JAARVERSLAG PLANNEN 2016

Transcriptie

1 2015 PLANNEN 2016

2 2 BOUW EN INSTALLATIE Inhoudsopgave Bestuursleden Bestuursleden 3 Voorwoord Rien Wabeke 4 Interview Dagelijks Bestuur 6 Adviesgroep 10 Commissie SALES 11 - nieuwe release INSBOU004 - pilotproject woningcorporaties Commissie ETIM 13 - ETIM RT - ETIM Bouw Bestuursleden Ketenstandaard Bouw en Installatie vanaf 1 juli 2015 Ben Pol ABB Arjan van Wingerden Bam Infraconsult Ton Borst Bouwend Nederland Eric van Drimmelen Houthandel van Drimmelen (vervangen door Cees Filippo van Filippo Groep per febr. 2016) Wim Voskamp Mastermate René Hooijsma Prysmian Group Gerard Kamsteeg Technische Unie Jan Al Uneto-VNI Ben Schuttenbeld Wavin Bestuursleden SALES en ETIM tot en met 30 juni 2015 SALES in de Bouw en ETIM Dag 16 Samenwerkingsverbanden 20 - GS1 Nederland - BIM Loket - ETIM International - Branche-organisaties Dienstverlening 24 Vooruitblik Deelnemersoverzicht 26 SALES Ton Borst Arjan van Wingerden Joppe Duindam Frenk Lamers Bert Huizing Eric van Drimmelen Wim Voskamp Frans van Meijel Ben Schuttenbeld ETIM Ben Pol Anita van den Heuvel-Hollemans Martin Ykema Gerrit van Doorn Frans Spijkers René Hooijsma Gerard Kamsteeg Jan Al Peter Zwakhals A.C. Borst Bouw B.V. Bam Infraconsult Bouwend Nederland CRH Bouwmaterialenhandel BV DUCO Ventilation & Sun Control Houthandel Van Drimmelen Mastermate Van Meijel Automatisering bv Wavin ABB Damixa Grundfos Nederland IMI Hydronic Engineering Legrand Nederland BV Prysmian Group Technische Unie Uneto-Vni Uneto-Vni

3 4 BOUW EN INSTALLATIE Voorwoord ER MOEST EEN NIEUWE NAAM KOMEN, WAARIN BOUW- EN INSTALLATIESECTOR ZICH ZOU HERKENNEN Rien Wabeke, directeur Ketenstandaard VOOR U LIGT HET EERSTE VAN BOUW EN INSTALLATIE Officieel betreft het een half jaar, want de fusie is per 1 juli 2015 beklonken bij de notaris. Maar de eerste helft van 2015 heeft nadrukkelijk in het teken gestaan van de voorbereiding van de fusie tussen ETIM Nederland en S@les in de Bouw. Er moest een nieuwe naam komen, waarin bouw- en installatiesector zich zou herkennen met behoud van de bekendheid van ETIM (24 jaar) en SALES (12,5 jaar). Er moest een nieuw bestuur komen van 9 leden dat, anders dan bij ETIM en S@les in de Bouw, bestaat uit een evenredige verdeling van vertegenwoordigers van de verwerkers (bouw- en installatiebedrijven), de groothandel en de fabrikanten. Er moest één administratie komen en een nieuwe huisstijl, die in alle papieren en digitale uitingen moest worden doorgevoerd. We besloten de 2 websites optisch aan te passen aan de nieuwe huisstijl, maar op een later tijdstip een geheel nieuwe site te maken. We betrokken op 1 juli ook nog eens een nieuw kantoor in Zevenaar, terwijl de winkel open bleef en we ook dit jaar weer de nodige nieuwe deelnemers hebben mogen begroeten. Dit proces heeft veel energie en flexibiliteit gevraagd van de zes medewerkers van Ketenstandaard, die een groot compliment verdienen. Want samengaan is nog geen samenwerken. De kennis en expertise tussen medewerkers verschilt enorm evenals de cultuur en de ingesleten gewoonten. Allen hebben zich loyaal ingezet om de verschillen te overbruggen, zodat de leden van Ketenstandaard de voordelen kunnen plukken van de fusie. Die voordelen zitten onder meer in de gecreëerde duidelijkheid in standaards voor bouw- en installatie sector: 1. Classificatie ETIM 2. Communicatie SALES 3. Identificatie GS1 Daarnaast zal de overdracht van ETIM RT door Uneto-VNI aan Ketenstandaard veel extra werk opleveren. De SALES-pilot met woningcorporaties zal worden opgeleverd en ook in de staalsector lijkt men de handschoen nu te gaan oppakken om te starten met ETIM en SALES. Los daarvan neemt de belangstelling voor elektronische communicatie alleen maar toe en wordt het belang van kwalitatief goede data steeds meer onderkend. Kortom 2016 zal een mooi jaar worden met vele mooie uitdagingen. Centraal in deze ontwikkeling staan onze deelnemers. Dagelijks hebben we contact met hen. We helpen hen bij het op de juiste wijze toepassen van de standaards en tegelijkertijd ontvangen wij de wensen van onze deelnemers. Dat houdt ons scherp en zorgt er voor dat we aansluiting hebben en houden bij de wensen en mogelijkheden van onze deelnemers. Team Ketenstandaard vlnr: Rien Wabeke, Valerie Munz, Arnold Kampstra, Desirée Schuurman, Marc Habets en Luuk d Hooghe In 2016 staat er weer een aantal mooie uitdagingen te wachten. We gaan een aantal tools ontwikkelen, waarbij het met name voor fabrikanten makkelijker wordt om ETIM te beheren en te gebruiken. Locatie Ketenstandaard Zevenaar

4 6 BOUW EN INSTALLATIE INTERVIEW DAT TOTAAL VERSCHILLENDE BRANCHE- GROEPEN VAN INSTALLATEURS, LEVERANCIERS EN BOUWERS De overtuigingskracht van een stel strong believers In 2015 fuseerde ETIM Nederland met S@les in de Bouw tot de nieuwe stichting Ketenstandaard Bouw en Installatie. Bestuursleden Ton Borst, Ben Pol en Jan Al waren nauw bij het proces betrokken. En ook al zijn ze optimistisch, de klus is nog lang niet geklaard. Dat het samengaan van ETIM Nederland met S@les in de Bouw al een tijdje in de lucht hing, bleek voor buitenstaanders wel tijdens de jaarlijkse S@les in de Bouw en ETIM-dagen in Doorn. Beide stichtingen verschenen de afgelopen jaren steevast gezamenlijk op het podium. De fusie tussen de specialisten in classificatie van ETIM met de specialisten in communicatiestandaarden van S@les in de Bouw, is op het eerste gezicht dan ook volstrekt logisch. Wie de gestandaardiseerde communicatie van artikelgegevens binnen de bouwketen optimaal wil laten functioneren, moet het eens zijn over artikelclassificaties en andersom. Het een kan niet zonder het ander. is heel bijzonder. Het is echt te danken aan de visie van de bestuursleden dat ze het vertrouwen bij hun achterban hebben weten te winnen. Bestuurslid Ben Pol, werkzaam bij ABB en betrokken vanuit FEDET, laat zich in ongeveer dezelfde bewoordingen uit: Het gebeurt niet zo vaak dat stichtingen fuseren. Vaker gaan ze uiteen wegens meningsverschillen. Pol benadrukt dat een fusie over het algemeen een moeizaam traject is. Soms is het niet zo dat je het oneens bent, maar gaat het meer over woordkeuze. Als blijkt dat je het anders noemt maar hetzelfde bedoelt, kom je al dichter bij elkaar. Jan Al is voorzitter van de nieuwe stichting en bekijkt het samengaan vanuit het perspectief van de installateurs van UNETO-VNI: We hebben het samengaan voor elkaar gekregen door in hoge frequentie in klein comité bijeen te komen. Het is belangrijk dat je de juiste vertegenwoordiging bij elkaar krijgt. Maar je moet ook voorkomen dat er te veel mensen aan tafel zitten. Het moet geen Poolse landdag worden. Terugkijkend vindt Al dat het heel netjes is gegaan. Het proces is op een hele natuurlijke manier verlopen. BESTELLEN VAN MATERIALEN VIA INTERNET HEEFT DE TOEKOMST De motivatie die de drie bestuursleden, ieder vanuit de eigen branche binnen de bouwsector, noemen om betrokken te raken bij ketensamenwerking, laat precies zien waar de gedeelde belangen liggen. konden wij onze manier van werken verbeteren. Borst begon optimistisch: Ik dacht dat iedereen binnen vijf jaar wel overtuigd zou zijn. Inmiddels zijn we zestien jaar verder. Maar de tijd kan ook een tegenstander zijn die zich op een gegeven moment aan je zijde schaart, vindt Ben Pol: Digitalisering is niet meer weg te denken. Kijk naar de opkomst van BIM. Zonder ETIM en SALES als basis, kun je dat soort samenwerkingsmodellen eigenlijk niet optimaal benutten. Veranderingen gaan niet vanzelf en krijgen pas echt momentum als er voldoende bewustzijn is, zegt Jan Al. Als voormalig directeur bij een groot installatiebedrijf weet hij als geen ander wat het verschil is tussen hooggestemde idealen en de praktijk. Voor ik in 2014 betrokken raakte als bestuurder van ETIM, hield ik me niet zo bezig met standaarden. Dat was iets wat onder de motorkap bleef. Later zag hij in dat dit onderwerp juist op tafel moet komen. We werden in de praktijk met verschillende protocollen geconfronteerd. Integraal samenwerken, interoperabiliteit; je hebt er niet zo veel aan als je in je eentje in een 3D-model zit te werken. ELKAAR GEVONDEN HEBBEN, IS HEEL BIJZONDER Toch noemt Ton Borst, namens Bouwend Nederland bestuurslid van de nieuwe stichting Ketenstandaard Bouw en Installatie, het een klein wonder dat het zo ver gekomen is. Dat totaal verschillende branchegroepen van installateurs, leveranciers en bouwers elkaar gevonden hebben, Ton Borst memoreert aan de beginperiode, toen hij voor het eerst inzag welke kansen aannemers lieten liggen: In 1999 realiseerde ik me dat bestellen van materialen via internet de toekomst had. Het optimaal inzetten van digitalisering, daarmee

