AVANS Hogeschool. HBO-Bachelor Informatica Locatie Breda. Beperkte opleidingsbeoordeling

Transcriptie

1 AVANS Hogeschool HBO-Bachelor Informatica Locatie Breda Beperkte opleidingsbeoordeling Netherlands Quality Agency (NQA) September 2011

2 2/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica

3 Inleiding Dit visitatierapport bevat de beoordeling van de bestaande hbo- bacheloropleiding Informatica Breda van AVANS Hogeschool. De beoordeling is uitgevoerd door een visitatiepanel, dat door NQA in opdracht van AVANS Hogeschool is samengesteld. Het panel is in overleg met de opleiding tot stand gekomen en is voorafgaand aan de visitatie goedgekeurd door de NVAO. Het rapport beschrijft de bevindingen, overwegingen en conclusies van het panel. Het is opgesteld conform het Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (6 december 2010) en het NQA Protocol 2011 voor de beperkte opleidingsbeoordeling. De visitatie heeft plaatsgevonden op 9 juni Het visitatiepanel bestond uit: De heer dr. ir. J. van den Berg (voorzitter, domeindeskundige) De heer G.C.J.M. Nogarede, RON RI CIN (domeindeskundige) De heer drs. G.P. Bakema (domeindeskundige) De heer T.M.G.J. Bour (student panellid) Mevrouw drs. M.E. Voorthuis (auditor van NQA), trad op als secretaris van het panel. Bij de aanvraag werd door de instelling een kritische reflectie aangeboden die naar vorm en inhoud voldeed aan de eisen van het desbetreffende beoordelingskader van de NVAO en aan de eisen van het NQA Protocol Het panel heeft de kritische reflectie bestudeerd en een bezoek aan de opleiding gebracht. De kritische reflectie en alle overige (mondeling en schriftelijk) verstrekte informatie hebben het visitatiepanel in staat gesteld om tot een weloverwogen oordeel te komen. Het visitatiepanel verklaart dat de beoordeling van de opleiding in onafhankelijkheid heeft plaatsgevonden. Utrecht, september 2011 Panelvoorzitter Panelsecretaris De heer dr.ir. J. van den Berg Mevrouw drs. M.E. Voorthuis NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica 3/55

4 4/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica

5 Samenvatting Deze samenvatting beschrijft de belangrijkste bevindingen, overwegingen en conclusies over de beperkte opleidingsbeoordeling van de voltijd- en deeltijdvariant van de hbo-bachelor opleiding Informatica van Hogeschool Avans, locatie Breda. Standaard 1 Beoogde eindkwalificaties De voltijd- en de deeltijdvariant van de opleiding Informatica van de Academie voor ICT & Business (AIB) te Breda maken gebruik van het competentieprofiel voor de Bachelor of ICT, dat is opgesteld en vastgesteld door de landelijke Stichting HBO-I. Deze stichting participeert in Europese netwerken. Deelname hieraan heeft geresulteerd in een Europese standaard voor HBO-I competenties. Het zogeheten dimensiemodel van het HBO-I sluit aan bij het European e-competence framework. De opleiding leidt studenten op tot Bachelor of ICT. De opleiding onderscheidt in aansluiting op het landelijke profiel de vijf domeincompetenties analyse, advies, ontwerp, realisatie en beheer. Zij heeft deze competenties gerelateerd aan de Dublin descriptoren en aan vier architectuurlagen gebruikersinteractie, bedrijfsprocessen, software en infrastructuur. De opleiding maakt geen gebruik van de vijfde architectuurlaag hardware interfacing. De architectuurlaag bedrijfsprocessen krijgt (te) weinig aandacht. Het panel is van mening dat de beroepspraktijk kennis hiervan wenselijk vindt. Naast de domeincompetenties onderscheidt de opleiding vijf persoonlijke en ontwikkelingscompetenties, de zogeheten P&OC competenties: samenwerken, communiceren, projectmatig werken, analyseren en oordeelsvorming en omgevingsbewust denken en handelen. De P&OC competenties lopen door het hele curriculum heen. Het meest expliciet worden deze competenties verworven in de P&OC training. De opleiding onderhoudt goede relaties met het werkveld. Zij overlegt regelmatig met de Raad van Advies over de actualiteit van de competenties en het afstudeerniveau. Het panel komt voor de voltijd- en de deeltijdvariant tot het oordeel voldoende op deze standaard. Standaard 2 Onderwijsleeromgeving Het panel is positief over het competentiegerichte onderwijs en de vormgeving van het programma langs leerlijnen. Het onderscheid, dat in de opleiding wordt gemaakt tussen de beroeps- en de individuele profilering, draagt bij aan een duidelijke structuur. De opleiding wil zich profileren ten opzichte van andere Informatica opleidingen in Nederland door haar focus te leggen op softwareontwikkeling binnen administratieve- en bedrijfsprocessen. Het panel heeft vastgesteld dat de opleiding veel aandacht besteedt aan softwareontwikkeling, maar weinig of geen aandacht aan softwareontwikkeling in relatie tot NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica 5/55

