Terugval in mkb-metaal zet niet door

Transcriptie

1 DIT IS EEN KWARTAALUITGAVE VAN DE FEDERATIE METAALPLAAT 01 JAARGANG 16 MAART 2012 Terugval in mkb-metaal zet niet door In het derde kwartaal van 2011 leek de groei in het mkb-metaal die met ingang van juni 2010 was ingezet, abrupt tot een einde te zijn gekomen. Het vierde kwartaal van 2011 laat echter op bijna alle terreinen een voorzichtige verbetering zien ten opzichte van het kwartaal ervoor. Ten aanzien van de verwachtingen voor het eerste kwartaal van 2012 blijven de ondernemers in het mkb-metaal voorzichtig. FDP BIJDRAGE ROB VAN DER WERFF De binnenlandse orderpositie heeft zich in het laatste kwartaal van 2011 licht verbeterd ten opzichte van het 3e kwartaal. De werkgelegenheid groeit nog steeds maar deze lijkt wel bijna tot stilstand te komen. De beoordeling van de orderpositie buitenland was in het 3e kwartaal positiever dan die voor het binnenland en is ook in het 4e kwartaal nog redelijk positief. Gemiddeld konden de bedrijven geen prijsverhoging doorvoeren en neemt het aantal bedrijven dat winst maakt iets af. De waardering van het bedrijfsresultaat is nog steeds behoorlijk maar de waardering van het bedrijfsresultaat voor het 1e kwartaal van 2012 zal naar verwachting slechter zijn. die aangaven een beter kwartaal te hebben gehad. In het afgelopen kwartaal is dit omgekeerd. 35% van de bedrijven geeft aan een betere orderpositie te hebben dan het kwartaal ervoor. 22% geeft aan een slechter kwartaal achter de rug te hebben. De waardering van de orderpositie binnenland is voor het hele mkb-metaal is beter dan een kwartaal eerder, 24% waardeert deze als ongunstig, 43% als neutraal en 34% als gunstig. Verder in deze uitgave 2 Benelux Plaatwerkdag 3 Checklist aanschaf en plaatsing machines 3 Innovatief personeelsbeleid in Emmeloord 4 Verslag workshop Hoge Sterkte Staal 5 De weg naar betere eigen toekomst! 6 Brakel s 100% Nederlandse innovatie 7 Hydrovormen by Expansor 8 Groen produceren Hamer en aambeeld Workshop Ook in het 4e kwartaal zijn de verschillen tussen de sectoren groot. Bij veel bouwgerelateerde bedrijven gaat het niet goed al lijkt het erop dat de ergste daling achter de rug is. Presteerde de verspanende sector het afgelopen jaar beduidend beter dan gemiddeld, in het afgelopen kwartaal is dit omgekeerd in een score net onder het gemiddelde van de branche. Bij de machinebouwers is het net andersom. Zij presteerde het derde kwartaal wat minder maar geven in het vierde kwartaal aan redelijk tevreden te zijn. Dit zijn de belangrijkste uitslagen van Economische Barometer van de Metaalunie over het 4e kwartaal van Binnenlandse orders iets beter Na een teleurstellend derde kwartaal lijkt de binnenlandse orderpositie in het vierde kwartaal weer wat terug te krabbelen. Het derde kwartaal gaven meer ondernemers aan een slechter kwartaal achter de rug te hebben dan ondernemers Verkoopprijzen onder druk Sinds drie jaar staan de verkoopprijzen in het mkb-metaal onder druk. Deze druk leek begin 2011 wat af te nemen maar is weer helemaal terug. Een op de zeven bedrijven heeft de verkoopprijzen in het afgelopen kwartaal moeten verlagen, net zoveel als ondernemers die de prijzen hebben kunnen verhogen. Winstgevendheid neemt iets af Het aantal bedrijven dat winst maakt is ten opzichte van het vorige kwartaal iets afgenomen. Gemiddeld maakt bijna 60% van de bedrijven winst, draait circa 25% quitte en maakt ongeveer 15% van de bedrijven verlies. De plaatwerk sector in de maakindustrie vertoont in grote lijnen een vergelijkbaar beeld. Na een slecht 3e kwartaal herstelde de plaatwerksector zich enigszins in de loop van het 4e kwartaal. De vooruitzichten voor het eerste half jaar 2012 zijn onzeker. Zie ook de branche barometer op de FDP website

2 BIJDRAGE: ERIK STEENKIST Ontmoeting plaatwerkketen op Plaatwerkdag Op 16 november jl. vond de Benelux Plaatwerkdag plaats bij Tata Steel in IJmuiden. Bedrijven uit de plaatbewerkende industrie werden bijgepraat over de situatie op de mondiale staalmarkt, de nieuwste trends en de toekomstverwachtingen. Op deze Plaatwerkdag werd vooral duidelijk dat we een antwoord moeten formuleren op het dreigende tekort aan vakmensen, de toenemende kostenstructuur en verdere verheviging van de concurrentie. Instroom van jonge, gekwalificeerde technici en de efficiency in het productieproces moeten verder worden verbeterd. Daarom is het nodig alle partijen in de keten, van materiaal- tot machineleveranciers, softwarespecialisten, opleidingsinstituten en toeleveranciers, met elkaar samen te laten werken. De FDP vervult daarin als ketenorganisatie een belangrijke spilfunctie. Tijdwinst door standaardisering Tijdens deze Plaatwerkdag voor de Benelux lichtten voortrekkers uit de hoek van opleidingen en materialen hun initiatieven toe en gaven de machineleveranciers Trumpf, Safan, LVD en Bystronic hun visie op de toekomst van de plaatwerkindustrie. Automatisering en ergonomie zijn volgens de hen de belang-rijkste ingrediënten voor verbetering van efficiency en flexibiliteit. Dat daarbij een grote rol is weggelegd voor software blijkt ondermeer aan de behoefte aan standaardisering van bestandsuitwisseling tussen ontwerper en producent. Die verloopt nog steeds niet eenduidig, waardoor in de werkvoorbereiding bij de producent veel tijd verloren gaat. Reden voor FDP om de samenwerking op te zoeken met COP (Centrum voor Ontwerp en Productie), die momenteel samen met de FDP werkt aan de omschrijving van een DSX richtlijn, waarin afspraken over de bestandsopmaak en -indeling zijn vastgelegd. 2 SPREKER BOVEN: PIETER MICHAEL SPREKER MIDDEN: ARDY DUWEL SPREKER ONDER: WUBBO OCKELS Flexibel maatwerk In het streven naar efficiencyverbetering leveren ook materiaalleveranciers met de ontwikkeling van nieuwe materialen een belangrijke bijdrage. Zo richt Tata Steel zich niet alleen meer op de productie maar vooral op de klant. Ze werken voortdurend aan de ontwikkeling van nieuwe staalsoorten, zoals hoge sterkte stalen die ook nog goed vervormbaar en lasbaar zijn. Ympress Laser, een plaatmateriaal specifiek ontwikkeld om het lasersnijden- en het kanten te verbeteren. Sven van Troy (Sirris) gaf inzicht in incrementeel omvormen van metaalplaat en de integratie met overige productie processen en toepasbaarheid op nieuwe materialen. Hierbij worden innovatieve en flexibele vormprocessen gebruikt en een grote variëteit aan geometrieën mogelijk. Dure specifieke gereedschappen zijn hierbij niet nodig. Korte doorlooptijd (time-to-market) en kostenefficiënt voor zowel kleine en middelgrote series als enkelstuks productie wordt mogelijk. Kortom snelle en flexibele productie van maatwerk. Samen met Fraunhofer, Universiteit van Leuven en Sirris is een Cornet project ingediend bij Brussel om het project verder inhoud te kunnen geven. Regionale samenwerking Om de instroom van jonge, gekwalificeerde technici te verbeteren zoekt de FDP de oplossing in samenwerking met regionale opleidingscentra door de kenniscontent voor opleidingen in de plaatbewerking beschikbaar te stellen. Naast een serie lezingen was er een beurs met exposanten uit de keten, een lezing van Wubbo Ockels voormalig astronaut, hoogleraar en zelfbenoemde duurzaamheidsprofeet, de mogelijkheid tot een bedrijfsbezoek aan een van de installaties op de site van Tata Steel in IJmuiden, waar 120 mensen van gebruik maakten en een goed verzorgde netwerklunch en borrel. De FDP kan terugkijken op een geslaagde Plaatwerkdag.

