Regeling Urinecontrole penitentiaire inrichtingen JU

Transcriptie

1 Regeling Urinecontrole penitentiaire inrichtingen JU 2 juni 1999/Nr /98/DJI Directie Justitiële Inrichtingen Gelet op artikel 30, tweede lid, van de Penitentiaire beginselenwet; Gezien het advies van de Centrale Raad voor Strafrechtstoepassing van 13 februari 1998 (nummer /98), 13 mei 1998 (nummer 98/694836) en 14 december 1998 (nummer /98). Besluit: Artikel 1 Begripsbepalingen In deze regeling wordt verstaan onder: a. wet: de Penitentiaire beginselenwet. b. uitvoeringsverantwoordelijke instantie: de door de selectiefunctionaris als zodanig aangewezen penitentiaire inrichting dan wel uitvoeringseenheid van de SRN bij plaatsing van een deelnemer in een penitentiair programma. Artikel 2 Algemeen 1. Het anders dan door de inrichtingsarts voorgeschreven gebruik van gedragsbeïnvloedende middelen is tijdens de detentie niet toegestaan. 2. Het gebruik van gedragsbeïnvloedende middelen vormt een contra-indicatie voor een plaatsing of overplaatsing in het kader van de detentiefasering en de toekenning van verlof of strafonderbreking. 3. Gedurende de eerste twee weken van het verblijf in de inrichting wordt de gedetineerde geïnformeerd over de wijze waarop de inrichting uitvoering geeft aan het drugsontmoedigingsbeleid. Artikel 3 Afname van urinemonsters 1. De afname van urine gebeurt bij voorkeur s ochtends vroeg. De ambtenaar of medewerker controleert of het aanvraagformulier en de benodigde materialen aanwezig zijn. 2. Alvorens de urine wordt afgenomen wordt de reden van de urinecontrole aan de gedetineerde medegedeeld en wordt de gedetineerde uitleg gegeven over de te volgen procedure. 3. De gedetineerde urineert onder direct visueel toezicht van een ambtenaar of medewerker in een daartoe aan hem verstrekte opvangbeker. 4. Indien de gedetineerde niet direct tot afgifte van de urine in staat is, wordt hij gedurende een periode van vier uur alsnog in de gelegenheid gesteld onder direct visueel toezicht urine af te staan. De gedetineerde verblijft gedurende deze periode bij voorkeur in een ruimte waarin geen mogelijkheden aanwezig zijn de resultaten van de analyse te beïnvloeden. 5. De gedetineerde verdeelt onder toezicht van een ambtenaar of medewerker de urine over twee aan hem verstrekte buizen. De gedetineerde sluit de buizen af, waarna de ambtenaar of medewerker controleert of de buizen goed zijn afgesloten. De gedetineerde plakt vervolgens stickers met een uniekregistratienummer of code op de twee buizen. 6. In het bijzijn van de gedetineerde controleert de ambtenaar of medewerker of het aanvraagformulier goed en volledig is ingevuld alsmede of het nummer/de code op de buizen overeenstemt met het nummer op het aanvraagformulier. Het aanvraagformulier dient in ieder geval een opgave van de volledige naam en voorletters van de gedetineerde, het registratienummer van de gedetineerde, de afnamedatum, het tijdstip van afname, de stoffen waarop gecontroleerd dient te worden alsmede gegevens over medicatiegebruik en relevante pathologie te bevatten. 7. Zowel de gedetineerde als het personeelslid plaatsen een handtekening op het aanvraagformulier ter bevestiging dat de procedure correct is verlopen. 8. Eén buis wordt met het aanvraagformulier zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk de eerstvolgende werkdag, naar een laboratorium verstuurd dan wel binnen drie werkdagen bij het laboratorium afgegeven. Een kopie van het formulier wordt in de inrichting bewaard. De andere buis wordt, gedurende ten hoogste twee weken na afname, ten behoeve van een eventueel herhalingsonderzoek in een voor onbevoegden niet toegankelijke diepvries of koelkast bewaard. Artikel 4 Laboratorium 1. De analyse wordt verricht door: a. een inrichtingslaboratorium dat deelneemt aan een extern kwaliteitscontrole programma in samenspraak met de stichting Kwaliteitsbewaking Klinische Geneesmiddelenanalyse en Toxicologie, dan wel b. een extern laboratorium dat deelneemt aan een extern kwaliteitscontrole programma in samenspraak met de stichting Kwaliteitsbewaking Klinische Geneesmiddelenanalyse of deelneemt aan een vergelijkbaar extern kwaliteitsbewakingsprogramma dan wel een laboratorium dat voldoet aan de internationale GLP-norm (Good Laboratory Practice). 