6 bedrijfsprocessen. Het panel vindt dit een gemis in het programma, gelet op de behoefte die hier volgens het panel in de beroepspraktijk aan is. Ook vindt het panel dat de opleiding (te) weinig aandacht besteedt aan onderzoeksvaardigheden, alsmede aan het vak metadatabeheer. De opleiding heeft haar curriculum in de afgelopen jaren vergeleken met Informatica opleidingen binnen en buiten Nederland, name met opleidingen in Duitsland en Frankrijk. Opvallende kenmerken van deze buitenlandse opleidingen zijn dat deze economischer en technischer zijn georiënteerd. Ook zijn deze opleidingen academischer dan de opleiding van Avans. Een ander opvallend verschil is dat de buitenlandse opleidingen hun eindkwalificaties niet hebben geformuleerd in competenties, zoals dat bij de opleiding van Avans het geval is. De opleiding zorgt er volgens het panel voor dat studenten zo weinig mogelijk belemmeringen ondervinden bij hun studievoortgang. Het systeem van studiebegeleiding werkt goed, met name door het onderscheid dat de opleiding maakt tussen inhoudelijke begeleiding, begeleiding bij de persoonlijke ontwikkeling en studieloopbaanbegeleiding. Over de kwaliteiten van de docenten is het panel positief. Zij zijn inhoudelijk deskundig en didactisch voldoende onderlegd. De hogeschool en het instituut bieden voldoende bijscholingsmogelijkheden, bijvoorbeeld op het terrein van onderzoeksvaardigheden en het Engels. Docenten zouden in het kader van hun deskundigheidsbevordering meer betrokkenheid kunnen en moeten tonen bij het ontwikkelen van onderzoeksvaardigheden en de gang van zaken rond de ontwikkeling van de university of applied sciences. De opleiding beschikt volgens het panel over kwalitatief goede opleidingsspecifieke voorzieningen. Het panel komt voor de voltijd- en de deeltijdvariant tot het oordeel voldoende op deze standaard. Standaard 3 Toetsing en gerealiseerde resultaten Het toetsbeleid van de opleiding is gebaseerd op dat van het instituut AIB. Dit beleid is begin 2011 herzien. Aanleiding hiervoor waren de onlangs doorgevoerde wetswijziging van de WHW en het feit dat vanaf september 2011 de hogeschool onder één instellingsbestuur is gebracht met één brinnummer. Voor de opleiding Informatica heeft dit tot gevolg gehad dat de Informatica-opleidingen in Den Bosch en Breda één OER en één examencommissie krijgen, die scherper zal toezien op de toetscriteria. Naast de examencommissie oefenen ook de onderwijscommissie en de opleidingscommissie controle uit op de kwaliteit van de toetsen en het eindniveau. De opleidingscommissie adviseert de directie over de toetsen en de opleidingscommissie controleert onder andere jaarlijks het OER en stelt momenteel normen op om aan het afstuderen te mogen beginnen. Het panel is tevreden over de wijze waarop de opleiding het toetsbeleid uitvoert en over de kwaliteit van de toetsen. Het management zorgt er volgens het panel voor dat de kwaliteit 6/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica

7 van de toetsen in voldoende mate wordt gewaarborgd, onder andere doordat de examen-, de opleidings- en de onderwijscommissie nauw betrokken zijn bij de bewaking ervan. Het panel is in grote lijnen positief over de kwaliteit van de afstudeerproducten, maar plaatst hierbij wel enkele kanttekeningen. De eerste opmerking is, dat in de meeste werkstukken is gekozen voor een (puur) technische uitwerking van de opdracht. Weinig tot geen aandacht wordt besteed aan de ontwikkeling van software in relatie tot bedrijfsprocessen. Ook verantwoorden de studenten zich in de afstudeerverslagen te weinig voor de inhoudelijke keuzes die zij maken, zo heeft het panel vastgesteld. Het panel is van mening dat de opleiding bij de opzet en uitvoering van de opdrachten meer op deze aspecten zou moeten sturen. Ondanks deze kanttekeningen is het panel van mening dat studenten er blijk van geven dat zij de technische aspecten van het vak van softwareontwikkelaar goed beheersen. Op een enkele uitzondering na vindt het panel de producten van een hbo-bachelorniveau. Het panel vindt de aan de producten toegekende cijfers aan de hoge kant. Het panel komt voor de voltijd- en de deeltijdvariant tot het oordeel voldoende op deze standaard. NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica 7/55

8 8/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica

9 Inhoudsopgave 1 Basisgegevens van de opleiding 11 2 Beoordeling 15 Standaard 1 Beoogde eindkwalificaties 15 Standaard 2 Onderwijsleeromgeving 17 Standaard 3 Toetsing en gerealiseerde resultaten 24 3 Eindoordeel over de opleiding 31 4 Aanbevelingen 33 5 Bijlagen 35 Bijlage 1: Eindkwalificaties van de opleiding 37 Bijlage 2: Overzicht opleidingsprogramma 39 Bijlage 3: Deskundigheden leden visitatiepanel en secretaris 43 Bijlage 4: Bezoekprogramma 48 Bijlage 5: Bestudeerde documenten 50 Bijlage 6: Overzicht bestudeerde afstudeerwerken 53 Bijlage 7: Verklaring van correctheid en volledigheid van de informatie 55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica 9/55

10 10/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica

11 1 Basisgegevens van de opleiding Administratieve gegevens van de opleiding 1. Naam opleiding in CROHO Informatica 2. Registratienummer opleiding in CROHO Oriëntatie en niveau hbo bachelor 4. Aantal studiepunten Afstudeerrichting N.v.t. 6. Varianten Voltijd en deeltijd 7. Locatie Breda Administratieve gegevens van de instelling 8. Naam instelling AVANS Hogeschool 9. Status instelling Bekostigd 10. Resultaat instellingstoets kwaliteitszorg De instellingsaccreditatie staat gepland voor het voorjaar Inhoudelijke informatie over de opleiding Inhoudelijk profiel opleiding De bacheloropleiding Informatica is gericht op het ontwikkelen van bedrijfsproces ondersteunende software. Het betreft hier voornamelijk administratieve systemen. Deze software kan groot en complex van aard zijn. Het omvat een breed spectrum aan applicaties: stand-alone, webbased, mobiel en deze applicaties kunnen geïnstalleerd zijn op meerdere platformen. Om aan de wensen van de opdrachtgever te voldoen is het van belang dat er inzicht bestaat over de business. Op deze wijze sluit het informatiesysteem aan op de bedrijfsprocessen. Door goede communicatie met de klant worden de requirements eenduidig gedefinieerd. In een projectteam en gebruikmakend van een ontwikkelomgeving met bestaande software frameworks wordt de software gebouwd. Goede samenwerking is hierbij van belang. Hierbij worden elementaire software architecturen toegepast. Bij dit alles is er aandacht voor de gebruikersinteractie. De te gebruiken ontwikkelmethode en casetool sluiten aan bij de aard van het software project en er wordt een keuze gemaakt uit bestaande methoden, technieken en casetools. Beoogd werkveld alumni De meeste afgestudeerden van de opleiding Informatica werken in functies als ICT-consultant, informatieanalist, mediaspecialist, systeemontwikkelaar, applicatieontwikkelaar, implementatieconsultant, ICT service manager, testconsultant en webdeveloper. Werkzaamheden bestaan vooral uit het ontwerpen en ontwikkelen van software; afgestudeerden kunnen daarbij werkzaam zijn in alle fasen van een project. NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica 11/55