3 Deel úw ervaringen en meningen met anderen door te reageren via de FDP website Casus: Checklist voor aanschaf en plaatsing van een plaatwerkmachine... Ervaringen van een betrokken FDP lid bij aankoop van een lasersnijmachine De keuze van de machine van merk, zwaarte, snelheden, betrouwbaarheid, automatisering en/of uitvoeringen verdient en krijgt in de regel voldoende aandacht, maar er wordt al snel geoordeeld vanuit een gevoel en niet vanuit concrete gegevens, waarbij naar onze mening de leverancier leading zou moeten zijn in geval een keuze voor machineleverancier is gemaakt! Wat zou er bij interesse voor aankoop van een lasersnijmachine aan vooraf moeten gaan! Een intake gesprek, waar de leverancier in kaart brengt hoe bepaalde processen en productiemethoden in het geïnteresseerde bedrijf aanwezig zijn, om van hieruit een keuze te kunnen maken welke machine geschikt is voor deze klant. We gaan in ons geval uit van een lasersnijmachine, maar dan blijft er nog altijd een breed scala aan typen en soorten over. Plaatafmetingen: 2000x1000, 2500x1250, 3000x1500, 4000x1500, 4000x2000 of nog groter Een C02 laser Een vaste stof laser (YAG laser) Vermogen en snelheden (fiber- of schijflaser) Kosten berekeningen om een kostprijs te kunnen bepalen (leverancier is in het bezit van een reeks van gegevens, maar geeft deze niet vrij! De klant kan wel de leverancier laten rekenen, maar krijgt de algorithme zelf niet ter beschikking) Mate van automatisering:enkele kopstrategie, met of zonder automatische düsewissel, meerdere koppen, welke materiaalsoorten en dikten worden er verwerkt, grote series of enkelstuks productie, dus met of zonder magazijn, wisselwagens, platenhandling, man-arm snijden, automatische foutmeld systemen. Onderhoudskosten per uur bij een gemiddeld gebruik per jaar, al dan niet vastgelegd in een onderhoudscontract. Levensduur machine en verloop onderhoudskosten in de tijd? Milieu aspecten: energieverbruik, als stroom, gas en water Afvalstromen: afvoeren van het verouderde gedeminiraliseerd water mag dit in het riool? Het gruis wat uit de filters opgevangen wordt, mag dit bij de metaalafval? Gebruikte of verouderde lenzen, is dit chemisch afval? Dit is een greep uit vragen die bij iedere aanschaf van een lasersnijmachine vooraf duidelijk zouden moeten zijn! Wat kan er dan nog mis gaan? Een reeks van verdere aandachtspunten welke niet of nauwelijks in het verkoop/aankoop traject aan de order zijn geweest behandelen wij in de volgende Plaatnieuws. FDP leden kunnen de volledige tekst desgewenst nu al bij de FDP opvragen via mail naar: Innovatief personeelsbeleid bij Suplacon in Emmeloord Het bevorderen van instroom en doorstroom van vakkrachten en weten uitstroom tegen te gaan. Vut ters, uitzendkrachten, vaste krachten, BBL ers. Ze hebben allemaal een plek bij Suplacon, dat is gespecialiseerd in de toelevering van plaatwerk. In de afgelopen lastige jaren maakte directeur Jellard Koers zich er hard voor om de BBL ers bij de reorganisatie buiten schot te houden. Als ik zo n jongen van twintig jaar uit 3-mbo de deur uitzet, heeft hij geen toekomst meer. Ook bleven BBL ers vanuit ROC s instromen. Suplacon telt acht praktijkbegeleiders die de BBL ers ondersteunen. Het leidt ertoe dat Suplacon nu relatief veel jonge mensen telt. Het verloop bij Suplacon is laag, zegt directeur Jellard Koers. Binnen dit bedrijf zijn medewerkers in verschillende functies en op verschillende niveaus inzetbaar. Dat zorgt ervoor dat er voldoende uitdaging blijft. En het heeft de sfeer van een familiebedrijf. Scholing is een speerpunt bij Suplacon. Wie wil, mag doorontwikkelen. Zo hebben twee productieleiders, die een opleiding hebben op mbo 3-niveau met behulp van een POP de MBO-4 certificering volbracht. Ook opmerkelijk: bij Suplacon werken vut ters. Koers: Jonge mensen van 18 of 20 moeten hele dagen werken. Maar vut ters zijn heel flexibel en heel goed inzetbaar voor bijvoorbeeld sorteerwerk. Daarvoor zijn wij een prachtig bedrijf met mooie machines. Hier loopt een man rond die hoofd technische dienst was in een ziekenhuis. Hij heeft verstand van gas en elektra. Dat heeft een gemiddelde plaatwerker niet. We hebben hier ook mensen met een agrarische achtergrond. Dat zijn doeners. Vut ters voegen andersoortige kennis en ervaring toe en daar pikken medewerkers dan ook weer iets van op. Dus voor ons als bedrijf zijn de vut ters absoluut van meerwaarde.

