BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

Transcriptie

1 BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1

2 Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Daardoor kan snel nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden. Zie rubriek 4.8 voor het rapporteren van bijwerkingen. 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Vosevi 400 mg/100 mg/100 mg filmomhulde tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke filmomhulde tablet bevat 400 mg sofosbuvir, 100 mg velpatasvir en 100 mg voxilaprevir. Hulpstoffen met bekend effect Elke filmomhulde tablet bevat 111 mg lactose (als lactosemonohydraat). Voor de volledige lijst van hulpstoffen, zie rubriek FARMACEUTISCHE VORM Filmomhulde tablet. Beige, capsulevormige, filmomhulde tablet met een afmeting van 10 mm x 20 mm, met aan de ene kant GSI en aan de andere kant 3 gegraveerd. 4. KLINISCHE GEGEVENS 4.1 Therapeutische indicaties Vosevi is geïndiceerd voor de behandeling van chronische infectie met het hepatitis C-virus (HCV) bij volwassenen (zie rubriek 4.2, 4.4 en 5.1). 4.2 Dosering en wijze van toediening De behandeling met Vosevi moet worden gestart en gecontroleerd door een arts die ervaren is in de behandeling van patiënten met HCV-infectie. Dosering De aanbevolen dosering van Vosevi is één tablet oraal eenmaal daags met voedsel (zie rubriek 5.2). De aanbevolen behandelingsduur die van toepassing is op alle HCV-genotypes staat in tabel 1. Tabel 1: Aanbevolen behandelingsduur voor Vosevi voor alle HCV-genotypes Patiëntenpopulatie Behandelingsduur Niet eerder met DAA's behandelde 8 weken patiënten zonder cirrose 12 weken Niet eerder met DAA's behandelde patiënten met gecompenseerde cirrose 8 weken kan worden overwogen bij patiënten die met genotype 3 zijn geïnfecteerd (zie rubriek 5.1) 2

3 Patiëntenpopulatie Eerder met DAA's behandelde patiënten* zonder cirrose of met gecompenseerde cirrose DAA: direct werkend antiviraal middel Behandelingsduur 12 weken * In klinische onderzoeken werden de met DAA s behandelde patiënten blootgesteld aan combinatiebehandelingen met een van de volgende middelen: daclatasvir, dasabuvir, elbasvir, grazoprevir, ledipasvir, ombitasvir, paritaprevir, sofosbuvir, velpatasvir, voxilaprevir (toegediend met sofosbuvir en velpatasvir gedurende minder dan 12 weken) Overgeslagen dosis Als een dosis van Vosevi wordt overgeslagen en dit binnen 18 uur na het gebruikelijke tijdstip van innemen wordt bemerkt, moeten patiënten de instructie krijgen om de tablet zo snel mogelijk in te nemen en de volgende dosis op het gebruikelijke tijdstip in te nemen. Als het overslaan van een dosis later dan 18 uur na het gebruikelijke tijdstip van innemen wordt bemerkt, moeten patiënten de instructie krijgen om te wachten en de volgende dosis van Vosevi op het gebruikelijke tijdstip in te nemen. Patiënten moeten erop gewezen worden geen dubbele dosis van Vosevi in te nemen. Patiënten moeten de instructie krijgen om een extra tablet Vosevi te nemen als ze binnen 4 uur na toediening braken. Als ze meer dan 4 uur na toediening braken, is er geen verdere dosis Vosevi nodig (zie rubriek 5.1). Ouderen Bij oudere patiënten is dosisaanpassing niet noodzakelijk (zie rubriek 5.2). Nierfunctiestoornis Er is geen dosisaanpassing van Vosevi noodzakelijk voor patiënten met een lichte of matig-ernstige nierfunctiestoornis. De veiligheid en werkzaamheid van Vosevi zijn niet vastgesteld bij patiënten met een ernstige nierfunctiestoornis (geschatte glomerulaire filtratiesnelheid [egfr] < 30 ml/min/1,73 m 2 ) of terminale nierinsufficiëntie (end stage renal disease, ESRD) die hemodialyse vereist (zie rubriek 4.4 en 5.2). Leverfunctiestoornis Er is geen dosisaanpassing van Vosevi noodzakelijk voor patiënten met een lichte leverfunctiestoornis (Child-Pugh-Turcotte [CPT]-klasse A). Vosevi wordt niet aanbevolen bij patiënten met een matigernstige of ernstige leverfunctiestoornis (CPT-klasse B of C) (zie rubriek 5.2). Pediatrische patiënten De veiligheid en werkzaamheid van Vosevi bij kinderen en adolescenten in de leeftijd jonger dan 18 jaar zijn nog niet vastgesteld. Er zijn geen gegevens beschikbaar. Wijze van toediening Voor oraal gebruik. Patiënten moeten de instructie krijgen om de tablet in zijn geheel door te slikken, met voedsel (zie rubriek 5.2). Vanwege de bittere smaak wordt aanbevolen niet te kauwen op de filmomhulde tablet en de tablet niet fijn te maken. 4.3 Contra-indicaties Overgevoeligheid voor de werkzame stoffen of voor een van de in rubriek 6.1 vermelde hulpstoffen. Gelijktijdig gebruik met geneesmiddelen die sterke inductoren zijn van P-glycoproteïne (P-gp) en/of van cytochroom P450 (CYP) (bijv. rifampicine, rifabutine, sint-janskruid [Hypericum perforatum], carbamazepine, fenobarbital en fenytoïne) (zie rubriek 4.5). Gelijktijdig gebruik met rosuvastatine of dabigatranetexilaat (zie rubriek 4.5). 3

4 Gelijktijdig gebruik met ethinylestradiol bevattende geneesmiddelen, zoals gecombineerde orale anticonceptiva of vaginale anticonceptieringen (zie rubriek 4.5). 4.4 Bijzondere waarschuwingen en voorzorgen bij gebruik Ernstige bradycardie en hartblok Er zijn gevallen van ernstige bradycardie en hartblok waargenomen bij gebruik van regimes met sofosbuvir in combinatie met amiodaron, met of zonder andere geneesmiddelen die de hartslag vertragen. Het mechanisme hiervan is niet vastgesteld. Het gelijktijdige gebruik van amiodaron was niet nader onderzocht tijdens de klinische ontwikkeling van sofosbuvir. Omdat de gevallen potentieel levensbedreigend zijn, mag amiodaron bij patiënten die Vosevi gebruiken, uitsluitend worden gebruikt wanneer andere antiaritmische behandelingen niet worden verdragen of gecontra-indiceerd zijn. Als gelijktijdig gebruik van amiodaron nodig wordt geacht, wordt aanbevolen om patiënten nauwlettend te controleren wanneer begonnen wordt met Vosevi. Patiënten van wie is vastgesteld dat ze een hoog risico op bradyaritmie hebben, dienen gedurende 48 uur continu gecontroleerd te worden in een passende klinische setting. Vanwege de lange halfwaardetijd van amiodaron dient ook geschikte monitoring plaats te vinden bij patiënten die in de afgelopen maanden zijn gestopt met amiodaron en die gaan beginnen met Vosevi. Alle patiënten die Vosevi in combinatie met amiodaron krijgen, met of zonder andere geneesmiddelen die de hartslag vertragen, dienen ook gewaarschuwd te worden voor de symptomen van bradycardie en hartblok en dienen het advies te krijgen dringend een arts te raadplegen als zij deze symptomen waarnemen. Gelijktijdige infectie met HCV/HBV Er zijn geen gegevens over het gebruik van Vosevi bij patiënten die een gelijktijdige infectie met HCV/hepatitis B-virus (HBV) hebben. Gevallen van reactivatie van HBV, waarvan enkele fataal, zijn gemeld tijdens of na behandeling met DAA's. Er dient te worden gescreend op HBV bij alle patiënten vóór de start van de behandeling. Patiënten met een gelijktijdige HCV-/HBV-infectie lopen risico op reactivatie van HBV en moeten daarom worden gecontroleerd en behandeld overeenkomstig de huidige klinische richtlijnen. Leverfunctiestoornis Er is geen dosisaanpassing van Vosevi noodzakelijk voor patiënten met een lichte leverfunctiestoornis (CPT-klasse A). Vosevi wordt niet aanbevolen bij patiënten met een matig-ernstige of ernstige leverfunctiestoornis (CPT-klasse B of C) (zie rubriek 5.2). Patiënten die een levertransplantatie hebben ondergaan De veiligheid en werkzaamheid van Vosevi bij de behandeling van HCV-infectie bij patiënten die een levertransplantatie hebben ondergaan zijn niet beoordeeld. Behandeling met Vosevi, in overeenstemming met de aanbevolen dosering (zie rubriek 4.2), moet worden gebaseerd op een beoordeling van de mogelijke voordelen en risico's voor de individuele patiënt. Gebruik met matige P-gp-inductoren of matige CYP-inductoren Geneesmiddelen die matige P-gp-inductoren of matige CYP-inductoren zijn (bijv. oxcarbazepine, rifapentine, modafinil of efavirenz), kunnen leiden tot een daling van de plasmaconcentraties van sofosbuvir, velpatasvir en/of voxilaprevir, wat resulteert in een verminderd therapeutisch effect van 4

