UDC 69:528.5:53.08: Maatcontrole in de bouw. Algemene regels en aanwijzingen OßOO NEDERLANDS. C l M O O o Z

Transcriptie

1 UDC 69:528.5:53.08: Dit dcument mag slechts p een stand-alne PC wrden geinstalleerd. Gebruik p een netwerk is alleen. testaan als een aanvullende licentievereenkmst vr netwerkgebruik met NEN is afgeslten. This dcument may nly be used n a stand-alne PC. Use in a netwrk is nly permitted when a supplementary license agreement fr us in a netwrk with NEN has been cncluded. Maatcntrle in de buw Algemene regels en aanwijzingen Dimensinal cntrl in the building field General rules and guidance Vervangt te zamen met NEN 2886, NEN 2887, NEN 2888 en NEN 2889 de praktijkrichtlijnen NPR 2886,1e druk, februari 1986, NPR 2887,1e druk, januari 1986, NPR 2889,1e druk, ktber 1985 en NPR 3681,1e druk, februari 1981 C M N OßOO NEDERLANDS NORMALISATIE- C l M O O Z 1e druk, december 1990 INSTITUUT

2 ISBN Nrmcmmissie "Maattleranties in de buw" 1990 Nederlands Nrmalisatie-instituut Behudens uitzndering dr de wet gesteld mag znder schriftelijke testemming van het Nederlands Nrmalisatieinstituut niets uit deze uitgave wrden verveelvudigd en/f penbaar gemaakt dr middel van ftkpie, micrfilm, pslag in cmputerbestanden f anderszins, hetgeen k van tepassing is p gehele f gedeeltelijke bewerking. Hewel bij deze uitgave de uiterste zrg is nagestreefd, kunnen futen en nvlledigheden niet geheel wrden uitgeslten. Het Nederlands Nrmalisatie-instituut en/f de leden van de cmmissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, k niet vr directe f indirecte schade, ntstaan dr f verband hudende met tepassing van dr het Nederlands Nrmalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven. Het Nederlands Nrmalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de dr derden verschuldigde vergedingen vr verveelvudiging te innen en/f daarte in en buiten rechte p te treden, vr zver deze bevegdheid niet is vergedragen c.q. rechtens tekmt aan de Stichting Reprrecht. Nederlands Nrmalisatie-instituut Kalfjeslaan 2, Pstbus 5059, 2600 GB telefn (015) , telex 38144, telefax (015) , Pstbank Delft

3 NEN 3682-Biz. 3 Inhud biz. Inleiding 5 1 Onderwerp en tepassingsgebied 7 2 Definities 7 3 Afspraken vr maatcntrle 7 4 Meetnnauwkeurigheid Cntrlemetingen Ruimtelijke maten 7 5 Afrnding van meetresultaten 7 Bijlage A - Aanwijzingen vr de plaats van meetpunten en vr de registratie van cntrlemetingen 9 A.1 Plaatsen van de meetpunten 9 A.1.1 Algemeen 9 A.1.2 Uitzetten p de buwplaats 9 A.1.3 Stellen p de buwplaats 9 A.1.4 Lineaire maten en vrm van buwelementen 9 A.1.5 Geriënteerde maten van buwdelen, ruimten en vegen 12 A.2 Registratie van de metingen 14 A.2.1 Algemene gegevens meetfrmulieren 14 A.2.2 Aanvullende gegevens meetfrmulieren 14 A.2.3 Tekenafspraken en bijbehrende registratie 15 A.2.4 Vereenvudigde registratie van metingen 19 Bijlage В - Aanwijzingen vr de cntrle van meetgerei en vr meetmethden 21 B.1 Cntrle van meetgerei 21 B.1.1 Meetband, rlmaat meetlat en mm-baak 21 B.1.2 Kaliberwig 21 B.1.3 Timmermanswaterpas 22 B.1.4 Winkelhaak 23 B.1.5 Zichtreien 23 B.1.6 Regeling van waterpasinstrumenten en buwlaser 25 B.1.7 Regeling van thedlieten 27 B.1.8 Regeling van ptische ldinstrumenten 32 B.2 en van meetmethden vr een aantal grtheden 33 B.2.1 Meten met rlmaat f meetband 33 B.2.2 Lineaire afmetingen 35 B.2.3 Afwijkingen van de haaksheid 35 B.2.4 Krmte 39 B.2.5 Scheluwte 46 B.2.6 Wandafstanden, directe meting 48 B.2.7 Vlerafstanden, directe meting 48 B.2.8 Diepte 48 B.2.9 Het niet bven elkaar staan van wanden 49 B Afwijkingen van de verticaliteit 50 B.2.11 Afwijkingen van de hrizntaliteit en krmte van vleren f balken 53 B.2.12 Afwijkingen van de vlakheid 54 B.2.13 Vegstappen 55 Bijlage С - Aanduidingen van grtheden vr de grtte en vrm van betnelementen en vrbeelden van haaksheidafwijkingen 56 C.1 Dragende en niet-dragende klmmen en stijlen 56 C.2 Balken 57 C.3 Spantvrmige elementen 58 C.4 Vlerelementen 59 C.5 Binnenwandelementen 60 C.6 Gevelelementen 61 C.7 Gevel- en gtlijsten 62 C.8 Trapelementen 63 C.9 Keerwanden en perrnwanden 64 СЮ Heipalen en damwandelementen 65