4 Grote opkomst bij workshop hoge sterkte staal Meer dan 90 personen hadden zich aangemeld voor de bijeenkomst bij de Vlastuin Group te Kesteren. Door deze hoge opkomst moest voor het plenaire gedeelte uitgeweken worden naar een restaurant wat bij Vlastuin om de hoek gevestigd was. De vroege vogels werden bij de inloop door SSAB uitgebreid getrakteerd op een veelheid aan broodjes, koffie, thee en frisdrank. Deze opvallend grote belangstelling geeft aan dat hoge sterkte staal in populariteit toeneemt. Het is geen exclusief domein voor de automobiel sector. Dit laatste was ook de insteek welke door de FDP en SSAB werd gekozen. Bij het bepalen van de inhoud van de presentaties is altijd de discussie hoe diep ingegaan wordt op de materie. Met SSAB werd gekozen voor een format waarin de verschillende staalsoorten in perspectief werden gezet. Van daar uit werd dieper ingegaan op materiaalaspecten en het belang om bij het ontwerp hier al rekening mee te houden. Belangrijk zijn uiteraard de voordelen van hoge sterkte stalen zoals een lager gewicht, betere prestatie s, lager brandstofverbruik, minder materiaal te verwerken, aantrekkelijker ontwerp en lagere totaal kosten. Vanzelfsprekend was het ontwerpen en de rol van hoge sterkte staal ten opzichte van alternatieven een thema waar breed aandacht aan gegeven werd. Hierbij kwamen aspecten zoals knik/plooien, elastische vervorming en vermoeiing aan bod. Frank Ruijs van SSAB presenteerde op overzichtelijke wijze hoe de verwerking van hoge sterkte staalsoorten in de productie gaat. Met voorbeelden en monster materiaal wat bij iedereen onder de stoel lag kon een ieder duidelijk constateren wat het verschil is tussen traditioneel lage sterkte staal en hoge sterkte staal. Bij het verwerken van de hoge sterkte stalen werden de meeste verwerkingsprocessen besproken zoals het snijden, knippen, omvormen (buigen) en verbinden waarbij het lassen een belangrijk deel uitmaakt van het geheel. Soms ook omdat men per saldo goedkoper uit is. Hoewel nog veel toepassingen aan automotive gerelateerd zijn was deze informatieve middag uitermate boeiend en informatief.na afloop van de presentaties vond de rondleiding plaats bij Vlastuin Group. Hier werd duidelijk dat Lean niet blind toegepast moest worden. Afhankelijk van het product, zijn wisselende bestel- en productieaantallen kies je voor minder kanban-achtige proces methoden. Vlastuin is naast toeleverancier aan o.a. de trailerbouw een producent met eigen product. Onder het merk D-Tec worden grijpers voor graafmachines en tankwagens voor de agro wereld gemaakt. Ook heeft D-Tec opleggers voor containers in eigen productie. Bij de evaluatie bleek dat de bijeenkomst als goed en zinvol te worden beschouwd. Na deze middag waar op wat algemenere manier op de thema s werd ingegaan, zal later dit jaar een bijeenkomst volgen waar voor specifieke onderwerpen wordt gekozen, waar dan in de diepte op wordt ingegaan. Indien u specifieke wensen hieromtrent heeft vernemen wijdat graag via: info@fdp.nl FRANK RUIJS TOONT DE EIGENSCHAPPEN VAN HOGE STERKTE STAAL USP s Tijdens de break werd uitgebreid door gesproken over de verschillende ervaringen die men met hoge sterkte staal had. Een veelheid van toepassingen kwamen over de toonbank. Dit kwam goed uit want na de pauze werd uitgebreid stil gestaan bij de vele toepassingen waar hoge sterkte staal overwogen kan worden omdat een gewichtreductie bereikt kan worden. 4