5 8 BOUW EN INSTALLATIE In het algemeen vinden alle drie de heren dat standaarden voor identificatie, communicatie en classificatie de basis vormen voor de vele uitdagingen waar de bouwsector voor staat. Voor identificatie wordt de standaard van GS1 voor barcodering gebruikt, die onlosmakelijk is verbonden met de SALES Standaard. Er zijn weliswaar grote onderlinge verschillen tussen bedrijven maar in tegenstelling tot andere sectoren is de productiviteit in de bouw de afgelopen twintig jaar gelijk gebleven. Jan Al noemt dit het peloton dat achterblijft: Er is een kopgroep die voorop rijdt. De vraag is of de rest de leiders nog in kan halen. Wil de stichting slagen in haar doelstelling, dan is het daarom zaak nu de boodschap continu voor het voetlicht te brengen, vindt Ben Pol: We zullen telkens vragen moeten blijven stellen en beantwoorden: waar liggen jouw mogelijkheden en kansen? Pol ziet een sector die massaal standaarden omarmt beter samenwerken: Het betekent dat verschillende partijen sneller gelegenheidscoalities aan kunnen gaan. De spraakverwarring van de Toren van Babel wordt zo effectief bestreden. Ton Borst ziet vanuit de aannemers juist een omgekeerde trend: Als je samen dezelfde taal spreekt, kun je juist lange termijn relaties aangaan. Denk aan andere vormen van samenwerken. Wie precies weet welke materialen er gebruikt zijn, kan langlopende onderhoudscontracten aangaan. Waar liggen de grootste kansen en uitdagingen voor de nieuwe stichting Ketenstandaard Bouw en Installatie? Volgens Ben Pol staan we aan het begin van grote maatschappelijke omwentelingen. Hij noemt het verschil tussen bezit en gebruik: Ik zie het aan mijn kinderen, hoe die tegen autodelen en het bezitten van spullen aankijken. Als je huis straks cradle to cradle gebouwd wordt, en alle materialen kunnen worden hergebruikt, dan zal er een totaal andere sector ontstaan. Volgens Pol zullen standaarden in communicatie, classificatie en ook specificatie een belangrijke rol spelen bij het faciliteren van dit soort nieuwe vormen van bouwen. Gedrieën zijn ze er van overtuigd dat wie achterblijft, uiteindelijk zal sneuvelen. Borst: Het is een vicieuze cirkel. Wie nu niet investeert in een optimale IT-omgeving, blijft last houden van hoge faalkosten die het rendement aantasten. En dat biedt vervolgens onvoldoende ruimte om te investeren. Jan Al: Straks wint niet meer degene die het best een betonnen vloer kan leggen maar degene die de data het best op orde heeft. BIM is hiervan het beste voorbeeld. Maar wie weet wat er nog gaat komen? Pol sluit zich hierbij aan: In de toekomst zullen we niet alleen verticaal maar ook meer horizontaal in de keten gaan samenwerken. Pas als je de standaarden op orde hebt, creëer je ruimte om daar over na te denken. Met respect voor de onderlinge verschillen werken aan een gemeenschappelijke samenwerking, dat moet ons doel zijn. WE STAAN AAN HET BEGIN VAN MAAT- SCHAPPELIJKE OMWENTELINGEN IN DE TOEKOMST ZULLEN WE NIET ALLEEN VERTICAAL MAAR OOK MEER HORIZONTAAL IN DE KETEN GAAN SAMENWERKEN

6 10 BOUW EN INSTALLATIE Adviesgroep Commissie SALES ZO IS IN DE Leden van de adviesgroep: 4 PS André Overeem Ballast Nedam Jan Paul Seijlhouwer BAM Wim de Kruijf BAM Bouw en Techniek Marcel Bergwerf BouwInfosys Maarten Janssen BMN Bouwmaterialen Harry Lansdaal Dura Vermeer Björn Smeets Flamco Jeroen van der Holst GS1 Kyra Blankenstein HOMIJ Technische Installaties B.V. Aart Veldhuizen Itho Daalderop Niek de Jong Jongeneel Lennart Drewes Legrand Frans Spijkers Rensa Dennis Heijink Rexel Merijn Ingelse Struyk Verwo Ivo Grevel Uneto-VNI Peter Zwakhals De adviesgroep bestaat uit een vertegenwoordiging van de deelnemers, die deskundig zijn op het gebied van communicatieen classificatiestandaards, logistiek, ICT en inkoopmanagement. De leden van de adviesgroep zijn gezamenlijk bekend met de relevante ontwikkelingen in bouw en installatiesector en zijn in staat deze te vertalen naar een advies en initiatieven. De adviesgroep wordt voorgezeten door een bestuurslid. De adviesgroep is éénmaal bijeen geweest. Het bestuur/de directie zal met de adviesgroep tot een nadere invulling komen van de rol die de adviesgroep kan gaan spelen in de beleidsvorming in de komende jaren. Bestuur/Directie Strategisch Financieel Besluitvormend Adviesgroep Strategisch Tactisch Adviserend Werkgroepen Praktische implementatie Gebruikvragen Commissies Materiedeskundigen Operationeel Nieuwe release INSBOU stond met name in het teken van de release van de nieuwe INSBOU004 versie van de SALES standaard, welke in 2 deelreleases is gepubliceerd. Per 1 april 2015 is de nieuwe release INSBOU004 gepubliceerd voor het artikelbericht, het productbericht, de order en de orderbevestiging en per 1 oktober 2015 voor de factuur, pakbon, offerte en offerte-aanvraag en het conditiebericht. In de nieuwe standaard zijn meer dan 100 wijzigingsverzoeken vanuit de sector meegenomen. Dit heeft geresulteerd in verbeteringen en vernieuwingen t.o.v. de INSBOU003. Zo is in de nieuwe release bijvoorbeeld een oplossing opgenomen voor artikelen met variabelen. De bouw kenmerkt zich door een grote hoeveelheid producten die bijvoorbeeld geen vaste afmetingen hebben, zoals houten balken. Nu is het dus mogelijk ook voor dit soort producten specificaties uit te wisselen. Behalve nieuwe zaken zijn er in INSBOU004 ook zaken vervallen, de verzamelfactuur wordt niet meer opgenomen. In een bijeenkomst met de solution providers (softwarebedrijven) is afgesproken dat zij per 1 april 2016 de nieuwe versie INS- BOU004 zullen ondersteunen. Naast de nieuwe versie van de SALES standaard zijn in 2015 ook de resultaten van de werkgroep webservices gepubliceerd. Er zijn message service berichten ontwikkeld voor het versturen van de SALES berichten (meldingen). Daarnaast is een webservice ontwikkeld voor prijs- en voorraadberichten, deze heeft primair ten doel de nettoprijs en voorraadinformatie te verstrekken (bevragingen). Dit is sterk vergelijkbaar met de prijs- en voorraadinformatie zoals getoond op een webwinkel. Het is mogelijk om voor meerdere artikelen de informatie op te vragen. Tenslotte wordt er gekeken naar een oplossing om meer flexibel in te spelen op ontwikkelingen in de markt: dat zou bijvoorbeeld kunnen door bèta releases van de SALES berichten, een oplossing die vergelijkbaar is met de dynamische publicatie van ETIM. Zo wordt momenteel een voorstel gedaan om ETIM RT (project ETIM voor rekenen en tekenen) in te bouwen in een bèta versie van het Productbericht. Het beschrijven van ETIM RT in XML kan zeker aan de installatiekant een boost gaan geven aan de introductie van XMLcommunicatie tussen partijen. NIEUWE RELEASE BIJVOORBEELD EEN OPLOSSING OPGENOMEN VOOR ARTIKELEN MET VARIABELEN Leden Commissie SALES 2BA Arian Haeser 2BA René van Blarcum Ballast Nedam Gerard Vermeulen Destil Johanna Mansvelder GS1 Gabriël Sobrino GS1 Jan Westerkamp GS1 Loek Boortman Jongeneel Hans Hilker Ketenstandaard Marc Habets Ketenstandaard Luuk d Hooghe Kraan Bouwcomputing Leonard Stok MSG-I Peter van de Sande Onetrail Cor Zijlstra Oosterberg Eddy Geurts Rexel Peter Rigters Saint-Gobain Ron Kessels Stiho Max van der Helm Syntess Hans Walrave Technische Unie Danielle Hoekstra Uneto-Vni Peter Zwakhals Wavin Michan Katerbarg ZET solutions Dennis Tsin

7 12 BOUW EN INSTALLATIE Commissie ETIM Pilotproject woningcorporaties Het pilotproject woningcorporaties, gestart in 2014, is gecontinueerd in 2015 en zal naar verwachting medio 2016 definitief worden afgerond. Doel is het publiceren van een standaard SALES bericht voor een onderhoudsopdracht- en statusmeldingsbericht naast het gebruik van het bestaande factuurbericht. De SALES Standaard sluit aan op de invulling van het procesmodel voor de woningcorporaties beschreven in CORA (Corporatie Referentie Architectuur) en VERA (Volkshuisvesting Enterprise Referentie Architectuur) de technische invulling van CORA. In de pilots worden tussen woningcorporaties en bouwbedrijven, de onderhoudsopdracht, de status melding en de factuur getest. Vanaf 2016 zal er ook een Commissie ETIM gaan vergaderen. De Commissie ETIM heeft tot doel het eenduidig beheer van de structuur van de classificatie en de bewaking van de ontwikkeling en het onderhoud van de artikelclassificatie. Hiertoe behoort ook de regelgeving, voorzover passend binnen het kader van de internationale ETIM organisatie. De commissie ETIM kan worden gezien als het Nederlandse voorportaal van het internationaal ETIM TC, welke eindverantwoordelijk is ten aanzien van het ETIM model en waarin Ketenstandaard één zetel (stem) heeft. De commissie dient te bestaan uit deskundige vertegenwoordigers van de deelnemers van de Stichting Ketenstandaard, eventueel aangevuld met (externe) inhoudelijke deskundigen. De deskundigheid bestaat uit kennis van de ETIM structuur plus kennis van flankerende structuren of standaarden, bij voorkeur ook een brede technische productkennis. De commissie rapporteert en adviseert directie en bestuur inzake de classificatie in algemene zin. DE COMMISSIE RAPPORTEERT EN ADVISEERT DIRECTIE EN BESTUUR DE COMMISSIE ETIM KAN WORDEN GEZIEN ALS HET NEDERLANDSE VOORPORTAAL VAN HET INTER- NATIONAAL ETIM TC HET PILOTPROJECT WONINGCORPORATIES ZAL NAAR VERWACHTING MEDIO 2016 DEFINITIEF WORDEN AFGEROND

