Reisverslag Georgië. van 27 april tot 18 mei, door Johan Schaerlaeckens. Deelnemers: Ad Jansen en Johan Schaerlaeckens

Transcriptie

1 Reisverslag Georgië van 27 april tot 18 mei, 2019 door Johan Schaerlaeckens David Gareja Monastery en omgeving Deelnemers: Ad Jansen en Johan Schaerlaeckens Foto s en tekstaanvulling: Ad Jansen; kaartjes: Johan Schaerlaeckens 1

2 Introductie Wie is de mol was in 2018 voor enkele miljoenen Nederlanders een eerste kennismaking met Georgië. De kijkers werden vaak afgeleid van het eigenlijke spel door de prachtige beelden die ze voorgeschoteld kregen van dit, voor velen, onbekende land in de Kaukasus. Niet zo vreemd want cultuur en natuur zijn in Georgië, op zijn zachtst gezegd, overweldigend. Torenhoge bergen vormen het decor voor fraaie, eeuwenoude kloosters, kasteelruïnes en prachtige kerken. De meeste vogelaars gaan in september naar Batumi in Zuidwest Georgië om daar de vogeltrek te volgen. Wij gaven er de voorkeur aan om in het voorjaar Georgië te doorkruisen. Je ziet dan, zij het in mindere mate, alle Batumi soorten maar het levert zoveel extra s op. De globale route: Tbilisi, Kazbegi, Alazani River Valley, Qedeli, Vashlovani, Chachuna, David Gereja monastery, Jandara Lake, Ninotsminda en Javakheti inclusief hooglandmeren, Vardzia, Gori, Tbilisi Het land Georgië Puur geografisch is Georgië een Aziatisch land maar velen beschouwen het als een gedeelte van Oost-Europa temeer omdat het zo westers georiënteerd is. Georgië is relatief klein (1,7 x Nederland) en ligt ingeklemd tussen de Zwarte Zee, Turkije, Rusland, Armenië en Azerbeidzjan. Het land telt ongeveer 4 miljoen inwoners, waarvan een groot deel in de hoofdstad Tbilisi woont. Het klimaat is over het algemeen subtropisch hoewel het relatief kleine grondgebied verschillende klimaatzones bestrijkt. Georgië wordt in het noorden begrensd door de Grote Kaukasus en in het zuiden de Kleine Kaukasus. Behalve de indrukwekkende natuur en het eeuwenoude culturele erfgoed zijn ook de smakelijke keuken, de onovertroffen wijnen (oudste wijnland ter wereld) en de ongekende gastvrijheid vermaard. De munteenheid is de Georgische lari, omgerekend 3 lari voor een euro. Met enige moeite zijn ook de talrijke verborgen pareltjes (waaronder prachtige grotsteden) van het land gemakkelijk te vinden. Wij hebben die gastvrijheid aan den lijve mogen ondervinden en hadden respect voor de bijna onbegrensde tolerantie van de Georgiërs. Vooral enthousiast worden de Georgiërs als ze 2

3 horen dat we van Hollandia komen. Steevast wordt er dan met geestdrift en positief gesproken over het Zeeuws meisje Sandra Roelofs. Over haar echtgenoot, voormalig president van Georgië Saaskasjvilli, is men veel minder positief. Het land heeft opvallend veel middeleeuwse kloosters en kerken. Dit zijn vaak de oudste (nog in tact gebleven) christelijke gebouwen ter wereld. Deze kloosters zijn omgeven door prachtige landschappen waar de natuur welig tiert. Het is een vooroordeel dat Georgië onveilig zou zijn. Wij hebben eerder het tegengestelde ervaren en hebben ons geen seconde onveilig gevoeld. De hippe hoofdstad Tbilisi heeft een moderne luchthaven. Als er dan iets negatiefs over Georgië verteld moet worden; voor de rijstijl in de hoofdstad heb je stalen zenuwen nodig, voor de rest van het land valt dat mee. Organisatie De rechtstreekse vlucht Schiphol Tbilisi via Georgian Airways kostte 360 euro. Voor de four wheel Ford Escape (automaat) waren we voor 3 weken 350 euro p.p. kwijt. We hadden op voorhand alleen de auto, de eerste nacht in Tbilisi (Tiflis Garden) en drie daarop volgende nachten in Kazbegi (Maia s guesthouse) vastgelegd. De rest van de accommodaties hebben we steeds een dag van tevoren via Booking.com geregeld. Zo konden we flexibel inspelen op veranderende (weers)omstandigheden. Voor de accommodatie betaalden we gemiddeld 8 tot 16 euro p.p. per nacht waarbij het ontbijt vaak inbegrepen was. Zo niet dan waren we hiervoor gemiddeld 3 tot 5 euro p.p. kwijt. Voor een warme maaltijd in een restaurant betaalden we gemiddeld 6 tot 9 euro. Boodschappen zijn spotgoedkoop. Voor een liter Regular 92 benzine betaalden we 0.75 euro. Deze manier van reizen werkte (voor ons) perfect. In totaal waren we voor de reis (all-in) zo n 1200,- p.p. kwijt. De doorgaande wegen zijn goed. In Chachuna matig. In Vashlovani slecht. Tbilisi is link rijden. Wegonderbrekingen gaven vaak veel oponthoud. Je hebt tickets nodig voor Chachuna en Vashlovani (te verkrijgen in Dedoplistskaro: administration building en de border police). Onze kaart: Georgia Caucasus Mountains, adventure map: 1 : voldeed goed. We hebben meestal op google maps gereden. Dit werkte niet altijd perfect. Van 27 april tot en met 18 mei (3 weken) gaat onze reis van zuid naar noord en van oost naar west langs imponerende bergruggen, bosrijke hellingen, slingerende riviertjes, prachtige watervallen, uitgestrekte halfwoestijnen, vogelrijke extensieve agrarische landschappen en dito dorpjes waar de tijd stil lijkt te hebben gestaan. Bron: Report of a Birding Trip to Georgia, 30th April to 11th May 2016 van Jildert Hijlkema is, met voorsprong, het beste verslag. Wij hadden meer tijd en hebben meer gebieden bezocht. De bezochte gebieden en belangrijkste waarnemingen Tbilisi, 27, 28 april, 17 mei; palmtortel, gierzwaluw, bonte kraai, zwarte roodstaart Kazbegi en omgeving, 28 t/m 1 mei; lammergier, vale gier, zwarte wouw, steppebuizerd, boomvalk, kaspisch berghoen (2 x 2 vogels), kaukasisch korhoen (1 baltsende man, 2 wijfjes, 3 baltsende mannetjes), blauwe rotslijster, waterspreeuw, oeverloper, alpengierzwaluw, rotszwaluw, grote roodmus, witkkruinroodstaart, bergtjiftjaf, beflijster, grote lijster, alpenkraai, bijeneter, roodvoorhoofdkanarie, waterpieper, frater, zwarte mees, paap, tapuit, alpenkauw, rotskruiper, grote gele kwikstaart, Kaukasische gems. 3