4 NEN 3682-Biz. 4 (blanc)

5 NEN 3682-Biz. 5 Inleiding Verwacht wrdt dat iedere maatverder, uitverder en pzichter regelmatig nagaat f de maatvering van buwprdukten f buwprjecten vldende nauwkeurig is. Er wrden echter te weinig cntrlemetingen verricht. Bvendien gebeurt dat vaak ng gebrekkig en p uiteenlpende wijzen. Dat geldt vr de meetmethden, het instrumentgebruik, de registratie en de interpretatie van de meetresultaten. Met de nrm NEN 3682 wrdt begd maatcntrle verzichtelijk en tegankelijk te maken vr gebruik dr persneel van zwel uitverende buwbedrijven als pdrachtgevende partijen. NEN 3682 is, vr wat de maatcntrle betreft, mede van tepassing bij het hanteren van de vlgende nrmen die een samenhangend geheel vrmen: NEN 2881 Maattleranties vr de buw. Begripsmschrijvingen en algemene regels NEN 2886 Maximaal telaatbare maatafwijkingen vr gebuwen. Steenachtige draagcnstructies NEN 2887 Maximaal telaatbare maatafwijkingen vr het uitzetten p de buwplaats NEN 2888 Maximaal telaatbare maatafwijkingen vr het stellen van draagcnstructies van gebuwen NEN 2889 Betnelementen. Maximaal telaatbare maatafwijkingen. De laatste vier genemde nrmen zijn eerder als NPR 2886, NPR 2887, ntwerp NPR 2888 en NPR 2889 respectievelijk in 1986,1986,1987 en 1985 gepubliceerd. 1 ) Daarin was het hfdstuk "Cntrlemetingen" pgenmen. Na een aantal jaren van tepassing van de NPR's en na verwerking van de ntvangen kritiek p het ntwerp NPR 2888 is beslten dit ntwerp en de NPR's als nrmen te laten publiceren, echter znder het hfdstuk "Cntrlemetingen", dat thans in NEN 3682 en bijlagen A en B is verwerkt. NPR 3681 is met de publikatie van NEN 3682 kmen te vervallen. De inhud van NPR 3681 is eveneens in NEN 3682 en bijlagen А, В en С verwerkt. Bij de pstelling van NEN 3682 is rekening gehuden met ISO-nrmen en ISO-nrmntwerpen die eveneens prcedures en richtlijnen vr cntrlemetingen, de nauwkeurigheid en de registratie van de gegevens bevatten 2 ). Naast het verzamelen van maatgegevens is k van belang wat met de meetresultaten wrdt gedaan in de vrm van aanvaarden f verwerpen van buwresultaten. Dit is een nderwerp m in het bestek te regelen. Een p de buw tegespitste ingang wrdt gevrmd dr: ISO 3443/6 Tlerance fr buildings. Part 6: General principles fr apprval criteria, cntrl f cnfrmity with dimensinal tlerance specificatins and statistical cntrl. Methd 1 ISO 3443/7 Tlerance fr buildings. Part 7: General principles fr apprval criteria, cntrl f cnfrmity with dimensinal tlerance specificatins and statistical cntrl. Methd 2 (statistical cntrl methd) ISO/DIS 3443/8 Tlerance fr buildings. Part 8: Dimensinal inspectin and cntrl f cnstructin wrk. De bij de nrm gegeven bijlagen А, В en С zijn infrmatief en maken dus geen deel uit van de eigenlijke nrminhud. Titels van ter infrmatie vermelde nrm en andere publikaties 3 ): NEN 2572 Tekeningen in de buw. Aanduiding van meetgegevens p uitzettekeningen NPR 2886 Maximaal telaatbare maatafwijkingen en cntrlemetingen vr gebuwen. Steenachtige draagcnstructies (ingetrkken) NPR 2887 Maximaal telaatbare maatafwijkingen en cntrlemetingen vr het uitzetten p de buwplaats (ingetrkken) Ontw. NPR 2888 Maximaal telaatbare maatafwijkingen en cntrlemetingen vr het stellen van draagcnstructies van gebuwen (ingetrkken) NPR 2889 Betnelementen. Maximaal telaatbare maatafwijkingen en cntrlemetingen (ingetrkken) NPR 3681 Betnelementen. Meetmethden (ingetrkken). 1) NPR: Nederlandse praktijkrichtlijn. 2) ISO: Internatinal Organizatin fr Standardizatin. 3) Zie k hierbven de met titels vermelde Nederlandse nrmen en ISO-nrmen.

