2 Korintiërs 10:3-6 Elke gedachte de gevangene van Christus

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "2 Korintiërs 10:3-6 Elke gedachte de gevangene van Christus"

Transcriptie

1 2 Korintiërs 10:3-6 Elke gedachte de gevangene van Christus Denken, voelen en beleven hebben alles met elkaar te maken. Reclamemakers weten het en ze proberen ons denken te beïnvloeden. Het doet er toe hoe je denkt, ds ook voor een christen. Nieuw leven en nieuw denken hebben alles met elkaar te maken. Daarom wil Paulus elke gedachte gevangen geven aan Jezus zijn Heer. Om zo echt vrij te leren denken, te leren denken zoals Jezus! Voor preeklezers: wil je deze preek lezen, dan stel ik een mailtje op prijs: Bij de preek is ook een powerpointpresentatie beschikbaar. Liturgie Voorzang: Ps 75,1.3.6 Votum Zegengroet Zingen: Ps 46,1.3 Gebed Lezen: (- Rom 8,1-11 of ipv wetslezing) - 2 Kor 10,1-11 Zingen Ps 3,1 Preek over 2 Kor 10,3-6 Zingen: GK Gez 143 / 142 Kinderlied: EL 442 Ik draag de wapenrusting van God Als wetslezing: Rom 8,1-11 Voorbereiding avondmaal ( s Middags: geloofsbelijdenis) Zingen: Gez 163 Ik bouw op u (of Sela Ik ben) Gebed

2 Collecte Zingen GKB Gez 110, Zegen Alternatieve suggesties: Opwekking 468 Opwekking 764 Elke gedachte de gevangene van Christus nieuw denken is het begin van nieuw leven 1. Wat voor reclames zie je op Zapp? Op tijdstippen dat er veel kinderen kijken?. Straks wordt het Sinterklaastijd; de mooie dikke reclamefolders komen weer, vol met Sinterklaascadeaus. [dia 2] Wat hopen reclamemakers? Dat je hun dingen herkent: een Barbie, hun LEGO chima of LEGO friends; of Playmobil, een X-Box of WII. En dat je ze graag wilt hebben. Zorgt dat iemand ze voor je gaat kopen! Wat wil reclame? Je denken veranderen. [dia 3] Je kijken veranderen. Dat je door een speelgoedwinkel loopt en rondkijkt en precies ziet wat je wilt hebben. Dat je dat ook denkt: Dat wil ik hebben! En zij verkopen. Hoe je denkt, is zo belangrijk reclamemakers weten dat. En dus proberen ze je denken te beïnvloeden. Verander iemands denken, en hij gaat andere dingen doen. Paulus weet dat ook: deze tekst lijkt misschien wat moeilijk, maar hier komt het op neer: als je leert denken zoals iemand die bij Jezus hoort, dan ga je ook andere dingen doen zoals

3 het past bij Jezus. Wij vinden tegenwoordig gevoel en beleving heel belangrijk. [dia 4 - zwart] Vooral als het gaat om belangrijke keuzes. Waarom doe je dat? Omdat ik het gevoel heb dat dit t beste is. Of mensen iets voelen bij geloven, bij bidden, bij de kerk, of niet, is zomaar een belangrijke reden om wel of niet te geloven. Voelen en beleven dat is toch belangrijker dan denken? Maar: je hoeft maar iets te weten van allerlei vormen van therapie, van cognitieve psychologie, of van het moderne hersenonderzoek, en je ontdekt wat ook reclamemakers weten: denken en voelen staan niet los van elkaar. We worden tijdens ons leven geprogrammeerd: emoties, gedachtes, en gedrag zijn daarin met elkaar verbonden. Alleen daar heb je invloed op. Bijvoorbeeld via woorden, via gedachtes, via je denken. [dia 5] Dat doen reclamemakers: je denken veranderen zodat je je anders gaat gedragen. Dat proberen therapeuten te doen: je anders leren denken, zodat je gevoelens en je gedrag veranderen. Zo zitten wij mensen in elkaar. 2. Paulus weet dat. Paulus weet hoe belangrijk het is om te leren denken als iemand die bij Jezus hoort. Te leren denken als Jezus. [dia 6] Dan ga je op Hem lijken. Paulus weet ook: het kan oorlog zijn van binnen. Ja, dat is precies het beeld wat Paulus hier gebruikt. Oorlog, oorlog om het denken. [klik] Paulus optreden is er niet op gericht dat hij alle aandacht naar zich toe trekt. Of bewonderd wordt. Dat wilden ze in

4 Korinte wel. Ze vinden Paulus niet echt indrukwekkend. Een bedeesd mannetje. Veel te lief. Wat stelt hij nu voor? Maar dat is een bewuste keus: Paulus weet dat mensen van binnen moeten veranderen. Jezus is overwinnaar maar ook als het grote gevecht gewonnen is, moet er nog steeds gevochten worden. De tegenstand die nog over is, moet afgebroken worden. Een groepje vijanden dat gevlucht is in een bolwerk. Wat is een bolwerk? [dia 7] Een bolwerk is een uitbouw aan muren of wallen rondom een vestingstad. Zoals je op deze kaart van Franeker kunt zien. Of zoals op deze foto, een van de bolwerken van Dokkum. [dia 8] Een verschansing, dat is ook zoiets. Een schans, een borstwering met kantelen erop, [dia 9] waarachter je veilig bent. Mooie toeristische plaatjes maar het is allemaal gebouwd voor tijden van oorlog. Forten, muren, vestingwerken dat beeld gebruikt Paulus. Herken je dat? Dat jij en ik muren bouwen, bunkers aanleggen, waarin we ons verzetten tegen God? En let goed op: dan heeft Paulus het vooral over verzet in je denken. [dia 10] Spitsvondigheden. Verzet tegen de kennis van God. Moet je nagaan dat kunnen wij doen! Met een gedachtencomplex Gods invloed buitensluiten, klein houden. Paulus gaat trouwens verder. Hij heeft het niet alleen over bolwerken en verschansingen. Die worden afgebroken. Hij noemt ook krijgsgevangenen soldaten die gevangen genomen zijn. Daarbij denkt hij dan aan losse gedachten. [dia 11] Al onze gedachten wil Paulus in handen geven van Jezus Christus. Laat hem maar de baas zijn over elke gedachte.

5 Dat wil Paulus Hij wil ons denken veranderen. Hoe vind je dat: al onze gedachten gevangen genomen door Christus? [dia 12 - zwart] Misschien denk je nu wel: bah dat is eng! Dat klinkt naar indoctrinatie. Naar een gedachtenpolitie. Raak ik bij Jezus alle vrijheid om zelf na te denken kwijt? Is die Paulus een sekteleider die zijn mensen manipuleert en in de greep wil krijgen? Nee, Paulus dwingt niet. Daarom vonden ze hem in Korinte juist een slappeling. Niet imponerend, geen goeroe. Paulus was juist geen prototype van een secteleider. Waarom dan die oorlogszuchtige taal bolwerken, verschansingen, krijgsgevangenen? Omdat er rondom onze gedachten een geestelijke strijd woedt! 3. Waar zou jij aan denken bij die bolwerken, bij dat verzet? [dia 13] Tijdens het maken van deze preek, heb ik die vraag op facebook en twitter gesteld. De eerste twee antwoorden die ik kreeg, waren precies hetzelfde: mijn eigen hart. Zie je zulk verzet tegen God terug bij jezelf? Dat je stukken van je leven apart houdt dit stuk is niet voor God? Dit wil ik vasthouden, ook al gaat het in tegen God? Er kunnen momenten zijn dat we tegen beter weten in stijfkoppig [klik] zijn en tegen God in gaan. Ik en mijn trots. Ik en mijn imago. Ik en mijn slechte gewoontes. Ik en mijn boezemzondes. Ik en mijn afgoden. Ik bid er niet voor, want hier wil ik God er even niet bij hebben. Ik en wat zou jij in vullen? Koppig hoe koppig ben jij?

6 En daar komen redeneringen bij. Ingesleten denkpatronen. [klik] Denkpatronen die verhullen dat je eigenlijk koppig bent. Wij zijn nu eenmaal zondige mensen, het blijft hier onvolmaakt. Zulke idealen zijn mooi, maar je moet ook reëel blijven dit is gewoon niet haalbaar. Koppigheid in gebrek aan vertrouwen. Ik heb nu zolang mijn best gedaan, die ander heeft mij echt gekwetst, dus nu mag ik wel weer even de fout ingaan agressief worden, me bedrinken, porno kijken; God weet ook wel dat dit mijn zwakke punt is. Koppigheid als zelfmedelijden of wraak Ik heb vorige maand 100 euro weggegeven. Zolang anderen zo weinig doen, hoef ik toch niet over de brug te komen? Ik mag toch ook genieten van wat God mij geeft? Koppig gehecht aan je geld. Zij zijn bij ons gekomen, zo doen wij het hier, ze moeten zich maar aanpassen. Er is al zoveel verandert. Anders gaan ze maar weg! Koppig vasthouden aan tradities. Zou je zelf ook zo n denkpatroon kunnen bedenken? Vaak zijn het manieren van denken die je mee gekregen hebt in je opvoeding. [klik] Of wat je je eigen gemaakt hebt om te overleven. Denkpatronen die verbonden zijn met je zelfbeeld en je godsbeeld. Toen ik gepest werd, heeft niemand me geholpen, ook God niet. Aan God heb ik niets, ik ben alleen met mezelf. Als ik niet voor mezelf zorg, doet niemand het. Of Het is mijn schuld dat het helemaal fout loopt. God zal wel boos op me zijn. Ik ben ook een mislukkeling, ik kan er niks van.

7 Het is precies zoals mijn vader vroeger zei: je bent een sloddervos. Een prutser. En dat God van mij houdt, dat kan niet waar zijn. Het is niet alleen een kwestie van koppigheid je kunt ook gevangen zitten [klik] in je denkpatronen. Een negatief zelfbeeld, een negatief godsbeeld. Beschadigd door het leven. Teleurgesteld door wat je meegemaakt hebt. En daardoor zijn er die negatieve stemmen; die leugens over jezelf en over God. Ze houden je klein, houden je bij God vandaan, bij Jezus vandaan. Terwijl je bij Jezus leert: hoe slecht, hoe beschadigd je ook bent, God houdt van je. Hij wil je bevrijden en genezen! 4. Maar het is ook breder dan je zelfbeeld, je godsbeeld. Ook in onze kijk op de wereld kunnen er spitsvondigheden zijn. Denkpatronen die je afhouden van God. Het is vandaag Micha-zondag [dia 14] de Micha-campagne vraagt aandacht voor een eerlijke wereld, voor vrede en recht, voor het milieu heel de schepping. Als je vanuit de Michacampagne kijkt, zie je ook hoe denkpatronen de komst van Gods rijk in de weg kunnen staan. Zo kan iemand onder de indruk raken van de evolutie-theorie. Deze wereld is gewoon door toeval ontstaan. Dat wij er zijn is gevolg van natuurlijke selectie en aanpassing. Een God is er echt niet. Wat wij met de wereld doen, dat mogen we zelf weten. [dia 15] Of in een christelijke variant: deze wereld zal door vuur vergaan. Wij worden straks uit deze wereld weggenomen. Het gaat erom dat je ziel gered wordt deze wereld doet er niet toe. [klik] Je kunt onder de indruk zijn van economie en techniek. [klik] Om lekker vlees te kunnen eten, moet je efficiënt produceren. En een stierkalf, dat is toch een vleesfabriek? Zet m in een kleine box, geef krachtvoer en hormonen, dan groeit hij snel.

8 Dat volgens de Bijbel de rechtvaardige oog heeft voor zijn vee, en dat God de dieren naar hun eigen aard gemaakt heeftniet als vleesfabrieken dat negeer je. Wij hebben onze welvaart en dat willen we zo houden. [klik] Wij hebben het toch eerlijk op de vrije markt verdiend? Een stap terug doen in welvaart is geen optie. Dus bouwen we muren om Europa, laten we vluchtelingen verdrinken in de Middelandse Zee, proberen met techniek voor elk probleem een oplossing te vinden en vechten voor een sterke Euro. Als wij onze rijkdom maar niet kwijtraken. Wat hebben ze grote invloed: het evolutionisme dat God de schepper ontkent; het neo-liberale geloof in de vrije markt die aan het geld de macht geeft; en het onbegrensde vertrouwen in de techniek, dat toch al onze problemen op kan lossen? Bolwerken, verschansingen zijn het, opgetrokken tegen God en zijn rijk En er zou nog zoveel meer te noemen zijn: hoe onze wereld aankijkt tegen seks, tegen menselijk leven, tegen genot en plezier. [klik] De macht van de entertainment-industrie die voorkomt dat we beginnen met goed en helder nadenken. Maar nu hoe leren we nadenken zoals Jezus? [dia 16] Hoe leren we wie God is en wat God ons wil geven? Hoe leren we wat liefde is en hoe liefde werkt? Of te vertrouwen op God in plaats van op macht, techniek, status, economie en geld noem al onze afgoden maar op? We kunnen bang worden van de Islam. Van vluchtelingen. Van ebola. Van de wereldeconomie die ons zo maar in de steek kan laten, als er ergens weer eens een beurs crasht. Van alles wat in deze wereld niet klopt maar wat wij niet rechtgezet krijgen? Hoe leren we in Gods spoor liefhebben, en ons niet te laten leiden door angst? 5. Nu denk je misschien dat Paulus wil dat alles in één keer helemaal anders wordt. Maar dat is niet zo. Paulus begint

9 eigenlijk heel klein, bij dat waar je invloed op hebt: je eigen kijk op de dingen. Je eigen manier van denken. [dia 17] Het grote werk laat hij aan God over: Jezus is overwinnaar. [klik]de grote slag is al geleverd. De macht van het kwaad is gebroken. Jezus heeft gewonnen van de duivel en de zonde. Wij mogen bij Hem horen. Wat overblijft is het opruimen van verzetshaarden. Bunkers waar nog soldaten in zitten. Vijandige soldaten die nog rondlopen en dat wel gevaarlijk zijn. Er is een gevecht te leveren, dat zeker. Je kunt God buiten de deur houden en dan geef je automatisch ruimte aan de zonde; èn aan de duivel. Dan leef je het oude leven. Een leven zonder God. Maar er zijn ook wapens de wapenrusting van de Geest, lees thuis maar na in Efeze 6. Heel veel van die wapens hebben iets te maken met je denken: waarheid; gerechtigheid; geloof; Gods woorden. En begin maar klein. [klik]als je niet weet of je op het goede spoor zit. Als je weet dat je fout zit. Als je geweten onrustig is. Als je merkt dat je gedachten de verkeerde kant op gaan. Als je in verleiding gebracht wordt. Als je voor de keus staat: achter God aan of niet? En dat weet je dat voel je aan. Of niet? Doe dan wat Paulus zegt: [klik] geef elke gedachte als gevangene aan Jezus. Je hoeft niet eens te weten wat waar is en wat klopt. Je hoeft nog geen oplossing te weten. Je hoeft niet opeens volmaakt te zijn. Het enige is dit: zeg tegen Jezus: Heer, u bent mijn Heer. Dit zijn mijn gedachten en noem ze dan maar op. Ik geef ze aan u, als uw gevangenen. Help mij! Dan kan hij je de weg wijzen in je aarzeling.

10 Dan kan hij je sterk maken om nee te zeggen tegen verleiding. Dan kan hij je door zijn Geest leiden zodat je het goede doet. Hij is overwinnaar ook in jouw gevecht! 6. Nu heeft Paulus het in 2 Korinte over zijn eigen aanpak als apostel en voorganger. Maar jullie zijn geen voorgangers toch kun je zelf in deze strijd actief zijn. [dia 18] Natuurlijk is het goed om naar preken te luisteren, om je te laten onderwijzen, om goede boeken te lezen die je denken opscherpen. Doe dat! Op al die manieren kan Gods waarheid je vrij maken. Gods waarheid maakt vrij vrij van gebondenheid. Maar je kunt ook zelf actief zijn heel gewoon: door christelijke gemeenschap je kring, christelijke vrienden, de kerk. En door gebed. En door bijbellezen. Help elkaar om te leren denken zoals Jezus. Maar vooral wil ik nu ingaan op bijbellezen en gebed. De Bijbel eerst: de Bijbel is het belangrijkste middel dat God gebruikt om jouw manier van denken te beïnvloeden. Leren denken zoals Jezus is Bijbels leren denken. De Bijbel is een wapen van de Geest het zwaard van de Geest, staat in Efeze 6. De Bijbel is geïnspireerd. Dat wil zeggen: door de Bijbel ademt de Geest je tegemoet. Als je je daarop richt, zijn de woorden van de Bijbel doortrokken van de Geest. En die Geest is de Geest die je in de waarheid leidt. Die Geest is de Geest die je denken kan veranderen. Die Geest kan jou de gedachten van Jezus geven dat zegt Paulus echt, aan het eind van 1 Korinte 2: onze gedachten zijn die van Christus. Als je terugschrikt om Bijbel te lezen een moeilijk boek; een boek van vroeger; een boek waar ik niks mee kan; vroeger had ik wat aan de Bijbel, maar iedereen legt m weer anders uit.

11 Alsjeblieft, lieve mensen, leer dan weer Bijbel te lezen. Zorg dat je met de Bijbel vertrouwd bent. Het is Gods geïnspireerde woord dat wil zeggen: het zijn woorden van God waardoor de Geest je denken verandert. Bijbels leren denken wil zeggen: bolwerken en verschansingen verdwijnen, spitsvondigheden en redeneringen worden ontkracht dat is waar het Paulus om gaat. Leren denken zoals Jezus. Zo word je als Jezus. En bidden. Bidden is de poort van je bunker open zetten. Een witte vlag boven de verschansing. Heer, hier mag u naar binnen. [klik] Al biddend kun je elke gedachte als een gevangene aan Jezus geven. Dat kan alleen in gebed. Alleen als je in gebed in gesprek bent met Christus, je Heer, kun je tegen hem zeggen: Heer, dit denk ik. Het klopt niet of ik weet niet of het klopt. Maar het kriebelt. Mijn geweten is onrustig. Ik heb er geen vrede mee. Ik geef mijn gedachte aan u en u mag zeggen wat de waarheid is. U mag me de weg wijzen. Help me Heer! En dan zegt Paulus in Romeinen 8: [dia 19] de manier van denken die geleid wordt door de Geest is leven en vrede. Als je zo je denken door Jezus laat beheersen, dan gaat de oorlog en de strijd weg. Je krijgt leven. En vrede. Zo mooi: echte vrede! Dat is wat Jezus je belooft: geen gevecht van binnen. Maar leven en vrede. Jesaja 49:6 De missionaire kerk Afsluitende preek van gemeenteproject Feest van genade : de missionaire kerk. Het feest van genade is te mooi om voor

12 jezelf te houden. Het is altijd al Gods plan geweest dat het goede nieuws naar buiten ging. Wij mogen meedoen in dat plan. Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Liturgie Gemeentekoor Waar8ig : Met hart en ziel en Tienduizend redenen Stil gebed Gemeentekoor Waar8ig : Votum en groet Zingen: Psalm 117 Gebed Kinderen naar club Lezen: Jesaja 49 : 1 13 Zingen: GKB Gezang 52 : 1 en 2 Preek over Jesaja 49 : 6 Zingen: Psalm 67 : 2 en 3 Kinderen terug Wetslezing Gemeentekoor Waar8ig : Ik ben (met gemeente) en Machtig God, sterke Rots Belijdenis en doop Getuigenis Onderwijs Gebed Belijdenis: vragen en zegenbede Doop: vragen en doopbediening Oproep aan gemeente Zingen: Opwekking 710 Felicitaties Gebed Collecte Zingen: LvK Lied 21 : 3 en 7 Zegen

13 De missionaire kerk Inleiding dia 1 zwart Ken je Herman al? Nee, ik bedoel niet iemand die Herman heet. En voor de mensen die mij een beetje kennen: ik bedoel ook niet mijn auto. Ik heb namelijk de merkwaardige gewoonte om auto s namen te geven. Zo heeft iedereen zijn eigenaardigheden Nee, ik bedoel Herman het vriendschapsbrood. Wie heeft dat wel eens gehad? dia 2 deeg Herman Met Herman is iets geks aan de hand: je kunt het niet zelf maken, je moet het deeg van iemand anders krijgen. Ja, je kunt vals spelen en zelf het deeg maken. Maar het is natuurlijk veel leuker als je het deeg van iemand krijgt! Daarom heet het ook een vriendschapsbrood. dia 3 brood Herman Herman is dus een cadeau. En het is een cadeau waar je voor moet zorgen. Want als je het deeg krijgt, kun je nog niet direct gaan bakken. Herman houdt je nog 10 dagen bezig. Soms moet je alleen even roeren, maar soms heeft Herman ook honger, dan moet je hem bloem, melk en suiker geven. Op de 10e dag kun je dan eindelijk Herman gaan bakken. En smullen maar! dia 4 porties Maar dat is nog niet alles.

14 Want van het deeg dat je hebt, kun je wel 4 Hermans maken! Dat is niet helemaal de bedoeling. Herman is een cadeau om verder te geven. 1 Portie is voor jezelf, en de andere 3 porties geef je weg aan bijvoorbeeld vrienden. Zij zorgen dan ook weer 10 dagen voor hun Herman, en kunnen dan ook weer 3 porties weggeven. Herman moet je niet voor jezelf houden, maar doorgeven. dia 5 de missionaire kerk En dan komen we bij de boodschap van vanochtend. Vandaag is de laatste zondag van ons gemeenteproject feest van genade. Het onderwerp voor deze week is de missionaire kerk. Want genade is te mooi om voor jezelf te houden. Net als Herman is genade een cadeau om verder te geven. 1. Goed nieuws! dia 6 goed nieuws! Daarover gaat het in Jesaja 49. Het is een profetie: namens God mag Jesaja de Israëlieten goed nieuws brengen. En goed nieuws, dat kunnen de Israëlieten wel weer eens gebruiken. dia 7 kaart Babylonië Als Jesaja deze woorden aan de Israëlieten overbrengt, zitten de Israëlieten gevangen in het land Babylonië. Het speelt zich af in de 6e eeuw voor Christus. In die tijd was Babylonië de grote wereldmacht. Het ene na het andere land werd door Babylonië veroverd. Ook Israël kon daar niet tegen op. Veel Israëlieten zijn meegenomen naar Babylonië, wat tegenwoordig Irak is. dia 8 gevangen in Babylonië als straf van God Die Israëlieten zitten daar niet omdat ze pech hebben. In de bijbel wordt de ballingschap steeds een straf van God

15 genoemd. God had namelijk grote plannen met Israël. Uit alle volken had God Israël uitgekozen: Israël was de dienaar van God. Het was de opdracht van Israël om aan de andere volken te laten zien wie God is. Maar dat is mislukt. In plaats van dat Israël een voorbeeld was voor de andere volken, dat andere volken door Israël onder de indruk kwamen van God, ging het andersom: Israël was onder de indruk van de goden van de andere volken. Israël is mislukt, en daarom zitten ze daar in Babylonië. dia 9 goed nieuws: genade en bevrijding En dan komt Jesaja met fantastisch nieuws: er komt een einde aan de ballingschap. God denkt aan Israël en wil er verder mee gaan. God stuurt een nieuwe dienaar, die de Israëlieten uit Babylon terughaalt zodat ze weer kunnen wonen in hun eigen land. Dat is nog eens goed nieuws! Verderop in de bijbel, als Jezus geboren is, wordt die tekst op Jezus toegepast: Jezus is Gods dienaar die verlossing brengt. Jezus brengt goed nieuws: God houdt van je en heeft alles voor je over. Jezus brengt het feest van genade: hij wil je bevrijden van alles wat je van God weg houdt. Het gaat in je leven niet om wat jij allemaal voor elkaar gekregen hebt, om hoe anderen tegen jou aankijken, maar om dat God van je houdt. In de afgelopen weken hebben we het daar steeds over gehad: genade. Genade is goed nieuws.

16 En Jacob en Annemarie, als jullie zo belijdenis doen, getuigen jullie dat jullie die mooie ontdekking ook ontdekt hebben. God heeft goed nieuws voor je: hij houdt van je. dia 10 dat is nog maar het begin Én, zegt God erbij, dat is nog maar het begin! Dat Israël uit Babylon wordt bevrijd, is prachtig. Dat God van je houdt, is geweldig. Maar God is niet alleen met Israël bezig, ook niet alleen met Jacob en Annemarie of alleen met de kerk. Het is nog maar het begin! 2. Gods plan met alle mensen dia 11 Gods plan met alle mensen Gods plan gaat verder dan Israël, verder dan de kerk, verder dan jou. Hij wil zijn liefde niet aan sommige mensen geven, hij wil dat het goede nieuws bij alle mensen bekend wordt! God heeft een plan met alle mensen. dia 12 ongeacht wie ze zijn Natuurlijk vinden de Israëlieten het geweldig dat God hen gaat bevrijden, maar ik denk dat ze dat ook wel genoeg vinden. Die redding voor alle volken, waar Jesaja het over heeft, nou, nee, liever niet! Bevrijdt God je eindelijk van die ellendige Babyloniërs, en dan horen die Babyloniërs er nu opeens ook bij! Redding voor de Babyloniërs, dat is niet echt waar Israël op zit te wachten Als Irakees zou je toch ook niet willen dat de soldaten van IS gered worden? Maar God heeft een plan met alle mensen. dia 13 het goede nieuws moet verder Dat was altijd al de bedoeling.

17 Het volk Israël moest ervoor zorgen dat anderen onder de indruk zouden komen van God. Maar het mislukte. Gelukkig heeft God het daar niet bij gelaten! Dan zou niemand in Europa ooit over God gehoord hebben. Dan zouden jullie, Jacob en Annemarie, vandaag nooit belijdenis doen en zouden Eva en Nora nooit gedoopt worden. Maar God liet het er niet bij zitten: het goede nieuws moest verder komen. dia 14 Jezus is redder voor de wereld Daarom is Jezus gekomen. Wat Israël niet is gelukt, doet Jezus wel: hij brengt het goede nieuws verder. Sterker nog: Jezus is de redding van de wereld in eigen persoon. In de NBV, de vertaling waar we uit gelezen hebben, hoor je dat niet zo terug. In het Hebreeuws en de vorige week verschenen BGT wel: Ik heb je uitgekozen om een redder te zijn voor alle volken. Met jouw hulp zal ik alle mensen op aarde bevrijden. Maar wat is er nu zo bijzonder aan Jezus? Het probleem met Israël was dat het God vergat en steeds meer ging lijken op alle andere volken op aarde. Israël leek niet op God, liet niets over God zien. Jezus wel: hij is echt anders, hij lijkt op God, hij ís zelfs God. Jezus is zo compleet anders dan wat wij normaal vinden. Mensen die niet meetellen, waar je liever niet mee gezien wilde worden, daar ging Jezus juist op de koffie of samen eten. Mensen die je te vriend moet houden, omdat ze macht hebben en dat voor jou kunnen gebruiken, die joeg Jezus juist steeds tegen zich in het harnas. Mensen die je onrecht aandoen,

18 die je het liefst uit de weg zou willen ruimen, weten Jezus niet tot geweld te verleiden. Jezus is niet van de prestaties om trots op te zijn, niet van status, niet van ellebogenwerk. Jezus vecht niet met wapens, maar met liefde. Tot aan het kruis. Zo liet hij God zien, en dat valt op! Alle mensen mogen dat zien, want zo is Jezus de redder, niet voor sommige mensen maar voor de wereld. 3. Meedoen in Gods plan dia 15 meedoen in Gods plan We hebben het nu gehad over Israël en over Jezus, maar hoe zit het nu met ons? En Jezus op aarde, dat ligt ook alweer 2000 jaar achter ons, dus wat zie je in de wereld nog van hem? dia 16 Jezus taak is onze taak In de bijbel wordt het gedeelte uit Jesaja 49 nog een keer aangehaald, door Paulus in Handelingen 13. Dat is in de eerste jaren van de christelijke kerk. Paulus trekt van stad naar stad om over Jezus te vertellen. En dan begint hij bij de Joden. Maar veel Joden willen van niets weten. En dan gaat Paulus verder, naar andere volken, en dan zegt hij: De Heer heeft ons het volgende opgedragen: ik heb je bestemd tot een licht voor alle volken om redding te brengen, tot aan de uiteinden van de aarde. Die taak van Jezus, daarvan zegt Paulus: het is nu ook onze taak. Jezus is zo mooi, dat kun je niet voor jezelf houden! Genade is niet alleen een feest voor jezelf. Als het echt een feest voor je is, dan gun je het aan iedereen!

19 Niet omdat dat nu eenmaal van je geloof moet, christenen delen het goede nieuws niet omdat ze aan een of andere verplichting moeten voldoen, maar omdat het zo mooi is. dia 17 IBC Een paar weken geleden ging de ice-bucket challenge rond. Opeens verschenen op facebook van iedereen filmpjes dat ze een emmer ijskoud water over zich heen lieten gooien. Op manier werd aandacht gevraagd voor de ziekte ALS. De bedoeling was natuurlijk om dan ook nog wat te doneren, én: als jij de uitdaging was aangegaan, mocht je ook een paar anderen uitdagen om zo n filmpje te maken. Misschien had je nog nooit van ALS gehoord, en opeens werd je zelf een soort ambassadeur voor het ALSfonds. dia 18 christenen vertegenwoordigen Jezus Zo zijn christenen ambassadeurs van Jezus, ze vertegenwoordigen Jezus naar de mensen om hen heen. En bij die ice-bucket-challenge kwam er nog wel groepsdruk bij kijken, je kon het eigenlijk niet maken om nee te zeggen, maar veel mensen vonden het ook gewoon echt mooi en belangrijk. Nou, als je Jezus echt mooi en belangrijk vindt, dan mag je hem vertegenwoordigen. En wat ik zo mooi vind: dan mag je meedoen in Gods plan. Het is niet zo dat wij het nu maar voor elkaar moeten krijgen. Nee, God wil alle mensen bereiken, en wij mogen met God meedoen. Het licht van Jezus, niet ons eigen licht, laten schijnen in de wereld. Net als Jezus kun je dan verschil maken, redding brengen.

20 4. Wees Gods spiegel dia 19 wees Gods spiegel Maar hoe doe je dat dan? Hoe kun je Jezus, hoe kun je God laten zien? Hoe kun je in deze wereld licht brengen? Dat kan door een spiegel te zijn. dia 20 binnenspiegel In een auto heb je spiegels zodat je de weg achter je kunt zien. Maar soms heb je niets aan die spiegels. Als je auto zo volgepakt zit dat de achterruit niet meer vrij is, zit er iets tussen de weg achter je en de spiegel. Wiskundig gezegd: de zichtlijn is geblokkeerd. Dan is een spiegel nutteloos. En als je als bestuurder van de auto de spiegel niet kunt zien, bijvoorbeeld omdat er een zonneklep voor hangt, dan heb je ook niets aan de spiegel. Christenen zijn spiegels. Het is de bedoeling dat mensen in die spiegel kijken en God erin zien. En net als met de autospiegel kunnen de zichtlijnen geblokkeerd worden. Er kunnen dingen in de weg staan tussen jou als spiegel en God, en dingen tussen jou en mensen. dia 21 zichtlijn naar God: kijk naar Gods liefde Om een spiegel van God te zijn, moet er een open zichtlijn zijn naar God en naar zijn liefde. Je kunt alleen een spiegel zijn als je steeds naar Gods liefde kijkt, als je daarvan onder de indruk bent, en daaruit wordt gemotiveerd.

21 dia 22 zichtlijn naar mensen: houd van mensen En er moet een open zichtlijn zijn naar de mensen om je heen. Als je niets met andere mensen te maken wilt hebben, kun je nooit een spiegel van God zijn. Je bent pas een spiegel als je van de mensen om je heen houdt, als je om hen geeft en hen die prachtige ontdekking van genade ook gunt. Kijk naar mensen zoals God naar mensen kijkt: als waardevolle mensen die hij heeft gemaakt. dia 23 als spiegel lijk je op Jezus Wees een spiegel, dan zien mensen iets van Jezus in jou. Jezus was echt anders dan wat de wereld ooit had meegemaakt. Als spiegel lijk je op hem: je kiest niet voor je eigen belang, maar voor het belang van de ander. Liefde staat voorop. Als mensen dat in je zien, mogen ze zien wat Gods plan is met de wereld. Christenen zijn spiegels, de kerk is een spiegel. En als je geen christen bent: kijk maar naar die spiegel, en als je dan iets ziet wat helemaal niet op Jezus lijkt: zeg het ons dan. Je mag ons er aan houden dat wij spiegels zijn. Dat God je verlost, dat is nog maar het begin. Je mag met God meedoen in zijn grotere plan. Ook jullie, Jacob en Annemarie. Wees een spiegel. Want Gods liefde is te mooi om voor jezelf te houden. Amen.

22 Exodus 17:8-16 Geloven doe je samen! 5e Preek in het gemeenteproject feest van genade bij het weekthema verbondenheid. De duivel wil je geloof graag aanvallen. Maar samen sta je sterk en kun je elkaar helpen te geloven. Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Deze preek is gehouden in een gezinsdienst: een dienst die is aangepast aan het niveau van kinderen. Liturgie Welkom Zingen: Kinderopwekking 17, Psalm 133 en GKB Gezang 167 Stil gebed Votum en groet Zingen: Ik ben (Sela) Gebed Zingen: ELB 263 Lezen: Exodus 17 : 8 16 Sketch Preek (met bingo) Zingen: ELB 214, refrein Lof, aanbidding (Sela) en ELB 344 Zingen: Apostolisch vermaan rond kerkzijn Gebed Zingen: ELB 455 Collecte Zingen: Kinderopwekking 185 Zegen

23 Geloven doe je samen! Inleiding dia 1 zwart Ik heb even 2 lenige kinderen nodig. Wie durft? (2 of meer kinderen op podium) Goed, dan wil ik graag dat jullie op het podium gaan zitten. En dan komt nu de opdracht: sta weer op, maar: je mag met je handen en knieën de grond niet raken! Ik dacht dat jullie lenig waren Nee, beetje flauw, het is een onmogelijke opdracht. Maar ik heb nog een opdracht. Ga maar weer zitten, maar nu met jullie ruggen tegen elkaar. En dan moeten jullie je armen in elkaar haken. Probeer het nu nog eens: sta op, zonder dat je handen en knieën de grond raken. Dat gaat al een heel stuk beter! Dank jullie wel, jullie mogen weer op je plek gaan zitten. Gek is dat, in je eentje is het gewoon onmogelijk, en met z n tweeën is het heel makkelijk. Je hebt elkaar nodig. Nou, dat is het onderwerp van vandaag: je hebt elkaar nodig om te geloven. dia 2 geloven doe je samen Probeer het thuis ook maar eens, opstaan zonder je handen en knieën te gebruiken. En bedenk er dan bij: met geloven is het ook zo: geloven doe je samen. 1. Een gevaarlijke reis dia 3 Amalekieten Alarm! We worden aangevallen!

24 Overal om ons heen klinken harde toeters. Mensen komen uit hun tent, en kijken bang om zich heen. Wat is er aan de hand?! Iemand heeft een verrekijker en hij tuurt om zich heen. Kijk, daar in de verte, wijst hij, daar zijn soldaten. Wie zijn het, wie zijn het? schreeuwt iemand. Ze hebben een vlag bij zich. O nee, het zijn de Amalekieten! Iedereen schrikt, de Amalekieten, daar hebben ze wel over gehoord. Een wreed volk is het, en nu hebben ze het op Israël voorzien. dia 4 tentenkamp We zijn in het tentenkamp van de Israëlieten in de woestijn. Een jaar geleden woonden ze nog in Egypte. Ze werden als slaven gebruikt en uitgescholden. Maar ze zijn ontsnapt uit Egypte. Weg van die ellendige Egyptenaren! God heeft hen door Mozes bevrijd. God heeft beloofd dat ze in een eigen land mogen wonen, aan de andere kant van de woestijn. En nu zijn de Israëlieten onderweg, door de woestijn. Het is veel te ver om in één keer te lopen. Soms lopen ze een dag, en dan bouwen ze een tentenkamp op en rusten een paar dagen uit. dia 5 problemen Het leven in de woestijn is niet altijd makkelijk. De Israëlieten hebben al van alles meegemaakt. Een paar weken geleden was er bijna geen eten en drinken meer. Je kon zelfs geen droge boterham meer krijgen! De reis naar het beloofde land is zwaar. En nu de Amalekieten. Wat moeten ze? Hoe kunnen ze ooit van de Amalekieten winnen? Hun soldaten zijn zo sterk en zo gemeen.

25 Zullen de Israëlieten dan allemaal sterven in de woestijn? Wat is de weg naar het beloofde land gevaarlijk! dia 6 gebroken hart En weet je, wij zijn ook op reis naar een beloofd land. Nee, we wonen niet in een tentenkamp. Maar God heeft wel gezegd dat we bij hem horen en dat we bij hem mogen wonen. Maar de weg er naartoe is gevaarlijk, net als de woestijn. Onze vijand is niet Amalek, maar de duivel. Hij wil niet dat je van Jezus houdt. Onze reis is ook gevaarlijk. Soms gebeuren er hele moeilijke dingen. Bijvoorbeeld als je opa of oma dood gaat. Dan ben je heel verdrietig. En de duivel hoopt dat je God de schuld geeft. Hij wil ook graag dat je verkeerde dingen doet. Bijvoorbeeld als iemand uit jouw klas gepest wordt, dat jij dan mee gaat doen met pesten. Terwijl God dat niet wil. 2. Geloven doe je samen dia 7 verzamelen We gaan terug naar het tentenkamp. Iedereen is in rep en roer. De schrik zit er goed in. Naast ons is een jongetje bij zijn moeder op schoot gekropen: mama, ik ben bang, ik wil niet dood. Z n moeder probeert hem te troosten, maar ze is zelf ook bang. Iedereen verzamelen in het midden van het kamp! wordt er rondgeschreeuwd. Nou ja, dat doen we dan maar. Als we daar zijn, zien we Mozes staan. Gelukkig, zegt iemand, Mozes weet vast wat we moeten doen. En inderdaad, Mozes spreekt de mensen toe:

26 er is geen tijd te verliezen. Jozua zal met onze soldaten tegen de Amalekieten vechten. De rest moet hier blijven, dicht bij elkaar. En vergeet niet: God zal ons helpen! dia 8 leger Jozua We zien de soldaten achter Jozua aan lopen. Zij gaan vechten voor het volk. Gelukkig zijn er soldaten die ons beschermen. Zonder die soldaten zouden we nooit in het beloofde land komen. dia 9 gevecht Het blijft een tijd stil. En dan opeens horen we in de verte toeters en trommels. Het gevecht is begonnen. Al snel worden de eerste gewonde soldaten naar ons toegebracht. Vrouwen doen verband over de wonden en kinderen brengen water naar de gewonden. Maar waar is Mozes eigenlijk gebleven? O, wacht, hij staat daar op de berg. Maar wat doet hij daar toch? Kom, laten we eens bij Mozes gaan kijken! dia 10 armen omhoog We rennen de berg op en komen bij Mozes. In zijn hand heeft hij zijn staf en zijn armen houdt hij in de lucht. Hij kijkt omhoog, naar de hemel. Het is alsof hij met zijn lichaam zegt: God, u moet ons helpen, want het lukt ons niet alleen. Vanaf hier kun je heel goed zien hoe het gevecht gaat. Jozua en de soldaten uit het kamp zijn duidelijk de sterksten. Maar als Mozes zijn armen laat zakken, worden de Amalekieten opeens sterker. Mozes, houd je armen omhoog, schreeuwen we.

27 dia 11 hulp Gelukkig zijn er nog twee mannen bij Mozes, Aäron en Chur. Als het voor Mozes te zwaar wordt, helpen zij hem. Ze duwen zijn armen omhoog, zodat Mozes zijn armen naar God blijft uitstrekken. Ze helpen Mozes, zodat hij op God gericht blijft. En zo heeft iedereen een rol in de strijd tegen Amalek. Vechten doe je samen! dia 12 kring Vechten tegen de duivel doe je ook samen. Jezus heeft ons aan elkaar gegeven, om elkaar te helpen op weg naar het beloofde land. Om te zorgen voor elkaars geloof. Bijvoorbeeld als iemand het moeilijk heeft, omdat zijn opa is overleden. Vraag dan gewoon hoe het gaat, en of hij misschien iets over zijn opa wil vertellen. En dan kun je luisteren en voor elkaar bidden. Je kunt elkaar ook helpen om bijvoorbeeld niet te pesten. Pesten begint vaak met een grapje, maar wordt steeds gemener. Help elkaar om dat niet te doen! Straks, als deze dienst bijna is afgelopen, gaan we een zegenlied zingen voor elkaar. Dan geven we elkaar de zegen van God. Daarmee zorg je ook voor elkaars geloof. En voor de grote mensen: zorgen voor elkaars geloof, dat gaat veel dieper dan iemand vragen hoe het gaat. Volgens mij zijn we daar helemaal niet zo goed in. Dat je aan iemand vraagt: hoe gaat het met je geloof? Of dat je zelfs elkaar je zonden belijdt. Maar dat is wel een opdracht van Jezus! De duivel wil maar al te graag dat je voor je eigen geloof zorgt, en wat vindt hij het fijn als jij de enige bent die van je

28 zonde af weet. Dan maak je het hem wel erg makkelijk. Geloven doe je samen, en daarin mogen we, nee, moeten we veel verder gaan dan we gewend zijn. 3. Het is de moeite waard dia 13 gewonnen Met de hulp van Aäron en Chur houdt Mozes zijn armen in de lucht. En het werkt! Jozua en zijn mannen dringen de Amalekieten steeds verder terug. Aan het einde van de dag is duidelijk: Israël heeft gewonnen, hoera! En als de laatste Amalekiet verdwenen is, laat Mozes zijn armen zakken. Nu zijn we wel benieuwd, wat is er eigenlijk gebeurd? Zullen we het aan Mozes zelf vragen? We durven niet zo goed, maar Mozes heeft ons al gezien. Hij wenkt ons naar zich toe. Begrijpen jullie waarom we gewonnen hebben? vraagt hij. Het heeft met uw armen te maken, denken we. Mozes moet lachen. Ja, dat heb je goed gezien, maar het ging niet om mijn armen. God heeft ervoor gezorgd dat we hebben gewonnen. Mijn armen wezen naar God, om te laten zien dat alleen God ons kon laten winnen. En dat vond ik soms moeilijk, ik zag het ook even niet meer zitten, maar deze mannen, en Mozes wijst naar Aäron en Chur, hebben me erbij geholpen. dia 14 feest Dus het ging erom dat we op God vertrouwden voor de overwinning? vragen we. Precies, zegt Mozes, God wil dat we op hem vertrouwen,

29 en gelukkig werd ik daarbij geholpen. Kom, we gaan naar beneden, dan gaan we een feest vieren. En we bouwen een altaar, om God te bedanken. dia 15 samen geloven Wij zijn op reis naar het beloofde land. Onderweg zijn allerlei gevaren. Jezus zelf vecht voor ons, zoals Jozua voor Israël vocht. Als je op hem vertrouwt, dan maakt dat alle verschil. Dan is de reis misschien wel zwaar, maar Jezus brengt je op je bestemming. Als we elkaar helpen om op Jezus te vertrouwen, dan komen we samen verder. Als we voor elkaars geloof zorgen, is dat echt de moeite waard. Komen we steeds dichter bij het beloofde land. Dus probeer niet alleen te geloven, wees niet zo dom, maar zorg goed voor elkaars geloof! Wees tot zegen voor elkaar, dan kunnen we de reis volhouden. Amen. Romeinen 5:6 Feest van genade! Deel 3 van het gemeenteproject Feest van Genade. Genade is voor christenen een bekend woord. Maar zitten er geen addertjes onder het gras? Durf je Gods genade wel te vertrouwen?

30 Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Liturgie Zingen: Psalm 32 : 1 en 2 Stil gebed Votum en groet Zingen: Ik ben (Sela) : 1, 2, 3 en 6 (refrein na 2, 3 en 6) Gebed Kinderen naar club Lezen: Romeinen 5 : 1 11 Zingen: GKB Gezang 140 : 2 en 3 Preek over Romeinen 5 : 6 Zingen: Psalm 103 : 1, 3 en 4 Kinderen terug Kinderlied Lezen wet Zingen: Opwekking 428 Gebed Collecte Zingen: Psalm 145 : 1 en 3 Zegen Feest van genade! Inleiding dia 1 adder Afgelopen week stond een zwaar onderwerp centraal: zonde. Gelukkig gaan we deze week verder met genade. Dat lijkt mij een verademing, of Genade is iets prachtigs, dat je iets krijgt zonder dat je het verdient, maar meestal vertrouwen we het niet! Er zal vast een addertje onder het gras zitten.

31 Het is ook logisch dat wij zo denken, dat krijgen we al heel jong aangeleerd. In onze wereld gaan we helemaal niet zo genadig met elkaar om. En daar kun je maar beter rekening mee houden. Als iets te mooi lijkt om waar te kunnen zijn, dan is dat het meestal ook dia 2 hotel Soms kun je ergens heel goedkoop een hotelovernachting boeken. Voor maar 10 euro per persoon kun je overnachten in een hotel met uitzicht op de zee. Dat is een koopje toch? En je krijgt er veel voor terug. Je bent even lekker weg van huis, hoeft eens niet te koken, kunt een heerlijke avondwandeling maken over het strand, en met een beetje geluk zie je zelfs de zon ondergaan. Míj lijkt dat in ieder geval wel wat! Totdat je geboekt hebt Eerst blijkt dat je naast die 10 euro per persoon ook 20 euro administratiekosten moet betalen. Nou ja, toe maar, het blijft niet duur. O, en dan moet je ook nog betalen voor het bedlinnen, weer 5 euro per persoon. En houd die portemonnee nog maar even open, want voor het verplichte ontbijt mag je ook 10 euro betalen. En het diner natuurlijk: 30 euro. Hebben we het dan gehad? Nee, de toeristenbelasting wordt ook apart verrekend, en als je helemaal pech hebt moet je ook nog schoonmaakkosten betalen. Dat goedkope hotel heeft dus heel wat addertjes onder het gras. En als je dat één keer hebt meegemaakt, houd je er voortaan wel rekening mee. dia 3 bloemen

32 We vertrouwen het niet zo als iets te mooi lijkt. Als je op straat een bos bloemen in je handen krijgt gedrukt door iemand die zegt: ik heb vandaag zin om bloemen weg te geven, alsjeblieft, dan denk je al snel wat zou die toch van me willen? Zelf doen we er ook aan mee. Als je iemand op een feestje uitnodigt, verwacht je dat je ook eens terug wordt uitgenodigd. En als iemand jou op je verjaardag een duur cadeau geeft, voel je je verplicht om ook een duur cadeau terug te geven. We zijn niet zo goed in genade dia 4 feest van genade Het klinkt mooi, dat God genade met mensen heeft, maar wat zijn de addertjes onder het gras? Of zou dat bij God toch anders zijn? Daarover schrijft Paulus in Romeinen 5. Over dat er bij God geen addertjes onder het gras zijn, dat genade echt genade is. En daarom is het met recht een feest van genade. 1. Hulpeloze mensen dia 5 hulpeloze mensen Gods genade kunnen we goed gebruiken. Dat benadrukt Paulus in dit gedeelte keer op keer: wij waren hulpeloos, wij waren schuldig, wij waren zondaars, wij waren Gods vijanden. dia 6 ik wil niet hulpeloos zijn Ik weet niet of je zo tegen jezelf aankijkt. Ik moet wel even slikken: hulpeloos? Gods vijand? Ik denk liever wat positiever over mijzelf. Maar vorige week hebben we het al uitgebreid over zonde gehad. Zonde is niet alleen het overtreden van een aantal regels,

33 zonde is ook God op afstand houden en jezelf belangrijker maken dan hem. En dan snap ik Paulus wel. Toch is het moeilijk te accepteren. Ik wil niet hulpeloos zijn! Ik wil dat als God naar me kijkt, hij trots op mij kan zijn! Ik wil wat moois van mijn leven maken. Er is werk aan de winkel. dia 7 proberen jezelf te verbeteren Als je hoort dat je iets niet goed doet, wil je het graag verbeteren. Ik heb een keer in de zomervakantie een baantje als krantenbezorger gehad. Om 5 uur m n bed uit en met een slaperige kop kranten bezorgen En als je de krant ergens vergeten was, kreeg je dat de volgende dag te horen. Dat is bij mij gelukkig maar een keer gebeurd, maar ik voelde me toen wel heel erg tekortschieten. De volgende weken heb ik er steeds extra goed op gelet dat ik bij dat huis wel een krant door de brievenbus deed. Van je fouten moet je leren. Met zonde willen we dat ook het liefst. Als je verslaafd bent aan computerspelletjes, en je weet dat het niet goed is, dan wil je er graag mee stoppen. Als je van jezelf weet dat je anderen makkelijk beledigt omdat je zonder na te denken alles eruit floept, dan wil je graag jezelf wat meer inhouden. Als je baalt dat je leven met God een puinhoop is, omdat je gewoon niet aan hem toekomt, dan wil je het graag beter doen. dia 8 ik kan het niet alleen Maar steeds loop je er tegenaan: het lukt niet!

34 We kunnen wel beter ons best doen, maar sommige problemen zijn gewoon te groot. Wat maken we een puinhoop van ons leven, want zonde maakt alles kapot. We kunnen elkaar niet meer vertrouwen. En wat kun je soms boos zijn op jezelf: waarom heb ik niet wat vriendelijker gedaan? Van buiten lijkt het alsof we heel wat zijn, maar wat zijn we hulpeloos en kwetsbaar. 2. Feest van genade dia 9 feest van genade En dan zijn de woorden van Paulus echt een feest. Hij zegt dat Jezus voor zulke hulpeloze mensen gestorven is. God ziet hoe mislukt en hulpeloos wij zijn. Maar hij trekt zich niet van ons terug! Jezus komt om te doen wat wij zelf niet kunnen: het weer goed maken met God. En dat heeft Jezus gedaan: we waren hulpeloos en vijand van God, maar nu niet meer! Paulus zegt: we zijn al met God verzoend. dia 10 Gods liefde hangt niet van jou af Wat een ruimte geeft dat! Ik hoef mijzelf voor God niet te bewijzen. Ik hoef niet mijn best te doen zodat God trots op mij kan zijn. Ik hoef voor God geen dingen te verzwijgen omdat ze lelijk zijn. God weet precies wie je bent. Weet precies hoe je hem probeert te ontlopen. En hij laat zich niet door jou tegenhouden. Gods liefde hangt niet van jou af. Je kunt Gods liefde niet op een of andere manier verdienen. Je kunt die liefde alleen maar ontvangen. dia 11 voor God hoef je je niet te verstoppen Wat je ook doet, God zegt bij voorbaat al dat hij je wil

35 vergeven. Daarom hoef je bij hem geen mooi weer te spelen, maar kun je al het lelijke en slechte in je leven bij hem neerleggen. Bij de Amerikaanse schrijver Miroslav Volf kwam ik daarover een prachtig verhaal tegen dat ik graag met jullie wil delen. Het gaat over Esther. De moeder van Esther was verslaafd aan alcohol, en toen Esther 9 jaar was, heeft ze haar gezin in de steek gelaten. Als Esther ergens in de 20 is, besluit ze haar moeder op te zoeken. Ze vraagt haar moeder om vergeving, omdat ze nooit meer contact met haar moeder heeft opgenomen. En haar moeder vergeeft haar. Je zou verwachten dat de rollen nu ook omgedraaid worden: dat Esthers moeder om vergeving vraagt, dat ze er als moeder niet geweest is dat ze haar dochter in de steek heeft gelaten. Maar ze doet het niet. Het blijft een tijd stil. Tot Esther zegt: mama, je hebt me in de steek gelaten, maar ik vergeef je. Pas toen ze dat gezegd had, durfde haar moeder haar schuld onder ogen zien. Pas toen durfde ze om vergeving te vragen. Esther laat iets over God zien. God zegt ook: ik weet wat je gedaan hebt, je hebt me gekwetst, maar ik vergeef je, ik houd van je, en er staat niets meer tussen ons in. Wat een opluchting is dat: ik hoef niet bang te zijn voor God, ik hoef me niet voor hem te verstoppen.

36 dia 12 Jezus ruilt met je Dat betekent trouwens niet dat God zegt: ach, weet je, het valt allemaal wel mee, zand erover. God neemt zonde serieus. Zo serieus dat Jezus ervoor is gestorven. Hij wil met je ruilen. Hij de dood, en wij het leven. Hij Gods toorn, en wij zijn liefde. Dat is pas een feest van genade! 3. Ook voor mij? dia 13 ook voor mij? Maar wacht even, zitten hier geen addertjes onder het gras? Dit is toch te mooi om waar te zijn? Voor 10 euro krijg je geen compleet verzorgd arrangement in een hotel aan zee, zo makkelijk kan Gods liefde toch niet zijn? Wat staat er tegenover, wat wil hij nu van mij? En als ik nu steeds dezelfde fout blijf maken? Als ik God en mijzelf blijf teleurstellen? Is die genade wel voor mij? dia 14 vrouwe justitia We zijn niet aan genade gewend. De genade die God geeft, is zo groot, die vind je nergens in deze wereld. Als een gevangene een bepaald deel van zijn straf heeft uitgezeten, wordt hij vaak vrijgelaten. Dat zou je als genade kunnen zien. Maar daar horen wel wat voorwaarden bij! Hij mag bijvoorbeeld niet in de buurt komen van de plaats waar hij zijn misdrijf heeft gepleegd. En wordt hij in zijn proeftijd weer opgepakt, dan krijgt hij een extra zware straf. dia 15 genade als herkansing? Zo kijken we ook vaak tegen Gods genade aan.

37 Ik betrap mijzelf daar in ieder geval wel op. Dat genade betekent dat je een nieuwe kans krijgt, maar dat je die kans niet moet verprutsen. Dat je moet bewijzen dat je ervan hebt geleerd. Want Gods genade moet wel grenzen hebben. dia 16 voor God ben je al geen zondaar meer! Niet dus! Gods genade heeft geen grenzen. Bij God kun je niet te slecht zijn. Paulus zegt dat Jezus voor je is gestorven toen je nog zondaar was. Wat een wonder is dat! En Paulus maakt dat nog extra duidelijk door te zeggen dat maar weinig mensen bereid zijn voor een ander te sterven, maar dat Jezus zelfs voor zijn vijanden is gestorven. Zo ver is God gegaan, en daardoor zijn we al vrijgesproken, zijn we al met God verzoend. We waren zondaar, maar als God naar je kijkt, ziet hij geen zondaar meer, hij ziet Jezus. En Paulus gaat nog verder: als God al zo ver is gegaan, als het goed is tussen hem en jou, dan is helemaal zeker dat God ook verder gaat. God maakt af waar hij mee begonnen is. Soms kan ik dat moeilijk geloven. Wat mij dan helpt, is de gedachte dat God een Vader is. Ik ben zelf ook vader, en ik houd van mijn kinderen. En wat ze ook allemaal zullen uitspoken, ik zal van ze blijven houden. Ze gaan vast kattekwaad uithalen waar ik stiekem om moet lachen. Ze zullen me misschien ook kwetsen. Maar dat verandert niets aan dat ik van ze houd. Zo is het met Gods liefde ook: die is niet afhankelijk van wat jij doet.

38 dia 17 geloof: accepteer Gods genade Is er dan niets wat we voor Gods genade moeten doen? In ieder geval niet iets om het te verdienen. Paulus zegt nog wel: op grond van ons geloof. Is dat dan toch nog het addertje onder het gras? Paulus bedoelt niet dat je wel vroom genoeg moet zijn. Waar het om gaat, is dat je Gods liefde accepteert. Dat je zegt: ja God, ik ben hulpeloos, ik heb uw genade nodig! En ik geloof dat God zelfs met dat geloof helpt. 4. Leef uit genade! dia 18 leef uit genade Gods genade is prachtig. Prachtig om over te horen, prachtig om over te zingen, maar nog prachtiger om uit te leven. Want als je genade leert kennen, wordt je er ook een ander mens van. dia 19 leven in een prestatiecultuur In onze wereld zijn prestaties heel belangrijk: we leven in een prestatiecultuur. Je hoort erbij, je bent iemand, als je wat gepresteerd hebt. Als je je opleiding met mooie cijfers haalt, als je je omhoog werkt in je bedrijf, als mensen je naam kennen uit het nieuws. Op school gebeurt het wel eens dat docenten voorlezen welke cijfers op een toets zijn gehaald. Je kunt jezelf dan vergelijken met anderen, en trots zijn met je cijfer, of juist niet. Sommige bedrijven houden scores bij van wat hun werknemers doen en publiceren dat op een informatiebord. Je ziet direct of je harder werkt dan je collega s. Wie je bent, hang af van wat je doet.

Exodus 17:8-16 Geloven doe je samen!

Exodus 17:8-16 Geloven doe je samen! Exodus 17:8-16 Geloven doe je samen! 5e Preek in het gemeenteproject feest van genade bij het weekthema verbondenheid. De duivel wil je geloof graag aanvallen. Maar samen sta je sterk en kun je elkaar

Nadere informatie

Jesaja 49:6 De missionaire kerk

Jesaja 49:6 De missionaire kerk Jesaja 49:6 De missionaire kerk Afsluitende preek van gemeenteproject Feest van genade : de missionaire kerk. Het feest van genade is te mooi om voor jezelf te houden. Het is altijd al Gods plan geweest

Nadere informatie

Romeinen 5:6 - Feest van genade!

Romeinen 5:6 - Feest van genade! Romeinen 5:6 - Feest van genade! Deel 3 van het gemeenteproject Feest van Genade. Genade is voor christenen een bekend woord. Maar zitten er geen addertjes onder het gras? Durf je Gods genade wel te vertrouwen?

Nadere informatie

2 Korintiërs 10:3-6 Elke gedachte de gevangene van Christus

2 Korintiërs 10:3-6 Elke gedachte de gevangene van Christus 2 Korintiërs 10:3-6 Elke gedachte de gevangene van Christus Denken, voelen en beleven hebben alles met elkaar te maken. Reclamemakers weten het en ze proberen ons denken te beïnvloeden. Het doet er toe

Nadere informatie

Jesaja 49:6 De missionaire kerk

Jesaja 49:6 De missionaire kerk Jesaja 49:6 De missionaire kerk Afsluitende preek van gemeenteproject Feest van genade : de missionaire kerk. Het feest van genade is te mooi om voor jezelf te houden. Het is altijd al Gods plan geweest

Nadere informatie

Jesaja 49:6 - De missionaire kerk

Jesaja 49:6 - De missionaire kerk Jesaja 49:6 - De missionaire kerk Afsluitende preek van gemeenteproject Feest van genade : de missionaire kerk. Het feest van genade is te mooi om voor jezelf te houden. Het is altijd al Gods plan geweest

Nadere informatie

Efeziërs 4 en NGB 27 Leerpreek: Wat is de kerk?

Efeziërs 4 en NGB 27 Leerpreek: Wat is de kerk? Efeziërs 4 en NGB 27 Leerpreek: Wat is de kerk? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief 1 Tessalonicenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Tessalonica 1 Dit is een brief van Paulus, Silvanus en Timoteüs, aan de christenen in de stad Tessalonica. Jullie horen bij God, de

Nadere informatie

HC Zondag 16 Het goede nieuws voor een ouderling en voor ieder ander

HC Zondag 16 Het goede nieuws voor een ouderling en voor ieder ander HC Zondag 16 Het goede nieuws voor een ouderling en voor ieder ander Bevestiging Chris Smits als ouderling Liturgie Voorzang Opw 462 = EL 261 Stil gebed Votum Zegengroet Zingen: Ps 18,1.8.9 Gebed Lezen:

Nadere informatie

Johannes 12:1-8 Dichtbij Jezus

Johannes 12:1-8 Dichtbij Jezus Johannes 12:1-8 Dichtbij Jezus Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe.

Nadere informatie

Romeinen 6,11 - Zie je wie je bent? Je leeft in Christus

Romeinen 6,11 - Zie je wie je bent? Je leeft in Christus Romeinen 6,11 - Zie je wie je bent? Je leeft in Christus Voorbereiding Heilig Avondmaal Liturgie Voorzang Gez 158 Stil gebed Votum Zegengroet Zingen: Ps 16,1.3.5 Gebed Lezen uit de Bijbel: Romeinen 6,1-14

Nadere informatie

Romeinen 6,11 Zie je wie je bent? Je leeft in Christus

Romeinen 6,11 Zie je wie je bent? Je leeft in Christus Romeinen 6,11 Zie je wie je bent? Je leeft in Christus Voorbereiding Heilig Avondmaal Liturgie Voorzang Gez 158 Stil gebed Votum Zegengroet Zingen: Ps 16,1.3.5 Gebed Lezen uit de Bijbel: Romeinen 6,1-14

Nadere informatie

Ruth 1 - God gaat altijd met je mee!

Ruth 1 - God gaat altijd met je mee! Ruth 1 - God gaat altijd met je mee! Gezinsdienst en Doop Norah Maaike Kloeze Liturgie Welkom Eerste adventskaars aansteken plus gedichtje Zingen 1. Groot en machtig is Hij (Opwekking 387) 2. God kent

Nadere informatie

1 Samuel 24 Ik krijg je nog wel Of zou jij het anders doen?

1 Samuel 24 Ik krijg je nog wel Of zou jij het anders doen? 1 Samuel 24 Ik krijg je nog wel Of zou jij het anders doen? Gezinsdienst Liturgie Zingen: - Gez 75,1.2.5 Nu gaan de bloemen nog dood - EL 445 Ik zag een kuikentje - Gez 171 Wees stil voor het aangezicht

Nadere informatie

Lukas 22, Jezus: meer dan Pesach

Lukas 22, Jezus: meer dan Pesach Lukas 22,15-20 - Jezus: meer dan Pesach Viering Heilig Avondmaal Liturgie Voorzang Ps 81,1.2.4 Stil gebed Votum / zegengroet Zingen Ps 133,3 Gebed Lezen uit de Bijbel: - Ex 12,1-20 Zingen: Ps 105,16.17

Nadere informatie

1 Korintiërs 12:12-13 Iedereen is nodig bij Jezus leerlingen

1 Korintiërs 12:12-13 Iedereen is nodig bij Jezus leerlingen 1 Korintiërs 12:12-13 Iedereen is nodig bij Jezus leerlingen Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook

Nadere informatie

Nehemia 8:10b - Feest met de wet

Nehemia 8:10b - Feest met de wet Nehemia 8:10b - Feest met de wet Je moet al zo veel, en dan moet je je van God ook nog aan zijn wetten houden? Hoe kun je nu blij zijn met de wet? Toch wordt in Jeruzalem feest gevierd als de wet gelezen

Nadere informatie

BLIJF IN DE HERE! Liturgie:

BLIJF IN DE HERE! Liturgie: BLIJF IN DE HERE! 1 Joh. 2:28 / gehouden op 31-05-2009 (openbare geloofsbelijdenis) p.1 Liturgie: Votum en groet Zingen: Gezang 147:1.3.4 Gebed Openbare geloofsbelijdenis Zingen: Gezang 10:1 Voorbede Schriftlezing:

Nadere informatie

Johannes 8:12 Jezus is de sleutel tot echt leven

Johannes 8:12 Jezus is de sleutel tot echt leven Johannes 8:12 Jezus is de sleutel tot echt leven In het donker zie je niets. Niet waar je bent, niet hoe de wereld er uit ziet, niet wat je moet doen. In het licht ga je het allemaal begrijpen. Jezus zegt:

Nadere informatie

1 Korintiërs 2 Help, ik twijfel! Waar vind ik God?

1 Korintiërs 2 Help, ik twijfel! Waar vind ik God? 1 Korintiërs 2 Help, ik twijfel! Waar vind ik God? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende

Nadere informatie

1 Korintiërs 2 - Help, ik twijfel! Waar vind ik God?

1 Korintiërs 2 - Help, ik twijfel! Waar vind ik God? 1 Korintiërs 2 - Help, ik twijfel! Waar vind ik God? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende

Nadere informatie

Exodus 2:1-10 Gods is niet te stoppen!

Exodus 2:1-10 Gods is niet te stoppen! Exodus 2:1-10 Gods is niet te stoppen! Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint

Nadere informatie

Efeziërs 2:6 Pasen in je leven

Efeziërs 2:6 Pasen in je leven Efeziërs 2:6 Pasen in je leven Pasen gaat niet alleen over de opstanding van Jezus. Het mag ook Pasen zijn in je eigen leven. Volgens Paulus zijn christenen zo sterk aan Christus verbonden dat zij ook

Nadere informatie

HC Zondag 16 - Het goede nieuws voor een ouderling en voor ieder ander

HC Zondag 16 - Het goede nieuws voor een ouderling en voor ieder ander HC Zondag 16 - Het goede nieuws voor een ouderling en voor ieder ander Bevestiging Chris Smits als ouderling Liturgie Voorzang Opw 462 = EL 261 Stil gebed Votum Zegengroet Zingen: Ps 18,1.8.9 Gebed Lezen:

Nadere informatie

Jeremia 1: Vertel het door!

Jeremia 1: Vertel het door! Jeremia 1:4-19 - Vertel het door! Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint

Nadere informatie

Jeremia 1:4-19 Vertel het door!

Jeremia 1:4-19 Vertel het door! Jeremia 1:4-19 Vertel het door! Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe.

Nadere informatie

Filippenzen 1. Begin van de brief

Filippenzen 1. Begin van de brief Filippenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Filippi 1 Dit is een brief van Paulus, aan alle mensen in de stad Filippi die dankzij Jezus Christus bij God horen. De brief is ook voor de

Nadere informatie

Psalm 73 Help, ik twijfel! Wat heb ik aan geloof?

Psalm 73 Help, ik twijfel! Wat heb ik aan geloof? Psalm 73 Help, ik twijfel! Wat heb ik aan geloof? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende

Nadere informatie

Lucas 10:33 Voor Jezus ben je alles waard

Lucas 10:33 Voor Jezus ben je alles waard Lucas 10:33 Voor Jezus ben je alles waard Jij bent veel waard! Maar waarom eigenlijk? Niet omdat jij zo goed bent, je lijkt op de gewonde reiziger in het verhaal van Jezus, maar omdat God je heeft gemaakt.

Nadere informatie

1 Samuel 24 - Ik krijg je nog wel - Of zou jij het anders doen?

1 Samuel 24 - Ik krijg je nog wel - Of zou jij het anders doen? 1 Samuel 24 - Ik krijg je nog wel - Of zou jij het anders doen? Gezinsdienst Liturgie Zingen: - Gez 75,1.2.5 Nu gaan de bloemen nog dood - EL 445 Ik zag een kuikentje - Gez 171 Wees stil voor het aangezicht

Nadere informatie

1 Korintiërs 11:33 - Verkondig Jezus door te delen (avondmaal)

1 Korintiërs 11:33 - Verkondig Jezus door te delen (avondmaal) 1 Korintiërs 11:33 - Verkondig Jezus door te delen (avondmaal) Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook

Nadere informatie

Prediker 7:3 Wat moet ik met verdriet?

Prediker 7:3 Wat moet ik met verdriet? Prediker 7:3 Wat moet ik met verdriet? Iedereen wordt geconfronteerd met de dood. Moeilijk is dat. Maar volgens Prediker is het mooi om op een begrafenis te zijn. Want verdriet om de dood zet je stil,

Nadere informatie

1 Johannes 2, Hij is een God van jong en oud

1 Johannes 2, Hij is een God van jong en oud 1 Johannes 2,12-14 - Hij is een God van jong en oud Radiokerkdienst Zendtijd voor Kerken (20 juli radio 5) Preekverwerking 01 Matt 20,28a 2007 03 18 (78.5 KiB) Liturgie Gezang 158 Votum en groet Ps 118,1.5

Nadere informatie

1 Johannes 2,12-14 Hij is een God van jong en oud

1 Johannes 2,12-14 Hij is een God van jong en oud 1 Johannes 2,12-14 Hij is een God van jong en oud Radiokerkdienst Zendtijd voor Kerken (20 juli radio 5) Preekverwerking 01 Matt 20,28a 2007 03 18 (78.5 KiB) Liturgie Gezang 158 Votum en groet Ps 118,1.5

Nadere informatie

Lucas 24: Geloof jij het?!

Lucas 24: Geloof jij het?! Lucas 24:13-35 - Geloof jij het?! Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint

Nadere informatie

Efeziërs 5 en NGB 28 Leerpreek: Waarom meedoen met de kerk?

Efeziërs 5 en NGB 28 Leerpreek: Waarom meedoen met de kerk? Efeziërs 5 en NGB 28 Leerpreek: Waarom meedoen met de kerk? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook

Nadere informatie

Marcus 14,22 Jezus deelt zichzelf uit aan zwakke mensjes

Marcus 14,22 Jezus deelt zichzelf uit aan zwakke mensjes Marcus 14,22 Jezus deelt zichzelf uit aan zwakke mensjes Liturgie Voorzang Ps 23,1 Votum / groet Zingen Ps 23,2.3 Wet Zingen Ps 61,2.3.6 Gebed Lezen: Markus 14,17-31 Preek over Markus 14,22 Zingen Gez

Nadere informatie

Johannes 18,1-11 Jezus begint het gevecht, wij gaan vrijuit

Johannes 18,1-11 Jezus begint het gevecht, wij gaan vrijuit Johannes 18,1-11 Jezus begint het gevecht, wij gaan vrijuit Liturgie Voorzang: Ps 134,1.2 Stil gebed Votum en zegengroet Zingen: Ps 134,3 Wet Zingen LB 169,2.4.5 Gebed Lezen: - Joh 18,1-11 - Joh 10,11-15

Nadere informatie

Johannes 14:1-3 en 28 - Hemelvaart: op weg naar thuis

Johannes 14:1-3 en 28 - Hemelvaart: op weg naar thuis Johannes 14:1-3 en 28 - Hemelvaart: op weg naar thuis Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende

Nadere informatie

Exodus 2:1-10 - Gods is niet te stoppen!

Exodus 2:1-10 - Gods is niet te stoppen! Exodus 2:1-10 - Gods is niet te stoppen! Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint

Nadere informatie

Johannes 14:6 Weg met je stappenplannen!

Johannes 14:6 Weg met je stappenplannen! Johannes 14:6 Weg met je stappenplannen! Voor alles maken we stappenplannen. Naar elk levensdoel is een stappenplan te bedenken. Maar kun je met een stappenplan ook dichter bij God komen? Nee, zegt Jezus,

Nadere informatie

Hebreeën 4, Bidden dankzij Jezus onze hogepriester

Hebreeën 4, Bidden dankzij Jezus onze hogepriester Hebreeën 4,14-16 - Bidden dankzij Jezus onze hogepriester Biddag voor gewas en arbeid Liturgie Voorzang: Gez 172,1.4 Stil gebed Votum Zegengroet Zingen: Gez 149 Gebed Lezen uit de Bijbel - Hebreeën 2,14-18

Nadere informatie

Johannes 20,24-29 Gelukkig als je niet ziet en toch gelooft!

Johannes 20,24-29 Gelukkig als je niet ziet en toch gelooft! Johannes 20,24-29 Gelukkig als je niet ziet en toch gelooft! Gezinsdienst Liturgie Zingen: - EL 478 Zing, zing, zingen maakt blij - Weet je dat de lente komt? Stil gebed Votum / groet Zingen: Gez 94,1.3.6

Nadere informatie

Exodus 12:27 Om niet te vergeten

Exodus 12:27 Om niet te vergeten Exodus 12:27 Om niet te vergeten Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint

Nadere informatie

1 Korintiërs 13:1-13 Extreme Makeover

1 Korintiërs 13:1-13 Extreme Makeover 1 Korintiërs 13:1-13 Extreme Makeover Wordt je van geloven een heel ander mens? En wil je dat eigenlijk wel? Paulus schrijft dat liefde het verschil maakt: als christen ken je Gods liefde, en dat is een

Nadere informatie

Marcus 14,1-11 Maak Jezus blij met jouw liefde

Marcus 14,1-11 Maak Jezus blij met jouw liefde Marcus 14,1-11 Maak Jezus blij met jouw liefde Aangepaste dienst met medewerking van de Bliid Boadskip Sjongers uit Berlikum Liturgie Voorzang Gez 132 Dank u voor deze nieuwe morgen Stil gebed Votum Zegengroet

Nadere informatie

Prediker 7:3 Wat moet ik met verdriet?

Prediker 7:3 Wat moet ik met verdriet? Prediker 7:3 Wat moet ik met verdriet? Iedereen wordt geconfronteerd met de dood. Moeilijk is dat. Maar volgens Prediker is het mooi om op een begrafenis te zijn. Want verdriet om de dood zet je stil,

Nadere informatie

MET NEHEMIA HET OUDE JAAR UIT EN HET NIEUWE JAAR IN

MET NEHEMIA HET OUDE JAAR UIT EN HET NIEUWE JAAR IN BIJBELLEESROOSTER VOOR GEZINNEN met kinderen in de basisschoolleeftijd STILSTAAN BIJ OUD & NIEUW MET NEHEMIA HET OUDE JAAR UIT EN HET NIEUWE JAAR IN 28 december: Terugkijken Lees Nehemia 1:1-7 Stel je

Nadere informatie

Marcus 1:15 - Een nieuw begin

Marcus 1:15 - Een nieuw begin Marcus 1:15 - Een nieuw begin Opnieuw beginnen, dat zou soms best fijn zijn! De wereld kan ook wel een nieuw begin gebruiken. Maar een nieuw begin komt niet van een nieuw jaar, maar van Jezus. Hij is het

Nadere informatie

Marcus 14:32-52 Zwak is sterk

Marcus 14:32-52 Zwak is sterk Marcus 14:32-52 Zwak is sterk Hoe reageer je als je straf krijgt die je niet hebt verdiend? Dan protesteer je toch? Jezus niet. Zijn vrienden willen voor hem vechten, sterk voor hem zijn. Maar Jezus laat

Nadere informatie

Matteüs 7:24-27 Luister naar Jezus!

Matteüs 7:24-27 Luister naar Jezus! Matteüs 7:24-27 Luister naar Jezus! Wat doe je met wat Jezus zegt? Daar vertelt Jezus een verhaal over. Het gaat over 2 mannen die een huis bouwen. De één luistert, de ander gaat zijn eigen gang. Op welke

Nadere informatie

Exodus God zal er zijn

Exodus God zal er zijn Exodus 3-4 - God zal er zijn Gezinsdienst Liturgie Welkom Voorzang Maak een vrolijk geluid voor de Heer (Elly en Rikkert) Opw voor Kids 18 (Ben je groot of ben je klein) Gez 132 (Dank U voor deze nieuwe

Nadere informatie

Exodus 3-4 God zal er zijn

Exodus 3-4 God zal er zijn Exodus 3-4 God zal er zijn Gezinsdienst Liturgie Welkom Voorzang Maak een vrolijk geluid voor de Heer (Elly en Rikkert) Opw voor Kids 18 (Ben je groot of ben je klein) Gez 132 (Dank U voor deze nieuwe

Nadere informatie

Genesis 4:1-16 Een goede broer/zus

Genesis 4:1-16 Een goede broer/zus Genesis 4:1-16 Een goede broer/zus Broers en zussen: fijn om te hebben, maar niet altijd makkelijk. Hoe ga je als broers/zussen met elkaar om? Familieruzies zijn in ieder geval niet nieuw: in het eerste

Nadere informatie

Lucas 2:25-35 Heb je geduld?

Lucas 2:25-35 Heb je geduld? Lucas 2:25-35 Heb je geduld? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe.

Nadere informatie

Jezus kreeg de straf voor onze zonden, wij ontvangen vergeving en vrede. Jesaja 53:4-6 en 1 Petrus 2:24

Jezus kreeg de straf voor onze zonden, wij ontvangen vergeving en vrede. Jesaja 53:4-6 en 1 Petrus 2:24 Jezus kreeg de straf voor onze zonden, wij ontvangen vergeving en vrede. Jesaja 53:4-6 en 1 Petrus 2:24 Als je iets verkeerd doet, verdien je straf. Ja toch? Dat is eerlijk. Er is niemand die nooit iets

Nadere informatie

2 Petrus 1. Begin van de brief

2 Petrus 1. Begin van de brief 2 Petrus 1 Begin van de brief Petrus groet alle christenen 1 Dit is een brief van Simon Petrus, een dienaar en apostel van Jezus Christus. Aan alle mensen die zijn gaan geloven. Jullie geloof is net zo

Nadere informatie

Johannes 10,11-18 Wees herders voor elkaar in het spoor van de goede herder

Johannes 10,11-18 Wees herders voor elkaar in het spoor van de goede herder Johannes 10,11-18 Wees herders voor elkaar in het spoor van de goede herder Liturgie Voorzang - E&R 157,1.2.3 Mijn Vader dank u wel - Gez 142 Als een hert dat verlangt naar water Stil gebed Votum Zegengroet

Nadere informatie

Prediker 2:24-25 Hoe word ik gelukkig?

Prediker 2:24-25 Hoe word ik gelukkig? Prediker 2:24-25 Hoe word ik gelukkig? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo?

Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12 Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Heb een Tom, Tom gekocht Bij de ANWB winkel in Drachten Nou ja ik heb hem eigenlijk gekregen Voor mijn verjaardag

Nadere informatie

Vraag: Wat kun jij leren voor jouw gebed uit de structuur van het volmaakte gebed?

Vraag: Wat kun jij leren voor jouw gebed uit de structuur van het volmaakte gebed? ONZE VADER - dinsdag Aanhef en slot Lezen: Mattheüs 6:5-15 Deze week denk jij na over het gebed des Heeren. Jij kent dit gebed waarschijnlijk als het Onze Vader. De Heere Jezus geeft dit gebed aan Zijn

Nadere informatie

Hebreeën 11:29 Geen weg terug

Hebreeën 11:29 Geen weg terug Hebreeën 11:29 Geen weg terug De Israëlieten zijn vrij, maar hebben heimwee naar het slavenleven in Egypte. Bij de Rode Zee bevrijd God hen daarvan, zodat ze écht vrij zijn. Ook ons wil God echt vrij maken:

Nadere informatie

Prediker 2:24-25 - Hoe word ik gelukkig?

Prediker 2:24-25 - Hoe word ik gelukkig? Prediker 2:24-25 - Hoe word ik gelukkig? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint

Nadere informatie

Lucas 10:25-37 Mag Jezus jouw naaste zijn?

Lucas 10:25-37 Mag Jezus jouw naaste zijn? Lucas 10:25-37 Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint

Nadere informatie

Johannes 20:16 - Jezus leeft, en hij kent mij!

Johannes 20:16 - Jezus leeft, en hij kent mij! Johannes 20:16 - Jezus leeft, en hij kent mij! Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende

Nadere informatie

Johannes 20:16 Jezus leeft, en hij kent mij!

Johannes 20:16 Jezus leeft, en hij kent mij! Johannes 20:16 Jezus leeft, en hij kent mij! Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende

Nadere informatie

Liturgie Kom-in-de-kerk/aangepaste dienst Emmen, 14 april 2019 thema: wie is Jezus voor jou? m.m.v. De Notenkrakers

Liturgie Kom-in-de-kerk/aangepaste dienst Emmen, 14 april 2019 thema: wie is Jezus voor jou? m.m.v. De Notenkrakers Liturgie Kom-in-de-kerk/aangepaste dienst Emmen, 14 april 2019 thema: wie is Jezus voor jou? m.m.v. De Notenkrakers 1. Votum 2. Vredegroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus.

Nadere informatie

Efeziërs 2:6 - Pasen in je leven

Efeziërs 2:6 - Pasen in je leven Efeziërs 2:6 - Pasen in je leven Pasen gaat niet alleen over de opstanding van Jezus. Het mag ook Pasen zijn in je eigen leven. Volgens Paulus zijn christenen zo sterk aan Christus verbonden dat zij ook

Nadere informatie

2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus. Amen

2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus. Amen Liturgie Emmen, 13 september 2015 (buitendienst) Thema: samen onderweg (startzondag) 1. Votum 2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus. Amen 3. Zingen: Sela: breng

Nadere informatie

Johannes 13:12-17 Dienen zoals Jezus

Johannes 13:12-17 Dienen zoals Jezus Johannes 13:12-17 Dienen zoals Jezus Bij deze preek is een Samen-GROEI-en, een blad met preekverwerkingsvragen, beschikbaar. Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan

Nadere informatie

y02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus,

y02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, het is al bijna 8 april, het is al bijna Pasen. Met Pasen vieren we feest, omdat Koning Jezus de dood overwint. Onze Koning is sterker dan de

Nadere informatie

Exodus 14,8-18 Ga door op Gods weg: God zal zijn grootheid laten zien

Exodus 14,8-18 Ga door op Gods weg: God zal zijn grootheid laten zien Exodus 14,8-18 Ga door op Gods weg: God zal zijn grootheid laten zien Liturgie Voorzang: LB 294,1.2.6 Stil gebed Votum / groet Zingen: Ps 106,1.2 Wetslezing ingeleid met vanuit Romeinen 8,1-5: Leviticus

Nadere informatie

Ds. Arjan van Groos ( ) Tekst: Zondag 28 en 29 Ochtenddienst / H. Avondmaal. Broeders en zusters,

Ds. Arjan van Groos ( ) Tekst: Zondag 28 en 29 Ochtenddienst / H. Avondmaal. Broeders en zusters, Ds. Arjan van Groos (1962-2014) Tekst: Zondag 28 en 29 Ochtenddienst / H. Avondmaal Broeders en zusters, 1 Votum 2 Zegengroet 3 Zingen: Psalm 106 : 1 en 2 4 Lezing van de wet 5 Zingen: Psalm 106 : 3 en

Nadere informatie

Bijbelrooster 31 juli t/m 6 augustus Thema: Rechtvaardig door het geloof

Bijbelrooster 31 juli t/m 6 augustus Thema: Rechtvaardig door het geloof Bijbelrooster 31 juli t/m 6 augustus Thema: Rechtvaardig door het geloof Dinsdag 31 juli - Rechtvaardig voor God De rechtvaardige zal door zijn geloof leven - Habakuk 2:4b Denk je wel eens over rechtvaardigheid?

Nadere informatie

3. a. Nee. b. Ze denken dat hij in de menigte meeloopt met vrienden, bekenden of familieleden. c. Drie dagen.

3. a. Nee. b. Ze denken dat hij in de menigte meeloopt met vrienden, bekenden of familieleden. c. Drie dagen. Antwoorden Bijbelstudie 1 1. d. Van Nazareth naar Jericho = 97,5 km Van Jericho naar Jeruzalem = 24 km Totaal: 97.5 + 24 = 121,5 km e. 4,05 dagreizen 2. Derde rondje. Benadruk bij het beantwoorden van

Nadere informatie

Spreuken 10:17 Laat je terechtwijzen

Spreuken 10:17 Laat je terechtwijzen Spreuken 10:17 Laat je terechtwijzen Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint

Nadere informatie

Kinderdienst: Helden Over David en Goliath.

Kinderdienst: Helden Over David en Goliath. Kinderdienst: Helden Over David en Goliath. Voor de dienst: *Wat is dat, dat is Goliath *Trek je wapenrusting aan *Ik volg de Heer *Groot en machtig zijt Gij 387 *Van A tot Z 241 opwekking voor kids Welkom

Nadere informatie

4 Heer, u hebt aan de mensen uw regels gegeven. Zo weet ik wat ik moet doen. 5 Ik wil leven volgens uw wetten, en dat volhouden, elke dag weer.

4 Heer, u hebt aan de mensen uw regels gegeven. Zo weet ik wat ik moet doen. 5 Ik wil leven volgens uw wetten, en dat volhouden, elke dag weer. Psalmen Psalm 119 Heer, ik wil leven volgens uw wetten 1 Gelukkig zijn mensen die altijd het goede doen, die leven volgens de wet van de Heer. 2 Gelukkig zijn mensen die altijd denken aan de woorden van

Nadere informatie

Cadeautjes. Aangepaste dienst Zondag 27 november 2016 Ds. Henk Bondt

Cadeautjes. Aangepaste dienst Zondag 27 november 2016 Ds. Henk Bondt Cadeautjes Aangepaste dienst Zondag 27 november 2016 Ds. Henk Bondt Welkom Mededelingen Votum en groet Zingen: Opwekking 32 Dit is de dag, dit is de dag, die de Heer ons geeft, die de Heer ons geeft. Wees

Nadere informatie

Lucas 22,39-46 Jezus bidt

Lucas 22,39-46 Jezus bidt Lucas 22,39-46 Jezus bidt Tweede zondag van de Lijdenstijd Gezinsdienst Liturgie Lied: opwekking 489 Lied: opwekking 430 Votum / groet Lied: psalm 22:1,5 Gebed Wet Lied: E&R bundel 245: 1,2,3 Lezing: Lucas

Nadere informatie

Job 42 Job krijgt gelijk

Job 42 Job krijgt gelijk Job 42 Job krijgt gelijk Ben je wel eens brutaal? Job was brutaal geweest tegen God. Toch wordt God niet boos op hem, maar op zijn vrienden! Job krijgt gelijk, en dan komt het weer goed met hem. Van Job

Nadere informatie

Johannes 13: Dienen zoals Jezus

Johannes 13: Dienen zoals Jezus Johannes 13:12-17 - Dienen zoals Jezus Bij deze preek is een Samen-GROEI-en, een blad met preekverwerkingsvragen, beschikbaar. Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem

Nadere informatie

Jeremia 31:31-34 God verandert je hart

Jeremia 31:31-34 God verandert je hart Jeremia 31:31-34 God verandert je hart Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint

Nadere informatie

Preek over Psalm 1,1 a.2 (jeugddienst): Hoe kan ik tijd met God doorbrengen?

Preek over Psalm 1,1 a.2 (jeugddienst): Hoe kan ik tijd met God doorbrengen? Preek over Psalm 1,1 a.2 (jeugddienst): Hoe kan ik tijd met God doorbrengen? Gemeente van onze Heer Jezus Christus! Ze zitten met z'n tweeën op haar kamer: Reinier en Marloes. Ze kennen elkaar al een poosje.

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Tevredenheid 1. Tevreden over wat je hebt gedaan 8 2. Tevreden in alle omstandigheden Tevreden met weinig Tevreden met wat je hebt 14

Tevredenheid 1. Tevreden over wat je hebt gedaan 8 2. Tevreden in alle omstandigheden Tevreden met weinig Tevreden met wat je hebt 14 Inhoud Tevredenheid 1. Tevreden over wat je hebt gedaan 8 2. Tevreden in alle omstandigheden 10 3. Tevreden met weinig 12 4. Tevreden met wat je hebt 14 Angst 5. Angst voor mensen 16 6. Angst voor God

Nadere informatie

z03.12 Rinze IJbema - Zondag 3. [1] God neemt ons serieus, nu wij zelf nog.

z03.12 Rinze IJbema - Zondag 3. [1] God neemt ons serieus, nu wij zelf nog. Rinze IJbema - Zondag 3. [1] God neemt ons serieus, nu wij zelf nog. [2] Hoe heb jij dat, als je het verhaal van Adam en Eva leest? Het kán zomaar zijn dat je het leest en dat je het snapt en dat je aan

Nadere informatie

Marcus 10,13-16 Kleine en grote kinderen: iedereen is welkom bij Jezus

Marcus 10,13-16 Kleine en grote kinderen: iedereen is welkom bij Jezus Marcus 10,13-16 Kleine en grote kinderen: iedereen is welkom bij Jezus Gezinsdienst Liturgie Welkom en mededelingen Voorzang: - Gezang 132 - Opwekking 461 - Gezang 146 Stil gebed Votum / groet Zingen:

Nadere informatie

Eredienst 11 juni 2017 Voorganger: Ds. R. Vreugdenhil

Eredienst 11 juni 2017 Voorganger: Ds. R. Vreugdenhil Eredienst 11 juni 2017 Voorganger: Ds. R. Vreugdenhil Liturgie 16.30 uur Votum / zegengroet Psalm 18: 1, 8, 9 Gebed Schriftlezing Jeremia 17: 1 18 Opwekking 244 Tekstlezing Jeremia 17: 5 8 Preek Gezang

Nadere informatie

DE HERE JEZUS GAAT IN ONS LEVEN DOOR ZIJN GEEST.

DE HERE JEZUS GAAT IN ONS LEVEN DOOR ZIJN GEEST. Zondag 12 / gehouden op 9-12-2007 / p.1 DE HERE JEZUS GAAT IN ONS LEVEN DOOR ZIJN GEEST. Liturgie: (middagdienst) Votum & groet Zi: Ps. 89:1.2 Gebed Schriftlezing: Gal. 2:15-21 Zi: Gez. 91 (GKB) Preek:

Nadere informatie

1 Korintiërs 13:13 Liefde doet ertoe

1 Korintiërs 13:13 Liefde doet ertoe 1 Korintiërs 13:13 Liefde doet ertoe Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint

Nadere informatie

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL.

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL. Liefde Ik laat je nooit in de steek. Ik zal je helpen. Jij bent mijn beste vriendin. Het mooiste wat ik heb, geef ik aan jou. Ik ben verliefd... Ik heb alles voor je over. IK HOU VAN JOU! Ik bid voor je.

Nadere informatie

De tien Geboden. Tien belangrijke regels. Aangepaste dienst Zondag 17 april 2016 Ds. Henk Bondt

De tien Geboden. Tien belangrijke regels. Aangepaste dienst Zondag 17 april 2016 Ds. Henk Bondt De tien Geboden Of Tien belangrijke regels Aangepaste dienst Zondag 17 april 2016 Ds. Henk Bondt Welkom Mededelingen Votum en groet Zingen: Gezang 119: 1 en 2 De kerk van alle tijden kent slechts één vaste

Nadere informatie

Exodus 22,20-26 Niet misbruiken, maar hoop geven

Exodus 22,20-26 Niet misbruiken, maar hoop geven Exodus 22,20-26 Niet misbruiken, maar hoop geven Liturgie Welkom en evt actuele mededelingen Voorzang: - God kent jou vanaf het begin Opwekking voor kids 77 - Breng dank aan de Eeuwige Opwekking 331 -

Nadere informatie

Kolossenzen 1. Begin van de brief

Kolossenzen 1. Begin van de brief Kolossenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Kolosse 1-2 Dit is een brief van Paulus aan de christenen in de stad Kolosse. Ik ben een apostel van Jezus Christus. Dat is Gods wil. Ik schrijf

Nadere informatie

Efeziërs 1. Begin van de brief

Efeziërs 1. Begin van de brief Efeziërs 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Efeze 1 Dit is een brief van Paulus aan de christenen in de stad Efeze. Ik ben een apostel van Jezus Christus. Dat is Gods wil. Jullie horen

Nadere informatie

Johannes 20:21 Vrede brengen namens Jezus

Johannes 20:21 Vrede brengen namens Jezus Johannes 20:21 Vrede brengen namens Jezus Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint

Nadere informatie

Prediker 9:7 God danken door te genieten

Prediker 9:7 God danken door te genieten Prediker 9:7 God danken door te genieten Dankdag: een dag om stil te staan bij alles wat we van God krijgen en hem te bedanken. Maar danken, hoe doe je dat eigenlijk? Van Prediker mag je leren dat je God

Nadere informatie