5 Samen concurreren, naar een betere eigen toekomst! Voor industriële producten wordt de concurrentiepositie die men inneemt steeds belangrijker. Klanten gaan steeds vaker voor een zo laag mogelijke inkoopprijs, levertijden worden korter en er wordt steeds vaker een grote mate van flexibiliteit verlangd. Daarnaast vraagt de markt steeds vaker naar klantspecifieke producten (die net zo snel en tegen nauwelijks meerkosten geleverd moeten worden). Deze impasse kan alleen worden doorbroken als uitbesteders, samen met hun toeleveranciers, deze uitdagingen oppakken zodat de eindproducten beter (internationaal) kunnen concurreren. Samen innoveren vraagt echter om een andere manier van samenwerken. Samen moeten duidelijke afspraken worden gemaakt over de wederzijdse verwachtingen en de invulling van deze verwachtingen. Afspraken moeten door alle betrokken partijen worden nagekomen. Samenwerken vraagt ook om een instelling waarbij gewerkt wordt vanuit wederzijds begrip voor elkaars behoefte en waarbij men elkaar ook een bepaalde winst gunt. Prijzen moeten internationaal concurreren met zowel leveranciers uit lagelonenlanden als met andere leveranciers in Nederland. Hierdoor wordt steeds scherper gecalculeerd waardoor bij veel leveranciers nauwelijks nog winst wordt gemaakt. Concurrentiepositie versterken Veel bedrijven zijn op dit moment actief aan de slag om hun concurrentiepositie te verbeteren. Vaak wordt gewerkt aan allerlei interne verbeterprogramma s (zoals lean manufacturing, 5S, 6 sigma e.d.). Dergelijke programma s, die vaak op kostenreductie zijn gericht, dragen vaak wel bij aan het versterken van de concurrentiepositie maar dragen zelden bij aan het verbeteren van de winstgevendheid van deze bedrijven. Een onduidelijke strategie voor het gehele bedrijf, gecombineerd met een ad-hoc manier van werken zorgen ervoor dat iedereen in het bedrijf hard werkt, maar dat de resultaten hierop achterblijven. Vrijwel alle industriële MKB bedrijven worstelen hiermee. Innoveren in (en samen met) de keten! Bij het versterken van hun concurrentiepositie lopen uitbesteders en toeleveranciers tegen vergelijkbare problemen aan. Veel producteigenaren willen alles zelf doen of zelf de controle over alle werkzaamheden houden. Deze houding wordt vaak ingegeven doordat men onvoldoende vertrouwen in de toeleveranciers heeft (vaak gebaseerd op slechte ervaringen uit het verleden). De keuze om vrijwel alles zelf te willen doen is echter vaak weer een grote hindernis om de concurrentiepositie te versterken (productontwikkeling gaat te langzaam, kosten zijn te hoog en flexibiliteit is te gering). Waardeketen TopketenImpuls Ondanks dat veel bedrijven weten dat men zich anders op moet gaan stellen en echt moet gaan samenwerken, krijgt men dit in de praktijk vaak onvoldoende voor elkaar. Een bedrijfscultuur is vaak niet zomaar te veranderen. In aansluiting op het topsectorenbeleid van het ministerie van EL&I heeft Syntens Innovatiecentrum het project TopketenImpuls ontwikkeld. Het project is gericht op de hele waardeketen die voor het tot stand brengen van een product nodig is. Syntens kijkt naar de factoren waarop de concurrentiepositie verbeterd moet worden en gaat de betrokken bedrijven daar vervolgens gericht bij begeleiden. Hierbij zal veel aandacht worden besteed aan de verbetermogelijkheden die alleen in samenwerking met de ketenpartners gerealiseerd kunnen worden. In het project wordt vooral gewerkt aan het versterken van de concurrentiepositie van de producten (of productgroepen) die de gehele keten op de markt brengt. Daarna zal gekeken worden wat voor consequenties het behalen van deze gewenste concurrentiepositie voor de ketendeelnemers zal hebben. Voor deelname aan dit project is dan ook een vereiste dat u als MKB-ondernemer een uitbesteder bent (met een eigen product) en dat u samen met minimaal een (maar liefst met zoveel mogelijk) van uw toeleveranciers deelneemt. Voor meer informatie of voor aanmelding kunt u contact opnemen met: Syntens Innovatiecentrum, Jo van de Put (innovatie adviseur), Jo.vandeput@syntens.nl - T

