MEDEDELING VAN DE COMMISSIE

Transcriptie

1 NL NL NL

2 MEDEDELING VAN DE COMMISSIE tot oprichting van de adviesgroep voor de voedselketen en de gezondheid van dieren en planten en tot vaststelling van een raadplegingsprocedure op het gebied van de voedselketen en de gezondheid van dieren en planten middels representatieve organisaties op Europees niveau In het Witboek over Europese governance van 25 juli onderstreepte de Commissie het belang van een grotere deelname van het publiek en organisaties aan de formulering en toepassing van het Europese beleid. Vandaag de dag is de democratie immers afhankelijk van de mate waarin burgers deelnemen aan het publieke debat en de manier waarop de Europese Unie gebruikmaakt van de bevoegdheden die ze van de burgers heeft gekregen. Het Witboek over governance stelt voor het besluitvormingsproces opener te maken en een meer stelselmatige dialoog te voeren met vertegenwoordigers van regionale en lokale overheden via nationale en Europese organisaties, in een vroeg stadium van de beleidsvorming. Grotere participatie zal leiden tot meer vertrouwen in de instellingen die het beleid ontwikkelen. De Commissie heeft tevens een mededeling goedgekeurd getiteld Naar een krachtige cultuur van raadpleging en dialoog Voorstel inzake algemene beginselen en minimumnormen voor raadpleging van de betrokken partijen door de Commissie 2, om voor een coherente aanpak door alle diensten van de Commissie in de raadplegingsprocessen te zorgen en de transparantie van de raadplegingen te vergroten. Op het gebied van de gezondheid van mensen, dieren en planten is uit de vraagstukken waarmee de Gemeenschap de afgelopen jaren te maken heeft gekregen, naar voren gekomen dat het belangrijk is dat de actoren in de voedselketen hun standpunt naar voren kunnen brengen. Dit betekent dat de organisaties die zich bezighouden met voedselveiligheid meer bij het beleid betrokken moeten worden. Zo kan beter worden geanticipeerd op problemen en onzekerheden waarmee de Gemeenschap geconfronteerd kan worden en kan de aard van die problemen beter worden vastgesteld, hetgeen helpt bij de besluitvorming en bij een duidelijke voorlichting over de risico s aan het publiek. Meer openheid over het Europese voedselveiligheidsbeleid op alle niveaus moet er in belangrijke mate toe bijdrage dat consumenten meer vertrouwen krijgen in dit beleid. Verordening (EG) nr. 178/2002 tot vaststelling van de algemene beginselen en voorschriften van de levensmiddelenwetgeving, tot oprichting van een Europese Autoriteit voor voedselveiligheid en tot vaststelling van procedures voor voedselveiligheidsaangelegenheden 3 bepaalt dat het publiek bij de opstelling, beoordeling en herziening van de 1 COM(2001) 428 def., goedgekeurd door de Commissie op COM(2002) 704 def., goedgekeurd door de Commissie op PB L 31 van NL 1 NL

