Seizoensvoedsel. Ecologische voetafdruk. Door:Quinten Molina, Sjors Claessens, Chaya Baidjoe & Keanu Sijmons

Transcriptie

1 Seizoensvoedsel Ecologische voetafdruk Door:Quinten Molina, Sjors Claessens, Chaya Baidjoe & Keanu Sijmons Vak: Aardrijkskunde Jaar:

2 Inhoud Hoofdstuk 1 - Vragen voetafdruk Hoofdstuk 2 - Onderzoek deelvragen duurzaamheid Hoofdstuk 3 - Campagne - 6 stappen - 8 bouwstenen

3 Hoofdstuk 1 - Vragen voetafdruk De verschillende voetafdrukken Ecologische (Mondiale) voetafdruk De ecologische voetafdruk is een som waarbij moet worden gelet op het verbruik van stoffen die door jou gebruikt worden, of stoffen die gebruik moeten worden om het product te maken en bij jouw voordeur te krijgen. Dus de ecologische voetafdruk is de ruimte die nodig is voor alle producten die we gebruiken, te produceren en de opname van CO 2 die we uitstoten. De producten waar we het in bovenstaande zin over hebben, zijn dus allemaal producten die je verbruikt en/of gebruikt. Denk hierbij aan bijvoorbeeld meubels, brandstoffen en voedsel. Bij het produceren en transporteren van deze producten komt CO 2 vrij. Bij deze voetafdruk hoort het oppervlak dat nodig is voor het houden van planten die nodig zijn voor de opname van CO 2. Het is mogelijk te meten hoeveel ruimte nodig is voor het produceren van de producten die we gebruiken en de opname van de CO 2 die we uitstoten. Deze ruimte kan worden omgerekend naar de hoeveelheid productief land in gha. Gha staat voor mondiale ha. Watervoetafdruk Het is ook mogelijk te kijken naar de hoeveelheid water dat er verbruikt wordt voor de productie van voedsel, goederen en levensonderhoud. Dit noemen we de watervoetafdruk. De watervoetafdruk wordt uitgedrukt in kubieke meter (m 3 ). De mondiale watervoetafdruk betreft 1243m 3 per persoon per jaar. Dit is bijna net zo veel water als de helft van een Olympisch zwembad. Ongeveer 92% van onze watervoetafdruk bestaat uit water dat gebruikt wordt in de landbouw. CO 2 -voetafdruk De uitstoot van een organisme of persoon kan gemeten worden met een CO 2 -voetafdruk. Zoals ook al is besproken bij de ecologische voetafdruk, komt er CO 2 vrij bij de productie van goederen, diensten en de uitstoot van een organisatie of persoon zelf. De gemiddelde Nederlander stoot tussen de 12 en 13 ton CO 2 per jaar uit.

4 Gemiddelde voetafdrukken Tabel 1. Gemiddelde voetafdruk (in hectare) UAE 8,4 China 2,1 USA 7,2 Indonesië 1,1 België 7,1 India 0,8 Nederland 6,3 Afghanistan 0,5 Duitsland 4,5 Rusland 4,4 Wereldgemiddelde 2,7 Brazilië 2,9 Per wereldb. beschikb. 1,8 Gemiddeld hebben Nederlanders een voetafdruk van 6,3 ha (zie tabel 1). Als de oppervlakte van de wereld die ter beschikking staat voor de bewoners deelt door het aantal bewoners, kom je uit op het 1,8 ha. Over de hele wereld is de gemiddelde voedselvoetafdruk 2,7 ha. Als je naar deze twee getallen kijkt kan je hier uit opmaken dat er meer van wereld wordt gebruikt dan dat er is. We kunnen één wereld benutten, maar op deze manier gebruiken we anderhalve wereld. Dit is alles behalve duurzaam.