6 Brakel Interieurgroep in Hilversum heeft met Crystal Wall een 100% NEDERLANDSE INNOVATIE gerealiseerd, waarbij voor kantoorgebouwen een optimaal binnenklimaat wordt geboden. In een sector bouw waar het nu lastig opereren is zet Brakel Interieurgroep in op innovatie en totaal oplossingen. De fiscale WBSO regeling van de overheid ondersteunt en versterkt de keuze van Brakel Interieurgroep. Op bezoek bij de Brakel Interieurgroep Met de ontwikkeling en productie van verplaatsbare metalen scheidingswanden werd begin jaren 70 het fundament gelegd voor de huidige Brakel Interieurgroep. Het ontwerpen en fabriceren van plafondsystemen en het scheidingswandsysteem zorgen ervoor dat de producten nauwkeurig op elkaar afgestemde combinaties vormen, waarvan de componenten ook los van elkaar kunnen worden toegepast. Een voorbeeld van modern modulair denken. Brakel Interieurgroep is zich bewust van de noodzaak om duurzaam en maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Brakel Interieurgroep integreert duurzaam ondernemen in de organisatie door alle medewerkers actief te betrekken bij structurele veranderingen die gericht zijn op voorkomen van milieuvervuiling en het besparen van energie. Op basis van bestaande technieken en principes worden wandsystemen gemaakt welke duurzaam zijn, 98% recyclebaar. Bij Brakel Interieurgroep zijn ze gewend om op een originele manier naar duurzaamheid te kijken, Het innovatieve Crystal Wall concept is een goed voorbeeld en speelt in op het verduurzamen en energiezuinig maken van (bestaande) kantoorgebouwen. Deze verduurzaming heeft voordelen voor zowel de eigenaar,architect, aannemer en huurder van een gebouw. De Crystal Wall maakt gebruik, bij het verwarmen, koelen en ventileren, van PCM materialen. Dit zijn organische (zout) materialen welke veranderen van aggregatietoestand bij de opname en afgifte van warmte. Er wordt gebruik gemaakt van de faseovergang van vast naar vloeibaar en omgekeerd, net zoals bij water en ijs. Aksel Stevens van Brakel Interieurgroep: Het Crystal Wall concept is het samenkomen van interieur en klimaattechniek en kan tot 40% à 50% energiebesparing realiseseren. Het lijkt een eenvoudige en effectieve oplossing bij kantoorrenovaties te zijn met een gunstig effect op de energielabel. Naast innovatie wordt ook ingezet op samenwerking in de keten, waarbij de architect, constructeur en installateurs doelgroep zijn. Met de nieuwe Open Source Office oplossing voor leegstand in kantoren wil Brakel laten zien dat het anders kan. Het doel is een duurzaam kantoorontwerp dat kennis uit de hele keten samenbrengt en beschikbaar is voor hergebruik. Er is een competitie uitgeschreven voor multidisciplinaire teams van o.a. architecten, constructeurs en interieurontwerpers, om door middel van co-creatie een ontwerp te maken dat na de competitie online beschikbaar blijft. Op deze wijze wordt cocreatie en kennisdeling gestimuleerd, aldus Bas Rooskens directeur van Brakel Interieurgroep. Het winnende team krijgt een opdracht van minimaal ,- voor het ontwerp van het nieuwe kantoor van Brakel Interieurgroep. Meer informatie over de Crystal wall: of over de open source competitie: 6

7 Expansor is specialist in hydrovormen. Een technologie waarmee onder hoge vloeistofdruk bijna alle metalen vervormd kunnen worden en wordt toegepast bij de productie van expansiestukken. Dit productieproces kenmerkt zich door een zeer hoge kwaliteit, een lange levensduur en met een hoge mate van precisie en reproduceerbaarheid van de producten. En dat tegen een relatief BIJDRAGE HANS GREEVEN geringe kostprijs doordat de gereedschapskosten laag Hydrovormen gehouden kunnen worden met name voor de zogenaamde specials (hoe groter de aantallen, hoe duurder de gereedschappen). Bijna elk moeilijk om by Expansor te vormen product kan door Expansor