ONTSTAAN HET CENTRUM VAN DE LITURGISCHE KLOK. Het Chi-Rho teken en de Davidsster
|
|
- Karen Brabander
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 INHOUDSOPGAVE Ontstaan 3 Het centrum van de liturgische klok 3 Het Chi-Rho teken en de Davidsster 3 Het synagogaal jaar 4 Joodse feestdagen 4 Joodse kalendermaanden 5 De Joodse schrikkelmaand 6 Het kerkelijk jaar 6 Zondagen van de Advent 7 Kerstfeest 7 Zondagen van de Epifani 7 Op weg naar Pasen 8 Veertigdagentijd 8 Pasen 9 De zondagen van Pasen naar Pinksteren 9 Pinksteren en Trinitatis 9 De christelijke feestdagen met Nederlandse namen 10 De liturgische kleuren 10 De Wijzer 10 Bijlage: de constructie 11 De liturgische klok is een weerspiegeling van de relatie met Israël, waaraan de gemeente uitdrukking wilde geven. In deze klok zijn het synagogaal jaar en het kerkelijk jaar samengebracht. Ik hoop dat deze brochure de geïnteresseerde gemeente voldoende informatie geeft over het ontstaan en de betekenis. C.B.V. Kampen, juni 2015 Voorkant: foto Jan van Dijk 2
3 ONTSTAAN De visie en identiteit van onze gemeente werd in 2006 in hervormd-gereformeerde Open Hof-kring wel samengevat als huis naast de synagoge. Dit naar de titel van een boek van Maarten den Dulk waarin hij wijst op de bijzondere setting van de kerk ten overstaan van Israël en de heidenvolkeren. Hij beschrijft de kerk in zijn boek onder drie invalshoeken: ze heeft (1) een Joodse aanleg, (2) een heidense aandrift, en - in de interactie van deze beide zoiets als (3) een christelijke overlevering. 1 In de historie van onze gemeente betekent het o.a. voor de prediking dat we bij de exegese van de Schrift ook luisteren met een oor naar (de uitleg van) Israël. Al vroeg bestond de behoefte om de relatie met Israël vorm te geven in een liturgische kalender. De eerste pogingen daartoe werden gedaan door verschillende creatieve gemeenteleden eind jaren 90. Zij maakten wenteltrappen door de tijd. Gekozen werd tenslotte voor een model dat in multiplex werd uitgezaagd en aan de wand gehangen. Toen in 2009 hervormd en gereformeerd intensiever gingen samenwerken in de erediensten werd de behoefte gevoeld om de liturgische klok opnieuw te ontwerpen en te construeren in hoogwaardiger materialen. Vader Cornelis (ontwerp) en zoon Corné (realisatie) Vreugdenhil hebben dit op zich genomen. Zij werkten aan de klok vanaf eind De zondag na Pasen 2012 werd de nieuwe liturgische klok in de kerkzaal van Open Hof geplaatst. Inmiddels speelde toen ook al intensievere samenwerking met de gereformeerde Burgwalkerk met wie een samenwerkingsovereenkomst was getekend (2007). En zo is de klok uiteindelijk ook terechtgekomen in de protestantse wijkgemeente die eind 2014 ontstond. HET CENTRUM VAN DE LITURGISCHE KLOK De klok beeldt de nauwe verbondenheid uit van de Kerk met Israël. Er zijn verschillende symbolische interpretaties mogelijk. Zichtbaar is dat de Messias/Christus uit Israël is. Niettemin is het christus-monogram niet van hetzelfde materiaal als de davidsster, maar van hetzelfde materiaal als van de kerkelijke kalender. Die kerkelijke zonne-kalender richt zich op en danst rondom de Joodse feestkalender die zich houdt aan het maanjaar. Het Chi-Rho teken en de Davidsster Het Chi-Rho teken bestaat uit de Griekse letters Chi en Rho (X en P). Deze staan voor de beginletters van de naam Christus. Het christelijk monogram dateert van de vierde eeuw na Christus. Het is door de Romeinse keizer Constantijn ingevoerd nadat hij in een visioen dit teken zag met het onderschrift: In dit teken zult ge overwinnen. Zo werd dit voor christenen een Christogram. In de liturgische klok is het Chi-Rho-teken vervaardigd van rood koper, evenals de kerkelijke kalender aan de buitenkant. Het ontwerp is geïnspireerd op de 4e eeuwse afbeelding hiernaast. 2 Daarin is het Chi-Rho teken vormgegeven in de krans van de overwinning. 1 Maarten den Dulk, Een huis naast de synagoge, Zoetermeer
4 De Davidsster (Maĝeen David in het Hebreeuws) werd in de oudheid en in de Middeleeuwen al in de joodse kunst toegepast. Zo draagt bijvoorbeeld in Israël een stenen gewelf van een 3e/4e-eeuwse synagoge dit teken. Pas in de 15e eeuw begon de zespuntige ster als een speciaal joods teken te gelden. Hiernaast de Davidsster in het roosvenster van de synagoge in Groningen. In de liturgische klok is de Davidsster uitgevoerd in messing (geel). HET SYNAGOGAAL JAAR Joodse feestdagen Het Chi-Rho-teken en de Davidsster liggen op een blauwe ondergrond. Ze bewegen onafhankelijk van elkaar. Het Chi-Rho-teken is verbonden met de buitenste ring van de christelijke zondagen en draait met die ring mee. De Davidsster is verbonden met de binnenste cirkel met blauwe achtergrond. De kerkelijke en synagogale kalenders draaien onafhankelijk van elkaar omdat ze per jaar een verschillende startpositie hebben. Daarover straks meer. Op de blauwe achtergrond zijn negen belangrijkste joodse gedenkdagen weergegeven Het zijn: Nisan Pesach Paasfeest Nisan 27 Jom Hasjoa Holocaust Sivan 6-7 Sjavoeoth Wekenfeest / Pinksterfeest Tisjri 1-2 Rosj-Hasjanah Nieuwjaarsfeest Tisjri 10 Jom-Kippoer Grote Verzoendag Tisjri Soekkot Loofhuttenfeest Tisjri 23 Simchat Thora Vreugde der Wet Kislev 25-2 Chanoekah Inwijdingsfeest Adar 14 Poeriem Lotenfeest Voor alle joodse feesten, zie: de internetpagina in de voetnoot