6 NEN 3682-Biz 6 (blanc)

7 NEN3682- Biz. 7 1 Onderwerp en tepassingsgebied Deze nrm geeft algemene regels vr de maatcntrle van buwelementen, van het uitzetten en stellen p de buwplaats, van buwdelen, ruimten en vegen p het gebied van de wningbuw en utiliteitsbuw. 2 Definities 2.1 streefmaat: Maat die men bij het prduceren f uitveren tracht te bereiken. 2.2 meetpunt: Een punt van een lichaam dat uitgangspunt is bij het meten f het resultaat van uitzetten. 2.3 gemeten maat: Dr meting tussen twee f meer meetpunten waargenmen maat. 2.4 maatafwijking: Het verschil tussen de gemeten maat en de bijbehrende streefmaat. 2.5 maximaal telaatbare maatafwijking (A): Het verschil tussen de bvenste grensmaat en de streefmaat (maximaal telaatbare psitieve maatafwijking) f het verschil tussen de nderste grensmaat en de streefmaat (maximaal telaatbare negatieve maatafwijking). 2.6 meetnnauwkeurigheid: De mvang van het gebied waarbinnen 98 % van de meetafwijkingen ligt bij een meetmethde. Opmerkingen 1. Deze beperking kmt vereen met de in NEN 2881 gegeven mschrijving van maattleranties in statistische zin. 2. De meetnnauwkeurigheid is het gevlg van: - nnauwkeurigheid van het meetgerei; - nnauwkeurigheid van de meethandeling. Zie k 4. 3 Afspraken vr maatcntrle Vrdat met de uitvering van het prject wrdt gestart dienen afspraken te wrden gemaakt ver: a) de te meten maten en hun telaatbare maatafwijkingen; b) de fasen van het buwen waarin de maatcntrle wrdt uitgeverd; c) de verantwrdelijkheden van de betrkken partijen; d) de cntrleschema's en aanduiding van meetmethden; e) de datum van de meting en de plaats van de meetpunten; f ) de wijze van registratie van meetgegevens; g) de datum van de presentatie van meetgegevens; h) de te ndernemen acties bij afkeuring. 4 Meetnnauwkeurigheid 4.1 Cntrlemetingen De meetnnauwkeurigheid van de cntrlemetingen vr vrm en riëntatie mag niet meer bedragen dan 2 /Ä mm. Hierin is A de getalwaarde van de maximaal telaatbare maatafwijkingyan de te cntrleren maat in mm. De maximaal telaatbare meetafwijking bedraagt derhalve M mm. 4.2 Ruimtelijke maten De meetnnauwkeurigheid van ruimtelijke maten mag niet meer bedragen dan /2/ mm, vrzver de meetnnauwkeurigheid grter is dan het gestelde in 4.1. In J21 is / de getalwaarde van de te cntrleren afstand in m. Indien de ruimtelijke maat nderdeel is van de maten van een passing vr een enkel buwelement, geldt vr die ruimtelijke maat het gestelde in Afrnding van meetresultaten Tenzij het anders is vereengekmen met iedere meting wrden afgernd naar de dichtstbijzijnde maat in hele millimeters. Metingen met 0,5 mm als kleinste maatdeel wrden afgernd p de dichtstbijzijnde maat in even aantal millimeters. Bijvrbeeld: 5,4 wrdt 5 5,5 wrdt 6 5,7 wrdt 6 6,5 wrdt 6