5 Vosevi. Gelijktijdige toediening van dergelijke geneesmiddelen met Vosevi wordt niet aanbevolen (zie rubriek 4.5). Gebruik met sterke OATP1B-remmers Geneesmiddelen die sterke OATP1B-remmers zijn (bijv. ciclosporine) kunnen de plasmaconcentraties van voxilaprevir aanzienlijk verhogen; de veiligheid daarvan is niet bepaald. Gelijktijdige toediening van sterke OATP1B-remmers met Vosevi wordt niet aanbevolen (zie rubriek 4.5). Gebruik met bepaalde antiretrovirale regimes tegen HIV Het is gebleken dat Vosevi de blootstelling aan tenofovir verhoogt bij gebruik in combinatie met een HIV-regime dat tenofovirdisoproxilfumaraat en een farmacokinetische booster (ritonavir of cobicistat) bevat. De veiligheid van tenofovirdisoproxilfumaraat in het kader van een behandeling met Vosevi en een farmacokinetische booster is niet vastgesteld. De mogelijke risico s en voordelen van gelijktijdige toediening van Vosevi met de vaste-dosiscombinatietablet die elvitegravir/cobicistat/emtricitabine/tenofovirdisoproxilfumaraat bevat of tenofovirdisoproxilfumaraat toegediend in combinatie met een gebooste HIV-proteaseremmer (bijv. darunavir) moeten worden overwogen, in het bijzonder bij patiënten met een verhoogd risico op een nierfunctiestoornis. Patiënten die Vosevi gelijktijdig met elvitegravir/cobicistat/emtricitabine/tenofovirdisoproxilfumaraat of met tenofovirdisoproxilfumaraat en een gebooste HIV-proteaseremmer krijgen, moeten worden gecontroleerd op tenofovirgerelateerde bijwerkingen. Raadpleeg de Samenvatting van de productkenmerken van tenofovirdisoproxilfumaraat, emtricitabine/tenofovirdisoproxilfumaraat of elvitegravir/cobicistat/emtricitabine/tenofovirdisoproxilfumaraat voor aanbevelingen over niercontrole. Gebruik bij diabetespatiënten Na start van een HCV-behandeling met direct werkende antivirale middelen/daa s kan bij diabetici een verbetering van de bloedsuikerregulatie optreden, wat mogelijk leidt tot symptomatische hypoglykemie. De bloedsuikerspiegels van diabetespatiënten die beginnen met een behandeling DAA s moeten nauwlettend in de gaten worden gehouden, vooral tijdens de eerste drie maanden, en indien nodig moet de diabetesmedicatie worden aangepast. Wanneer een behandeling DAA s wordt gestart, moet de arts die verantwoordelijk is voor diabeteszorg van de patiënt, worden geïnformeerd. Hulpstoffen Vosevi bevat lactose. Patiënten met zeldzame erfelijke problemen van galactose-intolerantie, Lapplactasedeficiëntie of malabsorptie van glucose-galactose dienen dit geneesmiddel derhalve niet te nemen. 4.5 Interacties met andere geneesmiddelen en andere vormen van interactie Omdat Vosevi sofosbuvir, velpatasvir en voxilaprevir bevat, kunnen interacties die met elk van deze werkzame stoffen afzonderlijk zijn vastgesteld ook bij gebruik van Vosevi optreden. Farmacokinetische interacties Potentiële effecten van Vosevi op andere geneesmiddelen Velpatasvir en voxilaprevir zijn remmers van geneesmiddeltransporteiwitten P-gp, borstkankerresistentie-eiwit (breast cancer resistance protein, BCRP), organisch aniontransportpolypeptide (OATP) 1B1 en OATP1B3. Gelijktijdige toediening van Vosevi met geneesmiddelen die substraten zijn van deze transporteiwitten, kan de blootstelling aan deze geneesmiddelen verhogen. Geneesmiddelen die gevoelige substraten van deze transporteiwitten zijn en waarvan verhoogde plasmaconcentraties in verband worden gebracht met ernstige bijwerkingen, 5

6 zijn gecontra-indiceerd (zie tabel 2). Dabigatranetexilaat (P-gp-substraat) en rosuvastatine (OATP1Ben BCRP-substraat) zijn gecontra-indiceerd (zie rubriek 4.3 en tabel 2). Potentiële effecten van andere geneesmiddelen op Vosevi Sofosbuvir, velpatasvir en voxilaprevir zijn substraten van de geneesmiddeltransporteiwitten P-gp en BCRP. Velpatasvir en voxilaprevir zijn substraten van geneesmiddeltransporteiwitten OATP1B1 en OATP1B3. In vitro werd een langzame metabole omzetting van velpatasvir door hoofdzakelijk CYP2B6, CYP2C8 en CYP3A4, en van voxilaprevir hoofdzakelijk door CYP3A4 waargenomen. Geneesmiddelen die de blootstelling aan Vosevi in het plasma kunnen verlagen Geneesmiddelen die sterke inductoren zijn van P-gp of van CYP2B6, CYP2C8 of CYP3A4 (bijv. rifampicine, rifabutine, sint-janskruid, carbamazepine, fenobarbital en fenytoïne), kunnen leiden tot een daling van de plasmaconcentratie van sofosbuvir, velpatasvir en/of voxilaprevir, wat resulteert in een verminderd therapeutisch effect van Vosevi. Het gebruik van dergelijke geneesmiddelen samen met Vosevi is gecontra-indiceerd (zie rubriek 4.3 en tabel 2). Geneesmiddelen die matige inductoren zijn van P-gp of van CYP (bijv. oxcarbazepine, rifapentine, modafinil of efavirenz), kunnen leiden tot een daling van de plasmaconcentraties van sofosbuvir, velpatasvir en/of voxilaprevir, wat resulteert in een verminderd therapeutisch effect van Vosevi. Gelijktijdige toediening van dergelijke geneesmiddelen wordt niet aanbevolen samen met Vosevi (zie rubriek 4.4 en tabel 2). Geneesmiddelen die de blootstelling aan Vosevi in het plasma kunnen verhogen Gelijktijdige toediening met geneesmiddelen die P-gp of BCRP remmen, kan leiden tot verhoogde plasmaconcentraties van sofosbuvir, velpatasvir of voxilaprevir. Geneesmiddelen die OATP1B, CYP2B6, CYP2C8 of CYP3A4 remmen, kunnen leiden tot een verhoogde plasmaconcentratie van velpatasvir of voxilaprevir. Gebruik van sterke remmers van OATP1B (bijv. ciclosporine) met Vosevi wordt niet aanbevolen (zie rubriek 4.4 en tabel 2). Klinisch significante geneesmiddelinteracties met Vosevi gemedieerd door P-gp-, BCRP- en CYP-remmers worden niet verwacht; Vosevi kan gelijktijdig worden toegediend met P-gp-, BCRP- en CYP-remmers. Farmacodynamische interacties Patiënten die worden behandeld met vitamine K-antagonisten Aangezien de leverfunctie tijdens de behandeling met Vosevi mogelijk verandert, wordt nauwlettende controle van de waarden van de internationale genormaliseerde ratio (INR) aanbevolen. Patiënten die worden behandeld met ethinylestradiolbevattende geneesmiddelen Gelijktijdig gebruik met ethinylestradiolbevattende geneesmiddelen kan het risico van verhoogde alanineaminotransferase (ALAT) verhogen en is gecontra-indiceerd (zie rubriek 4.3 en tabel 2). Interacties tussen Vosevi en andere geneesmiddelen Tabel 2 bevat een lijst van vastgestelde of potentieel klinisch significante geneesmiddelinteracties (waarbij het 90%-betrouwbaarheidsinterval [BI] voor de verhouding van de kleinste kwadraat geometrische gemiddelden [geometric least-squares mean, GLSM] binnen, boven of onder de vooraf bepaalde interactiegrenzen viel). De beschreven geneesmiddelinteracties zijn gebaseerd op onderzoeken die zijn uitgevoerd met ofwel sofosbuvir/velpatasvir/voxilaprevir, de bestanddelen daarvan (sofosbuvir, velpatasvir en/of voxilaprevir), of zijn voorspelde geneesmiddelinteracties die kunnen optreden met Vosevi. De tabel is onvolledig. 6