5 Joodse kalendermaanden De joodse maanden zijn weergegeven in de stalen rand op de blauwe achtergrond. De scheidingtekens tussen de maanden zijn "uitgesneden", waardoor de blauwe ondergrond zichtbaar blijft. De joodse en de christelijke kalender lopen niet gelijk. De joodse kalender is gebaseerd op de maancyclus. Het joodse jaar is -evenals onze christelijke kalender- ingedeeld in twaalf maanden. Een belangrijk verschil is dat iedere maand begint met nieuwe maan. Elke volgende dag begint met het invallen van de nacht, en evenzo beginnen alle feestdagen 's avonds. De eerste maand van het jaar is de maand Nisan. Dat is in onze maand maart of april. Echter, het Joodse Nieuwjaar is op de eerste dag van de zevende maand, de maand Tisjri. Voorbeeld: In ons jaar 2015 is het nieuwe maan op 20 maart. Dus de kalenderdag 1 Nisan van het jaar 5776 valt op 21 maart, maar die eerste Nisan begint in de avond van 20 maart. 4 De twaalf maanden van het joodse jaar zijn : 1. Nisan mrt/apr 2. Ijar apr/mei 3. Sivan mei/jun 4. Tammoez jun/jul 5. Av jul/aug 6. Eloel aug/sept 7. Tisjri sept/okt 8. Chesjwan okt/nov 9. Kislev nov/dec 10. Tevet dec/jan 11. Sjevat Jan/febr 12. Adar febr/mrt 13. Adar sjeni mrt (schrikkelmaand) Adar Sjeni is een tweede maand Adar die 7 keer in 19 jaar als schrikkelmaand wordt ingevoegd
6 De Joodse schrikkelmaand Onze kalender in de huidige vorm is in 1582 ingevoerd door de rooms-katholieke kerk. (Gregoriaanse kalender.) De basis is de tijd die de aarde nodig heeft om rond de zon te draaien: een zonnejaar. Dat zijn ongeveer 365 dagen. De afwijking wordt gecorrigeerd door schrikkeljaren. Het joodse jaar heeft op basis van de maanstanden 354 dagen. Om de maankalender in harmonie te houden met de zonnecyclus worden er eveneens correcties toegepast. Niet met een dag in de vier jaar, maar met een maand in het 3e, 6e, 8e, 11e, 14e, 17e en 19e jaar van elke cyclus van 19 jaar. De extra maand wordt ingevoegd voorafgaand aan de maand waarin Pesach valt. Zo n jaar wordt shana m oeberret genoemd, letterlijk een zwanger jaar. Voorbeeld: Het jaar 5768 (2007/2008) is het elfde jaar in de cyclus van negentien jaren en dus een schrikkeljaar. Dat betekent dan dat Pesach (eind april) laat valt, net als Rosj Hasjana (begin oktober). Hieronder zijn tot 2027 de jaren aangegeven, waarin een dubbele maand Adar wordt ingevoegd Deze verschillen in kalender en kalendercorrecties (schrikkeldagen en schrikkelmaand) hebben invloed op onze liturgische klok. Om die kalenders in de juiste onderlinge verhouding te plaatsen beweegt de binnenste cirkel, met de Joodse maanden, onafhankelijk van de buitenste ring, met de christelijke weken/zondagen. Het Chi-Rho teken draait met de buitenste ring mee. HET KERKELIJK JAAR Het kerkelijk jaar is vormgegeven in de buitenste koperen ring van de klok en telt 52 zondagen. Voor het weergeven van de liturgische kleuren zijn 52 vierkantjes met een laserstraal uitgesneden. Sommige vakjes geven twee zondagen weer, op andere staan feestdagen. De liturgische kleuren zijn van duurzame kunststof achter de koperen plaat geplaatst. Het kerkelijk jaar begint niet in januari, maar op de eerste zondag van de Advent (tussen 27 november en 3 december) en eindigt met Eeuwigheidszondag (de laatste zondag voor de Advent). Veel zondagen hebben latijnse namen. Gerekend vanaf Eeuwigheidszondag onderscheiden we 'kringen', groepen van zondagen. 6
7 Zondagen van de Advent Het kerkelijk jaar begint met vier zondagen van de Advent. Ze hebben Latijnse die ontleend zijn aan de introïtus-tekst van de zondag. Levavi Tot u Heer, heb ik geheven Ps 25.1 ( Ad te Domine, levavi ) Populus Sion Volk van Sion Jes Gaudete Verblijdt u Zach 9.9/ Filip 4.4 Rorate coeli Dauwt hemelen Jes 45.8 Kerstfeest Het Kerstfeest wordt gevierd op 25 en 26 december. De zondag op de klok is de vijfde zondag na Eeuwigheidszondag. Op de klok is er na Kerstfeest een extra zondag vrij gehouden. Die is nodig als Kerst bijvoorbeeld precies op zondag 25 dec. valt. Er is dan een zondag óver, namelijk 1 januari, tussen Kerst en de vaste datum van Epifanie. Want Epifanie wordt dan gevierd op zondag 8 januari. Dit was het geval in Dit herhaalt zich in Zondagen van de Epifani Epifanie betekent: de verschijning van de Heer. In de oude Kerk waren er veel meer adventszondagen; en die waren niet op Kerst (de geboorte van de Messias) gericht, maar op de Epifanie (het verschijnen van de Messias in de wereld in het laatste der dagen). De geboorte van Jezus is in de Epifanie slechts een moment. Op de zondagen van de Epifanie zijn drie belangrijke momenten uit het leven van Jezus aan de orde: dat Hij als kind aanbeden wordt door wijzen uit het Oosten; dat God Hem bij zijn doop in de Jordaan zijn Zoon noemt; en dat Hij op een bruiloft water in wijn verandert. Epifanie wordt gevierd op een vaste datum: 6 januari. Zondag Epifanie valt daarom tussen 2 en 8 januari. Het aantal zondagen van Epifanie varieert van twee tot zes. Die elasticiteit is nodig door het wisselende tijdstip van Pasen. 5 Want Pasen heeft geen vaste datum op de zonnekalender; het kan dus vroeg en laat vallen. Het aantal zondagen Epifanie beweegt daar als het ware in mee: vroege Pasen vraagt om minder zondagen Epifanie, een late Pasen om meer zondagen. Voorbeeld: 1 e zondag van Epifanie 2010, jan jan. 16 zondagen naar Pasen 5 Op grond van een besluit van de Kerk in het jaar 325, waarin men zich van de vaste Joodse paasdatum 14/15 Nisan losmaakte. 7