12 Plaats opleiding in organisatiestructuur hogeschool Avans Hogeschool kent negentien academies en vijf ondersteunende diensten onder leiding van de Raad van Bestuur. De Academie voor ICT & Business verzorgt de opleidingen Bedrijfskundige Informatica en Informatica (voltijd en deeltijd) in Breda. In Den Bosch wordt tevens de opleiding Informatica (voltijd) aangeboden door de Academie voor Industrie & Informatica. Belangrijkste wijzigingen in opleiding sinds vorige visitatie De academie AIB komt voort uit een opsplitsing in 2008 van de Academie voor ICT en Media (AIM). De aanleiding voor de opsplitsing van AIM was onder meer dat de synergie tussen de opleidingen van de academie geringer was dan verwacht. Ontwikkelingen en wijzigingen die sinds de inrichting van de AIB zijn doorgevoerd zijn: op orde brengen van personele formatie en investeren in de kwaliteit van personeel; doorvoeren van een onderwijsvernieuwingtraject; doorlichten van interne werkwijzen; opzetten van kwaliteitsbeleid en borging daarvan; verbeteren van studieloopbaanbegeleiding; aanstellen van een studieadviseur; investeren in het netwerk met het beroepenveld en alumni; instellen van onderwijscommissie; inrichten van examencommissie; regelmatige studiedagen opleiding; opstellen van de competentiematrix; invoeren leerlijnen en invullen leerlijnmatrix; aanscherping afstudeercriteria. Kwantitatieve gegevens over de opleiding Het totale aantal studenten van de Academie ICT & Business (AIB), waartoe de opleiding Informatica behoort is in In 2009 stonden er 275 voltijdstudenten en 60 deeltijdstudenten bij de opleiding Informatica ingeschreven. In 2011 waren dat 193 voltijd en 60 deeltijdstudenten. De totale omvang aan fte van het instituut is 33,3 fte. De docent-student ratio was per 1 september 201 1:26,3. Het aantal docenten van de opleiding Informatica is negen. De opleiding Informatica heeft naast de Nederlandstalige variant ook een kleine Engelstalige leerroute en de zogenoemde ESAIP route (Ecole Superieure Angevine d Informatique et de Productique). Deze beide leerroutes zijn klein van omvang en hebben dit jaar geen studenten. Het managent verwacht dat de Engelse variant volgend jaar wel weer enige inschrijvingen heeft. 12/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica

13 Het gemiddelde aantal contacturen 1 in de propedeuse is voor de voltijdstudenten 25,4 uur en voor de deeltijdstudenten 8,6 uur. In het tweede jaar hebben de voltijdstudenten en de deeltijdstudenten 6,4 contacturen. In het derde jaar hebben de voltijdstudenten tijdens de stage 10 uur docentbegeleiding per periode (10 weken). In de major in het derde jaar hebben de voltijdstudenten 22,7 en de deeltijdstudenten 8,6 contacturen. In de minor in het vierde jaar hebben de voltijdstudenten 22,2 en de deeltijdstudenten 8 contacturen. In de afstudeerfase hebben de voltijdstudenten gemiddeld 12 uren docentbegeleiding per periode van 10 weken. Voor de deeltijdstudenten is dit 7 uur in de 10 weken. 1 De opleiding gebruikt als definitie voor een contactuur: het aantal uren dat de studenten doorbrengen in de door de opleiding c.q. instelling georganiseerde activiteiten ten behoeve van het onderwijs (projectengroepen en stageactiviteiten inbegrepen). In beginsel gaat het dus om de geprogrammeerde gegevens, die veelal in de studiegids zijn vermeld. NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica 13/55

