, de randvoorwaarden zijn ingevuld. Wij houden er rekening mee dat decentrale energieopwekking heel snel gaat gebeuren. Ondernemers kunnen een belangrijke rol gaan spelen als het gaat om de opslag van energie, en kunnen er nog geld mee verdienen ook. Mijn advies: denk na over hoe je energieopslag en -productie kunt integreren met waar je als bedrijf mee bezig bent. Zoiets vraagt om ondernemerschap, stelt Alfred Welink, vanaf 2015 voorzitter VNO-NCW Noord. Hier vinden Eneco en VNO-NCW Noord elkaar. VNO-NCW Noord wil de komende jaren nog nadrukkelijker inzetten op het versterken van ondernemerschap, vanuit de filosofie dat (economische) groei alleen gerealiseerd kan worden door ondernemers. Korte lijnen in het Noorden De duurzame koers met een focus op decentralisatie vaart Eneco al jaren, vertelt De Haas. En het bedrijf maakt het waar: van de grote energiebedrijven wordt Eneco beoor-

19 17 Wij houden er rekening mee dat decentrale energieopwekking heel snel gaat gebeuren. Ondernemers kunnen een belangrijke rol gaan spelen als het gaat om de opslag van energie, en kunnen er nog geld mee verdienen ook deeld als meest duurzaam. Zeven organisaties, waaronder de Consumentenbond en Greenpeace, onderzochten hoe duurzaam energieleveranciers werkelijk zijn. Eneco dankt haar uitverkiezing vooral aan de gedane investeringen in duurzame energie en de hoeveelheid groene stroom die Eneco zelf opwekt. Ook in het Noorden heeft het bedrijf een aantal mooie projecten, vertellen De Haas en De Boer. Een aansprekend voorbeeld is het project van CityTec (onderdeel Eneco) in Musselkanaal, waar de openbare verlichting in het centrum door duurzame LED-verlichting wordt vervangen. Deze wordt gevoed door een bijna twee kilometer lang gelijkspanningsnet, vertelt De Boer. Stadskanaal, waar Musselkanaal onderdeel van is, is hiermee de eerste gemeente in Nederland met een gelijkspanningsnet. De Haas legt uit waarom Eneco steeds meer van dit soort projecten in het Noorden uitrolt: Wij zetten hier in het Noorden graag nieuwe projecten op, omdat de lijnen hier kort zijn. Het Noorden is sneller, toegankelijker en informeler dan het Westen. Van producent naar dienstverlener Over de toekomst is De Haas helder. Energie is straks gratis. Maar het in je bezit krijgen hiervan niet. Onze rol verschuift van producent naar dienstverlener. Iedereen is straks energieproducent en deelt energie met buren, bedrijven of met de wijk. Wij zien onszelf niet meer als de traditionele energieleverancier, maar als een partner die het voor mensen mogelijk maakt om energie te besparen, te gebruiken, uit te wisselen of te verkopen. Bij het verder brengen van duurzame energieopwekking en decentralisatie speelt de onlinesector een belangrijke rol, stelt De Haas. Het is belangrijk om te investeren in ICT en smart grids. Bovendien moeten we oppassen dat we onze voorsprong niet verliezen. Landen als China zitten niet stil. VNO-NCW Noord directeur Lambert Zwiers vertelt over de sterke onlinesector in het Noorden die hierin een belangrijke rol kan spelen. In Groningen is een sterke concentratie van bedrijven op het scheidsvlak van ICT/Telecom/Online die elkaar goed weten te vinden en elkaar de bal toespelen. In Leeuwarden geldt hetzelfde voor de creatieve industrie. Deze succesvolle, innovatieve onlinebedrijven zijn goed in het maken van crossovers, ook met de energiesector. De spijker op zijn kop, zo stelt De Haas. Daarom werken wij ook meer en intensiever samen met lokale bedrijven om nieuwe ontwikkelingen te realiseren. Contact Eneco Groep Joost de Boer, manager Eneco Groep Noord Nederland < praktijk

