AVANS Hogeschool, Breda

Transcriptie

1 AVANS Hogeschool, Breda Bedrijfskundige Informatica Beperkte opleidingsbeoordeling Netherlands Quality Agency (NQA) 19 september 2011

2 2/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica

3 Inleiding Dit visitatierapport bevat de beoordeling van de bestaande hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica van AVANS Hogeschool te Breda. De beoordeling is uitgevoerd door een visitatiepanel dat door NQA in opdracht van AVANS Hogeschool is samengesteld. Het panel is in overleg met de opleiding samengesteld en is voorafgaand aan de visitatie goedgekeurd door de NVAO. Het rapport beschrijft de bevindingen, overwegingen en conclusies van het panel. Het is opgesteld conform het Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (6 december 2010) en het NQA Protocol 2011 voor de beperkte opleidingsbeoordeling. De visitatie heeft plaatsgevonden op 1 juni Het visitatiepanel bestond uit: de heer dr.ir. P.W.L. Bollen (voorzitter, domeindeskundige) de heer drs. B.W.E. Taselaar (domeindeskundige) de heer F.C.B.M. Willems (domeindeskundige) de heer L. Kroeze (studentlid). De heer drs. L.S. van der Veen, auditor van NQA, trad op als secretaris van het panel. Bij de aanvraag werd door de instelling een kritische reflectie aangeboden die naar vorm en inhoud voldeed aan de eisen van het desbetreffende beoordelingskader van de NVAO en aan de eisen van het NQA Protocol Het panel heeft de kritische reflectie bestudeerd en een bezoek aan de opleiding gebracht. De kritische reflectie en alle overige (mondeling en schriftelijk) verstrekte informatie hebben het visitatiepanel in staat gesteld om tot een weloverwogen oordeel te komen. Het visitatiepanel verklaart dat de beoordeling van de opleiding in onafhankelijkheid heeft plaatsgevonden. Utrecht, 19 september 2011 Panelvoorzitter Panelsecretaris dr.ir. P.W.L. Bollen drs. L.S. van der Veen NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica 3/55

4 4/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica

5 Samenvatting Het visitatiepanel concludeert op basis van de visitatie dat de hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica van Avans Hogeschool onderwijs van voldoende kwaliteit verzorgt. Het panel beoordeelt de opleiding als voldoende. Beoogde eindkwalificaties De opleiding leidt studenten op voor functies als bedrijfsanalist, ICT-consultant, informatieanalist, informatiemanager, E-business specialist, E-learning adviseur en mediaen informatiedeskundig verandermanager. Aan het onderwijs ligt een opleidingsprofiel ten grondslag dat is gebaseerd op het profiel van de stichting HBO-I. Dit garandeert dat de beroeps- of domeincompetenties van de opleiding aansluiten bij de eisen die het bedrijfsleven stelt, omdat het profiel tot stand is gekomen in samenwerking met ict-bedrijven. De opleiding houdt haar beroeps- en opleidingsprofiel actueel door de ontwikkelingen te volgen via het HBI-I en via haar eigen Werkveld Advies Raad. Het profiel van het HBO-I sluit aan bij het European e-competence Framework. Naast de domeincompetenties moeten de studenten zich persoonlijke en reflectieve competenties (P&OC) eigen maken. Aan de domeincompetenties zijn drie, aan de P&OCcompetenties vier beheersingsniveaus toegekend. Het eindniveau van de domeincompetenties ligt op niveau 3 van het European e-competence Framework. De opleiding is bezig de eigen domeincompetenties verder uit te werken. Dit proces is nog niet afgerond. Het panel komt tot het oordeel voldoende op standaard 1. Onderwijsleeromgeving Het onderwijsprogramma bestaat uit zestien perioden, vier per studiejaar. De onderwijsinhoud sluit volgens het panel aan op de domein- en P&OC-competenties. In elke periode staat een beroepstaak (proftaak) centraal. Daar omheen zijn ondersteunende kennis- en vaardigheidsgerichte onderwijseenheden geprogrammeerd. Op deze wijze is een goed samenhangend curriculum opgebouwd. In de deeltijdopleiding wordt sinds niet meer gewerkt met proftaken. Er is nu gekozen voor een modulaire opbouw en de context van de eigen werkomgeving biedt het referentiekader voor de leerinhouden. De opleiding maakt gebruik van relevante literatuur, vooral Nederlandstalige basisliteratuur. De actualiteit en het internationale karakter vragen enige aandacht. Het veranderkundige aspect komt duidelijk aan bod. Het panel adviseert om dat nog verder te verdiepen. Hoewel methoden van onderzoek in het onderwijsprogramma duidelijk naar voren komen, vraagt de onderzoekscomponent nadere aandacht. Dat blijkt uit de producten van studenten. De opleiding heeft op dit gebied reeds initiatieven genomen. Studenten komen via stages in contact met de beroepspraktijk. Dat gebeurt volgens een gestructureerde opzet en duidelijke opdrachten, zo blijkt uit stageverslagen van studenten. De opleiding kiest voor een competentiegericht didactisch model en ziet leren als een proces van kennisconstructie en het creëren van betekenisvolle leeromgevingen. Het onderwijs is vormgegeven volgens vier leerlijnen: de conceptuele (kennisgerichte), de vaardigheden-, de integrale en de reflectie leerlijn. In elke leerlijn worden passende werkvormen gebruik, wat resulteert in een goede mix die door studenten als stimulerend wordt ervaren. NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica 5/55

