*** AANBEVELING. NL In verscheidenheid verenigd NL. Europees Parlement A8-0076/

Transcriptie

1 Europees Parlement Zittingsdocument A8-0076/ *** AANBEVELING over het ontwerp van besluit van de Raad betreffende de bekrachtiging, door de lidstaten, in het belang van de Europese Unie, van het Protocol van 2010 bij het Internationaal Verdrag inzake aansprakelijkheid en vergoeding voor schade in samenhang met het vervoer over zee van gevaarlijke en schadelijke stoffen, en de toetreding tot dat protocol, uitgezonderd de aspecten die verband houden met justitiële samenwerking in burgerlijke zaken (13806/2015 C8-0410/ /0135(E)) Commissie juridische zaken Rapporteur: Pavel Svoboda RR\ docx PE v02-00 In verscheidenheid verenigd

2 PR_E-AP_Agreement Verklaring van de gebruikte tekens * Raadplegingsprocedure *** Goedkeuringsprocedure ***I Gewone wetgevingsprocedure (eerste lezing) ***II Gewone wetgevingsprocedure (tweede lezing) ***III Gewone wetgevingsprocedure (derde lezing) (De aangeduide procedure is gebaseerd op de in de ontwerptekst voorgestelde rechtsgrond.) PE v /11 RR\ docx

3 INHOUD ONTWERPWETGEVINGSRESOLUTIE VAN HET EUROPEES PARLEMENT... 5 KORTE TOELICHTING... 7 PROCEDURE VAN DE TEN PRINCIPALE BEVOEGDE COMMISSIE HOOFDELIJKE EINDSTEMMING IN DE TEN PRINCIPALE BEVOEGDE COMMISSIE Blz. RR\ docx 3/11 PE v02-00

4 PE v /11 RR\ docx

5 ONTWERPWETGEVINGSRESOLUTIE VAN HET EUROPEES PARLEMENT over het ontwerp van besluit van de Raad betreffende de bekrachtiging, door de lidstaten, in het belang van de Europese Unie, van het Protocol van 2010 bij het Internationaal Verdrag inzake aansprakelijkheid en vergoeding voor schade in samenhang met het vervoer over zee van gevaarlijke en schadelijke stoffen, en de toetreding tot dat protocol, uitgezonderd de aspecten die verband houden met justitiële samenwerking in burgerlijke zaken (13806/2015 C8-0410/ /0135(E)) (Goedkeuring) Het Europees Parlement, gezien het ontwerp van besluit van de Raad (13806/2015), gezien het Internationaal Verdrag van 1996 inzake aansprakelijkheid en vergoeding voor schade in samenhang met het vervoer over zee van gevaarlijke en schadelijke stoffen (hierna: "het HNS-verdrag van 1996"). gezien het Protocol van 2010 bij het HNS-verdrag van 1996 (hierna: het verdrag van 2010), gezien het verzoek om goedkeuring dat de Raad heeft ingediend krachtens de artikelen 100, lid 2 en artikel 218, lid 6, tweede alinea, onder a), v), van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (C8-0410/2015), gezien Besluit 2002/971/EG van de Raad van 18 november 2002 waarbij de lidstaten worden gemachtigd in het belang van de Europese Gemeenschap het Internationaal Verdrag van 1996 inzake aansprakelijkheid en vergoeding voor schade in samenhang met het vervoer over zee van gevaarlijke en schadelijke stoffen (HNS-verdrag) 1 te bekrachtigen of tot dit verdrag toe te treden. gezien het advies van het Hof van Justitie van 14 oktober , gezien zijn tussentijdse resolutie van 8 juni 2016 over het ontwerpbesluit van de Raad 3, gezien de reactie van de Commissie op de tussentijdse resolutie van 4 oktober 2016, gezien het advies in briefvorm van de Commissie juridische zaken van 19 februari over de juiste rechtsgrondslag voor het ontwerpbesluit van de Raad, als bijlage gevoegd bij het tussentijdse verslag van de Commissie juridische zaken (A8-0191/2016), 1 PB L 337 van , blz Advies van het Hof van Justitie van 14 oktober 2014, 1/13, ECLI:EU:C:2014: Aangenomen teksten, P8_TA(2016) PE RR\ docx 5/11 PE v02-00

6 gezien artikel 99, lid 1, eerste en derde alinea, en lid 2, en artikel 108, lid 7, van zijn Reglement, gezien de aanbeveling van de Commissie juridische zaken (A8-0076/2017), 1. hecht zijn goedkeuring aan de bekrachtiging door de lidstaten van het Protocol van 2010 bij het Internationaal Verdrag inzake aansprakelijkheid en vergoeding voor schade in samenhang met het vervoer over zee van gevaarlijke en schadelijke stoffen en aan hun toetreding tot dit protocol in het belang van de Europese Unie, wat de aspecten betreft die verband houden met justitiële samenwerking in burgerlijke zaken; 2. verzoekt zijn Voorzitter het standpunt van het Parlement te doen toekomen aan de Raad en aan de regeringen en parlementen van de lidstaten. PE v /11 RR\ docx

7 KORTE TOELICHTING Het Internationaal Verdrag inzake aansprakelijkheid en vergoeding voor schade in samenhang met vervoer over zee van gevaarlijke en schadelijke stoffen van 1996 (HNS-verdrag) handelt over aansprakelijkheid en schadevergoeding ten gevolge van het vervoer over zee van gevaarlijke en schadelijke stoffen, met inbegrip van vloeibaar aardgas (LNG) en vloeibaar petroleumgas (LPG). Het Protocol van 2010 bij het HNS-verdrag van 1996 bevatte wijzigingen waarmee problemen moesten worden verholpen die in het verdrag van 1996 waren gesignaleerd, en het moet worden gelezen, geïnterpreteerd en toegepast als zijnde ingelast in het oorspronkelijke verdrag zodat het daarmee een enkel geheel vormt, aan te duiden als 'HNS-verdrag 2010'. Het HNS-verdrag van 1996 en het Protocol van 2010 bij het HNS-verdrag zijn nog niet in werking getreden. Ingevolge het HNS-verdrag van 2010 draagt de eigenaar van een schip met HNS-lading een risico-aansprakelijkheid voor eventuele schade ten gevolge van een incident in samenhang met HNS-vervoer over zee aan boord van dat schip. Er is een beperkt aantal uitzonderingen op de risicoaansprakelijkheid van de eigenaar, die voor de eigenaar de verplichting meebrengt zich te verzekeren of voor andere financiële zekerheid te zorgen ter dekking van zijn aansprakelijkheid voor schade in de zin van dit verdrag. Belangrijker is de instelling van een speciaal schadevergoedingsfonds voor schadeloosstelling van gelaedeerden in samenhang met HNS-vervoer over zee, voor zover geen volledige en adequate schadevergoeding van de reder en zijn verzekeraar kan worden verkregen. Er is in totaal een bedrag van 250 miljoen rekeneenheden beschikbaar (ongeveer 310 miljoen EUR tegen de huidige wisselkoersen), gebaseerd op een uitgebreid stelsel van bijdragen aan het HNS-fonds door personen in de respectieve verdragsluitende staten die gevaarlijke en schadelijke stoffen in ontvangst nemen. De werkingssfeer van het HNS-verdrag, in de versie van zowel 1996 als 2010, en die van Richtlijn 2004/35/EG betreffende de aansprakelijkheid van exploitanten van beroepswerkzaamheden 1, inclusief de scheepvaart, overlappen elkaar wat betreft i) milieuschade die is veroorzaakt op het grondgebied, met inbegrip van de territoriale wateren, van een verdragsluitende staat, ii) schade door milieuvervuiling die is veroorzaakt in de exclusieve economische zone of een gelijkwaardige zone (tot 200 zeemijl vanaf de basislijnen) van een verdragsluitende staat en iii) "preventieve maatregelen, waar ook genomen, ter voorkoming of ter beperking van dergelijke schade". De richtlijn evenwel voorziet niet in schadeloosstelling van slachtoffers van HNSverontreiniging op zee boven de aansprakelijkheidslimiet van de reder, terwijl er ook geen verzekeringsplicht geldt. Daar komt nog bij dat Richtlijn 2004/35/EG uitdrukkelijk naar het HNS-verdrag van 1996 verwijst, en alle schade ten gevolge van door dat verdrag, en de toekomstige wijzigingen daarvan, gedekte ongevallen van haar toepassingsgebied uitsluit, indien het verdrag in de betrokken lidstaat van kracht is (artikel 4, lid 2, en bijlage IV van Richtlijn 2004/35/EG). De bedoeling daarvan is dat speciale internationale regelingen voor civiele aansprakelijkheid uit hoofde van specifieke beroepsbezigheden voorrang krijgen op de richtlijn, omdat die regelingen worden geacht doeltreffender te zijn voor het toekennen van snelle en adequate schadevergoeding voor milieuschade en beter zijn aangepast aan de aard van die beroepsbezigheden. 1 PB L 143 van , blz. 56. RR\ docx 7/11 PE v02-00

