herfst 2008 DRUGS ...DRUGGEBRUIKERS...HULPVERLENERS...SUBSIDIE... GEVANGENISSEN ... GEBRUIK JE HARSES! JUNKIE PRIDE Stupid!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "herfst 2008 DRUGS ...DRUGGEBRUIKERS...HULPVERLENERS...SUBSIDIE... GEVANGENISSEN ... GEBRUIK JE HARSES! JUNKIE PRIDE Stupid!"

Transcriptie

1 herfst 2008 Kwartaalblad van de Belangenvereniging Druggebruikers - MDHG - jaargang 25/1 Spuit Elfje PAG 2 It's the Junkonomie, Stupid! PAG 3 Huisbewaring Gouden Tip PAG 4 ISD PAG 5 Hepatitis C behandeling de testjunk PAG 6 Preventief Identificeren PAG 7 JUNKIE PRIDE PAG Hulpverlening Helpt Quiz Scoren met je SCOOT! PAG 10 Afhaal GGD PAG 11 Ode aan de Drank kopje Thee? PAG Lauw van de Naald PAG DRUGGEBRUIKERS...HULPVERLENERS...SUBSIDIE... GEVANGENISSEN THE WAR ON DRUGS an inconvenient truth Ledenvergadering Rectificatie PAG GEBRUIK JE HARSES!

2 2 Spuit Elfje Elfje tussen de oren Druggebruikers zijn ziek, hun hersenen aangetast en dat komt nooit nee nooit meer goed. Dit volgens diverse deskundigen uit de verslavingsindustrie die getroffen zijn door voortschrijdend inzicht. Eens een druggebruiker altijd een druggebruiker. Prijs je rijk, je belangrijkste bezit is een zieke geest. Op de MDHG renden we juichend naar de wc. Eindelijk bevrijd, eindelijk is er geen morele plicht tot afkicken meer. Geen wijzende vinger als je maar niet wilt stoppen met de inname van drugs. Afkicken heeft immers geen enkele zin. Weg met de Jellineken. Onze hersens zijn zo veranderd dat een leven zonder drugs is als een heilsoldaat zonder collectebus. ' Vermoeid? Bolletje wit. Neerslachtig? Bolletje bruin. Eenzaam? Blikje bier Drugs als medicijn voor de zieken en behoeftigen onder ons. Drugs als een oplossing in plaats van een probleem. Vermoeid? Bolletje wit. Neerslachtig? Bolletje bruin. Eenzaam? Blikje bier. Dit is natuurlijk ook goed nieuws voor ons Gratis Gemeentelijk Dopeloket: tot in lengte der dagen kan zij chronisch dopezuchtigen van methadon voorzien. En wel in zo hoog mogelijke doses. Want: hoe meer methadon, hoe minder bijgebruik. En bijgebruik moet voorkomen worden. Je mag dan wel een geclassificeerd hersenziek drugsconsument zijn, het daadwerkelijk consumeren van heroïne of cocaïne is dan toch weer niet de bedoeling. Ai, een ernstige domper op onze vreugde over het hersenmodel. Hoe onherstelbaar hersenziek je ook bent, drugs mogen namelijk vooral niet leuk zijn. Of lekker. Gebruik moet stiekem blijven, iets om je voor te schamen. Hou verborgen die pijp, berg op je folie. Ga terug je kast in. En geniet er niet van. Drugs als bitter medicijn voor een murw geslagen patiënt. Eens een druggebruiker altijd een druggebruiker. Met alleen de lasten en niet de lusten. Met een opiumwet die steeds overtreden moet worden. Met halfslachtige gedoogregelingen in de gebruikersruimten, met vrije heroïneverstrekking en spuitomruil tegen heug en meug. Ziek? Probeer eens de ISD. Want geen denken aan dat je als erkend chronisch druggebruiker een goede kwaliteit drugs tegen een redelijke prijs zou mogen kopen. Drugs vallen tenslotte onder de opiumwet en niet onder de warenwet. De Redactie MDHG JD Meijerplein RH Amsterdam, ; Colofon vakblad voor druggebruikers en eenieder die met drugs en drugsbeleid te maken heeft Spuit 11 is een uitgave van: Belangenvereniging Druggebruikers - MDHG Jonas Daniël Meijerplein RH Amsterdam tel: mail: info@mdhg.nl Spuit 11 verschijnt zeer onregelmatig in een oplage van 2000 exemplaren. Losse nummers zijn af te halen op de MDHG, of te bestellen door 4,50 euro(inclusief verzendkosten) over te maken op girorekening t.n.v. MDHG, Amsterdam, o.v.v. ''Spuit 11 ''. Een lidmaatschap(inclusief abonnement) kost 17,50 euro per jaar of zoveel als je wilt missen. Aan deze uitgave werkten mee: Daan van Leeuwen Victor dos Santos, Fedde Visser, Peter van de Gragt, Kees Brugemann, Bart Lubbers, Rick van Amersfoort, Josje, Willemijn Los, Job Joris Arnold, Nico E. en Pim Omslag: "Skull" Damien Hirst Strips: Windig & De Jong Drukwerk: Karmac, Lelystad. Vormgeving en lay-out: de Ontwerperij CONTACT Je bent welkom op de MDHG op maandag t/m vrijdag van negen tot vijf, voor klachten, advies en informatie. Er kan gebruik gemaakt worden van internet en telefoon. Dinsdagmiddag is er schrijfclub Bas , die kaartjes en brieven stuurt naar gedetineerden. Vrijdagochtend is er een juridisch adviseur van het Adviesbureau Kriminaliteit en Strafrecht (K&S) bereid tot het geven van telefonisch advies, tel Vrijdagmiddag van tot uur is het vrouwenmiddag. It s the Junkonomie door: Bart Lubbers De man van Hillary Clinton had ooit een briefje naast zijn badkamerspiegel hangen met de tekst It s the economy. Stupid!. Elke keer als hij zich weer druk maakte over schandalen, buitenland of andere tijdverslindende kwesties werd hij door deze tekst weer wakker geschud. De Amerikaanse verkiezingen gaan over de economie. Bill Clinton werd president. Zo is het ook met de drugsverslaving in Amsterdam. Het gaat voortdurend over opvang, overlast, zorgtrajecten, dijkverboden, verslavingszorg, enzovoort. Maar waar je zelden over hoort is de junkie-economie. Stupid! DE BRON De junkie-economie begint in Zuid-Amerika. Wat de Arabieren zijn voor de olie, zijn de Zuid-Amerikanen voor de cocaïne. Zij zitten bij de bron. En net als bij olie is de prijs dan nog laag: ongeveer euro per kilo, oftewel 2 euro per gram. Vervolgens is er iemand die zorgt dat het spul in Amsterdam terechtkomt. Dit gebeurt via Schiphol door een bolletjesslikker, een koffer met een dubbele bodem of gewoon met een container in de haven. Het is niet voor niks dat de Gemeente, bij monde van wethouder Asscher, zowel Schiphol als de haven essentieel acht voor de Amsterdamse economie. Eenmaal in Amsterdam aangekomen heeft de cocaïne inmiddels een waarde van euro per kilo. Dan gaat het hard. Want die kilo wordt in verdeeld in kleinere hoeveelheden. Bij afname van minimaal 10 gram betaal je 20 euro per gram. Terwijl een losse gram al snel 50 euro kost. Dat wil zeggen in het centrum van de stad. Ben je bereid de wereldreis naar de Bijlmer te maken, dan koop je die losse gram voor slechts 35 euro. De stap van gram naar gebruiker is het interessants. Het is deze markt die je als brave burger dagelijks tegenkomt. Zie je junks ruzie maken, elkaars pijp jatten, samen delen, samen gebruiken? Dan weet je het. Je bent beland in de economie van de kleine gebruiker. DE DEALER De stap van gram naar gebruiker is het verhaal van de wonderlijke vermenigvuldiging. De dealer versnijdt die ene gram in 12 à 13 bolletjes van 0,1 gram. Deze bolletjes kosten op straat 10 euro per stuk. In de Bijlmer overigens maar 5 euro. Maar dat terzijde.vroeger was dit 10 gulden. Ook hier heeft de euro dus toegeslagen. De dealer gaat natuurlijk niet zelf tiende grammen verkopen. Dat doet de runner. Die gaat op pad met 10 bolletjes. Daarvoor wil de dealer 80 euro terug zien. De winst van 20 euro of 2 bolletjes zijn de beloning voor de runner. De runner bewaart de bolletjes in zijn mond. Komt er een koper dan spuugt hij een bolletje uit. Komt de politie dan slikt hij de bolletjes in. DE GEBRUIKER De gebruiker is de laatste in de keten. De economie gaat echter nog even door. Allereerst koop je het bolletje vaak met z n tweeën. Ieder vijf euro dus. Natuurlijk komt van delen ruzie. Dus snijdt de ene junk het bolletje doormidden en mag de andere junk als eerste kiezen. Vervolgens heb je ook nog een pijp nodig om de cocaïne te kunnen oproken. Natuurlijk kan je bij een beetje hulpverleningsinstantie een pijp kopen (vanaf 1,50 per stuk), maar beter is huren. De huurprijs is een haal(tje) voor de pijpeigenaar. Deze verhuur is een interessante business, want naast het haaltje blijft een residu achter in de pijp. Een vettige substantie, fiado genaamd. Fiado bestaat voor ongeveer de helft uit cocaïne die je weer opnieuw kan oproken. Dit leegkrabben van de pijp is het geluid wat je vaak hoort als je langs een junkie in een portiek loopt. Tot nu toe sprak ik alleen over de witte bolletjes (cocaïne). Die maken inmiddels zo n 90 procent van de markt uit. De bruine bolletjes (heroïne) zijn minder populair. Hoewel ze ook 10 euro kosten, krijg je er vaak eentje cadeau bij de aanschaf van meerdere witte bolletjes. DE KWALITEIT Net als bij andere producten is er dan nog het kwaliteitsprobleem. Het cocaïnegehalte van een bolletje wisselt van 50 tot 90% cocaïne. Tegenwoordig wordt er vaak versneden met het Belgische hoestmiddel fenacitine. Dit heeft dezelfde oplostemperatuur als cocaïne. Om niet belazerd te worden nemen toeristen vaak een lokale junkie in de arm om inkopen te doen. Ze delen dan de gekochte waar. Wordt een junkie toch belazerd met troep, dan verkoopt die het slechte bolletje snel door. Wat uiteraard leidt tot ruzie en scheldpartijen op straat. Tot slot de koopwoede. De reden om witte bolletjes te kopen is niet zozeer dat je ziek wordt als je niet gebruikt. Nee, je koopt cocaïne omdat je verschrikkelijke trek hebt. Het is dus meer een trekprobleem, dan een verslavingsprobleem. Deze trek wordt nog sterker als je geen dak boven je hoofd hebt of als je tussen andere gebruikers zit. Daarbij wordt de noodzaak nogal eens aangepast aan de portemonnee. DE MARKT Uit bovenstaande mag blijken dat elke junkie een dealer is en andersom. Er worden flinke winsten gemaakt en de winsten worden weer geïnvesteerd in de economie. Maar hoe groot is die economie? Ongeveer twee procent van de Amsterdamse bevolking heeft afgelopen jaar wel eens harddrugs gebuikt. Hiervan zijn mensen regelmatige harddrugsgebruikers. Hiervan kom je er zo n duizend regelmatig op straat tegen in het Centrum en nog eens duizend in de Bijlmer. Deze vijfduizend regelmatige gebruikers gebruiken gemiddeld zo n twee bolletjes van een tiende gram per dag. Oftewel: er wordt in Amsterdam door de harde kern een kilo per dag gebruikt. De straatwaarde is euro, terwijl de Zuid-Amerikaan aan het begin van de keten er 2000 euro voor heeft gekregen. IEDEREEN BLIJ Stel dat de Gemeente de handel zou overnemen. Dan is er jaarlijks 365 kilo nodig. De straatwaarde is 36,5 miljoen euro, maar de aanschafprijs in Zuid-Amerika nog geen miljoen. Nu wil het geval dat er steeds meer socialistische leiders opstaan in Zuid-Amerika, die de economie willen nationaliseren. Laat er nu net in Bolivia een cocaboer aan de macht zijn gekomen met zulke plannen! Misschien is het een idee dat ons huidige linkse College eens contact opneemt met haar kameraad Evo Morales van Bolivia. Voor nog geen miljoen euro koopt ons linkse college de complete staathandel in bij het Gemeentebestuur van La Paz. Dealers weg, straathandel weg, overlast weg. Iedereen keurig naar de apotheek. Brave burgers blij. Iedereen blij. 3

3 door: Nico E. ISD ers opgelet! Hoe behoud je je huurhuis tijdens je ISD- maatregel? Er is veel leed in de wereld en dus ook bij ISD ers. Daar zit je dan in De Schans en heb je twee jaar voor je kiezen gekregen. Wat gebeurt er met je huurhuis? Wie betaalt de rekeningen? Waar moet je heen als je weer vrij komt? Huisbewaring kan dan een oplossing zijn. Een tijdelijke huurder past dan op je huis. Tot je er weer bent. Tijdelijk legaal onderverhuren, zogezegd. Dat kun je zelf regelen bij de woningcorporaties in Amsterdam ; of je kunt dit laten regelen door de stichting BONJO. Huisbewaring wordt toegepast bij tijdelijke afwezigheid van een hoofdbewoner en altijd in overleg met de verhuurder, meestal een woningcorporatie. In het Amsterdamse kunnen ook gedetineerden deze mogelijkheid benutten. Tijdens de detentie periode wordt de woning gehuurd, in gebruik genomen en betaald door de huisbewaarder. De hoofdbewoner kan vervolgens aan het eind van zijn detentie weer terugkeren naar het huis dat hij voor die tijd bewoonde. De rekeningen zijn intussen gewoon doorbetaald en eventuele schulden ook niet groter geworden. Wees realistisch! Detentie grijpt hard in. Niet alleen in je bewegingsvrijheid maar ook in je portemonnee. Je loon dan wel uitkering stopt; de rekeningen blijven komen. Worden die niet betaald en kan er geen regeling worden getroffen dan is ontruiming al snel de volgende stap. De gemeente Amsterdam is verantwoordelijk voor de Hulp bij het huishouden voor Amsterdammers die dit nodig hebben. Als u zelf het huishouden niet meer kunt doen, kunt u in aanmerking komen voor hulp bij het huishouden. Dat is een uitkomst als u zelfstandig wilt blijven wonen. Als u daarvoor in aanmerking komt, wordt die hulp voor een belangrijk deel vergoed. Om de boel schoon te maken, om te stofzuigen. Om uw was in de wasmachine te doen en de droge was te strijken. Lichamelijke activiteiten die u niet meer zelf kunt, omdat ze te zwaar zijn, of te moeilijk. Omdat u snel moe of niet goed ter been bent. Dat is uw hulp bij het huishouden. Zo n ontruiming kost al snel tussen 3 en euro. Deze kosten plus de huurschuld worden uiteindelijk verhaald. Daar sta je dan buiten de gevangenispoort: geen geld, geen woning. Zonder woning stapelt de ellende zich al weer heel snel op. Wees dus realistisch. Natuurlijk is het even wennen dat een ander in je huis woont. Bijt daar door heen. Het doel is dat je woning behouden blijft zonder dat schulden zich opstapelen. Kostbaarheden en emotionele zaken worden apart gezet. BONJO, dat al 20 jaar bestaat en opkomt voor gedetineerden, heeft een wachtlijst van mensen die tijdelijk woonruimte zoeken. Zij bemiddelt tussen de hoofdbewoner, de huisbewaarder en de verhuurder. Huisbewaring wordt aangegaan voor een periode van maximaal een jaar. Verlenging met nog een jaar is mogelijk. Op de site kunnen huisbewaarders lezen hoe de procedure is. Je kunt schrijven naar BONJO, Molukkenstraat 200, 1098 TW Amsterdam of bellen Of mailen naar info@bonjo.nl Het project Huisbewaring wordt mogelijk gemaakt door het Oranje Fonds. Gouden tip: Hulp bij het huishouden Als u zorg wilt, kunt kiezen tussen zorg in natura of een persoonsgebonden budget. Zorg in natura Als u kiest voor zorg in natura biedt de gemeente u de hulp aan die u nodig hebt via een geselecteerde leverancier. Het persoonsgebonden budget Als u kiest voor het persoonsgebonden budget, dan krijgt u van de gemeente geld waar u zelf zorg voor in moet kopen. Het budget moet u wel voor hulp bij het huishouden gebruiken. U bent echter vrij om te kiezen wie bij u het huishoudelijke werk komt doen. Nieuwe aanvragen hulp bij het huishouden (zorg in natura en pgb) Bij nieuwe aanvragen (of bij verlengen van uw huidige aanvraag) moet er altijd een indicatie worden afgegeven voordat er hulp bij het huishouden kan worden geleverd. Dit kan bij het indicatieorgaan CIZ via telefoonnummer: Vragen Voor vragen over Hulp bij het huishouden kunt u terecht bij de Wmo Helpdesk: Tel.: Gemeente Amsterdam door: Daan van Leeuwen Een dagje ISD Ik pleit voor vrijspraak, er is geen enkel bewijs. De zogenaamde drugsdeal is nooit gezien door agenten. Daarnaast hebben we het hier over 0,3 gram cocaïne, tot voor kort werden mensen met twee kilo op Schiphol gewoon vrijgelaten! De Jellinek mentor noemt mijn cliënt zwakbegaafd. Moeten we deze mensen echt voor twee jaar opsluiten? Omdat meneer geen modelburger is? Aan het woord is de advocaat in een ISD zitting. De ISD maatregel is bedoeld voor mensen voor die keer op keer (meestal kleine) misdrijven plegen. Vaak zijn dit dakloze druggebruikers en/of mensen met psychiatrische problematiek. Als ze al hulp krijgen lukt het de hulpverlening niet hen op het rechte pad te houden. De meesten hebben al een hele geschiedenis van gevangenis- en kliniekopnames achter de rug. Zonder resultaat. In dit geval helpt het pleidooi van de advocaat. De rechter besluit: De drugsdeal achten we bewezen. Er is echter geen aanleiding voor ISDmaatregel. Mijnheer heeft duidelijk een cokeprobleem, vandaar de overtredingen van het dijkverbod en de opiumwet. Maar dit is geen reden om iemand in de ISD te plaatsen. We geven een gevangenisstraf van drie maanden voor de drugsdeal. De man in de volgende zitting is minder fortuinlijk. In zijn geval is het stelen van eerst vier croissantjes, later een fles wijn, en vervolgens weer twee croissantjes wel voldoende om de ISD maatregel te krijgen. De advocaat vraagt of er na een half jaar een evaluatie plaats kan vinden. De rechtbank wijst dit verzoek af: na een half jaar ISD heeft een evaluatie geen zin, want dan is de hulpverlening nog niet op gang. (noot redactie: De directeur van huis van bewaring De Haven beaamt dat het elke keer weer lastig is om mensen goed te plaatsen na het einde van de maatregel. Zeker voor de steeds grotere groep zwakzinnigen is het zeer moeilijk geschikte opvang te vinden.) Feiten Dat niet iedereen negatief over de ISD oordeelt bewijst de laatste zitting van de dag. Mijnheer is opgepakt voor het stelen van een tube tandpasta bij Albert Heijn. Hij heeft eerder in de SOV gezeten (voorganger van ISD) en dat beviel hem prima. Hij vraagt opgetogen of de rechtbank hem alstublieft in de ISD wil plaatsen, dat lijkt hem het beste wat hem kan overkomen. Zijn advocaat heeft hier verder niets aan toe te voegen. Uitspraak: twee jaar ISD zonder aftrek voorarrest. December 2007 kwam het rapport Tekortschietende nazorg bij ISD-maatregel van de gemeentelijke ombudsman uit. Het oordeel luidde: De onderzochte gedragingen zijn niet behoorlijk En onder verbeteringen viel te lezen: De GGD onderschrijft net als de andere partners in de Amsterdamse ISD-keten dat de knelpunten in de nazorg moeten worden opgeheven. Veelplegers Doelbewust, doeltreffend een zekere toekomst tegemoet. Gestreeld door justitie. Uitzichtloze situaties kunstmatig in stand gehouden. De veelpleger, gemarginaliseerd, gestigmatiseerd, gediscrimineerd, gedetineerd. Na detentie kort of lang komt de veelpleger vrij, staat op straat, niet gespaard, bij de armoedegrens, daar waar geen nazorg is. Dakloos, thuisloos Werkloos, kansloos. Moedeloos. Twee jaar sober regime. Twee jaar van de straat, twee jaar in een cel. Maximaal rendement, In het kwadraat, over de rug van de plegers, van velen is de trend. Ingesloten uitgestoten, beroept de veelpleger zich op zijn zelfredzaamheid, criminaliteit (in het kwadraat) verharding, ja, een feit. Victor, een van de vele Amsterdam telt ruim 600 zeer actieve veelplegers (met uitzondering van degenen die in detentie verblijven). Een zeer actieve veelpleger is iemand die 10 of meer misdrijven heeft gepleegd in de afgelopen vijf jaar waarvan tenminste één in het peiljaar. Het is bekend dat van deze groep volwassen veelplegers ongeveer 90% verslaafd is. Zij kampen vaak met meer problemen zoals schuldenproblematiek, werkloosheid en/of psychische dan wel psychiatrische aandoeningen waardoor ze weinig zelfredzaam zijn. In veel gevallen is er bij deze groep ook sprake van een instabiele woonsituatie en worden ze gerekend tot de groep dak- en thuislozen. De Inrichting Stelselmatige Daders (ISD) is een vrijheidsbenemende maatregel voor de duur van maximaal twee jaar die een stelselmatige dader opgelegd kan krijgen bij het herhaaldelijk plegen van relatief geringe delicten. Een stelselmatige dader is: - een actieve veelpleger die verdacht wordt van een misdrijf waarvoor voorlopige hechtenis is toegelaten - die in de vijf jaar voorafgaand aan het gepleegde feit tenminste drie keer wegens een misdrijf onherroepelijk is veroordeeld tot een straf die ook ten uitvoer is gelegd bron: Directie OOV & Dienst Zorg en Samenleven augustus 2007 Beklagrecht en de nieuwe wet voorwaardelijke invrijheidsstelling Kantoor Amsterdam:

4 door: Fedde Visser en Daan van Leeuwen Hepatitis C en behandeling bij de GGD Welke typen hepatitis C bestaan er en hoe zijn de genezingskansen? Er zijn 4 soorten hepatitis C: genotype 1t/m4. Genotype 1 en 3 komen het meest voor. Bij type 2 en 3 duurt de behandeling een ½ jaar en geneest 80%. Bij type 1 en 4 duurt de behandeling een jaar en geneest 50%. Hoe kun je besmet raken? Je kunt besmet raken door bloed/bloed contact, bijvoorbeeld door het gebruik van besmette spuitattributen, overdracht van moeder op kind tijdens de bevalling of door transfusie van besmet bloed. Van gebruikers die ooit hebben gespoten is 2/3 in aanraking geweest met het hepatitis C virus en hiervan is 2/3 besmet. Het besmettingsgevaar is voor alle 4 de types hetzelfde. Welke klachten kun je hebben met hepatitis C? Alleen door te testen weet je of je besmet bent. Besmetting hoeft geen of onduidelijke klachten te geven. Mensen die besmet zijn met hepatitis C krijgen gemiddeld pas na 30 jaar klachten. Uiteindelijk kan je levercirrose en leverkanker krijgen. De klachten zijn: moeheid, somberheid, gewichtsverlies, maar dit zijn klachten die voor druggebruikers meestal geen reden zijn om aan de bel te trekken. Waarom zou je je door de GGD laten behandelen? Huisartsen hebben soms moeite met het behandelen van hepatitis C bij druggebruikers. Door de afname van de weerstand kan de motivatie (voor behandeling) tijdens de behandeling afnemen. De GGD maakt veel werk van de begeleiding. Bij het maken van de echo en de leverpunctie in het ziekenhuis gaat er een verpleegkundige van de GGD mee. Wat zijn de voorwaarden om behandeld te worden? Voorwaarde voor behandeling is een dak boven je hoofd en een redelijk stabiel leven. Het gebruik van drugs en alcohol is geen reden om niet te behandelen, hoewel overmatig gebruik van alcohol wordt afgeraden. Is er een wachtlijst voor de behandeling? Er is een gewenningsfase en een voortraject waarin je lichamelijk en Druggebruikers en andere verschoppelingen van de maatschappij tonen zich al jaren dé ideale proefkonijnen voor de Nederlandse overheid om nieuwe wet- en regelgeving op uit te testen. Zo waren deze Nederlanders de eersten waar de politie het preventief fouilleren op uitprobeerde, maakten zij direct (zonder pardon) kennis met de identificatieplicht en mochten ze verplicht afkicken met de SOV (Strafrechtelijke Opvang Verslaafden). Ook konden ze veroordeeld worden tot de ISD-maatregel (Inrichting Stelselmatige Daders). Zij waren tevens de gelukkigen die de primeur van Sinds 1985 doet de GGD bij haar cliënten onderzoek naar de mogelijkheid om hepatitis C te behandelen. De behandeling bestaat uit 1 maal per week een injectie interferon en het dagelijks slikken van pillen. Gebleken is dat behandeling bij deze groep goed mogelijk is en dat gebruikers over het algemeen de kuur afmaken. De injectie en de pillen worden verstrekt door de wijkpost. Handig: de testjunk de zespersoonscel meemaakten. En het Amsterdamse dijkverbod werd in eerste instantie uitgevonden voor lastige druggebruikers. De overheid maakte hele binnensteden junk- en probleemfiguurvrij door middel van gebiedsverboden. Opgeruimd staat netjes. Hardnekkige druggebruikers merkten dat er vele, vele redenen waren om beboet te worden: voor bijvoorbeeld samenscholen met geestverwanten, voor doelloos rondhangen, voor het zonder redelijk doel heen en weer bewegen, voor het zich hinderlijk ophouden, voor het openlijk voorhanden hebben van een aansteker of een pijp, voor slapen. psychisch wordt onderzocht. Het kan 2 tot 4 maanden duren voordat er met de behandeling wordt begonnen Wat zijn de bijwerkingen van interferon? De behandeling met interferon is behoorlijk zwaar. Bijwerkingen van interferon zijn lusteloosheid, gewichtsverlies en depressiviteit. Psychoses of depressiviteit zijn geen reden om niet te behandelen. Bij iemand met genotype 1 of 4 die (nog) geen leverschade heeft wordt gewacht met de behandeling; men verwacht dat er binnen 4 à 5 jaar een nieuw medicijn op de markt komt met minder bijwerkingen en een groter genezingspercentage. Als er wel leverschade is, is het verstandig om je zo snel mogelijk te laten behandelen. Wat staat me te wachten als ik met de behandeling begin? De eerste 6 maanden kun je last hebben van extreme moeheid en het gevoel alsof er een olifant op je zit. Verder kun je je grieperig voelen. Voor sommige mensen kan het hebben van werk afleiding geven. Verder adviseert de GGD om bij de dag te leven en je motivatie te halen uit de (gunstige) uitslagen van je bloedonderzoek. Het feit dat je iets positiefs voor jezelf doet kan er ook toe leiden dat je op andere gebieden aan jezelf gaat werken. Wel of niet testen op HIV en hepatitis C? Het is bij de behandeling van HIV een voordeel als een eventuele hepatitis C besmetting al behandeld is. Behalve dat hepatitis C vaak te behandelen is, is het hebben van HIV een goede reden om je te laten testen. Bij HIV is hoeveelheid T4 cellen in je bloed een maat om te kijken hoe hoog je weerstand is. Bij hepatitis C wordt dit gedaan door het aantal leukocyten in je bloed te bepalen. Zijn er bijwerkingen als je methadon neemt? Interferon breekt methadon niet af. Het kan wel effect hebben op je weerstand. Meer weten over hepatitis C? Lees het boekje Lust for live van de Mainline ( ) Met dank aan Karen Lindenberg (arts GGD) voor de antwoorden en uitleg. En speciaal voor randstedelijke hardcore druggebruikers met psychiatrische problemen werd de zogenaamde long stay kliniek in het leven geroepen. Dit is een gesloten inrichting in Beilen (Drenthe) waar de geselecteerden in alle rust drugsvrij de rest van hun leven mogen slijten achter veilige hoge hekken. Zonder ooit een misdrijf gepleegd te hebben. De brave burger hoeft niet meer bang te zijn voor politieke proefballonnetjes. De politiek heeft nu haar testjunk. De testjunk, handig in gebruik, klaagt niet, protesteert niet. De ideale proefpersoon om op te experimenteren. Willemijn Los Door Rick van Amersfoort, Buro Jansen & Janssen Preventief identificeren De verwarring over tonen of dragen is ontstaan omdat er in Nederland geen algemene identificatieplicht is ingevoerd en toch ook weer wel. TOONPLICHT Bij invoering van de identificatieplicht zei minister Donner: Het is geen algemene identificatieplicht in die zin dat het dragen van een identiteitsbewijs op zichzelf een verplichting wordt, want dan zal het nietdragen op zichzelf een strafbaar feit zijn en zal het vermoeden dat iemand de kaart niet bij zich zal hebben op zichzelf voor de politie al een redelijke grond zijn om erom te gaan vragen. Daarom is bewust gekozen voor de toonplicht. Donner zegt dat er geen algemene identificatieplicht is ingevoerd omdat anders de politie jan en alleman naar zijn papieren zou vragen. Maar als het voor het werk van de betreffende agent noodzakelijk is om naar iemands papieren te vragen dan kun je niet weigeren, dat zegt de minister ook nog, want de strafbaarstelling van de toonplicht heeft hij in een apart artikel opgenomen. Kortom, niets aan de hand. Maar volgens de agent op straat wel, deze moet om iemands papieren kunnen vragen, want dat is noodzakelijk voor de uitoefening van zijn beroep (bonnen uitschrijven) en een agent kan optreden als iemand geen identiteitspapieren bij zich heeft. Ook als iemand wel papieren bij Tonen of Dragen (deel 2) In het eerste artikel over toonplicht of draagplicht, hebben we de identificatieplicht beschreven. Conclusie van het artikel was: regels zijn regels of toch niet. Dragen zult gij of toch ook weer niet. Want dragen is dragen, je hebt het bij je en je kunt het altijd en overal tonen. Tonen betekent zoveel dat je het kunt laten zien, maar is dat laten zien nu meteen, straks, morgen of over een jaar? zich heeft treedt de agent op. Er wordt gekeken of je eerder overlast hebt veroorzaakt en je krijgt een preek. Maar is het nu dragen of tonen? Minister Donner: Als er een volledige bereidwilligheid is om op een andere wijze mee te werken aan het vaststellen van de identiteit, zal het onder dat soort omstandigheden waarschijnlijk zelfs niet tot een boete komen. Kortom, niets aan de hand. Je kunt je legitimatie niet tonen, maar zegt je naam, geboortedatum, geboorteplaats, adres en woonplaats of je geeft de agent in kwestie je visitekaartje. Niets aan de hand dus. Helaas toch wel. Donner Dan moet je niet spreken over mensen die niet hebben voldaan aan de wet, maar die wel hun best doen om eraan te voldoen. Iemand pleegt een overtreding op dat moment. Iemand pleegt op dat moment dus een strafbaar feit. Uitgangspunt is de rechtmatige vordering. DRAAGPLICHT? We zijn weer terug bij af. Regels zijn regels en het niet bij je hebben van je papieren is een strafbaar feit want als er naar gevraagd wordt is dat altijd rechtmatig en pleeg je een strafbaar feit als je het niet kunt tonen. Er ontstaat een cirkel redenering. De politie vindt het nodig om op te treden, waarom er op getreden moet worden is allang geen issue meer, nee het optreden op zich staat centraal. Het is echter moeilijk zomaar mensen op te pakken of op de bon te slingeren dus voer je een wet in die het preventief controleren en bekeuren mogelijk maakt. Eerste Kamerlid Wies Westerveld ontmoette slechts een vriendelijke Amsterdamse agent die het haar niet kwalijk nam toen ze haar ID-bewijs thuis had laten liggen (de Volkskrant 12 mei 2006). Zij zegt hierover: waarschijnlijk ligt het er ook aan hoe je je dan opstelt, als burger BOETE Als je een boete krijgt voor het niet kunnen of willen tonen van je identiteitspapieren is dit dus gewoon je eigen schuld. Je kunt je papieren gerust thuis laten. Doe gewoon als mevrouw Westerveld. Een beetje schaapachtig giechelen en zeggen eh sorry meneer agent, ik ben het vergeten. Een goed voorkomen en een knipoog doen de rest en je kunt verder fietsen. Dat is pas een goed advies aan druggebruikers en dak en thuislozen die dagelijks gecontroleerd worden. Hoe gehavend het rokje ook is, hoe koud het ook is, gewoon aandoen, glimlach op je gezicht plakken, de gehele tijd knipogen en geen boete volgt meer op je weg. Dragen en tonen heeft niets met de wet te maken. Puur ad random kun je gevraagd worden, maar willekeur is het niet want het is ten dienste van de uitvoering van het beroep politieagent. 6 7

5 you're not alone 8 9

6 HULPVERLENING HELPT -Goedemiddag, ik bel namens mevrouw X, zij zegt dat u haar hulpverlener bent. *Welnee, hoe komt u daarbij. Ik geef haar alleen haar depot. -O, zij wilde u laten weten dat ze een dijkverbod heeft en niet weet hoe ze bij haar crisisopvang en douchegelegenheid moet komen. Ze vroeg of u een oplossing weet. *Nou, ze woont gewoon in een pension in Osdorp, dus er is niets aan de hand. -Maar meneer, dat pension is ze verleden week uitgezet, wist u dat niet? *Dat zal haar eigen schuld dan wel weer zijn, kun je haar herinneren aan haar depotafspraak aanstaande woensdag? -Jawel, maar waar moet ze douchen en slapen? *Bij het station kan ze douchen. -Toen die doucheplek nog bestond, was het vrij prijzig douchen daar... *Ach, ze heeft toch ook geld over voor haar heroïne? -Zo komen we niet verder. Heeft u een idee waar ze kan slapen zonder dat ze wordt opgepakt voor overtreding van het dijkverbod? *Wat heeft ze nu dan weer gedaan dat ze een dijkverbod heeft? -Alleen maar buiten op straat drugs geconsumeerd, in een gebruikersruimte is ze niet welkom. Maar goed, heeft u een suggestie waar ze kan slapen zonder dat ze meteen drie maanden moet zitten voor overtreding van het dijkverbod? *Een tijdje in detentie zitten zou haar goeddoen, dan komt ze vast helemaal tot rust! -@*##!@#**!!!? *En vergeet u niet haar te herinneren aan haar depot afspraak? DE AFHAAL GGD erkeuze e m s G H D M squiz zorgmijder n hulp? krijg je gee 1-Waarom p de doelgroe ort niet tot hulp a) Je beho op het foute tijdstip om gt aa vr Je na b) n niet t je afsprake staan c) Je kom n wachtlijst ee op t rs ee t oe m Je d) meren je niet legiti e) Je kan sten m ko in geen door: f) Je hebt ar ba ik re be on g) Je bent on fo g1 geen tele s g2 geen adre et rn te in en g3 ge k ge te nt be h) Je chten? n je op wa 2-Waar ku niet te Daar kun je is op de cel. achtw en en ht ac ge w k Het er zijn oo en jn zi or moeilijk vo t is gratis. lijsten. En he gefrankeerde oorden in on Stuur je antw : envelop naar D G G dvies Vangnet & A rgracht 100 te ch A e uw Nie sterdam 1018 WT Am WAAT!!!!!! 32 UUR n, als je Lekker da eschikt g arbeidson ard! bent verkla (advertentie) STREETCORNERWORK Een vertrouwd adres voor discrete hulpverlening (met of zonder detectiepoortjes) Flierbosdreef 23 Nieuwe Zijdsvoorburgwal 39 (onder 23 jaar) Voor informatie bel: /366 Down on the corner, out in the streets.. (John Fogerty) schien met worden mis n ge in nd ze Juiste in loond! manager be een caseload STREETCORNERWORK WORKFORCE-FARMFORCE Tuuttuuttuut Voor een eerlijke dagbesteding, daglonerswerk op de volgende plaatsen Zuidoost, Binnenstad, Westerpark, Oosterpark, Pijp, Weesperbuurt, Haarlemmerbuurt, Czaar Peterbuurt en op verschillende zorgboerderijen Hoe vraag je een scootmobiel aan Voor informatie bel: /366 Scoren met je SCOOT! 10 methadon per dag alleen maar om niet ziek te worden. 20 jaar lang, slaaf van het middel. Eerst mijn 10 pillen! dag in dag in dag in. Nee, dit is geen leven zo! Ik stop met de methadon. Ik zak 5 pillen per dag,tot 5 tot 2 naar 0. Op 2 pillen voel ik mijn lichaam protesteren. Als u in aanmerking wilt komen voor een voorziening in het kader van de Wmo of de AWBZ moet eerst worden gekeken of u daar volgens de wet recht op hebt. Dat heet een indicatiestelling. Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) verzorgt de indicaties voor de Wmo voorzieningen van de Ik wandel 6 uur. Het helpt ik voel geen kramp in mijn kuiten. Slapen doe ik de eerste vijf dagen niet. Ik blijf lichamelijk actief. Geestelijk positief. 2 weken later.ik voel me lekker. Wat een bevrijding niet meer lichamelijk afhankelijk te zijn! Victor dos Santos gemeente Amsterdam en voor de AWBZ voorzieningen van het Zorgkantoor Amsterdam. Het indicatiebesluit wordt automatisch doorgestuurd naar Dienst Zorg en Samenleven (DZS) van de gemeente terecht bij het CIZ. Centrum Indicatiestelling Zorg Amsterdam of het Zorgkantoor Amsterdam, die vervolgens Voor meer informatie neemt u contact op met het regelen dat de zorg of de voorziening geleverd wordt. Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). CIZ onderzoekt of Voor het aanvragen van Wmo en AWBZ voorzieningen en een de voorziening medisch noodzakelijk is en brengt een indicatiestelling voor hulp bij het huishouden, woningaanpas- advies uit aan de gemeente. U kunt CIZ bereiken van singen en individuele vervoersvoorzieningen, verzorging, maandag t/m vrijdag van uur op telefoon- verpleging, behandeling, begeleiding en verblijf kunt u dus nummer of via internet

7 Ode Ode aan aan de de Drank Drank Rogier Schippers In de Kunsten wordt veel gedronken. Overal wordt veel gedronken. Een alcoholist drinkt, die zuipt niet. Zuipen heeft geen allure, geen cachet. Zuipen is voor het gemene volk. Iemand die zuipt, valt bewusteloos neer. Een alcoholist omhelst onzichtbare vrienden. Iemand die zuipt, valt zijn gebit kapot op een stoeprand. Een alcoholist kust het asfalt. Dat. Drinken is heerlijk. Iemand die zuipt, doet dat omdat hij niet weet wat hij wil. Iemand die drinkt, weet heel goed wat hij wil. Namelijk: Drinken Voor een goede alcoholist is drinken werken. Hard werken. Is drinken een serieuze zaak. Drinken vergt toewijding, inzicht, overzicht. Liefde, respect. En controle natuurlijk. Het moet er niet om gaan om lazarus te worden. Dat is een andere gewichtsklasse. Die heeft trouwens weer wel het voordeel dat je alles vergeet. Goede dingen, slechte dingen. je vergeet alles. De volgende dag begin je net als je nuchtere medemens, gewoon aan de eindeloze herhaling van zetten dat het leven is, alleen voor jou is alles nieuw. Als de geschiedenis iets leert, dan is het dat we niets leren van de geschiedenis. Maanzaad thee Hartstikke lekker! Maanzaad bevat nog kleine hoeveelheden opgedroogde opiumsap (codeïne, morfine etc) en als je daar thee van maakt kan je een aardige opiaat-buzz bouwen. 300g Maanzaad mixen met 1glas citroensap en 1L water. Schudden. Wachten. Schudden. Wachten. Zeven. Drinken. Lekker. Door PharmaPhreeK 12 Exit geschiedenis dus. De mens als reiziger, licht bepakt. De wereld zou er een stuk beter uit zien. Ikzelf heb de film The usual suspects geloof ik wel vier keer gezien. Steeds voor het eerst. Ja, maar het is wel vluchtgedrag. Reken maar dat het vluchtgedrag is. Komt een man naar je toe, zet een pistool op je hoofd. Jij gaat er vandoor. Zegt de therapeute later: Grappig, je vertoonde wel vluchtgedrag. Voor erg veel mensen is de realiteit een pistool op je hoofd. Dronken of nuchter. Maar daar is een oplossing voor: Heel goed worden in vluchten. Ja, maar het vlakt af. Me reet. Als er iets afvlakt dan is het de nuchtere realiteit. Het stompzinnige, afstompende, niksige, lauwe dagelijks leven. Met al z n middelmatige middenstand. Waar je gevoelsleven wordt leeg gezogen tot het niveau van de Blokker. Neem een gemiddelde avond tv. Zo word je, dat ben je. Dat is de nuchtere realiteit. Elke creativiteit is al lang geleden verstorven. Het leven als een soort hobby. Detox thee Elke ontsnapping daaruit verdient een standbeeld. En als er sprake is van een drankprobleem, dan is het toch meestal de hierboven beschreven wereld die het probleem heeft. Als ze gewoon mee zouden drinken, zou het probleem snel opgelost zijn. Alcoholisten lafaards? Dan zit ik toch liever in de bus met alcoholistische lafaards, dan met nuchtere lafaards. Om laf te zijn hoef je geen borrel te nemen. Laat de alcoholist één creatieve gedachte hebben en in slaap vallen. Want natuurlijk is er van binnenuit geschoten in het kantoor van Rita Verdonk. Waarschijnlijk dóór Rita Verdonk. Maar dat wordt niet onderzocht. Vroeger vulde ik hele dagen met dat soort scherpte. Nu, al anderhalf jaar zonder een druppel, nog maar mondjesmaat. Vervlakking. Bij de Jellinek heb ik ze er uitgebreid op gewezen dat het godsgeklaagd is, dat de hele wetenschap door de geschiedenis heen niet één cent heeft geïnvesteerd om de bijwerkingen van alcohol en drugs op te lossen. Ja, alcohol en drugs nemen remmingen weg. En die zijn er niet voor niets. Duizend klompen braken toen ze me dat daar vertelden. Laffe opmerking. En waarvoor zijn ze dan wel, die remmingen?! Kopje thee? Opium thee Ingrediënten: Zoethout, kaneel, kliswortel, gember, paardebloem, venkel, anijs, jeneverbes, koriander, kardamom, zwarte peper, peterselie, salie, kruidnagel, kurkuma. Bereiding: Schenk 300 ml gekookt water op de kruiden en laat 4-6 minuten trekken, of langer voor een sterkere smaak. Volgens de Ayurvedische traditie is het belangrijk om opgeslagen afvalstoffen regelmatig en afdoende af te voeren. Voor het reinigen van het lichaam is een balans tussen de 'vuur en lucht energieën' nodig. Detox is een aromatische combinatie van kruiden en specerijen die al eeuwen in India en China toegepast wordt om het lichaam dagelijks te ondersteunen en te stimuleren bij het natuurlijk reinigingsproces. Papavers, waaruit opium gewonnen wordt, groeien overal in Nederland in grasbermen. Als de prachtige rode bloemen zijn uitgebloeid, groeit er een harde zaaddoos op de stengel. In de schil van de zaaddoos zit de opium. Als het bolletje rijp is worden er met een mesje verticale kerfjes in gemaakt, waarna er een witte, kleverige vloeistof uit komt. Deze "melk van het universum" wordt zwart als die is opgedroogd. Dit is de ruwe opium. Deze wordt afgeschraapt en ondergaat nog enige bewerkingen voordat de stof gerookt kan worden. Op markten in oosterse landen worden gedroogde zaadbollen verkocht om medicinale en rustgevende thee van te trekken. Deze worden slaapbollen genoemd. Door Yogi Bhajan Door Gerben Hellinga en Hans Plomp Om me te beknotten in mijn volledige bloei! Drank en pillen erin, moet je eens kijken hoe het allemaal gaat bloeien. En de mensen die dan vervelend worden, heb ik nog altijd liever dan de mensen die nuchter vervelend zijn, die angstig hopen, bidden, dat er toch in godsnaam maar niets gebeurt. Mijn keuze om niet meer te drinken, maar dan ook maar liever helemaal niet meer, laat maar zitten dan, is puur een rekensom. Het is voordeliger in deze wereld om niet te drinken. Maar niet van harte. In de krant vonden ze het jammer dat George Best, die zichzelf dood dronk, niet om zijn voetbalkunst zou worden herinnerd, maar om zijn flamboyante gedrag buiten het veld. Hoe wil je dan herinnerd worden? Als Jan Dennegeur of Hesseling bij PSV? Die dingen horen bij elkaar. Wat de alcoholist mist, is de liefde van en voor zijn omgeving. Hij is de uiterste consequentie van het individualisme dat deze wereld predikt. Hij denkt alleen nog aan zichzelf. Pijnlijk. Maar ik kan hem geen ongelijk geven. Bush was trouwens vroeger alcoholist. Afgekickt, President geworden. Zeer betrokken bij zijn omgeving, op zijn manier. Coca thee Dinsdag heb ik in het Europees Parlement thee gedronken met een oude indiaan van het Kofan-volk uit Colombia. Geen earl grey, maar coca-thee. High word je er niet van. Onder genot van het kopje heb ik me helemaal laten bijpraten over de teelt van coca. Door Kathalijne Buitenweg

8 Aan leuke dingen ontbreekt het te vaak bij verslaafden Onderzoek op druggebruikers Lauw van de naald 14 Een groep van 35 cokeverslaafden kreeg zes maanden lang een intensieve behandeling, waarvan belonen een belangrijk onderdeel uitmaakte. Het ging merendeels om jaren verslaafde mannen bij wie eerdere pogingen om af te kicken hadden gefaald. Commentaar ervaringsdeskundige: Ik heb in een artikel van de Jellinek al eens eerder gelezen dat verslaving een chronische ziekte is waar de verslaafde dus mee moet leren leven. Maar in hetzelfde artikel werd als voetnoot gesteld dat het merendeel van de gebruikers tussen hun veertigste en hun vijftigste een punt achter hun gebruik zetten omdat ze het na tig jaar gebruik wel voor gezien hielden. Deze dokter doet hetzelfde. Hij zegt dat zijn therapie met belonen helpt maar aan het eind van het artikel zegt hij dat verslaving een niet te genezen ziekte is. Ik denk dat het voor de verslavingszorg commercieel interessant is om hun klantjes als chronische patiënten te classificeren. Ik koop gewoon wel een bolletje minder als ik naar de bioscoop wil. Naam bij redactie bekend De deelnemers leverden meerdere keren per week urine in, die werd onderzocht op sporen van cocaïne of andere drugs. Ontbraken die, dan werd een bepaald bedrag bijgeschreven waarmee vouchers konden worden verdiend voor zaken die de deelnemers tevoren zelf hadden aangegeven. Cor de Jong, directeur van kennisinstituut Nispa en hoogleraar verslaving en verslavingszorg aan de Radboud Universiteit Nijmegen: Als je het goed beschouwt, ging het eigenlijk om kleine dingen: een treinticket om een oma te bezoeken, een abonnement op een fitnessclub, een bioscoopkaartje. Dingen die het leven weer een beetje leuk maken. Daar ontbreekt het vaak aan bij mensen die langdurig verslaafd zijn. Belonen alleen zorgt niet voor een verandering van levensstijl. Stop je ermee, dan vallen ze weer terug. De beloning maakt ook dat begeleiding meer effect heeft. Het is van groot belang dat mensen clean zijn. Als je iedere dag moet scoren, ben je alleen daarop geconcentreerd. Van de 35 deelnemers waren er na 6 maanden 12 cocaïnevrij, 3 maanden later waren ze dat ook zonder beloning nog. Bij een controlegroep van 31 mensen lukte dat er maar één. Volgens Cor de Jong treedt ergens in het proces van druggebruik een onomkeerbare verandering op doordat de hersenen onherstelbaar veranderen. Verslaving wordt daardoor steeds vaker gezien als een chronische hersenziekte, waarvan een patiënt niet meer kan genezen, maar waar hij mee moet leren omgaan. Copyright: Trouw Hoe omzeil je het rookverbod. Pijpjes te koop bij de Regenboog. Afkicken van de drugs moeilijk? Niet als je vergeet dat je überhaupt ooit verslaafd was. Wetenschappers is het gelukt om met medicijnen te verhinderen dat verslaafde ratten herinneringen aan hun drugsgebruik ophaalden. De wetenschappers injecteerden een aantal ratten regelmatig met cocaïne. Na elke injectie deden ze een lichtje aan in de kooi van de beestjes, net zolang totdat de ratten het lichtje niet meer los konden zien van de drugs. Toen ze op een gegeven moment stopten met de injecties, was het aandoen van het lichtje voor de ratten dan ook het teken om naarstig op zoek te gaan naar een nieuwe dosis drugs. Dat verslaafde gedrag verdween echter goeddeels wanneer de onderzoekers de ratten van tevoren een medicijn toedienden dat de NMDA glutamaat receptoren in hun hersenen blokkeerde. Deze receptor is betrokken bij het ophalen van herinneringen. Bij de ratten was één enkele dosis al voldoende om ze een maand lang van hun verslaving af te helpen. Experts denken dat de behandeling met de medicijnen een grote rol gaat spelen in de verslavingszorg. Het is namelijk bekend dat ex-gebruikers vaak in hun oude gedrag vervallen zodra ze weer geconfronteerd worden met factoren die hen herinneren aan hun vroegere drugsgebruik. Zij spreken dan ook van een doorbraak. Copyright: DAG Blijf op de juiste hoogte! Dankzij internet is het eenvoudiger dan ooit om op de hoogte te blijven van het (inter)nationale nieuws over de war on drugs. De beste informatiebron is het Media Awareness Project (MAP), een Amerikaanse organisatie met een actieve Nederlandse afdeling. Via info@mdhg.nl kun je je eenvoudig opgeven voor deze onovertroffen service. Meer weten? Ons lichaam is een ingenieus wonder dat zich telkens weer schitterend aanpast aan veranderende omstandigheden. Je bouwt tolerantie op voor een stof naarmate je die binnen krijgt. Wanneer de toestroom staakt, moet je lichaam zich daar opnieuw op instellen. Ik ontken het bestaan van ontwenningsverschijnselen allerminst. There's no up without a down. Waar ik bezwaar tegen maak is de gedachte dat deze ontwenningsverschijnselen symptomen zijn van een ziekte, een dwangmatige aandoening die de 'eigen wil' op de knieën dwingt. Een hogere macht die bezit van je neemt en die jij niet de baas kunt zonder hulp van de hooggespecialiseerde, zwaar gesubsidieerde en gepolitiseerde wittenjassenmaffia. Baas in eigen Brein! Job Joris Arnold ARNHEM - Verslaafden moeten behandeld worden als chronisch zieken, vindt bijzonder hoogleraar De Jong. Afkicken is dan geen kwestie van wilskracht meer. Hun gedrag is te vergelijken met dat van kinderen of dat van minder begaafden. We herkennen het drammerige, het ontbreken van zelfreflectie, en de onverstandige dingen die ze zichzelf aandoen. We moeten ze niet beschouwen als mensen met alleen een psychisch of sociaal probleem of als mensen die het er zelf naar gemaakt hebben. We moeten ze accepteren, ondersteunen, hoop geven en met medicijnen en therapie behandelen. Ik heb een model ontwikkeld waarbij de arts of de therapeut de eerste stap zet de verslaafde ervan te overtuigen samen te werken aan een beter bestaan. De hulpverlening ziet verslaafden nog vooral als losers. Of ze willen ze redden, en krijgen, als dat niet lukt, de zenuwen van ze. Er moeten richtlijnen voor behandelingen komen die losstaan van de emoties die een verslaafde oproept. En er moet aandacht komen voor het omgaan met deze emoties. Het zelfbeeld van de verslaafde verandert. Hij ziet zichzelf nu nog als een hopeloos geval. Afkicken is geen kwestie van wilskracht meer. De hulpverlening zal de verslaafde vaker tegen zichzelf in bescherming moeten nemen. Nu krijgt hij alle ruimte om met een behandeling te stoppen en de kliniek uit te lopen wanneer hij dat wil. Er moet meer druk op hem worden uitgeoefend voor zijn eigen bestwil. de volkskrant voornaam : v/m naam : straat : postcode : plaats : telefoon: geb. datum : / / Ik onderschrijf de doelstellingen van de MDHG. Ik betaal jaarlijks 12,50 euro (als ik ze kan missen) en ontvang Spuit 11 gratis. Ik word ondersteunend lid van de MDHG, en betaal tot wederopzegging een jaarlijkse bijdrage van euro (minimaal 12,50 euro) ik stel prijs op een abonnement op Spuit 11 à 17,50 euro ik wil actief worden in de vereniging en mijn belangstelling gaat uit naar: plaats : handtekening : ROTTERDAM - Als mensen door overmatig gebruik van drugs en/of alcohol op de eerstehulpafdeling van een ziekenhuis belanden, moeten ze zelf opdraaien voor de kosten. Dat heeft het hoofd van de afdeling spoedeisende hulp van het Rotterdamse Erasmus Medisch Centrum Jos de Bruijn gesteld. Volgens De Bruijn worden mensen zich meer bewust van de risico's van te veel alcohol en drugs als ze zelf de kosten moeten betalen. Het Erasmus MC zegt echter klaar te staan voor iedereen die medische hulp nodig heeft, ongeacht de oorzaak van de klachten. In onze cultuur is binding aan vaderland, partner of roeping vanzelfsprekend, maar binding aan een stof een zwaar vergrijp tegen onze ideeën over 'autonomie'. Deze contradictie is een filosofisch mirakel! Wij onderhouden een kaste van sjamanen die sommige bindingen tot 'verslavingsziekte' bombarderen maar andere niet. Deze sjamanen zijn neurowetenschapper, dan verslavingsprofessor, dan weer psychiater, maar allen priesters in een wrede Inquisitie. Maatschappelijk melaats Vele 'verslaafden' voelen zich prima in of dankzij hun binding aan middelen. Zij volgen een levenswijze die minder voorkomt dan homoseksualiteit, maar desalniettemin even menselijk en legitiem. Homoseksualiteit als manier van binden was lang een ziekte,'verslaving' is het nog steeds. Deze 'zieken' worden maatschappelijk melaats gemaakt; alleen een cultuurverandering kan dat beëindigen, en de sjamanen met hun flauwekul naar huis sturen. Dr. Peter Cohen, voormalig directeur van het Centrum voor Drugsonderzoek (CEDRO) aan de Universiteit van Amsterdam datum : Gelieve uw bijdrage te storten op onze rekening van de Postbank nr , t.n.v. MDHG te Amsterdam, middels bijgevoegde acceptgiro liever wel een postzegel MDHG Postbus BL Amsterdam

9 Ik ben niet helemaal nutteloos: Ik kan gebruikt worden als slecht voorbeeld Michel Fakkeldij (schrijfclub Haarlemse daklozen) Aankondiging Algemene Leden Vergadering MDHG Kom langs op de MDHG Keur de jaarrekening 2007 en het jaarverslag 2007 goed Denk na over het beleidsplan 2009 Praat mee over de te volgen koers van het MDHG. Datum: 29 oktober Locatie: JD Meijerplein 30 Amsterdam van Heroïne word je blij Rectificatie Sorry sorry sorry. We bedoelden het niet zo. En we trachten onszelf te beteren. Heel vervelend dat het er zo uit kwam. Excuus excuus. Volgende keer beter. Beter zeggen we niets meer om het niet te verergeren. Gedane zaken nemen geen keer maar graag zand erover? Nogmaals excuus. Bij elkaar op de hoeken Van tochtige straten In rillende jassen Te groot vele maten Bloedgeronnen zwerversbroeken Starend traanoog, holle kassen -staan wijstervend vlees van zieke graten PIM (advertentie) Stichting Drugspastoraat Amsterdam Soms is er meer dan dope alleen. Je kunt bij ons terecht voor gesprek over belangrijke zaken in je leven, voor advies over grote en kleine problemen,voor bezoek waar je ook bent, om te bidden, enz. Iedere zondag is er een viering op de Drugspost Flierbosdreef 23, deur open 14:00, aanvang viering en op de Oudezijds Achterburgwal 45, deur open 16:00, aanvang viering uur. Ieder dinsdag van 12:00-15:00 uur hebben we spreekuur op de drugspost Flierbosdreef 23. En iedere donderdag van 13:30-16:00 hebben we spreekuur bij Makom. Welkom! Pastores: Gerson Gilhuis ( ) en Nelly Versteeg ( ) Kantoor: mail:

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

Hasj en wiet zijn drugs. Dat heet blowen. In deze folder vind je:

Hasj en wiet zijn drugs. Dat heet blowen. In deze folder vind je: Je hebt vast wel eens van hasj of wiet gehoord. Hasj en wiet zijn drugs. Hasj en wiet worden meestal gerookt. Er wordt een soort sigaret gedraaid met tabak en hasj of wiet. Dat heet blowen. In deze folder

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Gedwongen opname met een IBS of RM *

Gedwongen opname met een IBS of RM * Gedwongen opname met een IBS of RM * Informatie voor cliënten Onderdeel van Arkin Inleiding In deze folder staat kort beschreven wat er gebeurt als u gedwongen wordt opgenomen. De folder bevat belangrijke

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat?

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat? U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat? U wilt zorg die betaald wordt uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). U kunt daar altijd een aanvraag voor doen. Het CIZ (Centrum indicatiestelling zorg)

Nadere informatie

Mijn hersenletsel. Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting:

Mijn hersenletsel. Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Toelichting: Mijn hersenletsel Ik heb moeite met het vasthouden of verdelen van mijn aandacht. Ik ben snel afgeleid. Ik heb moeite om alles bij te houden/de wereld gaat zo snel. Ik heb moeite met flexibiliteit en veranderingen.

Nadere informatie

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms

Nadere informatie

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat?

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat? U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat? U wilt zorg die betaald wordt uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). U kunt daar altijd een aanvraag voor doen. Het CIZ (Centrum indicatiestelling zorg)

Nadere informatie

Wat je moet weten over hasj en wiet

Wat je moet weten over hasj en wiet Wat je moet weten over hasj en wiet 1 2 Je hebt vast wel eens van hasj of wiet gehoord. Hasj en wiet zijn drugs. Hasj en wiet worden meestal gerookt. Er wordt een soort sigaret gedraaid met tabak en hasj

Nadere informatie

HET VERHAAL VAN KATRIN

HET VERHAAL VAN KATRIN HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds

Nadere informatie

Informatie over zorgzwaartepakketten

Informatie over zorgzwaartepakketten Informatie over zorgzwaartepakketten voor cliënten, familie en andere betrokkenen Voor wie is deze folder? Deze informatie is voor mensen met psychiatrische problemen die voor langere tijd bij GGZ ingeest

Nadere informatie

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?

Nadere informatie

Bewindvoering: hoe werkt het?

Bewindvoering: hoe werkt het? Bewindvoering: hoe werkt het? Samen je centen de baas JE HEBT EEN BEWINDVOERDER. EN NU? Een tijdje terug heb je ervoor gekozen om je geld samen met Mijn Geld en Zo te regelen. De rechter vindt dit goed.

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

speciaal onderwijs lesbrief drugs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

speciaal onderwijs lesbrief drugs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET DRUGS 3 SOORTEN DRUGS 3 WAT DOEN DRUGS? 4 VERSLAAFD AAN DRUGS

Nadere informatie

speciaal onderwijs lesbrief alcohol UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

speciaal onderwijs lesbrief alcohol UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (00) 67 1 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET ALCOHOL SOORTEN DRANK DE WERKING VAN ALCOHOL 4 DE GEVOLGEN VOOR

Nadere informatie

Interviewfragmenten. Vraag 1: Heeft u een zeer goede, goede, redelijke of slechte gezondheid?

Interviewfragmenten. Vraag 1: Heeft u een zeer goede, goede, redelijke of slechte gezondheid? Interviewfragmenten Onderstaande fragmenten zijn uitsuitend bedoeld voor gebruik bij het boek Onderzoek doen met vragenlijsten. Het is niet toegestaan deze fragmenten te publiceren of anderszins te verspreiden.

Nadere informatie

Hebt u zorg nodig? Informatie over de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en het aanvragen van zorg

Hebt u zorg nodig? Informatie over de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en het aanvragen van zorg Hebt u zorg nodig? Informatie over de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en het aanvragen van zorg JANUARI 2010 INHOUDSOPGAVE Waar gaat deze folder over? Welke zorg hoort bij de AWBZ? Vijf zorgfuncties

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

P Doe de risicotest P Laat uw bloedsuikerwaarde meten P Lees wat u zelf kunt doen

P Doe de risicotest P Laat uw bloedsuikerwaarde meten P Lees wat u zelf kunt doen Diabetes en uw apotheek Als bij u diabetes is vastgesteld, dan kunt u natuurlijk terecht bij uw apotheek. Het apotheekteam zorgt ervoor dat u: Op tijd het juiste medicijn krijgt. Medicijnen krijgt die

Nadere informatie

Lesbrief 1. Bij de huisarts

Lesbrief 1. Bij de huisarts Thema Gezondheid Lesbrief 1. Bij de huisarts Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren met de huisarts. Uw klachten beschrijven. Vragen stellen aan de huisarts. Vragen van de huisarts beantwoorden. Veel

Nadere informatie

Gezond thema: DE HUISARTS

Gezond thema: DE HUISARTS Gezond thema: DE HUISARTS 1. Wat gaan we doen? Praten over de huisarts en wat de huisarts doet. Nieuwe woorden leren over de huisarts. Het gesprek met de huisarts oefenen. 2. Wat vind ik van? Als je een-op-een

Nadere informatie

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: Kies als ouders samen regels voor het gezin. Bepaal als ouders vooraf

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Je bent jong en je wilt wat!

Je bent jong en je wilt wat! Je bent jong en je wilt wat! Logisch, je voelt je geen sukkel. Je bent jong, je zit vol energie en je wilt eruit halen wat er uit dit leven te halen valt. Plezier maken, feesten en doen waar je zin in

Nadere informatie

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo INFORMATIE 2012

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo INFORMATIE 2012 Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo INFORMATIE 2012 Voor wie is deze folder? Ontvangt u zorg thuis zoals verpleegkundige hulp? Maakt u gebruik van hulp bij het huishouden? Of heeft u een hulpmiddel

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en Het plan van Bart Dobber, niet doen! Bibi staat op het dek van het schip en kijkt naar haar hond die een kat achterna zit op de kade. Haar broer Bart ligt op de loopplank en peutert aan het touw van de

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Uitgebreide versie. Mijn afspraken met Pluryn. Dienstverleningsovereenkomst

Uitgebreide versie. Mijn afspraken met Pluryn. Dienstverleningsovereenkomst Uitgebreide versie Mijn afspraken met Pluryn Dienstverleningsovereenkomst Mijn afspraken met Pluryn Pluryn ondersteunt mensen met een handicap bij wonen, werken, leren en vrije tijd. Krijg je zorg van

Nadere informatie

Hebt u langdurige zorg nodig? CZ zorgkantoor wijst u de weg

Hebt u langdurige zorg nodig? CZ zorgkantoor wijst u de weg Hebt u langdurige zorg nodig? CZ zorgkantoor wijst u de weg Check www.ciz.nl of bel met het CIZ op 088 789 10 00 om te kijken of u zorg kunt krijgen die vergoed wordt vanuit de Wlz. Hoe komt u in aanmerking

Nadere informatie

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING Als kinderen naar het voortgezet

Nadere informatie

Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin)

Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin) Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin) Lay-out Bob Snel (trainer ATC Amstelduin) Document Versie maart 2007 Meer informatie E-mail:

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco.

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco. 1 Het portiek Jacco ruikt het al. Zonder dat hij de voordeur opendoet, ruikt hij al dat er tegen de deur is gepist. Dat gebeurt nou altijd. Zijn buurjongen Junior staat elke avond in het portiek te plassen.

Nadere informatie

Het droogbed boek Werkboek bij de droogbedtraining in het ziekenhuis.

Het droogbed boek Werkboek bij de droogbedtraining in het ziekenhuis. Het droogbed boek Werkboek bij de droogbedtraining in het ziekenhuis. Dit werkboek is bedoeld als ondersteuning bij het trainingsprogramma. De droogbedtraining is speciaal ontwikkeld voor kinderen en jongeren

Nadere informatie

Maatschappelijk werk (alweer)

Maatschappelijk werk (alweer) Maatschappelijk werk (alweer) Na mijn tweede miskraam heb ik toch weer besloten om het er op te wagen naar maatschappelijk werk te gaan. Ik vond de stap echt wel heel zwaar, want ik hou er niet zo van.

Nadere informatie

Interview Rob van Brakel

Interview Rob van Brakel Interview Rob van Brakel Atributes Consequences Values Hallo Rob van Brakel, mag ik jou een aantal vragen mogen stellen? Prima. Hoe oud ben je? 21 jaar Wat is je woonsituatie op het moment? Op het moment

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Thema In en om het huis.

Thema In en om het huis. http://www.edusom.nl Thema In en om het huis. Les 22. Een huis zoeken Wat leert u in deze les? Praten over uw huis Informatie over het vinden van een nieuwe woning Praten over wat afgelopen is Veel succes!

Nadere informatie

Aanvraag AWBZ-zorg. 1. Uw persoonlijke gegevens. 3Uw burgerservicenummer

Aanvraag AWBZ-zorg. 1. Uw persoonlijke gegevens. 3Uw burgerservicenummer Waarom dit formulier? Heeft u zorg nodig? Dan kunt u een beroep doen op zorg die wordt betaald uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Het Centrum indicatiestelling zorg (CIZ) beoordeelt of

Nadere informatie

Genieten van het echte leven

Genieten van het echte leven Genesis 3: 19 Tot de dag van je dood zul je zwetend het land bewerken om te kunnen leven. 1 De Hamvraag Mag ik genieten en wat is dan eigenlijk genieten? Het leven is toch vooral lol maken! X Het moet

Nadere informatie

Enquete resultaten Normen en Waarden 2014

Enquete resultaten Normen en Waarden 2014 Enquete resultaten Normen en Waarden 214 Deze enquête is afgenomen in de derde en vierde klas op de middelbare school de Guido de Bres in Amersfoort. Dit zijn de statistieken van de anwoorden die de leerlingen

Nadere informatie

Doorbraak in onderzoek naar ME

Doorbraak in onderzoek naar ME Doorbraak in onderzoek naar ME Gezaghebbende Amerikaanse overheidsinstanties hebben opnieuw bij MEpatiënten een virus aangetroffen. Al eerder berichtte EenVandaag over de ontdekking van het XMRV-virus

Nadere informatie

Les 1. Bij de huisarts

Les 1. Bij de huisarts http://www.edusom.nl Thema Gezondheid Les 1. Bij de huisarts Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren met de huisarts. Uw klachten beschrijven. Vragen stellen aan de huisarts. Vragen van de huisarts

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

een ademtest om een speciale bacterie in je maag op te sporen 13C-ureumtest

een ademtest om een speciale bacterie in je maag op te sporen 13C-ureumtest een ademtest om een speciale bacterie in je maag op te sporen 13C-ureumtest Onder ouders verstaan wij ook verzorger(s), pleeg- of adoptieouder(s) U kunt wijzigingen of aanvullingen op deze informatie door

Nadere informatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker

Nadere informatie

Hulp en informatie om huiselijk geweld te stoppen. Help jezelf. Help de ander. 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut. www.huiselijkgeweldhollandsmidden.

Hulp en informatie om huiselijk geweld te stoppen. Help jezelf. Help de ander. 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut. www.huiselijkgeweldhollandsmidden. Hulp en informatie om huiselijk geweld te stoppen Help jezelf. Help de ander. 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut www.huiselijkgeweldhollandsmidden.nl Huiselijk geweld stopt nooit vanzelf Misschien wil je

Nadere informatie

Medischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon

Medischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon Medischwetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Inhoud Inleiding 5 Medisch-wetenschappelijk onderzoek 6 Wat is medisch-wetenschappelijk onderzoek? Wat zijn proefpersonen? Wie

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Wie zijn onze patiënten?

Wie zijn onze patiënten? In deze folder vertellen wij u graag wat meer over Forensisch Psychiatrisch Centrum de Kijvelanden. De Kijvelanden behandelt mensen met een psychiatrische stoornis. De rechter heeft hen tbs met bevel tot

Nadere informatie

Aanmelden. informatie over hoe wij jou helpen naar een leven zonder verslavende middelen

Aanmelden. informatie over hoe wij jou helpen naar een leven zonder verslavende middelen Aanmelden informatie over hoe wij jou helpen naar een leven zonder verslavende middelen Vind je dat je in het weekend te veel coke, speed of xtc gebruikt? Heb je weer geblowd of gedronken, terwijl je dat

Nadere informatie

Eikenhorst (kliniek) Informatie voor patiënten. Eikenhorst

Eikenhorst (kliniek) Informatie voor patiënten. Eikenhorst Eikenhorst (kliniek) Informatie voor patiënten Eikenhorst Je komt mogelijk binnenkort op Eikenhorst. Daar is alles anders en nieuw vergeleken met waar je nu woont. Om je te laten wennen aan al dat nieuwe,

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl R O S A D E D I E F Arco Struik Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl In de winkel 3 Bart 5 Een lieve dief 7 De telefoon 9 Bij de dokter 11 De blinde vrouw 13 Een baantje 15 Bijna betrapt

Nadere informatie

Hulpvragen Signs of Success

Hulpvragen Signs of Success Hulpvragen Signs of Success Signs of Success is een vragende benadering. Je probeert verandering bij de jongere en zijn netwerk op gang te brengen door vragen te stellen. In deze tool vind je een bonte

Nadere informatie

Maximale inspanningstest

Maximale inspanningstest Maximale inspanningstest Je komt bij ons in het ziekenhuis voor een test. Die test heet maximale inspanningstest. Het is een onderzoek waarbij de dokter onderzoekt: Hoe jouw conditie is. Hoe je longen,

Nadere informatie

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL.

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL. Liefde Ik laat je nooit in de steek. Ik zal je helpen. Jij bent mijn beste vriendin. Het mooiste wat ik heb, geef ik aan jou. Ik ben verliefd... Ik heb alles voor je over. IK HOU VAN JOU! Ik bid voor je.

Nadere informatie

Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken

Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken (in)formatieblad - eenvoudig verteld Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken november 2014 1 De wet langdurige zorg 4 Woon je in een instelling en heb je 24 uur per dag zorg en ondersteuning

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Algemene brochure voor mensen met een beperking MEE maakt meedoen mogelijk 1 Colofon Tekst en samenstelling Eenvoudig Communiceren Amsterdam Afd. Communicatie

Nadere informatie

Wat gaat er in de zorg veranderen en waarom?

Wat gaat er in de zorg veranderen en waarom? Wat gaat er in de zorg veranderen en waarom? Het ministerie van VWS heeft wee websites in het leven geroepen die hierover uitgebreid informatie geven www.dezorgverandertmee.nl en www.hoeverandertmijnzorg.nl

Nadere informatie

1. Vragen over de hepatitis B aandachtscampagne

1. Vragen over de hepatitis B aandachtscampagne VRAAG EN ANTWOORD Hepatitis B aandachtscampagne: Zeg Nee!...Tegen hepatitis B 1. Vragen over de hepatitis B aandachtscampagne Q. Wat is het doel van de campagne? A. We willen Chinezen woonachtig in Rotterdam

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

Eerste druk, augustus 2012 2012 chamo C.C. Paetzhold, C.C.Mozer. Foto s en cover: Hamo

Eerste druk, augustus 2012 2012 chamo C.C. Paetzhold, C.C.Mozer. Foto s en cover: Hamo Dé Afkickmethode Eerste druk, augustus 2012 2012 chamo C.C. Paetzhold, C.C.Mozer. Foto s en cover: Hamo isbn: 978-90-484-2558-7 nur: 751 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel

Nadere informatie

wmo wijzer hulp en ondersteuning thuis

wmo wijzer hulp en ondersteuning thuis wmo wijzer hulp en ondersteuning thuis 1 Inleiding Hulp en ondersteuning thuis Hulp en ondersteuning thuis valt deels onder de Wmo (gemeente) maar soms ook onder de AWBZ of uw zorg verzekering. Dit maakt

Nadere informatie

Thema Gezondheid. Lesbrief 1. Een afspraak maken

Thema Gezondheid. Lesbrief 1. Een afspraak maken Thema Gezondheid. Lesbrief 1. Een afspraak maken Deze les gaat over een afspraak maken. Een afspraak met de dokter. U gaat naar de huisarts. Eerst moet u een afspraak maken. U praat met de assistente.

Nadere informatie

Kom in actie! voor kinderen in Albanië

Kom in actie! voor kinderen in Albanië Kom in actie! voor kinderen in Albanië Voor alle kinderen in Albanië een! Ben je tussen de 10 en 13 jaar? Doe dan mee met onze actie! Stichting Antwoord wil graag dat iedereen weet dat de Here Jezus van

Nadere informatie

CP16. ziek- en betermelden

CP16. ziek- en betermelden CP16 ziek- en betermelden Bent u ziek? Kunt u daarom niet werken? Geef het dan door aan uw baas. Dat is normaal in Nederland. Als u wat langer ziek bent, maakt u een afspraak met de bedrijfsarts. Als u

Nadere informatie

Als u klachten heeft...

Als u klachten heeft... Als u klachten heeft... Bent u niet tevreden? Wij, Raad van Bestuur, medewerkers en artsen van het willen graag dat u tevreden bent over uw medische behandeling. Ook willen we dat u zich welkom voelt bij

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven

Nadere informatie

Da s handig! Bezorgers boekje. Huis-aan-huis kranten bezorgen, zo werkt dat!

Da s handig! Bezorgers boekje. Huis-aan-huis kranten bezorgen, zo werkt dat! Da s handig! Bezorgers boekje Huis-aan-huis kranten bezorgen, zo werkt dat! Colofon Ontwerp & Vormgeving: Wegener SpeciaalMedia, studio Arnhem Inhoud 4Kranten bezorgen Bezorgbon Stratenlijst Stickers Klachten

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Mentrum SAMEN WERKEN AAN HERSTEL EN EEN WAARDEVOL LEVEN. Onderdeel van Arkin

Mentrum SAMEN WERKEN AAN HERSTEL EN EEN WAARDEVOL LEVEN. Onderdeel van Arkin Mentrum SAMEN WERKEN AAN HERSTEL EN EEN WAARDEVOL LEVEN Onderdeel van Arkin Ieder mens is waardevol. Mentrum behandelt mensen met langerdurende ernstige problemen op het gebied van psychiatrie en/of verslaving.

Nadere informatie

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind

Nadere informatie

Kinderen. Hoe Yulius kinderen met autisme kan helpen

Kinderen. Hoe Yulius kinderen met autisme kan helpen Kinderen Hoe Yulius kinderen met autisme kan helpen Voor wie is dit boekje? Je hebt dit boekje gekregen omdat je autisme hebt of omdat je nog niet zeker weet of je autisme hebt. Je bent dan bij Yulius

Nadere informatie

v e rslaafd? Wat als je niet meer zonder kan

v e rslaafd? Wat als je niet meer zonder kan v e rslaafd? Wat als je niet meer zonder kan Alles over verslavingen Voor vragen over alcohol, illegale drugs, gokken en medicijnen: De DrugLijn tel. 078 15 10 20 www.druglijn.be SOS Nuchterheid tel. 09

Nadere informatie

informatie voor cliënten FACT-team

informatie voor cliënten FACT-team informatie voor cliënten FACT-team FACT-team Voor een grote groep mensen is het leven moeilijk. Zij hebben niet alleen last van psychiatrische klachten, zoals bijvoorbeeld somberheid of het horen van stemmen,

Nadere informatie

Heilig Jaar van Barmhartigheid

Heilig Jaar van Barmhartigheid Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra

Nadere informatie

Lesbrief. Schuld Anne-Rose Hermer

Lesbrief. Schuld Anne-Rose Hermer Lesbrief Schuld Anne-Rose Hermer Doe meer met Thuisfront! Bij de boeken in de serie Thuisfront kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief staan vragen, tips

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

Een gelukkige huisvrouw

Een gelukkige huisvrouw Een gelukkige huisvrouw Voordat ik zwanger was, was ik een gelukkige huisvrouw, ik had alles wat ik wilde. En daarvoor hoefde ik geen dag te werken. Want werken, dat deed mijn man Harry al. Harry zat in

Nadere informatie

Als u klachten heeft...

Als u klachten heeft... Als u klachten heeft... Bent u niet tevreden? Wij, directie, medewerkers en revalidatieartsen van Tolbrug willen graag dat u tevreden bent over uw (para)medische behandeling. Ook willen we dat u zich welkom

Nadere informatie

Jeugdigen met een licht verstandelijke beperking

Jeugdigen met een licht verstandelijke beperking Jeugdigen met een licht verstandelijke beperking versie 2009 Informatie over zorgzwaartepakketten voor jeugdigen met een licht verstandelijke beperking 2 Inhoud Samenvatting... 4 Inleiding... 8 Algemene

Nadere informatie

U hoeft geen postzegel te plakken! Binnen vijf werkdagen na ontvangst van de brief nemen wij contact met u op.

U hoeft geen postzegel te plakken! Binnen vijf werkdagen na ontvangst van de brief nemen wij contact met u op. Maliebaan 87, 3581 CG Utrecht T 030 271 83 53, F 030 271 62 56 secretariaat@pvp.nl, www.pvp.nl Utrecht, 2015 Onderwerp: Informatiepakket Voorwaardelijke Machtiging Helpdesk PVP T 0900 4448888 helpdesk@pvp.nl

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

plastraining voor kinderen adviezen voor ouders

plastraining voor kinderen adviezen voor ouders plastraining voor kinderen adviezen voor ouders Uw kind start met een plastraining op de polikliniek Kindergeneeskunde van het OLVG. Uw kind volgt de training omdat hij problemen heeft met zijn blaas.

Nadere informatie

Gebruikersgids jeugdigen met een licht verstandelijke beperking. Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP)

Gebruikersgids jeugdigen met een licht verstandelijke beperking. Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Gebruikersgids jeugdigen met een licht verstandelijke beperking Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Inhoud Samenvatting 3 Over welke problemen gaat het? 3 Voorbeelden 3 Welke hulp

Nadere informatie

Moeder worden, moeder zijn

Moeder worden, moeder zijn Moeder worden, moeder zijn Uitgeverij Eenvoudig Communiceren Postbus 10208 1001 EE Amsterdam Telefoon: (020) 520 60 70 Fax: (020) 520 60 61 E-mail: info@eenvoudigcommuniceren.nl Website: www.eenvoudigcommuniceren.nl

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie