BIJDRAGE TOT INRICHTING VAN EEN LEERATELIER ELEKTRICITEIT

Transcriptie

1 BIJDRAGE TOT IRICHTIG VA EE LEERATELIER ELEKTRICITEIT Risicoanalyse op verschillende elektrische netstelsels Realisatie samenwerking FOD WASO - VDAB

2 Waarom veiligheid? In de Welzijnswet wordt de werkgever opgedragen de nodige maatregelen te nemen om arbeidsongevallen te voorkomen. Hij dient hiervoor preventief te werken en gebruik te maken van risicoanalyses. Wat de werkgever moet naleven i.v.m. de veiligheid en het veilig werken met arbeidsmiddelen staat in de Codex over het Welzijn op het Werk, Titel VI, hfst I. In algemene lijnen omvat dit het volgende: Arbeidsmiddelen moeten steeds veilig zijn, van inbedrijfstelling tot buitendienststelling. Het personeel moet opgeleid zijn om er mee te werken. Het personeel moet steeds over de noodzakelijke informatie kunnen beschikken (handleiding, schriftelijke (veiligheids-) instructies,...). De preventiedienst moet meewerken aan elke bestelling. Het diensthoofd viseert elke bestelbon. a de levering stelt de preventiedienst een indienststellingsverslag op. De werkgever zorgt voor een degelijk onderhoud en houdt de arbeidsmiddelen steeds in de meest veilige toestand. De hiërarchische lijn (instructeur) waakt en houdt toezicht over de toepassing. Verder moet uiteraard het Algemeen Reglement op Elektrische Installaties (AREI) integraal toegepast worden. Waarom deze veiligheidsmaatregelen? Cursisten worden, wat betreft welzijn en veiligheid, gelijkgesteld met werknemers. Vanuit didactisch oogpunt is het belangrijk om op vlak van veiligheid met correcte voorbeelden te werken. Veiligheid op de werkplek wordt door een uitgebreid en complex systeem van normen en voorschriften bepaald. Het is niet eenvoudig om een overzicht te behouden en aan ieders verantwoordelijkheid te voldoen. Aan de hand van risicoanalyses werden naar maatregelen gezocht om elektrische toepassingen in het leeratelier op een zo veilig mogelijke manier uit te rusten, rekening houdend met de opleidingsdoelstellingen. Met deze maatregelen kunnen de risico s op een gestructureerde wijze worden beperkt. RA_leeratelier elektriciteit 2/28

3 Doelstelling Dit document levert een bijdrage voor een veilige elektrische inrichting van het leeratelier voor de opleidingen met elektriciteit. Veiligheidsaspecten die geen betrekking hebben op de elektrische installatie, zoals het afschermen van beweegbare delen, het gebruik van gevaarlijke producten, de afscherming van werktuigmachines maken hier geen deel van uit. Keuze van het net De keuze van het elektrisch netstelsel voor de oefeninstallaties in het leeratelier wordt bepaald aan de hand van risicoanalyses. Om deze analyses te kunnen uitwerken worden er verschillende scenario s van incidenten voorgesteld. Wat is een incident Een incident, in het kader van deze handleiding, is een gebeurtenis waarbij een risico voor personen optreedt in relatie met de aanwezigheid van de elektrische installatie. Een incident geeft geen aanleiding tot lichamelijke letsels of kwetsuren, een accident of ongeval wel. Mogelijke incidenten Hieronder volgt een opsomming van tien incidenten die kunnen voorkomen in de opleidingen. Een evaluatie van ieder incident is gemaakt aan de hand van de Kinney-methode. Er wordt daarbij steeds van uitgegaan dat de elektrische installatie volledig conform de reglementering is behalve de fout(en) die het scenario uitmaken. RA_leeratelier elektriciteit 3/28