8 NEN 3682-Biz. 8 (blanc)

9 NEN3682- Biz. 9 Bijlage A Aanwijzingen vr de plaats van meetpunten en vr de registratie van cntrlemetingen (infrmatief) A.1 Plaatsen van de meetpunten A.1.1 Algemeen De plaatsen van de meetpunten zijn in de figuren 1 tt en met 10 met een stip ( ) aangegeven. A. 1.2 Uitzetten p de buwplaats De plaatsen van de meetpunten bij het uitzetten meten p uitzettekeningen ndubbelzinnig wrden vastgelegd en dienen ten tijde van cntrlemetingen als gemarkeerde punten p de buwplaats aanwezig te zijn. Vr het aanduiden van meetpunten p uitzettekeningen zie NEN ) A.1.3 Stellen p de buwplaats De plaatsen van de meetpunten bij het stellen liggen vast dr de keuze van de stelmethde. Zdra een stelmechanisme gekzen is, meten de plaatsen waartussen met wrden gesteld vastliggen en daarmee de plaatsen van de meetpunten waar de cntrlemetingen meten wrden uitgeverd. A.1.4 Lineaire maten en vrm van buwelementen A Lineaire maten De meetpunten meten liggen minimaal 50 mm, maximaal 150 mm, en indien mgelijk, p 100 mm van de hekpunten van het buwelement. Evenwijdige meetlijnen meten minimaal p 200 mm uit elkaar liggen. Indien niet aan deze vrwaarden kan wrden vldaan, mag wrden vlstaan met een meetlijn in de hartlijn. Dit is bijvrbeeld het geval indien hekpunten minder dan 300 mm uit elkaar liggen. Zie figuren 1 en 2. Deze figuren gelden k vr meetlijnen vr de krmte. A Krmte De meetpunten meten liggen minimaal 50 mm en, indien mgelijk, 100 mm van de randen. Het meetpunt, waarin de krmte wrdt gemeten, met in het midden tussen de eindmeetpunten liggen. De afstand tussen twee meetpunten p een meetlijn met grter zijn dan 400 mm. Indien de afstand tussen de eindmeetpunten grter is dan 3000 mm, met in het midden van die meetpunten een extra meetpunt wrden pgenmen. Dit met wrden herhaald ttdat de afstand tussen de meetpunten kleiner dan f gelijk is aan 1500 mm. Vr de afstand tussen twee evenwijdige meetlijnen geldt verder het gestelde nder A Zie figuren 1, 2, 3 en 4. Maten in mm afstand -*- afstand -++ '^k- Figuur 1 - Afstanden tussen meetpunten p ca. 100 mm van de randen en met gebruik van evenwijdige meetlijnen 1) NEN 2572: "Tekeningen in de buw. Aanduiding van meetgegevens p uitzettekeningen".