7 Tabel 2: Interacties tussen Vosevi en andere geneesmiddelen Geneesmiddel naar therapeutische gebieden/mogelijk Effecten op concentraties geneesmiddel. Gemiddelde verhouding (90%-betrouwbaarheidsinterval) a,b interactiewerkingsmechanisme Werkzame stof Cmax AUC Cmin ZUURVERLAGENDE MIDDELEN Antacida bijv. aluminium- of magnesiumhydroxide; calciumcarbonaat (Verhoging van de ph van de maag verlaagt de oplosbaarheid van velpatasvir) H 2-receptorantagonisten Famotidine (enkelvoudige dosis van 40 mg) + sofosbuvir/velpatasvir/ voxilaprevir (enkelvoudige dosis van 400/100/100 mg) c Gelijktijdige toediening van famotidine met Vosevi Interactie niet onderzocht. Verwachting: Sofosbuvir Velpatasvir Voxilaprevir Waargenomen: Sofosbuvir Velpatasvir Aanbeveling m.b.t. gelijktijdige toediening met Vosevi Het wordt aanbevolen om antacida en Vosevi afzonderlijk toe te dienen met minstens 4 uur ertussen. H 2-receptorantagonisten kunnen gelijktijdig of alternerend worden toegediend met Vosevi in een dosis die niet hoger is dan de doses die vergelijkbaar zijn met 40 mg famotidine tweemaal daags. Cimetidine d Nizatidine d Ranitidine d Voxilaprevir (Verhoging van de ph van de maag verlaagt de oplosbaarheid van velpatasvir) Famotidine (enkelvoudige dosis van 40 mg) + sofosbuvir/velpatasvir/ voxilaprevir (enkelvoudige dosis van 400/100/100 mg) c Famotidine toegediend 12 uur vóór Vosevi d Waargenomen: Sofosbuvir Velpatasvir (Verhoging van de ph van de maag verlaagt de oplosbaarheid van velpatasvir) Voxilaprevir 7

8 Geneesmiddel naar therapeutische gebieden/mogelijk interactiewerkingsmechanisme Protonpompremmers Omeprazol (20 mg eenmaal daags) + sofosbuvir/velpatasvir/ voxilaprevir (enkelvoudige dosis van 400/100/100 mg) c Effecten op concentraties geneesmiddel. Gemiddelde verhouding (90%-betrouwbaarheidsinterval) a,b Werkzame stof Cmax AUC Cmin Waargenomen: Sofosbuvir 0,77 (0,65; 0,91) 0,73 (0,67; 0,79) Aanbeveling m.b.t. gelijktijdige toediening met Vosevi Protonpompremmers kunnen worden toegediend met Vosevi in een dosis die doses vergelijkbaar met 20 mg omeprazol niet overschrijdt. Omeprazol toegediend 2 uur vóór Vosevi Lansoprazol d Rabeprazol d Pantoprazol d Esomeprazol d Velpatasvir 0,43 (0,38; 0,49) 0,46 (0,41; 0,52) (Verhoging van de ph van de maag verlaagt de oplosbaarheid van velpatasvir) Voxilaprevir 0,76 (0,69; 0,85) Omeprazol (20 mg eenmaal daags) + sofosbuvir/velpatasvir/ voxilaprevir (enkelvoudige dosis van 400/100/100 mg) c Omeprazol toegediend 4 uur na Vosevi (Verhoging van de ph van de maag verlaagt de oplosbaarheid van velpatasvir) Waargenomen: Sofosbuvir Velpatasvir 0,49 (0,43; 0,55) Voxilaprevir 0,49 (0,43; 0,55) ANTIARITMICA Amiodaron Interactie niet onderzocht. Effect op de concentraties van amiodaron, voxilaprevir, velpatasvir en sofosbuvir niet bekend. Alleen gebruiken als geen alternatief beschikbaar is. Als dit geneesmiddel samen met Vosevi wordt toegediend, wordt nauwlettende controle aanbevolen (zie rubriek 4.4 en 4.8). 8

9 Geneesmiddel naar therapeutische gebieden/mogelijk interactiewerkingsmechanisme Digoxine Digoxine (enkelvoudige dosis van 0,25 mg) e + velpatasvir (enkelvoudige dosis van 100 mg) (Remming van P-gp) ANTICOAGULANTIA Dabigatranetexilaat (enkelvoudige dosis van 75 mg) + sofosbuvir/velpatasvir/ voxilaprevir (enkelvoudige dosis van 400/100/100 mg) + voxilaprevir (enkelvoudige dosis van 100 mg) f (Remming van P-gp) Edoxaban (Remming van OATP1B1) Vitamine K-antagonisten (Veranderingen in leverfunctie tijdens behandeling met Vosevi) ANTI-EPILEPTICA Fenytoïne Fenobarbital (Inductie van P-gp en CYP's) Carbamazepine (Inductie van P-gp en CYP's) Effecten op concentraties geneesmiddel. Gemiddelde verhouding (90%-betrouwbaarheidsinterval) a,b Werkzame stof Cmax AUC Cmin Interactie alleen onderzocht met velpatasvir. Verwachting: Sofosbuvir Voxilaprevir Effect op blootstelling aan velpatasvir niet onderzocht Verwachting: Velpatasvir Waargenomen: Digoxine 1,88 (1,71; 2,08) 1,34 (1,13; 1,60) Effect op concentraties van sofosbuvir, velpatasvir en voxilaprevir niet onderzocht. Verwachting: Sofosbuvir Velpatasvir Voxilaprevir Waargenomen: Dabigatran 2,87 (2,61; 3,15) 2,61 (2,41; 2,82) Interactie niet onderzocht. Verwachting: Edoxaban (actieve metaboliet) Sofosbuvir Velpatasvir Voxilaprevir Interactie niet onderzocht. Interactie niet onderzocht. Verwachting: Sofosbuvir Velpatasvir Voxilaprevir Interactie niet onderzocht. Verwachting: Sofosbuvir Velpatasvir Voxilaprevir Aanbeveling m.b.t. gelijktijdige toediening met Vosevi Gelijktijdige toediening van Vosevi met digoxine kan leiden tot een stijging van de concentratie van digoxine. Voorzichtigheid is geboden en controle van de therapeutische concentratie van digoxine wordt aanbevolen. Vosevi met dabigatranetexilaat is gecontra-indiceerd (zie rubriek 4.3) Gelijktijdige toediening van Vosevi met edoxaban wordt niet aanbevolen. Als het gebruik van een directe Xa-remmer nodig wordt geacht, kunnen apixaban of rivaroxaban worden overwogen. Nauwlettende controle van INR wordt aanbevolen als Vosevi gelijktijdig wordt toegediend met alle vitamine K-antagonisten. Vosevi is gecontra-indiceerd voor gebruik samen met fenobarbital en fenytoïne (zie rubriek 4.3). Vosevi met carbamazepine is gecontra-indiceerd (zie rubriek 4.3). 9