20 18 NoordNieuws december 2014 Lex Kloosterman Foto s: Koos Boertjens Eerste werkbezoek VNO-NCW voorzitter Hans de Boer aan het Noorden Hans de Boer vertelt met zijn dagboek in de hand over zijn eerste honderd dagen als voorzitter VNO-NCW Als de economie op orde is, is de samenleving op orde Na precies honderd dagen in functie als voorzitter VNO-NCW bracht Hans de Boer zijn eerste werkbezoek aan Noord-Nederland. Was hij er tijdens het Ondernemersgala begin september al om sfeer te proeven, nu ging het echt om de inhoud. Tijdens een dinerbijeenkomst met bestuursleden van VNO-NCW Noord, Vrienden van het Ondernemersgala en partners van NoordNieuws gaf De Boer zijn visie op de economische staat van onze land en de nieuwe koers die VNO-NCW onder zijn leiding gaat varen. Ook opende hij het TT-Instituut in Assen. In de Piloersemaborg in Den Ham licht De Boer aan de aanwezige ondernemers en bestuurders toe hoe hij naar de wereld kijkt. Ondernemers bepalen de economie en de economie bepaalt de samenleving, aldus De Boer. Ze zorgen voor werkgelegenheid, belastinginkomsten, economische groei, innovatie, dienstverlening; allemaal goede dingen voor de samenleving. Kortom: als de economie op orde is, is de samenleving op orde. Goede verstandhoudingen De Boer heeft in zijn eerste honderd dagen als voorzitter een dagboekje bijgehouden waaruit hij wat anekdotes vertelt. Een inkijkje in zijn overvolle agenda leert dat hij in zijn eerste maanden als VNO-NCW voorzitter flink overuren maakt. Maar er staan dan ook belangrijke onderwerpen op de rol: een nieuw belastingstelsel, de uitwerking van het sociaal akkoord, regelin-

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, seminar 'Wetenschap middenin de samenleving', Groningen, 30 mei 2013

Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, seminar 'Wetenschap middenin de samenleving', Groningen, 30 mei 2013 Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, seminar 'Wetenschap middenin de samenleving', Groningen, 30 mei 2013 Dames en heren, Wetenschap is ontstaan uit verwondering en nieuwsgierigheid. Al

Nadere informatie

Speech van commissaris van de koningin en voorzitter RvT Energy Valley Max van den Berg, inspiratiemiddag Enexis, Dwingeloo, 7 september 2012

Speech van commissaris van de koningin en voorzitter RvT Energy Valley Max van den Berg, inspiratiemiddag Enexis, Dwingeloo, 7 september 2012 Speech van commissaris van de koningin en voorzitter RvT Energy Valley Max van den Berg, inspiratiemiddag Enexis, Dwingeloo, 7 september 2012 Dames en heren, [Inleiding] Mensen die op inspiratie wachten

Nadere informatie

Dames en heren, 1 DVHN, 9 september 2015.

Dames en heren, 1 DVHN, 9 september 2015. Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, opening bijeenkomst Klantengroep Samenwerking Noord (Holland Web Week), Groningen, 16 september 2015 Dames en heren, Goed nieuws is geen nieuws, zeggen

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Introductie

Hoofdstuk 1. Introductie Hoofdstuk 1 Introductie Wat kan dit boek voor jou betekenen? Als je dit boek leest, sta je op het punt een enorm succes te maken van je bedrijf. Dat vind ik geweldig cool. Welkom! Mijn naam is Marielle

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

DINEREN IN DE HOFTRAMMM

DINEREN IN DE HOFTRAMMM DINEREN IN DE HOFTRAMMM De bijzondere creatie van Bobby van Galen en Pierre Wind Foto s en tekst: Martien Versteegh Eigenaar en gastheer Bobby van Galen heet u van harte welkom Het begon met een droom

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Excellenties, Dames en heren,

Excellenties, Dames en heren, Alleen de uitgesproken tekst geldt. Welkomstwoord van drs. Ank Bijleveld-Schouten, Commissaris van de Koningin in de provincie Overijssel, bij de opening van de relatiebijeenkomst Lente in Overijssel,