4 In de rankingmethode van Kinney wordt er een mathematische beoordeling gemaakt die uit volgende onderdelen bestaat: de ernst (E) of de grootste te verwachten gevolgen van het ongeval; de blootstelling (B) van de betrokkene(n) aan het risico; de waarschijnlijkheid (W) waarmee het risico zich kan omzetten naar een ongeval Het product van de waarden van deze onderdelen (R) geeft een indicatie van de grootte van het risico en de te nemen maatregelen. R = E x B x W Risicoscore (R) R < 20 Zeer beperkt risico, aanvaardbaar 20 < R < 70 Mogelijk risico ; aandacht vereist 70 < R < 200 Substantieel risico ; maatregelen vereist 200 < R < 400 Hoog risico; directe verbetering vereist R > 400 Zeer hoog risico; werkzaamheden stopzetten Ernst (E) 1 Gering 3 Belangrijk, letsel met verlet 7 Ernstig, met blijvend letsel 15 Zeer ernstig, met dode 40 Ramp, meerdere doden Blootstellingsfrequentie (B) 0,5 Zeer zelden (< 1 maal per jaar) 1 Zelden 2 Soms (maandelijks) 3 Af en toe (wekelijks) 6 Regelmatig (dagelijks) 10 Voortdurend Waarschijnlijkheid (W) 0,2 Praktisch onmogelijk 0,5 Denkbaar, maar onwaarschijnlijk 1 Onwaarschijnlijk, maar mogelijk 3 Ongewoon 6 Zeer goed mogelijk 10 Te verwachten RA_leeratelier elektriciteit 4/28

5 Incident 1 Het inschakelen van een oefening waarin een kortsluitfout bedraad is. (één fout) TT-net met diff 30mA Uitschakeling door zekering of automaat ( is zeer groot). E = 1 B = 10 R = 60 Aandacht is vereist. Actie: waarschuwen iet-geïsoleerde vloer T-S-net met diff 30mA Uitschakeling door zekering of automaat ( is zeer groot). E = 1 B = 10 R = 60 Aandacht is vereist. Actie: waarschuwen iet-geïsoleerde vloer RA_leeratelier elektriciteit 5/28

6 IT-net (signalisatie 1 e fout) Uitschakeling door zekering of automaat ( is zeer groot). E = 1 B = 10 R = 60 Aandacht is vereist. Actie: waarschuwen iet-geïsoleerde vloer IT-net (uitschakeling 1 e fout) Uitschakeling door zekering of automaat ( is zeer groot). E = 1 B = 10 R = 60 Aandacht is vereist. Actie: waarschuwen iet-geïsoleerde vloer Bij dit incident is er geen verschil van uitwerking tussen de verschillende netten. Er wordt vanuit gegaan dat de secties van de geleiders gekozen zijn volgens de regels van het AREI, het onderbrekingsvermogen van de zekeringen of van de installatie-automaten optimaal is. Er dient gewaarschuwd te worden op de juiste opbouw van de oefeningen zodat er geen kortsluitingen kunnen voorkomen, nieuwe cursisten moeten hun oefeningen op zeer lage spanning (24V) uitvoeren. RA_leeratelier elektriciteit 6/28

7 Incident 2 Accidentele kortsluitverbinding door naakte pennen op elkaar te verbinden. (één fout) TT-net met diff 30mA Uitschakeling door zekering of automaat ( is zeer groot), nadat er een deel metaal verdampt is. E = 7 B = 3 R = 126 Maatregelen zijn vereist. Actie: meetpennen isoleren waarschuwen iet-geïsoleerde vloer T-S-net met diff 30mA Uitschakeling door zekering of automaat ( is zeer groot), nadat er een deel metaal verdampt is. E = 7 B = 3 R = 126 Maatregelen zijn vereist. Actie: meetpennen isoleren waarschuwen iet-geïsoleerde vloer RA_leeratelier elektriciteit 7/28

