Eerste hulp bij brandwonden

Transcriptie

1 Eerste hulp bij brandwonden Eerst water, de rest komt later! Blussen Als iemand zich verbrandt, is het belangrijk dat je de betrokkene onmiddellijk weghaalt van de warmtebron of deze uitschakelt. Wanneer de kleding vlam heeft gevat, dek je het slachtoffer af met een jas, deken of doek. Je kan de persoon ook over de grond rollen of de brandende kleding met water doven. Twee dingen kan je beter niet doen: dek het slachtoffer nooit af met synthetische stoffen en vermijd dat hij bewegingen (vb lopen) maakt die het vuur kunnen aanwakkeren. Verwijder het slachtoffer van de warmtebron Eerst water, de rest komt later Koel de brandwonde onmiddellijk en minstens 20 minuten onder fris water. De huid is méér dan zomaar een vel. De huid is het grootste orgaan van ons lichaam. Ze voorkomt uitdroging, beschermt tegen schadelijke stoffen, helpt de lichaamstemperatuur te regelen en zorgt voor de afvoer van afvalstoffen. Bij een ernstige verbranding vallen al die functies weg. Eerst water, de rest komt later Met deze EHBO tips behandel je oppervlakkige brandwonden: van de 1ste en 2de graad; niet groter dan een muntstuk van 2 euro. Bij diepere of grotere brandwonden raadpleeg jouw huisarts of contacteer een brandwondencentrum.

2 Kleding Kleding rond de wonde wordt best verwijderd Ingebrande kleding wordt nooit losgetrokken uit de wonde Bij chemische verbranding kleding ALTIJD wegknippen en nooit uittrekken Trek altijd beschermende handschoenen aan bij chemische verbranding Bij koelen onder de douche, desnoods met kleding aan Juwelen en dergelijke Juwelen, horloge worden best onmiddellijk verwijderd Houding Het slachtoffer moet in geval van zware verbranding in een zittende houding gesteld worden (ook bij vervoer) Lichaamstemperatuur Wegens het verlies van huid dient het slachtoffer na het koelen tegen de kou beschermd te worden (vb beschermende folie) Voorbereidende handelingen Koelen Hoe? Koel de wonde onmiddellijk na het brandongeval gedurende een twintigtal minuten af onder fris, stromend water. Doe dat zo vlug mogelijk, want een half uur later baat het niet meer. Waarom? Koelen is belangrijk om een zo goed en zo snel mogelijke genezing te verkrijgen. Afkoelen met fris water verlaagt de huidtemperatuur, gaat het nabranden van de wonde tegen en kan daardoor de dieptegraad en de oppervlakte van de verbranding beperken. Bovendien kan de noodzakelijkheid van huidtransplantatie soms vermeden worden, en in bepaalde gevallen treedt er zelfs een spontane genezing op. Betreft het een verbranding door scheikundige producten, dan zal het water de schadelijke stof verdunnen en aldus de brandwonde beperken (met uitzondering van de producten die niet in aanraking mogen komen met water). Een ander niet te miskennen voordeel van het koelen is de onmiddellijke pijnvermindering als gevolg van de daling van de huidtemperatuur onder de drempel van het pijngevoel.

3 Brandwonden dienen onmiddellijk gekoeld te worden In geval van brandwonden over een grote oppervlakte mag je alleen lauw water (25 C) gebruiken, nooit koud water. Waarom? Om onderkoeling en koudeletsels te voorkomen. In geval van een elektrische verbranding, gebruik je uiteraard nooit water wanneer het slachtoffer nog in verbinding met of nabij een elektriciteitsbron staat. Bij een elektrische verbranding eerst de elektriciteit uitschakelen en dan pas het slachtoffer helpen. Raadpleeg altijd jouw huisarts. In geval van een chemische verbranding, waarbij het product dat de brandwonde heeft veroorzaakt niet in contact mag komen met water (lees aandachtig de bijsluiter); door het gebruik van water kunnen diepere en uitgebreidere brandwonden veroorzaakt worden. Uitzonderingen Verzorging van brandwonden: Algemeen Was je handen grondig met zeep vóór iedere behandeling. Om het verband te wisselen: verwijder het oude verband door het aan de buitenkant vast te nemen en het meteen weg te gooien. Om een kleefpleister te verwijderen: hou de omliggende huid met de vrije hand tegen om de pijn te verminderen (vooral bij kinderen en oudere mensen). Verwijder resten van zalf, korsten of etter eerst met water. Hou daarvoor een steriel kompres even onder stromend water, zonder de kraan aan te raken met het kompres. Reinig de wonde altijd met ontsmettend product vooraleer je een verband aanbrengt: kijk eerst naar de vervaldatum! Maak de wonde mooi proper met het ontsmettend product. Dep nadien nog eens goed na met een nieuw kompres met het ontsmettend product. Raak de wonde nooit aan met de vingers en vermijd contact met het verband dat rechtstreeks op de wonde komt. Gebruik, als het kan, wegwerphandschoenen om een nieuw verband aan te brengen. Opgelet: trek nieuwe handschoenen aan nadat je het oude verband hebt verwijderd, de wonde hebt ontsmet en de verpakking van het nieuwe verband hebt geopend. Gebruik je een windel, leg die dan niet te strak aan om afbinding, druk en pijn te voorkomen. Om een windel rond arm of been aan te leggen, begin je altijd aan de onderkant (het dichtst bij de hand of de voet) en je draait hem naar boven toe. Bij een verbranding aan

4 gewrichten, steeds het verband ruim overlappen met de windel. Zo zal het verband zich niet verplaatsen bij mobiliseren van het gewricht (Bv. elleboog of knie). Brandwonden verzorgen: een kwestie van hygiëne Type Brandwonden GRAAD KLEUR VAN DE HUID PIJN ANDERE 1ste graad Rood Ja Geen blaren. Huid is droog. 2de graad - oppervlakkig Rood - roze Ja Blaren, al dan niet open. 2de graad - diep Dof rood met witte zones Ja Bovenste huidlaag is weg. 3de graad Perkamentachtig, beige, bruin, zwart Nee Omvang De omvang wordt uitgedrukt in % van de lichaamsoppervlakte. Een hand met aaneengehouden vingers beslaat 1 % van de totale lichaamsoppervlakte. Gebruik de hand van de gewonde als meeteenheid.

5 Verzorging van brandwonden: Eerste graad Kleine wonden Koel 20 minuten af onder fris, stromend water. Kijk de vervaldatum van de tube Flamigel na. Breng een laag van 5 mm Flamigel aan: eerst op het gaaskompres in plaats van rechtstreeks op de wonde. Zo vermijdt je bacteriële besmetting van de tube zalf. Dek de wonde af met het gaaskompres met hydraterende zalf. Bevestig het gaaskompres eventueel met een kleefpleister of met een hydrofiele windel. Grote wonden (bv. zonnebrand) Koel de huid af onder een lauwe douche. Hydrateer de huid met Flamigel en herhaal dit tot 4 maal per dag tot de roodheid en pijn verdwenen zijn. Kleine en grote wonden krijgen een verschillende behandeling Verzorging van brandwonden: Tweede graad Koelen Koel de huid gedurende 20 minuten onder stromend water. Blaren behandelen Maak de blaren niet open, zo beperk je de kans op infectie. Als de blaren pijn veroorzaken of door wrijving zouden stukgaan, kan je ze met een steriele naald openprikken en het wondvocht deppen met een steriel, met ontsmettend product doordrenkt depkompres. Laat de huid van de blaar op de wonde. IS TEGENSTRIJDIG: sommigen raden het aan, anderen niet. Wij adviseren steeds om losliggende huid steeds op een steriele of zo hygiënisch mogelijke manier te verwijderen. Ontsmetten, steentjes en kledingresten verwijderen Breek de top van de flacon Hibidil af en bevochtig een depkompres.