8 Op weg naar Pasen Negen zondagen vóór Pasen begint het aftellen naar Pasen toe. Zondag Septuagesima 70 dagen vóór Pasen. Zondag Sexagesima 60 dagen vóór Pasen. Zondag Quinquagesima 50 dagen vóór Pasen. Na Aswoensdag begint dan de veertigdagentijd. Veertigdagentijd De 40-dagen-tijd begint met de As-woensdag. De zondagen naar Pasen toe worden bij die 40 dagen niet meegeteld; zij zijn als het ware stapstenen door het water heen. Ze hebben Latijnse namen die verwijzen naar een tekst uit de Bijbel. 6 Invocabit Hij heeft mij geroepen (Ps 91) Reminiscere Herinnert U mijn zonden niet (Ps 25) Oculi mei Mijn ogen zijn bestendig op u (Ps 25) Laetare Verblijdt u (Ps 122) Judica Oordeelt mij niet (Ps 43) Palmarum Palmzondag, dag van de intocht in Jeruzalem 6 De zondagen hadden in de klassieke westerse traditie namen gekregen ontleend aan de Latijnse aanvangswoorden van de openingsantifoon van de beginpsalm van die zondag. 8
9 Pasen Pasen vieren we, zoals al vermeld, niet op een vaste datum, zoals Kerstfeest en Epifanie, maar op de zondag na de eerste volle maan in de lente (de lente begint op 21 maart). In de oude Kerk lag de paasdatum wél vast. Jezus is immers opgestaan na de pesachviering bij volle maan in de maand Nisan, 14/15 Nisan. Toen de Kerk de Joodse kalender losliet is Pasen losgeraakt van Pesach. De maand Nisan begint op de dag na de Nieuwe maan, die het dichtst staat bij het astronomische begin van de lente. In 2015 is het nieuwe maan op 1 Nisan (20 maart). Pesach wordt gevierd dagen later (4-10 april). In 2015 is het volle maan op 4 april (14/15 Nisan). Pasen wordt gevierd op de eerste zondag daarna. Dat is 5 april (17 Nisan). Door de vaste datum van Epifanie en de verschuivende datum van Pasen zagen we eerder dat dit in de kalender wordt opgevangen door een wisselend aantal zondagen van Epifanie. Datzelfde gebeurt met het wisselend aantal "zondagen na Pinksteren". Deze vangen de rek op tussen de verschuivende datum van Pasen en de vaste datum van Kerstfeest. Beloken Pasen In beloken zit het woord sluiten (beluiken). De viering van het Paasfeest wordt afgesloten. De zondagen van Pasen naar Pinksteren Tussen Pasen en Pinksteren hebben we vijf zondagen. Hemelvaartsdag valt op de 40 e dag na Pasen. Pinksteren op de 50 e dag na Pasen; vandaar ook de naam: pentekostè, 50 e. De zondag vóór Pinksteren, zondag Exaudi, wordt ook Wezenzondag genoemd. Misericordia Domini het erbarmen van de Heer (Ps. 89:2) Jubilate Jubelt (Ps 66:1) Cantate Zingt (Ps 98:1) Rogate Vraagt (Ps 66:20) Hemelvaartsdag Exaudi Hoor Heer (Ps 27) Wezenzondag Pinksteren en Trinitatis Pinksteren valt altijd op de 7e zondag na Pasen. De zondagen van Pinksteren tot het eind van het kerkelijk jaar nummeren we als "..e zondag na Pinksteren". Omdat echter direct na Pinksteren Trinitatis wordt gevierd met drie zondagen na Trinitatis begint deze nummering met de 5 e zondag na Pinksteren, enz. Trinitatis is de zondag van de Drie-eenheid. 9
10 De christelijke feestdagen met Nederlandse namen De christelijke feesten Pasen en Pinksteren worden op zondagen gevierd en staan bij de desbetreffende zondag / week. Hetzelfde geldt voor Palmzondag, Beloken Pasen en Eeuwigheidszondag. Het Kerstfeest valt niet op een zondag, maar wel op een vaste datum. Omdat het één van de drie 'grote' christelijke feesten is, werd gekozen voor een eigen plek bij één van de 52 vakjes. Een aantal feestdagen heeft geen plaats gekregen bij de 52 zondagen. Zij staan in kleinere letters op de rand. Het zijn: Aswoensdag, Goede Vrijdag, Hemelvaartsdag en Wezenzondag. Goede Vrijdag vormt met Witte Donderdag en Stille Zaterdag één geheel (triduüm sanctum). De liturgische kleuren Tijdens het kerkelijk jaar worden verschillende liturgische kleuren gebruikt. Iedere kleur heeft zijn eigen periode in het kerkelijk jaar en zijn eigen betekenis. Al in de tiende eeuw kende men in de liturgie aan kleuren een symbolische betekenis toe. Vanaf de dertiende eeuw kregen ze de betekenis zoals we die nu kennen. Paars is de kleur van soberheid en inkeer, boete en berouw. Wit weerspiegelt zuiverheid, gebruikt op de feesten die te maken hebben met nieuwheid en verlossing. Groen is de kleur van de natuur en de aarde. Groen drukt ook verwachting uit: eens komt de grote zomer. Rood wordt verbonden met het vuur van de Geest. De vijfde liturgische kleur roze, als schakering van paars, is niet gebruikt. De liturgische kleuren op de klok stemmen overeen met de antependia, de kleden die aan de kansel en over de liturgische tafel hangen. Bij bijzondere gelegenheden worden afwijkende liturgische kleuren gebruikt. Deze zijn niet verwerkt in de liturgische klok. Ze worden wel weergegeven in de antependia. uitvaartdienst: bevestiging van een huwelijk: bevestiging van ambtsdragers: openbare belijdenis: ingebruikname van een kerkgebouw: paars of wit rood of wit rood rood of wit eventueel rood DE WIJZER De Wijzer is uitgevoerd in geel koper (messing) en kan met de hand verschoven worden. 10
11 BIJLAGE: DE CONSTRUCTIE Het ontwerp van de tekentafel Het Chi-Rho teken dubbellaags Passen en meten De ogen van de liturgische kleuren 11
12 De Wijzer De stalen ring voor de maanden De buitenring met binnencirkel De draaiconstructie 12
Namen van de zondagen en hun betekenis
Namen van de zondagen en hun betekenis De naam Advent komt van adventus (latijn) wat betekend: komst 1e Advent Vandaag begint het nieuwe kerkelijk jaar. De kerk begint haar nieuwe jaar met een periode
Nadere informatieDIRECTORIUM. zondag 11 december 2012 Derde zondag van de Advent Gaudete
DIRECTORIUM voor de eucharistievieringen op de zondagen en voornaamste feestdagen van het jaar 2011-2012 volgens het Kerkboek van de Oud-Katholieke Kerk van Nederland Bisschoppelijk Bureau van de Oud-Katholieke
Nadere informatieDIRECTORIUM. Uittreksel uit het. voor de eucharistievieringen op de zondagen en de voornaamste feestdagen van het jaar 2010/2011.