6 De opleiding gaat zorgvuldig om met de begeleiding van de studenten. Bij instroom krijgen alle studenten een intakegesprek. Tijdens de studie worden ze begeleid door een studieloopbaanbegeleider en een P&OC-coach, die hen begeleidt bij de ontwikkeling van hun persoonlijke en reflectieve competenties. Bij de uitvoering van projecten kunnen groepjes studenten een senior-docent als expert uitnodigen. Docenten volgen de voortgang van het afstuderen op basis van (twee)wekelijkse voortgangsverslagen van studenten. Verder heeft de opleiding goede ervaringen met begeleiding van eerstejaars door ouderejaars studenten (peermentoring). Studenten blijken tevreden te zijn over de verschillende vormen van begeleiding. Studenten van de voltijdopleiding hebben contacturen, de deeltijdstudenten De opleiding kent vrijstellingsmogelijkheden voor mbo-4 studenten en voor deeltijdstudenten. Studenten met een vooropleiding Koninklijke Militaire Academie volgen een driejarige leerroute. Ook andere studenten kunnen vrijstellingen aanvragen. Alle vrijstellingen worden verleend door de examencommissie. De docenten die het onderwijs verzorgen beschikken over voldoende vakinhoudelijke en didactische kennis en vaardigheden en zijn goed op de hoogte van de beroepspraktijk. De opleiding kan gebruik maken van goede voorzieningen. Het panel komt tot de slotsom dat er in voldoende mate sprake is van een samenhangende onderwijsleeromgeving, die studenten in staat stelt de beoogde eindkwalificaties te bereiken. Het panel beoordeelt standaard 2 met een voldoende. Toetsing en gerealiseerde resultaten De opleiding gebruikt toetsinstrumenten van voldoende kwaliteit. De toetsen, tentamens en stageverslagen voldoen aan het vereiste niveau en sluiten in voldoende mate aan bij de onderwijsinhoud en doelen. De domeincompetenties en de P&OC-competenties zijn voor studenten in het studiemateriaal en in de toetsen herkenbaar. De beoordelingen zijn in het algemeen adequaat, maar worden niet altijd gemotiveerd. Studenten worden vooraf geïnformeerd over de toetsen en de wijze van beoordelen. Ze kunnen hun toetsresultaten op elk moment online inzien. Docenten zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van de toetsen die ze afnemen. Zij bespreken de toetsen met collega s en passen ze zo nodig aan. De periode-eigenaar bewaakt de kwaliteit van de toetsen in een periode. De onderwijscommissie en de examencommissie hebben een prominente rol in de kwaliteitsborging van het onderwijs en de examinering. De eerste zorgt er voor dat het onderwijsprogramma aansluit op de competenties, de examencommissie stelt de toetsresultaten na elke periode vast. Er is een begin gemaakt met het beoordelen van de kwaliteit van de afzonderlijke toetsen en het zo nodig bijstellen daarvan. Naar de mening van het panel heeft de opleiding een goed toetsbeleid ontwikkeld dat tegemoet komt aan de nieuwe wettelijke eisen op dit punt. Het nieuwe beleid wordt zorgvuldig geïmplementeerd. De examencommissie functioneert goed en groeit duidelijk in haar nieuwe rol overeenkomstig de WHW. Studenten, voltijd en deeltijd, zijn tevreden over de wijze van toetsen en beoordelen, over de duidelijkheid van de criteria en over de feedback. Het panel is positief over de kwaliteit van de afstudeerproducten. Deze zijn van hbobachelorniveau. Aandachtspunten zijn het beter gebruik maken van literatuurverwijzingen en het opnemen van de onderbouwing van de probleemstelling in het afstudeerrapport, die 6/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica

7 overigens wel wordt vermeld. De Werkveld Advies Raad wordt goed betrokken bij de bewaking van het afstudeerniveau. Het werkveld en afgestudeerden zijn tevreden over het niveau. Het panel komt tot de conclusie dat de opleiding over en adequaat systeem van toetsing beschikt en dat de beoogde eindkwalificaties in voldoende mate worden gerealiseerd. Het panel beoordeelt standaard 3 met een voldoende. Aangezien het panel de drie standaarden met een voldoende beoordeelt, is het eindoordeel over de opleiding voldoende. NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica 7/55

8 8/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica

9 Inhoudsopgave 1 Basisgegevens van de opleiding 11 2 Beoordeling 17 Standaard 1 Beoogde eindkwalificaties 17 Standaard 2 Onderwijsleeromgeving 19 Standaard 3 Toetsing en gerealiseerde resultaten 26 3 Eindoordeel over de opleiding 31 4 Aanbevelingen 33 5 Bijlagen 35 Bijlage 1: Eindkwalificaties van de opleiding 37 Bijlage 2: Overzicht opleidingsprogramma 39 Bijlage 3: Deskundigheden leden visitatiepanel en secretaris 43 Bijlage 4: Bezoekprogramma 47 Bijlage 5: Bestudeerde documenten 49 Bijlage 6: Overzicht bestudeerde afstudeerwerken 53 Bijlage 7: Verklaring van volledigheid en correctheid van de informatie 55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica 9/55