8 14 BOUW EN INSTALLATIE ETIM RT ETIM RT is een belangrijk project waarbij Ketenstandaard nauw betrokken is. Dit is het door Uneto-Vni geïnitieerde en geleide RT project ofwel de ETIM uitbreiding met parameters voor rekenen en tekenen. Daarmee wordt het mogelijk om op een uniforme manier 3D productinformatie en parameters voor technische berekeningen tussen partijen en tussen verschillende softwareplatforms uit te wisselen. Hiervoor moet het ETIM classificatiemodel worden uitgebreid met een aantal nieuwe elementen als coördinaat- en tabelkenmerken, poortcodes en maatschetscodes. Het kernmodel blijft hierdoor voor internationale handelstoepassing ongewijzigd. In het project worden zogenaamde productmodellen opgeleverd voor de meest getekende installatieproducten volgens de 80/20 regel, naar verwachting circa 300 modellen. De oplevering van het project is gepland voor eind februari 2016, waarna het beheer wordt overgedragen aan Ketenstandaard. Vanuit het project is een animatievideo geproduceerd om u snel en duidelijk uitleg te geven over de belangrijkste aspecten van ETIM RT, deze is terug te vinden op de ETIM website en zeker de moeite van het kijken waard! Als vervolg op het ETIM RT project zal in 2016 het project UOB (Uniforme Objecten Bibliotheek) worden gestart, een centrale objectenbibliotheek waarin parametrische objecten worden gegenereerd op basis van op ETIM RT gebaseerde productgegevens van fabrikanten. HET ETIM RT PROJECT IS DE ETIM UITBREIDING MET PARAMETERS VOOR REKENEN EN TEKENEN ETIM Bouw Op 1 juni 2015 is de ETIM Bouw classificatie officieel gepubliceerd. In opdracht van BAB is vanaf begin 2014 samen met een aantal partijen uit de bouwkolom, producenten en groothandels hard gewerkt om de basis te leggen voor de bouwclassificatie. BAB staat voor Branchebreed ArtikelenBestand en is een initiatief van, voor en door bedrijven uit de bouwkolom die het uitwisselen van digitale artikelinformatie in de bouwkolom willen verbeteren. Naast de bestaande ETIM classificatie, waar al vele klassen in zitten die ook van toepassing zijn voor de bouw, zijn ca. 200 nieuwe (bouwspecifieke) klassen gemaakt. Hiermee worden de meest verhandelde producten (80/20 regel) afgedekt. De ETIM Bouw classificatie is de standaard op basis waarvan productinformatie op een universele wijze kan worden uitgewisseld. Eventuele dialecten worden hiermee uitgesloten. Vanaf de officiële publicatie wordt in overleg met alle betrokken partijen, al dan niet in werkgroep verband, gewerkt aan verdere uitbreiding van de bouwclassificatie. De komende tijd willen we partijen in de bouw die zich als deelnemer aanmelden zo veel mogelijk ondersteunen met het integreren van de ETIM-classificatie binnen de eigen systemen en het uitwisselen van de informatie tussen partijen uit de markt. Deze ondersteuning kan direct aan de betrokken partijen gegeven worden, maar kan ook via de serviceproviders worden gerealiseerd.

9 16 BOUW EN INSTALLATIE EN IN DE PRAKTIJK, SAMEN WERKEN AAN DE TOEKOMST SALES in de Bouw en ETIM-Dag 2015 Woensdag 23 september jl. vond de jaarlijkse SALES in Jan Al, bestuursvoorzitter Ketenstandaard Bouw en Installatie, gaf de aftrap en een toelichting op de eerder dit jaar plaatsgevonden fusie tussen ETIM Nederland en in de Bouw. Daarmee is één organisatie ontstaan van standaarden voor classificatie en communicatie van product- en handelsinformatie voor de bouw en installatiesector. Met de laatste ontwikkelingen als ETIM voor de bouw, ETIM RT, een sterke groei in SALES gebruikers en verbreding van de doelgroep, is de nieuwe stichting klaar voor de toekomst. Dat er voor de sector nog een uitdaging in het verschiet ligt, werd duidelijk uit een onderzoek van het FD/ Brookings Institution. Hier blijkt dat bij informatie-uitwisseling in professionele leveringsketens in 2/3 van de gevallen nog geen gebruik gemaakt wordt van een standaard protocol. Dat standaarden enorm handig zijn blijkt wel uit het feit dat de barcode dagelijks wel 5 miljard keer gescand wordt. Pieter Maarleveld, directeur GS1 Nederland wist de bezoekers hiermee te imponeren. Uniforme identificatie is in de huidige tijd van de online-wereld, de groei aan automatisering, het gebruik van BIM en de toename van data en data-uitwisseling een non-issue. Gelukkig heeft de bouw en installatiesector al goede stappen gemaakt, want inmiddels heeft 60% van de bouwproducten een GTIN code. UNIFORME IDENTIFICATIE de Bouw en ETIM-Dag weer IS IN DE plaats bij Landgoed HUIDIGE TIJD Zonheuvel in Doorn. EEN NON-ISSUE Met ruim tweehonderd bezoekers ging het programma van start waar de focus lag op Ketenstandaarden in de praktijk, samen werken aan de toekomst. Jan Al, bestuursvoorzitter Ketenstandaard Bouw en Installatie SALES in de Bouw en ETIM-Dag 2015

10 18 BOUW EN INSTALLATIE WE STAAN AAN HET BEGIN Ook dit jaar werd vanuit een andere sector het belang van standaardisatie onderschreven. Tom Pereboom, manager OK- CSA ziekenhuis Amstelland, vertelde voor welke uitdagingen zij staan met betrekking tot patiëntveiligheid en hoe standaardisatie hierin helpt. Identificatie zorgt voor inzicht en levert een mate van voorspelbaarheid: weten wat er op voorraad ligt, inzicht in incourante goederen zodat deze niet weggegooid hoeven te worden, altijd het juiste product op de juiste plek, op het juiste moment beschikbaar hebben zodat operaties niet hoeven te worden uitgesteld. Ook herkenbaar voor het publiek is het kip&ei verhaal, waardoor standaardisatie in de gezondheidszorg een moeizame start kende. Het advies van Tom is Het gaat allemaal niet vanzelf, maar start er vandaag mee: just do it! En doe het samen! Na de mooie afsluitende woorden van Jan Al laten we voorspelbaarheid gaan creëren, zodat we veiliger en efficiënter kunnen werken, gingen de bezoekers uiteen om praktijkervaringen op te doen en te delen in verschillende break-outsessies. VAN MAAT- SCHAPPELIJKE OMWENTELINGEN WIJ KIJKEN TERUG OP EEN GESLAAGDE DAG, WAARIN WE MET DE PRAKTIJKVOORBEELDEN WEER EEN STAP HEBBEN GEZET IN HET SAMEN WERKEN AAN DE TOEKOMST. SALES in de Bouw en ETIM-Dag 2015

11 20 BOUW EN INSTALLATIE Samenwerkingsverbanden VOOR DE DEFINITIE BARCODES ZIJN NIET MEER WEG TE DENKEN UIT LOGISTIEKE, ADMINISTRATIEVE EN COMMERCIËLE PROCESSEN GS1 Nederland GS1 Nederland maakt deel uit van GS1 International, die internationale standaarden ontwikkelt voor de identificatie in meer dan 100 landen. In de wereld zijn ruim 2 miljoen bedrijven in 30 verschillende sectoren aangesloten bij GS1 international. Bij GS1 Nederland zijn Nederlandse bedrijven aangesloten en maken gebruik van de GS1-standaarden. Ketenstandaard fungeert als loket voor GS1 Nederland in de bouw- en installatiesector. GS1 Codes Barcodes zijn niet meer weg te denken uit logistieke, administratieve en commerciële processen. Een barcode is een vertaling van cijfers naar streepjes die doorverwijzen naar (product)informatie. Deze informatie gaat bijvoorbeeld over naam van het product, om welke variant het betreft (bijvoorbeeld 500 gram of 1 kilo) en ook welk prijskaartje eraan hangt. Met GS1 codes (GTIN) worden producten, wereldwijd uniek geïdentificeerd. Om deze codes met een scanner te kunnen lezen, moeten ze worden omgezet in een symbool: een barcode. De merkhouder kent de unieke GTIN toe aan zijn producten op basis van het aansluitnummer dat door GS1 wordt verstrekt. GLN-codes Zoals producten uniek worden geïdentificeerd met een GTIN worden adressen uniek geïdentificeerd met een GLN (Global Location Number). In de SA- LES-berichten worden alle vaste locaties geïdentificeerd met een GLN. Ketenstandaard verstrekt de GLN aan haar deelnemers op basis van de door GS1 Nederland verstrekte range nummers. De GS1-codering voor artikelen en adressen is vast onderdeel van de SALES-standaard, waardoor de mogelijkheden van identificatie en barcodering ook beschikbaar zijn in de bouw en installatiesector. GS1 Nederland speelt ook een belangrijke rol in het vastleggen en beheer van de SALES-standaard en de internationale afstemming op dit punt. BIM loket Het BIM Loket stimuleert de implementatie van BIM in de Nederlandse bouwsector, door het gebruik van open BIM-standaarden te bevorderen. Het BIM Loket is een initiatief van de Bouw Informatie Raad, waar alle partijen in de bouwen installatiesector zijn vertegenwoordigd. Onze standaards sluiten samen goed aan op de BIM ontwikkelingen en dat geeft de gebruiker het vertrouwen dat de investering in de toepassing van de standaard duurzaam is. Met dat doel is Ketenstandaard ook partner in het BIM-loket, samen met BuildingSmart, CROW, Geonovum, STABU en SBRCURnet en Rijkswaterstaat. BIM standaarden NL/SfB GB-CAs NLCS CB-NL IMGeo ETIM IFC CityGML VISI SALES COINS Nat. BIM Protocol Omschrijving Open standaarden Voor de definitie van open standaarden is het beheer- en ontwikkelmodel voor open standaarden (BOMOS) van Forum Standaardisatie het uitgangspunt. Dit betekent kort gezegd: beheer door not-for-profitorganisatie, open besluitvormingsprocedure, afstand van intellectueel eigendom, publicatie van de standaard, specificatiedocument vrij of tegen nominale bijdrage beschikbaar, duurzame financiering, geen beperkingen rond hergebruik. Het BIM loket heeft onderstaande standaarden als open BIM-standaard geclassificeerd. Classificatie van bouw- en installatiedelen 2D CAD tekenstandaard voor de B&U-sector 2D CAD tekenstandaard voor de GWW-sector Conceptenbibliotheek: taxonomie van bouwtermen Informatiemodel voor Geografie Artikelenclassificatie bouw- en installatiematerialen Datamodel voor uitwisselen en delen van BIM-informatie Gegevensmodel voor weergave van stedelijke objecten in 3D Standaard voor formele transactiecommunicatie Standaard voor elektronisch berichtenverkeer rond inkoop- en verkooptransacties Uitwisselingsstandaard voor objectgerichte informatie Standaard voor vastlegging van contractuele en operationele afspraken in BIM-ondersteunende projecten VAN OPEN STANDAARDEN IS BOMOS HET UITGANGSPUNT