Nadere informatie

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden

Nadere informatie

SNN <communicatie=snn.eu@mail203.atl81.rsgsv.net> namens SNN <communicatie@snn.eu> Verzonden: donderdag 21 mei 2015 15:17 Aan:

SNN <communicatie=snn.eu@mail203.atl81.rsgsv.net> namens SNN <communicatie@snn.eu> Verzonden: donderdag 21 mei 2015 15:17 Aan: Rienks, Diane Van: SNN namens SNN Verzonden: donderdag 21 mei 2015 15:17 Aan: Statengriffie provinsje Fryslân Onderwerp: Waar verdient

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

10 Innovatielessen uit de praktijk 1

10 Innovatielessen uit de praktijk 1 10 Innovatielessen uit de praktijk 1 Geslaagde gastoudermeeting levert veel ideeën op voor innovatie! Wat versta ik onder innoveren? Innoveren is hot. Er zijn vele definities van in omloop. Goed om even

Nadere informatie

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven Toespraak staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tijdens het bedrijvencongres Samen scholen, pure winst! op 11 september 2009 in Eindhoven. Dames en heren, Allereerst wil ik de

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm

Nadere informatie

Contacten die het verschil maken

Contacten die het verschil maken n ie u w s b r ie f Spotlight on Anke Van Der Heijden, Case Manager FOCUS VAN DE MAAND: Contacten die het verschil maken de best doctors stichting: in Mei 2014 Ik hoor regelmatig van patiënten dat ze het

Nadere informatie

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Hoe presenteer ik mijzelf? Wat wil ik? Zorg voor je carrière Door het dagelijkse contact met mijn coach

Nadere informatie

meest geweldige beslissing de basis van je hele business speels avontuur

meest geweldige beslissing de basis van je hele business speels avontuur Proficiat! Dit is de meest geweldige beslissing die je kon nemen om jouw business te doen uitgroeien van een zaadje (lees: passie) naar een tuin vol bloemen (lees : fulltime inkomen). Echt waar. Dit wordt

Nadere informatie

N A Ï S I S S U E N O. 1. NaïS Zine. Download tijdelijk gratis INSPIRATIE STORYTELLING B2P BUSINESS TO PERSONAL

N A Ï S I S S U E N O. 1. NaïS Zine. Download tijdelijk gratis INSPIRATIE STORYTELLING B2P BUSINESS TO PERSONAL N A Ï S 2 0 1 7 I S S U E N O. 1 T I J D E L I J K G R A T I S NaïS Zine Download tijdelijk gratis Nieuw INSPIRATIE STORYTELLING B2P BUSINESS TO PERSONAL Inhoud 1 2 : Waarom jij niet zonder deze zes geheimen

Nadere informatie

Cultuur is een eerste levensbehoefte

Cultuur is een eerste levensbehoefte 10 Cultuur is een eerste levensbehoefte Interview Tekst Kelly Bakker Foto s Tessa Wiegerinck Journalist, cultuurkenner en ondernemer in één Je stapt in die achtbaan en kan dan eigenlijk niet meer anders

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Ik ben als bestuurder in deze provincie bijzonder geïnteresseerd in de kansen van nieuwe energie voor onze kenniseconomie.

Ik ben als bestuurder in deze provincie bijzonder geïnteresseerd in de kansen van nieuwe energie voor onze kenniseconomie. Welkomstwoord van Jan Franssen, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, bij het Lustrumcongres 'Geothermal Heat is Cool' van het Platform Geothermie, Den Haag, 24 oktober 2012 ---------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Bedrijven safari. Daphne Meijer 0821393 CMD 1c

Bedrijven safari. Daphne Meijer 0821393 CMD 1c Bedrijven safari Daphne Meijer 0821393 CMD 1c TamTam Korte historie van het bedrijf Tam Tam is in 1996 opgericht door Paul en Bart Manuel. Paul en Bart zijn als partners aan Tam Tam verbonden en spelen

Nadere informatie

Spreektekst wethouder Hans Haring Werkconferentie Energiek Zoetermeer 11 juni 2013