10 10/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica

11 1 Basisgegevens van de opleiding Administratieve gegevens van de opleiding 1. Naam opleiding in CROHO Bedrijfskundige Informatica 2. Registratienummer opleiding in CROHO Oriëntatie en niveau hbo; bachelor 4. Aantal studiepunten Afstudeerrichting(en) 6. Variant(en) Voltijd/deeltijd 7. Locatie Breda Administratieve gegevens van de instelling 8. Naam instelling AVANS Hogeschool 9. Status instelling Bekostigd 10. Resultaat instellingstoets kwaliteitszorg Nog onbekend (planning: voorjaar 2013) Inhoudelijke informatie over de opleiding 11. Inhoudelijk profiel opleiding De opleiding BI in Breda leidt professionals op die innovatieve toepassingen van ICT kunnen implementeren in organisaties en bedrijfsprocessen. Daarbij kunnen ze de daaruit voortvloeiende veranderingen zodanig doorvoeren dat deze leiden tot structurele verbeteringen in de bedrijfsvoering. Om dit te kunnen bewerkstelligen zal de BI'er er voor moeten zorgen dat deze innovatieve toepassingen voortvloeien uit de strategie van een organisatie en dat deze leiden tot verbeteringen in de aansturing en/of uitvoering van de operationele processen. Een student die is afgestudeerd aan de BI opleiding in Breda zal zich onderscheiden in o.m. de vakgebieden: bedrijfsprocessen, informatieontsluiting, kennis- en contentmanagement, verandermanagement, architectuurdenken, beheer, implementatie, software(ontwikkeling). Bouw, implementatie, gebruik en beheer van software staat altijd in het kader van verbetering van bedrijfsprocessen. Verder wordt binnen de opleiding veel aandacht besteed aan persoonlijke en ontwikkelcompetenties, ook wel algemene HBO competenties genoemd. 12. Beoogd werkveld alumni Bedrijfskundige Informatica en zeker de opleiding in Breda is een brede opleiding op het scheivlak van bedrijfskunde en ICT. Alumni zijn dan ook te vinden in zeer uiteenlopende organisaties (overheid en particulier) in ook zeer diverse beroepen: van informatiemanager tot softwareontwikkelaar, van procesmanager tot implementator, van kennismanager tot consultant. Een BI er afgestudeerd in Breda vindt meestal na een aantal jaren praktijkervaring zijn eigen specialiteit. Veel voorkomende beroepen (rollen) zijn: projectmanager, IT-manager, ERP-(SAP)- consultant, BI-consultant, informatieanalist, functioneel beheerder, internet specialist. NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica 11/55

12 13. Plaats opleiding in organisatie-structuur hogeschool Avans Hogeschool kent 19 academies en 5 ondersteunende diensten onder leiding van de Raad van Bestuur. De Academie voor ICT & Business verzorgt de opleidingen Bedrijfskundige Informatica en Informatica (voltijd en deeltijd) in Breda. In Den Bosch wordt tevens de opleiding Informatica (voltijd) aangeboden door de Academie voor Industrie & Informatica. 14. Belangrijkste wijzigingen in opleiding sinds vorige visitatie De academie AIB komt voort uit een opsplitsing in 2008 van de Academie voor ICT en Media (AIM). De aanleiding voor de opsplitsing van AIM was onder meer dat de synergie tussen de opleidingen van de academie geringer was dan verwacht. Ontwikkelingen en wijzigingen die sinds de inrichting van de AIB zijn doorgevoerd zijn: op orde brengen van personele formatie en investeren in de kwaliteit van personeel; doorvoeren van een onderwijsvernieuwingtraject; doorlichten van interne werkwijzen; opzetten van kwaliteitsbeleid en borging daarvan; verbeteren van studieloopbaanbegeleiding; aanstellen van een studieadviseur; investeren in het netwerk met het beroepenveld en alumni; instellen van onderwijscommissie; inrichten van examencommissie; regelmatige studiedagen opleiding; opstellen van de competentiematrix; invoeren leerlijnen en invullen leerlijnmatrix; aanscherping afstudeercriteria. Kwantitatieve gegevens over de opleiding 1. In- door- en uitstroomgegevens 12/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica

13 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica 13/55

14 14/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica

15 2. Gerealiseerde docent-studentratio. Gerealiseerde docent-student ratios in fte per : 25,5 per : 26,6 per : 26,3 3. Gemiddeld aantal contacturen per fase van de studie. Studiefase BI voltijd BI deeltijd I voltijd I deeltijd Jaar 1 (propedeuse) 24,2 9,3 25,4 8,6 Jaar 2 (hoofdfase) 21,6 11,9 21,7 6,4 10 uur docentbegeleiding x 10 uur docentbegeleiding x per periode van 10 weken, wekelijkse bedrijfsbegeleiding en per periode van 10 weken, wekelijkse bedrijfsbegeleiding en Jaar 3 (stage) werkweek van 40 uur werkweek van 40 uur Jaar 3 (major) 25,4 12,6 22,7 8,6 Jaar 4 (minor) 25,0 8,6 22,2 8,0 Jaar 4 (afstuderen 12 uur docentbegeleiding per periode van 10 weken, wekelijkse bedrijfsbegeleiding en werkweek van 40 uur 7 uur docentbegeleiding per periode van 10 weken, bedrijfsbegeleiding en werkzaamheden binnen eigen werkkring 12 uur docentbegeleiding per periode van 10 weken, wekelijkse bedrijfsbegeleiding en werkweek van 40 uur 7 uur docentbegeleiding per periode van 10 weken, bedrijfsbegeleiding en werkzaamheden binnen eigen werkkring NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica 15/55

16 16/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica

17 2 Beoordeling Het visitatiepanel beschrijft hieronder per standaard van het NVAO beoordelingskader de bevindingen, overwegingen en conclusies. Het eindoordeel over de opleiding volgt in hoofdstuk 3. Standaard 1 Beoogde eindkwalificaties De beoogde eindkwalificaties van de opleiding zijn wat betreft inhoud, niveau en oriëntatie geconcretiseerd en voldoen aan internationale eisen. BEVINDINGEN De opleiding Informatica van de Academie voor ICT & Business (AIB) te Breda maakt gebruik van het opleidingsprofiel, dat is gebaseerd op het dimensiemodel van het HBO-I. Dit model sluit aan bij het European e-competence Framework. Door deze keuze sluit de opleiding aan bij internationale ontwikkelingen in het domein van de Informatica. De opleiding volgt de landelijke Domeinbeschrijving HBO-I, Hoger Beroepsonderwijs ICTopleidingen (2010) en de hierin geformuleerde eindkwalificaties van de bachelor of ICT. Deze zijn opgesteld en vastgesteld door de Stichting HBO-I, het samenwerkingsverband van ict-opleidingen in het hbo. De domeinbeschrijving is tot stand gekomen in samenwerking met vooraanstaande ict-bedrijven. De opleiding heeft deze landelijke eindkwalificaties vertaald in competenties en beschreven in het document Beroeps- en opleidingsprofiel Bedrijfskundige Informatica (2010). Hierin worden drie dimensies onderscheiden: - life cycle fasen: analyseren, adviseren, ontwerpen, realiseren en beheren; - ICT-architectuurlagen: gebruikersinteractie, bedrijfsprocessen, software, infrastructuur en hardware interfacing; - drie beheersingsniveaus, waarbij het eindniveau ligt op niveau 3 van het European e-competence framework, geformuleerd in termen van zelfstandigheid, gedrag en context. De fasen van de life cycle en de architectuurlagen zijn in een matrix tegen elkaar afgezet, waarbij in de cellen het beheersingsniveau is aangegeven. Voor elke cel zijn concrete (deel)competenties geformuleerd die zijn vertaald naar de onderwijseenheden. Dit proces is in een gevorderd stadium, maar nog niet geheel afgerond. Op deze wijze wordt een duidelijk overzicht gegeven van de domeincompetenties. Het panel is van mening dat de opleiding het HBO-I profiel (de matrix) invult op een manier die rechtdoet aan de bedrijfskundige informatica. De niveau-toedeling is adequaat. Zo kan het panel zich vinden in het feit dat de architectuurlaag hardware-interfacing door de opleiding buiten beschouwing wordt gelaten. Naast de domeincompetenties worden studenten getraind en gecoacht in persoonlijke en reflectieve competenties (P&OC-competenties): samenwerken, communiceren, projectmatig NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica 17/55