10 Geneesmiddel naar therapeutische gebieden/mogelijk interactiewerkingsmechanisme ANTIMYCOTICA Ketoconazol (Remming van P-gp en CYP3A) Ketoconazol (200 mg tweemaal daags) + velpatasvir (enkelvoudige dosis van 100 mg) f Itraconazol d Posaconazol d Isavuconazol d (Remming van P-gp en CYP3A) Voriconazol (Remming van CYP3A) Voriconazol (200 mg tweemaal daags) + voxilaprevir (enkelvoudige dosis van 100 mg) f Effecten op concentraties geneesmiddel. Gemiddelde verhouding (90%-betrouwbaarheidsinterval) a,b Werkzame stof Cmax AUC Cmin Interactie alleen onderzocht met velpatasvir Verwachting: Sofosbuvir Voxilaprevir Effect op blootstelling aan ketoconazol niet onderzocht Verwachting: Ketoconazol Waargenomen: Velpatasvir 1,29 (1,02; 1,64) 1,71 (1,35; 2,18) Interactie alleen onderzocht met voxilaprevir. Verwachting: Sofosbuvir Velpatasvir Waargenomen: Voxilaprevir 1,84 (1,66; 2,03) Aanbeveling m.b.t. gelijktijdige toediening met Vosevi Er is geen dosisaanpassing van Vosevi of ketoconazol vereist. Er is geen dosisaanpassing van Vosevi of voriconazol vereist 10

11 Geneesmiddel naar therapeutische gebieden/mogelijk interactiewerkingsmechanisme ANTIMYCOBACTERIËLE MIDDELEN Rifampicine (enkelvoudige dosis) (Remming van OATP1B) Rifampicine (enkelvoudige dosis van 600 mg) + velpatasvir (enkelvoudige dosis van 100 mg) f Rifampicine (enkelvoudige dosis van 600 mg) + voxilaprevir (enkelvoudige dosis van 100 mg) f Rifampicine (meerdere doses) Effecten op concentraties geneesmiddel. Gemiddelde verhouding (90%-betrouwbaarheidsinterval) a,b Werkzame stof Cmax AUC Cmin Interactie alleen onderzocht met velpatasvir en voxilaprevir. Verwachting: Rifampicine Sofosbuvir Waargenomen: Velpatasvir Voxilaprevir 1,28 (1,05; 1,56) 11,10 (8,23; 1,46 (1,17; 1,83) 7,91 (6,20; 14,98) 10,09) Effect op blootstelling aan rifampicine niet onderzocht. Aanbeveling m.b.t. gelijktijdige toediening met Vosevi Vosevi is gecontra-indiceerd voor gebruik samen met rifampicine (zie rubriek 4.3). (Inductie van P-gp en CYP's) Rifampicine (600 mg eenmaal daags) + sofosbuvir (enkelvoudige dosis van 400 mg) f Rifampicine (600 mg eenmaal daags) + velpatasvir (enkelvoudige dosis van 100 mg) f Verwachting: Rifampicine Waargenomen: Sofosbuvir Velpatasvir 0,23 (0,19; 0,29) 0,29 (0,23; 0,37) 0,28 (0,24; 0,32) 0,18 (0,15; 0,22) Rifampicine (600 mg eenmaal daags) + voxilaprevir (enkelvoudige dosis van 100 mg) f Voxilaprevir 0,27 (0,23; 0,31) Rifabutine Rifapentine (Inductie van P-gp en CYP's) Interactie niet onderzocht. Verwachting: Sofosbuvir Velpatasvir Voxilaprevir Vosevi met rifabutine is gecontra-indiceerd (zie rubriek 4.3). Gelijktijdige toediening van Vosevi met rifapentine wordt niet aanbevolen (zie rubriek 4.4). 11

12 Geneesmiddel naar therapeutische gebieden/mogelijk interactiewerkingsmechanisme Effecten op concentraties geneesmiddel. Gemiddelde verhouding (90%-betrouwbaarheidsinterval) a,b Werkzame stof Cmax AUC Cmin ANTIVIRALE MIDDELEN TEGEN HIV: REVERSE TRANSCRIPTASEREMMERS Tenofovirdisoproxilfumaraat (Remming van P-gp) Aanbeveling m.b.t. gelijktijdige toediening met Vosevi Het is gebleken dat Vosevi de blootstelling aan tenofovir verhoogt (P-gpremming). Er was een toename in de blootstelling aan tenofovir (AUC en C max) van ongeveer 40% tijdens gelijktijdige behandeling met Vosevi en darunavir + ritonavir + tenofovirdisoproxilfumaraat/emtricitabine Efavirenz/emtricitabine/ tenofovirdisoproxilfumaraat (600/200/300 mg eenmaal daags) g + sofosbuvir/velpatasvir (400/100 mg eenmaal daags) f, h (Inductie van CYP's) Patiënten die gelijktijdig tenofovirdisoproxilfumaraat en Vosevi krijgen, moeten worden gecontroleerd op bijwerkingen gerelateerd aan tenofovirdisoproxilfumaraat. Raadpleeg de Samenvatting van de productkenmerken van het middel dat tenofovirdisoproxilfumaraat bevat voor aanbevelingen over niercontrole (zie rubriek 4.4). Interactie alleen onderzocht met sofosbuvir/velpatasvir Verwachting: Voxilaprevir Waargenomen: Efavirenz Gelijktijdige toediening van Vosevi met efavirenz/emtricitabine/ tenofovirdisoproxilfumaraat wordt niet aanbevolen (zie rubriek 4.4). Emtricitabine/rilpivirine/ tenofoviralafenamide (200/25/25 mg eenmaal daags) i + sofosbuvir/velpatasvir/ voxilaprevir (400/100/100 mg eenmaal daags) + voxilaprevir (100 mg eenmaal daags) f Sofosbuvir Velpatasvir 1,38 (1,14; 1,67) 0,53 (0,43; 0,64) 0,47 (0,39; 0,57) 0,43 (0,36; 0,52) Waargenomen: Rilpivirine Sofosbuvir Velpatasvir Voxilaprevir Er is geen dosisaanpassing van Vosevi of emtricitabine/rilpivirine/ tenofoviralafenamide vereist. 12

13 Geneesmiddel naar therapeutische gebieden/mogelijk interactiewerkingsmechanisme Effecten op concentraties geneesmiddel. Gemiddelde verhouding (90%-betrouwbaarheidsinterval) a,b Werkzame stof Cmax AUC Cmin ANTIVIRALE MIDDELEN TEGEN HIV: HIV-PROTEASEREMMERS Atazanavir met ritonavir als Effect op de blootstelling aan atazanavir en booster (enkelvoudige dosis ritonavir niet onderzocht. van mg) + sofosbuvir/ Verwachting: velpatasvir/voxilaprevir Atazanavir (enkelvoudige dosis van Ritonavir 400/100/100 mg) f (Remming van OATP1B, P-gp en CYP3A) Waargenomen: Sofosbuvir Velpatasvir Voxilaprevir 1,29 (1,09; 1,52) 1,29 (1,07; 1,56) 4,42 (3,65; 5,35) 1,40 (1,25; 1,57) 1,93 (1,58; 2,36) 4,31 (3,76; 4,93) Aanbeveling m.b.t. gelijktijdige toediening met Vosevi Gelijktijdige toediening van Vosevi en atazanavir zal naar verwachting de concentratie van voxilaprevir verhogen. Gelijktijdige toediening van Vosevi en regimes die atazanavir bevatten wordt niet aanbevolen. Darunavir met ritonavir als booster (800 mg mg eenmaal daags) + emtricitabine/ tenofovirdisoproxilfumaraat (200/300 mg eenmaal daags) k + sofosbuvir/velpatasvir/ voxilaprevir (400/100/100 mg eenmaal daags) + voxilaprevir (100 mg eenmaal daags) f (Remming van OATP1B, P-gp en CYP3A) Lopinavir (Remming van OATP1B) Waargenomen: Darunavir 0,66 (0,58 ; 0,74) Ritonavir Sofosbuvir 1,60 (1,47; 1,75) 0,70 (0,62; 0,78) 1,45 (1,35; 1,57) Velpatasvir Voxilaprevir 1,72 (1,51; 1,97) 2,43 (2,15; 2,75) Interactie niet onderzocht. Verwachting: Lopinavir Sofosbuvir Velpatasvir Voxilaprevir 4,00 (3,44 ; 4,65) Er is geen dosisaanpassing van Vosevi, darunavir (met ritonavir als booster) of emtricitabine/ tenofovirdisoproxilfumaraat vereist. Gelijktijdige toediening van Vosevi met regimes die lopinavir bevatten wordt niet aanbevolen. 13

14 Geneesmiddel naar therapeutische gebieden/mogelijk interactiewerkingsmechanisme Effecten op concentraties geneesmiddel. Gemiddelde verhouding (90%-betrouwbaarheidsinterval) a,b Werkzame stof Cmax AUC Cmin ANTIVIRALE MIDDELEN TEGEN HIV: INTEGRASEREMMERS Raltegravir (400 mg tweemaal Interactie alleen onderzocht met daags) l + emtricitabine/ sofosbuvir/velpatasvir tenofovirdisoproxilfumaraat Verwachting: (200/300 mg eenmaal daags) k + Voxilaprevir sofosbuvir/velpatasvir (400/100 mg eenmaal daags) f,h Elvitegravir/cobicistat/ emtricitabine/ tenofoviralafenamidefumaraat (150/150/200/10 mg eenmaal daags) m +/sofosbuvir/ velpatasvir/voxilaprevir (400/100/100 mg eenmaal daags) + voxilaprevir (100 mg eenmaal daags) f (Remming van OATP1B, P-gp/BCRP en CYP3A) Dolutegravir (50 mg eenmaal daags) + sofosbuvir/velpatasvir (400/100 mg eenmaal daags) h KRUIDENSUPPLEMENTEN Sint-janskruid (Inductie van P-gp en CYP's) Waargenomen: Raltegravir 0,79 (0,42 ; 1,48) Sofosbuvir Velpatasvir Waargenomen: Elvitegravir 1,32 (1,17 ; 1,49) Cobicistat 1,50 (1,44; 1,58) Tenofovir Sofosbuvir 0,79 (0,68; 0,92) 1,27 (1,09; 3,50 (3,01 ; 4,07) 1,48) Velpatasvir 1,46 (1,30 ; 1,64) Voxilaprevir 1,92 (1,63; 2,26) 2,71 (2,30; 3,19) Interactie alleen onderzocht met sofosbuvir/velpatasvir Verwachting: Voxilaprevir 4,50 (3,68 ; 5,50) Waargenomen: Dolutegravir Sofosbuvir Velpatasvir Interactie niet onderzocht. Verwachting: Sofosbuvir Velpatasvir Voxilaprevir Aanbeveling m.b.t. gelijktijdige toediening met Vosevi Er is geen dosisaanpassing van Vosevi, raltegravir of emtricitabine/ tenofovirdisoproxilfumaraat vereist. Er is geen dosisaanpassing van Vosevi of elvitegravir/cobicistat/ emtricitabine/ tenofoviralafenamidefumaraat vereist. Er is geen dosisaanpassing van Vosevi of dolutegravir vereist. Vosevi is gecontra-indiceerd voor gebruik samen met sintjanskruid (zie rubriek 4.3). 14

15 Geneesmiddel naar therapeutische gebieden/mogelijk interactiewerkingsmechanisme HMG-CoA-REDUCTASEREMMERS Rosuvastatine Rosuvastatine (enkelvoudige dosis van 10 mg) + sofosbuvir/velpatasvir/ voxilaprevir (eenmaal daags 400/100/100 mg) + voxilaprevir (eenmaal daags 100 mg) f Effecten op concentraties geneesmiddel. Gemiddelde verhouding (90%-betrouwbaarheidsinterval) a,b Werkzame stof Cmax AUC Cmin Effect op sofosbuvir, velpatasvir en voxilaprevir niet onderzocht. Verwachting: Sofosbuvir Velpatasvir Voxilaprevir Waargenomen: Rosuvastatine 18,9 (16,2; 22,0) 7,4 (6,7; 8,2) Aanbeveling m.b.t. gelijktijdige toediening met Vosevi Vosevi met rosuvastatine is gecontra-indiceerd (zie rubriek 4.3). (Remming van OATP1B en BCRP) Pravastatine Pravastatine (enkelvoudige dosis van 40 mg) + sofosbuvir/ velpatasvir/voxilaprevir (eenmaal daags 400/100/100 mg) + voxilaprevir (eenmaal daags 100 mg) f Effect op sofosbuvir, velpatasvir en voxilaprevir niet onderzocht. Verwachting: Sofosbuvir Velpatasvir Voxilaprevir Waargenomen: Pravastatine 1,89 (1,53; 2,34) 2,16 (1,79; 2,60) Pravastatine mag worden toegediend met Vosevi in een dosis die pravastatine 40 mg niet overschrijdt. (Remming van OATP1B) Andere statines (Remming van OATP1B) Effect op atorvastatine, fluvastatine, lovastatine, pitavastatine en simvastatine niet onderzocht. NARCOTISCHE ANALGETICA Methadon Interactie alleen onderzocht met sofosbuvir Verwachting: Velpatasvir Voxilaprevir Methadon Waargenomen: (Onderhoudstherapie met R-methadon methadon [30 tot 130 mg/dag]) + S-methadon sofosbuvir (400 mg eenmaal daags) f Sofosbuvir 1,3 (1,00; 1,69) Interacties kunnen niet worden uitgesloten met andere HMG-CoA-reductaseremmers. Gelijktijdige toediening met Vosevi wordt niet aanbevolen. Er is geen dosisaanpassing van Vosevi of methadon vereist. 15

16 Geneesmiddel naar therapeutische gebieden/mogelijk interactiewerkingsmechanisme IMMUNOSUPPRESSIVA Ciclosporine (enkelvoudige dosis van 600 mg) f + sofosbuvir (enkelvoudige dosis van 400 mg) e (Remming van OATP1B of P-gp of BCRP) Ciclosporine (enkelvoudige dosis van 600 mg) e + velpatasvir (enkelvoudige dosis van 100 mg) f Ciclosporine (enkelvoudige dosis van 600 mg) e + voxilaprevir (enkelvoudige dosis van 100 mg) f Effecten op concentraties geneesmiddel. Gemiddelde verhouding (90%-betrouwbaarheidsinterval) a,b Werkzame stof Cmax AUC Cmin Waargenomen: Ciclosporine Sofosbuvir 2,54 (1,87; 3,45) 4,53 (3,26; 6,3) Ciclosporine 0,88 (0,78; 1,0) Velpatasvir 1,56 (1,22; 2,01) Ciclosporine Voxilaprevir 19,0 (14,1; 25,6) 2,03 (1,51; 2,71) 9,4 (7,4; 12,0) Aanbeveling m.b.t. gelijktijdige toediening met Vosevi Gelijktijdige toediening van Vosevi met ciclosporine wordt niet aanbevolen (zie rubriek 4.4). Tacrolimus Tacrolimus (enkelvoudige dosis van 5 mg) e + sofosbuvir (enkelvoudige dosis van 400 mg) f ORALE ANTICONCEPTIVA Norgestimaat/ethinylestradiol (norgestimaat 0,180 mg/0,215 mg/0,25 mg/ ethinylestradiol 0,025 mg) + sofosbuvir/ velpatasvir/ voxilaprevir (400/100/100 mg eenmaal daags) + voxilaprevir (100 mg eenmaal daags) f STIMULANTIA Effect op blootstelling aan velpatasvir of voxilaprevir niet onderzocht. Verwachting: Velpatasvir Voxilaprevir Waargenomen: Tacrolimus Sofosbuvir 0,73 (0,59; 0,90) 0,97 (0,65; 1,43) 1,09 (0,84; 1,40) 1,13 (0,81; 1,57) Waargenomen: Norelgestromine Norgestrel Ethinylestradiol Er is geen dosisaanpassing van Vosevi of tacrolimus vereist. Vosevi is gecontra-indiceerd voor gebruik samen met ethinylestradiolbevattende geneesmiddelen (zie rubriek 4.3). Alternatieve anticonceptiemethoden (bijv. anticonceptie met alleen progesteron of niet-hormonale methoden) dienen te worden overwogen. Modafinil (Inductie van P-gp en CYP's) Interactie niet onderzocht. Verwachting: Modafinil Sofosbuvir Velpatasvir Voxilaprevir Gelijktijdige toediening van Vosevi met modafinil wordt niet aanbevolen (zie rubriek 4.4) a. Gemiddelde verhouding (90%-BI) van de farmacokinetische parameters van de geneesmiddelen wanneer gelijktijdig toegediend met één onderzoeksgeneesmiddel alleen of beide in combinatie. Geen effect = 1,00. 16

17 b. Alle onderzoeken naar interacties uitgevoerd bij gezonde vrijwilligers. c. Ondergrens niet-optreden van farmacokinetische interactie 70%. d. Dit zijn geneesmiddelen binnen de klasse waarbij soortgelijke interacties konden worden voorspeld. e. Bio-equivalentie-/equivalentiegrenzen %. f. Bereik waarbinnen geen farmacokinetische interacties optreden %. g. Toegediend als vaste dosiscombinatie van efavirenz, emtricitabine en tenofovir DF. h. Toegediend als vaste dosiscombinatie van sofosbuvir en velpatasvir. i. Toegediend als vaste dosiscombinatie van emtricitabine, rilpivirine en tenofoviralafenamide. k. Toegediend als vaste dosiscombinatie van emtricitabine en tenofovirdisoproxilfumaraat. l. Bereik waarbinnen geen farmacokinetische interacties optreden %. m. Toegediend als vaste dosiscombinatie van elvitegravir, cobicistat, emtricitabine en tenofoviralafenamide). 4.6 Vruchtbaarheid, zwangerschap en borstvoeding Zwangerschap Er zijn geen of een beperkte hoeveelheid gegevens (minder dan 300 zwangerschapsuitkomsten) over het gebruik van sofosbuvir, velpatasvir, voxilaprevir of Vosevi bij zwangere vrouwen. Sofosbuvir De resultaten van dieronderzoek duiden niet op directe of indirecte schadelijke effecten wat betreft reproductietoxiciteit (zie rubriek 5.3). Het was niet mogelijk om de bij ratten bereikte blootstellingsmarges voor sofosbuvir in verhouding tot de blootstelling bij mensen bij de aanbevolen klinische dosis goed te schatten (zie rubriek 5.3). Velpatasvir Uit dieronderzoek is een mogelijk verband gebleken met reproductietoxiciteit (zie rubriek 5.3). Voxilaprevir Dieronderzoek wijst niet op directe of indirecte schadelijke effecten wat betreft reproductietoxiciteit (zie rubriek 5.3). Uit voorzorg wordt het gebruik van Vosevi niet aanbevolen tijdens de zwangerschap. Borstvoeding Het is niet bekend of sofosbuvir, metabolieten van sofosbuvir, velpatasvir of voxilaprevir in de moedermelk worden uitgescheiden. Uit beschikbare farmacokinetische gegevens bij dieren blijkt dat velpatasvir en metabolieten van sofosbuvir in melk worden uitgescheiden. Bij toediening aan lacterende ratten werd voxilaprevir gedetecteerd in het plasma van de zogende pups. Risico voor pasgeborenen/zuigelingen kan niet worden uitgesloten. Daarom mag Vosevi niet worden gebruikt in de periode dat borstvoeding wordt gegeven. Vruchtbaarheid Er zijn geen gegevens beschikbaar over het effect van Vosevi op de vruchtbaarheid bij mensen. De resultaten van dieronderzoek duiden niet op schadelijke effecten van sofosbuvir, velpatasvir of voxilaprevir op de vruchtbaarheid. 4.7 Beïnvloeding van de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen Vosevi heeft geen of een verwaarloosbare invloed op de rijvaardigheid en op het vermogen om machines te bedienen. 17

18 4.8 Bijwerkingen Samenvatting van het veiligheidsprofiel De veiligheidsbeoordeling van Vosevi werd gebaseerd op gegevens van klinische fase 2- en 3- onderzoeken waarin patiënten gedurende 8 of 12 weken sofosbuvir/velpatasvir/voxilaprevir of sofosbuvir/velpatasvir + voxilaprevir kregen. Het percentage patiënten dat de behandeling definitief staakte als gevolg van bijwerkingen bedroeg 0,1% voor patiënten die gedurende 8 weken sofosbuvir/velpatasvir/voxilaprevir kregen. Er waren geen patiënten die sofosbuvir/velpatasvir/voxilaprevir gedurende 12 weken kregen die de behandeling definitief staakten vanwege bijwerkingen. De bijwerkingen worden hieronder vermeld per systeem/orgaanklasse en frequentiegroep. De frequenties worden als volgt gedefinieerd: zeer vaak ( 1/10); vaak ( 1/100, < 1/10) of soms ( 1.000, <1/100). Tabel 3: Bijwerkingen geïdentificeerd met Vosevi Frequentie Bijwerking Zenuwstelselaandoeningen: Zeer vaak hoofdpijn Maag-darmstelselaandoeningen: Zeer vaak diarree, nausea Vaak buikpijn, verminderde eetlust, braken Huid- en onderhuidaandoeningen: Soms uitslag Skeletspierstelsel- en bindweefselaandoeningen: Vaak myalgie Soms spierspasme Laboratoriumonderzoeken: Vaak totaal bilirubine verhoogd Beschrijving van geselecteerde bijwerkingen Hartritmestoornissen Er zijn gevallen van ernstige bradycardie en hartblok waargenomen bij gebruik van regimes met sofosbuvir in combinatie met amiodaron en/of andere geneesmiddelen die de hartslag vertragen (zie rubriek 4.4 en 4.5). Huidaandoeningen Frequentie niet bekend: Stevens-Johnson-syndroom. Laboratoriumafwijkingen Totaal bilirubine In de fase 3-onderzoeken werden stijgingen van totaal bilirubine van minder dan of gelijk aan 1,5 x ULN (bovengrens van normale waarde) waargenomen bij 4% van de patiënten zonder cirrose en bij 10% van de patiënten met gecompenseerde cirrose, door remming van OATP1B1 en OATP1B3 door voxilaprevir. De totale bilirubinewaarden daalden na voltooiing van de behandeling met Vosevi. Melding van vermoedelijke bijwerkingen Het is belangrijk om na toelating van het geneesmiddel vermoedelijke bijwerkingen te melden. Op deze wijze kan de verhouding tussen voordelen en risico s van het geneesmiddel voortdurend worden gevolgd. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden via het nationale meldsysteem zoals vermeld in aanhangsel V. 18

19 4.9 Overdosering De hoogste gedocumenteerde doses van sofosbuvir, velpatasvir en voxilaprevir waren respectievelijk een enkelvoudige dosis van mg, 500 mg en 900 mg. In onderzoeken met gezonde vrijwilligers met sofosbuvir en velpatasvir werden geen bijwerkingen waargenomen bij deze dosisniveaus; de bijwerkingen waren in frequentie en ernst vergelijkbaar met de bijwerkingen gemeld in de placebogroepen. De meest voorkomende bijwerkingen bij patiënten die voxilaprevir 900 mg kregen, waren diarree (34%), nausea (17%) en hoofdpijn (9%). Er is geen specifiek antidotum beschikbaar voor overdosering met Vosevi. Als overdosering optreedt, moet de patiënt worden gevolgd voor verschijnselen van toxiciteit. Behandeling van overdosering met Vosevi bestaat uit algemene ondersteunende maatregelen, waaronder controle van vitale functies alsook observatie van de klinische status van de patiënt. Hemodialyse kan op doeltreffende wijze de belangrijkste circulerende metaboliet van sofosbuvir, GS , verwijderen met een extractieverhouding van 53%. Het is onwaarschijnlijk dat hemodialyse in significante mate velpatasvir of voxilaprevir verwijdert, aangezien velpatasvir en voxilaprevir in hoge mate gebonden zijn aan plasma-eiwitten. 5. FARMACOLOGISCHE EIGENSCHAPPEN 5.1 Farmacodynamische eigenschappen Farmacotherapeutische categorie: Direct werkend antiviraal middel, ATC-code: J05AP56 Werkingsmechanisme Sofosbuvir is een pan-genotypische remmer van het RNA-afhankelijke RNA-polymerase van HCV NS5B, dat vereist is voor virale replicatie. Sofosbuvir is een nucleotide prodrug die na intracellulaire metabolisatie het farmacologisch actieve uridineanalogon-trifosfaat (GS ) vormt dat door het NS5B-polymerase ingebouwd kan worden in HCV-RNA en tot ketenterminatie leidt. In een biochemisch assay remde GS de polymerase-activiteit van het recombinant NS5B van HCV-genotype 1b, 2a, 3a en 4a. GS remt noch humane DNA- en RNA-polymerasen noch mitochondriaal RNA-polymerase. Velpatasvir is een pan-genotypische HCV-remmer die zich richt op het HCV-NS5A-eiwit, dat vereist is voor virale replicatie. Voxilaprevir is een pan-genotypische remmer van het HCV-NS3-/4A-protease. Voxilaprevir werkt als een non-covalente, reversibele remmer van het NS3-/4A-protease. Antivirale werking De waarden voor de effectieve concentratie 50% (EC 50) van sofosbuvir, velpatasvir en voxilaprevir tegen replicons met volledige lengte of chimere replicons die voor NS5B-, NS5A- en NS3- proteasesequenties uit de laboratoriumstammen codeerden, worden in tabel 4 weergegeven. De EC 50-waarden van sofosbuvir, velpatasvir en voxilaprevir tegen klinische isolaten worden in tabel 5 weergegeven. Tabel 4: Werking van sofosbuvir, velpatasvir en voxilaprevir tegen laboratoriumreplicons met volledige lengte of chimere laboratoriumreplicons Replicongenotype Sofosbuvir EC50, nm a Velpatasvir EC50, nm a Voxilaprevir EC50, nm a 1a 40 0,014 3,9 e 1b 110 0,016 3,3 e 2a 50 0,005-0,016 c 3,7-4,5 e 2b 15 b 0,002-0,006 c 1,8-6,6 f 3a 50 0,004 6,1 f 4a 40 0,009 2,9 e 19

20 Replicongenotype Sofosbuvir EC50, nm a Velpatasvir EC50, nm a Voxilaprevir EC50, nm a 4d 33 0,004 3,2 e 5a 15 b 0,021-0,054 d 1,9 f 6a 14-25b b 0,006-0,009 3,0-4,0 e 6e n.b. 0,130 d 0,33 f 6n n.b. n.b. 2,9 f n.b. = niet beschikbaar a. Gemiddelde waarde van meerdere experimenten met hetzelfde laboratoriumreplicon. b. Voor het testen werden stabiele chimere 1b-replicons gebruikt die NS5B-genen van genotype 2b, 5a of 6a dragen. c. Gegevens van diverse stammen NS5A-replicons met volledige lengte of chimere NS5A-replicons die NS5A-genen met volledige lengte dragen die L31- of M31-polymorfismen bevatten. d. Gegevens van een chimeer NS5A-replicon dat NS5A-aminozuren draagt. e. Stabiele cellijnen die replicons tot expressie brengen die coderen voor Renilla luciferase. f. Gegevens verkregen van tijdelijk getransfecteerde replicons. Tabel 5: Werking van sofosbuvir, velpatasvir en voxilaprevir tegen transiënte replicons die NS5A-, NS5B- of NS3-protease uit klinische isolaten bevatten Replicongenotype Replicons die NS5B uit klinische isolaten bevatten Replicons die NS5A uit klinische isolaten bevatten Replicons die NS3- protease uit klinische Aantal klinische isolaten Mediane EC50 voor sofosbuvir, nm (spreiding) Aantal klinische isolaten Mediane EC50 voor velpatasvir, nm (spreiding) 1a (29-128) 23 0,019 (0,011-0,078) 1b (45-170) 34 0,012 (0,005-0,500) 2a ,011 (0,006-0,364) 2b (14-81) 16 0,002 (0,0003-0,007) 3a (24-181) 38 0,005 (0,002-1,871) 4a n.b. n.b. 5 0,002 (0,001-0,004) 4d n.b. n.b. 10 0,007 (0,004-0,011) 4r n.b. n.b. 7 0,003 (0,002-0,006) 5a n.b. n.b. 42 0,005 (0,001-0,019) 6a n.b. n.b. 26 0,007 (0,0005-0,113) 6e n.b. n.b. 15 0,024 (0,005-0,433) n.b. = niet beschikbaar isolaten bevatten Aantal klinische isolaten Mediane EC50 voor voxilaprevir, nm (spreiding) (0,14-19,16) 29 0,50 (0,19-2,87) 18 2,8 (1,78-6,72) 43 2,1 (0,92-8,3) 32 6,3 (1,3-21,48) 58 0,52 (0,12-1,7) 11 0,85 (0,41-1,1) 1 1,15 n.b. 16 1,8 (0,87-5,63) 15 2,7 (0,23-7,35) 12 0,2 (0,12-0,43) De aanwezigheid van 40% humaan serum had geen effect op de anti-hcv-activiteit van sofosbuvir maar verlaagde de anti-hcv-activiteit van velpatasvir en voxilaprevir tegen HCV-replicons van genotype 1a met respectievelijk een factor 13 en 6,8. Resistentie In celkweken Voor sofosbuvir werd de NS5B-substitutie S282T geselecteerd in genotype 1-6-replicons; dit werd in verband gebracht met een 2- tot 18-voudig verminderde gevoeligheid voor sofosbuvir. Voor velpatasvir in genotype 1-6-replicons waren resistentie-geassocieerde substituties geselecteerd in 2 of meer genotypes L31I/V en Y93H. Plaatsgerichte mutagenese van NS5A-resistentie-geassocieerde 20

21 varianten (RAV's) toonde aan dat de volgende substituties leiden tot afname van de gevoeligheid voor velpatasvir met een factor > 100: M28G, A92K en Y93H/N/R/W bij genotype 1a, A92K bij genotype 1b, C92T en Y93H/N bij genotype 2b, Y93H bij genotype 3 en L31V en P32A/L/Q/R bij genotype 6. Geen van de individuele RAV's getest bij genotypes 2a, 4a of 5a leidde tot afname in de gevoeligheid voor velpatasvir met een factor > 100. Voor voxilaprevir in genotype 1-6-replicons waren resistentie-geassocieerde substituties geselecteerd in 2 of meer genotypes Q41H, A156V/T/L en D168E/H/Y. Plaatsgerichte mutagenese van bekende NS3-RAV's toonde aan dat substituties die leidden tot een > 100-voudige vermindering van de gevoeligheid voor voxilaprevir A156V, A156T of A156L in genotype 1a, 1b, 2a, 3a en 4 zijn. Geen individuele RAV getest in genotype 2b, 5a of 6a leidde tot een > 100-voudige vermindering van de gevoeligheid voor voxilaprevir. Voor zowel velpatasvir als voxilaprevir vertoonden combinaties van RAV's vaak een grotere afname van de gevoeligheid dan individuele RAV's alleen. Kruisresistentie in celkweken Voxilaprevir is werkzaam in vitro tegen de meeste NS3-RAV's die leiden tot resistentie tegen de NS3- /4A-proteaseremmers van de eerste generatie. Daarnaast is velpatasvir werkzaam in vitro tegen de meeste NS5A-RAV's die leiden tot resistentie tegen ledipasvir en daclatasvir. Sofosbuvir, velpatasvir en voxilaprevir waren volledig werkzaam tegen substituties geassocieerd met resistentie tegen andere klassen van DAA's met een ander werkingsmechanisme; voxilaprevir was bijvoorbeeld volledig werkzaam tegen NS5A- en NS5B-NI-RAV's. In klinisch onderzoek Onderzoeken bij eerder met DAA's behandelde patiënten Van de 263 eerder met NS5A-remmers behandelde patiënten behandeld met sofosbuvir/velpatasvir/voxilaprevir gedurende 12 weken in POLARIS-1 (zie tabel 10) bereikten zeven van de 263 (3%) patiënten (twee met genotype 1, vier met genotype 3 en één met genotype 4) geen aanhoudende virologische respons (SVR12); zij kwamen in aanmerking voor analyse van de resistentie. Zes kregen een recidief en één had een virologische doorbraak met farmacokinetische gegevens die consistent waren met therapieontrouw. De patiënt met genotype 1a en virologische doorbraak ontwikkelde de NS5A-RAV's L31M en Y93H. Eén patiënt met genotype 4d die een recidief kreeg, ontwikkelde de NS5A-RAV Y93H. Er kwamen geen NS3-, NS5A- of NS5B-nucleosideremmer (NI)-RAV's op bij de andere 5 patiënten die een recidief kregen. Van de 182 eerder met DAA's behandelde patiënten behandeld met sofosbuvir/velpatasvir/voxilaprevir gedurende 12 weken in POLARIS-4 (zie tabel 11), recidiveerde één van de 182 (1%) patiënten; deze kwam in aanmerking voor analyse van de resistentie. Er werden geen NS3-, NS5A- of NS5B-NI- RAV's gevonden bij deze patiënt geïnfecteerd met HCV-genotype 1a. Onderzoeken bij niet eerder met DAA's behandelde patiënten In de behandelgroep sofosbuvir/velpatasvir/voxilaprevir gedurende 8 weken van POLARIS-2 (zie tabel 12) kwamen in totaal 21 van de 501 (4%) patiënten (zestien met genotype 1, twee met genotype 2, twee met genotype 4 en één met genotype 5) in aanmerking voor analyse van de resistentie vanwege een recidief. Van deze 21 patiënten had één patiënt virus met opkomende NS5A- RAV's Q30R en L31M bij falen. Er kwamen geen NS3- en NS5B-NI-RAV's op bij deze 21 patiënten bij falen. In de behandelgroep sofosbuvir/velpatasvir gedurende 12 weken kwamen in totaal drie van de 440 (1%) patiënten (twee met genotype 1, één met genotype 4) in aanmerking voor analyse van de resistentie vanwege een recidief. Van deze drie patiënten had één patiënt (33%) virus met opkomende NS5A-RAV Y93N bij falen. Er kwamen geen NS3- en NS5B-NI-RAV s op bij deze drie patiënten. In de behandelingsgroep sofosbuvir/velpatasvir/voxilaprevir gedurende 8 weken van POLARIS-3 (zie tabel 14) kwamen twee van de 110 (2%) patiënten (genotype 3) in aanmerking voor analyse van de resistentie wegens een recidief. Er kwamen geen NS3-, NS5A- of NS5B-NI-RAV's op bij deze twee patiënten. In de behandelingsgroep sofosbuvir/velpatasvir gedurende 12 weken kwamen twee van de 109 (2%) patiënten in aanmerking voor analyse van de resistentie als gevolg van virologisch falen. 21

22 Deze patiënten hadden beiden virus met opkomende NS5A-RAV Y93H bij falen. Er kwamen geen NS3- of NS5B-NI-RAV s op bij deze twee patiënten. Effect van met resistentie geassocieerde HCV-varianten bij aanvang op het resultaat van de behandeling Onderzoeken bij eerder met DAA's behandelde patiënten Er werden analyses uitgevoerd om het verband te onderzoeken tussen reeds bestaande NS3- en NS5A-RAV s bij aanvang en het resultaat van de behandeling bij patiënten die eerder waren behandeld met DAA-regimes en gedurende 12 weken sofosbuvir/velpatasvir/voxilaprevir kregen in POLARIS-1 en POLARIS-4. Deze worden weergegeven in tabel 6. Tabel 6: SVR12 bij eerder met DAA's behandelde patiënten met of zonder NS3- of NS5A-RAV's bij aanvang per onderzoek sofosbuvir/velpatasvir/voxilaprevir 12 weken POLARIS-1 (n = 260) POLARIS-4 (n = 179) Geen NS3- of NS5A-RAV's 98% (42/43) 99% (85/86) NS3- of NS5A-RAV 97% (199/205) 100% (83/83) Alleen NS3 100% (9/9) 100% (39/39) Alleen NS5A 97% (120/124) 100% (40/40) NS3 en NS5A 97% (70/72) 100% (4/4) RAV's niet bepaald voor zowel NS3 als NS5A a 100% (12/12) 100% (10/10) a. Patiënten bij wie NS3- en/of NS5A-gensequentiëring is mislukt. SVR12 werd bereikt bij 18 van de 19 (95%) patiënten die bij aanvang NS5B-NI-RAV's hadden in POLARIS-1, waaronder twee patiënten die virus met de S282T-NS5B-NI-RAV hadden naast NS5A- RAV's bij aanvang. In POLARIS-4 hadden in totaal 14 patiënten virus met NS5B-NI-RAV's bij aanvang; allen bereikten SVR12. Onderzoeken bij niet eerder met DAA's behandelde patiënten Er zijn analyses uitgevoerd om het verband te onderzoeken tussen reeds bestaande NS3- en NS5A- RAV's bij aanvang en het resultaat van de behandeling bij patiënten die niet eerder waren behandeld met DAA-regimes en die sofosbuvir/velpatasvir/voxilaprevir gedurende 8 weken kregen in POLARIS-2 en POLARIS-3. Deze worden weergegeven in tabel 7. Tabel 7: SVR12 bij niet eerder met DAA's behandelde patiënten met of zonder NS3- of NS5A- RAV's bij aanvang per onderzoek sofosbuvir/velpatasvir/voxilaprevir 8 weken POLARIS-2 (n = 498) POLARIS-3 (n = 108) Geen NS3- of NS5A-RAV's 98% (224/229) 98% (80/82) NS3- of NS5A-RAV 94% (234/250) 100% (23/23) Alleen NS3 91% (100/110) 100% (2/2) Alleen NS5A 95% (114/120) 100% (20/20) NS3 en NS5A 100% (20/20) 100% (1/1) RAV's niet bepaald voor zowel NS3 als NS5A a 100% (19/19) 100% (3/3) a. Patiënten bij wie NS3- en/of NS5A-gensequentiëring is mislukt. SVR12 werd bereikt bij alle 39 patiënten met NS5B-NI-RAV's bij aanvang in POLARIS-2 en bij twee van de drie (67%) patiënten in POLARIS-3. De NS5B-NI-RAV S282T werd niet gedetecteerd bij patiënten in het POLARIS-2- en POLARIS-3-onderzoek. Bij de proefpersonen met genotype 1a in POLARIS-2 was de SVR12 87% (53/61) voor degenen met Q80K/L/R-RAV's en 94% (99/105) voor degenen zonder Q80K/L/R-RAV's. Klinische werkzaamheid De werkzaamheid van Vosevi (sofosbuvir [SOF]/velpatasvir [VEL]/voxilaprevir [VOX]) werd beoordeeld in vier fase 3-onderzoeken, twee onderzoeken bij eerder met DAA's behandelde patiënten 22