8 IT-net (signalisatie 1 e fout) Uitschakeling door zekering of automaat ( is zeer groot), nadat er een deel metaal verdampt is. E = 7 B = 3 R = 126 Maatregelen zijn vereist. Actie: meetpennen isoleren waarschuwen iet-geïsoleerde vloer IT-net (uitschakeling 1 e fout) Uitschakeling door zekering of automaat ( is zeer groot), nadat er een deel metaal verdampt is. E = 7 B = 3 R = 126 Maatregelen zijn vereist. Actie: meetpennen isoleren waarschuwen iet-geïsoleerde vloer Bij dit incident is er geen verschil van uitwerking tussen de verschillende netten. Bij gebruik van geïsoleerde meetpennen zal een kortsluiting quasi onmogelijk zijn. aakte meetpennen moeten geïsoleerd worden met krimpkous zodat de kans op een toevallige kortsluiting vermeden wordt. Er dient gewaarschuwd te worden om het opbouwen en het veranderen van de oefeningen steeds spanningsloos te doen. RA_leeratelier elektriciteit 8/28

9 Incident 3 Er is één isolatiefout in een oefening terwijl de aarding van de voedingstransformator onderbroken is (door het openstaan van de aardingsonderbreker. (twee fouten) TT-net met diff 30mA Geen uitschakeling mogelijk ( = 0mA). Bij één isolatiefout is er geen gevaarlijke toestand. Aanvaardbaar bij periodiek nazicht van de installatie iet-geïsoleerde vloer T-S-net met diff 30mA Uitschakeling door diff ( > 30mA). Bij één isolatiefout is er geen gevaarlijke toestand. Aanvaardbaar bij periodiek nazicht van de installatie iet-geïsoleerde vloer RA_leeratelier elektriciteit 9/28

10 IT-net (signalisatie 1 e fout) Geen uitschakeling (geen signaal van de isolatiebewaking) bij 1 e fout ( = 0mA). Bij één isolatiefout is er geen gevaarlijke toestand. Aanvaardbaar bij periodiek nazicht van de installatie iet-geïsoleerde vloer IT-net (uitschakeling 1 e fout) Geen uitschakeling via de isolatiebewaking bij 1 e fout ( = 0mA). Bij één isolatiefout is er geen gevaarlijke toestand. Aanvaardbaar bij periodiek nazicht van de installatie iet-geïsoleerde vloer Bij dit incident is er geen verschil van risico tussen de verschillende netten. Elk net wordt een zwevend net met een eerste fout (bij het T-S- net volgt wel een uitschakeling). Jaarlijks controleren van de aarding door keuring (dynamisch preventiebeleid). De toegankelijkheid van de aardonderbreker is enkel voor gewaarschuwd personeel. Er is extra aandacht vereist wanneer er geen toegang is tot het laagspanningsbord (zie paragraaf: 3.3.2). RA_leeratelier elektriciteit 10/28

11 Incident 4 Meerdere isolatiefouten, de aarding van de voedingstransformator is onderbroken (openstaan aardingsonderbreker). Een toestel niet geaard, persoon geïsoleerd van de omgeving (vier fouten) TT-net met diff 30mA Geen uitschakeling door diff. Geen uitschakeling door zekeringen of automaten. E = 15 B = 0,5 W = 0,5 R = 3,75 Aanvaardbaar. T-S-net met diff 30mA Uitschakeling door diff s, zekeringen of automaten. Traject 2 is zeer gevaarlijk (stroom rechtstreeks door de hartstreek). E = 1 B = 0,5 W = 0,5,25 Aanvaardbaar. 1 2 RA_leeratelier elektriciteit 11/28

12 IT-net (signalisatie 1 e fout) Geen uitschakeling door zekeringen of automaten. Stroom rechtstreeks door de hartstreek. E = 15 B = 0,5 W = 0,5 R = 3,75 Aanvaardbaar. IT-net (uitschakeling 1 e fout) Geen uitschakeling door zekeringen of automaten. Stroom rechtstreeks door de hartstreek. E = 15 B = 0,5 W = 0,5 R = 3,75 Aanvaardbaar. Bij dit incident is er weliswaar een verschil van uitwerking tussen de verschillende netten (de stroom kan rechtstreeks door de hartstreek lopen). Doch de kans dat dit incident gebeurt, is zeer klein (bij de keuring van de laagspanningsinstallatie). De aardonderbreker mag alleen door gewaarschuwd personeel te bereiken zijn. Jaarlijks controleren van aarding door keuring (dynamisch preventiebeleid). De toegankelijkheid van de aardonderbreker is enkel voor gewaarschuwd personeel. Er is extra aandacht vereist wanneer er geen toegang is tot het laagspanningsbord. RA_leeratelier elektriciteit 12/28