12 22 BOUW EN INSTALLATIE ETIM international De internationale groei van ETIM gaat onverminderd door en met de toetreding van Finland, USA/Canada en Italië telt ETIM International eind 2015 in totaal 14 deelnemende landen. Door de implementatie in Noord-Amerika kunnen we voorzichtig stellen dat ETIM van een Europese standaard doorgroeit tot een wereldstandaard. Daarnaast zijn er constructieve gesprekken met EDA, een groothandelsfederatie in het Verenigd Koninkrijk, die serieus overweegt de ETIM UK partner te worden. Voor ETIM International een belangrijke ontwikkeling om het gemis van een native speaking Engelstalig land weg te nemen. Het internationale TC (Technisch Comité) heeft een tweetal tweedaagse bijeenkomsten gehad in respectievelijk Warschau en Basel. De opkomst van de deelnemende landen bij deze belangrijke technische meetings is zeer goed en onderstreept het belang dat men hecht aan betrokkenheid bij de verdere ontwikkeling van ETIM. In het TC is in het najaar van 2015 een internationale richtlijn vastgesteld voor het gebruik van BMEcat (XML) voor internationale uitwisseling van ETIM geclassificeerde productgegevens. Op de jaarlijkse deelnemersvergadering in juni 2015 in Lissabon is onder meer een besluit genomen ten aanzien van een organisatiemodel voor het opnemen van meerdere sectoren in ETIM International. Waar ETIM internationaal in het verleden met name elektrotechniek betrof, wordt ETIM in Nederland ook al lang toegepast voor de werktuigbouwkundige sector en sinds kort ook voor de maritieme- en bouwsector. Het is nu dus mogelijk voor landen per sector te kiezen of ze hier voor hun land ook gebruik willen maken, het contributiemodel is ook hierop aangepast. Het door Nederland ontwikkelde werktuigbouwkundige deel van ETIM zal nu door 6 van de 14 deelnemende landen worden opgenomen. Voor ETIM bouw bestaat al concrete interesse vanuit Zweden. In 2015 is verder de publieke website van ETIM International geheel vernieuwd, is de internationale online beheerapplicatie CMT gemoderniseerd en verbeterd en is het aantal taalversies van de in 2014 gepubliceerde ETIM 6.0 versie uitgebreid. Branche-organisaties ETIM INTERNATIONAL TELT EIND 2015 TOTAAL 14 DEELNEMENDE LANDEN - - Vertaz - Onderhoud.NL - VVNH

13 24 BOUW EN INSTALLATIE Dienstverlening Vooruitblik 2016 WIJ WILLEN ONZE DEELNEMERS GRAAG HELPEN EN ONDERSTEUNEN BIJ EEN JUIST GEBRUIK VAN DE STANDAARDEN Een standaard ontleent zijn bestaansrecht aan het gebruik ervan. Ketenstandaard Bouw en Installatie wil haar deelnemers graag helpen en ondersteunen bij een juist gebruik van de standaarden. Tenslotte is dat in het belang van iedereen. Daarbij gaat het de ene keer om een vraag via de telefoon over het gebruik van het SALES orderbericht, of een andere keer om een gesprek over de implementatie van de SALES Standaard en weer een andere keer over het ETIM model en wat het kan betekenen voor datakwaliteit. Wij zijn er voor de markt, dus voor u en kunnen u op verschillende manieren ondersteunen: - via de helpdesk: via de mail: info@ketenstandaard.nl - via onze website: De volgende bedrijven en hun vestigingen mochten in 2015 het Keurmerk voeren - Baars & Bloemhoff - Berner Produkten BV - BMN - BouwCenter Concordia - BouwCenter Logus - BouwCenter Mijnster - BouwCenter Nijhof - BouwCenter RAB Alkmaar - BouwCenter RAB Amsterdam - BouwCenter RAB Sassenheim - BouwCenter RAB Texel - BouwCenter RAB Utrecht - BouwCenter RAB Wassenaar - BouwCenter RAB Zwaag - BouwCenter Rotterdam - BouwCenter Vos - Bouwmaat Nederland - Breur Ceintuurbaan - Breur Rotterdam Zuid - BreurVlaardingen - Burghouwt Bouwbeslag - Destil - Dirk Stam IJzerwaren - Dubson - Dyka - Gerritse Ijzerwaren - Giebels - Groenhart Group SALES Keurmerk Artikelbestand Het SALES artikelbericht is doorgaans het grootste bericht binnen de SALES Standaard. Een XML-artikelbestand van 20 à artikelen is heel gewoon. Tijdens de test voor het behalen van het keurmerk wordt gelet op gegevens van ieder artikel en of deze goed zijn ingevuld. Na het behalen van een positief testresultaat wordt het keurmerk toegekend, dat een geldigheid heeft van een halfjaar. Iedere deelnemer van Ketenstandaard Bouw en Installatie kan een keurmerk aanvragen. - Gunters en Meuser - Hollandse IJzerwarenhandel - Holtgrefe - Jongeneel BV - Klunder - Kruyt B.V. - Leeuwbouw - Lekkerkerker - Leys - Mastermate - Polvo - Raab Karcher - Raadsma Ijzerhandel - Redblok - Regts Professional - Stiho - Stoel Van Klaveren - Van Buuren - Van der Stad - Van der Winkel - Van Dijk IJzerwaren Meppel - Veldmans Technische Handelsonderneming - Verdouw Bouwproducten - Voskamp - IJzerhandel Knoef Tijdens de brainstormsessie met het bestuur is onderstaande strategie vastgesteld voor de komende jaren als basis voor het beleid. Missie: Het onafhankelijke platform voor artikelclassificatie, artikelidentificatie en elektronische datacommunicatie breed gedragen door partijen in de bouw en installatiesector Professionaliseren - Veranderingen - managen - Tooling op orde - Weten waar je - op stuurt - Mensen op hun - kracht Professionaliseren Een aantal professionaliseringslagen staan gepland voor Zo moet de nieuwe website rond de zomer klaar zijn en veel meer en gerichtere informatie bevatten. De deelnemersregistratie in ons CRM-systeem wordt gekoppeld aan de nieuwe website, zodat op de site altijd actuele deelnemersoverzichten zijn te vinden. Als dit gereed is zullen we onze deelnemers actief vragen Innoveren - Actief inspelen op - nieuwe - ontwikkelingen - Projecten met - deelnemers - Relatie met de - omgeving borgen Aansluiten - Positionering en marketing - Netwerken en - partnering - Internationaal - volgende stap nemen - Verdienmodellen - actualiseren Groeien - Toegevoegde waarde - bieden - Knelpunten oplossen - Koplopers aan je - binden - Capaciteit - mobiliseren Basisvoorwaarden voor succes: kwaliteit, kennis, systemen en financiën hun profielen actueel te maken en te houden. Het nieuwe CRM-systeem biedt ons tevens de mogelijkheid om informatie en Nieuwsbrieven gerichter en per doelgroep aan te bieden. Vervolgens zal het boekhoudpakket gekoppeld worden, zodat we een bronbestand hebben voor alle data. Innoveren Het beheer van ETIM RT ligt sinds februari 2016 officieel bij Ketenstandaard. Met ETIM RT is de basis gelegd voor de aansluiting op BIM. De helpdesk is hiervoor ingericht en de capaciteit op dit punt wordt uitgebreid. Ook zullen we werken aan ETIM-UP een tool, waarmee deelnemende fabrikanten snel en consistent naar een nieuwe ETIM-versie kunnen overgaan. Met de dynamische publicatie wordt het belang hiervan steeds groter. De SALES Standaard zal worden uitgebreid met de onderhoudsopdracht en de onderhoudsstatus. Samen met VERA en KOVON zullen voorlichtingsactiviteiten worden gehouden in de loop van Aansluiten In de communicatie zal worden gewerkt aan een goede positionering van Ketenstandaard en de relatie met de standaarden ETIM en SALES. Hierin wordt samengewerkt met het marketingbureau ICSB. Daarnaast zal Ketenstandaard met de belanghebbende het beleid ten aanzien van ETIM International formuleren. Wat is de gewenste positionering van ETIM International? Welke rol wil Ketenstandaard daarin spelen? Groeien In 2016 zal Ketenstandaard ook weer groeien in aantal deelnemers. De belangstelling voor SALES en ETIM blijft onverminderd groeien. De verwachting is dat ETIM in de bouw ook steeds meer gaat worden gebruikt, mede door de mogelijkheden van ETIM RT en de aansluiting op BIM. Kortom 2016 zal een interessant jaar worden voor Ketenstandaard, waarin we op enigerlei wijze aandacht zullen schenken aan het 25 jarig bestaan van ETIM op 3 juli 2016.