4 De hippe hoofdstad van Georgië, Tbilisi Een blik op Kazbegi, uitvalbasis voor zeldzame hooggebergte soorten 4

5 Wandeling prachtige extensieve vlakte ten oosten van Akhmeta ( N E), 2 mei; grauwe klauwier, sperwergrasmus, draaihals, koekoek, paap, grauwe gors, fitis, kuifleeuwerik. Alazani Valley en aangrenzende viskweekvijvers, 2 en 3 mei; zeearend, steppenarend (1 juveniele en 2 adulte vogels roepend boven ons), bastaardarend, dwergarend, balkansperwer, steppebuizerd, schreeuwarend, bruine kiekendief, witte pelikaan, lachstern, noordse nachtegaal, grauwe gors, paap, grote karekiet, gele kwik, oeverzwaluw, bijeneter, grote zilverreiger, ijsvogel, kwartel, grutto, bosruiter, kemphaan, watersnip, kleine plevier, kleine strandloper, smaragdhagedis en landschildpad. Qedeli, 3 mei; dwergooruil, groene fitis, kleine vliegenvanger en grauwe klauwier Eagle s Rock, 3 mei; slangenarend (4 vogels), dwergarend, boomvalk, grote gele kwik, nachtegaal en houtduif (massale trek) Chachuna, 4 en 8 mei; steppenkiekendief, grauwe kiekendief, bruine kiekendief, slangenarend, wespendief, steppebuizerd, keizerarend, monniksgier, vale gier, balkansperwer, sperwer, torenvalk, kleine torenvalk, zwarte wouw, arendbuizerd, zwarte frankolijn, finsch tapuit, sperwergrasmus, scharrelaar, ringmus, oeverloper, ortolaan, zwartkopgors, kuifleeuwerik, kortteenleeuwerik, kalanderleeuwerik, veldleeuwerik, izabeltapuit, spaanse mus, rotsmus, bijeneter, kwartel, grauwe gors, duinpieper, roodkeelpieper, grauwe klauwier, roodkopklauwier, hop, kauw Vashlovani, 5 t/m 7 mei; schreeuwarend, steppenkiekendief, grauwe kiekendief, bruine kiekendief, slangenarend, arendbuizerd, wespendief, steppebuizerd, keizerarend, monniksgier, vale gier, balkansperwer, sperwer, kleine torenvalk, torenvalk, scharrelaar, porseleinhoen, roze spreeuw, kleine klapekster, zomertortel, grote karekiet, nachtegaal, ortolaan, zwartkopgors, kuifleeuwerik, kortteenleeuwerik, kalanderleeuwerik, veldleeuwerik, izabeltapuit, spaanse mus, rotsmus, alpengierzwaluw, bijeneter, kwartel, grauwe gors, grijze gors, aziatische roodborsttapuit, roodborsttapuit, duinpieper, roodkeelpieper, boomleeuwerik, braamsluiper, grauwe klauwier, roodkopklauwier, hop, steenuil, wielewaal, kauw David Gareja, 9 en 11 mei; vale gier, oostelijke blonde tapuit, bonte tapuit, grauwe vliegenvanger, groene fitis, blauwe rotslijster, grijze gors Jandara lake e.o., 10 mei; vorkstaartplevier (zo n 250 vogels), keizerarend, vale gier, monniksgier, arendbuizerd, bruine kiek, wespendief, scharrelaar, bijeneter, kleine klapekster, grauwe klauwier, bonte tapuit, roek, dwergstern, witwangstern, zwarte stern, lachstern, witvleugelstern, purperreiger, witte ooievaar, kroeskoppelikaan, armeense meeuw, ijsvogel, kleine zilverreiger, koereiger, grote zilverreiger, zomertaling, grote karekiet, nachtegaal, wielewaal, ringmus. Algeti N.P., 11 mei (alleen gepasseerd); steenarend, slangenarend, dwergarend Plas/dras ( N E) ten zuiden van Algeti; citroenkwikstaart, balkan gele kwik, rietzanger, grauwe kiek, bruine kiek, dodaars, zwarte ooievaar, armeense meeuw 5

6 Khanchali Lake, 12 mei; keizerarend, zeearend, bruine kiek, zwarte wouw, witvleugelstern, lachstern, purperreiger, ralreiger, kraanvogel, kroeskoppelikaan, witte pelikaan, grutto, roodhalsfuut, roerdomp, krakeend, kuifeend, slobeend, tafeleend, armeense meeuw. Madatapa Lake 12 mei; witvleugelstern, zwarte stern, kievit, roodhalsfuut, groenpootruiter, ralreiger, kraanvogel, kroeskoppelikaan Kartsakhi Lake, Sulda Reserve en Kartsakhi reserve 13 mei; roodmus, paap, grauwe klauwier, witte ooievaar, kraanvogel, kwartel, witte pelikaan, kroeskoppelikaan, witvleugelstern, zwarte ibis, grote lijster, grote lijster, schreeuwarend, Bij het moerasgebied pal ten noorden van Kartsakhi: dwergaalscholver, baltische mantelmeeuw, moeras- of rietkat Omgeving Vardzia Cave City, 14 en 15 mei; rotsklever, grijze gors, blauwe rotslijster, grote gele kwik, lammergier, vale gier, staartmees, grauwe klauwier, hop, grasmus, braamsluiper, cetti s zanger, roodmus, ringmus, kaukasische agaam. Uplistsikhe Cave City (Gori), 16 mei; wielewaal, koekoek, arendbuizerd, hop, rotsmus, fitis Kumisireservoir, 16 mei; grote karekiet, kleine karekiet, roze spreeuw, purperreiger, fuut, dodaars Dagverslag Tbilisi Zaterdag 27 april: Onze dames brengen ons naar het treinstation in Breda. We hebben een rechtstreekse vlucht Schiphol Tbilisi met Georgian airlines, We landen (lokale tijd, 2 uur tijdverlies) om uur in Tbilisi. Mr. Gaga, manager van hotel Tiflis Garden staat met het naambordje Jansen klaar. Bij Tiflis Garden staat de autoverhuurder al klaar met onze automaat four wheel Ford Escape van We checken de auto, noteren de deukjes en krassen en krijgen uitleg over de auto die, behalve dat hij niet hoog op de wielen staat, uitstekend zal voldoen. We hebben de meest luxe kamer in het hotel en slapen verrassend goed. Zondag 28 april: Wandelingetje rond het hotel: Gierzwaluw, zwarte roodstaart, turkse tortel, bonte kraai, ekster, huismus. Na de gebakken eitjes rekenen we 70 lari af voor een hotelnacht, 2 x eten en lunchpakket voor onderweg. We tanken in Tbilisi ( 0,73/l) en rijden via de geprogrammeerde route op google maps richting Kazbegi. Kazbegi en omgeving Als het wat bergachtiger wordt, stoppen we bij een stroompje: blauwe rotslijster, waterspreeuw, witte kwik, vlaamse gaai, putter, boerenzwaluw, huiszwaluw, zwarte roodstaart, zwarte wouw, steppebuizerd, gekraagde roodstaart, groenvink. Het gaat verder richting Kazbegi. De volgende stop is het Russo-Georgian Friendship (Gudauri) Monument. Dit is een toeristische trekpleister maar ook interessant voor vogels: Beflijster (algemeen), boomvalk, steppebuizerd, torenvalk, tapuit, alpengierzwaluw (meerdere groepen), alpenkraai, rotszwaluw en bijeneter. Bij Kobi maken we een wandeling onder de steile rots met aan de voet mooie, begraasde extensieve weilandjes: ortolaan, zang en balts van een 15-tal roodvoorhoofdkanaries, alpenkraaien, heggenmus, winterkoning en waterpieper. 6

7 Het Russo-Georgian Friendship Monument ligt in een dramatisch landschap De komende 3 nachten zitten we in Maia s guesthouse in Kazbegi: matige mifi (regelmatig uitval), gemeenschappelijke douche en toilet, goede bedden, heel hygiënisch, uitstekend ontbijt: 39 voor 3 nachten = 6,50 p.p. per nacht. Maandag 29 april: Om uur rijden we naar de omgeving van de loane Natlismcemeli Orthodox Church. Dit is de beste plaats voor kaspisch berghoen. We stappen uit en horen onmiddellijk de indrukwekkende roep van meerdere kaspische berghoenders. We zijn niet de enige vogelaars en het duurt dan ook niet lang of de hoenders worden ontdekt. We kunnen 2 vogels meer dan een uur door de telescoop bekijken: roepend, baltsend, voedsel zoekend en vliegend. Even lager op de helling baltst (met vliegsprongetjes) een mannetje kaukasisch korhoen voor 2 quasi onverschillige wijfjes. Na een half uur hebben we onze 2 hoofddoelsoorten. Beflijster en waterpieper zijn talrijk. We zakken af en maken (bij B) een wandeling voor de grote roodmus. We zien nog 2 kaspische berghoenders, bergtjiftjaf (zingend) en tapuit. De grote roodmus missen we. Mogelijk is het weer te goed; ze schuiven op met de sneeuwgrens. We gebruiken het ontbijt bij Maia s guesthouse buiten en noteren en passant vale gieren, alpenkauwen en zwarte wouwen. 7

8 De hotspot voor kaspisch berghoen en kaukasisch korhoen. Onmiddellijk na het uitstappen horen we de echoënde fluittonen van meerdere kaspische berghoenders. s Middags rijden we, via een nieuwe weg, naar de Gergeti Trinity Church. Het duurt even want een lawine heeft de weg versperd en een auto heeft zich hierin vastgereden. Veel auto s hebben moeite met de vastgereden bulten. Ad neemt de hindernis moeiteloos. Rustig blijven, de auto lezen en hem het werk laten doen", is zijn motto. Bij de kerk is het te druk. We zoeken een rustig plaatsje, vlijen ons neer en scannen de bergen: 3 x lammergier (een adult en een juveniel beest), vale gier (10-tal, we zien ze op het nest zitten), alpenkraaien, alpenkauwen, massale trek van bijeneters. Voortdurend horen we het rollende pruuu, pruuu boven ons. Onderweg naar het dal maken we nog een mooie wandeling in een prachtig rivierdal met een zingende zwarte mees, vale gieren en massa s vlinders. s Avonds bezoeken we restaurant Khevi, een familierestaurant. We rekenen 7,50 p.p. af inclusief 4 halve liters bier. Dinsdag 30 april: Om uur zijn we ter plaatse bij het grote roodmus biotoop. Bekend is dat roodmussen met de sneeuwgrens opschuiven. Het is al een paar dagen schitterend weer en mogelijk zitten de grote roodmussen nu hoger. We zien vogelaars dwars door de begroeiing struinen in de hoop de roodmussen op te jagen. Dat lukt hen en wij profiteren: we zien 2 vrouwtjes grote roodmus in de sneeuw zitten. Op de helling, voorbij de begroeiing, zien we 4 baltsende kaukasische korhoenders, een fantastisch gezicht door de telescoop. Het geluid van jodelende kaspische berghoenders lijkt van overal te komen. Als bijvangst noteren: 2 koekoeken waarvan een roepend, sijsjes, grote lijster, zingende tjiftjaf, beflijsters. We maken alvast een verkenningstocht naar de stuwdam die een km ten noorden van Kazbegi (weg naar Rusland) ligt en waar witkruinroodstaart gezien zou zijn. Onderweg zien we een sperwer en vale gieren. 8

9 De route naar de beste plekken voor kaspisch berghoen, kaukasisch korhoen Na het ontbijt rijden we het terrein van de stuwdam op. Er staat een bemand wachthuisje maar vogels kijken is hier geen probleem. Tijdens de wandeling zien we grote gele kwikken, oeverloper, een zingende rotskruiper, staartmees, steppebuizerds en vale gieren. We wandelen naar het witkruinroodstaart-biotoop (lage, dichte begroeiing langs de rivier). Het duurt lang voordat Ad een vliegende vogel ziet. Ondertussen zien we een groepje Spanjaarden (met professionele fotoapparatuur) die al 4 dagen op zoek zijn naar de witkruinroodstaart. We settelen ons waar Ad de vogel heeft zien invallen. Het duurt niet lang of we krijgen een adult mannetje witkruinroodstaart briljant te zien. Uit dankbaarheid belooft een van de Spanjaarden met de hand op het hart dat hij zijn prachtige foto zal opsturen; nooit ontvangen. We tanken en pinnen in Kazbegi en eten een hapje in het trendy restaurant Panorama. We achten onszelf kansloos maar vragen aan het vriendelijke dienstertje of we s avonds (lokale tijd uur) naar de halve finale Champions League Tottenham Ajax mogen kijken. Ze informeert bij de baas en warempel het kan. Om uur blijkt er, voor een hypermoderne t.v., zelfs een tafeltje voor ons gereserveerd te zijn. We worden getrakteerd op ijskoud bier en hapjes. De Godenzonen stellen ons niet teleur. Bij elk doelpunt en goede actie wordt er gehugd en high fives uitgedeeld. Het wordt een latertje. 9

10 Gergeti Trinity Church is toeristisch maar we vonden een rustig plaatsje en zagen o.a. enkele lammergieren. Boven ons massale trek van bijeneters. Op zoek naar de grote roodmus Woensdag 1 mei: Om uur nemen we afscheid van Maia. Ze heeft ons uitstekend verzorgd. Ze moet naar het ziekenhuis wegens hartproblemen. Ze is ook van s morgens vroeg tot s avonds laat in de weer terwijl haar echtgenoot heel de dag op zijn luie krent ligt. Ontbijten doen we in het inmiddels vertrouwde restaurant Khevi. Gisterenavond hebben we, via booking.com, het eco-house Sabero in Akhmeta geboekt. 10

11 We willen via de binnenweg (resp en 42 richting Tsnori) = 160 km. 3 km ten zuiden van Kazbegi maken we nog een prachtige wandeling op zomaar een helling. Baltsende fratertjes (talrijk), vale gieren, roodvoorhoofdkanaries, tapuit, beflijsters en waterpiepers belonen onze inspanning. Helaas geen sneeuwvinken waar we stiekem op hoopten. De grote hoogte doet ons enkele malen stoppen om aan de broodnodige zuurstof te komen. Geen probleem; we hebben ons voorgenomen het rustig aan te doen. De tweede stop is bij de rotshelling van Kobi. We maken nogmaals de wandeling langs de voet van de rotsen en bestuderen de alpenweitjes : foeragerende (en zingende) rotskruiper, roodvoorhoofdkanaries, gele kwikken, paap en alpenkraaien. Helaas is door het jarenlange intensieve gebruik een poot van mijn telescoopstatief afgebroken. Gelukkig heeft Ad ook een statief bij en kunnen we weer verder. Het kapotte statief leggen we bij een huisje. Wie weet waar de Georgiërs dit nog voor kunnen gebruiken (3 weipaaltjes?). Na een dodenrit door onverlichte, kronkelige tunnels waar half verlichte vrachtwagens onverwacht uit het niets voor je opduiken, staan we een uur vast voor een brug die ze aan het repareren zijn. Nood breekt wet, we maken enkele wandelingetjes en ik ontdek een groep van 12 kaukasische gemzen op een veraf gelegen helling. Na 70 km draaien we linksaf. Abusievelijk nemen we de 26 terug naar het noorden: geen straf, we rijden door een fantastisch mooi landschap. Terug op de 27 rijden we terug in de tijd: pittoreske boerderijtjes met loslopende varkens en schapen in een kleinschalig extensief landschap. De weg is vaak onverhard met kuilen maar Ad manoeuvreert zich overal moeiteloos doorheen. We kunnen soms nauwelijks geloven dat dit de hoofdweg is maar google maps bewijst het tegendeel. Het is niet vogelrijk. We noteren: blauwe reiger, wilde eenden, zingende zanglijsters. Veel later dan gedacht komen we bij ons prachtig gelegen pension. Er wordt in allerijl een kok opgetrommeld maar het Georgische eco-eten valt (mij) wat tegen. De witrode (home made) wijn is niet te drinken en gebakken lever is nu eenmaal niet mijn favoriete voedsel. Rondom het pension met zijn prachtige tuin horen we zingende zwartkop, zanglijster, koekoek en draaihals. s Nachts horen we boomkikkers. Donderdag 2 mei: Nog vóór het ontbijt maak ik een ochtendwandelingetje in de kleinschalige omgeving van pension Sabero. Het lukt me om van kortbij een roepende draaihals te filmen. Ook gekraagde roodstaart is hier algemeen. Wandeling extensieve vlakte Akhmeta Na het ontbijt nemen we om 8.45 uur afscheid van onze gastvrouw. Na enkele tientallen km s rijden we door een prachtig, kleinschalig extensief landschap. Hier ( N E) moet gewandeld worden. Ten noorden van ons zien we de bergen van de Kaukasus oprijzen. Zelf zitten we op 570 meter hoogte. We horen roepende draaihalzen, koekoeken, paapjes, grauwe gorzen, fitis, spreeuwen, kuifleeuweriken. We zien een paartje baltsende grauwe klauwieren. Boven ons trekken bijeneters in een onafzienbare stroom naar het noorden. De mooiste waarneming is een sperwergrasmus die we vol in de telescoop zien zingen. De rest van de weg is een aaneengesloten lintbebouwing. We laten ons overduidelijk afzetten als we een paar kilo s appels kopen bij een wegkraampje. In de marktpassage van Telavi zoeken we vergeefs naar sandalen. De naar adem happende vissen, het uitgestalde vlees, de pronkerige varkenskoppen en de massa s vliegen kunnen ons niet erg bekoren. Alazani Valley met viskweekvijvers Voor we naar guesthouse Qedeli (enkele km s ten zuiden van Sighnaghi) rijden, willen we eerst de Alazani Valley ten noordoosten van Tsnori bezoeken. Pal ten zuiden van de rivier zouden 11

12 mooie viskweekvijvers liggen. De weg van Tsnori naar de rivier loopt door geweldige met onkruid bezaaide graanvlaktes met viskweekvijvers. Als we stoppen voor twee zingende zwartkopgorzen en enkele paapjes breekt de hel los. Boven ons hangen 3 grote, luid roepende arenden; steenarenden denken we aanvankelijk. Als de belichting beter wordt, zien we door de telescoop dat we te maken hebben met 3 steppenarenden, 1 juveniele en 2 adulte vogels. Een wat kleinere arend blijkt een adulte bastaardarend te zijn. Als we die volgen komt een lichte fase dwergarend in beeld. We komen ogen te kort als 3 migrerende balkansperwers en een vijftal vulpinus buizerds het roofvogelspektakel compleet maken. Dit alles in 5 minuten. Het is inmiddels 27 graden. Ook de wandeling (na toestemming) langs de viskweekvijvers die de Alazani rivier begrenzen levert mooie waarnemingen op: witte pelikaan, zingende noordse nachtegaal, zingende grauwe gorzen, paapjes, grote karekieten, gele kwikken, 100den oeverzwaluwen, bijeneters, adulte schreeuwarend, steppebuizerds (1 met slang), bruine kieken, grote zilverreigers, 4 ijsvogels, roepende kwartels, waterhoen, blauwe reigers, 4 grutto s, 12 kemphanen, 8 kleine plevieren, 3 kleine strandlopers, smaragdhagedis en een landschildpad. Wandeling viskweekvijvers Alazani Valley Qedeli We denken dat we het tochtje naar Qedeli guesthouse in een uurtje geklaard hebben. Dat is een flinke misrekening. Google Maps leidt ons over onverharde, stoffige zandpaden naar nergens tot we hopeloos verdwaald zijn. Dit levert nog wel enkele zingende roodmussen op. Tenslotte vinden we, via tal van slechte zandpaden, het prachtig gelegen 3-sterren familiehotel Qedeli. Het eerste dat we zien is dat er een prachtige asfaltweg naar het stadje Sighnaghi leidt. We vervloeken google maps en spoelen met enkele koele halve liters het nodige stof weg. Daarna zetten we ons aan een copieuze maaltijd. We hebben een luxe 3-persoonskamer en een mooie huiskamer tot onze beschikking. Hier leggen we al onze apparaten aan de stroom. De mensen zijn uitermate vriendelijk en dank zij Ads onovertroffen charmes zijn we binnen 1 uur kind aan huis. Via booking.com reserveren we guesthouse Ruth in Dedoplistskaro voor de komende dagen. 12

13 Vrijdag 3 mei s Morgens beklim ik het hellinkje pal boven het hotel en maak een wandeling door een prachtig oud, gemengd bos met meerdere zingende kleine vliegenvangers, roepende dwergooruil, groene fitis, wielewaal en gekraagde roodstaart. Op de dwergooruil na, kan ik Ad even later de soorten laten zien. Op het open gedeelte rond het hotel een paartje grauwe klauwieren, groene specht en bonte vliegenvangers. We rekenen af ( 15 p. p.) voor een comfortabele 3-persoonskamer, een uitgebreid diner met 2 halve liters en een heerlijk ontbijt begeleid door 3 cappuccino s. Alazani Valley met viskweekvijvers We dalen af naar Sighnagi en zien dat er op de enorme vlakte ten noorden van Tsnori meer viskweekvijvers liggen. We maken een wandeling op een van deze complexen: kleine zilverreiger, oeverloper, roepende kwartel, onze tweede bastaardarend, kleine plevier en boomkikkers. We rijden opnieuw naar de viskweekvijvers tegen de Alazanirivier en slibberen (het heeft vannacht geregend) naar de achterste afgelaten vijver waar we gisteren de steltlopers zagen: 30 grutto s, tientallen bosruiters, 6 kleine strandlopers, lachstern, tientallen kleine plevieren, watersnip, 2 bruine kieken en 2 adulte zeearenden. Als er een bui dreigt, spoeden we ons terug. Het kost enige moeite de harde weg te bereiken. We rijden naar Dedoplistskaro waar Booking.coms coördinaten van het guesthouse niet blijken te kloppen. Politieagenten zien ons zoeken en bellen het guesthouse waarvan de patron ons oppikt vanaf het centrum. Zo gaat dat hier. We settlen ons en rijden resp. naar het Administration building en de border police voor permits voor Chachuna en 2 nachten Vashlovani (inclusief bedlinnen). Eagle s Rock bij Dedoplistskaro Zaterdag wordt een regendag en we besluiten op zondag aan wat het grootste avontuur van de reis zal worden. We eten wat in het stadje en rijden naar Eagle s Rock (3 km). In en boven prachtige rotskloven zien we 4 slangenarenden, 1 lichte fase dwergarend, vale gieren, boomvalk, grote gele kwik, zingende nachtegalen en massale trek van houtduiven. Zaterdag 4 mei: Het heeft heel de nacht geregend. Maya (Ruth s guesthouse is vernoemd naar haar kleindochter Ruth) heeft een uitstekend ontbijt klaargemaakt. We doen boodschappen in Dedoplistskaro voor de 3 dagen dat we in Vashlovani door zullen brengen en waar we van alle voorzieningen verstoken zullen zijn. Tot mijn stomme verbazing hoor ik Dag Johan tijdens het boodschappen doen. Het blijkt Vital (van Gorp) met zijn Belgische kompanen te zijn. Ik had onze waarnemingen al regelmatig doorg d maar dat hij na zijn ik kom eraan de daad bij het woord zou voegen, had ik nooit verwacht. Vital staat op het punt om naar Armenië te vertrekken maar hij had verwacht ons hier (uithoek Georgië!!) wel tegen te komen (?!). Chachuna Ondanks de nattigheid besluiten we de weg door Chachuna voor een deel te verkennen. Daar krijgen we geen spijt van. Ondanks de slechte weg wordt het een fantastisch ritje. Het blijft, tegen alle weersverwachtingen in, droog en we rijgen fantastisch mooie waarnemingen aaneen: Mannetje en meerdere wijfjes steppenkiekendief, meerdere grauwe kiekendieven, bruine kieken, 2 slangenarenden, trek van wespendieven, trek van steppebuizerds, 4 keizerarenden, monniksgieren, vale gieren, balkansperwers, sperwer, torenvalk, 5 arendbuizerds, zingende ortolanen, baltsende zwartkopgorzen, kuifleeuwerik (talrijk), kortteenleeuwerik, kalanderleeuwerik (massaal), veldleeuwerik, izabeltapuit (talrijk), spaanse mus, rotsmus, 13

14 bijeneters (trek en massaal bij de nestholtes), roepende kwartels, grauwe gors (de talrijkste vogelsoort), roepende kwartels, duinpieper (talrijk, een nestelende vogel op enkele meters kunnen filmen), roodkeelpieper, roodkopklauwier (4 vogels), hoppen (bij de nestplaats) en oostelijke kauwtjes (met lichte koppen). Pas als we terugrijden, begint het weer te regenen. s Avonds proosten we op de weergoden. Een dag die al als opgegeven werd beschouwd, werd een van de vele hoogtepunten. Duinpieper, izabeltapuit, rotsmus en grauwe klauwier zijn algemeen, foto s Vital van Gorp Vashlovani Zondag 5 mei, maandag 6 mei, dinsdag 7 mei: We nemen afscheid van Maya en haar echtgenoot maar niet voordat we een extra overnachting hebben gereserveerd (7-8 mei). We brengen 3 dagen en 2 nachten door in het meest woeste gedeelte van Georgië: het Vashlovani National Park. De wegen zijn erbarmelijk slecht. Vooral de weg naar Mijnis Kure, waar we de eerste nacht slapen, is eigenlijk met onze auto niet te doen. Je hebt hier een jeep nodig die hoog op de wielen staat. Ad neemt onverstoorbaar elke hindernis. In Mijnis Kure blijkt dat we een lekke band hebben. Met behulp van andere avonturiers lukt het ons (lees hen ) om uiteindelijk de reserveband er op te leggen. Dat deze band maar goed de helft van de breedte van de andere banden heeft, beschouwen we als een bijzaak. Mijnis Kure is idyllisch gelegen aan de grensrivier Lori met Azerbajan. Deze stroomt overvloedig vanwege de vele regens en het smeltwater. Opvallend zijn de vele plastic flessen die meegesleurd worden. Ad telt er 20 per minuut. Dus reken maar uit. De tweede nacht slapen we in het Ranger s station Vashlovani Pantishara. Hier ben ik s nachts twee keer van het scheve bed afgerold. Het laatste deel van de weg van Dedoplistskaro tot aan Kasristskali loopt door een prachtig extensief landbouwgebied (= A op de kaart). Vanaf het 14

15 gehuchtje rijd je richting N.P. en maakt de doorsteek (via een droge rivierbedding) door het smalste rotsgedeelte van het park (= B op de kaart) waarna je in een reusachtige steppe (= C op de kaart) komt met helaas over begraasde vlaktes waaraan men nu een einde probeert te maken ten faveure van de uitgezette goitered gazelles (kropgazelle) die weer als voedsel moeten dienen voor het luipaard (mocht die ooit terugkomen). De weg terug het park in (zuidwestpunt) is (voorbij de bordercontrol) het vogelrijkste (= D op de kaart). De 14 km naar Mijnis Kure (grens Azerbaijan) hadden we (achteraf) niet moeten doen. De weg eigenlijk is alleen berijdbaar met een jeep (= E op de kaart). De meerwaarde is te gering. We slapen op primitieve bedden maar who cares?. Het weer is briljant en de meeste paden zijn opgedroogd hoewel we naar het rotsgebergte hier en daar nog wel een slippertje maken. De grauwe gors is heel talrijk in het betoverende landschap van Vashlovani 15

16 We zijn 3 dagen verstoken van Internet en telefoonverbindingen, leven op karige rantsoenen, veel water en enkele flesjes wijn. We hebben briljant weer en doen bizar mooie waarnemingen. A. Extensief agrarisch gebied; 5 tot 10 koppels grauwe kieken, bruine kiek, adulte schreeuwarend, monniksgier, arendbuizerd, grauwe klauwieren, roodkopklauwieren veldleeuweriken, graspieper, grasmus, paap, grijze gors, grauwe gors, aziatische roodborsttapuit, porseleinhoen (steekt pal voor ons de weg over), kwartel, wielewaal. B. Doorsteek rotsgebergte; grijze gors, alpengierzwaluwen, rotsmus, braamsluiper, vale gier, alpenkraai (ook regelmatig in de steppe). C. Steppe ten zuiden van het N.P.; 3 arendbuizerds, vale gier, kleine torenvalken (tenminste 6 mannetjes), monniks- en vale gieren, slangenarenden, steppebuizerds, izabeltapuit (zeer talrijk), kleine klapekster (algemeen), roodkopklauwier, duinpieper (talrijk). D. Kerngebied N.P.; scharrelaar (4 vogels), hop, bijeneter (bizar veel broedplaatsen), aziatische steenpatrijs (talrijk), roze spreeuwen (2 grote groepen), oostelijke blonde tapuit, steenuil, boomleeuwerik, kleine klapekster, casarca, grote bonte specht, grote karekiet (zang bij riviertje), kleine torenvalk (samen met steenuil bij ruïne). E. Mijnis Kure; zomertortel (2 vogels, zingend), nachtegaal, hop (roepend), wielewaal, bijeneters, alpengierzwaluwen (broedplaats), boomleeuwerik (zang), braamsluiper (zang), vale gier. De trek van bijeneters was massaal maar ook al op de broedplaatsen. Roodkopklauwier, grauwe klauwier en kleine klapekster kom je regelmatig tegen, foto s: Vital van Gorp Na 3 dagen is het een beetje thuiskomen bij Maya. Het duurt even voor ze de Wifi (speciaal voor ons) hebben opgestart maar dan kunnen we onze dames laten weten dat we het avontuur overleefd hebben. Bij restaurant Cappuccino halen we s avonds de schade in van 3 dagen afzien. Woensdag 8 mei: Vannacht hoorden we twee dwergooruilen roepen, s morgens aangevuld met zingende nachtegaal, hop en gekraagde roodstaart. Chachuna Het zal een bloedhete dag (32 graden) worden. We maken opnieuw de tocht door Chachuna maar nu wel tot de Dalis dam, een afstand die je gemakkelijk onderschat. Onderweg zien we dezelfde (roof)vogels als 4 dagen geleden maar in veel lagere aantallen. Misschien is het te warm. De mooiste waarnemingen doen we tijdens een lange wandeling bij de Dalis Dam: constant roepende zwarte frankolijnen, mannetje finsch tapuit, sperwergrasmus, vale gier, 16