13 Incident 5 Een cursist, die ongeïsoleerd van vreemde massa s staat, raakt de massa van één toestel aan waarin zich een isolatiefout bevindt. De aarding van het toestel is in orde. (één fout) TT-net met diff 30mA Uitschakeling door diff ( > 30mA). Aanvaardbaar. iet-geïsoleerde vloer T-S-net met diff 30mA Uitschakeling door diff ( > 30mA). Aanvaardbaar. iet-geïsoleerde vloer RA_leeratelier elektriciteit 13/28

14 IT-net (signalisatie 1 e fout) Geen uitschakeling (signaal van de isolatiebewaking) bij 1 e fout ( = 0mA). Aanvaardbaar. iet-geïsoleerde vloer IT-net (uitschakeling 1 e fout) Uitschakeling via de isolatiebewaking bij 1 e fout ( = 0mA). Aanvaardbaar. iet-geïsoleerde vloer Bij dit incident is er bij elk net geen gevaar voor elektrocutie op voorwaarde dat de aardingen en equipotentiale verbindingen in orde zijn. RA_leeratelier elektriciteit 14/28

15 Incident 6 Een cursist, die ongeïsoleerd van vreemde massa s staat, raakt de massa van één toestel aan waarin zich een isolatiefout bevindt. De aarding van het toestel is onderbroken. (twee fouten) TT-net met diff 30mA Uitschakeling door diff ( > 30mA). E = 7 B = 2 W = 1 R = 42 Aandacht verreist: Aarding controleren iet-geïsoleerde vloer T-S-net met diff 30mA Uitschakeling door diff ( > 30mA). E = 7 B = 2 W = 1 R = 42 Aandacht verreist: Aarding controleren iet-geïsoleerde vloer RA_leeratelier elektriciteit 15/28

16 IT-net (signalisatie 1 e fout) Geen uitschakeling (signaal van de isolatiebewaking) bij 1 e fout bij aanraking door één persoon ( = 0mA). Aanvaardbaar. iet-geïsoleerde vloer IT-net (uitschakeling 1 e fout) Uitschakeling via de isolatiebewaking bij 1 e fout bij aanraking door één persoon ( = 0mA). Aanvaardbaar. iet-geïsoleerde vloer Een degelijke aarding is cruciaal en dient ten allen tijde operationeel te zijn, een aardingsonderbreking kan fataal zijn voor de gebruiker RA_leeratelier elektriciteit 16/28

17 Incident 7 Een cursist, die ongeïsoleerd van vreemde massa s staat, raakt één lijndraad aan. (één fout) TT-net met diff 30mA Uitschakeling door diff ( > 30mA). E = 7 B = 10 R = 420 iet aanvaardbaar: Lijndraden isoleren Werkprocedure iet-geïsoleerde vloer T-S-net met diff 30mA Uitschakeling door diff ( > 30mA). E = 7 B = 10 R = 420 iet aanvaardbaar: Lijndraden isoleren Werkprocedure iet-geïsoleerde vloer RA_leeratelier elektriciteit 17/28

18 IT-net (signalisatie 1 e fout) Geen uitschakeling (signaal van de isolatiebewaking) bij 1 e fout bij aanraking door één persoon ( = 0mA). Aanvaardbaar. iet-geïsoleerde vloer IT-net (uitschakeling 1 e fout) Uitschakeling via de isolatiebewaking bij 1 e fout bij aanraking door één persoon ( = 0mA). Aanvaardbaar. iet-geïsoleerde vloer Te allen tijde vermijden. RA_leeratelier elektriciteit 18/28