tot stand gebracht worden via hydrovormen of rubberpersen. Beide technieken hebben hun eigen voordelen. Het is opvallend dat steeds meer partijen in hun zoektocht naar oplossingen voor moeilijk te vormen producten, de weg naar hydrovormen of rubberpersen weten te vinden. Bedrijven, architecten, industrieel ontwerpers en kunstenaars zijn op zoek naar een sparringpartner die een antwoord heeft op vragen naar meer productmogelijkheden in uiteenlopende metaalsoorten en die invulling kunnen geven om de aanwezige creativiteit te benutten tegen aanmerkelijk lagere kosten. In samenspraak met deze partijen reikt Expansor kostenbesparende productiemethodes aan en/of helpt mee hoe esthetische meerwaarde aan een product gecreëerd kan worden. Belangrijk in een tijd waarin innoveren voor veel bedrijven een strategie is om competitief te blijven en eventueel marktaandeel te vergroten, maar tevens ook kritisch is ten aanzien van de kostenontwikkelingen. Belangrijk ook, omdat we in het hedendaagse beeld te maken hebben met snel wisselende productvormen, relatief kleine series en meer exclusieve of bijzondere vormgeving. Een bijzonder dynamische markt die bij voortduring vraagt om snelle, kostenbesparende en creatieve oplossingen. En om op het terrein van bijzondere vormgeving te blijven passen de fraai gevormde buizen voor een rolstoelframe perfect in het beeld van groter wordende uitdagingen en daarmee een klankbord vormen voor de klant die zijn innovatieve en creatieve ideeën toch op een kostenbesparende wijze gerealiseerd kan krijgen. Meedenken, out of the box denken, risico durven te nemen, oplossingsgericht handelen waarbij kostenbesparingen c.q. optimalisaties voortdurend in het oog worden gehouden. Anticiperen De hagedis van het belastingkantoor in Apeldoorn is een mooi voorbeeld waarmee grenzen zijn verlegd in het kader van het project Proceskeuze van de FDP. De warmtewissellaarplaten zijn behandeld op de FDPbijeenkomst en worden nog steeds verkocht. Expansor heeft een nieuwe pers gebouwd om ook in de toekomst aan de vraag in de procesindustrie te kunnen blijven voldoen om groter in diameter en dikker in materiaal te kunnen fabriceren zonder concessies te doen aan de hoge kwaliteitseisen. Deze nieuwe pers heeft een tafel met een diameter van 2500 mm, een perskracht van meer dan 1000 ton en een (pers)slag van 400 mm. Kortom, een hydraulische pers die klaar is voor het zwaardere werk. Ter completering van haar reeds uitgebreide pakket aan expansiestukken, maar ook om grotere vormdelen te kunnen hydrovormen en te rubberpersen. Hoogstandjes Expansor zoekt de grenzen van de omvorm mogelijkheden op en dat resulteert in bijzondere uitkomsten. De koperen bar in the boardroom van Heineken is gemaakt met rubberpersen. Een standaard buis omvormen in een vierkant dobbelsteentje ten behoeve van een magneethuis is een ander hoogstandje. Meer informatie via:

8 Groen produceren door middel van een groen ponsproces Kostenbesparing door MVO maatschappelijk verantwoord ondernemen. Wat is groen produceren? Je komt een eind op weg als je dit definieert als produceren zonder welke vorm van verspilling dan ook. Voor het ponsproces betekent dit bijvoorbeeld: Het laagst denkbare materiaalverbruik De laagst denkbare energieconsumptie Minimaal gebruik van smeermiddelen Gebruik van milieuvriendelijke smeermiddelen Milieuvriendelijk ontvetten Overzichtelijke, robuuste, storingsvrije processen Kleine, toegespitste machines Uitval nul Voor wie is het bovenstaande een relevant onderwerp? Laat het ons weten, zodat we dit kunnen oppakken en verdere inhoud aan kunnen geven. Financiële ondersteuning van de EU is dan wellicht mogelijk. BIJEENKOMST Duurzaam Lijmen 19 april 2012, FDP te Nieuwegein Het Hechtingsinstituut TU Delft en de Federatie Metaalplaat (FDP) nodigen u uit voor een bijeenkomst in het kader van het Kennisnetwerk Duurzaam Lijmen. DOOR WILLEM DEVELING Hamer en aambeeld Door de eeuwen heen zijn er veel technieken ontwikkeld voor het omvormen van plaatmateriaal. De carrosserie van een edelman - het harnas - werd met hamer en aambeeld gevormd. Onze tegenwoordige carrosseriedelen worden gevormd met rolvormen, dieptrekken, hydrovormen, rubberpersen en zelfs explosief omvormen. Vrij recent wordt het incrementeel omvormen industrieel toegepast. Hierbij wordt plaatmateriaal vervormd door een CNC-gestuurde bolkopstift. Het materiaal wordt min of meer in een matrijs geklopt. Een volgende stap is om de matrijs te vervangen door een tweede robot welke een aambeeld achter het plaatmateriaal positioneert en samenwerkt met de robot die de hamer bedient. Na vele innovaties is het incrementeel omvormen weer bijna terug bij de oorspronkelijke vorm van de hamer en het aambeeld. Natuurlijk zijn deze nooit weggeweest. Een matrijs is een aambeeld en de hamer kan een plunjer, rubberkussen of een drukgolf zijn. Wanneer we zonder hamer en aambeeld ons hedendaagse harnas willen kunnen maken zal een radicale technische innovatie nodig zijn. Eind jaren 70 maakte ik kennis met supergeleiding op het Kamerlingh Onnes laboratorium in Leiden. Met vloeibaar helium gekoelde spoelen produceerden enorm sterke magneetvelden. De elektrische weerstand in de spoelen verdween bij extreem lage temperaturen en daardoor konden zeer hoge stroomsterktes door de spoelen gestuurd worden. Vandaag de dag wordt deze techniek bijvoorbeeld toegepast in de deeltjesversneller in Genève. Mogelijk kunnen kleine supergeleidende magneetspoelen met zeer sterke magneetvelden in de toekomst toepast worden om staalplaat in elke gewenste vorm te zetten. Een CNC-krachtenveld als hamer en aambeeld. Het thema voor deze dag is: De lijmen zelf. Tijdens de ochtend bijeenkomst zal er door specialisten van lijmleveranciers aandacht gegeven worden aan : Energie en materiaalbesparing bij lijmapplicatie (het aanbrengen van de lijm) Vervangen van oplosmiddellijmen door alternatieven als watergedragen systemen en smeltlijmen Groene lijmen, nu en in de toekomst De onderwerpen worden aan de hand van de praktijk met voorbeelden behandeld. U ontvangt later het gedetailleerde programma. Indien U vragen of probleemstellingen heeft kunt U deze tot 1 april insturen. Mocht u zich nog niet bij het Kennisnetwerk hebben aangemeld kunt u dit (gratis) doen op: U wordt dan op de hoogste gehouden van de activiteiten en u kunt met andere deelnemers (digitaal) van gedachten wisselen over alles wat met duurzaam lijmen te maken heeft. Aanmelden via: info@fdp.nl / T / WORKSHOP - Slimme producten door lasersnijden van buis en plaat op 10 mei bij Heurkens en van Veluw Inzicht in wat de moderne lasersnijmachines en buislasers te bieden hebben zorgen ervoor dat de constructeurs steeds effectiever kunnen construeren door gebruik te maken van deze mogelijkheden. Grote kostenbesparingen kunnen op deze wijze worden gerealiseerd evenals verkorte doorlooptijden en meer flexibiliteit. FDP - Einsteinbaan 1 - Postbus GA Nieuwegein - Telefoon Fax info@fdp.nl - Om de mogelijkheden van deze technologie met nog meer nadruk onder de aandacht te brengen, organiseert de Federatie Metaalplaat samen met Heurkens & Van Veluw en Syntens op 10 mei een themamiddag over dit onderwerp. We zijn dan te gast bij Heurkens & van Veluw te Oss. De agenda van de middag ziet er als volgt uit: Slimme producten door lasersnijden van buis en plaat: Frans Hutten, STODT De praktijk van construeren in buis en plaat bij Heurkens en Van Veluw: Jorg Blankers Rondleiding door het bedrijf Colofon 8 Aanmelden kan via info@fdp.nl (voor FDP-leden gratis) Redactie > FDP Vormgeving > Zaza