2. Het laboratorium heeft de mogelijkheid een herhalingsonderzoek en een bevestigingsonderzoek te verrichten of te laten verrichten. 3. Het laboratorium treft maatregelen ter voorkoming van oneigenlijk gebruik van de verkregen persoonsgegevens. 4. De inrichting en het laboratorium maken nadere afspraken omtrent de wijze van verzending van de urinemonsters. Artikel 5 Uitslag 1. Indien er vragen bestaan omtrent de uitslag van het onderzoek of de interpretatie daarvan, vindt overleg plaats tussen het laboratorium en de inrichting omtrent mogelijke factoren die de uitslag hebben kunnen beïnvloeden en de interpretatie van de uitslag. 2. Indien het gebruik van gedragsbeïnvloedende middelen is geconstateerd of wanneer de gedetineerde daarom verzoekt wordt de uitslag van het onderzoek aan de gedetineerde bekend gemaakt. Hierbij wordt de gedetineerde gewezen op het recht op een herhalingsonderzoek. Indien de mededeling mondeling wordt gedaan legt het personeelslid dat de mededeling heeft gedaan, schriftelijk vast dat en wanneer de mededeling is gedaan. Artikel 6 Herhalingsonderzoek 1. De gedetineerde heeft het recht op een herhalingsonderzoek. Het herha- Uit: Staatscourant 1999, nr. 128 / pag. 8 1

2 lingsonderzoek wordt verricht op een ander vergelijkbaar dan wel gelijkwaardig apparaat dan waarop de eerste controle heeft plaatsgevonden. 2. De kosten van het herhalingsonderzoek komen voor rekening van de gedetineerde, tenzij uit de uitslag van dit onderzoek blijkt dat er geen sprake is van ongeoorloofd gebruik van gedragsbeïnvloedende middelen. 3. De gedetineerde dient een verzoek om een herhalingsonderzoek binnen vierentwintig uur na kennisneming van de uitslag van de eerste analyse schriftelijk in te dienen bij de directeur. 4. De uitslag van het herhalingsonderzoek wordt aan de gedetineerde medegedeeld. Hierbij wordt de gedetineerde gewezen op het recht op een bevestigingsonderzoek. Indien de mededeling mondeling wordt gedaan legt het personeelslid dat de mededeling heeft gedaan, schriftelijk vast dat en wanneer de mededeling is gedaan. Artikel 7 Bevestigingsonderzoek 1. De gedetineerde heeft het recht een bevestigingsonderzoek te laten plaatsvinden. 2. De kosten van het bevestigingsonderzoek zijn voor rekening van de gedetineerde, tenzij uit de uitslag blijkt dat er geen sprake is van ongeoorloofd gebruik van gedragsbeïnvloedende middelen. 3. De gedetineerde dient een verzoek om een bevestigingsonderzoek binnen vierentwintig uur na kennisneming van de uitslag van het herhalingsonderzoek schriftelijk in te dienen bij de directeur. 4. De uitslag van het bevestigingsonderzoek wordt aan de gedetineerde medegedeeld. Indien de mededeling mondeling wordt gedaan legt het personeelslid dat de mededeling heeft gedaan, schriftelijk vast dat en wanneer de mededeling is gedaan. Artikel 8 Sancties en maatregelen 1. Indien gebruik van gedragsbeïnvloedende middelen is vastgesteld, de gedetineerde weigert aan de urinecontrole mee te werken dan wel is gebleken dat de gedetineerde met het urinemonster heeft gefraudeerd, kan de gedetineerde een disciplinaire straf worden opgelegd. 2. Indien de gedetineerde na het verstrijken van de in artikel 3, vierde lid, gestelde termijn van vier uur nog geen urine heeft afgestaan, wordt dit gelijk gesteld met een weigering medewerking te verlenen aan de urinecontrole. 