Spreektekst wethouder Hans Haring Werkconferentie Energiek Zoetermeer 11 juni 2013 Spreektekst wethouder Hans Haring Werkconferentie Energiek Zoetermeer 11 juni 2013 Welkom allemaal! Om te beginnen fantastisch dat we met zo n grote groep en uit diverse geledingen hier bij elkaar zijn

Nadere informatie

'Geheime' kunstcollectie Imtech komt in de verkoop

'Geheime' kunstcollectie Imtech komt in de verkoop FD: Economie & Politiek door Siem Eikelenboom 28 augustus 2015 'Geheime' kunstcollectie Imtech komt in de verkoop Karel Appel, 'Bloem met blauwe ogen' (1977) 'Als je de ontvangsthal van Van Rietschoten

Nadere informatie

Verslag participatiedebat deel 2. Het werknemersperspectief

Verslag participatiedebat deel 2. Het werknemersperspectief Verslag participatiedebat deel 2. Het werknemersperspectief Datum: Plaats: Gespreksleiding: Gastsprekers: Participanten: Bezoekers: Thema: vrijdag 17 oktober 2014, 15:00-17:00 uur De Gouden Zaal van DROOMvilla

Nadere informatie

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN E-blog HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN In talent & groei Het is belangrijk om je talent goed onder woorden te kunnen brengen. Je krijgt daardoor meer kans om het werk te

Nadere informatie

Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige.

Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Burn out Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Ik was al een tijd druk met mijn werk en mijn gezin. Het viel mij zwaar, maar ik moest dit van mezelf doen om aan de omgeving te laten zien

Nadere informatie

Een goed leven voor.

Een goed leven voor. Een goed leven voor. Juultje Holla - Perspectief - maart 2013 Als onderdeel van het ZonMW project Zeggenschap en Inclusie Met dank aan Rob, die mij hierbij enorm geholpen heeft. Een goed leven voor. Een

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Inhoud. Waarom jij niet zonder de acht randvoorwaarden van de pitch methode kunt. Het belang van Social Media voor je bedrijf. Wij zijn!

Inhoud. Waarom jij niet zonder de acht randvoorwaarden van de pitch methode kunt. Het belang van Social Media voor je bedrijf. Wij zijn! Inhoud Waarom jij niet zonder de acht randvoorwaarden van de pitch methode kunt. Het belang van Social Media voor je bedrijf. 1-2 3 Wij zijn! Inge Kaptein - Sinds 2012 communicatieadviseur Het spectrum

Nadere informatie

WAT MAAKT EEN ONDERNEMER GELUKKIG? NOU, GELD IN ELK GEVAL NIET

WAT MAAKT EEN ONDERNEMER GELUKKIG? NOU, GELD IN ELK GEVAL NIET TEKST: JUDITH KATZ, KARIN BOJORGE ILLUSTRATIE EN INFOGRAPHICS: MAREN BRUIN FORUM-ONDERZOEK WAT MAAKT EEN ONDERNEMER GELUKKIG? NOU, GELD IN ELK GEVAL NIET Wat vinden ondernemers nou het leukste aan het

Nadere informatie

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012 Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012 Dames en heren, [Inleiding] Ik vind het wel leuk, maar ook een beetje spannend. Maar moet

Nadere informatie

Werkboek MEER KLANTEN OP JOUW MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER KLANTEN DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST

Werkboek MEER KLANTEN OP JOUW MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER KLANTEN DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST Werkboek MEER MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST MANIER! Hoofdstuk 1 Nieuwe klanten nodig? Marketing is een vakgebied waar veel om te doen is.