14 14/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica

15 2 Beoordeling Het visitatiepanel beschrijft hieronder per standaard van het NVAO beoordelingskader de bevindingen, overwegingen en conclusies. Het eindoordeel over de opleiding volgt in hoofdstuk 3. Standaard 1 Beoogde eindkwalificaties De beoogde eindkwalificaties van de opleiding zijn wat betreft inhoud, niveau en oriëntatie geconcretiseerd en voldoen aan internationale eisen. Bevindingen De voltijd- en deeltijdvariant van de opleiding maken gebruik van het competentieprofiel voor de Bachelor of ICT, dat is opgesteld en vastgesteld door de landelijke Stichting HBO-I. Deze stichting participeert in Europese netwerken. Deelname aan de stichting heeft geresulteerd in een Europese standaard voor HBO-I competenties. Het opleidingsprofiel van de opleiding is gebaseerd op het dimensiemodel van het HBO-I. Dit model sluit aan bij het European e-competence framework. Na de validatie van de competenties door het werkveld zijn deze opgenomen in de databank van de HBO-raad. De opleiding leidt haar studenten op tot Bachelor of ICT (Domeinbeschrijving Hoger Beroepsonderwijs ICT-opleidingen, 2010). Het beroepsprofiel van de opleiding onderscheidt drie dimensies (Domeinbeschrijving HBO, Hoger Beroepsonderwijs ICT-opleidingen, 2010). De eerste dimensie bevat de domeincompetenties, de life-cycle fasen. Dit zijn achtereenvolgens analyseren, adviseren, ontwerpen, realiseren en beheren. De tweede dimensie heeft betrekking op de vijf ICT architectuurlagen. Dit zijn de gebruikersinteractie, bedrijfsprocessen, software, infrastructuur en hardware interfacing. De derde dimensie geeft het niveau van de gewenste beheersing van de competenties aan. Als eindniveau van de beginnende beroepsbeoefenaar, die de opleiding heeft afgrond, geldt niveau 3 van het European framework. Als belangrijkste indicatoren om dit niveau vast te stellen gebruikt de opleiding de indicatoren bekwaamheid, zelfstandigheid/gedrag en context. In een matrix in de kritische reflectie (zie Bijlage 1) geeft de opleiding het gewenste niveau van beheersing van de vijf domeincompetenties aan, die zijn gerelateerd aan de vijf ICTarchitectuurlagen. Een voorbeeld hiervan is de domeincompetentie ontwerp, die op de architectuurlaag software moet worden beheerst op niveau 3. Dit geldt eveneens voor de competenties analyse, ontwerp en realisatie. De domeincompetenties advies en beheer dienen in deze architectuurlaag op niveau 2 te worden beheerst. Ten aanzien van de domeincompetenties op de architectuurlaag bedrijfsprocessen heeft het panel geconstateerd dat analyse, ontwerp en realisatie op niveau 1 beheerst moeten worden. NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica 15/55

16 Het panel stelt vast dat de opleiding geen gebruik maakt van de architectuurlaag hardware interfacing. In het document Visie op leren en onderwijs binnen AIB, 2010 heeft de opleiding de competenties uitgewerkt en de relatie met de HBO-I competenties en de Dublin descriptoren aangegeven. Een voorbeeld hiervan is de Dublin descriptor toepassen van kennis en inzicht, die gerelateerd is aan de domeincompetenties samenwerken en projectmatig werken. Het panel stelt op basis van de bestudeerde documenten vast dat de opleiding haar focus wil leggen op softwareontwikkeling binnen administratieve en bedrijfskundige processen, maar vindt deze focus niet direct terug in de relatie die de opleiding legt tussen de domeincompetenties en de architectuurlagen en het nagestreefde niveau van beheersing van de domeincompetenties binnen deze architectuurlaag. Naast de domeincompetenties onderscheidt de opleiding een aantal persoonlijke en ontwikkelcompetenties, de zogeheten P&OC competenties. Dit zijn de competenties samenwerken, communiceren, projectmatig werken, analyseren en omgevingsbewust denken en handelen. Studenten verwerven vanaf de start van de opleiding door middel van training en coaching deze competenties, die zij in het vierde jaar op niveau vier afronden. Overwegingen De opleiding sluit met haar eindkwalificaties aan bij de landelijke HBO-I competenties en bij de internationale eisen van de Bachelor of ICT, zo heeft het panel vastgesteld. De door de opleiding gebruikte domeincompetenties zijn aantoonbaar afgeleid van de competenties, die gelden binnen het domein van de Informatica. Ditzelfde geldt voor de vijf onderscheiden architectuurlagen. Ook de gewenste niveaus van beheersing van de domeincompetenties zijn volgens het panel in grote lijn in overeenstemming met wat het panel wenselijk vindt. Dit geldt in mindere mate voor de beoogde beheersing van competenties binnen de architectuurlaag bedrijfsprocessen. Meer aandacht hiervoor zou volgens het panel meer in overeenstemming zijn met de focus van de opleiding zelf. Het panel is hier ook een voorstander van, omdat er in de actuele beroepspraktijk vraag is naar informatici, die behalve goede softwareontwikkelaars zijn, ook kennis hebben van de ontwikkeling van software binnen bedrijfsprocessen. Het panel tilt niet zwaar aan haar constatering dat studenten geen domeincompetenties hoeven te realiseren op de architectuurlaag hardware interfacing, omdat deze architectuurlaag volgens het panel niet echt relevant is voor deze opleiding. Het panel zou deze architectuurlaag dan ook hooguit als keuzevak in het programma opgenomen willen zien. Het panel hecht belang aan de door de opleiding nagestreefde P&OC competenties. Deze competenties zijn volgens het panel een goede aanvulling op de domein competenties en van belang in de uitoefening van het beroep. 16/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica

17 Conclusie Het panel komt op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen voor de voltijd- en de deeltijdvariant van de opleiding tot het oordeel voldoende op deze standaard. Standaard 2 Onderwijsleeromgeving Het programma, het personeel en de opleidingsspecifieke voorzieningen maken het voor de instromende studenten mogelijk de beoogde eindkwalificaties te realiseren. Bevindingen Programma Opbouw In de propedeuse van de opleiding ligt de nadruk op het leren studeren en de oriëntatie op het vakgebied, zo heeft het panel geconstateerd. Indien nodig verwijst de opleiding haar studenten in de propedeuse door naar een andere opleiding. In het tweede jaar beginnen studenten met de beroepsvorming, die zij in de stage in het derde jaar afronden. In de minor in de eerste helft van het vierde jaar is ruimte voor verdieping of verbreding. Tot slot dient de student in de afsluitende meesterproef in de tweede helft van het vierde jaar door middel van een integrale praktijkopdracht te laten zien dat hij over het gewenste eindniveau beschikt. Het panel heeft vastgesteld dat de opleiding voor elke onderwijseenheid de belangrijkste competenties (leerdoelen) en kennisobjecten heeft beschreven, alsook de trainingen, werkvormen, opdrachten en de literatuur die in de onderwijseenheden aan bod komen. In de periodewijzers geeft de opleiding de relatie aan tussen de onderdelen en de eindkwalificaties (leerdoelen). Vormgeving Het door de opleiding gehanteerde didactische concept bestaat uit competentiegericht onderwijs en het leerlijnenmodel van De Bie (2008), zo heeft het panel vastgesteld. Het didactische concept is beschreven in het document Beroeps en opleidingsprofiel Informatica, De onderscheiden leerlijnen zijn de conceptuele leerlijn, de vaardigheden leerlijn, de integrale leerlijn en de reflectie leerlijn. In de kritische zelfreflectie (april 2011) geeft de opleiding een beschrijving van de leerlijnen met de centrale competenties en de werkvormen. In de conceptuele leerlijn staat de Body of Knowledge centraal en de hiervan afgeleide vakinhoudelijke competenties. De onderwijs- en werkvormen, die in deze lijn worden gebruikt zijn (instructie)colleges, de individuele praktijkreflectie en de seniorgesprekken. In de overige drie leerlijnen nemen vaardigheden een centrale plaats in. In de vaardigheden leerlijn zijn dit de vakinhoudelijke en professionele competenties. Een belangrijke werkvorm in deze lijn is NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica 17/55