Uittreksel uit het DIRECTORIUM voor de eucharistievieringen op de zondagen en de voornaamste feestdagen van het jaar 2010/2011 volgens het Kerkboek van de Oud-Katholieke Kerk van Nederland Commissie voor
Nadere informatieUittreksel uit het DIRECTORIUM
Uittreksel uit het DIRECTORIUM voor de eucharistievieringen op de zondagen en voornaamste feestdagen van het jaar 2008/2009 volgens het Kerkboek van de Oud-Katholieke Kerk van Nederland Commissie voor
Nadere informatie2015 VrolijkAgenda. kleur je dag. Met teksten van Anne Westerduin
2015 VrolijkAgenda kleur je dag Met teksten van Anne Westerduin notities 2015 2015 VrolijkAgenda VrolijkAgenda van: geniet van je tijd mijn pagina persoonlijke gegevens: naam adres postcode woonplaats
Nadere informatieUitroepen van de vastgestelde tijden. Uitroepen van de vastgestelde tijden alle cursieve Bijbelteksten zijn gebaseerd op de Herziene Statenvertaling
Uitroepen van de vastgestelde tijden alle cursieve Bijbelteksten zijn gebaseerd op de Herziene Statenvertaling Leviticus 23 geeft een overzicht van de vastgestelde tijden of feesten van de Eeuwige. Deze
Nadere informatieHET JAAR ROND NR. 1. Martien Franssen
HET JAAR ROND NR. 1 Een nieuw begin!? Het oude kerkelijk jaar ligt achter ons en we gaan weer een nieuw kerkelijk jaar binnen. Zien we in de Kerk nu vol spanning uit naar wat het nieuwe jaar gaat brengen?
Nadere informatiePreek Hemelvaartsdag 2019/Wezenzondag 1
Preek Hemelvaartsdag 2019/Wezenzondag 1 Lieve Gemeente, Afgelopen Donderdag was het Hemelvaartsdag. De dag waarop we gedenken dat Jezus voorgoed naar de hemel gaat. De leerlingen moeten nu definitief afscheid
Nadere informatieDe tweede adventszondag
Bloemschikking Advent en Kerst 2017. Er is licht In deze Adventstijd leven we toe naar het Kerstfeest. Een tijd van verwachting. Er komt licht in het donker. De 4 profeten Zacheria, Maleachi, Sefanja en
Nadere informatieOverzichten. Verantwoording van bronnen 1261 Lijst van medewerkers 1276 Inhoudsopgave 1277 Kort overzicht van de inhoud 1286
Overzichten Leesrooster Evangelisch-Lutherse Kerk 1189 Gemeenschappelijk Leesrooster 1199 Aanvullend Leesrooster 1209 Thora-Leesrooster 1215 Rooster van lezingen bij het dagelijks gebed 1221 Liturgische
Nadere informatieInleiding Christendom
Wie zijn de grondleggers van het christendom? Jezus zei: Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen, door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest, en hun te leren
Nadere informatieTekst: Annemarie van Heijningen-Steenbergen
V agenda 2018 V Tekst: Annemarie van Heijningen-Steenbergen V Deze agenda is van V mijn pagina PERSOONLIJKE GEGEVENS naam adres postcode woonplaats privé telefoon mobiel e-mail werk telefoon mobiel e-mail
Nadere informatieadvent Utrecht verhaalt: feestdagen: bladzijden uit het boek Doornburgh verhaalt Doornburgh/ Dames en heren (bewoners)/
Utrecht verhaalt: feestdagen: advent bladzijden uit het boek Doornburgh verhaalt feestdagen: advent Ton de Coo Albert Retel 2015 Utrecht verhaalt is een concept van ar-gitect Bij gebruik van de inhoud
Nadere informatiePreek 8 mei 2016 met Hemelvaart afbeeldingen
Lieve gemeente, Afgelopen donderdag was het Hemelvaartsdag. Een feest waar we ons als vrijzinnigen niet zo heel veel bij voor kunnen stellen. Wat moeten we van dit verhaal nog geloven en wat heeft het
Nadere informatieGods feesten - Algemeen - versie 3. Gods feesten
Gods feesten De christenen hebben zeker 3 eeuwen lang Gods feesten gevierd. Sabbat, Pesach, Wekenfeest, Loofhuttenfeest. En alles volgens de Joodse kalender. Vanaf de 4 e eeuw mocht dat niet meer. En nu,
Nadere informatieDe feesten van de Heer. C. Noorlander
De feesten van de Heer C. Noorlander Kerkelijke feesten Datum Goede Vrijdag Vrijdag vóór Pasen Pasen 1 e zondag (en maandag) na 1 e volle maan in de lente Hemelvaartsdag 6 e donderdag na Pasen Pinksteren
Nadere informatie3 Aangaande zijn Zoon, gesproten uit het geslacht van David naar het vlees. De boekenlegger in het Boek
- 1 - De boekenlegger in het Boek We vergelijken in deze uitleg de Heere Jezus met het Boek en de mens (onszelf) als de boekenlegger. Onze bevrijding van de zonde is niet gebaseerd op wat wij kunnen doen
Nadere informatie2018 << link terug naar laatste TOTAALrooster 2017 >> AAN
LITURGISCHE KLEUR + Wk Datum nrs. JANUARI 2018 (ma) 1 Nieuwjaarsdag maandag 1 januari 2018 1 Lit.Kleur Wit Zondag 1 van Epifanie 7 januari TTAAL rooster 2018 - jaar B - Protestantse gemeente te, Torenlaan
Nadere informatieOecumenisch Lee srooster Raad van Kerken (Jaar C)
Oecumenisch Lee srooster Raad van Kerken 2006-2007 (Jaar C) Oecumenisch Leesrooster datum GL + zondagslied alternatief OLM ELD Lucas 1 en 2 3 dec 1 e van Advent Zach 14,4-9 Ps 50,1-6 1 Tess 3,9-13 Luc
Nadere informatieLuidschema Domtoren 2014. Martinus Michaël. Salvator Maria
Jezus Sat 30 Nov '13 inluiding advent paars ingetogen ± 16:50 JB Mg A Ma P CC B T A Baptist begint paars ingetogen 10:02-10:07 A Mi P CC B 1 e Adventzondag, Sun 1 Dec '13 paars ingetogen 10:17-10:25 JB
Nadere informatieeertigdagentijd en Pasen
Naam: eertigdagentijd en Pasen V Datum: 1. Veertigdagentijd Vink twee goede antwoorden aan. De veertigdagentijd is een soort woestijntijd, omdat er veel woestijnen zijn in de landen van het Zuiden (en
Nadere informatiePAASQUIZ. met antwoorden en enkele gedachten
PAASQUIZ met antwoorden en enkele gedachten 1. Waar ligt de oorsprong van Pasen? 0 Bij de Joodse Pesach 0 Bij de Islam 0 Bij de Pesach van de moslims 0 Bij de eerste eieren die in de lente gelegd werden
Nadere informatieLeviticus 23:1 e.v. De feesttijden van de Heer, die gij zult uitroepen als heilige samenkomsten, zijn Mijn feesttijden
Spreker: Arno Lam Datum: 14-06-2015 Leviticus 23:1 e.v. De feesttijden van de Heer, die gij zult uitroepen als heilige samenkomsten, zijn Mijn feesttijden Pesach Ongezuurde Broden Eerstelingenfeest Pinksterfeest
Nadere informatieWoord vooraf 7. 1. Inleiding 9
Inhoud Inhoud Woord vooraf 7 1. Inleiding 9 2. Geschiedenis van het Jodendom 14 2.1. Van Abraham tot Christus 2.2. Van Herodes tot de Talmoedscholen 2.3. Van middeleeuwen tot verlichting 2.4. Van verlichting
Nadere informatieKon. Wilhelminalaan HN Amersfoort Lied. van de. maand verbinding. lammen zijn er vele, één is het licht
Kon. Wilhelminalaan 3-5 3818 HN Amersfoort liturgie@gkv.nl Lied van de maand 2016-2017 verbinding lammen zijn er vele, één is het licht Lied inhoud toelichting in EREdienst Kerkelijk jaar e.a. September
Nadere informatieGelukkig Nieuwjaar! Leeftijd: 8-12 Soort bijeenkomst: club Soort werkvorm: heel programma Thema: Overige feestdagen Tijdsduur: 1 uur 30 min.
Gelukkig Nieuwjaar! Leeftijd: 8-12 Soort bijeenkomst: club Soort werkvorm: heel programma Thema: Overige feestdagen Tijdsduur: 1 uur 30 min. Programma over Nieuwjaarsfeesten. Oud en Nieuw... Lekker de
Nadere informatieTekst: Annemarie van Heijningen-Steenbergen
V agenda 2018 V Tekst: Annemarie van Heijningen-Steenbergen V Deze agenda is van V mijn pagina PERSOONLIJKE GEGEVENS naam adres postcode woonplaats privé telefoon mobiel e-mail werk telefoon mobiel e-mail
Nadere informatieLITURGISCHE SCHIKKING 40 DAGENTIJD EN PASEN 2016
LITURGISCHE SCHIKKING 40 DAGENTIJD EN PASEN 2016 Thema 40 dagentijd: Ik ga. Eerste zondag: 14 februari Naömi ging vanuit Moab terug naar Bethlehem, haar schoondochter Ruth ging met haar mee. Ruth wordt
Nadere informatieBORDSPEL DE ACHTSTE DAG
BORDSPEL DE ACHTSTE DAG Doe alle moeite om door de smalle deur naar binnen te gaan, want velen, zeg ik jullie, zullen proberen naar binnen te gaan maar er niet in slagen.(lucas 13:24) Inleiding Misschien
Nadere informatieC JAAR PREEK ADVENT. H. Maria Maior, Dordrecht. Rorate Coeli. Dauwt heemlen.
1 C JAAR PREEK ADVENT Vierde zondag van de Advent Zondag - Rorate Coeli Dauwt heemlen, wijkt vaneen Zondag 20 december 2015 EERSTE LEZING Micha 5, 1 3 GRADUALE Psalm 80, 1-8 TWEEDE LEZING Hebreeen 10,
Nadere informatieEen weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom. Naam:
Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom Naam: Het jodendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden op www.geloofik.nl.
Nadere informatie3 Ten aanzien van Zijn Zoon, Die wat het vlees betreft geboren is uit het geslacht van David. De boekenlegger in het Boek
- 1 - De boekenlegger in het Boek We vergelijken in deze uitleg de Heere Jezus met het Boek en de mens (onszelf) als de boekenlegger. Onze bevrijding van de zonde is niet gebaseerd op wat wij kunnen doen
Nadere informatieOp 5 december is het Sinterklaasfeest. Hoe wordt dat gevierd? Van welke god wordt de verjaardag gevierd op Ganesj-Chaturti?
Feestentriviant voorkant vragenkaarten Op 5 december is het Sinterklaasfeest. Hoe wordt dat gevierd? Van welke god wordt de verjaardag gevierd op Ganesj-Chaturti? Hoe heet het feest ter ere van koning
Nadere informatieOntstaan van de liturgische kleden
Inleiding Begin jaren 90 van de vorige eeuw werden de Turfmarktkerk (gebouwd in 1931) en het gebouw "Het Brandpunt" (gebouwd in 1966) gerenoveerd. Voor het nieuwe liturgisch centrum bestond de wens om
Nadere informatie1. Het ene jaar is het andere niet!
Naam:. Klas:.. 1. Het ene jaar is het andere niet! Je zit al in deze klas sinds september. In september ben je aan een nieuw jaar begonnen. Dus aan een nieuw schooljaar. Vul in: september oktober... februari...
Nadere informatieAdvent 2017 Advent je laten meenemen in de komst (advent) van de Messias
Advent 2017 Zondag Introïtus Profetie Graduale Brief Evangelie 3-12 1e Advent Ps 25 i Jes 40,1-11 Ps 25 ii Rom 13,11-14a Mat 21,1-9 10-12 2e Advent Ps 80 Jes 2,2-5 Ps 50 Rom 15,4-13 Luc 21,25-33 17-12
Nadere informatieMaria, de moeder van Jezus
Maria, de moeder van Jezus Kerstoverdenking Rotary 2014 1. Maria in de kerkgeschiedenis 2. Maria in de Bijbel 3. Boodschap 1. Wees gegroet Wees gegroet Maria, vol van genade. De Heer is met u. Gij zijt
Nadere informatiePinksteren 2015 -- oogst van de vruchten. Bij Exodus 20 : 1 20 - Handelingen 2 : 1-11
Pinksteren 2015 -- oogst van de vruchten Bij Exodus 20 : 1 20 - Handelingen 2 : 1-11 Als wij Pinksteren vieren, dan vieren we toch ook dat de boodschap van Gods liefde wereldwijd rondgaat. Dat we in het
Nadere informatieBo (8 e na Pesach); vrijheid waartoe?