19 Incident 8 Een cursist, die geïsoleerd van alle vreemde massa s en de omgeving staat, raakt één lijndraad aan. (één fout) TT-net met diff 30mA Geen uitschakeling door diff ( = 0mA). Aanvaardbaar, zie conclusie. Geïsoleerde vloer T-S-net met diff 30mA Geen uitschakeling door diff ( = 0mA). Aanvaardbaar, zie conclusie. Geïsoleerde vloer RA_leeratelier elektriciteit 19/28

20 IT-net (signalisatie 1 e fout) Geen uitschakeling (geen signaal van de isolatiebewaking) bij 1 e fout ( = 0mA). Aanvaardbaar, zie conclusie. Geïsoleerde vloer IT-net (uitschakeling 1 e fout) Geen uitschakeling via de isolatiebewaking bij 1 e fout ( = 0mA). Aanvaardbaar, zie conclusie. Geïsoleerde vloer Bij dit incident kan de betrokken persoon zich nooit in een gesloten kring bevinden. Dit vergt echter een gegarandeerde geïsoleerde opstelling van de persoon, zowel t.o.v. vloer, wanden en massa s, hetgeen in de praktijk quasi niet uitvoerbaar is. RA_leeratelier elektriciteit 20/28

21 Incident 9 Een cursist, die ongeïsoleerd van vreemde massa s staat, raakt twee lijndraden aan. (twee fouten) TT-net met diff 30mA Uitschakeling door diff (1 > 30mA). Stroom rechtstreeks door de hartstreek (2 ). E = 7 B = 10 R = 420 iet aanvaardbaar: Lijndraden isoleren signaalboomlampen werkprocedures, attitudes If1 1 iet-geïsoleerde vloer T-S-net met diff 30mA Uitschakeling door diff (1 > 30mA). Stroom rechtstreeks door de hartstreek (2 ). E = 7 B = 10 R = If1 iet aanvaardbaar: Lijndraden isoleren signaalboomlampen werkprocedures, attitudes iet-geïsoleerde vloer RA_leeratelier elektriciteit 21/28

22 IT-net (signalisatie 1 e fout) Geen uitschakeling (signaal van de isolatiebewaking). Stroom rechtstreeks door de hartstreek ( ). E = 7 B = 10 R = 420 iet aanvaardbaar: Lijndraden isoleren signaalboomlampen werkprocedures, attitudes iet-geïsoleerde vloer IT-net (uitschakeling 1 e fout) Uitschakeling via de isolatiebewaking. Stroom rechtstreeks door de hartstreek ( ). E = 7 B = 10 R = 420 iet aanvaardbaar: Lijndraden isoleren signaalboomlampen werkprocedures, attitudes iet-geïsoleerde vloer Te allen tijde vermijden. RA_leeratelier elektriciteit 22/28

23 Incident 10 Een cursist, die geïsoleerd van alle vreemde massa s en de omgeving staat, raakt twee lijndraden aan. (twee fouten) TT-net met diff 30mA Geen uitschakeling door diff. Stroom rechtstreeks door de hartstreek ( ). E = 15 B = 10 R = 900 iet aanvaardbaar: Lijndraden isoleren signaalboomlampen werkprocedures, attitudes Geïsoleerde vloer T-S-net met diff 30mA Geen uitschakeling door diff. Stroom rechtstreeks door de hartstreek ( ). E = 15 B = 10 R = 900 iet aanvaardbaar: Lijndraden isoleren signaalboomlampen werkprocedures, attitudes Geïsoleerde vloer RA_leeratelier elektriciteit 23/28