14 26 BOUW EN INSTALLATIE Deelnemers (alleen de hoofdvestigingen zijn vermeld) Deelnemende bouwbedrijven A.C. Borst Bouw B.V., Castricum Aannemersbedrijf B. Bon BV, Laren Nh Aannemersbedrijf De Kwaasteniet BV, Dordrecht Aannemersbedrijf Eikenaar, Zwolle Aannemersbedrijf Fa. P. Rasenberg, Terheijden Aannemersbedrijf G.L. Verweij B.V., Hilversum Aannemersbedrijf Gebr. Horstink BV, Twello Aannemersbedrijf Gebr.Blomberg vof, Smilde Aannemersbedrijf Gerard Borst B.V., Den Helder Aannemersbedrijf Harleman BV, Deventer Aannemersbedrijf J. de Jong B.V., Oosterwolde Aannemersbedrijf J. Kuit vof, Kiel Windeweer Aannemersbedrijf J. ter Horst BV, Almelo Aannemersbedrijf J.W van Tunen, Heemskerk Aannemersbedrijf Jongen bv, Landgraaf Aannemersbedrijf Kappert Doetinchem BV, Doetinchem Aannemersbedrijf Krimp Bv, Mijdrecht Aannemersbedrijf Kwakkenbos B.V., Harmelen Aannemersbedrijf Lahuis bv, Smilde Aannemersbedrijf Louis Scheepers bv, Roermond Aannemersbedrijf Mulder, Kockengen Aannemersbedrijf Neeft, Heerhugowaard Aannemersbedrijf P. van Strien, Raamsdonk Aannemersbedrijf Sirre, Zoeterwoude Aannemersbedrijf Van Agtmaal bv, Oudenbosch Aannemersbedrijf Van der Poel bv, Terneuzen Aannemersbedrijf Van Gerner, Zwolle Aannemersbedrijf Van Grunsven Oss B.V., Oss Aannemersbedrijf Veldwachter, Deventer Aannemersbedrijf Verweij B.V., Oostburg Aannemersbedrijf W. Wubs, Onstwedde Aannemersbedrijf W.J. Haafkes en Zonen B.V., Goor Aannemersbedrijf Zwanenburg, De Glind Aannemingsbedrijf Draisma BV, Apeldoorn Aannemingsbedrijf E.G.J. Steggink B.V., Reutum Aannemingsbedrijf F.W.Onrust, AMSTERDAM Aannemingsbedrijf Fraanje B.V., s-heer Arendskerke Aannemingsbedrijf Gebr. Simons B.V., Terneuzen Aannemingsbedrijf K. Louter, Zwaag Aannemingsbedrijf Mecklenfeld B.V., Dedemsvaart Aannemingsbedrijf P.H. van der Velden BV, Tegelen Aannemingsbedrijf Paas B.V., Nieuw Buinen Aannemingsbedrijf Vermeulen BV, Ooij Aannemingsbedrijf Waalboer, Hellevoetsluis Aannemingsbedrijf Wit Wognum B.V., Wognum Aannemingsmaatschappij J. Bouman B.V., Rhenen Aannemingsmaatschappij W.B. Kerklaan B.V., s-gravendeel ABL2 B.V., Nieuwegein Aertgeerts Bouw BV, Rotterdam Agro Bouw Oost Nederland B.V., Heeten Akerbouw BV, Uitgeest Amsterdam Rijnkanaal Vastgoed B.V., Nieuwegein APM - Asfalt Productie Maatschappij, Bergen Op Zoom Aqua Vastgoed B.V., Hoofddorp Archicom, Son Asfalt Productie Nijmegen BV, Nijmegen Asfaltproductie De Eem B.V., Eemnes Ballast Nedam N.V., Nieuwegein Barten Groep, Driebergen - Rijsenburg Bébouw Midreth, Mijdrecht Biesterbos BV, Limmen BKB Infra, Utrecht Bloemen Bouw, Meppel Bloemendal Bouw b.v., Leusden BN Equipment Services, Nieuwegein Boele & van Eesteren, Rijswijk Zh Bokhoven Bouw B.V., Gouda Boksman Bouw & Interieur, Naaldwijk Bouw- en Aannemingsmij. Vos BV, Delden Bouw- en Timmerbedrijf Bruin & Weijers BV, De Cocksdorp Bouw- en Timmerbedrijf C. Rutten, De Cocksdorp Bouw Totaal Onderhoud, Gemert Bouwbedrijf A.J. van Hilst BV, Waalwijk Bouwbedrijf Aarts Nijmegen b.v, Nijmegen Bouwbedrijf Alkemade Noordwijk B.V., Valkenburgh (zh) Bouwbedrijf Bakker Arkel BV, Arkel Bouwbedrijf Bart Smit, Giethoorn Bouwbedrijf Baten BV, Geldrop Bouwbedrijf BJ BV, Dieverbrug Bouwbedrijf Bolten, Alkmaar Bouwbedrijf Bootsma B.V., Tirns Bouwbedrijf Broekman vof, Nijensleek Bouwbedrijf Burggraaff Bolsward B.V., Bolsward Bouwbedrijf D. de Graaf B.V., Moerkapelle Bouwbedrijf De Boer, Groningen Bouwbedrijf De Bruin, Putten Bouwbedrijf De Jong & Wal, Grou Bouwbedrijf Frankena Wommels/Vlieland, Wommels Bouwbedrijf G.A.M. van Leeuwen b.v., Wateringen Bouwbedrijf Gijs & Van Cleef BV, Naarden Bouwbedrijf Grent, Zwaagdijk Bouwbedrijf Hemeltjen, Wijhe Bouwbedrijf Hiemstra bv, Anjum Bouwbedrijf Huurman Leiden B.V., Leiden Bouwbedrijf J. van de Linde Kloetinge B.V., Goes Bouwbedrijf J. van Velde VOF, Heerde Bouwbedrijf J.G. Appelman B.V., Anna Paulowna Bouwbedrijf Jac. Tromp BV, Alkmaar Bouwbedrijf Jelle Bruinsma BV, Harlingen Bouwbedrijf Joziasse B.V., Vlissingen Bouwbedrijf Kleijngeld B.V., Waalwijk Bouwbedrijf Kreeft, Ede Gld Bouwbedrijf Krijnen B.V., Riel Bouwbedrijf Leenstra Gaastmeer B.V., Gaastmeer Bouwbedrijf M Nat, Oost-Graftdijk Bouwbedrijf Maarten Van der Meer, s-gravenzande Bouwbedrijf Mensink, Broekland Ov Bouwbedrijf Mulder B.V., Nieuwolda Bouwbedrijf Osnabrugge bv, Scherpenzeel Gld Bouwbedrijf Pennings bv, Rosmalen Bouwbedrijf Posthumus Gorredijk BV, Gorredijk Bouwbedrijf Postma, Hantum Bouwbedrijf Postma Kootstertille, Kootstertille Bouwbedrijf Reins B.V., Zuidwolde Dr Bouwbedrijf Ruiter