Bo (8 e na Pesach); vrijheid waartoe? Inleiding 15 april 2012 De klok met het kerkelijk jaar en de klok met het synagogale jaar in ons Open Hof hebben een behoorlijke upgrade gekregen; ipv een uitvoering
Nadere informatieDIRECTORIUM. Uittreksel uit het. voor de eucharistievieringen op de zondagen van het jaar 2009/2010. volgens het
Uittreksel uit het DIRECTORIUM voor de eucharistievieringen op de zondagen van het jaar 2009/2010 volgens het Kerkboek van de Oud-Katholieke Kerk van Nederland Commissie voor de Liturgie Krommenie 2009
Nadere informatieJezus in het midden van de Bijbelse feesten
Jezus in het midden van de Bijbelse feesten 21 jan 2018 Kees Noorlander 1 Kerkelijke feesten Datum Goede Vrijdag Vrijdag vóór Pasen Pasen 1 e zondag (en maandag) na 1 e volle maan na 21 maart Hemelvaartsdag
Nadere informatiePREEKROOSTER 2017 HERVORMDE WIJKGEMEENTE CENTRUM GROTE KERK VERSIE 10-DEC-2016 u prop. F. Pierik t Harde
PREEKROOSTER 2017 HERVORMDE WIJKGEMEENTE CENTRUM GROTE KERK VERSIE 10-DEC-2016 u prop. F. Pierik t Harde 01-jan-17 10.00 Nieuwjaarsdienst 8 ste dag vanaf 1 ste Kerstdag besnijdenis -/ naamgeving van Jezus
Nadere informatieTOELICHTING BIJBELLEESROOSTER
BIJBEL LEESROOSTER 2015 TOELICHTING BIJBELLEESROOSTER Wat er was vanaf het begin, wat wij gehoord hebben, wat wij met eigen ogen gezien en aanschouwd hebben, wat onze handen hebben aangeraakt, dat verkondigen
Nadere informatieUitleg voor kinderen die gevormd willen worden. Voordat je informatie krijgt over het vormsel zelf is het wel handig om te weten wat een symbool is:
Uitleg voor kinderen die gevormd willen worden. Voordat je informatie krijgt over het vormsel zelf is het wel handig om te weten wat een symbool is: Een symbool is iets wat je helpt herinneren of je in
Nadere informatieDit boekje wordt u aangeboden door. de Protestantse gemeente te Menaam
1 Dit boekje wordt u aangeboden door de Protestantse gemeente te Menaam Het is bedoeld om onderwerpen te behandelen die te maken hebben met het dopen en de doopdienst. Daarnaast is geprobeerd enige vragen
Nadere informatieEn als Heilige Geest is God ons het meest nabij gekomen. Hij woont in allen die geloven.
Zondag 11 juni zondag Trinitatis Drie-eenheid Lezingen: 2 Korintiërs 13 : 11 13 Mattheüs 28 : 16 20 Vandaag vieren we zondag Trinitatis, zondag van de Drieeenheid. Als afsluiting van de feestperiode van
Nadere informatiehet boek Daniël seizoen 2010-2011 in de school van God in het vuur oorlog en vrede
De Bijbel Open het boek Daniël seizoen 2010-2011 25 sep 23 okt 27 nov 18 dec 29 jan 26 feb 26 mrt 23 apr Dan. 1 Dan. 2 Dan. 3 Dan. 4-5 Dan. 6 Dan. 7-8 Dan. 9 Dan. 10-12 in de school van God God kent de
Nadere informatieWelkom in Open Hof op zondag 23 september 2018 om 9.30 uur Protestantse Wijkgemeente Open Hof te Kampen
Welkom in Open Hof op zondag 23 september 2018 om 9.30 uur Protestantse Wijkgemeente Open Hof te Kampen HEER, geef vrede aan degenen die op u wachten. Verhoor, HEER, het gebed van degenen die U aanroepen.
Nadere informatieVrolijkAgenda
VrolijkAgenda 20 17 deze agenda is van:a mijn pagina persoonlijke gegevens naam adres postcode woonplaats privé telefoon mobiel e-mail werk telefoon mobiel e-mail IBAN rijbewijsnummer kenteken auto donor
Nadere informatieLiturgische schikking van bloemen
Op weg naar Kerst Op de vier zondagen van Advent volgen we het klassieke kerstverhaal: Maria krijgt bericht van de engel Gabriel, ze gaat op bezoek bij haar nicht Elizabeth. Maria zingt van blijdschap
Nadere informatieL Voor aanvang van de dienst : Keruchma zingt voor ons: Heer, U bent
1 Voor aanvang van de dienst : Keruchma zingt voor ons: Heer, U bent 2 3 4 5 6 Keruchma zingt voor ons: Aan uw voeten Heer Welzalig de man 7 8 Bijbellezing: Lucas 2 : 40 50 De 12-jarige Jezus in de tempel
Nadere informatieTijd van Grieken en Romeinen. 2.4 De late oudheid. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen
De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten
Nadere informatieeertigdagentijd en Pasen
Naam: eertigdagentijd en Pasen V 1. Veertigdagentijd Datum: Vink twee goede antwoorden aan. De veertigdagentijd is een soort woestijntijd, omdat er veel woestijnen zijn in de landen van het Zuiden (en
Nadere informatieHet Pinksterfeest De Geboorte van de Gemeente
Het Pinksterfeest De Geboorte van de Gemeente Rudy Brinkman 2014, EBG Leek/Stg. BTO Yarah Handelingen 2:1-13 Uitstorting van de H.G. Bekende gedeelte, maar natuurlijk kan je over zo n gedeelte héél veel
Nadere informatieWat is de betekenis van urbi et orbi? Door wie is Jezus verraden? Wat vieren we op Pasen? Wanneer herdenken we het laatste avondmaal?
Wat is de betekenis van urbi et orbi? Door wie is Jezus verraden? Wat vieren we op Pasen? Wanneer herdenken we het laatste avondmaal? Wanneer herdenken we de kruisiging en dood van Jezus? Welke liturgische
Nadere informatieDit omvat de boeken van de joden over hun geloof in god. Hierin kun je lezen over:
Samenvatting door een scholier 1098 woorden 6 juni 2005 6,2 41 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Levensbeschouwing 4.2. De bijbel De bijbel is het belangrijkste heilige boek van christenen. Pas rond
Nadere informatieJ O O D S E F E E S T - e n G E D E N K D A G E N. Incl. De Verbeelding door H.N.Werkman van de Chassidische Legenden
D e e l D J O O D S E F E E S T - e n G E D E N K D A G E N - Incl. De Verbeelding door H.N.Werkman van de Chassidische Legenden INHOUD Algemene inhoud Algemene literatuur Inleiding: Categorieën van de
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Het valt mij steeds weer op: Wil je iets begrijpen van het evangelie van Matteüs, dan moet je het Oude Testament er bij houden. Op belangrijke momenten
Nadere informatieProtestantse Wijkgemeente 'Open Hof' te Kampen Zondag 4 maart uur
Protestantse Wijkgemeente 'Open Hof' te Kampen Zondag 4 maart 2018 10.00 uur Mijn ogen zijn bestendig op de HEER, want Hij voert mijn voeten uit het net. Wend u tot mij en wees mij genadig, want eenzaam
Nadere informatieVandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen
Vandaag is rood. Pinksteren 2014 Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Dat mooie rood was ooit voor mij Een kleur van passie
Nadere informatieEen weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam:
Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom Naam: Het Christendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden
Nadere informatieGemeenschappelijk leesrooster
Gemeenschappelijk leesrooster Psalmen cursief: de antwoordpsalmen Jaar A 1998/99 2019/20 2001/02 2022/23 2004/05 2025/26 2007/08 2028/29 2010/11 2031/32 2013/14 2034/35 2016/17 Jaar B 1999/00 2020/21 2002/03
Nadere informatieDiaconale Adventsactie 2012. Midden onder ons
Diaconale Adventsactie 2012 Midden onder ons Foto voorzijde: Midden onder ons: gevangen vreemdelingen op Schiphol Oost. De Diaconale Adventsactie van de lutherse gemeente Amsterdam loopt van 2 december
Nadere informatieKies dan heden wie gij dienen zult (Yehoshua [Jozua] 24:15) maar weet: Men moet G d meer gehoorzamen dan de mensen (Handelingen 5:29)
Kies dan heden wie gij dienen zult (Yehoshua [Jozua] 24:15) maar weet: Men moet G d meer gehoorzamen dan de mensen (Handelingen 5:29) Christelijke leer: Vers: Bijbelse leer: Vers: Bekeerde Joden dienen
Nadere informatieWaarom doet Hij dat zo? Om de diepste bedoeling van Gods geboden aan te geven. Daar kom ik straks op terug. Hij geeft in de Bergrede de beloften en
1 De Bijbel open 2013 5 (02-02) Vandaag bespreken we een vraag over de betekenis van de Wet die God aan Israel gaf voor de christelijke gemeente van het Nieuwe Testament en dus voor ons. Is het zo dat
Nadere informatieBoek1. Les 1. Dit is het verhaal van Maria. Dit is het verhaal van de engel. Dit is het verhaal van Jezus.