5 Voedselvoetafdruk De ecologische voetafdruk kan grof worden onderverdeeld in 4 deelgroepen; wonen, voeding, lifestyle en reizen. Als we specifiek gaan kijken naar de voedselvoetafdruk, vallen er een aantal dingen weg uit de ecologische voetafdruk. We gaan dan bijvoorbeeld niet meer letten op producten die niet binnen de consumptie vallen, of het transport hiervan. Zoals hiernaast in figuur 2 te zien is, heeft voeding bij de gemiddelde Nederlander het hoogste percentage en hiermee de meeste invloed op de voetafdruk. Veel mensen weten niet, dat wanneer er op voeding wordt bezuinigd, dat dit meteen invloed heeft op de grootte van je (voedsel)voetafdruk. 1) Beschrijf in eigen woorden wat de mondiale voetafdruk inhoud? De mondiale voetafdruk is de som van alle producten en derg. die je gebruikt en die een uitstoot(kunnen). 2) Welke factoren hebben invloed op de grote van je eigen mondiale voetafdruk? Neem er minimaal je eten 2 hoe je naar school gaat 3 hoeveel je op vakantie gaat 4 hoe ver je op vakantie gaat 5 of je groene stroom hebt 6 hoeveel nieuwe elektronica je koopt 7 hoeveel zuivel je drinkt 8 hoeveel vlees je eet 9 hoe je op vakantie gaat 10 of je de verwarming hoog zet 3) Wat zou je kunnen doen om je eigen mondiale voetafdruk kleiner te maken? Noem minimaal 10 manieren. 1 Letten op je boodschappen. 2 Minder met elektronica bezig zijn. 3 Minder vlees eten. 4 Minder reizen. 5 Minder autorijden. 6 Douche tijden afspreken. 7 Groene stroom. 8 Minder zuivel eten

6 9 Niet of minder met vliegtuig reizen 10 Gassen 4) De mondiale voetafdruk is in te delen in 3 onderdelen, welke zijn er? 1 voedsel voetafdruk 2 Co2 voetafdruk 3 water voedafdruk 5) Welke factoren hebben invloed op de grote van je eigen voedselvoetafdruk? Noem er minimaal minder reizen met het vliegtuig. 2. minder vlees eten 3. minder zuivel 4. minder auto rijden 5. bomen planten 6. minder nieuwen dingen kopen 7. korter douchen 8. minder elektronica gebruiken 9 meer natuurlijke producten gebruiken 10 overgaan op groene stroom 6) Wat zou je kunnen doen om je eigen voedselvoetafdruk kleiner te maken? Noem minimaal 5 manieren. 1 Minder reizen 2 Letten op boodschappen 3 Minder zuivel 4 Groene stroom 5 Minder bezig zijn met elektronica.

7 Aardappel-groenteschotel Ingrediënten 1 kg grote aardappelen (zak 3 kg), geschild 2 el olijfolie 1 grote ui, gesnipperd 1 rode paprika, in blokjes 1 aubergine, in blokjes 1 courgette, in reepjes 1 schaal rundergehakt (300 g) 1 pot aardappel anders room bieslook (390 g) Bereiden 1. Verwarm de oven voor op 200 C. Snijd de aardappelen in plakjes. Breng een laagje water aan de kook en kook de aardappelplakjes 10 min. Verhit de olie in een wok en roerbak de helft van de ui met de paprika, de aubergine en de courgette 3 min. Schep het groentemengsel in de ovenschaal. 2. Doe het gehakt en de rest van de ui in de wok en roerbak het gehakt in 3 min. rul. Breng op smaak met peper en zout en verdeel over de groente. 3. Giet de aardappelschijfjes af en leg ze dakpansgewijs op het gehakt. Schenk de aardappel anders in een kom, schenk 50 ml water in de lege sauspot en schud krachtig. Roer door de saus. Verdeel de saus over de aardappelen. Bak de schotel 40 min. in de oven. 7) Omschrijf apart waar je elk product zou kopen alsof je dit recept zelf thuis zou gaan maken en hoe ziet het product eruit? Denk hierbij niet aan je voedselvoetafdruk. Bijvoorbeeld in blik, in een pot, vers, biologisch etc. 1. Normaal zou ik het bij de AH of een andere supermarkt kopen. 2. AH, of in een biologische winkel, in een fles. 3. Supermarkt, in een netje. 4. Supermarkt, los. 5. Supermarkt, los. 6. Supermarkt, los. 7. Supermarkt, in een pak. 8. Supermarkt, in een pot.

8 8) Welk antwoord zorgt ervoor dat je voedselvoetafdruk kleiner wordt? Omschrijf waarom. Groente uit blik OF verse groente. verse groenten, uit blik heb je een fabriek voor nodig om ze in een blikje te doen Biologisch vlees OF niet biologisch vlees. niet biologisch, dan hebben de koeien minder ruimte ingenomen en goedkoop voedsel gekregen Producten uit Nederland OF internationale producten. nationale, dan hoeven ze niet vervoerd te worden Op de fiets naar de winkel OF met de auto naar de winkel. met de fiets, geen uitstoot Een vegetarisch recept OF een recept met vlees. vegetarisch, dan hoef je geen vlees te laten groeien. 9) Omschrijf apart waar je elk recept zou kopen alsof je dit recept zelf thuis zou gaan maken, en waar let je op als je je voedselvoetafdruk zo klein mogelijk wilt maken. Gebruik voorgaande opdracht, waar je op moet letten om je voedselvoetafdruk zo klein mogelijk te maken. 1 1 kg grote aardappelen (zak 3 kg), geschild Bij de supermarkt 2 2 el olijfolie Ik zou geen olijfolie gebruiken maar van olijven een olie maken 3 1 grote ui, gesnipperd Uit de supermarkt 4 1 rode paprika, in blokjes Uit de supermarkt 5 1 aubergine, in blokjes Uit de supermarkt 6 1 courgette, in reepjes

9 Uit de supermarkt 7 1 schaal rundergehakt (300 g) Bij de slager 8 1 pot aardappel anders room bieslook (390 g) Uit de supermarkt Bevolkingstoename De wereldbevolking is het totaal aantal mensen op aarde. De Verenigde Naties schat de mondiale populatie op 31 oktober 2011 op 7 miljard en volgens The World Factbook zou de toename in 2011 ongeveer 76,4 miljoen zijn (zie grafiek 1). Elke dag komen er circa mensen bij. Als jullie verderop in deze lesbrief kijken onder het kopje Tilburgse voedselvoetafdruk, zal je zien dat er afgerond ongeveer net zoveel mensen in gemeente Tilburg wonen. Ongewenste bevolkingstoename Het is misschien een onverwachte hoek in dit verhaal, maar als de hoeveelheid ongewenste zwangerschappen kan worden teruggebracht, neemt de groei van de wereldbevolking een beetje af. Gezinsplanning is wereldwijd noodzakelijk. Dit houdt het geheel van maatregelen in, dat overheid moet nemen om gezinnen zover te krijgen dat er niet meer dan een bepaald aantal kinderen worden gekregen. Ruim 200 miljoen vrouwen wensen het, maar hebben er geen toegang tot. In arme landen telt men 76 miljoen ongeplande en ongewenste zwangerschappen per jaar. De mensen hebben vaak niet eens het geld voor voorbehoedsmiddelen, als ze al verkrijgbaar zijn. Maar ook in welvarende landen zijn er jaarlijks nog 3 miljoen ongeplande en ongewenste (tiener) zwangerschappen, vooral door taboe op seksuele voorlichting. Bij elkaar opgeteld zijn er dus per jaar over de wereld afgerond ongewenste zwangerschappen. Voor al deze zaken moet er dus meer aandacht, beleid en budget komen. 10) Wat is een belangrijke reden waardoor de bevolking de laatste jaren zo sterk is toegenomen? we hebben betere gezondheidszorg en dus blijven mensen langer leven

10 11) Wat is de invloed van de bevolkingstoename op het gebruik van de aarde? 12) Wat wordt er bedoeld met: We hebben meer dan één aarde nodig als we willen blijven leven op de huidige manier van leven. dat we te veel uitstoten en te veel invloed hebben op de aarde, we maken de aarde kapot

11 Hoofdstuk 2 - Onderzoek deelvragen duurzaamheid Draagt het eten van seizoensvoedsel bij aan een duurzame wereld? 1. Wat heeft jullie thema met duurzaamheid te maken? (50 woorden) Ons thema is seizoensvoedsel, dit is eigenlijk het eten wat een seizoen je geeft. Dus niet in de winter groenten uit anderen landen later overkomen omdat je daar zin in hebt. Als je dat wel doet moeten er schepen en auto s worden gebruikt om het voedsel op de juiste plek te krijgen. 2. Welke gevolgen heeft het onderwerp voor toekomstige generaties? (100 woorden) o Economisch Het is slim voor de economie omdat het geld dat uitbesteed wordt beter verdeeld word. Dit komt omdat je de ene maand uit geeft aan stamppot en de andere maand aan salade. Als al het voedsel op het zelfde moment op de markt zou komen, zou iedereen alleen stamppot eten en dat is er geen handel voor de sla boeren. o Natuurlijk Het heeft goede gevolgen voor de voedselproductie, omdat op die manier geen speciale gewassen die in een bepaald seizoen van het jaar moeilijk groeien, verbouwd hoeven te worden. Dus dat betekent dat er minder geld en moeite te besteed voor de middelen die nodig zijn om de gewassen te laten groeien hoeft te worden. o Sociaal maatschappelijk De gevolgen zijn goed want zo verklein je de ecologische voetstap, omdat je niet extra hoeft te betalen voor de kosten die komen kijken bij het groeien van gewassen die in een bepaald seizoen niet goed groeien. 3. Welke gevolgen heeft het onderwerp voor verschillende regio s? (100 woorden) o Economisch Seizoensvoedsel ligt aan hoe het gaat op het land. Als er een warm seizoen aankomt zullen de boeren letten op wat ze gaan oogsten. Daardoor gaat er minder machinaal geproduceerd worden. En als er minder machinaal geproduceerd wordt, maar er wel meer van het land komt, komt er economisch gezien minder geld binnen. o Natuurlijk Seizoensvoedsel is zoals hierboven staat gebonden aan het weer. Als het weer goed is voor bepaalde seizoensgerelateerd voedsel, dan groeit er meer. En als er meer groeit, wordt er meer verkocht.

12 o Sociaal maatschappelijk Seizoensvoedsel heeft ook effect op de mens. Mensen eten over het algemeen veel wat seizoensgebonden is. Je eet over het algemeen alleen wat er op dat moment verbouwd word. 4. Beantwoording van de hoofdvraag (100 woorden) Ja, het vermindert de uitstoot in de wereld, dus blijft de ozonlaag langer intact. Het stimuleert ook binnenlandse boeren om het seizoensvoedsel te verbouwen dus wordt de economie beter in het land. Er worden dus geen buitenlandse boeren meer uitgebuit om de lgroenten voor een lage prijs te verkopen. Ook als mensen beginnen met seizoensvoedsel eten komen ze misschien op andere ideën om duurzamer te leven en zo kunnen we de wereld zo goed mogelijk behouden voor toekomstige generaties. Zodat onze kinderen, kleinkinderen en verdere generaties er geen last van hebben hoe wij de wereld hebben behandelt.

13 Hoofdstuk 3 - Campagne Onze campagne staat op onze site: 8 Bouwstenen voor een goede campagne: Bouwsteen 1: Waarom Wat is de boodschap achter jou onderneming? Seizoensvoedsel is gezond, beter voor het milieu! Bouwsteen 2: Project Wat is jullie doel? Ons doel is om zoveel mogelijk mensen over te krijgen om over te gaan op seizoensvoedsel. Dit is beter voor zowel de mens als voor het milieu. Ga daarom samen met ons voor meer groen! Bouwsteen 3: Propositie Wat laat je het publiek zien? Wij proberen ons publiek zoveel mogelijk positieve punten over het seizoensvoedsel bij te brengen. Dit omdat wij het belangrijk vinden als mensen gezonder gaan leven. Mensen onderschatten het seizoensvoedsel namelijk heel erg. Er wordt te makkelijk over gedacht. En wat nog het ergste is, mensen denken dat het gezonde eten niet altijd binnen handbereik is. Maar het tegendeel is bewezen, seizoensvoedsel is gewoon te vinden in de supermarkt!

14 Bouwsteen 4: Infrastructuur Welke platform gebruik je? Wij hebben ervoor gekozen om een site te maken. Deze keuze hebben wij bewust gemaakt. Ons eerste plan was eigenlijk om een Facebook-pagina te maken. Maar dit was ingewikkelder dan het leek. En bovendien kunnen wij met een website ook campagne voeren! Bouwsteen 5: Promotie Hoe genereer je aandacht? Op welke manier communiceer je? Wij communiceren over het algemeen via de website. Maar ook via vrienden, familie & kennissen proberen wij zoveel mogelijk ons verhaal over te brengen. Een soort mond-op-mond campagne! Bouwsteen 6: Community Welke taak spreekt je aan? Quinten: Keanu: Sjors: Chaya: Over het algemeen probeerde ik de zaak een beetje op orde te houden, maar dit is helaas niet gelukt. Dit omdat ik niet volledige mederwerking kreeg van een aantal groepsgenoten. Om alles op rolletjes te laten lopen, moet er een taak verdeling zijn. Wie is directeur (wie kan de leraar aanspreken voor de voortgang van het project?), wie doen het Chaya is de leider en spreekt de leraar aan. Sjors Keanu en Quinten die doen wat Chaya zegt omdat zij er veel ervaring mee heeft en weet wat ze doet. onderhoud aan de site, wie zijn de ontwerpers? En ga zo maar verder. Sjors en Quinten zijn de ontwerpers. Zij hebben hier meer ervaring in als Chaya en Keanu

15 Bouwsteen 7: Doel Wat is je doel? Ons doel is puur om mensen over te krijgen om meer seizoensvoedsel te eten! Bouwsteen 8: uren Doet iedereen wat hij/zij moet doen? Heeft iedereen evenveel bijgedragen aan de campagne? Nee absoluut niet. Er zijn een aantal dingen niet eerlijk verdeeld. De een heeft meer gedaan dan de ander. Hier is onderling ook soms onenigheid over geweest, maar achteraf toch opgelost. Wegens bepaalde omstandigheden is het ons niet gelukt om ons filmpje op de website te krijgen. Hieronder vindt u een link naar ons filmpje over seizoensvoedsel: Onze excuses voor het ongemak.