18 werken, analyseren en oordeelsvorming en omgevingsbewust denken en handelen. Voor de beheersing van deze competenties worden vier niveaus (van de vier leerjaren) onderscheiden. Aan het eind van de opleiding moet de student alle competenties beheersen op niveau 4. Het niveau van de eindkwalificaties van de opleiding komt overeen met de niveaubeschrijving in dimensie 3 van het European e-competence Framework. Dat betekent dat de afgestudeerde in staat is innovatieve methoden te gebruiken en initiatieven kan nemen (zelfstandigheid); dat hij beschikt over innovativief vermogen, leiderschap en verantwoordelijkheid voor teams (gedrag); en dat hij kan werken in een onvoorspelbare omgeving (context). Hoewel de opleiding niet expliciet laat zien op welke wijze de domeincompetenties aansluiten bij de Dublin descriptoren, is het panel van mening dat ze het hbo-bachelorniveau weerspiegelen. De opleiding laat in een overzicht zien hoe de P&OC-competenties aansluiten bij de Dublin descriptoren. De opleiding waarborgt de actualiteit van het curriculum door eenmaal in de vier à vijf jaar het opleidingsprofiel te evalueren. De procedure hiervoor staat beschreven in het Kwaliteitsbeleidsplan Zij houdt haar beroepsprofiel actueel door de ontwikkelingen te volgen via het HBO-I en de Werkveld Advies Raad (WAR) en past het profiel zo nodig aan. Voorts speelt de opleiding een actieve rol in de Dutch Testing Conference, een jaarlijkse conferentie op het gebied van Informatica in een samenwerking van bedrijfsleven, onderwijs en overheid. Ten opzichte van de andere BI-opleidingen in Nederland positioneert de opleiding van Avans zich door met name aandacht te besteden aan bedrijfsprocessen en de ondersteuning daarvan door informatiesystemen. Veranderprocessen binnen organisaties zijn, zo stelt het panel vast, essentiële onderdelen in het curriculum, naast extra aandacht voor kennismanagement en ontsluiting van informatie. Ook hiermee profileert de opleiding zich. In het buitenland komen opleidingen die management en informatica geïntegreerd aanbieden zelden voor. Dit blijkt uit een vergelijking die de opleiding heeft gemaakt met opleidingen in de VS, Australië, Duitsland, China en India. De opleiding leidt studenten op voor functies als bedrijfsanalist, ICT-consultant, informatieanalist, informatiemanager, E-business specialist, E-learning adviseur en mediaen informatiedeskundig verandermanager. De opleiding laat dit zien door middel van een overzicht van de beroepen en werkgevers van alumni. OVERWEGINGEN De opleiding sluit in haar eindkwalificaties nauw aan op de HBO-I competenties die het niveau van de bachelor of ICT definiëren. Daarnaast ontwikkelen studenten persoonlijke en reflectieve competenties (P&OC-competenties). Deze beide competentiesets geven het beoogde niveau van de opleiding Bedrijfskundige Informatica naar de mening van het panel 18/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica

19 in voldoende mate weer. De uitwerking van de domeincompetenties is ver gevorderd, maar nog niet geheel afgerond. CONCLUSIE Het panel komt op basis van bovenstaande overwegingen tot het oordeel voldoende. Standaard 2 Onderwijsleeromgeving Het programma, het personeel en de opleidingsspecifieke voorzieningen maken het voor de instromende studenten mogelijk de beoogde eindkwalificaties te realiseren. BEVINDINGEN Inhoud van het programma De opleiding is overeenkomstig het hogeschooldocument Avans Beleidskader voor Bacheloropleidingen (Avans Hogeschool, december 2005) opgezet langs twee lijnen, die van de beroepsprofilering en die van de individuele profilering. De beroepsprofilering is gebaseerd op de domeincompetenties, omvat één major en heeft een omvang van 210 EC. De individuele profilering is, afhankelijk van de keuze van de student, al dan niet gebaseerd op de domeincompetenties en heeft een omvang van 30 EC. De student maakt voor deze profilering een keuze uit het aanbod van Avans minors of uit andere onderwijseenheden. Relatie tussen de beoogde eindkwalificaties en de inhoud van het programma Het programma werkt stapsgewijs toe naar het behalen van de eindkwalificaties (Opleidingskader 2009, Beroeps- en opleidingsprofiel Bedrijfskundige Informatica 2010). De propedeuse richt zich op leren studeren, oriënteren op het vakgebied, selecteren en zo nodig verwijzen. Het tweede jaar is de beroepsvormende fase, de stage in de eerste helft van het derde jaar is de afsluiting daarvan. De tweede helft van het derde jaar is verdiepend. Er wordt gekeken naar de life cycle fasen en de student acteert op niveau 3. De eerste helft van het vierde jaar bestaat uit vrije ruimte, in de vorm van een verdiepende of verbredende minor, en de tweede helft vormt de afstudeerfase. Hierin doet de student zijn meesterproef. Binnen de voltijdopleiding is er een opleidingstraject voor de Koninklijke Landmacht. Studenten van de Koninklijke Landmacht volgen in grote trekken hetzelfde traject als de andere voltijdstudenten. Zij volgen een verkort traject dat bestaat uit de hoofdonderdelen van het voltijdcurriculum waarbij sommige onderdelen in samenspraak met en binnen de context van defensie worden ingevuld c.q. aangevuld. Sommige onderdelen worden parallel aangeboden, hetgeen dan leidt tot een hogere studielast en een kortere studieduur. De deeltijdopleiding is een vertaling van het onderwijs van de voltijdopleiding. Vanaf is gestart met de modularisering van het deeltijdonderwijs om de flexibilisering te bevorderen. NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica 19/55

20 In elk van de zestien onderwijseenheden is aangegeven welke domeincompetenties en welke P&OC-competenties aan de orde komen. In de beschrijvingen wordt verder gedetailleerde informatie gegeven, bijvoorbeeld over de body of knowledge, de proftaak, de context, het niveau volgens het European e-competence Framework, de onderwijsvormen, de toetsvormen en de literatuur. In periodewijzers en in leerwijzers (per vak) wordt via Blackboard informatie aan studenten verstrekt over het onderwijs. De informatie op Blackboard over de courses is naar de mening van het panel nog voor verbetering vatbaar. In een overzicht voor zowel de voltijd- als de deeltijdopleiding wordt zichtbaar gemaakt op welk niveau de domeincompetenties en de P&OC-competenties in de verschillende onderwijseenheden aan de orde komen. De domeincompetenties zijn door de docenten naar niveau toegedeeld. De toedeling is nog niet compleet, maar geeft naar de mening van het panel in voldoende mate de dekking van de eindkwalificaties weer. De onderwijscommissie speelt in het proces van de verdere ontwikkeling een leidende rol. Kennis en kunde De opleiding heeft een sterk praktijk- en toepassingsgericht karakter. Per periode staat een zogenaamde proftaak (beroepstaak) centraal. Daar omheen zijn ondersteunende kennis- en vaardigheidsgerichte onderwijseenheden gegroepeerd. Met het werkveld bestaan concrete relaties. Mensen uit het werkveld hebben op onderdelen een inbreng in het onderwijs. Met een aantal bedrijven bestaan in dit verband convenanten. Het panel vindt dit positief en wil de opleiding stimuleren dergelijke relaties verder uit te breiden. Studenten worden vooral in de stage in het derde jaar in contact gebracht met de beroepspraktijk. De verslagen - een verslag over de bedrijfsprocessen en een inhoudelijk adviesrapport - getuigen van een gestructureerde opzet en van heldere opdrachten. De gekozen opbouw met proftaken en ondersteunende onderwijseenheden zorgt voor een goede samenhang in het curriculum, zowel horizontaal als tussen theorie en praktijk. In verticale zin is samenhang zichtbaar doordat vakken in verschillende periodes in het programma op een hoger niveau terugkomen. In de modulaire opzet van het deeltijdprogramma vanaf wordt - in tegenstelling tot de oude opzet - niet meer gewerkt met proftaken, omdat die vaak een simulatie van de werkelijkheid zijn. Dat doet onvoldoende recht aan het feit dat de studenten een eigen werkkring hebben. In de nieuwe opzet ligt dan ook minder de nadruk op groepswerk in een gesimuleerde omgeving, maar levert de context van de eigen werkkring het referentiekader van de verschillende leerinhouden. Als de werkkring dat niet mogelijk maakt, moet de student daarbuiten zoeken naar een relevante context. De opleiding maakt naar de mening van het panel gebruik van relevante literatuur. Deze is uitvoerig vermeld op literatuurlijsten per periode. Het gaat vooral om basisliteratuur, vooral Nederlandstalig. De actualiteit en het internationale karakter vragen enige aandacht. Over het geheel gezien kunnen innovatieve ontwikkelingen binnen het BI-gebied meer worden geaccentueerd. Het panel stelt vast dat het veranderkundig aspect in het curriculum duidelijk aan bod komt. Gezien het feit dat de opleiding zich op dit aspect wil profileren raadt het 20/55 NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica

21 panel aan het onderdeel verandermanagement verder te versterken en te verdiepen en het continu af te stemmen op de behoeften in de markt. Methoden en technieken van onderzoek komen als afzonderlijk curriculumonderdeel aan bod in het tweede en het vierde jaar. Studenten moeten de systematiek vervolgens toepassen in de proftaken. Uit de producten van studenten leidt het panel af dat de onderzoekscomponent nog niet sterk is ontwikkeld. Het panel raadt de opleiding aan de onderzoekscomponent sterker te verankeren. Het juicht de initiatieven van de academie toe om in samenwerking met interne en externe partners in de gezondheidszorg, logistiek en onderwijs (PABO) een kenniscentrum ICT & Toepassingen op te zetten voor het gezamenlijk ontwikkelen en uitvoeren van onderwijs en praktijkgericht onderzoek. Vormgeving van het programma Didactisch concept en werkvormen De visie van de opleiding op leren (Verantwoording van de visie op leren en Onderwijs AIB 2010) wordt gekenmerkt door de begrippen competentiegericht, leren als proces van kennisconstructie en het creëren van betekenisvolle leeromgevingen. Leren is een actief en constructief proces waarbij de student leeractiviteiten verricht om de doelstellingen van een onderwijseenheid te realiseren. Om vorm te geven aan deze leeractiviteiten maakt de opleiding zowel voor de voltijdse als de deeltijdse variant gebruik van het leerlijnenmodel van De Bie: de conceptuele leerlijn, de vaardighedenleerlijn, de integrale leerlijn en de reflectie leerlijn. In de kritische zelfreflectie geeft de opleiding een overzicht van de inhoud van deze leerlijnen, de werkvormen en de centrale competenties in de lijn. De conceptuele leerlijn wordt gevormd door de Body of Knowledge. In deze lijn nemen de vakinhoudelijke competenties (domeincompetenties), waarmee kennis wordt ontwikkeld, een centrale plaats in. De werkvormen zijn (instructie)colleges, individuele praktijkreflectie en seniorgesprekken. In de vaardighedenlijn, waarin wordt gewerkt aan de Body of Skills, nemen de vakinhoudelijke competenties en de professionele competenties (P&OCcompetenties) een centrale plaats in. Vaardigheden worden geleerd binnen de integrale en de reflectie leerlijn. De belangrijkste werkvorm in de vaardighedenlijn is de vaardigheidstraining. In de integrale leerlijn werken studenten aan beroepsvraagstukken en aan de competenties, die betrekking hebben op de vakinhoudelijke, professionele, ontwikkelen reflectieve competenties. De werkvormen in deze lijn zijn de proftaak, extra-curriculaire activiteiten en de stage- en de afstudeeropdracht. In de reflectieve leerlijn werken studenten aan hun ontwikkel- en reflectieve competenties. De in deze lijn gehanteerde werkvormen zijn studieloopbaanbegeleiding, P&OC-coaching, procesreflectie op de stage- en afstudeeropdrachten en reflectie van meta-cognitieve aard. Het panel stelt vast dat er sprake is van een goede mix van werkvormen. Studenten uiten tegenover het panel hun tevredenheid over de wijze waarop het onderwijs is ingericht. Met name de praktijkgerichtheid van de opleiding vinden zij zeer motiverend en stimulerend. NQA Avans Hogeschool Breda: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica 21/55