Boek1. Les 1. Dit is het verhaal van Maria. Dit is het verhaal van de engel. Dit is het verhaal van Jezus. De engel zei: God zal jou een kind geven. God zal jou Zijn Kind geven. God zal jou Jezus geven.
Nadere informatieTijd van Grieken en Romeinen. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen
Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten om de macht (235 284 meer dan 50 soldatenkeizers ) 3. Waardevermindering van het geld
Nadere informatieNaam: TIJD EN SEIZOENEN
Naam: TIJD EN SEIZOENEN Tijd is belangrijk. Je moet op veel plaatsen op tijd komen. Op tijd op school, op tijd thuis, op tijd voor de bus of de trein. Om te zien hoe laat het is, kijk je op je horloge.
Nadere informatieEen half uur stille tijd per dag. Een avond stilte per week. Een stille dag per maand. Een stil weekend per kwartaal. Een stille week per jaar
Een half uur stille tijd per dag Een avond stilte per week Een stille dag per maand Een stil weekend per kwartaal Een stille week per jaar (Will Derkse) Verstilling is ontspanning Bepaalt jouw leven je
Nadere informatieIsraël-leesrooster door Bart Gijsbertsen
1 van 5 Israël-leesrooster door Bart Gijsbertsen Inleiding Indertijd was ik zijdelings betrokken bij het project van prof.dr. Jaap H. van der Laan dat tenslotte resulteerde in zijn boek Elementaire bijbellezingen;
Nadere informatieOp weg naar Pasen Veertigdagentijd 2019
Op weg naar Pasen Veertigdagentijd 2019 Zoek het goede, niet het kwade. Dan zullen jullie leven, en dan zal de HEER, de God van de hemelse machten, met jullie zijn, zoals jullie altijd zeggen. Haat het
Nadere informatieZoektocht 5 Bijbelhuis Zevenkerken. FOTO www.bijbelhuiszevenkerken.be info@bijbelhuiszevenkerken.be T 050 / 30 04 79
Zoektocht 5 Bijbelhuis Zevenkerken www.bijbelhuiszevenkerken.be info@bijbelhuiszevenkerken.be T 050 / 30 04 79 Beste, (eigen voornaam) Je bent van harte welkom in het Bijbelhuis Zevenkerken. Zo meteen
Nadere informatieVan Schepping naar Herschepping. Het Heiligdom: Beeld van Verlossing Aarde Hemel Hart
Van Schepping naar Herschepping Het Heiligdom: Beeld van Verlossing Aarde Hemel Hart En zij zullen Mij een heiligdom maken, en Ik zal in hun midden wonen. Exodus 25:8 Inhoud 3x3 + 1 Algemeen overzicht:
Nadere informatieDE HEILIGE GEEST OVERTUIGD VAN RECHTVAARDIGHEID
DE HEILIGE GEEST OVERTUIGD VAN RECHTVAARDIGHEID Romeinen 8: 13 Want indien gij naar het vlees leeft, zult gij sterven; maar indien gij door de Geest de werkingen des lichaams doodt, zult gij leven. 14
Nadere informatieHier staan een aantal voorbeelden van de series kleden en antependia die ik, soms in samenwerking met een werkgroepje, in de afgelopen jaren gemaakt
Hier staan een aantal voorbeelden van de series kleden en antependia die ik, soms in samenwerking met een werkgroepje, in de afgelopen jaren gemaakt heb. Tegelijk geeft dit misschien ook een mooi tijdsbeeld
Nadere informatieVan Pasen naar Pinksteren Van Pinksteren naar het Loofhuttenfeest. 1. Pesach (Pasen) 2. Sjawoeot (Pinksteren) 3. Soekot (Loofhuttenfeest)
Van Pasen naar Pinksteren Van Pinksteren naar het Loofhuttenfeest 1. Pesach (Pasen) 2. Sjawoeot (Pinksteren) 3. Soekot (Loofhuttenfeest) De betekenis van het feest Wat is de oorspronkelijke betekenis?