10 NEN3682- Biz. 10 Maten in mm о m afstand 4- Figuur 2 - Afstand tussen twee meetpunten waarbij de hekpunten p minder dan 300 mm liggen ca.100 V -**f -X Figuur 3 - Afstanden tussen meetpunten vr de meting van de krmte, waarbij de eindmeetpunten p een afstand < 3000 mm en > 400 mm liggen -x- ca.100 -X- 4r- -x- -X- ^ 3000 en > 400 (a] -X- -*+ krmte -f «1500 Y «1500 L -~«1500 -X -X VJL « (b) -X Figuur 4 - Plaats van meetpunten vr de meting van de krmte, waarbij de eindmeetpunten p een afstand > 3000 mm liggen A Scheluwte De meetpunten meten liggen, indien mgelijk, 100 mm van de randen en ten minste 200 mm van elkaar. De afstand van een meetpunt tt de rand met minimaal 50 mm zijn. Zie figuur 5.

11 NEN 3682-Biz. 11 Maten in mm о m л\ о LH V л\ о см л\ ^ л \ * V- scheluwte Figuur 5 - Plaats van meetpunten vr de meting van de scheluwte A Haaksheid De meetpunten meten liggen minimaal 50 mm van het hekpunt en, indien mgelijk, 100 mm van de randen. Vr de afstand tussen twee evenwijdige meetlijnen geldt hetzelfde als vr de afstand tussen twee meetlijnen genemd nder A Wrdt de afstand tussen de meetpunten kleiner dan 200 mm, dan met p de randen wrden gemeten. Bij een afstand tussen de meetpunten grter dan 400 mm met de haaksheid wrden berekend uit de diagnaalmeting en de verdere lineaire maten. Zie figuren 6, 7 en 8. O. LH: Л\ HT haaksheid (winkelhaak) smalle prdukten en pleg/stelvlakken LH V/ O л\ m 'л\ Чг Figuur 6 - Bepaling van de haaksheid met behulp van de winkelhaak brede prdukten Figuur 7 - Bepaling van de haaksheid met behulp van diagnaalmeting

12 NEN3682- Biz. 12 Maten in mm haaksheid (winkelhaak) A.1.5 Figuur 8 - Bepaling van de haaksheid bij een dikte kleiner dan 300 mm Geriënteerde maten van buwdelen, ruimten en vegen A Geriënteerde maten van buwdelen en ruimten De meetpunten meten liggen circa 100 mm van de randen van een buwdeel f circa 200 mm van de ntmeting tussen twee buwdelen. Indien de lineaire maat van een buwdeel f ruimte kleiner is dan 400 mm, respectievelijk 600 mm, met het meetpunt in het midden liggen. Indien de afstand tussen de meetpunten grter is dan 3000 mm met in het midden tussen die meetpunten een extra meetpunt wrden genmen. Dit met wrden herhaald ttdat de afstand tussen de meetpunten kleiner dan f gelijk is aan 3000 mm. De afstand tussen twee meetpunten p een meetlijn met grter dan f gelijk zijn aan 200 mm. Zie figuren 9 en 10. = meetpunt Figuur 9 - Plaats van meetpunten bij vleren en wanden

13 Bestelfrmulier Stuur naar: NEN Standards Prducts & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwrdnummer WB Delft NEN Standards Prducts & Services Pstbus GB Delft Vlinderweg AX Delft Ja, ik bestel ex. NEN 3682:1990 nl Maatcntrle in de buw - Algemene regels en aanwijzingen T (015) F (015) Wilt u deze nrm in PDF-frmaat? Deze bestelt u eenvudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u p de hgte blijven van de laatste ntwikkelingen p het gebied van nrmen, nrmalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abnnement p een van nze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw rdernummer BTW nummer Pstbus / Adres Pstcde Plaats Telefn Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bvenstaand adres) Pstbus / Adres Pstcde Plaats Datum Handtekening Returneren Fax: klantenservice@nen.nl Pst: NEN Standards Prducts & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwrdnummer 10214, 2600 WB Delft (geen pstzegel ndig). Vrwaarden De prijzen zijn geldig tt 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingsksten en nder vrbehud bij.m. ISO- en IEC-nrmen. Bestelt u via de nrmshp een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendksten. Meer infrmatie: telefn , dagelijks van 8.30 tt uur. Wijzigingen en typefuten in teksten en prijsinfrmatie vrbehuden. U kunt nze algemene vrwaarden terugvinden p: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview