Eneco Halfjaarbericht 2008

Transcriptie

1 Eneco Halfjaarbericht 2008

2

3 Eneco op koers Bijzonderheden eerste halfjaar 2008 Totale omzet stijgt met 7% tot 2,6 miljard Stijging volumes in eerste helft 2008 van alle producten Prinses Amaliawindpark geopend Veel duurzame initiatieven gestart Bijna 25% van klanten op Ecostroom Wet Onafhankelijk Netbeheer geïmplementeerd

4 Inhoudsopgave 3 Kengetallen 4 Organisatieverandering 5 Financiële resultaten eerste halfjaar Geconsolideerde winsten verliesrekening 9 Geconsolideerde balans 10 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 11 Eneco Holding 13 Eneco kernbedrijven

5 Eneco halfjaarbericht Kengetallen bedragen in miljoen Eerste halfjaar 2008 Eerste halfjaar 2007* Resultaten Totale omzet Omzet energie Brutomarge energie Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen Bedrijfsresultaat Nettoresultaat Kasstroom uit operationele activiteiten Vermogen Investeringen in materiële vaste activa Eigen vermogen Rentedragende schulden Totaal vermogen Ratio s Eigen vermogen / totaal vermogen 42,8% 44,4% Rendement op werkzaam vermogen 9,6% 12,5% Interest coverage rate 8,3 10,1 Medewerkers Aantal FTE s per einde periode Verkoopvolumes Elektriciteit (GWh) Gas (miljoen m 3 ) Warmte (TJ) Geen accountantscontrole toegepast. * Cijfers eerste halfjaar 2007 zijn voor vergelijkingsdoeleinden aangepast.

6 4 Eneco halfjaarbericht 2008 Organisatieverandering Transparante, slagvaardige organisatie De in 2007 bij Eneco ingezette reorganisatie die tot de vorming van drie kernbedrijven heeft geleid, is medio 2008 vrijwel afgerond. Vanaf 1 juli 2008 is de holding omgevormd tot een financieel-strategische holding. De drie kernbedrijven krijgen een vergaande verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de strategie en de operatio nele taken. Zij hebben een duidelijke strategische focus op hun eigen productmarkt combinaties. Het energiebedrijf Eneco is het productie- en leveringsbedrijf. Eneco NetBeheer gaat verder onder de naam Stedin. Infra verzorgt in opdracht van Stedin en andere opdrachtgevers de realisatie en het onderhoud van de energieinfrastructuren. De overkoepelende thema s blijven verduurzaming, verticale integratie in schone fossiele elektriciteitsproductie en operational excellence. Vanaf 1 januari 2008 heeft de interne rapportage reeds langs de lijn van de kernbedrijven plaatsgevonden zoals in dit halfjaarbericht is weergegeven. ENECO Holding N.V. Raad van Commissarissen Raad van Bestuur Raad van Commissarissen Staf holding Eneco Infra Stedin Directie Directie Directie Staf Staf Staf Eneco New Energy Eneco Energy Trade Eneco Nederland Eneco Installatiebedrijven Eneco International Infra Stedin

7 Eneco halfjaarbericht Financiële resultaten eerste halfjaar 2008 Omzet energie stijgt Algemeen Het nettoresultaat over het eerste halfjaar 2008 is uitgekomen op 163 miljoen, een daling van 46 miljoen (22%) ten opzichte van vorig jaar. Het bedrijfsresultaat van 250 miljoen ligt 43 miljoen (15%) onder het niveau van De belangrijkste oorzaak van deze daling betreft een eenmalig positieve bijzondere post in 2007 van 31 miljoen en een lager bedrijfsresultaat van de netbeheerder Stedin van 26 miljoen. De omzet energie is met 6,5% gestegen tot ruim 2,4 miljard. Deze stijging is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan een hoger verkoopvolume, vooral in de zakelijke markt; de verkoopprijzen lagen in de eerste helft van 2008 veelal op een lager niveau dan in dezelfde periode van De brutomarge uit energieverkopen stijgt per saldo met ongeveer 6 miljoen Omzet Brutomarge eerste halfjaar 550 eerste halfjaar (x 1 miljoen) 440 (x 1 miljoen) Warmte 220 Warmte 500 Gas 110 Gas Elektriciteit Elektriciteit De bedrijfskosten in de eerste helft van 2008 liggen op een hoger niveau dan in de vergelijkbare periode in Deze toename ligt in lijn met de gerealiseerde omzetstijging en houdt mede verband met de eerdergenoemde bijzondere post van 31 miljoen in In 2008 heeft Eneco een meerderheidsbelang genomen in de windparkprojectontwikkelaar Air Energy (België). Na overname van de aandelen van de directie is een succesvol bod gedaan op de overige aandelen die op de Alternext in Brussel genoteerd staan. Met deze acquisitie is direct 55 MW aan opgesteld windvermogen toegevoegd aan de portfolio en beschikt Eneco over een aanzienlijke pijplijn aan windprojecten in voorbereiding.

8 6 Eneco halfjaarbericht 2008 Energiebedrijf Het energiebedrijf van Eneco is het kernbedrijf dat de handel, inkoop, levering en productie van energie verzorgt, alsmede de installatie en onderhoud van warmwateren verwarmingsinstallaties. De focus van het kernbedrijf ligt op de ontwikkeling en exploitatie van duurzame energieprojecten via de business unit New Energy. Voor de internationale activiteiten is een aparte business unit opgezet. In de eerste helft van 2008 is binnen en buiten Europa intensiever dan ooit tevoren gewerkt aan energieprojecten. Veel projecten hebben zeer lange doorlooptijden en zullen pas op termijn bijdragen aan de omzet en resultaten van Eneco. De leveringsomzet ligt met 2 miljard bijna 8% boven vorig jaar. De brutomarge is gestegen met 9% tot 232 miljoen. Het bedrijfsresultaat bedraagt 121 miljoen, een toename van 31%. De omzetstijging is grotendeels te danken aan een sterke toe name van de verkoop van elektriciteit, en dan met name aan de zakelijke markt. Ten opzichte van eind 2007 is 4% van het aantal klanten overgestapt op Ecostroom. Vrijwel een kwart van de Eneco-klanten in het kleinverbruikerssegment is nu Ecostroomklant. Het aandeel van groene stroom bij zakelijke klanten neemt ook verder toe. Binnenkort zal dat aandeel 10% bedragen. De omzet in België is in het eerste halfjaar meer dan verdubbeld ten opzichte van De handels- en productieactiviteiten worden uitgevoerd door de business unit Eneco Energy Trade. Zowel de handelsactiviteiten voor eigen rekening als de totale productieportfolio, waaronder het offshore Prinses Amaliawindpark en de Rijnmond Energie Centrale, zijn positief. Infra Het kernbedrijf Infra heeft het afgelopen halfjaar nauw samengewerkt met de Eneco netbeheerder Stedin B.V. om per 1 juli 2008 volledig te voldoen aan de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON). Hierbij ontstaat een zelfstandig Infrabedrijf dat nu nog alle opdrachten van Stedin uitvoert, maar in de nabije toekomst deze opdrachten deels in concurrentie moet zien te verkrijgen. Daarvoor wordt het Infrabedrijf opnieuw ingericht met twee krachtige business units: Service Provider en Projecten. Een nieuwe afdeling Business Development zal zich vooral richten op het verkrijgen van commerciële opdrachten buiten de Eneco Holding. Infra heeft in de eerste helft van 2008 veel aandacht besteed aan opleidingen, zoals op het gebied van veiligheid. Daarnaast vroeg de uitvoering van reorganisatieprojecten als gevolg van de WON veel aandacht. Stedin (netbeheerder) Per 1 juli 2008 heeft Eneco NetBeheer zijn naam gewijzigd in Stedin. Eneco heeft ervoor gekozen om de infra-activiteiten los van de netbeheerder te positioneren en Stedin minimaal de wettelijke taken als netbeheerder te laten uitvoeren. Met terugwerkende kracht tot 1 januari 2008 heeft Stedin het economisch eigendom van alle gereguleerde materiële vaste activa verworven. Daarnaast is de overgang gerealiseerd van het personeel, dat nodig is voor de uitvoering van de kerntaken door Stedin. Dit zijn ver eisten van de WON.

9 Eneco halfjaarbericht Duurzame energie uit wind Prinses Amaliawindpark Eind 2007 leverde het offshore Prinses Amaliawindpark in de Noordzee bij IJmuiden zijn eerste stroom aan het elektriciteitsnetwerk. Bij een volledige productie van kwh per jaar levert het park voldoende stroom voor zo n Nederlandse huishoudens. Zodoende wordt de uitstoot van 225 duizend ton CO 2 bespaard. In juni is het park met alle zestig molens, met een totale capaciteit van 120 MW, in bedrijf genomen. Het park beslaat een oppervlakte van 14 vierkante kilometer op 23 kilometer uit de kust van IJmuiden. De brutomarge uit hoofde van de distributie van elektriciteit en gas is met ongeveer 16 miljoen afgenomen naar 355 miljoen. Doordat de bedrijfskosten met 12 miljoen zijn gestegen, is het bedrijfsresultaat van Stedin over het eerste halfjaar 2008 uitgekomen op 150 miljoen, een daling van 26 miljoen ten opzichte van de vergelijkbare periode in Werkkapitaal en financiering Het werkzaam vermogen is ten opzichte van eind 2007 gestegen met 260 miljoen tot miljoen. De twee belangrijkste oorzaken zijn de acquisitie van de Belgische windmolenontwikkelaar Air Energy en de toegenomen handelsposities. Eind 2007 was de stand van de marginstortingen op energiecontracten nog 35 miljoen; per 30 juni 2008 waren de stortingen omgedraaid naar ontvangsten ten bedrage van 120 miljoen. De rentedragende schulden per 30 juni 2008 bedragen miljoen tegenover miljoen een jaar eerder. De netto financiële lasten komen uit op 30 miljoen ( 29 miljoen in 2007). Vooruitzichten Gezien de huidige onzekerheid in de gerelateerde energiemarkten, alsmede de onzekerheid als gevolg van de verplichte splitsing van het bedrijf en de effecten van de interne voorbereiding daarop, vindt Eneco het niet verantwoord een uitspraak te doen over de financiële vooruitzichten voor geheel 2008.

10 8 Eneco halfjaarbericht 2008 Geconsolideerde winst- en verliesrekening x 1 miljoen Eerste halfjaar 2008 Eerste halfjaar 2007 Omzet energie Inkoop energie Brutomarge energie Overige opbrengsten Brutomarge en overige opbrengsten Bedrijfskosten Bedrijfsresultaat Resultaat geassocieerde deelnemingen 2 0 Financiële baten en lasten Resultaat voor belastingen Belastingen Nettoresultaat Geen accountantscontrole toegepast.

11 Eneco halfjaarbericht Geconsolideerde balans x 1 miljoen 30 juni 2008* 31 december 2007 Activa Vaste activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen Vlottende activa Totaal activa Passiva Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende niet-rentedragende schulden Lang- en kortlopende rentedragende schulden Kortlopende niet-rentedragende schulden Totaal passiva * Geen accountantscontrole toegepast.

12 10 Eneco halfjaarbericht 2008 Geconsolideerd kasstroomoverzicht x 1 miljoen Eerste halfjaar 2008 Eerste halfjaar 2007* Bedrijfsresultaat Afschrijvingen en bijzondere waardemutaties Mutatie voorzieningen 3 2 Mutatie werkkapitaal Overige mutaties Kasstroom uit operationele activiteiten Acquisitie dochterondernemingen en geassocieerde deelnemingen Investeringen in materiële vaste activa Investeringen in overige vaste activa 1 7 Overige mutaties in vaste activa 6 56 Kasstroom uit investeringsactiviteiten Dividendbetalingen Mutatie minderheidsbelang derden 24 0 Mutatie lang- en kortlopende rentedragende schulden Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin periode Liquide middelen einde periode Geen accountantscontrole toegepast. * Cijfers eerste halfjaar 2007 zijn voor vergelijkingsdoeleinden aangepast.