17 rotsmus, hop, baltsende scharrelaar, bijeneters, roodkopklauwier, kleine torenvalken (kleine kolonie gebouwtje voorbij de dam, gebouwtje rechts), zingende nachtegaal vol in de telescoop, zingende grauwe klauwier, ringmus, fuut, oeverloper, grote zilverreigers, ortolaan. Vashlovani en Chachuna hebben ons gebracht waar we op hoopten. We rijden opnieuw naar Qedeli omdat we in guesthouse Qedeli uitgenodigd zijn om naar Ajax Tottenham te kijken. Nu zijn we zo wijs om via Sighnaghi te rijden. We zijn inderdaad gasten en geen klanten. Bier, wijn, allerlei versnaperingen worden ons gratis aangeboden. We kijken met de zoon van de eigenaar en een werknemer. De sfeer is optimaal tot Tottenham in de laatste minuut Ajax kansen op een finaleplaats om zeep helpt. We zijn er even niet goed van. David Gareja Monastery Donderdag 9 mei: Nu nemen we definitief afscheid van de gastvrije hotelfamilie waar we zulke mooie dagen hebben doorgebracht. Onze volgende stops zijn David Gareja Monastery en Jandara Lake. Het David Gareja-klooster is een in de rotsen uitgehouwen Grieks-Orthodox klooster. Het complex bevat 100den cellen, kapellen en woonverblijven in de uitgeholde rotswand. Gisteravond hebben we guesthouse Savane in Udabno vastgelegd. In Kandaura besluiten we een binnenweg te pakken. Deze loopt langs de rand van het Korugi reservaat. De weg is erbarmelijk maar we zien een scheltopusik (de grootste pootloze hagedis in de wereld, hij heeft ook meer weg van een grote slang), 3 paar kleine klapeksters. Vanaf ons pension in Udabno zijn het 10 moeilijke km s naar David Gareja waar we de traditionele wandeling maken: 3 bonte tapuiten (paartje bij nest), grauwe vliegenvanger, zingende groene fitis. Hoe we ook zoeken; we krijgen de rotsklever niet gevonden. David Gareja Monastery 17

18 Jandara Lake Vrijdag 10 mei: Na het ontbijt rijden we over een slechte maar mooie binnenweg naar het Jandara Lake. De weg loopt over prachtige hoogvlaktes. Soms moet Ad behoedzaam tussen rotspartijen manoeuvreren. We zien scharrelaars, bijeneters, kleine klapeksters, grauwe klauwieren, monniksgier, bonte tapuit en de bekende leeuweriksoorten. Bij het Jandara Lake doen we zoveel mogelijk plaatsen aan met de auto vanwaar we steeds een geslaagde wandeling maken. De soorten rijgen zich aaneen: roek (100+), dwergsterns (tientallen), witwangsterns (de algemeenste stern), zwarte sterns (enkele), lachsterns (10+), witvleugelsterns (vanuit het niets komt een groep van 70 aanvliegen), purperreiger, witte ooievaar, scharrelaar (een achttal tijdens de route), kroeskoppelikaan, armeense meeuw (talrijk), kokmeeuw, vale gier, ijsvogel, kleine zilverreiger, koereiger (!), grote zilverreiger, blauwe reiger, bruine kiek, mannetje zomertaling, grote karekiet (op meerdere plaatsen zingend), nachtegaal, wielewaal, waterhoen, ringmus. Drie Nederlandse vogelaars attenderen ons op vorkstaartplevieren. We rijden naar de aangegeven plaats (8 km van het Jandara Lake richting Nagebi, bij beeld bizon). Ter plaatse (mooi gebied) zien we behalve zo n 250 vorkstaartplevieren een subadulte keizerarend, 2 baltsende scharrelaars en een migrerende wespendief. David Gareja Monastery Zaterdag 11 mei: Het heeft vannacht geregend en gestormd. We brengen een tweede bezoek aan Gareja. De weg is, zo mogelijk, nog slechter. Een voordeel is wel dat het heel rustig aan mensen is. We hebben zeker 3 zingende groene fitissen waarvan 1 zingend in de telescoop. Ook maar liefst 5 bonte tapuiten, man blauwe rotslijster, een grijze gors en enkele vale gieren. Vandaag staat de lange tocht naar Ninotsminda op het programma. Gisteravond hebben we pension Sonya in Ninotsminda geboekt. Door de vele regenbuien durven we niet goed de binnenweg langs het Jandara Lake te nemen. We ronden de zuidrand van Tbilisi, tanken en slaan boodschappen in. We staan iedere keer stomverbaasd als we de benzineprijs in euro s omrekenen. Ad koopt Georgische hazelnoten voor zijn Aletta. Eenmaal op de 34 wordt het landschap fantastisch mooi vooral ter hoogte van het Algeti N.P. Algeti National Park en omgeving Hier noteren we een juveniele steenarend, een slangenarend en een lichte fase dwergarend. Even rijden we parallel aan een rivier waar een zwarte ooievaar aan het foerageren is. De mooiste waarnemingen doen we echter bij een plas-dras gebied ( N E, hoogte 1610 meter): man citroenkwikstaart, balkan gele kwik, rietzanger, wilde eend, koppel grauwe kiek, bruine kiek, dodaars, witte ooievaars, zwarte ooievaar, armeense meeuwen en aalscholvers. Pension Sonya is gemakkelijk te vinden. Ernaast staat een restaurant waar de keuken echter niet open is. Ad gooit zijn charmes in de strijd en binnen no time wordt de kok opgetrommeld en zitten we aan een heerlijke shashlik met frites met een begeleidende halve liter. We waren er aan toe. Kanchali Lake Zondag 12 mei: Na het ontbijt bezoeken we Khanchali Lake dat op 3 km van Ninotsminda ligt. Het aantal ooievaarsnesten in Ninotsminda is waarschijnlijk daardoor opvallend hoog. Op Google Maps zoeken en vinden we een toegangsweggetje ( N E). We rijden zover mogelijk door en maken een uiterst genoeglijk wandelingetje met weer bijzondere 18

19 waarnemingen: 2 adulte keizerarenden, immature zeearend, 50+ bruine kiek, zwarte wouw, witvleugelstern 100+, lachstern 10+, purperreiger, ralreiger, blauwe reiger, kraanvogel (broedplaats, van de ondersoort archibaldi. Deze ondersoort heeft geen rood op de kop en staat erom bekend dat hij op grote hoogte broedt, 8 kroeskoppelikanen, 5 witte pelikanen, grutto (12), roodhalsfuut (talrijk), roerdomp (roepend), balkan gele kwik (talrijk), krakeend, kuifeend, slobeend, tafeleend, armeense meeuw. Madatapa Lake s Middags rijden we naar het op 18 km afstand gelegen Madatapa Lake. De weg is erbarmelijk en de vele wegopbrekingen maken het tot een onprettige rit. Witvleugelstern is talrijk (100den), er tussen door vliegen her en der zwarte sterns. Verder; groepje kieviten (bijzonder hier), roodhalsfuten, 6 groenpootruiters, balkan gele kwikken, ralreiger, kraanvogels en kroeskoppelikanen. Als ik naar de auto loop om mijn videocamera op te halen komt daar net Vital c.s. aangereden. Zij zijn op de terugweg van Armenië waar ze mooie waarnemingen gedaan hebben. Aan hun auto te zien zijn de wegen in Armenië niet veel beter. De kok is deze keer op onze komst voorbereid en de culinaire afsluiting van deze dag, met een gepaste hoeveelheid geestrijk vocht, is dik in orde. De toegangsweg naar Kanchali Lake bij Ninitsminda. Het meer is heel vogelrijk Kartsakhi Lake Maandag 13 mei: Na het ontbijt nemen we om 9.00 uur afscheid. Ook pension Sonya mocht er zijn (het valt eigenlijk nergens tegen). Via Akhalkalaki rijden we naar het grensmeer (met Turkije) Khozapine (of Kartsakhi Lake). Onderweg doen we nog een mooi meer aan t.h.v. het Sulda reserve (= N E op 1900 meter hoogte). We zien grote lijster, 2 adulte schreeuwarenden en 7 zwarte ibissen. Bij het moerasgebied pal ten noorden van het dorpje Kartsakhi (= Kartsakhi reserve) nog een zingende roodmus, paap, grauwe klauwier, 50 witte ooievaars, 2 kraanvogels op nest en roepende kwartel. We rijden door en maken een mooie wandeling langs het Kartsakhi Lake. In de verte zien we de grenspost met Turkije liggen. Hier zien we pas echt veel pelikanen, vooral witte (enkele 100den) maar ook tientallen kroeskoppelikanen. Het aantal witvleugelsterns is niet te tellen. We schatten tussen de 700 en de Verder: dwergaalscholvers en baltische mantelmeeuw. We rijden het 19