6 Dep de wonde zachtjes en maak hierbij cirkelvormige bewegingen. Gebruik voldoende kompressen om goed te reinigen. Ga niet met een verontreinigd kompres over de al gereinigde zone. Inspecteer de wonde dagelijks. Reinig de huid altijd vooraleer je een nieuw verband aanbrengt. Verwijder voorzichtig alle zalfresten. Koelen, blaren behandelen en ontsmetten Is de wonde ontstoken? Komt er bijvoorbeeld etter uit of is ze gezwollen? Vervang Flamigel door een kompres waarop een laag Flammazine of Flaminal is aangebracht. Flammazine of Flaminal zijn ontstekingwerende zalven, verkrijgbaar bij de apotheker. Sluit het kompres goed af van de buitenlucht. Flammazine bevat immers zilversulfamide. Dat product oxideert bij contact met de buitenlucht en geeft een blijvende bruine vlek op de huid. Bevestig het kompres daarom met een kleefpleister of hydrofiele windel. Herhaal de behandeling dagelijks (één keer) zolang de wonde ontstoken is. Checklist Is de brandwonde kleiner dan een muntstuk van 2 euro? Verzorg de wonde volgens de algemene werkwijze hierboven beschreven Is de brandwonde groter dan een muntstuk van 2 euro en vertoont de wonde blaren? Blijf koelen. Raadpleeg jouw huisarts. Is de brandwonde groter dan een hand? Blijf koelen. Bel het dichtstbijzijnde brandwondencentrum. Een opname is waarschijnlijk noodzakelijk. Verwijder geen ingebrande kleding.

7 Breng na 20 minuten koelen een bevochtigd steriel verband aan. Gebruik voor grote brandwonden eventueel een zuiver en gestreken laken of een propere keukenhanddoek. Geef géén pijnstillers. Pijn is een van de belangrijkste indicatoren om de graad van de brandwonde te bepalen. Geef géén eten of drinken. Zorg dat de patiënt niet afkoelt. Het slachtoffer moet zo snel mogelijk naar een brandwondencentrum, ook al duurt de transfer lang. Tijdens de eerste uren wordt het transport immers het beste verdragen. Vrees je voor ademhalingsmoeilijkheden? Vervoer de gewonde dan zittend. Zware brandwonden: koelen en brandwondencentrum contacteren Telefoonnummers en adressen van de Belgische brandwondencentra B.W.C. A.Z. Stuivenberg, Lange Beeldekensstraat 267, 2060 Antwerpen, tel B.W.C. Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid, Bruynstraat 1, 1120 Brussel, tel B.W.C. U.Z. Gent, De Pintelaan 185, 9000 Gent, tel B.W.C. I.M.T.R., Rue de Villers 1, 6280 Loveral, tel B.W.C. U.Z. Gasthuisberg, Herestraat, 49, 3000 Leuven, tel B.W.C. C.H.U. Sart Tilman, Domaine Universitaire du Sart Tilman, 4000 Liège, tel Belgische Brandwondenstichting, Landrainstraat, 43, 1970 Wezembeek Oppem, tel Antigifcentrum tel Brandwonden verzorgingskit Nodig voor eerste zorgen van brandwonden Om de wonde te ontsmetten: Isobetadine Dermique 125 ml Steriele gaasdeppers (éénmalig gebruik)

8 Brandwondenzalf: Eerste graad: Flamigel Oppervlakkig en diep tweede graad: Flaminal of Flammazine Om inkleven van de zalf in de wonde te vermijden: Jelonet vetverband of een vaselineverband Gaaskompressen om de wonde af te sluiten: Kompressen: 10 x 10 cm 4-lagig 20 x 30 cm 4 lagig 7 x 15 cm 16 lagig (5 stuks) (2 stuks) (5 stuks) bij sterk hydraterende wonden Fixatiewindels: Kripwindel 10 cm x 4m (armen en benen) Elastische windel 6cm x 4m (hand en vingers) Kleefpleister: gemakkelijk verwijderbaar van de huid Handschoenen: zonder onsteriel Latex (maat 7,5 of large) Verbandschaar + twee pincetten (éénmalig gebruik) Je apotheker kan je de meest geschikte producten aanbevelen