Nadere informatieWelkom in de Open Hof
1 Welkom in de Open Hof Orde voor de viering op zondag 14 januari 2018 om 10.00 uur in de Open Hof afscheid en bevestiging ambtsdragers Protestantse Wijkgemeente Open Hof te Kampen voorgangers: lector:
Nadere informatieOrde van dienst iedere zondag
Orde van dienst iedere zondag Welkom Eerste lied Bemoediging Groet v Onze Hulp is in de Naam van de Heer, a die hemel en aarde gemaakt heeft.. a Amen. Aansteken van de kaarsen en kaarsenlied - 290 Kyriegebed
Nadere informatieBespreken Zondag 26 en 27
C2 1 De Heilige Doop 25 Bespreken Handelingen 2: 37-41 Wat was de uitwerking van de prediking van Petrus? (vers 37) Welke oproep en welke belofte wordt verbonden met de doop? (vers38) Voor wie is deze
Nadere informatieLiturgie voor de middagdienst van 10 januari 2016, Zwijndrecht
Liturgie voor de middagdienst van 10 januari 2016, Zwijndrecht Votum en zegengroet Zingen: Psalm 21: 1, 2 en 3 Gebed Lezen: Lucas 24: 13-53 Zingen: Gezang 98: 1-3 Tekst: Zondag 17 HC Preek Thema: Opstanding:
Nadere informatieNr. 33: 18 maart 2012 Een digitaal platform voor mensen die elkaar ontmoeten bij de Perronmeetings. Spoor ❶
Nr. 33: 18 maart 2012 Een digitaal platform voor mensen die elkaar ontmoeten bij de Perronmeetings Spoor ❶ Het begin Wit, goed, stil, Feest! Je moet het verband tussen deze woorden maar snappen Dit jaar
Nadere informatieJoodse Feesten. Naam Joodse maand Onze maand Historisch objectief Schriftreferentie Profetische betekenis Status
Leviticus 23:1-44 Joodse Feesten Naam Joodse maand Onze maand Historisch objectief Schriftreferentie Profetische betekenis Status 1. Pascha (Pesach) 14 Niesan (1 ste maand) Maart-april Herinnert Israël
Nadere informatieDe rijkdom van het evangelie
22 sep 07 20 okt 07 17 nov 07 15 dec 07 12 jan 08 23 feb 08 22 mrt 08 De rijkdom van het evangelie De gerechtigheid van God God maakt levend Gods Geest en het echte leven Het herstel van Israël Leven als
Nadere informatieIn de loop van de vele jaren dat ik in mijn bediening sta, constateerde
INHOUDSOPGAVE Inleiding................................................... 5 1. Jezus en de doop........................................ 7 2. Het werk van de Heilige Geest.......................... 11
Nadere informatieHET ONTSTAAN VAN DE EERSTE GEMEENTE
Bijbel voor Kinderen presenteert HET ONTSTAAN VAN DE EERSTE GEMEENTE Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Janie Forest Aangepast door: Ruth Klassen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd
Nadere informatieFEESTDAGEN SCHOOL OPDRACHT. Sjabbatklok Vervaardiger: onbekend Materiaal: hout, papier Jaartal: 1930
b WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. Het onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: SCHOOL OPDRACHT n e g a d t s Fee Sjabbatklok Vervaardiger: onbekend
Nadere informatieOm wie gaat het? Het evangelie naar Johannes 3:22-4:2. dinsdag 10 maart 2015
Om wie gaat het? Het evangelie naar Johannes 3:22-4:2 dinsdag 10 maart 2015 1 Terugblik Doel van Johannes met het evangelie (Joh 20:30-31): dat je gelooft dat Jezus de Zoon van God is dat je daardoor het
Nadere informatieLeeftijd: 9-12 Thema: Heilige Geest, Pinksteren. Deze bijeenkomst gaat over het Pinksterfeest, de uitstorting van de Heilige Geest.
Pinksteren: in vuur en vlam! Leeftijd: 9-12 Thema: Heilige Geest, Pinksteren Deze bijeenkomst gaat over het Pinksterfeest, de uitstorting van de Heilige Geest. Doelen van deze bijeenkomst: De kinderen
Nadere informatieZondag 11 januari - een verhaal om moed te houden
Zondag 11 januari - een verhaal om moed te houden Bij Marcus 1 - de doop van Jezus Ik weet niet hoe goed u al de zondagsbrief hebt gelezen. Maar wellicht is u opgevallen dat er helemaal bovenin staat dat
Nadere informatieat maakt mij gelukkig? Wie wil ik worden?
Naam: Datum: at maakt mij gelukkig? Wie wil ik worden? W Evaluatie 1. Jezus heeft een droom van een wereld In de Bergrede noemt Jezus een aantal mensen op die bouwen aan het Rijk van God. Geef drie voorbeelden
Nadere informatieDe lessen. Hieronder vind je een uitwerking van de lessen die komen gaan.
De lessen Hieronder vind je een uitwerking van de lessen die komen gaan. Voor de lessen over het christendom heb je het lesboek Wegen van navolging nodig. Daarnaast neem je elke les het bronnenboek, een
Nadere informatieORDE VAN DIENST DE OPEN HOF SOEST
ORDE VAN DIENST DE OPEN HOF SOEST 22 maart 2015 liturgische kleur paars vijfde zondag van de veertigdagentijd Thema: De graankorrel voorganger : ds. Gerrit Olsman lector : Marijke Bax cantor-organist :
Nadere informatieWAT WATER ER TOE DOET
WAT WATER ER TOE DOET oktober 2010 3- Gedoopt en daarna Daarna begint de opvoeding en daarbij het proberen duidelijk te maken wie God is en hoe je op een goede manier met Hem kunt leven. Dat is natuurlijk
Nadere informatiePreekschets voor 26 mei 2013 Trinitatis. Lezingen : Spreuken 8:22-31 en Johannes 3:1-13
Preekschets voor 26 mei 2013 Trinitatis Lezingen : Spreuken 8:22-31 en Johannes 3:1-13 De teksten gelezen De twee schriftlezingen geven twee manieren van kijken naar God : Spreuken (het lied van de wijsheid)
Nadere informatiePasen met de Samenleesbijbel. Materiaal voor kinderen van 8-12 jaar Johannes 20:1-18 uit de Samenleesbijbel
Pasen met de Samenleesbijbel Materiaal voor kinderen van 8-12 jaar Johannes 20:1-18 uit de Samenleesbijbel Samenleesbijbel De Samenleesbijbel is de Bijbel in Gewone Taal, aangevuld met ruim 500 pagina
Nadere informatieAdvent-, kerst- en epifaniëntijd
Liedsuggesties uit Liedboek zingen en bidden in huis en kerk bij het Advent-, kerst- en epifaniëntijd 2016-2017 samenstelling: Pieter Endedijk 27 november 2016 Eerste zondag van de Advent oude testamant:
Nadere informatieWitte Donderdag Duinzichtkerk, 17 april 2014
Witte Donderdag Duinzichtkerk, 17 april 2014 PROTESTANTSE WIJKGEMEENTE ARCHIPEL/BENOORDENHOUT Hartelijk welkom in de Duinzichtkerk Vandaag beginnen wij de viering van de drie dagen van Pasen. Wij gedenken
Nadere informatieHemelse Boodschappen Wilt u dit boekje in de kerk laten liggen? Na de vierde zondag van Advent kunt u het mee naar huis nemen.
Boekje om te gebruiken in de diensten van de Protestantse Gemeente Heino tijdens de zondagen van Advent 2015 Hemelse Boodschappen Wilt u dit boekje in de kerk laten liggen? Na de vierde zondag van Advent
Nadere informatie1. Is Jezus een echt levend persoon geweest?
1. Is Jezus een echt levend persoon geweest? Bijna alle historici gaan er vanuit dat hij heeft bestaan. Zij gaan er dan vanuit dat hij een joods religieus leraar was Ze gaan er vanuit dat zijn activiteiten
Nadere informatieLiturgische bloemschikkingen Pasen Eerste Paasdag. Stille Zaterdag, Paaswake. Zondag 27 maart U zij de glorie, opgestane Heer.
Liturgische bloemschikkingen Pasen 2016 Eerste Paasdag Zondag 27 maart 2016 U zij de glorie, opgestane Heer. Wij hebben geprobeerd een schikking te maken waar in "beweging" zichtbaar wordt. De treurwilgtakjes
Nadere informatie