B.V., Haarle Gem Hellendoorn Bouwbedrijf Speelman, Alteveer Gn Bouwbedrijf Steneker, Westwoud Bouwbedrijf Stokkers, Boekelo Bouwbedrijf Theo Vertelman BV, Wervershoof Bouwbedrijf Thijs, Zeijen Bouwbedrijf Thijs B.V. Eelde, Eelde Bouwbedrijf Van den Bouwhuijsen B.V., s-hertogenbosch Bouwbedrijf van der Gragt BV, Assendelft Bouwbedrijf Van der Spek B.V., Pijnacker Bouwbedrijf van der Wardt bv, Eemnes Bouwbedrijf Van Dijk B.V., Vledder Bouwbedrijf Van Elp BV, Staphorst Bouwbedrijf van Gent b.v., Tiel Bouwbedrijf Van Pijkeren BV, Dalfsen Bouwbedrijf Vermeulen Gilze - Rijen, Rijen Bouwbedrijf W. Bruiniers, Haren Gn Bouwbedrijf Webbink B.V., Vriezenveen Bouwbedrijf Wessels Rijssen bv, Rijssen Bouwbedrijf Wessels Zeist BV, Zeist Bouwbedrijf Wever B.V. Amsterdam, Amsterdam Bouwbedrijf Wever BV, Waarland Bouwbedrijf Z.A. Overhage BV, Utrecht Bouwgroep Dijkstra Draisma, Dokkum Bouwgroep Kranen bv, Heteren Bouwmaatschappij Ufkes Apeldoorn bv, Apeldoorn Bouwmaatschappij Vuurboom B.V., Valthermond Bouwonderneming Jager B.V., Velp Gld Bouwonderneming Zevenaar BV, Zevenaar Bouwontwikkeling Jongen Maastricht- Airport, Maastricht-Airport Bouwservice Buskoop BV, Rotterdam Bouwzaken Nederland bv, Duiven BOWAR, Harderwijk Braspenning Aannemers- en Timmerbedrijf, Wernhout Bron Bouwbedrijf, Geldermalsen BRUIL infra bv, Ede Gld Bumé B.V., Velp Gld Buursema Bouwbedrijf B.V., Erm BV Intersell, Amsterdam BV Talen Midden, Apeldoorn C. van Dillen & Zn. BV, Culemborg Carteange B.V., NIJMEGEN Castanea B.V., NIJMEGEN Christiaans Bouwbedrijf BV, Zutphen CNG Net B.V., Nieuwegein Coen Hagedoorn Bouwgroep, Huizen Co-makership Onderhoud en Renovatie, Hengelo Ov Constructabouw BV, Heerenveen Cuppens & Zn Aannemers B.V., Nijmegen D. de Graaf Onderhoud B.V., Moerkapelle De Bonth van Hulten, Nieuwkuijk De Dorpsaannemer, Waddinxveen De Groot Vroomshoop Groep bv, Vroomshoop De Kok Bouwgroep, Bergen op Zoom De Mors Houtbouw bv, Rijssen De Ruiter Bedrijfsmaterieel, Halfweg Nh De Vries Aannemers, Purmerend Dekora B.V., Velp Gld Delcon B.V., Gorredijk Den Boer Bouwen & Installeren B.V., Hengelo ov Derksen & Singerling B.V., Amsterdam Dibec B.V., Arnhem Dijkhof Bouw bouw en ontwikkeling, Klarenbeek Dijkhuis Aannemersbedrijf b.v., Hardenberg Dikkerboom Betonboringen B.V., Utrecht DNC Vastgoedontwikkeling bv, Eindhoven Dubotechniek Bedrijven, Zaltbommel Dura Vermeer Groep NV, Rotterdam E. de Boer & Zn Aannemersbedrijf BV, Steenwijk EPC Poort van Noord vof, Assen Firma C. Minderhoud & Zoon, Aagtekerke FixPlan B.V., Rotterdam Frankenhuisterrein VOF, Hengelo Ov Frian B.V., Dronten G&S Bouw, Amsterdam-Zuidoost Gebr. Lubbers Bouwbedrijf bv, Etten Gld Gebr. van der Geest, Enschede Gebr. van Kessel Wegenbouw BV, rayon West, Dordrecht Gebr. Van Leeuwen Harmelen B.V., Maarssen Giesbers-Wijchen Bouw B.V., Wijchen GMB Holding B.V., Opheusden Gooi s Bouwbedrijf G.B.B. b.v., Naarden Goossen Te Pas Bouw bv, Enschede GP Groot, Heiloo Greenstep BV, Houten Groenendijk PGN Bouw, Dordrecht Groninger Forum, Groningen Groothuis Bouwgroep, Genemuiden Groothuisbouw, Emmeloord H. den Haan Aannemersbedrijf BV, Arnhem H.W. Twisk BV, Castricum Haafkes, Deventer Hako Bouw B.V., Nieuwegein Hanzebouw B.V., Zwolle HCS Facilities BV, Roggel Heilijgers B.V., Amersfoort Heko BV, s-gravenhage Hendriks Coppelmans Uden B.V., Uden Het Bedrijfsbureau B.V. (cuppens), Nijmegen Hetebrij Bouw B.V, Wolvega Hettebouw B.V., Luttelgeest Hink Bestratingen, Heiloo HOKA Verkeerstechniek, s-hertogenbosch Hoogeboom Raalte, Raalte HR Aktief Huis, Nieuwegein Huizer Bouw BV, Barendrecht IBB Condor BV, Oegstgeest ID Planontwikkeling, Bennekom Igo Oost, Utrecht Ingenieursbureau voor Systemen en Octrooien Spanstaal B.V., Soest Introbouw Services B.V., Veenendaal IQ Woningen, Weert Jager Afbouw, Hooghalen Jansen Huybregts B.V, Eindhoven JCBouw, Welsrijp Jelle s Bouwbedriuw B.V., Greonterp KBK Bouwgroep BV, Volendam Kerklaan Holding B.V., s-gravendeel Kesselaar en Zn BV, Alkmaar Klies en Jozef Bouw BV, Edam KnaapenGroep, Son KOBUS Amsterdam, Alphen aan den Rijn Koenders Totaalbouw, Duiven Koenen Bouw BV, Emmen Koenraads Aannemersbedrijf B.V., Breda Komfort Exploitatiemaatschappij, Utrecht Koninklijke BAM Groep N.V., Bunnik Koninklijke VolkerWessels Stevin nv, Amersfoort Kontour Vastgoed bv, Heerenveen Koopmans Bouwgroep bv, Enschede Kops Aannemers, Heiloo Krämer Bouwgroep BV, Utrecht Kroon & De Koning bv, Zwijndrecht Kuijpers Bouwbedrijf, Hoogwoud KWS Infra bv, Vianen Zh Lamers Bouw BV, Arnhem Langezaal Haaksbergen B.V., Haaksbergen

15 28 BOUW EN INSTALLATIE Laudy Bouw en Ontwikkeling B.V., Sittard Libella Huis, Nieuwegein Lintvelt BV, Amsterdam LNG, Nieuwegein Loostad bv, Apeldoorn M&E Combinatie Avenue 2 V.O.F., Leerdam MartensBouw, Beugen Menting Bouw, Hengelo Gld Merbouw, Beverwijk Mercuur Bouw BV, Volendam Middendorp en de Boer, Wolvega MOG Service & Onderhoud B.V., Utrecht Mokveld Bouw & Onderhoud BV, Hilversum Moonen Onderhoud & Renovatie B.V., s-hertogenbosch Mostert De Winter bv, Hardinxveld- Giessendam Niesing Bouwbedrijf BV, Woerdense Verlaat Noordbouw Veendam BV, Veendam Nootenboom Sport bv, Barendrecht Onderhoud en Renovatie inzake Stroomversnelling, Hengelo Ov Ouwehand Bouw Groep B.V., Valkenburg Zh P&M New Design, Waddinxveen Paalman & Tempelman BV, Holten Personal Living bv, HUIZEN PGB Groep, Coevorden Plegt-Vos Bouwgroep B.V., Hengelo Prefab Beton Heerenveen B.V., Heerenveen Prinsen Waterbouw BV, Almere Probam, Breda Puin Recycling Nijmegen B.V., Nijmegen QBuild Holding, IJjsselstein Raedts Bouwbedrijf B.V., Venray Recycling Maatschappij Zwolle BV, Zwolle Recycling Mij. Feniks B.V., Amsterdam Remco Kuijper Onderhoud BV, Wateringen Roald Hans, restauratie en molenonderhoud, Vriezenveen Roscobouw BV, Heesch Rottinghuis Aannemingsbedrijf bv, Groningen S.D.O. Zwijndrecht B.V., Zwijndrecht Salbam BV, Vilsteren Schakel & Schrale, Amsterdam SDK Vastgoed bv, Eindhoven Service Glasherstel Toekomst, Hoorn nh SKN Bouw, Zoetermeer Stadsbaantunnel, Culemborg Stam & De Koning Bouw bv, Eindhoven Steggink Enschede, Enschede Systabo BV Tun-Key Bouw, Enschede T Groothuis VOF, Hengelo Ov Talen Vastgoedonderhoud B.V., Apeldoorn Tebodin B.V., s-gravenhage Ter Brugge Bouw, Borne Tervoort s Bouwbedrijf, Egmond A/d Hoef Th. Wouters Totaal Afbouw B.V., Amersfoort Timmerbedrijf Arjan van der Aa, Albergen Timmerbedrijf Lokhorst, Ijsselstein Ut Timmerfabriek De Mors Rijssen bv, Rijssen Timmerfabriek Para B.V., Nieuw-Buinen ToekomstGroep, Andijk Totaalcomfort bv, HUIZEN U-CentRaal VOF, Breda V/d Tempel Bouw & Ontwikkeling, Schiedam Van Bergen bouw en ontwikkeling BV, Beuningen Gld Van Brakel Bouw, Zuid-beijerland Van de Kreeke B.V., Nuth Van de Ven Bouw en Ontwikkeling bv, Tilburg Van Delden Bouw B.V., Kiel Windeweer Van der Gragt, Assendelft Van der Heijden bouwbedrijf b.v., Schaijk Van der Most Bouw, Dedemsvaart Van der Snoek Vastgoed Onderhoud, Alphen aan den rijn Van Driesten Harskamp Bouwbedrijf B.V., Harskamp Van Houwelingen Giessenburg BV, Giessenburg Van Kessel Sport en Cultuurtechniek B.V., Buren Gld Van Leur Groep, Utrecht Van Rhijn Bouw BV, Katwijk Zh Van Wijk Groep B.V., De Meern Van Wijnen Holding N.V., Baarn Varenso B.V. Timmerwerk, De Lier VDR Bouwgroep B.V., Deventer Veluwezoom Verkerk, Zevenaar Venema Bouw BV, Haren Gn Verbeek Aannemersbedrijf B.V., Woerden Visser en Smit Bouw BV, Amsterdam- Zuidoost Vorm Bouw BV, Papendrecht VOS Groep, Berlicum Nb W.Hartman & Zonen, Rotterdam W.J. van Doorn en Zonen B.V., Spijkenisse Waco Lingen Beton B.V., Bergen Op Zoom Weboma Bouwmaatschappij, Wateringen Westo Prefab Beton Systemen bv, Coevorden Wijcon B.V., Dordrecht Wijmat, Deventer WTO bv, Elst Gld ZeeBraBouw, Steenbergen Nb Zomers Bouwbedrijf B.V., Klijndijk Zomers Kleinbouw, Klijndijk Zwaluwe Bouw- en Aannemingsbedrijf B.V., Zevenbergschen Hoek Deelnemende fabrikanten A&W Vlechtwerken V.O.F., Wilnis AKZO Nobel, Amsterdam Akzo Nobel Decorative Coatings B.V., Sassenheim Avenhorns Vlechtbedrijf, De Goorn Balvert Betonstaal BV, Nieuwkoop BetonijzerBuigCentrale Handelsmaatschappij BV, Hardinxveld-Giessendam Betonijzervlechtbedrijf T. Verschoor B.V., Hardinxveld-Giessendam Betonijzervlechtersbedrijf Gerliko B.V., Nederhorst den Berg Blom Betonijzervlechterij BV, Amstelveen Bouwstaal Matten Centrale (BMC), Bergambacht Bouwstaal Smit BV, Vianen Zh Bribus B.V., Dinxperlo Bruynzeel Keukens BV, Bergen Op Zoom Buig Centrale Steenbergen B.V., Hoogeveen BV Betonmortelcentrale BEMA, Alkmaar Colours en Coatings, Enschede De Hoop Betonstaalcentrale BV, Terneuzen De Hoop Pekso, Terneuzen Dyka BV, Steenwijk Ed Rollenberg en Zn. BV, Zaandam Fabory Group, Tilburg Gebroeders Van Hemert, Leiderdorp Geelhoed Betonbewapening bv, Colijnsplaat HADEK Beton- & Vlechtwerk, Kockengen Haitsma Beton, Kootstertille Hebreu Ijzervlechtbedrijf, s-hertogenbosch Hilti Nederland B.V., Berkel en Rodenrijs Hultafors Group Netherlands BV, Apeldoorn IsoBouw Systems bv, Someren Kennemer Spiralo, Schagen Kingspan Unidek BV, Gemert Kroes Betonvlechtersbedrijf BV, Harderwijk Lazeroms Betonstaalvlechtbedrijf B.V., Roosendaal Loos Betonvloeren Obdam BV, Obdam Martens Beton b.v., Oosterhout Nb MBI Group B.V., Veghel Mebin B.V., s-hertogenbosch Monier B.V., Montfoort Morssinkhof Groep B.V., Hengelo MVM Betonstaal BV, Raamsdonksveer Nispen Lasmij B.V., Sprundel PPG Coatings Nederland B.V. / Sigma Coatings Bouwdivisie Uithoorn, Uithoorn Reinaerdt Deuren bv, Haaksbergen Saint-Gobain Gyproc Nederland, Vianen Spanberg BV, Uitgeest Staja Wapening BV, Hengelo Gld Struyk Verwo, Oosterhout Tilborghs Betonstaal bv, Geldrop V.d. Bosch Beton B.V., Almelo Van Merksteijn International BV, Almelo Van Noordenne Staal B.V., Hardinxveld-Giessendam VBI Verkoop Maatschappij B.V., Huissen Vios Trappen B.V., Driebruggen Vossen Natuursteen, Someren Wadro Drachten B.V., Drachten Wapenings Team Brabant (WTB) BV, Oosterhout Nb Wavin Nederland B.V., Hardenberg Weston Isolatie B.V., Driebergen-rijsenburg Wienerberger bv, Zaltbommel ZND Draad BV, Valkenswaard Deelnemende groothandels A. Timmerman s IJzerhandel B.V., Alkmaar AIC Harderwijk B.V., Harderwijk Baars & Bloemhoff, Zaandam Beer Industrie, Rotterdam Bergschenhoek Groep B.V., Bergschenhoek Berner Produkten BV, Landgraaf Biermans Bouw en Industrie Breda B.V., Breda Biermans Bouw en Industrie Werkendam, Werkendam Bimee Deuren, Noordwijkerhout BMN Bouwmaterialen BV, Nieuwegein BMN Erven Feenstra Sneek, Sneek Borgh BV, Almere BouwCenter Concordia, Meppel BouwCenter HCI B.V., Hengelo Gld BouwCenter Logus, Vlissingen BouwCenter RAB, Oudeschild Bouwplein CarpentierMooren, Aalsmeer Brentjens Handelsonderneming BV, Haelen Breur Ijzerhandel Ceintuurbaan, Rotterdam Breur Ijzerhandel Rivium, Capelle aan den IJssel BrickPoint BV, Arnhem BTN, Elst Burghouwt Bouwbeslag BV, Arnhem Campie B.V., Breda Carpentier Tuinhout, Aalsmeer Cystac, Roosendaal De Carpentier Wonen BV, Aalsmeer De Jager-Tolhoek, Goes De Jong & Roos, Schagen Destil, Tilburg Dirk Stam IJzerwaren, Mijdrecht Dozon, Doetinchem Dubson, Barendrecht Ferney Group, Heerhugowaard Frans de Bruyn bouw industrie - agri, Lexmond Galvano Groothandel BV, Eindhoven Gerrijn BV, Mijdrecht Gerritse Ijzerwaren, Woerden Giebels, Amsterdam GKL Ventilatie Techniek B.V., Leiderdorp Goedkoop Bouwmaterialen, Duivendrecht Gorter Bouwproducten, Wormerveer Govers B.V., Den Helder Groenhart Group B.V., Purmerend Gunters en Meuser, Amsterdam Hakron Nunspeet BV, Nunspeet Harkema bv, Dordrecht Henny van Ommeren, Vierpolders-Brielle Het IJzerhuis, Zaandam Het Onderdeel B.V., Twello Heuvelman Hout B.V., Ouderkerk aan den IJssel Hollandse IJzerwarenhandel, Soesterberg Holtgrefe, Waalwijk Hoornse TimmerFabriek BV, Hoorn Nh Hout- en Bouwproducten van Drimmelen BV, Zwijndrecht Houtgroep Van Drimmelen B.V., Zwijndrecht Houthandel Alblas BV, Moordrecht Houthandel Van Houwelingen BV, Zeist IJzerhandel J.M. Raadsma Dokkum BV, Dokkum IJzerhandel Knoef B.V., Hengelo Ov Jongeneel BV holding, Utrecht Keller s IJzerhandel B.V., Rotterdam Klinkklaar, Groningen Klunder Drachten, Drachten Kroon BV, Hoogezand Kruyt B.V., Leiden Kuipers Bouwmaterialen en Steenhandel B.V., Denekamp Kuipers Hout en Plaatmateriaal B.V., Hardenberg Leeuwbouw, Zwolle Lekkerkerker B.V., Utrecht Leys B.V., Roosendaal Logus Bouw/ en Afbouwmaterialen, Bergen op Zoom LOGUS Roosendaal, Roosendaal Mastermate, Apeldoorn MAWI Beveiliging en Toegangsbeheer BV, Geleen Melse Ijzerh., Tholen (Zld) Miedema Bouwmaterialen, Leeuwarden Mooren Bouwproducten, Roelofarendsveen Nauta Btc, Kollum Neele Bouw & Techniek, Hardenberg Olijslager Verf B.V., Emmen Ottenhof Ijzerhandel BV, Oldenzaal Pijnenburg Bouw en Industrie BV, Tilburg Pimentel Fasteners B.V., Mijdrecht Plieger B.V., Zaltbommel Polvo BV, Zevenbergen PontMeyer N.V., Zaandam Probin Aalsmeer, Aalsmeer Probin Edese IJzerwaren B.V., Ede Gld ProCoatings B.V., Almere Raab Karcher, Tilburg Redblok, Barneveld Regts Professional, Sneek Rensa BV, Didam Rensa Doetinchem, Doetinchem Rexel Nederland BV, Bleiswijk Rijnja Repro, Utrecht Riwal Hoogwerkers B.V., Dordrecht Romijn Ijzerwaren & Gereedschappen Bv, Delft Sakol BV, Lelystad Saris B.V., Twello Scholte & de Vries - Estoppey B.V., Diemen Schriever BV, Groningen SKK Kozijnwacht, Assen Sleutel/Slotenhuis Toller B.V., Rotterdam Sloop- en Boorwerken Dronten B.V., Dronten Solar Nederland BV, Alkmaar Stiho, Nieuwegein Stucshop BV, Emmen Technische Unie BV, Amstelveen Tegelgroep Nederland, Andelst Thermonoord, Gorredijk Timmerfabriek De Brug BV, Zwijndrecht Toolprof, Zevenbergen Ubel, Hengelo Van Buuren, Rijssen Van de Ham Technische Groothandel BV, Nijkerk Van de Pol Hout & Bouwmaterialen, Amersfoort Van der Stad, Wijchen Van der Winkel, Eindhoven Van Dijk Bouw En Techniek, Oss Van Dijk IJzerwaren, Meppel Van Enckevort, Venlo Van Houwelingen Hout Naarden, Naarden Van Keulen Hout- en Bouwmaterialen BV, Amsterdam Van Rumpt, Utrecht

16 30 BOUW EN INSTALLATIE Van Walraven Infra- en Installatiematerialen, Mijdrecht Van Walraven Veldhoven, Veldhoven Van Wijngaarden Groothandel, Sliedrecht Vdh Hardinxveld, Hardinxveld-Giessendam Veldmans Technische Handelsonderneming BV, Tynaarlo Verdouw Bouwproducten, Gouda Verfgroothandel Bevela B.V., Utrecht VERHOLT, Ulft Veris Bouwmaterialen Groep BV, Gorinchem Voerman Nijmegen BV, Wijchen Voestalpine Railpro B.V., Hilversum Voskamp Groep, Almelo Wasco, Twello Weidmüller Benelux B.V., Hilversum Weijntjes, Amsterdam Wijngo Holland BV, Gouda Wildkamp BV, Lutten Witzand Bouwmaterialen, Almelo Würth Nederland B.V., s-hertogenbosch ZEVIJ Necomij, Oosterhout Deelnemende installateurs Bowa Installaties Emmen BV, Emmen Cofely Nederland NV, Bunnik Croon Elektrotechniek B.V., Rotterdam Dijkink Beveiliging Rijssen, Rijssen Dijkink Elektra B.V., Rijssen Dijkman Beheer B.V., Hengelo GLD HOMIJ Technische Installaties bv, Vianen Zh Hummel Beveiliging Emmen, Emmen Hummel Elektra Emmen, Emmen Installatiebedrijf Kerklaan B.V., s-gravendeel Installatieburo Twente B.V., Rijssen N. Reijnen Installatietechniek, Tilburg P. Jansen Installatietechniek B.V., Bergen op Zoom Thermos Installaties, Utrecht Van der Weerd installatietechniek, Franeker Van Losser Installaties, Rijssen Deelnemende materieelverhuurbedrijven Bultena Verreikerverhuur BV, Groningen Kraanverhuur T. Pater b.v., t Harde Kuiphuis Kraanverhuur B.V., Oldenzaal M.J.van Riel BV, Tilburg Sijperda Verhuur BV, Sneek Workx Materieelverhuur B.V, Zoetermeer Deelnemende overige bedrijven Aedes, S-GRAVENHAGE ALcontrol Laboratories, Rotterdam - hoogvliet Bouwend Nederland, Zoetermeer E/D/E Einkaufsbüro Deutscher Eisenhändler GmbH, Wuppertal GS1 Nederland, Amstelveen HB Adviesbureau, Alkmaar NNRD, Drachten Noordelijke Vereniging Burgerlijke & Utiliteitsbouw, Beilen PCC, Medemblik Reisswolf Randstad, Wognum Roele De Vries, Wognum Servorg B.V., Rijswijk Zh Sortiva Alkmaar, Alkmaar Stichting KOVON, Almere Transferro B.V., Zwolle Vereniging Wapeningsstaal Nederland (VWN), Apeldoorn Visser ATR, Harlingen Deelnemende Service Providers 2BA, Utrecht 2Jours BV, Broekland Ov 4PS B.V., Ede Gld Aareon, Emmen Acto Informatisering B.V., Amersfoort Admicom Systems B.V., Veenendaal AGP Business Software, Veghel Arnsoft, Gorredijk ATS Software, Berkel en Rodenrijs Bartels Datastore Automatisering B.V., Purmerend BeMat Automatisering bv, Empe BouwInfosys, Helvoirt Bouwintegratie bv, Emmeloord Centric Construction Solutions, Assen Combil C.A.S., Almere Compano BV, Sneek CRMCompany B.V., Hengelo Ov CTAC B.V., s-hertogenbosch D SOFT Nederland bv, Oosterhout Nb Data Group Europe BV, Nieuwerkerk DataVisual, Enter Didata Automatisering BV, Didam Ecmanage, Rijswijk (zh) Enk Software, Uitgeest ESIZE Netherlands BV, Weesp Exact Software Nederland B.V., Delft EZ-base B.V., Hazerswoude-Dorp Gilde Software, Duiven Herke ICT Group, Alkmaar HSO Enterprise Solutions B.V., Veenendaal IBIS bv, Leidschendam IDB Groep, Woerden Info Support BV, Veenendaal Ingenieursbureau IB BV, Eindhoven Intrisio B.V., Assen J.Th.A. de Bruin Automatisering, Groesbeek Kerridge Commercial Systems, Sliedrecht Kraan Bouwcomputing BV, Capelle aan den IJssel L.I.C. v.o.f, Leerdam Locosoft B.V., Heeten Matrix Software, Nijmegen Movin U BV, Uden MSG Nederland N.V., Raamsdonksveer NCCW B.V., Almere NewMerce B.V., Zaltbommel Novaq B.V., Best Onetrail BV, Zeist PCA Mobile, Raalte Piramide Groep, Almere Proquro BV, Barneveld Proteus Systems Europe BV, Waardenburg RDC Group, Amsterdam Ricoh Nederland B.V., s-hertogenbosch Seeburger Benelux B.V., Schiphol-rijk SETZ Automatisering B.V., Haren Gn SRC System Integrators BV, Hoorn Nh Syntess Software, Zierikzee Twinq VvE Software, Oosterhout nb Unit4 Busines Software B.V., Sliedrecht VANAD Group, Capelle aan den IJssel VanMeijel Automatisering bv, Emmeloord Viadata Automatisering B.V., Heerenveen VWC Genemuiden, Genemuiden Westcoast Service Group B.V., Dordrecht WhiteVision, Breda XiTec Automatisering, Waddinxveen ZET solutions, Lelystad Deelnemende Vastgoedonderhoudsbedrijven Lefier De Kern, Sappemeer St. Woonbedrijf ieder1, Deventer Wonen Zuid, Roermond Woningvereniging Nederweert, Nederweert WoonFriesland, Grou WoonGoed 2-Duizend, Reuver 1e klas Schilders, Zaandam Caspar de Haan Schildersbedrijf B.V., Eindhoven Dictus Schilderwerken BV, Zundert Huipen DOS B.V., Heemskerk Janssen van Bergen Schildersbedrijf B.V., Venlo Kloet Vlaardingen b.v., Vlaardingen Kranendonk Schilders B.V., Noordwolde Fr Lindhout schilder-vastgoedonderhoud, Bergen op zoom Manders Totaal Schilderwerken bv, Helmond Peter Wijns Schilderwerken, Eijsden Prins Schilderwerken B.V., Ede Gld Schildersbedrijf Somers B.V., Tilburg Schilderwerken de Boer Obdam b.v., Obdam Schilderwerken van de Velde, Bergambacht Steven Jansen b.v. onderhoud en schilderwerk, Apeldoorn SW B.V., Almelo Van der Valk Schilders B.V., Poeldijk Vazet partner en onderhoud BV, Lelystad Weijman Vastgoedonderhoud B.V., Veenendaal Wits Vastgoedonderhoud Nederland, Drachten Wolters BV Schildersbedrijf, Deventer ETIM deelnemers 3M Nederland, Zoeterwoude ABB B.V., Ede GLD Acto Informatisering B.V., Amersfoort Admicom Systems B.V., Veenendaal Alphatronics BV, Nijkerk GLD Anjo BV, Beverwijk Attema BV Kunststoffenindustrie, Gorinchem Attiva Lichtprojecten, s-gravenhage Bailey Electric & Electronics BV, Oosterhout NB Belimo Servomotoren B.V., Vaassen Belpa BV, Harderwijk Bergschenhoek Luchtcomfort, Bergschenhoek Biddle BV, Kootstertille Biral pompen BV, Amersfoort Black Box Network Services BV, Utrecht BMT Brekelmans Techniek B.V., Tilburg BRControls Nederland BV, Zwolle Burgerhout BV, Assen Cable Masters, Rijswijk ZH Cadac Group, Heerlen Comari Holland, Didam Cox Geelen BV, Eijsden Damen Shipyards, Gorinchem Damixa Nederland BV, s-hertogenbosch Danfoss BV, Schiedam Draka (Prysmian Netherlands), Delft Durinck BV, Dordrecht Dyka BV, Steenwijk Eaton Holec, Hengelo OV Eaton Moeller, Zaltbommel Econosto, Capelle aan den ijssel Eldon NV, Drachten Enk Software, Uitgeest Eriks Holding, Alkmaar Eupendis Nederland BV, Zeewolde Fabory Group, Tilburg Fagerhult, Houten Finder Relais Nederland BV, Amsterdam Flamco Group, Bunschoten-spakenburg Geberit BV, Nieuwegein Gouda Holland, Haastrecht Grundfos Nederland BV, Almere Gunneman BV, Hattem Hateha Elektrotechnische Handelsonderneming B.V., Hazerswoude-rijndijk Hazal Pijpbeugels, Utrecht Hemmink BV, Zwolle Henco Industries NV, Herentals Henrad (Caradon Heating Europe), Herentals HK Electric BV, Hedel Honeywell Building Controls Europe, Amsterdam Hurkmans Plaatwerk (HPL), Beek en donk IMI Hydronic Engineering B.V., Alphen aan den rijn Intronics BV, Barneveld Itho Daalderop BV, Schiedam J. de Beer BV, Sanitair en C.V. Onderdelen, Barneveld Jacs. Koopman B.V., Wijk bij duurstede Jaga Konvektco Nederland BV, s-hertogenbosch Jobarco, Benthuizen Kennemer Spiralo, Schagen Klemko Techniek BV, Soest KSB Nederland BV, Zwanenburg KWx BV, Oud-beijerland Lagotronics BV, Venlo Legrand Nederland B.V., Boxtel Maasland Groep, Sleeuwijk Müpro Nederland BV, Kerkrade Nathan Import-Export B.V., Duiven Nedelko BV, Barendrecht Nexans Nederland BV, Schiedam NIBE Energietechniek B.V., Oosterhout NB Norton / Spaapen Handelmaatschappij BV, Montfoort ODS B.V., Barendrecht Omron Electronics BV, Hoofddorp Osram Benelux, Capelle Aan Den IJssel Oventrop GmbH & Co. KG, Utrecht PEHA Elektro BV, Arnhem Pentair Engineered Electrical & Fastening Solutions, Tilburg Philips Nederland BV, Eindhoven Phoenix Contact BV, Zevenaar Pilz Nederland, Vianen UT PM Komponenten, Doetinchem Remeha BV, Apeldoorn Rettig Belgium NV / Radson, Zonhoven Rittal BV, Zevenaar Robot vloerverwarming, Papendrecht Schneider Electric BV, Hoofddorp Schneider Electric IT Logistics Europe Ltd, Vianen UT Socomec BV, Houten Soler & Palau BV, Breda Solid Air Luchtverdeeltechniek BV, Amsterdam Sphinx, Maastricht Spirair Luchttechniek, Nijkerk GLD Stabiplan, Bodegraven SyncForce, Eindhoven Syntess Software, Zierikzee Thermoscreens, Woubrugge Thomas & Betts Benelux B.V.B.A, Sint-Genesius-Rode TKF Twentsche Kabelfabriek BV, Haaksbergen Trox Nederland BV, Spijk Gem Lingewaal TYCO Building Services Products, Enschede Ubbink bv, Doesburg Van Lien / Thomas & Betts Netherlands BV, Barendrecht Velu Ventilatietechniek BV, Sappemeer Vercoma, Wormerveer VSH Fittings BV, Hilversum Walraven BV, Mijdrecht Wavin Nederland B.V., Hardenberg Weidmüller Benelux B.V., Hilversum Wienerberger bv, Zaltbommel WILO Nederland B.V., Westzaan Würth Nederland B.V. holding, s-hertogenbosch Xella Nederland BV, Vuren Zehnder Group Nederland BV, Zwolle

17 ETIM SALES Dé standaards voor classificatie en communicatie! Edisonstraat PK Zevenaar T info@ketenstandaard.nl