8 Het Parlement heeft een brief d.d. 17 december 2015 ontvangen met het verzoek om goedkeuring van het ontwerpbesluit van de Raad tot ratificatie van het Protocol van 2010 bij het HNS-Verdrag. Wegens de wezenlijke discrepanties tussen het ontwerpbesluit van de Raad en het originele Commissievoorstel besloot de Commissie juridische zaken, na gesprekken met de Commissie en de Raad (28 januari 2016) en raadpleging van de juridische dienst (15 maart 2016), om met gebruikmaking van artikel 99, lid 5, van het Reglement een tussentijds verslag uit te brengen met aanbevelingen voor in het ontwerpbesluit aan te brengen wijzigingen. De belangrijkste verschillen tussen het ontwerpbesluit van de Raad en het voorstel van de Commissie betreffen de vraag in hoeverre aan de Unie exclusieve bevoegdheid toekomt uit hoofde van artikel 3, lid 2, VWEU; de vraag of de lidstaten moeten worden verplicht het verdrag binnen een bepaalde termijn te ratificeren, en welke de juiste grondslag is voor het besluit van de Raad tot uitzondering van justitiële samenwerking in burgerlijke zaken, namelijk ofwel artikel 192 VWEU, de belangrijkste bepaling voor milieuaansprakelijkheid, ofwel artikel 100, lid 2, dat handelt over vervoer, juncto artikel 218, lid 6, VWEU. De commissie ziet een mogelijk concurrentienadeel voor de lidstaten die bereid zijn tot het HNS-verdrag toe te treden ten opzichte van de lidstaten die dat willen uitstellen, nu het HNS-verdrag 2010 en de milieuaansprakelijkheidsrichtlijn elkaar overlappen, en het besluit van de Raad geen bindende tijdschema s bevat en de lidstaten niet eenduidig tot ratificatie of toetreding verplicht. Daarbij komt nog dat zolang niet alle 28 lidstaten het verdrag ratificeren, de exclusieve werking over en weer van de milieuaansprakelijkheidsrichtlijn en het HNS-verdrag niet kan worden gewaarborgd waardoor het risico dreigt dat de scheepvaartsector onder twee regelingen tegelijk komt te vallen een EU-regeling en een internationale regeling, hetgeen tevens kan leiden tot een verschillende behandeling van vervuilingsslachtoffers, zoals kustgemeenschappen, vissers, enz.; Ten slotte heeft de Commissie juridische zaken zich op 17 februari op eigen initiatief gebogen over het besluit van de Raad waarvan justitiële samenwerking in burgerlijke zaken wordt uitgezonderd, waarbij zij tot de conclusie kwam dat een drieledige rechtsgrondslag de meest geschikte oplossing biedt: "aangezien het voorgestelde besluit van de Raad ertoe strekt de lidstaten te machtigen om namens de Unie het Protocol van 2010 bij het HNS-verdrag te bekrachtigen of tot dat protocol toe te treden en, als gevolg daarvan, gebonden te zijn door de regels van het HNS-verdrag van 2010, en overwegende dat laatstgenoemd verdrag niet alleen betrekking heeft op milieuschade (doordat het toepassing geeft aan het beginsel van preventief handelen en het beginsel dat de vervuiler betaalt), maar ook op schade anders dan milieuschade ten gevolge van het vervoer van bepaalde stoffen over zee, vormen de artikelen 100, lid 2, 192, lid 1, en 218, lid 6, onder a), punt v), de juiste rechtsgrondslag van het voorstel." Tegen deze achtergrond pleitte de rapporteur voor een tussentijds verslag om te werken aan een positieve uitkomst met de Raad en de Commissie die de uniformiteit, integriteit en effectiviteit van de Uniewetgeving kan waarborgen, evenals de inachtneming van het fundamentele beginsel van bevoegdheidstoedeling binnen de EU. De Commissie verwelkomde deze resolutie van het Parlement en verklaarde dat zij akkoord zou zijn gegaan PE v /11 RR\ docx

9 met een compromis op de rechtsgrondslag van het voorstel en een redelijke verlenging van het tijdschema voor de ratificatie van het HNS-Verdrag van De resolutie van het Parlement kwam aan de orde in de vergadering van Groep zeescheepvaart van de Raad van 15 juli, waar geen aanleiding werd gezien om terug te komen op de tekst van het ontwerpbesluit omdat de goedkeuringsprocedure en niet de medebeslissingsprocedure hier van toepassing is. Gezien de categorische weigering van de Raad om met het Parlement en de Commissie in gesprek te gaan, en bedenkende dat eerder naar een internationaal regime moet worden gestreefd dan naar regionale oplossingen, met het oog op een uniforme toepassing van de regels inzake aansprakelijkheid en schadevergoeding bij ongevallen met schepen die HNS over zee vervoeren in de EU, beveelt de rapporteur het Parlement aan zijn goedkeuring te hechten aan bekrachtiging, door de lidstaten, in het belang van de Europese Unie, van het Protocol van 2010 bij het Internationaal Verdrag inzake aansprakelijkheid en vergoeding voor schade in samenhang met het vervoer over zee van gevaarlijke en schadelijke stoffen, en de toetreding tot dat protocol, uitgezonderd de aspecten die verband houden met justitiële samenwerking in burgerlijke zaken. RR\ docx 9/11 PE v02-00

10 PROCEDURE VAN DE TEN PRINCIPALE BEVOEGDE COMMISSIE Titel Document- en procedurenummers Datum raadpleging / verzoek om goedkeuring Commissie ten principale Datum bekendmaking Bekrachtiging door de lidstaten namens de Unie van het Protocol van 2010 bij het Internationaal Verdrag inzake aansprakelijkheid en vergoeding voor schade in samenhang met het vervoer over zee van gevaarlijke en schadelijke stoffen, en toetreding tot dat protocol, uitgezonderd aspecten die verband houden met justitiële samenwerking in burgerlijke zaken 13806/2015 C8-0410/2015 COM(2015) /0135(E) JURI Medeadviserende commissies Datum bekendmaking ENVI TRAN PECH Geen advies Datum besluit ENVI TRAN PECH Rapporteurs Datum benoeming Pavel Svoboda Betwisting rechtsgrondslag Datum JURI-advies JURI Behandeling in de commissie Datum goedkeuring Uitslag eindstemming +: : 0: Bij de eindstemming aanwezige leden Bij de eindstemming aanwezige vaste plaatsvervangers Bij de eindstemming aanwezige plaatsvervangers (art. 200, lid 2) Max Andersson, Joëlle Bergeron, Marie-Christine Boutonnet, Jean- Marie Cavada, Kostas Chrysogonos, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Mary Honeyball, Sajjad Karim, Sylvia-Yvonne Kaufmann, António Marinho e Pinto, Jiří Maštálka, Emil Radev, Julia Reda, Pavel Svoboda, Tadeusz Zwiefka Isabella Adinolfi, Daniel Buda, Angelika Niebler, Virginie Rozière, Rainer Wieland Eugen Freund, Maria Noichl Datum indiening PE v /11 RR\ docx

11 HOOFDELIJKE EINDSTEMMING IN DE TEN PRINCIPALE BEVOEGDE COMMISSIE 20 + PPE S&D ALDE GUE/NGL Verts/ALE Daniel Buda, Angelika Niebler, Emil Radev, Pavel Svoboda, Rainer Wieland, Tadeusz Zwiefka Eugen Freund, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Mary Honeyball, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Maria Noichl, Virginie Rozière Jean-Marie Cavada, António Marinho e Pinto Kostas Chrysogonos Max Andersson, Julia Reda EFDD Isabella Adinolfi, Joëlle Bergeron ENF Marie-Christine Boutonnet ECR Sajjad Karim Verklaring van de gebruikte tekens: + : voor - : tegen 0 : onthouding RR\ docx 11/11 PE v02-00