13 Eneco halfjaarbericht Eneco Holding Kwaliteit in stijgende lijn Klanttevredenheid Door een gestructureerde aanpak en veel managementaandacht verloopt de behandeling van klachten steeds beter. Eneco heeft het IKM-3000-keurmerk behaald voor klantgericht klachtenmanagement. In de beoordeling telt de stem van de klant volwaardig mee naast algemene managementfactoren. Dat de opgaande lijn structureel is, blijkt ook uit de meting die de Energiekamer van de NMa heeft gedaan. Hierin is beoordeeld of de kwaliteit van de klachtenafhandeling van de tien grootste energieleveranciers is verbeterd ten opzichte van 2005 en In september worden de uitkomsten verwacht. Eneco ziet de resultaten van het onderzoek vol vertrouwen tegemoet. Uit eigen metingen in het zakelijke segment blijkt dat de klanttevredenheid verder is toegenomen. Gemiddeld is 81% van de zakelijke klanten (zeer) tevreden (2007: 78%). Op de aspecten waarover minder tevredenheid heerst wordt momenteel actie ondernomen. In de huishoudelijke markt komt de klanttevredenheid uit op 80% (zeer) tevreden klanten, een stijging ten opzichte van eerdere metingen (2007: 75%). Veiligheid De brede focus op veiligheid werpt vruchten af. Er is een duidelijk positieve trend zichtbaar in het eerste halfjaar vergeleken met het eerste halfjaar Het veiligheidsbewustzijn is zowel intern als bij onze leveranciers toegenomen. In de eerste zes maanden deden zich vijftien incidenten met verzuim voor. Dit is een halvering ten opzichte van het eerste halfjaar Programmabureau Corporate Accounts Duurzaam Eneco ondersteunt het Rotterdam Climate Initiative van harte. Het Programmabureau Corporate Accounts Duurzaam coördineert de contacten met alle betrokken partijen die achter het RCI staan. Hierdoor kunnen wij dit partnership slagvaardig en proactief invullen.

14 12 Eneco halfjaarbericht 2008 Overdracht hoogspanningsnetten De overdracht van het beheer van de hoogspanningsnetten (150 kv-net) aan TenneT heeft vertraging opgelopen. Noch de deadline van 1 januari noch die van 1 juli is gehaald. Een complicerende factor bij de overdracht van het beheer zijn de cross border leases die op deze netten zijn afgesloten. Er wordt getracht een vorm van beheerovereenkomst overeen te komen waarvoor geen toestemming nodig is van de Amerikaanse investeerders in deze cross border leases. Het streven is om een en ander uiterlijk 1 oktober 2008 afgerond te hebben. Juridische procedure tegen splitsing Eneco heeft een juridische procedure aangespannen tegen de Staat der Nederlanden over de invoering van het zogenaamde groepsverbod. Partijen hebben argumenten uitgewisseld en standpunten ingenomen. Momenteel is het proces in de fase gekomen waarin partijen hun wederzijdse standpunten nog eens kunnen toelichten en de rechter vragen kan stellen. ICT De organisatieverandering heeft grote invloed op de inrichting van onze proces- en informatiearchitectuur. Tevens is besloten dat het beheer van de basisinfrastructuur per 1 oktober overgaat van Atos Origin naar Cap Gemini, als uitkomst van de Europese aanbesteding die wij hiervoor hadden uitgeschreven.

15 Eneco halfjaarbericht Eneco kernbedrijven Duurzame positie in de markt Energiebedrijf Het energiebedrijf Eneco levert ruim twee miljoen zakelijke en huishoudelijke klanten gas, elektriciteit en warmte. In dit kernbedrijf zijn tevens de productieactiviteiten, gasshipping, alsmede het service- en meetbedrijf en de installatiebedrijven (hoofdzakelijk verwarmings- en warmwatertoestellen) ondergebracht. Eneco Nederland Zakelijke markt Ondanks hevige concurrentie en gestaag stijgende energieprijzen zijn wij erin geslaagd ons marktaandeel te vergroten in de zakelijke markt, vooral in het overheidssegment. Ons relatiebeheer, uitstekende service en informatievoorziening liggen ten grondslag aan dit commerciële succes. Agro Energy, dat zich met haar producten primair richt op de tuindersbranche, is ook bijzonder succesvol. Ondanks stijgende energieprijzen blijven de verkopen aantrekken. Dit geldt eveneens voor de handelsproducten AgroTradeGas en AgroTradePower. Bevredigend is dat de verkoop van duurzame energie in het zakelijke segment stijgt. Circa 10% van het totale op de zakelijke markt afgezette volume is nu duurzaam. In het verlengde van de belangstelling voor duurzame energie biedt Eneco een product om de CO 2 -uitstoot van een bedrijf in kaart te brengen, Climate Footprint. Bij een aantal grote klanten loopt momenteel een pilot met dit product. Dit gebeurt ook in het kader van het Rotterdam Climate Initiative door het consortium Eneco, Academic Centre transport, TU Delft en 14B in het Rotterdamse gebied. De tweede helft van 2008 gaan wij Climate Footprint actief in de markt zetten. Retail Door een scherp prijsbeleid behoort Eneco tot de voordeligste energieleveranciers van Nederland zoals ook blijkt uit onafhankelijk onderzoek. Het streven van Eneco is om energie betaalbaar te houden voor iedereen. In principe geven wij het inkoopvoordeel dat wij weten te realiseren door aan onze klanten. Per 1 januari 2008 hebben wij daardoor bijna al onze elektriciteitstarieven kunnen verlagen, terwijl het tarief voor gas slechts licht steeg. Per 1 juli 2008 zijn onze elektriciteitstarieven evenmin gestegen, in tegenstelling tot de bewegingen in de markt. Vanwege gestegen inkoopprijzen moest Eneco het leveringstarief voor gas en warmte wel aanpassen. Eneco blijft Ecostroom aanbieden voor dezelfde prijs als gewone elektriciteit.

16 14 Eneco halfjaarbericht 2008 Duurzame energie uit biomassa Diksmuide (België) Eneco heeft in België de eerste van een serie biomassavergistingscentrales geopend. Van deze installaties, die ontwikkeld zijn door EcoProjects, zijn er de komende jaren twintig tot veertig gepland, zowel bij de industrie als in de landbouw. Het gaat om installaties van 3 tot 6 MW. Dit gaat zorgen voor groene stroom voor meer dan gezinnen. Tegelijk met onze nieuwe huisstijl en logo hebben wij een nieuwe reclamecampagne gelanceerd onder het motto We gaan vooruit. In deze campagne worden de duurzame ambities van Eneco onderstreept. In het tweede kwartaal brachten wij een reclamespot uit over zonne-energie, inhakend op de Stimuleringsregeling Duurzame Energie die per 1 april 2008 van kracht werd. Zonnepanelen vallen onder deze regeling. Wij bieden onze klanten een speciale service bij de aanschaf van zonnepanelen. Wij vragen uit hun naam de subsidie aan om daarmee de beslissingsdrempel zo laag mogelijk te maken. We hebben ruim vijfhonderd aanvragen ingediend bij Senternovem. Ons quotum is daarmee bereikt. De nieuwe nota die wij al bij kleinzakelijke gebruikers hebben ingevoerd, is met ingang van het tweede kwartaal ook naar particuliere klanten verstuurd. Deze sterk vereenvoudigde factuur biedt snel inzicht in totaalbedrag, nieuwe maandtermijn en het verbruik ten opzichte van het vorige jaar. De onlineversie van de nota die in het volgende kwartaal geïntroduceerd wordt, is identiek aan de papieren versie. Het doel is dat zo veel mogelijk klanten overstappen op de digitale versie. Dit zal leiden tot een forse vermindering van het papiergebruik. Klantenservice De invoering van het nieuwe marktmodel is goedgekeurd door de Tweede Kamer. Verschillende projectteams bereiden de organisatie al enige tijd voor op de nodige aanpassingen aan onze processen en systemen. Het gaat allereerst om de invoering van het capaciteitstarief per 1 januari Hierbij worden de kosten van transport onafhankelijk van het daadwerkelijke verbruik. Deze kosten worden dan bepaald door de aansluitwaarde van een aansluiting. Een tweede verandering is de invoering van het leveranciersmodel, waarschijnlijk per 1 januari De klant ontvangt dan nog slechts één nota van zijn energieleverancier voor zowel de kosten van transport als verbruik. Beide maatregelen betekenen uiteindelijk een aanzienlijke vereenvoudiging van de administratieve processen binnen de sector. Het derde project betreft de invoering van het nieuwe metermarktmodel met daarbij de invoering van slimme meters. De wetgever heeft aanvullende specificaties afgedwongen voor de slimme meter, waardoor de grootschalige uitrol van dit project met twee jaar kan worden vertraagd. Eneco zal de geplande uitrol laten doorgaan met de huidige slimme meters op nieuwbouwlocaties en als sprake is van meterwisseling. Het geplande aantal van voor 2008 zal echter niet gehaald worden. Met de plaatsing van slimme meters op ruim locaties in het eerste halfjaar komt het totale aantal geplaatste meters per medio 2008 uit op

17 Eneco halfjaarbericht Eneco Energy Trade Elektriciteitsproductie Pergen, de moderne warmtekrachtcentrale op het terrein van Shell Pernis, staat op het punt om in productie genomen te worden. Air Liquide levert daaruit stoom en elektriciteit aan Shell. Eneco neemt alle overige elektriciteit af van deze schone centrale, die een capaciteit heeft van 250 MW. Gasshipping Onze activiteiten in gasshipping verlopen voorspoedig. In dat kader hebben wij voor de kortere termijn extra gasopslag geboekt in Nederland en Duitsland. Verder voeren we verkennende besprekingen in de ons omringende landen om opties voor opslag te krijgen voor de langere termijn. Ook voor Belgische klanten zij wij gestart met gasshipping. Eneco New Energy Eneco New Energy (voorheen Eneco Milieu) realiseert de uitbreiding van het aandeel duurzame energie in het totale leveringsportfolio. Dit gebeurt door te participeren in projecten of door het afsluiten van langlopende inkoopcontracten met als energiebronnen wind, biomassa, zon of waterkracht. Wind Eneco schaalt haar activiteiten in windenergie snel op. Het totale vermogen opgewekte elektriciteit uit wind bedraagt 600 MW per medio 2008, een verdubbeling ten opzichte van een jaar geleden. Nederlands grootste offshorewindpark op de Noordzee, het Prinses Amaliawindpark, is in juni officieel geopend. De eerste vijf maanden van het jaar is de productie stapsgewijs opgestart. Uiteindelijk leveren de zestig windturbines met een gezamenlijk vermogen van 120 MW voldoende elektriciteit voor huishoudens (435 GWh). Eneco neemt al deze stroom af. Het is de eerste van de grootschalige investeringen in windenergie die Eneco gepland heeft. Steeds meer windenergie Wij hebben de vergunningaanvraag/mer voor de realisatie van een tweede offshorewindpark in het Nederlandse deel van de Noordzee in juni ingediend. Dit windpark willen wij realiseren op circa 30 km uit de kust ter hoogte van Den Helder. Het park, genaamd Callantsoog-Noord, zal bestaan uit 101 turbines van elk 3 MW. Dit is ongeveer tweeënhalf keer de omvang van het Prinses Amaliawindpark. In overleg met de in het Rotterdam Climate Initiative samenwerkende partijen (gemeente Rotterdam, Havenbedrijf Rotterdam, Deltalinqs en DCMR) en de provincie Zuid-Holland, onderzoekt Eneco de mogelijkheden voor realisatie van onshore, nearshore en offshore windturbines bij Maasvlakte 2. In het bijzonder worden de mogelijkheden onderzocht voor realisatie van een windpark van circa 300 MW op en nabij de Maasvlakte 2. Door de overname van het Belgische Air Energy komt de windproductiecapaciteit van Eneco in België uit op 55 MW. In april heeft Air Energy een vergunningaanvraag ingediend voor een offshorewindpark met een vermogen van 420 tot 630 MW. Het park is gepland op zo n 30 km uit de Belgische kust. De start van de bouw is voorzien in Biomassa Met Nedalco onderzoeken wij of de ontwikkeling van een vergister met een vermogen van circa MWe haalbaar is. De uitkomsten zijn dit jaar bekend. Wij onderzoeken verder de mogelijkheid van het toepassen van biomassacentrales op locaties waar stadsverwarming wordt toegepast, onder meer in Zwolle en Delft. Ook participeren wij in diverse projecten voor de verdere ontwikkeling van vergisters.

18 16 Eneco halfjaarbericht 2008 Achterwaartse integratie in de biomassaketen blijft een punt van aandacht. Met Grontmij en HVC wordt samengewerkt om Nederlandse biomassabronnen vast te leggen. In andere werelddelen zoeken wij naar mogelijkheden om langlopende inkoopcontracten voor woodpellets af te sluiten. Geothermie In 2009 worden in Den Haag 2 kilometer diepe boringen naar aardwarmte gedaan voor het eerste Nederlandse aardwarmteproject voor woningbouw. In 2010 kan de aardwarmte daadwerkelijk voor huishoudelijk gebruik worden benut. Totaal worden woningen door Eneco van deze warmte voorzien. In dit project wordt samengewerkt met de gemeente Den Haag, E.ON en drie wooncorporaties. Zon-PV De markt voor Zon-PV ontwikkelt zich snel in Europa. Eneco heeft in Nederland tot nu toe 40% van het totaal geïnstalleerde vermogen gerealiseerd. Onze opstelling voor Nederland is echter terughoudend in verband met het beperkte stimuleringsbeleid. In België is dit beleid gunstiger. Hier ontwikkelen wij samen met Dexia Bank zonneprojecten. Ook kunnen wij hier als hoofdaannemer of investeerder deelnemen aan grote Zon-PV-projecten. Ook in andere Europese landen, vooral Frankrijk, zien wij mogelijkheden. Warmte De gemeentes Delft en Rotterdam onderzoeken de haalbaarheid van een doorstart van hun warmtebedrijf. De gemeente Delft is al in een verder gevorderd stadium in de besluitvorming die nog dit jaar haar beslag krijgt. Het nieuwe warmtebedrijf zal warmteproductie, -distributie en -levering in delen van Delft gaan realiseren. De volledige uitvoering zal door Eneco gebeuren in een speciaal daartoe op te richten dochter. In dit bedrijf participeren naast Eneco ook de gemeente en vier Delftse woningcorporaties. De warmtewet is aangenomen door de Tweede Kamer en zal nog door de Eerste Kamer worden behandeld. Mede door de inbreng van Eneco, de grootste warmteleverancier van Nederland, zorgt de wet nu voor stimulering van klimaatvriendelijke warmteprojecten én voor voldoende consumentenbescherming. Om private investeringsinitiatieven beter mogelijk te maken zijn tekstaanpassingen in het wetsvoorstel gewenst. Greenlab Greenlab, de joint venture waarin Eneco en Greenchoice gelijke belangen hebben, richt zich op de verdere ontwikkeling van Climate Footprint en kleinschalige windenergie. Greenlab participeert in het testveld Kleine Windmolens in het Zeeuwse Schoondijke. De eerste testresultaten worden verwacht in oktober Op basis daarvan kan Eneco bepalen hoe zij de verdere introductie van kleine windmolens voor stedelijke toepassing gaat inrichten. Internationale focus Eneco Internationaal De business unit Eneco Internationaal richt zich op expansie van onze kernactiviteiten in het buitenland. Aangezien deze activiteiten een steeds duurzamer karakter krijgen, doet zij dit in nauwe samenwerking met de business unit Eneco New Energy. Buiten Europa ligt de focus op projecten die te maken hebben met achterwaartse integratie in de biomassaketen. In de meeste Noordwest-Europese landen worden initiatieven ontplooid op het gebied van duurzame energieopwekking, vooral gericht op offshore- of onshorewindparken, biovergisting, hydro-installaties, geothermie of zonnepanelen. In België is Eneco het

19 Eneco halfjaarbericht Duurzame energie uit drie schone bronnen Ecopark Het Ecopark in Waalwijk is een uniek initiatief op het gebied van duurzame energie in Nederland. In het park worden drie verschillende vormen van duurzame energie op grote schaal gecombineerd. Het oude afval op de voormalige stortplaats aan de Gansoyensesteeg wordt omgezet in biogas. Daarnaast is er op de stortplaats een zonnecentrale met zonnepanelen geplaatst en zorgen vijf windturbines voor duurzame energie. Het Ecopark levert een bijdrage van ongeveer 8,5 MegaWatt aan de duurzame elektriciteitsvoorziening in Nederland, wat voldoende is om huishoudens van duurzame stroom te voorzien. verst gevorderd in deze ontwikkeling: de omzet in het eerste halfjaar is meer dan verdubbeld ten opzichte van De Belgische Eneco-organisatie groeit navenant en heeft inmiddels een omvang van 40 fte. Eneco Frankrijk is in een opstartfase. Er zijn lokale medewerkers aangesteld om een marktverkenning uit te voeren gericht op duurzame elektriciteitsproductie met accent op windenergie en kleinschalige waterkracht. Eneco Installatiebedrijven Eneco Installatiebedrijven biedt een pakket energiegerelateerde diensten aan zowel kleinverbruikers als woningbouwcorporaties. Service, onderhoud en installatie zijn de kernactiviteiten. Eneco Installatiebedrijven profiteert van de toenemende vraag vanuit woningbouwverenigingen. In Utrecht en Noord-Holland zijn de orderportefeuilles goed gevuld. Zuid-Holland loopt hierop nog wat achter. De vraag naar certificering van particuliere woningen voor het energielabel valt tegen. Het ontbreken van handhaving hierop is de belangrijkste oorzaak. De verkoop van zonnepanelen komt nog niet tot grote ontwikkeling. De eisen die gesteld zijn aan het verstrekken van subsidie vooral het plaatsen van een extra digitale meter werken drempelverhogend. De regie op de ontwikkeling en de lancering van de HRe-ketel wordt bij Eneco voortaan verzorgd door Eneco Installatiebedrijven. Er zijn inmiddels veertig HRe-ketels op proef geplaatst bij medewerkers van Eneco en inwoners van Ameland, in het kader van Duurzaam Ameland. De eerste ervaringen zijn positief. Infra Infra profileert zich als toonaangevend in technische dienstverlening op het gebied van toekomstbestendige energie-infrastructuren. In de loop van de tweede helft van 2008 presenteert Infra haar nieuwe naam en huisstijl. CityTec, de zakelijke installateur van verkeersregel systemen, openbare verlichting en buitenreclame, maakt deel uit van dit kern bedrijf. Infrastructuur in bekwame handen Infra heeft een sterk commerciële focus. Naast opdrachten voor Stedin levert Infra complete oplossingen voor boven- en ondergrondse energie-infrastructuren op de vrije markt. De groei van commerciële activiteiten van Infra ontwikkelt zich gestaag. Er staat een groot aantal offertes uit en de gerealiseerde orders zijn conform planning. De uitbreiding van de infrastructuur voor de Rijnmond Energy Centrale is een grote opdracht die in uitvoering is. Voor de geplande bouw van de ENECOGEN-centrale zal Infra even-

20 18 Eneco halfjaarbericht 2008 Duurzame energie uit zon Nieuwland Amersfoort Maar liefst vierkante meter zonnepanelen zorgen voor elektriciteit in de wijk Nieuwland in Amersfoort. De zonnecellen zijn aangebracht op vijfhonderd woningen en enkele utiliteitsgebouwen, zoals een crèche, een sporthal en scholen. Hiermee wordt kwh per jaar geproduceerd, wat overeenkomt met het gemiddelde stroomverbruik van ruim driehonderd huishoudens. Daarmee is dit project een van de grootste zonenergieprojecten in Nederland. Het heeft ons veel geleerd over de toepasbaarheid van zonne-energie. eens de benodigde infrastructuur verzorgen. Voor het verkrijgen van opdrachten van TenneT is de commerciële organisatie aangepast en uitgebreid met de benodigde medewerkers. CityTec heeft dit eerste halfjaar nieuwe contracten gesloten met verschillende gemeenten voor het beheer en onderhoud van openbare verlichting; een aantal lopende contracten met gemeenten is verlengd. Daarnaast zijn er bijzondere projecten binnengehaald, zoals het onderhoud van de terreinverlichting rond het Feyenoord Stadion. Ook is de verlichting op het baggerspeciedepot Sassenplaat (eiland in Hollands Diep) door CityTec aangelegd. Met het Ministerie van Defensie is een contract gesloten in Hilversum voor de renovatie van de verlichting en ondergrondse infrastructuur op een van de kazerneterreinen. Op het gebied van verkeer zijn er bij bestaande klanten diverse contracten voor vervanging van verouderde en nieuwe installaties bij gemeenten en openbaarvervoerbedrijven gesloten. In een openbare aanbesteding konden het beheer en onderhoud van verkeersregelinstallaties in Rotterdam helaas niet behouden worden. In opdracht van de gemeente Rotterdam heeft CityTec dodehoekspiegels geplaatst, bedoeld om de veiligheid van fietsers in het stadsverkeer te verhogen. Op het gebied van oriëntatie gaat CityTec de komende tien jaar de exploitatie van bewegwijzeringobjecten op zes bedrijventerreinen in de Gemeente Drimmelen verzorgen. Tevens heeft CityTec in negen gemeenten de exploitatie van pijlverwijssystemen en plattegrondinformatiekasten voor een periode van vijf jaar verlengd.