18 de vaardigheidstraining. In de integrale leerlijn verwerven studenten vaardigheden door te werken aan beroepsvraagstukken, waardoor zij vakinhoudelijke-, professionele-, ontwikkelen reflectieve competenties verwerven. De belangrijkste werkvormen in deze lijn zijn de proftaak en de stage- en de afstudeeropdracht. De derde lijn waarin vaardigheden worden getraind is de reflectie leerlijn, waarin studenten ontwikkel- en reflectieve competenties verwerven. Dit doen zij in de studieloopbaanbegeleiding, de P&OC-coaching en de procesreflectie op hun stage- en afstudeeropdrachten. Behalve langs leerlijnen geeft de opleiding structuur aan het programma door een onderscheid te maken tussen de beroepsprofilering en de individuele profilering. Het panel heeft vastgesteld op basis van de verdeling van EC, dat de nadruk ligt op de beroepsprofilering in de major (210 EC). De overige 30 EC zijn gereserveerd voor de individuele profilering in de minor. Studenten kunnen voor een minor kiezen uit het aanbod van Avans minors of uit andere programmaonderdelen van de hogeschool. De opleiding zorgt volgens het panel voor een actueel programma, door eenmaal in de vier à vijf jaar het opleidingsprofiel te evalueren. De procedure die de opleiding hiervoor gebruikt, staat beschreven in het Kwaliteitsbeleidsplan Ook het regelmatige overleg dat de opleiding voert met de Raad van Advies, zorgt er volgens het panel voor dat de opleiding zich op de hoogte houdt van actuele ontwikkelingen in het werkveld. Om de actualiteit te waarborgen vergelijkt de opleiding haar curriculum ook regelmatig met andere (buitenlandse) opleidingen, onder andere in Frankrijk en Duitsland. In 2008 heeft zij dit gedaan met de Ecole Superieure Aangevine d informatique et de Productique (ESAIP), die is gevestigd in het Franse Angers. Uit deze vergelijking bleek dat de eerste drie jaar van de beide opleidingen grotendeels overeenkomen. Ook heeft de opleiding haar curriculum vergeleken met dat van het Studienverlaufplan Wirtschaftsinformatik van de Berufsakademien Baden-Würtenberg in Lörrach (Duitsland). Deze opleiding is korter, namelijk drie in plaats van vier jaar en meer academisch georiënteerd dan de opleiding in Breda. Relatie tussen de beoogde eindkwalificaties en de inhoud van het programma De studenten verwerven gaandeweg de opleiding de domeincompetenties en de P&OC competenties, zo heeft het panel op basis van documenten en de gevoerde gesprekken vastgesteld. Zoals ook al bij Standaard 1 beschreven hecht de opleiding veel waarde aan softwareontwikkeling als zodanig en minder aan softwareontwikkeling binnen bedrijfsprocessen. Het panel is van mening dat hier door de hele opleiding heen in het programma (te) weinig aandacht aan wordt besteed. Het panel vindt meer aandacht in het programma hiervoor wenselijk, omdat het studenten beter toerust voor de eisen vanuit de beroepspraktijk. Vaardigheden en kennis Gedurende de hele opleiding neemt het werken en leren in de beroepspraktijk een belangrijke plaats in. Het panel stelt vast dat studenten voldoende mogelijkheden hebben om zich de beroepsvaardigheden, met name op het terrein van de softwareontwikkeling eigen te 18/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica

19 maken. De proftaak (beroepstaak) is een belangrijke werkvorm voor studenten om de beroepsvaardigheden te leren beheersen. Ook de P&OC competenties komen in voldoende mate aan bod. Hiervoor is 1 EC per periode beschikbaar. In de deeltijdvariant neemt de beroepsvorming eveneens een belangrijke plaats in. In deze variant verwerft de student zijn beroepsvaardigheden voornamelijk binnen het bedrijf waarin hij werkzaam is. De opleiding schrijft in haar kritische reflectie dat het kunnen verrichten van een vooronderzoek een belangrijke component van het beroep van de informaticus is. Volgens de kritische reflectie verwerven studenten onderzoeksvaardigheden voornamelijk in de proftaken en passen deze toe in het afstudeerproject. Het panel constateert op basis van de bestudering van de programmadocumenten, dat de aandacht voor deze vaardigheden wat mager is en vindt meer aandacht hiervoor wenselijk. Wat betreft de overige inhoud van het programma en de kennis die studenten verwerven, stelt het panel vast dat er te weinig tijd is ingeruimd voor het vak meta-databeheer in relatie tot grote administratieve informatiesystemen. De opleiding gebruikt volgens het panel relevante en actuele literatuur. Het grootste deel van de literatuur bestaat uit Nederlandstalige handboeken van fenomenoligische aard. Als keuzeliteratuur gebruiken studenten meer specifieke literatuur. Instroom De opleiding neemt verschillende maatregelen om studenten die instromen zo goed mogelijk te informeren en voor te lichten. Eén maatregel is de participatie in de Hyperlinkgroep, een netwerk van ICT-opleidingen van de hogeschool en regionale ROC s. Een andere maatregel is dat met elke instromende student een intakegesprek wordt gevoerd. Begeleiding van studenten De studiebegeleiding van de opleiding kent drie vormen. De eerste is die van de studieloopbaanbegeleiding (SLB). De tweede is de coaching bij het verwerven van de P&OC competenties en de derde het seniorgesprek. De SLB is bedoeld om studenten te ondersteunen bij hun studievoortgang en de keuzes die zij maken, bijvoorbeeld van de minor. De functie van slb er wordt gedurende de hele opleiding door dezelfde persoon uitgevoerd. In het eerste jaar worden drie à vier individuele begeleidingsgesprekken gevoerd; in het tweede jaar drie en in het derde en vierde jaar twee gesprekken. Indien een student begint met zijn stage, neemt de stagebegeleider de SLBcoaching over. De gesprekken, die de opleiding in het kader van de SLB-coaching voert, registreert zij in het studievoortgangsysteem Osiris. Indien een student meer dan een half jaar studievertraging oploopt, neemt de studieadviseur de SLB-coaching over. Hij stelt een begeleidingspakket op maat samen. De tweede vorm van begeleiding, de P&OC coaching, is bedoeld om studenten zich de P&OC competenties eigen te laten maken. Deze coaching is in handen van een docent, die NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica 19/55

20 tevens P&OC coach is. Hij begeleidt de student bij zijn leerproces en de vakinhoud, en bij de ontwikkeling van zijn persoonlijke en ontwikkelcompetenties. De P&OC coaching is zoveel mogelijk geïntegreerd in het onderwijs, onder andere in de opdrachten. De opleiding toetst de P&OC coaching in het portfolio van de student, het peerassessment in het tweede jaar, de stage in het derde jaar en het afstuderen in het vierde jaar. Tijdens de stage en het afstuderen worden studenten individueel begeleid. Informatie hierover is te vinden in het Handboek Werkend Leren 2, , semester 1 (zie ook Standaard 3). Tijdens de stage zijn formeel drie begeleidingsmomenten: twee bezoeken van de docentbegeleider aan het bedrijf en halverwege de stage een telefonisch contact. Het eerste bezoek vindt plaats vijf weken na de start en het tweede aan het eind van de stage. De derde begeleidingsvorm is die van het seniorgesprek (voltijd en deeltijd) en is bedoeld om studenten te ondersteunen bij het uitvoeren van een project of groepsopdracht in het eerste en tweede jaar. Zij kunnen een seniordocent vragen om ondersteuning bij de uitvoering hiervan. Deze ondersteuning kan van inhoudelijke of methodologische aard zijn. In het geval een student persoonlijke, medische of psychosociale problemen heeft, kan hij terecht bij de decaan van de hogeschool. De opleiding heeft onlangs deelgenomen aan een pilot peermentoring, waarin ouderejaars studenten na een training eerstejaars studenten begeleiden bij de voorbereiding op herkansingen. De eerste ervaringen hiermee zijn positief. De voltijdstudenten zijn blijkens de Nationale Studenten Enquête (NSE) tevreden over de begeleiding door de docenten. Voltijdstudenten scoren in ,46 op een vijfpuntsschaal en deeltijdstudenten 4,2. Het panel stelt op basis van de gevoerde gesprekken vast dat het systeem van begeleiding in de praktijk goed functioneert. Studenten toonden zich in de gesprekken tevreden over de begeleiding. Zij vinden het prettig dat zij tot aan de stage dezelfde slb er hebben. Ook over de meer inhoudelijke begeleiding, bijvoorbeeld over de seniorgesprekken toonden de studenten zich tevreden. Leerroutes De opleiding kent verschillende varianten en leerroutes. De twee formele varianten zijn de voltijd- en de deeltijdvariant. De voltijdvariant heeft een verkorte, een Engelstalige en de ESAIP route. Zowel deze laatste route als de Engelse route zijn zeer klein van omvang en hebben dit jaar geen studenten. Het management heeft het panel laten weten dat zij verwacht dat de Engelse variant volgend jaar weer inschrijvingen zal hebben. Om te worden toegelaten tot de voltijd- of deeltijdopleiding Informatica moeten studenten in het bezit zijn van een havo- of vwo diploma of een mbo-4/web diploma. Voor studenten met een havo- of vwo diploma, dat nog niet onder de tweede fase valt of met een oud mbodiploma geldt een aanvullende eis ten aanzien van het vakkenpakket (OER AIB, par. 1.3). 20/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Informatica