3. In afwachting van de uitslag van het herhalingsonderzoek dan wel een bevestigingsonderzoek; a. wordt de tenuitvoerlegging van een disciplinaire straf opgeschort; b. wordt de besluitvorming dan wel de effectuering van een genomen besluit in het kader van de selectie en overplaatsing opgeschort; c. wordt de effectuering van het algemeen verlof of regimesgebonden verlof opgeschort; d. kan de effectuering van een incidenteel verlof of strafonderbreking worden opgeschort. Artikel 9 Overeenkomstige toepassing van regeling 1. Bovengenoemde regeling is van toepassing op vrijwillig ondergane urinecontroles die gedurende een verblijf in een verslavingsbegeleidingsafdeling worden uitgevoerd. 2. Bovengenoemde regeling is van overeenkomstige toepassing op urinecontroles die gedurende de deelname aan een penitentiair programma worden uitgevoerd. Het in artikel 8, derde lid, onder b, gestelde is niet van toepassing indien het vermoeden van gebruik van gedragsbeïnvloedende middelen een deelnemer aan een penitentiair programma betreft. De taken van de ambtenaar of de medewerker worden verricht door een personeelslid van de uitvoeringsverantwoordelijke instantie dan wel de inrichting waar de deelnemer administratief staat ingeschreven. Artikel 10 Overgangsbepaling De Regeling Urinecontrole, nr /92/DJI, van 31 augustus 1992 wordt ingetrokken. Artikel 11 Inwerkingtreding Deze regeling treedt in werking op 15 juni Artikel 12 Citeertitel Deze regeling wordt aangehaald als: Regeling Urinecontrole penitentiaire inrichtingen. Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst. Den Haag, 2 juni A.H. Korthals. Toelichting Algemeen Verslaving aan gedragsbeïnvloedende middelen is een veel voorkomend probleem onder gedetineerden. Het gebruik van en handel in gedragsbeïnvloedende middelen en de lichamelijke en psychische problemen als gevolg van het afkicken van gedragsbeïnvloedende middelen behoren tot de penitentiaire werkelijkheid. Dit legt een zware druk op het klimaat binnen een inrichting. Teneinde de problematiek ten gevolge van een verslaving beheersbaar te houden, is het beleid is erop gericht het gebruik van en de handel in drugs en andere gedragsbeïnvloedende middelen in de inrichtingen zoveel mogelijk terug te dringen. Een van de instrumenten om uitvoering te geven aan het drugsontmoedigingsbeleid is de controle op de aanwezigheid van gedragsbeïnvloedende middelen in de urine van gedetineerden. De wettelijke basis voor de afname van urine bij gedetineerden is gelegen in het eerste lid van artikel 30 van de Penitentiaire beginselenwet. Op grond van dit artikel kan de directeur, indien dit noodzakelijk is in het belang van de handhaving van de orde of de veiligheid in de inrichting dan wel in verband met de beslissing tot plaatsing of overplaatsing dan wel in verband met de verlening van verlof, een gedetineerde verplichten urine af te staan ten behoeve van een onderzoek van die urine op aanwezigheid van resten van gedragsbeïnvloedende middelen. De begrippen orde en veiligheid hebben betrekking op het beheer van de inrichting. Teneinde de gang van zaken in de inrichting beheersbaar te houden, is het van belang dat de directeur grip houdt op het gebruik van en de handel in gedragsbeïnvloedende middelen binnen de inrichting. In dit kader kan de directeur besluiten tot het steekproefsgewijs afnemen van een urinecontrole onder de gedetineerden. Teneinde een zorgvuldige toepassing van de urinecontrole te waarborgen, is in artikel 30, tweede lid, van de Penitentiaire beginselenwet bepaald dat de Minister nadere regels stelt omtrent de wijze van uitvoering van de urinecontrole. De ontwerp-regeling is op 20 februari 1999 gemeld aan de Commissie van Uit: Staatscourant 1999, nr. 128 / pag. 8 2

3 de Europese Gemeenschappen ter voldoening aan artikel 8, eerste lid, van richtlijn 98/34/EG betreffende een informatieprocedure op het gebied van normen en technische voorschriften (PbEG 1998 L 204, zoals gewijzigd) (notificatienummer 99/0088/NL(. Uitgangspunten Bij de vaststelling van bovenstaande ministeriële regeling zijn de uitgangspunten geweest; de directeur dient effectief gebruik te kunnen maken van zijn bevoegdheid urine van gedetineerden te controleren op de aanwezigheid van gedragsbeïnvloedende middelen; ter wille van de bescherming van de privacy van de gedetineerden dient de urine-afname op een zo discreet mogelijke wijze plaats te vinden; de afname van de urine alsmede het technische procédé in het laboratorium dient met voldoende waarborgen te worden omkleed opdat de kans op eventuele fouten minimaal is; de gedetineerden dienen de mogelijkheid te hebben voor eigen rekening een hernieuwd onderzoek van de urine te laten plaatsvinden. Artikelsgewijs Artikel 2 Bij gebruik aan gedragsbeïnvloedende middelen dient te worden gedacht aan middelen als vermeld op de bij de Opiumwet behorende lijsten I en II, alcohol en medicijnen. Het gaat dus zowel om strafrechtelijk verboden middelen als om andere verslavende middelen waarvan het gebruik tijdens de detentie ongewenst is. Alleen in een niet, door gebruik van gedragsbeïnvloedende middelen, verstoorde situatie, kan effectief worden gewerkt aan de voorbereiding van de terugkeer van de gedetineerde in de maatschappij. Dit brengt met zich mee dat de uitkomst van een urinecontrole niet alleen consequenties voor een gedetineerde kan hebben binnen de inrichting, maar ook een rol kan spelen bij de selectie of plaatsing en het verlenen van verlof of strafonderbreking. Artikel 3 De in dit artikel omschreven procedure bevat instructie en waarborgnormen voor een zorgvuldige afname van de urine, teneinde vergissingen zoveel mogelijk uit te sluiten. Inname van vocht heeft al na één uur effect op de concentratie van urine. Het dient derhalve aanbeveling om de gedetineerde s ochtends vroeg binnen één uur na het wekken de gelegenheid te bieden urine af te staan. Indien de urine op een later tijdstip is afgenomen, dient bij de interpretatie van de uitslag rekening te worden gehouden met de mogelijke beïnvloeding van de uitslag ten gevolge van het op een later tijdstip afnemen van de urine. In dit kader is het van belang dat de afnametijdstip op het aanvraagformulier wordt ingevuld. Het derde lid bepaalt dat de afname in alle omstandigheden geschiedt onder direct visueel toezicht van een personeelslid. Op grond van artikel 30, tweede lid, juncto artikel 29, derde lid, van de Penitentiaire beginselenwet wordt het onderzoek op een besloten plaats en, voor zover mogelijk, door personen van hetzelfde geslacht als de gedetineerde verricht. Indien een gedetineerde niet direct na de oproep (voldoende) urine kan afstaan, dient hij alsnog gedurende een periode van vier uur in de gelegenheid te worden gesteld onder direct visueel toezicht urine af te staan. Teneinde mogelijkheden tot beïnvloeding van de uitslag te beperken, waaronder de inname van grote hoeveelheden vocht, verblijft de gedetineerde gedurende deze periode bij voorkeur in een ruimte alwaar geen mogelijkheden aanwezig zijn de controle te beïnvloeden. Dit zal in het algemeen betekenen dat de gedetineerde gedurende deze periode in een observatiecel wordt geplaatst. Bij de invulling van het aanvraagformulier zijn meerdere personen betrokken. De persoonsgegevens van de gedetineerde alsmede de te controleren stoffen, zullen in het algemeen voorafgaande aan de oproep worden ingevuld. De ambtenaar of medewerker die toezicht houdt op de afname van de urine zal gedurende de afnameprocedure het tijdstip, het medicatiegebruik en eventuele pathologie invullen. Bij medicatie dient gedacht te worden aan slaapmiddelen en kalmeringsmiddelen, alsmede aan het gebruik van hoestdrankjes, vitamines, homeopathische middelen, anticonceptiva. Bij pathologie zijn met name een gestoorde lever en/of nierfuncties van belang. Tevens is het van belang een zwangerschap te vermelden. Het medicatiegebruik en pathologie betreft de gegevens die de gedetineerde zelf opgeeft. In het kader van de privacy is het niet geoorloofd gegevens van de medische dienst hiervoor te gebruiken. Het behoort tot de verantwoordelijkheid van de ambtenaar of medewerker die toezicht houdt bij de afname te controleren of het formulier volledig en goed is ingevuld. Artikel 4 De Gezondheidsraad heeft in zijn advies van 18 maart 1998, aan de Minister van VWS advies uitgebracht over onderzoek op druggebruik. In het advies gaat de Gezondheidsraad onder meer in op urine-onderzoek in penitentiaire inrichtingen. De Gezondheidsraad acht het van belang dat naast het gebruik van professionele apparatuur, de interpretatie van de uitslag gebeurt door een daartoe opgeleide analist. Met de Gezondheidsraad ben ik van mening dat er voorwaarden aanwezig dienen te zijn voor een zorgvuldige analyse en interpretatie van de resultaten. De in artikel 4 gestelde kwaliteitsnormen voor het laboratorium bieden hiertoe voldoende garantie. Het gestelde in artikel 4, eerste lid, onder b, betreft een tijdelijke situatie. De Dienst Justitiële Inrichtingen van het Ministerie van Justitie zal, naar verwachting in 1999, met een aantal externe laboratoria een mantelovereenkomst sluiten. Na de inwerkingtreding van voormelde overeenkomst zal artikel 4, eerste lid onder b van deze regeling zodanig worden gewijzigd dat de analyse dient te worden uitgevoerd door een extern laboratorium waarmee de Dienst Justitiële Inrichtingen de overeenkomst heeft gesloten. De kwaliteit van de laboratoria zal bij het sluiten van de overeenkomst een belangrijk aandachtspunt zijn. Het eerste lid van artikel 4 biedt inrichtingen de mogelijkheid om -in afwachting van voormelde overeenkomst- ten aanzien van de keuze van externe laboratoria de situatie welke van toepassing is bij de inwerkingtreding van deze regeling, te handhaven. Het gestelde onder artikel 4, eerste lid, onder a van deze regeling zal naar verwachting niet wijzigen. Het gebruik van inrichtingslaboratoria blijft derhalve tot de mogelijkheden behoren. Zowel de inrichting als het laboratorium hebben een verantwoordelijkheid voor een procedureel juiste gang van zaken. De inrichting draagt verant- Uit: Staatscourant 1999, nr. 128 / pag. 8 3

4 woordelijkheid voor de afname van het urinemonster. Het laboratorium draagt verantwoordelijkheid voor de analyse van het monster. Ten behoeve van een zorgvuldige analyse van de urine krijgt het laboratorium de beschikking over het aanvraagformulier met daarop een aantal persoonsgegevens van de gedetineerde. Het behoort tot de verantwoordelijkheid van het laboratorium ervoor zorg te dragen dat zorgvuldig met deze persoonsgegevens wordt omgegaan en de persoonsgegevens enkel ten behoeve van de analyse worden gebruikt. Teneinde de gehele procedure op elkaar te laten afstemmen zullen de inrichting en het laboratorium nadere afspraken dienen te maken over de wijze van de verzending van de monsters. Artikel 6 Een herhalingsonderzoek betreft een onderzoek dat volgens dezelfde dan wel een vergelijkbare methode als gebruikt bij het aanvankelijke onderzoek op een identiek tweede monster wordt uitgevoerd. De mogelijkheid van een herhalingsonderzoek is in de regeling opgenomen om de gedetineerde de mogelijkheid te bieden een nieuw onderzoek naar de urine te laten verrichten, zonder dat hieraan de relatief hoge kosten van een bevestigingsonderzoek verbonden zijn. De Centrale Raad voor Strafrechtstoepassing heeft, mede naar aanleiding van het rapport van de Gezondheidsraad, geadviseerd ten aanzien van de uitvoering van het herhalingsonderzoek en de kosten daarvan, een afwijkende regeling op te nemen indien de analyse in eerste instantie door een inrichtingslaboratorium is verricht. Dit advies is niet overgenomen in de regeling. Gelet op het gegeven dat de inrichtingslaboratoria aan dezelfde kwaliteitseisen dienen te voldoen als de externe laboratoria, ben ik van mening dat inrichtingslaboratoria in deze gelijk kunnen worden getrokken met externe laboratoria. Artikel 7 Een bevestigingsonderzoek betreft een hernieuw onderzoek op hetzelfde urinemonster volgens een andere gevalideerde methode. Het bevestigingsonderzoek wordt verricht op het monster dat het uitgangsmateriaal leverde voor de oorspronkelijke analyse of de contra-expertise. Artikel 8 Teneinde een preventieve werking van het drugsontmoedigingsbeleid te laten uitgaan is het van belang dat gedetineerden op de hoogte worden gesteld van de wijze waarop uitvoering wordt gegeven aan het drugsontmoedigingsbeleid en welke sanctie kan worden opgelegd bij geconstateerd gebruik van gedragsbeïnvloedende middelen. Indien het gebruik van gedragsbeïnvloedende middelen is vastgesteld, kan de gedetineerde een disciplinaire straf worden opgelegd, mits hij gedurende zijn detentie niet eerder voor hetzelfde gebruik is gesanctioneerd. Dit impliceert dat betrokkene tevens een sanctie kan worden opgelegd indien uit de analyse komt vast te staan dat betrokkene na geconstateerd gebruik, opnieuw gedragsbeïnvloedende middelen heeft gebruikt. Gelet op het gegeven dat -bijzondere medische omstandigheden daargelaten- een gedetineerde in staat kan worden geacht binnen een periode van 4 uur een geringe hoeveelheid urine te produceren, wordt het niet afstaan van urine gedurende voormelde termijn, beschouwd als een weigering aan de urinecontrole mee te werken. Zowel in het geval van een herhalingsonderzoek als van bevestigingsonderzoek is het gebruik van gedragsbeïnvloedende middelen nog niet vastgesteld. Een positieve uitslag bij de eerste analyse kan wel een zwaarwegende aanwijzing betreffen dat betrokkene gedragsbeïnvloedende middelen heeft gebruikt. Zolang het gebruik niet is vastgesteld, dient de tenuitvoerlegging van een eventuele disciplinaire straf te worden opgeschort. Tevens dient een geplande overplaatsing -met uitzondering van een terugplaatsing van een penitentiaire programma- te worden aangehouden tot vast staat of de gedetineerde al dan niet gedragsbeïnvloedende middelen heeft gebruikt. Dit laat onverlet dat, indien dit voor de orde en veiligheid in de inrichting noodzakelijk is, de gedetineerde een maatregel kan worden opgelegd. Ten aanzien van een deelnemer aan het penitentiair programma, is het niet mogelijk, in afwachting van de bevestiging of betrokkene al dan niet gedragsbeïnvloedende middelen heeft gebruikt, door middel van een maatregel de vrijheid van betrokkene in te perken. Het laten voortduren van het penitentiair programma, terwijl er sprake is van een zwaarwegende aanwijzing dat de deelnemer gedragsbeïnvloedende middelen heeft gebruikt, kan onverantwoorde risico s met zich meebrengen en zou afbreuk doen aan de doelstelling van het penitentiair programma. Afgezet tegen het bovenstaande acht ik het wenselijk dat het penitentiair programma reeds kan worden afgebroken indien uit de eerste analyse is af te leiden dat betrokkene vermoedelijk gedragsbeïnvloedende middelen heeft gebruikt. Indien uit het herhalingsonderzoek dan wel het bevestigingsonderzoek blijkt dat betrokkene heeft gebruikt, wordt de gedetineerde, zo mogelijk, teruggeplaatst in het penitentiaire programma dan wel wordt de gedetineerde op andere wijze gecompenseerd. Ook met betrekking tot verlof en strafonderbreking acht ik het in beginsel onverantwoord gepland verlof doorgang te laten vinden, indien uit de eerste analyse blijkt dat de gedetineerde vermoedelijk gedragsbeïnvloedende middelen heeft gebruikt. Ten aanzien van incidenteel verlof en strafonderbreking acht ik het, gelet op de bijzondere gebeurtenis in de persoonlijke sfeer waarvoor het verlof of de strafonderbreking is verleend, wenselijk dat bij een vermoeden van drugsgebruik een nieuwe afweging wordt gemaakt omtrent het belang van de gedetineerde tegen de eventuele risico s die het verlof c.q. de strafonderbreking meebrengen. Indien omstandigheden kunnen worden geschapen dat een verantwoorde afwikkeling van het verlof c.q. strafonderbreking alsnog mogelijk is, hoeft het vermoeden van gebruik van gedragsbeïnvloedende middelen niet tot opschorting van het incidenteel verlof of strafonderbreking te leiden. Is het onmogelijk om de uitvoering van de gewenste beveiligingsmaatregelen te garanderen, dan kan een verantwoorde afwikkeling van het verlof of strafonderbreking niet mogelijk worden geacht. Indien uit de uitslag van het herhalingsonderzoek dan wel het bevestigingsonderzoek blijkt dat betrokkene heeft gebruikt, zal het verlof dan wel de strafonderbreking -zo mogelijk- op een later moment alsnog doorgang vinden dan wel wordt de gedetineerde op andere wijze gecompenseerd. Artikel 9 Uit: Staatscourant 1999, nr. 128 / pag. 8 4

5 In het kader van de detentiefasering kan een gedetineerde op vrijwillige basis in aanmerking komen voor plaatsing in een bijzonder regime dan wel de deelname aan een penitentiair programma. Alvorens de gedetineerde wordt geplaatst, worden voorwaarden vastgesteld waaraan de gedetineerde zich dient te conformeren. Met name bij een plaatsing op een verslaafdenbegeleidingsafdeling, alsmede bij de deelname aan een penitentiair programma, ligt het voor de hand in dit kader de voorwaarde te stellen dat betrokkene gedurende de plaatsing c.q. deelname aan het programma gebruikt en ter controle daarop medewerking verleent aan urinecontroles. De grondslag van voormelde urinecontroles ligt derhalve niet gelegen in artikel 30 van de Penitentiaire beginselenwet, maar in de gestelde voorwaarden voor een plaatsing in de verslaafdenbegeleidingsafdeling dan wel een penitentiair programma. Teneinde deze urinecontroles van voldoende waarborgen te voorzien is in artikel 9 van deze regeling bepaald dat de regeling van toepassing is op urinecontroles die worden afgenomen gedurende het verblijf op een verslaafdenbegeleidingsafdeling en van overeenkomstige toepassing is op urinecontroles die worden afgenomen gedurende een penitentiair programma. Artikel 2, vierde lid, onder e, van de Erkenningsregeling penitentiaire Programma s bepaalt, dat de werkgever of derde-instantie bij de aanvraag tot erkenning van een penitentiair programma een verklaring overlegt waarin is vermeld dat zij medewerking zal verlenen aan of zorg zal dragen voor controle op het gebruik van niet toegelaten gedragsbeïnvloedende middelen. Dit artikel impliceert dat de werkgever of derde-instantie de deelnemer aan het penitentiair programma de mogelijkheid moet bieden zijn afspraken omtrent de afname van urine na te komen. Dit artikel beoogt niet te regelen dat de feitelijke uitvoering van de afname van de urine wordt overgelaten aan de werkgever of derdeinstantie. Teneinde mogelijke verwarring hieromtrent te voorkomen is in artikel 9, tweede lid van deze regeling bepaald dat de taken van de ambtenaar of medewerker worden verricht door een personeelslid van de uitvoeringsverantwoordelijke instantie dan wel de inrichting waar betrokkene administratiefrechtelijk staat ingeschreven. De uitvoering door een ambtenaar of medewerker van de inrichting waar de deelnemer administratief staat ingeschreven zal met name geschieden indien de uitvoeringsverantwoordelijke instantie geen mogelijkheden heeft de urine-afname overeenkomstig deze regeling uit te voeren. A.H. Korthals. Uit: Staatscourant 1999, nr. 128 / pag. 8 5