20 laatste stukje af, richting grenspost om dichter bij de pelikanen te komen. Maar dan: plotseling zien we een jagende kat niet ver van het meer. We kunnen haar prachtig filmen (we denken dat het een hoog drachtig wijfje is). We sturen het filmpje op naar zoogdierspecialist Dick Klees die bevestigt dat het om een wilde kattensoort gaat: de moeraskat of rietkat!! We overnachten vannacht in Hotel Fish in Akhalkalaki. Vanaf het hotel horen we 2 roodmussen zingen. Een jagende moeras- of rietkat kijkt ons even verontrust aan. Volgens ons was het een hoogdrachtig wijfje Door indrukwekkende landschappen rijden we richting Vardzia 20

21 Vardzia en omgeving Dinsdag 14 mei: Via een weergaloos mooie route rijden we, na het ontbijt, de 11 af. Regelmatig stoppen we: grijze gors (algemeen), blauwe rotslijster, grote gele kwik, kaukasische agames. Bij het dorpje Khertvisi (met het wondermooie Khertvisi fortress) draaien we zuidwaarts richting Vardzia. Ons doel is het beroemde Vardzia Cave City en zijn gevleugelde bewoners. We hebben net baltsende agames gefilmd als Ad erachter komt dat hij zijn jasje met toebehoren (portemonnee, paspoort, ticket etc) in de klerenkast van hotel Fish heeft laten hangen. Ad draait om en ik wandel de weg op mijn gemak (het gaat bergop) af: 2 x lammergier, vale gier, blauwe rotslijster, grijze gors (alg.), groepjes staartmezen, grote gele kwik, grauwe klauwieren, hop, grasmus (zingend), braamsluiper (zingend) en (overal) zingende cetti s zangers. Na 2 uur is Ad terug en vervolgen we onze weg naar Vardzia. Vardzia Cave City is een grotklooster en werd gebouwd in de 12 e eeuw als bescherming tegen de Mongolen. Het bestaat uit meer dan 6000 appartementen is 13 verdiepingen. Door een aardbeving in 1283 werd de stad grotendeels verwoest en vanaf toen werd de buitenkant pas goed zichtbaar. Vardzia s Cave City is mooi maar (voor ons) te toeristisch. We bewonderen de grottenstad alleen vanaf ons terras van hotel Taoskari waar ook weer een lammergier overkomt. We beleven nog een genoeglijk uurtje bij het restaurantje op 300 meter afstand. In de schaduw bij een ijskoude pint zien we stomverbaasd hoe veel 1000den distelvlinders de rivier komen overgevlogen; recht op ons af. We besluiten een laatste poging te doen voor de rotsklever. En warempel.. het lukt. Vanaf de brug de weg 2,9 km zuidwaarts afrijden en bij de rotsformatie aan de rechterkant kunnen we de vogel zo lang bekijken als we willen. De grotwoningen van Vardzia 21

22 Woensdag 15 mei: s Morgens vertrekken we na het ontbijt. We rijden nog even de weg af naar het zuiden. Na ongeveer 2 km loopt er rechts een asfaltweggetje naar een soort nonnenklooster ( nun s monastery). Dat is een hemels plekje met meerdere zingende roodmussen, grauwe klauwieren en opvallend veel ringmussen. Gori en omgeving Dan rijden we, via een mooie route, naar Gori waar we Guest house Nitse (heel vriendelijk maar slecht Internet) gereserveerd hebben. Op het moment dat we aankomen, valt heel de stad zonder water. Pas halverwege de nacht is dit hersteld. s Middags bezoeken we het beroemde Stalin museum. Stalin is in Gori geboren. Voor het museum staat een replica van het huisje waarin Stalin gewoond heeft. Aan de andere kant van het museum staat de treinwagon waarmee Jozef Stalin reisde; o.a. naar de conferentie van Jalta. De wagon is zwaar gepantserd en weegt 83 ton!! We staan verbaasd over de adoratie die het museum voor deze dictator uitstraalt. Direct en indirect is hij verantwoordelijk voor de dood van miljoenen Russen en andere volkeren. Het Stalinmuseum in Gori straalde adoratie voor dictator Stalin uit Donderdag 16 mei: We bezoeken het op 18 km van Gori gelegen Uplistsikhe Cave City, een van de oudste nederzettingen van Georgië: een stelsel van grotten over een oppervlakte van 8 ha waarmee reeds vanaf de 10 e eeuw voor Christus begonnen werd. We zijn te vroeg, lopen toch door de onbemande ingang en noteren wielewaal, koekoek, 3 arendbuizerds roepende, hop, rotsmus en 2 zingende fitissen. Dan worden we teruggestuurd. Tijd om richting Tbilisi te rijden. Kumisi reservoir We hebben tijd over en bezoeken het Kumisi reservoir. We horen (en filmen) zingende grote karekieten, 1 zingende kleine karekiet (= nieuwe reissoort!!), purperreiger, futen, dodaarsjes, massa s gierzwaluwen en groepjes roze spreeuwen. Al met al valt de vogelrijkdom tegen. De hoogvlakte meren waren beter. In Tbilisi laten we de auto wassen. Hij stond niet hoog op de wielen maar heeft ons, op een lekke band na (de reparatie kostte 5 lari!!), niet in de steek gelaten. 22

23 Tbilisi Tbilisi is heel mooi maar het lawaai, de drukte en de stank waren, na 3 weken ongekende rust, niet aan ons besteed. Even goed proosten we op een zeer geslaagde reis. Afstemmingsproblemen kenden we niet. We trekken immers al meer dan 50 jaar met elkaar op. We worden hartelijk verwelkomd in Hotel Tiflis Garden waar we 3 weken geleden vertrokken. Het verhuurbedrijf komt de auto ophalen. Gelukkig wordt alles in orde bevonden. s Avonds vinden we een meer dan uitstekend restaurantje. Vrijdag 17 mei en zaterdag 18 mei: Een goedkope taxi brengt ons naar het oude centrum van Tbilisi. Het is mooi maar druk en lawaaiig. In feite zijn we zo uitgekeken. Na 3 weken weldadige rust en mooie natuur is deze hectiek niet aan ons besteed. s Avonds hebben we een gezellig etentje met Ads vrienden Gert (en Germaine) van der Hart, directeur van Globe natuurreizen. Zij staan aan het begin van hun camper rondreis door Georgië. We wisselen wat informatie uit, drinken flink wat pinten en lossen (en passant) de meest urgente wereldproblemen op waarna we elkaar goede reis wensen. Dan begint het lange wachten. Van slapen komt niet veel. s Nachts brengt Mr. Gaga ons naar het vliegveld. Op Schiphol komen we tot de ontdekking dat de treinen niet rechtstreeks naar Breda rijden, maar via Rotterdam. Onze dames zijn dus veel te vroeg op het Station van Breda. Wat later dan gepland sluiten we ze dan toch in de armen. Het einde van een prachtige reis. Soortenlijst Mallard / Wilde Eend - Anas platyrhynchos Ruddy Shelduck / Casarca - Tadorna ferruginea Gadwell / Krakeend - Mareca strepera, talrijk op Kanchali lake Northern Shoveler / Slobeend - Spatula clypeata, Kanchali Lake Common Pochard / Tafeleend - Aythya ferina, Kanchali lake Gargany / Zomertaling, Anas querquedula, mannetje op Tandara Lake Caucasian Grouse / Kaukasisch Korhoen - Lyrurus mlokosiewiczi, op plaats A (kaart) 1 mannetje en 2 wijfjes. Op plaats B (kaart) 3 baltsende mannetjes. Caucasian Snowcock / Kaspisch Berghoen - Tetraogallus caucasicus, op plaats A 2 vogels. Op plaats B 2 vogels. 23

24 Chukar Partridge / Aziatische Steenpatrijs - Alectoris chukar ssp. Chukar, het algemeenst in Vashlovani. Black Francolin / Zwarte Frankolijn - Francolinus francolinus, roepende vogels Dalis Dam Chachuna Common Quail / Kwartel - Coturnix coturnix Common Pheasant / Fazant - Phasianus colchicus ssp. colchius, 3 roepende vogels Vashlovani. Dit is het oorspronkelijke gebied van de echt wilde fazant Little Grebe / Dodaars - Tachybaptus ruficollis, Enkele vogels op het Kumisi-reservoir Red-knecked Grebe / Roodhalsfuut - Podiceps grisegena, talrijk op Kanchali Lake Great Creasted Grebe / Fuut - Podiceps cristatus Black Stork / Zwarte Ooievaar Ciconia negra, 1 vogel foeragerend in rivier ten zuiden van Algeti, 1 vogel plas/dras ten zuiden van Algeti White Stork / Ooievaar - Ciconia ciconia, veel nesten in Ninotsminda Glossy Ibis / Zwarte Ibis - Plegadis falcinellus, 7 vogels plas/dras Sulda reserve Eurasian Bittern / Roerdomp - Botaurus stellaris, roepend Kanchali Lake Little Bittern / Woudaap - Ixobrychus minutus Black-crowned Night-Heron / Kwak - Nycticorax nycticorax Squacco Heron / Ralreiger - Ardeola ralloides, 1 vogel Kanchali lake Grey heron / Blauwe Reiger - Ardea cinerea Purple Heron / Purperreiger - Ardea purpurea, Kanchali Lake en Jandara Lake Great Egret / Grote Zilverreiger - Ardea alba, Jandara Lake Little Egret / Kleine Zilverreiger - Egretta egretta, Jandara lake Cattle egret / Koereiger, bubulcus ibis, 1 vogel op Jandara Lake Great White Pelican / Roze Pelikaan - Pelecanus onocrotalus, Alazani Valley, Kartsakhi Lake (heel talrijk) Dalmatian Pelican / Kroeskoppelikaan - Pelecanus crispus, Alazani River Valley, Jandara Lake, Kanchali Lake, Kartsakhi Lake Pygmy Cormorant / Dwergaalscholver - Microcarbo pygmeus, tientallen Kartsakhi Lake Great Cormorant / Aalscholver - Phalacrocorax carbo Lesser Kestrel / Kleine Torenvalk - Falco naumanni, Dalis Dam Chacuna en regelmatig steppe Vashlovani Common Kestrel / Torenvalk - Falco tinnunculus Eurasian Hobby / Boomvalk - Falco subbuteo European Honey Buzzard / Wespendief - Pernis apivorus, o.a. trek van wespendieven boven Chachuna Black Kite / Zwarte Wouw - Milvus migrans White-tailed Eagle / Zeearend - Haliaeetus albicilla, Alazani Valley (2 vogels), 1 immature vogel Kanchali Lake Bearded Vulture / Lammergier - Gypaetus barbatus, 2 vogels Trinity Church, regelmatig gezien (5 vogels?) omgeving Vardzia (zelfs boven cave city). Griffon Vulture / Vale Gier - Gyps fulvus Cinereous Vulture / Monniksgier - Aegypius monachus, Eagle s Rock, Chachuna (meest talrijk), Vashlovani, Jandara Lake 24

25 Short-toed Snake Eagle / Slangenarend - Circaetus gallicus, regelmatig waargenomen. Vier vogels bij Eagle s Rock Western Marsh Harrier / Bruine Kiekendief - Circus aeruginosus Pallid Harrier / Steppekiekendief - Circus macrourus; subadult mannetje en enkele wijfjes op de vlaktes van Chachuna en Vashlovani. Montagu s Harrier / Grauwe Kiekendief - Circus pygargus, vooral talrijk op de toegangsweg (extensief landbouwgebied) naar Vashlovani. Levant Sparrowhawk / Balkansperwer - Accipiter brevipes, Alazani Valley, Chachuna, Vashlovani Eurasian Sparrowhawk / Sperwer - Accipiter nisus Northern Goshawk / Havik - Accipiter gentilis Common Buzzard / Steppebuizerd - Buteo buteo ssp. vulpinus Long-legged Buzzard / Arendbuizerd - Buteo rufinus, opvallend talrijk, het meest op de vlaktes van Chachuna. Lesser Spotted Eagle / Schreeuwarend - Clanga pomarina, Alazani River Valley, Vashlovani Greater spotted eagle / Bastaardarend, aquila clanga, 1 vogel Alazani River Valley (vlakte tussen Tsnori en rivier Alazani, 1 vogel boven de viskweekvijvers. Steppe Eagle / Steppearend - Aquila nipalensis, 3 vogels boven de Alazani vallei (halverwege tussen Tsnori en de Alazanirivier). Booted eagle, dwergarend, aquila pennata, 1 lichte fase t.h.v. Algeti, 1 lichte fase Eagle s rock, 1 lichte fase Alazani Valley Eastern Imperial Eagle / Keizerarend - Aquila heliaca, Vrij algemeen in Chachuna, Vashlovani, Jandara Lake Golden Eagle / Steenarend - Aquila chrysaetos, subadulte vogel bij het passeren van Algeti N.P. Water Rail / Waterral - Rallus aquaticus Spotted Crake / Porseleinhoen - Porzana porzana, 1 vogel pal voor ons weg overstekend toegangsweg naar Vashlovani Common Moorhen / Waterhoen - Gallinula chloropus Eurasian Coot / Meerkoet - Fulica atra Common Crane / Kraanvogel - Grus grus, Little Ringed Plover / Kleine Plevier - Charadrius dubius, talrijk viskweekvijvers Alazani Valley Collared Pratincole, Vorkstaartplevier, Glareola pratincola, zo n 250 vogels omgeving Jandara Lake Lapwing / Kievit, Vanellus vanellus, Madatapa lake Black-tailed Godwit / Grutto, Limosa limosa, viskweekvijvers Alazani Valley, Kanchali Lake Common Snipe / Watersnip - Gallinago gallinago, viskweekvijvers Alazani Valley Wood Sandpiper / Bosruiter - Tringa glareola, viskweekvijvers Alazani Valley Common Sandpiper / Oeverloper - Actitis hypoleucos Ruff / Kemphaan - Calidris pgnax, viskweekvijvers Alazani Valley Black-headed Gull / Kokmeeuw - Chroicocephalus ridibundus Armenian Gull / Armeense Meeuw - Larus armenicus 25