Nadere informatie

Toespraak staatssecretaris H.A.L. van Hoof bij de opening van de miniconferentie O&O-fondsen op 10 september 14.00u in Den Haag

Toespraak staatssecretaris H.A.L. van Hoof bij de opening van de miniconferentie O&O-fondsen op 10 september 14.00u in Den Haag Toespraak staatssecretaris H.A.L. van Hoof bij de opening van de miniconferentie O&O-fondsen op 10 september 14.00u in Den Haag Welkom, blij dat u er bent. Uit het feit dat u met zovelen bent gekomen maak

Nadere informatie

Personal branding op de arbeidsmarkt: vermarkt je carrière

Personal branding op de arbeidsmarkt: vermarkt je carrière Personal branding op de arbeidsmarkt: vermarkt je carrière TRAININGSPROGRAMMA VIER WORKSHOPS De wereld verandert snel en dat is van invloed op ieders plaats en functioneren op de arbeidsmarkt. We maken

Nadere informatie

3. Principes ophalen en groeperen: wat is voor de groep dus effectief samenwerken?

3. Principes ophalen en groeperen: wat is voor de groep dus effectief samenwerken? FCE / Stichting Opleidingskunde 2007 Een groep interviewen met de waarderende methode Bijvoorbeeld over samenwerken... 1. Thema scherp (het gaat in dit voorbeeld over effectief samenwerken ) 2. In kleine

Nadere informatie

Passie 2.0. Teamgeest helpt bij scoren. Inkt door de aderen. Concurrenten op afstand

Passie 2.0. Teamgeest helpt bij scoren. Inkt door de aderen. Concurrenten op afstand Passie 2.0 Teamgeest helpt bij scoren Inkt door de aderen ZuidamUithof Drukkerijen spreekt met medewerkers over hun ambities, drijfveren en overtuigingen. Leidinggevenden spelen daar op in, zodat medewerkers

Nadere informatie

Titel van deze les: Tristan Logeer à la Flip de Beer

Titel van deze les: Tristan Logeer à la Flip de Beer Titel van deze les: Tristan Logeer à la Flip de Beer Uitdaging: alle Denkwolk onderwerp: alle Vakgebied(en): pshycho educatie en SEO Doelgroep (OB/MB/BB): OB/MB Maker: Katy Lips, Janieke van den Brink

Nadere informatie

Achtergrond informatie Eemstroom - Energiecoöperatie Amersfoort

Achtergrond informatie Eemstroom - Energiecoöperatie Amersfoort Achtergrond informatie Eemstroom - Energiecoöperatie Amersfoort Doel van dit document is het bieden van achtergrond informatie over het principe van Eemstroom -Energiecoöperatie Amersfoort. Eemstroom One

Nadere informatie

Innovatie support gids

Innovatie support gids Innovatie support gids Uw gids naar resultaat 1 Uw gids naar resultaat Innovatief duurzaam drukwerk Het drukwerk van deze gids is uitgevoerd in waterloos offset met inkt op plantaardige basis, dit resulteert

Nadere informatie

gesprekken te voeren van ondernemer tot ondernemer en verbindingen te leggen.

gesprekken te voeren van ondernemer tot ondernemer en verbindingen te leggen. Toespraak commissaris van de koningin Max van den Berg t.g.v. bezoek Duitse handelsdelegatie onder leiding van Minister Bode op 31 oktober 2011, Gasunie Groningen. Dames en heren, Vandaag en morgen wijzen

Nadere informatie

Participatief leiderschap. Hoe leid je een samenwerkingsverband?

Participatief leiderschap. Hoe leid je een samenwerkingsverband? Participatief leiderschap Hoe leid je een samenwerkingsverband? Mr. Drs. Lucien Stöpler Justice in Practice December 2014 Participatief leiderschap: Hoe leid je een samenwerkingsverband? 2014 Justice in

Nadere informatie

MKB-Nederland Noord. Folder Lokale Partners

MKB-Nederland Noord. Folder Lokale Partners MKB-Nederland Noord Folder Lokale Partners Samen haar lokale partners werkt MKB-Nederland aan krachtige en effectieve lobby op lokaal niveau. Dit document legt uit wat het Lokaal Partnerschap precies inhoudt

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Medewerkerbetrokkenheid. 1. Werk aan medewerkertevredenheid. Betrokkenheid uit jezelf. Waarom zou iemand het maximale inzetten voor een werkgever?

Medewerkerbetrokkenheid. 1. Werk aan medewerkertevredenheid. Betrokkenheid uit jezelf. Waarom zou iemand het maximale inzetten voor een werkgever? Dat is de vraag! Natuurlijk is werk nog steeds vanzelfsprekend voor mensen maar het is niet meer zo vanzelfsprekend om voor de duur van het leven die ene baas te kiezen. Mensen maken enorm veel keuzes.

Nadere informatie

25 jaar NIBE - Interview Mantijn van Leeuwen

25 jaar NIBE - Interview Mantijn van Leeuwen 152 152 25 jaar NIBE - Interview Mantijn van Leeuwen 153 Interview Mantijn van Leeuwen Voor de meeste mensen ben jij nog een onbekende, zeker gerelateerd aan het NIBE. Vertel eens iets over je achtergrond,

Nadere informatie

Doorbreek je belemmerende overtuigingen!

Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als

Nadere informatie

Het nieuwe bestuur stelt zich graag even voor

Het nieuwe bestuur stelt zich graag even voor Het nieuwe bestuur stelt zich graag even voor Bestuur Born Atletiek Totaal Even voorstellen, Beste atleten en ouders, wellicht heeft u er nooit zo bij stil gestaan maar achter de schermen is de Stichting

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Interview met de Nederlandse studenten in de werkgroepen.

Interview met de Nederlandse studenten in de werkgroepen. Wie zijn wij: Daag! Mijn naam is Jorrit en ik ben 23 jaar jong. Ik ben geboren en getogen in Leeuwarden. Ik zit nu in het 2e jaar van de lerarenopleiding Economie. Bij deze wil ik jullie veel plezier en

Nadere informatie

Finale weekend club competitie

Finale weekend club competitie Finale weekend club competitie Ploegentijdrit Zaterdag stond als allereerst de ploegentijdrit op programma. Jawel hoor we moesten als eerste van start. We waren maar met 5 in plaats van 6 man. Start ging

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

narratieve zorg Elder empowering the elderly

narratieve zorg Elder empowering the elderly narratieve zorg Elder empowering the elderly huisbezoek 1: KENNISMAKING - 2 - KENNISMAKING - huisbezoek 1- a kennismaking huisbezoek 1: KENNISMAKING a vertrouwelijkheid individueel in teamverband naar

Nadere informatie

Wat is jouw verhaal?

Wat is jouw verhaal? E E N E - B O O K V A N L E T T E R S & C O N C E P T S Wat is jouw verhaal? Passie en plezier overbrengen in een notendop Storytelling Verhalen vertellen is een belangrijk onderdeel van ons leven. Het

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Persoonlijk rapport van: Marieke Adesso 29 Mei 2006 1

Persoonlijk rapport van: Marieke Adesso 29 Mei 2006 1 Talenten Aanzien en Erkenning 3 Besluitvaardigheid 8 Confrontatie en Agitatie 4 Doelgerichtheid 4 Talenten Hulpvaardigheid 5 Ontzag 3 Orde en Netheid 4 Pragmatisme 6 Stressbestendigheid 7 Verantwoording

Nadere informatie

Ik ben een Man van de Cijfers

Ik ben een Man van de Cijfers De Reis van de Actuaris Ik ben een Man van de Cijfers Cijfers zijn belangrijk maar niet op de manier die jij wellicht verwacht. Is het mogelijk dat we te veel nadruk plaatsen op het belang van cijfers

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Liefde is vrij van zichzelf, om te leven voor de ander.

Liefde is vrij van zichzelf, om te leven voor de ander. Liefde is vrij van zichzelf, om te leven voor de ander. HHKalender DEF_2 ct.indd 1 Romantiek in een liefdesbrief 01-06-15 21:37 ROMANTIEK in een liefdesbrief Schrijf een liefdesbrief aan je geliefde. Verwerk

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Meer werkplezier, meer toegevoegde waarde, meer rendement? Zorg dan voor de beste medewerkers & de juiste klanten.

Meer werkplezier, meer toegevoegde waarde, meer rendement? Zorg dan voor de beste medewerkers & de juiste klanten. Meer werkplezier, meer toegevoegde waarde, meer rendement? Zorg dan voor de beste medewerkers & de juiste klanten. De beste medewerkers & de juiste klanten vind je door het goede verhaal te vertellen.

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

Een nieuw jaar nieuwe kansen en 9 tips die je helpen je doelen te bereiken. coaching en energetische therapie. www.pranakompas.nl

Een nieuw jaar nieuwe kansen en 9 tips die je helpen je doelen te bereiken. coaching en energetische therapie. www.pranakompas.nl Nieuwsbrief 2015-3: Een nieuw jaar nieuwe kansen en 9 tips die je helpen je doelen te bereiken coaching en energetische therapie www.pranakompas.nl Een nieuw jaar nieuwe kansen! 9 Tips die je helpen je

Nadere informatie

T R A I N I N G B O O S T J O U W D R O O M B E D R I J F

T R A I N I N G B O O S T J O U W D R O O M B E D R I J F werkboek T R A I N I N G B O O S T J O U W D R O O M B E D R I J F Werkboek: Je unieke aanbod maken W W W. M A R L O E S H A L M A N S. C O M Je unieke aanbod of "signature service" maken, dat aanbod waar

Nadere informatie

Doe maar gewoon, doe Blömer

Doe maar gewoon, doe Blömer Open cultuur met informele sfeer Ons team bestaat uit jonge en enthousiaste mensen die het kapitaal vormen van onze organisatie. Zij dragen bij aan onze informele en open sfeer. Naast hard werken en het

Nadere informatie

De drijfveren zijn ontwikkeld en aangeleverd door Coert-Jan Tomassen van CJT for Sales: Coert-Jan Tomassen info@cjtforsales.com www.cjtforsales.

De drijfveren zijn ontwikkeld en aangeleverd door Coert-Jan Tomassen van CJT for Sales: Coert-Jan Tomassen info@cjtforsales.com www.cjtforsales. Drijfveren Tool 1.0 Carolien van Herrikhuyzen www.cforcycling.nl www.cforcycling.com carolien@cforcycling.nl Om wat handvaten te hebben voor een gesprek met ons begeleidingsteam bij het formuleren van

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Marketing vanuit je hart

Marketing vanuit je hart Waardecreatie en identiteitsmarketing Marketing vanuit je hart Voor zelfstandige ondernemers die hun droom najagen Ingrid Langen INHOUD 1. Inleiding 4 2. Wie moet het lezen 5 3. Het Waarom van dit boek

Nadere informatie

De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld,

De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld, De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld, heeft wel de toekomst. Over vijf jaar zal één op de vijf bouwwerken in Nederland volgens een concept gebouwd worden. Wat is dat en wat betekent het voor

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

26 actieve leden van VET-Vught en ECSchijndel hebben de enquête ingevuld.

26 actieve leden van VET-Vught en ECSchijndel hebben de enquête ingevuld. Resultaat Vragenlijst: Waarom doe je mee met de lokale energiecoöperatie? 26 actieve leden van VET-Vught en ECSchijndel hebben de enquête ingevuld. 1. Ik ben op de volgende manier betrokken bij de lokale

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

Werken in een andere sector of branche: iets voor u?

Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of

Nadere informatie

Irma Steenbeek VERSTAG

Irma Steenbeek VERSTAG Irma Steenbeek VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van

Nadere informatie

Speech van commissaris van de koning Max van den Berg, debatavond Europese Commissie 'Energievoorziening in de toekomst', 30 januari 2014

Speech van commissaris van de koning Max van den Berg, debatavond Europese Commissie 'Energievoorziening in de toekomst', 30 januari 2014 Speech van commissaris van de koning Max van den Berg, debatavond Europese Commissie 'Energievoorziening in de toekomst', 30 januari 2014 Dames en heren, [Intro] Europa begint in Groningen. Zéker als het

Nadere informatie

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je

Nadere informatie

Stageverslag Danique Beeks

Stageverslag Danique Beeks Stageverslag Danique Beeks Waarom deze stage en hoe zag de stage eruit? Ik heb via Mirthe informatie gekregen over deze stage. Haar achterneef is een van de eigenaren van dat bedrijf. Ze heeft mij deze

Nadere informatie

Hoe maak ik een Spreekbeurt?

Hoe maak ik een Spreekbeurt? Hoe maak ik een Spreekbeurt? Stap 1: Kies een onderwerp. Voordat je kunt beginnen met het maken van een spreekbeurt, moet je natuurlijk een onderwerp kiezen. Het hoeft niet perse een hobby van je te zijn,

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Bezoekadres Kenmerk Uw brief Bijlage(n) Maatschappelijke diensttijd, kansen en uitdagingen

Bezoekadres Kenmerk Uw brief Bijlage(n) Maatschappelijke diensttijd, kansen en uitdagingen > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar

Nadere informatie

CNV VAKMENSEN 'DE VAKBOND WAAR DEZE TIJD OM VRAAGT'

CNV VAKMENSEN 'DE VAKBOND WAAR DEZE TIJD OM VRAAGT' CNV VAKMENSEN 'DE VAKBOND WAAR DEZE TIJD OM VRAAGT' De wereld verandert. Steeds meer mensen weten steeds meer. Steeds meer mensen laten zich steeds minder wijs maken. Voor vakbonden is dat een nieuwe realiteit,

Nadere informatie

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE TAALWERKBLAD PARTICIPATIE aanpak coach cultuur deelnemen doel eigenschappen heden integreren kwaliteiten meedoen mentor nu plan samenleving toekomst vaardigheden verleden verwachtingen wensen DE WERKWOORDSTIJDEN

Nadere informatie

Kids United Inhoudsopgave. Kids United Voorwoord Henk Sijtsma. Inhoudsopgave 02 Voorwoord 03 Terugblik 04 Samenwerking 08 Hoofdsponsor 10

Kids United Inhoudsopgave. Kids United Voorwoord Henk Sijtsma. Inhoudsopgave 02 Voorwoord 03 Terugblik 04 Samenwerking 08 Hoofdsponsor 10 Kids United Inhoudsopgave Kids United Voorwoord Henk Sijtsma Inhoudsopgave 02 Voorwoord 03 Terugblik 04 Samenwerking 08 Hoofdsponsor 10 Enthousiast, gedreven, betrokken, respect: dat waren de woorden die

Nadere informatie

Coalitielid met hart en ziel

Coalitielid met hart en ziel Coalitielid met hart en ziel Samenwerken vind ik belangrijk omdat... Peter Rooze 29 januari 2011 Teambuilding en samenwerking. Resultaten: 1. Kennismaking met - motieven van - collega s. 2. Betere samenwerking.

Nadere informatie

Presentatie kwalitatief onderzoek beleving respondenten moestuinproject Asten - Someren

Presentatie kwalitatief onderzoek beleving respondenten moestuinproject Asten - Someren Presentatie kwalitatief onderzoek beleving respondenten moestuinproject Asten - Someren Dia 1: Hallo allemaal en welkom bij mijn presentatie. Ik heb onderzoek gedaan bij Moestuin d n Erpel in Someren.

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

Speech jaarvergadering oud ambtenaren Europese Instellingen op 21 april 2017 in PH Zwolle -------------------------------------------------------------------------------------------- dames en heren, Hartelijk

Nadere informatie

Dank u wel kolonel Lambrichts, mevrouw Sybilla Dekker, Generaal, geachte aanwezigen,

Dank u wel kolonel Lambrichts, mevrouw Sybilla Dekker, Generaal, geachte aanwezigen, Spreekpunten staatssecretaris De Vries van Defensie ter gelegenheid van de eerste deeltijdopleiding Middelbare Defensie Vorming te Den Haag. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dank u wel kolonel Lambrichts,

Nadere informatie

zomer Vakantie zomer

zomer Vakantie zomer NieuwsBrief nr.3, 2011 Naar Binnen Beste lezer, Het is weer tijd voor de zomer. In het midden van Nederland is afgelopen week de zomervakantie begonnen. De kinderen hebben zes weken geen school. Zes weken

Nadere informatie