24 IT-net (signalisatie 1 e fout) Geen uitschakeling (geen signaal van de isolatiebewaking). Stroom rechtstreeks door de hartstreek ( ). E = 15 B = 10 R = 900 iet aanvaardbaar: Lijndraden isoleren signaalboomlampen werkprocedures, attitudes Geïsoleerde vloer IT-net (uitschakeling 1 e fout) Geen uitschakeling via de isolatiebewaking. Stroom rechtstreeks door de hartstreek ( ). E = 15 B = 10 R = 900 iet aanvaardbaar: Lijndraden isoleren signaalboomlampen werkprocedures, attitudes Geïsoleerde vloer Bij dit incident is er geen verschil van uitwerking tussen de verschillende netten. Zeer gevaarlijk toestand. Te allen tijde vermijden. RA_leeratelier elektriciteit 24/28

25 Conclusies 1. Het gebruik van een IT-net (een scheidingstransformator en een isolatiebewaking) per werkpost is niet steeds realistisch in het individuele opleidingsysteem en stemt niet steeds overeen met het didactische kader. Referentie. Volgens een uitgevoerde studie bij VDAB, in samenwerking met FOD WASO, werd van voornoemd IT-net afstand genomen en werkt men in alle opleidingscentra in de praktijklokalen voor opleiding elektriciteit onder het TT-net, en dit volgens hierna volgende modus: 2. Het bestaande TT-net (!) mag in dienst blijven mits gebruik te maken van differentieelschakelaars met een maximale gevoeligheid van 30 ma gezien dit een bijkomende maatregel is t.o.v. het risico bij de risico-evaluatie. 3. Het preventiebeleid is erop gebaseerd dat beginnende cursisten enkel mogen werken bij 24 V in droge omstandigheden (BB1). De overgang naar hogere spanningen (230 V of 400 V) mag enkel voor gevorderde en bevoegde personen. 4. Een geïntegreerde opleiding over de gevaren en de gevolgen van het werken aan elektrische installaties zal ervoor zorgen dat iemand een gewaarschuwd persoon is gedurende de opleiding. 5. De onderwijsverstrekker dekt zich in door een bepaalde procedure te volgen, namelijk: de cursist gewaarschuwd maken, strenge regels uitvaardigen over het buiten spanning zetten van werkposten waar men bvb een herbedrading gaat uitvoeren en het laten handtekenen dat deze procedure gekend is. Er is een bindende werkprocedure voor het spanningsloos uitvoeren van werkzaamheden. Deze is gekend en gehandtekend door de cursist. 6. Op experimentele oefenopstellingen mag maar één spanningsniveau aanwezig zijn. De 24 Volt-posten moeten verwijderd staan van de werkposten met een hogere spanning. 7. Het moet zichtbaar zijn of een experimentele oefenopstelling onder of buiten spanning staat door middel van signaalboomlampen. (wit : 24V en rood: laagspanning). 8. Er dient een indienststellingsverslag en een technisch constructiedossier gemaakt te worden van elke experimentele oefenopstelling, gehandtekend door de preventieadviseur. De aanbevelingen worden geïnplementeerd in de leerattitude en het leerplan. RA_leeratelier elektriciteit 25/28

26 Signalisatie in samenwerking met de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg Algemene waarschuwing Op elke deur die toegang geeft tot de sectie elektriciteit moet volgende waarschuwing bevestigd worden: OPGELET u betreedt een ruimte met verhoogd risico op elektrocutie. Toestellen of onderdelen kunnen onder elektrische spanning staan. Er is geen bijkomende waarschuwing. Indien de toegang een dubbele deur is, dan zal deze vermelding op de vaste deur bevestigd worden. Ook dient bij het binnenkomen van de sectie een werkplaatsinstruktiekaart goed zichtbaar te worden opgehangen. Afbakening Het traject, waarlangs bezoekers en personen vreemd aan de dienst zich verplaatsen, dient afgebakend te worden op de vloer door doorlopende gele lijnen. Gevarendriehoeken Op verdeelkasten, schakelkasten en toegangsdeuren worden gevarendriehoeken bevestigd. Spanningsaanduidingen Op verdeel- en schakelkasten moet er een aanduiding zijn van de grootte van de voedingspanning. Op de werkposten moet, bij de aftakpunten van de spanningen, de grootte van de spanningen vermeld zijn. Signaalboomlampen Op elke werkpost moet aan de hand van signaalboomlampen duidelijk te zien zijn of de veiligheids- of de laagspanning is ingeschakeld (bvb wit: 24V, rood: 230 of 400V). Dit geldt eveneens voor de positie van de hoofdcontactor waarbij de signaalboomlampen aan de ingang van de sectie geplaatst worden. (bvb groen: geen spanning, rood: kringen naar werkposten ingeschakeld) RA_leeratelier elektriciteit 26/28

27 Gereedschap en persoonlijke beschermingsmiddelen Gereedschap De schroevendraaiers en tangen voor elektrische werkzaamheden zijn van het type veilligheidsgereedschap met de vermelding 1000 V. Enkel elektrische werkzaamheden buiten spanning zijn toegelaten, doch dit gereedschap is een bijkomende maatregel t.o.v. het risico op de risico-evaluatie. Ladders Enkel kunststofladders mogen gebruikt worden. De ladders moeten voldoen aan de norm E 131 of moeten een VGS- en/of een GS-label met certificaat hebben. Het bedienen van machines (handboormachine) van op een ladder is verboden wanneer deze personen zich op een hoogte (voetzoolhoogte) bevinden van twee meter of hoger. Wanneer ladders niet gebruikt worden moeten ze opgeborgen worden (op slot doen of in een afgesloten magazijn plaatsen). Veiligheidsschoenen en werkpak Deze zijn verplicht voor instructeur en cursisten. Veiligheidsbril Een veiligheidsbril is verplicht indien het arbeidsmiddel dit vereist (zie VIK) en bij elektrische werkzaamheden onder spanning (metingen, in- & uitschakelen). E.H.B.O.-koffer Deze is ter beschikking bij de nijverheidshelper. Veiligheidsinstructiekaarten Deze worden zo dicht mogelijk bij de toepassing, waarover ze informatie verstrekken, gemonteerd. Veiligheidsafspraken. Bevoegdheid Een bevoegdheidsverklaring, attest BA5, is verleend aan de vakleerkracht elektriciteit. Aan de cursisten kunnen bevoegdheden toegekend worden volgens de vastgelegde procedure Bevoegdheden van cursisten voor elektrische werkzaamheden.

28 Afsprakenformulier De veiligheidsafspraken, waar cursisten zich aan moeten houden, zijn vastgelegd op een document. Werken onder spanning Het werken onder spanning is in alle omstandigheden ten strengste verboden, uitgezonderd uitschakelen, inschakelen, metingen en testen. - Werken onder spanning bij oefeningenreeksen Het veranderen van de bedrading bij oefeningenreeksen mag enkel gebeuren wanneer de spanning van de werkpost uitgeschakeld is (streng verboden om dit te doen onder spanning). - Werken onder spanning bij praktische werken Bij praktische werken mag er pas begonnen worden met de werkzaamheden wanneer de spanning afgeschakeld is volgens de uitschakelprocedure (vitale 5+ 2) en wanneer binnen het genaakbaarheidsvolume alle onder spanning staande delen afgeschermd zijn. Elektrische schema s Er moet een elektrisch dossier ter beschikking zijn van de installatie van het leeratelier. Deze bundel moet bevatten: - een ééndraadschema, - een situatieschema, - een plan van de uitwendige invloedsfactoren, - een risicoanalyse, - een principeschema van de collectieve noodstopinrichting, - de keuringsverslagen. Op het ééndraadschema moet extra aandacht besteedt worden aan het onderbrekingvermogen van de beveiligingen in vergelijking van deze van de installatie en van de nominale stroomsterkte van de overstroombeveiligingen in vergelijking van de sectie van de geïnstalleerde kabels. Deze dossiers moeten steeds aanwezig zijn bij de installatie. RA_leeratelier elektriciteit 28/28