3 levensmiddelenwetgeving rechtstreeks of via representatieve organen op een openbare en transparante wijze [wordt] geraadpleegd, behalve wanneer zulks om redenen van urgentie onmogelijk is. De raadpleging van de bij levensmiddelenwetgeving betrokken partijen is een belangrijk middel om er zeker van te zijn dat de voorstellen van de Commissie zowel technisch als praktisch uitvoerbaar zijn en acceptabel zijn voor alle actoren die op de betrokken gebieden actief zijn. Om de betrokkenheid van de actoren op het gebied van voedselveiligheid te vergroten, heeft de Commissie in het Witboek over voedselveiligheid van 12 januari het voorstel gedaan om de verschillende raadgevende comités en bestaande permanente groepen samen te voegen en te reorganiseren in een nieuw Raadgevend Comité voor de voedselketen en de gezondheid van dieren en planten. De raadgevende comités die bij deze verandering betrokken zijn, zijn enerzijds het Raadgevend Comité voor levensmiddelen, opgericht door de Commissie in , en anderzijds het Raadgevend Comité voor de kwaliteit en de gezondheid van de landbouwproductie en een aantal permanente adviesgroepen die daaraan verbonden zijn (veterinaire vraagstukken, fytosanitaire vraagstukken, dierenwelzijn en diervoeding), ingesteld bij het Besluit van de Commissie van Al deze comités en adviesgroepen hebben een grote toegevoegde waarde voor de diensten van de Commissie opgeleverd en geholpen bij het ontwikkelen van het Europese levensmiddelenbeleid. De ervaring tot nu toe leert echter dat het raadplegingsstelsel moet worden herzien en dat de verschillende raadgevende comités moeten worden gereorganiseerd om beter te functioneren. De Commissie is van mening dat een nieuw raadplegingsstelsel nodig is, dat de mogelijkheid biedt voor een intensievere dialoog tussen de diensten van de Commissie en de betrokken sociaal-economische kringen die actief zijn op de gebieden waarop de levensmiddelenwetgeving betrekking heeft. Na uitvoerig overleg met de betrokken partijen zijn duidelijke richtsnoeren opgesteld over de wijze waarop de behoeften ten aanzien van raadpleging het meest effectief worden vervuld: 1. Het nieuwe beleid op het gebied van met name voedselveiligheid berust op een overkoepelende aanpak van de voedselketen. Daarom moeten alle betrokkenen in de voedselketen in de nieuwe raadplegingsprocedure worden opgenomen. De gebieden waarop de raadpleging in het nieuwe systeem betrekking kan hebben, zijn zeer uitgebreid en zijn onder andere: etikettering en presentatie van levensmiddelen en diervoeders, de veiligheid van levensmiddelen en diervoeders, de menselijke voeding in verband met de levensmiddelenwetgeving, de diergezondheid en het welzijn van dieren en de gezondheid van planten. 2. Verordening (EG) nr. 178/2002 bepaalt dat de raadpleging openbaar en transparant moet zijn en hetzij rechtstreeks bij het publiek hetzij via representatieve organen 4 COM(1999) 719 def., goedgekeurd door de Commissie op PB L 318 van PB L 88 van NL 2 NL

4 plaatsvindt. De nieuwe richtsnoeren voor raadpleging van de Commissie zijn ook duidelijk gericht op een zo breed mogelijke raadpleging van de betrokken partijen. 3. De raadplegingsprocedures op het gebied van levensmiddelen worden veel breder en veelomvattender nu het werkgebied wordt uitgebreid tot alle zaken die samenhangen met de voedselketen, maar moeten tegelijkertijd werkbaar blijven. Daarom moet gebruik worden gemaakt van de ontwikkelingen op IT-gebied en moeten de procedures gebaseerd zijn op een gestructureerde, permanente dialoog over de raadpleging van de representatieve organisaties op Europees niveau. 4. Het feit dat vaste raadplegingsprocedures worden ingevoerd, verplicht de Commissie niet deze procedures systematisch toe te passen. De Commissie kan te allen tijde besluiten het publiek rechtstreeks te raadplegen als zij dat nodig vindt. Ook kan het in noodgevallen nodig zijn uitzonderlijke procedures te volgen of raadpleging zelfs helemaal achterwege te laten. Daarom stelt de Commissie voor een mechanisme voor raadpleging en dialoog in te stellen over het beleid en de wetgeving op het gebied van levensmiddelen en de gezondheid van dieren en planten, dat uit verschillende onderdelen bestaat: de oprichting van een adviesgroep bestaande uit Europese organisaties die op basis van bepaalde criteria worden geselecteerd. De werkwijze van deze groep biedt de mogelijkheid werkgroepen op te richten om specifieke vraagstukken te bestuderen; de oprichting van een netwerk voor informatie en raadpleging dat breed toegankelijk is voor alle organisaties die aantoonbaar op het relevante gebied actief zijn; de verbetering van de bestaande hulpmiddelen. 1. De oprichting van een adviesgroep van deskundigen Om een rechtstreekse dialoog met de representatieve organisaties op Europees niveau door middel van structurele vergaderingen te garanderen, stelt de Commissie voor een adviesgroep voor de voedselketen en de gezondheid van dieren en planten op te richten. Deze groep zal worden geraadpleegd over het werkprogramma van de Commissie op het gebied van de etikettering en presentatie van levensmiddelen en diervoeders, de veiligheid van levensmiddelen en diervoeders, de menselijke voeding in verband met de levensmiddelenwetgeving, de diergezondheid en het welzijn van dieren en de gezondheid van planten. Daarnaast kan de Commissie de groep raadplegen over alle maatregelen die zij wil nemen of voorstellen. Voor een optimale raadpleging zal de groep ten minste tweemaal per jaar voltallig bijeenkomen. De groep zal bestaan uit geselecteerde organisaties die deel uitmaken van een netwerk voor informatie en raadpleging en voldoen aan de volgende criteria: het algemene karakter van de behartigde belangen, vertegenwoordiging in alle of de meeste lidstaten, en een duurzame organisatie op Europees niveau met directe toegang tot de expertise van de leden voor het opstellen van gecoördineerde en snelle reacties. NL 3 NL

5 Het vaststellen van beperkende criteria is bedoeld om te voorkomen dat de groep te groot wordt en daardoor niet meer werkbaar is en te garanderen dat organisaties die het algemeen belang behartigen voldoende vertegenwoordigd zijn. Aangezien de groep vooral over het werkprogramma van de Commissie geraadpleegd zal worden, is het van belang dat er representatieve organisaties in vertegenwoordigd zijn die een totaalvisie hebben op de voedselketen vanuit het oogpunt van het algemeen belang dat zij behartigen. Gezien de verscheidenheid aan deelnemers en de uiteenlopende belangen die vertegenwoordigd moeten worden, zullen het voorzitterschap van het comité en de secretariaatswerkzaamheden in handen zijn van de diensten van de Commissie, die zullen waken voor een goede balans tussen de verschillende partijen. De werkmethoden van de groep moeten ook de mogelijkheid bieden werkgroepen over specifieke thema s op te richten. De bedoeling van deze werkgroepen is enerzijds dat de diverse betrokken sectoren, apart of gezamenlijk, een meer technische bijdrage kunnen leveren in het beginstadium of een later stadium van een wetsontwerp, en anderzijds informatie te verschaffen over de toepassing van de bestaande wetgeving. Deze werkgroepen zullen worden opgericht op basis van een door de groep en/of door de behoeften van de Commissie bepaald mandaat, waarbij gwaakt wordt voor een goede balans bestaat tussen de verschillende belangen die in het spel zijn. Om doeltreffend te kunnen functioneren moeten de vergaderingen van de werkgroepen soepel verlopen. Daarom zullen zij al dan niet voltallig worden bijgewoond door de representatieve organisaties van de adviesgroep, maar indien nodig kan de vergadering ook worden bijgewoond door andere representatieve organisaties op Europees niveau. De Commissie heeft tevens de mogelijkheid andere organisaties of belanghebbenden uit te nodigen, waaronder geïnteresseerde partijen uit derde landen die de vergadering als waarnemer bijwonen. De ervaring met vergaderingen van werkgroepen leert dat het van belang is ad hoc andere deelnemers voor deze vergaderingen uit te nodigen. 2. De oprichting van een netwerk voor informatie en raadpleging Voor de informatie- en communicatietechnologie is een belangrijke rol weggelegd in het streven van de Commissie naar meer openheid over het beleid. De Commissie zal een netwerk voor informatie en raadpleging oprichten, waarbij zij gebruik zal maken van de mogelijkheden die de nieuwe informatietechnologie en e-government te bieden hebben. De wetsontwerpen voor levensmiddelenwetgeving in de brede zin van het woord zullen in een geschikt stadium op een website worden gezet. De betrokken partijen kunnen hier hun standpunten meedelen en interactief discussiëren. De raadpleging op deze site moet zo open mogelijk zijn. Een ontwerp over melk en zuivelproducten kan van belang zijn voor organisaties die het algemeen belang behartigen, maar kan ook de legitieme interesse wekken bij meer sectorgebonden organisaties, die bijvoorbeeld de belangen van melkveehouders of de zuivelindustrie vertegenwoordigen. Een dergelijke raadplegingsprocedure biedt de Commissie waardevolle input bij het opstellen van wetgeving op het gebied van levensmiddelen. De procedure kan ook bijdragen tot een verrijkende dialoog en discussies tussen de betrokken partijen. NL 4 NL

6 3. De intensivering van lopende acties Tot slot zullen lopende acties intensiever worden voortgezet en zal het publiek er nog meer bij worden betrokken. In de eerste plaats zullen de diensten van de Commissie bilaterale contacten onderhouden met alle sociaal-economische actoren; dit is een zinvolle manier gebleken om inzicht te krijgen in de behoeften en aandachtspunten van deze partners. Verder zal de Commissie het publiek actief blijven informeren over vraagstukken op het gebied van de voedselveiligheid. De website EUROPA van de Europese Unie moet een interactief platform worden voor informatie, dialoog en discussie en de gelegenheid bieden voor meer voorlichting en communicatie. De informatie moet afgestemd zijn op de behoeften en vragen van het publiek. Het is de bedoeling een grensoverschrijdend podium te creëren, waar mensen uit verschillende landen zichzelf kunnen informeren over de ontwikkelingen van het door de Commissie voorgestelde beleid ten aanzien van voedselveiligheidskwesties. Wat de belangrijkste vraagstukken betreft zal de Commissie nieuwe voorstellen blijven voorleggen aan een breed publiek, zoals zij eerder heeft gedaan met het Witboek over voedselveiligheid en voedingsclaims. Door verschillende acties voor te stellen en zich te houden aan de toezeggingen over governance in Europa, hoopt de Commissie op een betere samenwerking tussen alle partners die actief zijn in de ontwikkeling van het Europese levensmiddelenbeleid doordat een daadwerkelijke cultuur van raadpleging en dialoog tot stand komt. NL 5 NL

7 Ontwerp BESLUIT VAN DE COMMISSIE van [ ] tot oprichting van de adviesgroep voor de voedselketen en de gezondheid van dieren en planten DE COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN, Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, Overwegende hetgeen volgt: (1) In het Witboek over Europese governance van 25 juli 2001 heeft de Commissie toegezegd het besluitvormingsproces opener te maken, om meer mensen en organisaties te betrekken bij de totstandkoming en de uitvoering van het EU-beleid. (2) Op 11 december heeft de Commissie een mededeling inzake algemene beginselen en minimumnormen voor raadpleging van de betrokken partijen door de Commissie goedgekeurd, om voor een coherente aanpak door alle diensten van de Commissie in de raadplegingsprocessen te zorgen en de transparantie van de raadplegingen te vergroten. (3) De Commissie moet consumenten en de betrokken sociaal-economische kringen adviseren en informeren over zaken op het gebied van de etikettering en presentatie van levensmiddelen en diervoeders, de veiligheid van levensmiddelen en diervoeders, de menselijke voeding in verband met de levensmiddelenwetgeving, de diergezondheid en het welzijn van dieren en de gezondheid van planten. (4) Verordening (EG) nr. 178/2002 van het Europees Parlement en de Raad van 28 januari 2002 tot vaststelling van de algemene beginselen en voorschriften van de levensmiddelenwetgeving, tot oprichting van een Europese Autoriteit voor voedselveiligheid en tot vaststelling van procedures voor voedselveiligheidsaangelegenheden bepaalt dat het publiek bij de opstelling, beoordeling en herziening van de levensmiddelenwetgeving rechtstreeks of via representatieve organen op een openbare en transparante wijze wordt geraadpleegd, behalve wanneer zulks om redenen van urgentie onmogelijk is. (5) Het Witboek over voedselveiligheid van de Commissie van 12 januari 2000 voorziet in de oprichting van een adviesgroep inzake voedselveiligheid door de bestaande raadgevende comités te reorganiseren (Actie 81). 7 COM(2002)704 def., goedgekeurd door de Commissie op 11/12/2002. NL 6 NL

8 (6) Het Raadgevend Comité voor levensmiddelen is ingesteld bij Besluit 80/1073/EEG van de Commissie. (7) Andere raadgevende comités op het gebied van het gemeenschappelijk landbouwbeleid zijn bij Besluit 98/235/EEG van de Commissie ingesteld. (8) De ervaring heeft geleerd dat de verschillende raadgevende comités die zich bezighouden met de voedselketen en de gezondheid van planten en dieren moeten worden samengevoegd en gereorganiseerd om beter te functioneren. (9) Er moeten permanente stelsels op Europees niveau komen voor de raadpleging van het publiek bij de opstelling, beoordeling en herziening van de communautaire levensmiddelenwetgeving. (10) Aangezien een integrale aanpak inzake de voedselketen en de gezondheid van dieren en planten nodig is in het belang van de consument, dienen deze raadplegingsstelsels alle kwesties op het gebied van levensmiddelenwetgeving te omvatten, waaronder aspecten van de etikettering en presentatie van levensmiddelen en diervoeders, de veiligheid van levensmiddelen en diervoeders, de menselijke voeding in verband met de levensmiddelenwetgeving en de diergezondheid, maar ook aspecten van het welzijn van dieren en verschillende kwesties met betrekking tot de gezondheid van planten, zoals de bescherming van planten, gewasbeschermingsmiddelen en de residuen daarvan en het in de handel brengen van zaad en teeltmateriaal, waaronder ook biodiversiteit en de daarmee samenhangende industriële-eigendomskwesties. (11) Gezien het brede gebied waarop de raadpleging betrekking heeft en het daarmee samenhangende grote aantal belanghebbenden, kunnen de permanente raadplegingsstelsels alleen doeltreffend werken als het publiek wordt geraadpleegd via de representatieve organisaties op Europees niveau die opkomen voor de belangen van de voedselketen en de gezondheid van dieren en planten, ook al moet rechtstreekse raadpleging van het publiek altijd een mogelijkheid blijven. (12) De betrokken sociaal-economische kringen, waaronder de consumentenverenigingen in de lidstaten, hebben organisaties op EU-niveau opgericht met als doel de belangen op het gebied van de voedselketen en de gezondheid van dieren en planten op Europees niveau te kunnen behartigen. (13) De raadplegingsstelsels moeten van een hoog niveau zijn; dit betekent dat er gelegenheid moet zijn voor een directe gedachtewisseling tussen de Commissie en de representatieve organisaties op Europees niveau, en wel in structureel opgezette vergaderingen van een adviesgroep, met name over het werkprogramma van de Commissie op het gebied van voeding. (14) De adviesgroep moet om praktische redenen (het organiseren van vergaderingen) niet te groot zijn, maar niettemin een goede afspiegeling vormen van de belangen op het gebied van de voedselketen en de gezondheid van dieren en planten. Aangezien de adviesgroep met name over het werkprogramma van de Commissie zal worden geraadpleegd, is het van het grootste belang dat de groep vertegenwoordigers bevat van de representatieve organisaties die het best het algemeen belang wat betreft de voedselketen en de gezondheid van dieren en planten op Europees niveau weten te behartigen. NL 7 NL

9 (15) Om de doeltreffendheid en openheid van de werkzaamheden van de groep te garanderen, kunnen vergaderingen van de werkgroep worden gehouden waaraan andere belangstellende personen of organisaties kunnen deelnemen. (16) Omwille van de duidelijkheid dient Besluit 80/1073/EEG te worden ingetrokken. NL 8 NL

10 BESLUIT: Artikel 1 Bij de Commissie wordt een Raadgevend Comité voor de voedselketen en de gezondheid van dieren en planten opgericht, hierna de groep genoemd. Artikel 2 Taak 1. De Commissie raadpleegt de groep over haar werkprogramma op de volgende gebieden: de veiligheid van levensmiddelen en diervoeders; de etikettering en presentatie van levensmiddelen en diervoeders; de menselijke voeding in verband met de levensmiddelenwetgeving; de diergezondheid en het welzijn van dieren; verschillende kwesties met betrekking tot de gezondheid van planten, zoals de bescherming van planten, gewasbeschermingsmiddelen en de residuen daarvan en het in de handel brengen van zaad en teeltmateriaal, waaronder ook biodiversiteit en de daarmee samenhangende industriële-eigendomskwesties. 2. De Commissie kan de groep bovendien raadplegen over alle maatregelen die zij op dit gebied wil nemen of voorstellen. Artikel 3 Leden 1. De Groep bestaat uit maximaal 45 vertegenwoordigers van de representatieve organisaties op Europees niveau. Deze organisaties moeten gericht zijn op de belangenbehartiging op de in artikel 2, lid 1, genoemde gebieden en aan de volgende criteria voldoen: het algemene karakter van de behartigde belangen, vertegenwoordiging in alle of de meeste lidstaten, en een duurzame organisatie op Europees niveau met directe toegang tot de expertise van de leden voor het opstellen van gecoördineerde en snelle reacties. 2. De Commissie verzoekt organisaties die lid willen worden van deze groep, hun belangstelling binnen een maand na de datum van goedkeuring van dit besluit kenbaar te maken, waarbij zij moeten aantonen dat zij belanghebbenden zijn en dat zij voldoen aan de bovengenoemde criteria. 3. De Commissie selecteert de organisaties die het best aan de bovengenoemde criteria voldoen en stelt daarvan een lijst op, die in het Publicatieblad van de Europese Unie wordt gepubliceerd. NL 9 NL

11 4. Elke geselecteerde organisatie coördineert de raadplegings- en voorlichtingsactiviteiten in de eigen organisatie, zodat de belangen die zij vertegenwoordigt op een zo representatief mogelijke wijze worden voorgesteld. Artikel 4 Uitvoeringsbepalingen 1. De groep komt in principe tweemaal per jaar bijeen in de gebouwen van de Commissie, en telkens wanneer de Commissie dat nodig acht. 2. Voor het bestuderen van specifieke vraagstukken kunnen werkgroepen worden opgericht op basis van een mandaat van de groep of wanneer dat nodig blijkt. 3. De Commissie kan, wanneer dat zinvol en nodig blijkt, deskundigen en waarnemers uitnodigen, waaronder representatieve organisaties uit derde landen, om deel te nemen aan de werkzaamheden van de groep of de werkgroepen. 4. De Commissie bepaalt hoe en wanneer de groep en de werkgroepen bijeenkomen en neemt het voorzitterschap van de vergaderingen op zich. 5. De groep neemt een reglement van orde aan op basis van een ontwerp van de Commissie. De diensten van de Commissie verzorgen de secretariaatswerkzaamheden voor de vergaderingen en de werkzaamheden van de groep en de werkgroepen. 6. De Commissie verzorgt de publiciteit over de werkzaamheden van de groep. Artikel 5 Vertrouwelijkheid De leden van de groep, ad hoc ingeroepen deskundigen en andere personen die worden uitgenodigd om vergaderingen van de groep als waarnemer bij te wonen, mogen geen informatie naar buiten brengen waarvan zij door de werkzaamheden van de groep of de werkgroepen kennis hebben genomen, wanneer deze informatie door de Commissie als vertrouwelijk is aangemerkt. In deze gevallen kan de Commissie besluiten dat alleen de leden van de groep de informatie ontvangen en de vergaderingen mogen bijwonen. Artikel 6 Slotbepaling Besluit 80/1073/EEG van de Commissie houdende nieuwe statuten van het Raadgevend Comité voor levensmiddelen wordt ingetrokken. Artikel 7 Inwerkingtreding Dit besluit treedt in werking op de dag van haar bekendmaking in het Publicatieblad van de Europese Unie. NL 10 NL

12 Gedaan te Brussel, [ ] Voor de Commissie [ ] Lid van de Commissie NL 11 NL