Centrale Examens. Informatiebrochure over de Centrale Examens voor klas 10 mavo en klas 12 havo en vwo

Transcriptie

1 Centrale Examens Informatiebrochure over de Centrale Examens voor klas 10 mavo en klas 12 havo en vwo

2 Brochure Centrale Examens Rudolf Steiner College Binnenkort beginnen de Centrale Examens weer. Het is een tijd die voor veel examenkandidaten behoorlijke spanning oplevert. Om deze periode voor hen zo prettig mogelijk te laten verlopen, brengen we deze brochure uit waarin informatie te vinden is over de regels, afspraken en aandachtspunten rondom de Centrale Examens. We hopen hiermee zoveel mogelijk vragen en onduidelijkheden al te kunnen 1 wegnemen. Verder raden wij de examenleerlingen aan om zelf ook informatie over de Centrale Examens te verzamelen. Je kunt bij de onderstaande websites ook terecht: mijneindexamen.nl (is ook een app van) examenblad.nl laks.nl eindexamen.nu/ Mocht je toch nog vragen hebben, dan horen wij die graag. Rik Zwaanswijk, examencoördinator klas 12, rzwaanswijk@rscollege.nl Victor de Weerd, examencoördinator klas 10, vdeweerd@rscollege.nl 1 Een juridische kanttekening: in deze brochure proberen we de zaken helder uiteen te zetten. Omdat sommige zaken nogal technisch van aard zijn, is het niet ondenkbaar dat er een verschil in interpretatie ontstaat als je deze brochure naast officiële regelingen legt. Mocht dat het geval zijn, is het altijd zo dat de officiële regeling rechtsgeldig is. Deze brochure kan druk- of typefouten bevatten, ook al doen we natuurlijk alles om dat te voorkomen.

3 Algemene regels en afspraken Plaats: De examens vinden plaats in het gymlokaal op school, in het ICT-lokaal of (uitzonderlijk) in de kleine zaal op de Belgiëlaan. Op de tafeltjes staan naambordjes van de examenkandidaten. De plaats waar je in de zaal zit kan per examen veranderen. Leerlingen die een sterke voorkeur hebben voor een bepaalde plaats in de zaal moeten dat bij de examencoördinator aanvragen. Leerlingen die het recht hebben gebruik te maken van de daisyspeler en/of de computer tijdens de examens, maken de examens ook in het gymlokaal of soms in het ICT-lokaal. Kijk daarom goed op de lijst die op het prikbord hangt waar je verwacht wordt. Tijdstip: Zorg ervoor dat je ruim voor het begin van de examens aanwezig bent (ongeveer een half uur en minimaal een kwartier voor aanvang). Bij het eerste examen dienen alle leerlingen minimaal een half uur voor de aanvangstijd van het examen aanwezig te zijn. Wat neem je wel en wat neem je niet mee in het lokaal? Je mag in het lokaal waar het examen wordt afgenomen geen jassen, tassen, horloges en mobiele telefoons meenemen. Mobiele telefoons en horloges kunnen ter bewaring worden ingeleverd bij de achterwacht (zorg er altijd voor dat je telefoon uitstaat tijdens het examen, ook al ligt die bij de achterwacht of in je jas/tas). Na het examen haal je je mobiel en/of horloge weer op bij de achterwacht of in sommige gevallen bij de receptie. Uiteraard kun je je mobiele telefoon en horloge ook thuis laten. Je hebt zelf de verantwoordelijkheid om een woordenboek te hebben. De school stelt de woordenboeken wel ter beschikking, maar is er niet voor verantwoordelijk. Het meenemen van andere dan toegestane boeken, tabellen en andere hulpmiddelen is verboden. Het plakken van gekleurde stickers om het opzoeken te vergemakkelijken is ook niet toegestaan. Het is niet toegestaan om papier mee te nemen in het lokaal waar het examen plaatsvindt. Je krijgt ter plekke kladpapier. Wel mag je eten en/of drinken meenemen. Let er op dat het eten en drinken niet voor storend geluid zorgt. Zo is bijvoorbeeld chips niet toegestaan. Wanneer je een blikje frisdrank wilt gebruiken, open het blikje dan alvast voor het examen begint. Voor leerlingen die tijdens de examens werken met computers is wat betreft het drinken alleen een flesje water toegestaan. Wat betreft het eten zijn alleen niet

4 plakkende of kruimels gevende etenswaren toegestaan. Het is niet handig om hakken (of ander lawaai makend schoeisel) te dragen tijdens het examen. Wanneer je namelijk naar het toilet moet, kunnen die geluidsoverlast veroorzaken voor andere kandidaten. In de gymzaal kan het fris aanvoelen. Het valt daarom aan te raden ook een warme trui mee te nemen. De school zorgt voor oordopjes voor alle examenkandidaten. Belangrijk is wel om van tevoren te testen of je prettig werkt met oordopjes in. Het kan zijn dat je vooraf aan het examen gevraagd wordt om een stoel te halen uit een lokaal. Dit voorkomt dat je op een onprettig klapstoeltje moet zitten. Het is dus echter wel belangrijk om ruim op tijd te komen. Te laat voor een examen! Wat nu? Wanneer je te laat komt, mag je tot uiterlijk een half uur na het begin van de zitting worden toegelaten. Je moet het werk wel inleveren op het tijdstip dat voor de andere kandidaten geldt en je krijgt dus geen extra tijd. Kom je meer dan een half uur na aanvang van de zitting aan, dan mag je niet meer deelnemen aan de betreffende zitting. Bij een geldige reden, ter beoordeling van de examenleiding (examencoördinator en schoolleiding), kun je verwezen worden naar het tweede tijdvak voor het betreffende vak. Afwezig bij een examen! Wat nu? In uitzonderlijke gevallen kan het voorkomen dat je als examenkandidaat opeens niet bij het examen aanwezig kunt zijn. In dat geval is het van belang om zo snel mogelijk telefonisch contact op te zoeken met de school (telefoonnummer ) en de situatie uit te leggen. De examencoördinator hoort de reden van de afwezigheid aan en zal die bespreken met de schoolleiding. Wanneer er besloten wordt dat het een geldige reden is, dan krijg je de gelegenheid dat examen te doen in het tweede of derde tijdvak. Spieken en andere vormen van fraude Examenkandidaten die tijdens (of na) de zittingen van de Centrale Examens worden betrapt op het gebruik van spiekbriefjes of iedere andere vorm van fraude zullen door de de examenleiding worden bestraft. Afhankelijk van de ernst van de fraude kunnen er verschillende maatregelen getroffen worden. Mogelijke maatregelen zijn: Het toekennen van het cijfer 1,0 voor een onderdeel van het Centraal Examen (CE). Het ongeldig verklaren van één of meer onderdelen van het reeds afgelegde deel van het CE. Het ontzeggen van de deelname of de verdere deelname aan één of meer zittingen van het CE.

5 Het bepalen dat het diploma en de cijferlijst slechts kunnen worden uitgereikt na een hernieuwd examen in door de examenleiding aan te wijzen onderdelen. De kandidaat legt het examen af in het volgend tijdvak van het CE of ten overstaan van de staatscommissie (=derde tijdvak). De examens beginnen! Bij het begin van de examens is altijd een examencoördinator aanwezig die controleert of alles volgens plan verloopt. Voordat de examens worden uitgepakt, wordt de informatie die op het pakket staat door de surveillant hardop uitgesproken tegenover de kandidaten en wordt gecontroleerd of de informatie correct is. Na het openen van de enveloppen met de opgaven is het verboden enige mededeling te doen of inlichtingen te geven aan de kandidaten, behalve als er een fout in de opgaven zit, die door de College voor Toetsen en Examens (CvTE) schriftelijk aan de school is doorgegeven. Met niet-gemelde fouten in de opgaven wordt bij de correctie rekening gehouden. Tijdens het examen worden hierover geen mededelingen gedaan. Regels bij het schrijven Je vermeldt linksboven op het papier jouw examennummer (staat op het bordje op je tafel). Verder vul je je voor- en achternaam in. Kandidaten die het recht hebben om op de computer werken wordt aangeraden de functie kop- en voettekst te gebruiken om ervoor te zorgen dat elke pagina over deze gegevens beschikt. Het is handig als je dit van tevoren oefent... (in Word zit het onder invoegen, kop- en voettekst, na het invullen klik je op sluiten). Voor alle examens met open vragen geldt: er wordt niet met potlood gewerkt, behalve bij tekeningen en grafieken. Het gebruik van correctievloeistof is niet toegestaan. Wanneer je iets verkeerd hebt opgeschreven, dan streep je dat heel duidelijk door. Bij sommige vakken kunnen speciale antwoordbladen van het CITO worden gebruikt. Eventuele, specifiek daarbij behorende faciliteiten worden door de school verstrekt. Je mag geen blaadjes op de grond leggen. Ook niet het gele kladpapier dat je bij elk examen kunt gebruiken.

6 De examenzaal verlaten Zonder toestemming van een surveillant mag je het examenlokaal niet verlaten. Toiletbezoek is alleen mogelijk onder geleide van een surveillant. Je steekt dan een hand op, ook wanneer je klaar bent met je examen. Je moet ten minste één klokuur in het examenlokaal aanwezig blijven. Daarna mag je tot een kwartier voor het einde van de zitting het lokaal verlaten. Wanneer je klaar bent: - Nummer de antwoordbladen en geef op het laatste blad aan dat het dus het laatste is. (Dus bijvoorbeeld: blad 8 van 8) - Controleer of op ieder antwoordblad je naam en examennummer staat. - Lever al je antwoordbladen in bij de surveillant. Controleer of je alles hebt ingeleverd! Het einde van een examenzitting Een kwartier voor het einde van de zitting kondigt een surveillant aan dat een zitting de eindtijd nadert. Vanaf dat moment wordt er geen werk meer ingeleverd en blijft iedereen aanwezig tot het einde van de zitting. Zijn er veel kandidaten die tot de eindtijd werken, dan kan het inleveren enige tijd nemen. Je wordt door de surveillant naar voren geroepen. In deze tijd is spreken nog steeds niet toegestaan. Extra tijd Kandidaten die op grond van een dyslexieverklaring of een andere erkende medische oorzaak recht op extra tijd, hebben per zitting (ongeacht de duur) een half uur langer om hun examen te maken. Het nakijken van het examenwerk Je kunt zelf direct na je examen via het internet het correctievoorschrift opzoeken en inschatten of je het examen wel of niet goed hebt gedaan. Het is toegestaan een kladversie met je antwoorden mee naar huis te nemen. Ook de examenopgaven mag je houden. Inhoudelijke klachten over de examens kun je kwijt bij het LAKS (laks.nl). Klachten over de faciliteiten bij de examens kun je kwijt bij de examencoördinatoren. Het ingeleverde werk wordt beoordeeld door twee correctoren. Eerste corrector is de examinator van het betreffende vak (je docent hier op school dus), de tweede corrector is een vakcollega van een andere school. Na overleg tussen de eerste en de tweede corrector wordt de score voor het CE vastgesteld.

7 Geheimhouding resultaten Centraal Examen De docent houdt de score die is behaald door de examenkandidaat geheim tot de vastgestelde datum en tijd van de bekendmaking. Mededeling resultaten Centraal Examens Op woensdag 12 juni wordt de normering bekend en kunnen de definitieve eindcijfers worden bepaald van de mavo-, havo- en vwo-leerlingen. De examenleiding stelt uit alle eindcijfers van de vakken waarin de kandidaat examen heeft gedaan, een zodanige lijst op, dat de vermelde vakken een eindexamen vormen zoals bedoeld in het examenbesluit. Wanneer alles is gecontroleerd, zullen de kandidaten tussen 14u00 en 16u00 worden gebeld door hun mentor met het bericht dat ze geslaagd of gezakt zijn, dan wel een herkansing moeten doen. De dag na de uitslag mogen alle examenkandidaten hun voorlopige cijferlijst ophalen. Sommige leerlingen hebben dat namelijk nodig voor hun vervolgopleiding. In de dagen daarna is het niet meer mogelijk om een voorlopige cijferlijst op te halen. Je zult dan moeten wachten tot je definitieve cijferlijst die je uitgereikt krijgt bij je diploma. Op vrijdag 28 juni worden de uitslagen van de herexamens bekend gemaakt. Dit zal in de loop van de ochtend gebeuren. Gezakt of herexamen Wanneer je te horen hebt gekregen dat je bent gezakt of een herexamen moet doen, dan word je uitgenodigd om op donderdag 13 juni naar school te komen. Je ontmoet dan de andere kandidaten die in hetzelfde schuitje zitten en je kunt de praktische dingen regelen die gedaan moeten worden. In het 5e uur kun je ook de docent spreken van het vak waarin je herexamen wilt doen. Bovendien kun je een afspraak maken met de decaan, je examens inzien en een herexamen aanvragen. Op de maandag daarna (17 juni) begint het tweede tijdvak en moet je al je herexamen doen! Herexamens Kandidaten mogen voor één vak een herexamen aanvragen, ook als je al geslaagd bent. De aanvraag voor een herexamen geschiedt per bij de examencoördinator: uiterlijk voor 13u00 op vrijdag 14 juni. Je krijgt een bevestiging per (krijg je die niet, moet je daar zelf dus achteraan gaan). Het hoogste cijfer van het examen of het herexamen telt. Je kunt met het herexamen dus niet je eerdere betere cijfer teniet doen. Herexamen in een vak is pas mogelijk nadat het volledige examen is afgelegd. Als een kandidaat in het eerste tijdvak één of meer zittingen heeft gemist, kan pas in het derde tijdvak eventueel deelname aan een herexamen plaatsvinden.

8 De niet-geslaagde kandidaat die niet voldoet aan de voorwaarden voor toelating tot het herexamen, of die van zijn recht op herexamen geen gebruik maakt, is definitief afgewezen. Informatiebijeenkomst voor (mogelijk) gezakten. Op donderdag 20 Juni 2019 zal er op school een bijeenkomst georganiseerd worden voor de (mogelijk) gezakten. Naast informatie over het VAVO, zal de decaan direct de aanmelding voor het NOVA College verzorgen. Het is daar rond deze tijd erg druk en dus is het tijdig regelen van een intakegesprek, prettig. Ook zal er op deze bijeenkomst informatie verstrekt worden over de andere mogelijkheden om een diploma te halen. Naast deze informatiebijeenkomst is de decaan altijd op school bereikbaar voor vragen. Uitgestelde examens Indien een kandidaat verhinderd is deel te nemen aan een zitting van het CE kan deze in aanmerking komen voor deelname aan een uitgesteld examen. Hierbij dient gebruik gemaakt te worden van de eerste gelegenheid die zich voordoet. Hiertoe zijn in het tweede tijdvak twee zittingen beschikbaar. Van het examen in het derde termijn bestaat een volledig rooster; het wordt afgenomen door de staatsexamencommissie. In twee gevallen kan worden verwezen naar het derde tijdvak: 1. Wanneer een kandidaat is toegelaten tot het herexamen (tweede tijdvak) en om een geldige reden verhinderd is om deel te nemen. 2. Indien na de uitslag van het uitgesteld examen de kandidaat besluit tot deelname aan een herexamen. Inzien van je gemaakte examens Het werk van het CE wordt bewaard tot tenminste 6 maanden na afloop van het eindexamen, ter inzage van belanghebbenden.

9 Regels en Afspraken behorende bij klas 10 Mavo Rooster Zie bijlage 1. Kandidaten die op de faciliteitenlijst staan, hebben recht op extra faciliteiten. Afhankelijk van het individu kan het een half uur extra tijd zijn of het gebruiken van een laptop/computer tijdens de examens. Bij de informatiebijeenkomst wordt je gevraagd of je akkoord gaat met de op de faciliteitenlijst genoemde hulpmiddelen. Die lijst is dan definitief. Bepalen van de eindcijfers Het eindcijfer per vak waarin een Centraal Examen wordt afgelegd, wordt verkregen uit het rekenkundig gemiddelde van het SE-cijfer en het (eveneens tot op één decimaal vastgestelde) CE-cijfer. Is dat gemiddelde niet een geheel getal, dan worden de decimalen, indien deze 50 of meer bedragen naar boven afgerond, en in de overige gevallen naar beneden. Rekenvoorbeeld (expres nare situatie gekozen): SE 5,4 CE 5,5 Samen gemiddeld: 5,45 = eindcijfer 5 De slaag/zakregeling: Je bent geslaagd als: - al je eindcijfers 6 of hoger zijn - al je cijfers gehaald bij je Centraal Examen gemiddeld een 5,5 zijn (dus met een gemiddelde van 5,49 ben je gezakt) - je voor het vak Nederlands minimaal een eindcijfer 5 hebt gehaald. - je ten hoogste één 5 hebt en al je andere eindcijfers 6 of hoger zijn - je ten hoogste één 4 hebt en al je andere eindcijfers 6 of hoger en ten minste één 7 of hoger - je voor twee vakken een 5 hebt en al je andere eindcijfers 6 of hoger en ten minste één 7 of hoger. èn - je voor de vakken lichamelijke opvoeding en het kunstvak uit het gemeenschappelijke deel (kv1) en het profielwerkstuk de kwalificatie 'voldoende' of 'goed' hebt behaald.

10 - je de rekentoets hebt gemaakt (het resultaat is niet relevant voor het diploma, je moet alleen een keer een poging hebben gedaan) Je doet weliswaar geen centraal examen maatschappijleer 1, maar het telt wel mee in de uitslagregeling! Als je dus een compensatie-7 nodig hebt, mag die bij het vak maatschappijleer 1 staan. En als je een 3 haalt voor maatschappijleer 1, ben je gezakt. Goed om te weten is dat je op het Rudolf Steiner College standaard 7 examenvakken volgt, in plaats van de verplichte 6. De bovenstaande regeling betreft dus de situatie van 6 examenvakken. Ook na het examen mag je nog een zevende vak laten vallen, niet elk vak mag echter afvallen. Van de mogelijke Profielvakken moet er 1 sowieso in het vakkenpakket blijven (je kan geen vak laten vallen die staan in de kolom verplichte vakken). Alleen als de beide mogelijke profielvakken op de cijferlijst kunnen blijven, mag er uit de laatste kolom één vak vervallen. Profiel Verplichte (algemene of profiel-) vakken Mogelijke profielvakken Overige examenvakken Zorg en Welzijn Nederlands, Engels, Biologie Wiskunde, Aardrijkskunde, Geschiedenis Frans/Duits, Beeldend/Muziek/ Drama Economie Nederlands, Engels, Economie Wiskunde, Frans/Duits, Geschiedenis Aardrijkskunde, Beeldend/Muziek/ Drama Landbouw Techniek Nederlands, Engels, Wiskunde Nederlands, Engels, Wiskunde, Nask 1 Biologie, Nask 1 Nask 2, Beeldend/Muziek/ Drama Biologie, Nask 2, Beeldend/Muziek/ Drama Als er zich bij de gecombineerde sector Landbouw/Techniek een onoverkomelijk probleem voordoet bij Nask 1 kan men toch slagen met de sector Zorg en Welzijn (of Landbouw).

11 Regels en Afspraken behorende bij klas 12 Rooster Zie bijlage 2. Extra faciliteiten Kandidaten die op de faciliteitenlijst staan, hebben recht op extra faciliteiten. Afhankelijk van het individu kan het een half uur extra tijd zijn of het gebruiken van een laptop tijdens de examens. Bij de informatiebijeenkomst wordt je gevraagd of je akkoord gaat met de op de faciliteitenlijst genoemde hulpmiddelen. Die lijst is dan definitief. Hulpmiddelen bij de examens Zie bijlage 4. Let op: Het geheugen van de grafische rekenmachine dient te zijn geblokkeerd door een examenstand, dan wel te zijn gewist door een reset van de gehele machine. Mogelijk dat dit voorafgaand aan het examen door de surveillant uit voorzorg wordt gedaan. Bepalen van de eindcijfers Het eindcijfer per vak waarin een Centraal Examen wordt afgelegd, wordt verkregen uit het rekenkundig gemiddelde van het SE-cijfer en het (eveneens tot op één decimaal vastgestelde) CE-cijfer. Is dat gemiddelde niet een geheel getal, dan worden de decimalen, indien deze 50 of meer bedragen naar boven afgerond, en in de overige gevallen naar beneden. Rekenvoorbeeld (expres nare situatie gekozen): SE 5,4 CE 5,5 Samen gemiddeld: 5,45 = eindcijfer 5 Bij het combinatiecijfer worden alle afzonderlijke onderliggende cijfers afgerond op een geheel getal en wordt vervolgens het gemiddelde berekend. Dit gemiddelde wordt opnieuw afgerond op een heel getal. Rekenvoorbeeld (expres nare situatie gekozen): ANW 5,4 = 5 Maatschappijleer 6,4 = 6 Profielwerkstuk (=eindwerkstuk) 5 = 5 Combinatiercijfer: geeft eindcijfer 5

12 Slaag/zakregeling Een kandidaat is geslaagd voor het havo als: alle eindcijfers 6 of hoger zijn, of er 1x5 is behaald en voor de overige vakken een 6 of hoger, of er 1x4 of 2x5 of 1x5 en 1x4 is behaald en voor de overige vakken een 6 of hoger, waarbij het gemiddelde tenminste 6,0 is. Daarnaast moet aan de volgende eisen zijn voldaan: De resultaten van het CE moeten gemiddeld boven de 5,5 liggen. Je mag voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde maar 1 eindcijfer 5 hebben. De eindcijfers van de andere vakken moeten dan in ieder geval 6 of hoger zijn. LO moet zijn beoordeeld als voldoende of goed. Voor een havo-leerling moet de rekentoets zijn afgenomen. Een kandidaat is geslaagd voor het vwo als: alle eindcijfers 6 of hoger zijn, of er 1x5 is behaald en voor de overige vakken een 6 of hoger, of er 1x4 of 2x5 of 1x5 en 1x4 is behaald en voor de overige vakken een 6 of hoger, waarbij het gemiddelde tenminste 6,0 is. Daarnaast moet aan de volgende eisen zijn voldaan: De resultaten van het CE moeten gemiddeld boven de 5,5 liggen. Je mag voor de kernvakken Nederlands, Engels, wiskunde en de rekentoets maar 1 eindcijfer 5 hebben. De eindcijfers van de andere kernvakken moeten dan in ieder geval 6 of hoger zijn. Een eindcijfer lager dan een 5 is voor deze vakken sowieso niet toegestaan. CKV en LO moeten zijn beoordeeld als voldoende of goed. Voor een vwo-leerling moet de rekentoets zijn afgenomen.

13 Bijlage 1: Rooster Eerste Tijdvak vmbo-t (Mavo) CE-rooster MAVO Donderdag 9 mei : Biologie Vrijdag 10 mei : Drama : Nederlands Maandag 13 mei : Duits : Economie Dinsdag 14 mei : Geschiedenis : Nask 1 Woensdag 15 mei : Aardrijkskunde : Frans Donderdag 16 mei : Muziek : Wiskunde Vrijdag 17 mei : Engels Maandag 20 mei : Nask2 Dinsdag 21 mei : (Beeldend) Tekenen

14 Bijlage 2: Rooster Eerste Tijdvak Havo en Vwo CE-rooster HAVO Donderdag 9 mei : filosofie : wiskunde A, B Vrijdag 10 mei : Duits CE-rooster VWO Donderdag 9 mei : scheikunde Vrijdag 10 mei : Nederlands Maandag 13 mei : geschiedenis : natuurkunde Dinsdag 14 mei : Engels Woensdag 15 mei : maatschappijwetenschappen : Frans Maandag 13 mei : geschiedenis : biologie Dinsdag 14 mei : Duits : economie Woensdag 15 mei : kunst (algemeen) : Engels Donderdag 16 mei : Nederlands Vrijdag 17 mei : biologie Maandag 20 mei : kunst (algemeen) : economie Vrijdag 17 mei : aardrijkskunde : natuurkunde Maandag 20 mei : filosofie : wiskunde A, B, C Dinsdag 21 mei : aardrijkskunde : scheikunde Woensdag 22 mei : maatschappijwetenschappen : Frans

15 Bijlage 3: Toegestane hulpmiddelen vmbo 2019 Bij alle vakken : Schrijfmateriaal incl millimeterpapier tekenpotlood blauw en rood kleurpotlood liniaal met millimeterverdeling passer geometrische driehoek vlakgum elektronisch rekenapparaat Woordenboek Nederlands: Het woordenboek kan een natuurlijk en vanzelfsprekend hulpmiddel zijn dat de kandidaat zekerheid verschaft bij een enkel woord; het kan ook leiden tot bijvoorbeeld tijdnood als een kandidaat zekerheidshalve te veel woorden opzoekt. Bij vakspecifieke termen kan het woordenboek ook aanleiding geven tot verwarring. Een voorbeeld: eentonigheid heeft in het vak muziek een betekenis die niet strookt met de beschrijving in een woordenboek. In situaties zoals het voorbeeld bij het vak muziek is de vakinhoudelijke omschrijving de geldige; voor een inhoudelijk afwijkende omschrijving worden geen punten toegekend, ook niet als de kandidaat deze omschrijving letterlijk aan het woordenboek heeft ontleend. Waar de spelling van het Nederlands wordt beoordeeld, zijn alleen schrijfwijzen volgens de huidige officiële spellingsregels toegestaan. Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Spellingscontrole op de computer is echter wel toegestaan. Bij Nederlands en Engels is een voorbeeld briefsjabloon toegestaan. Bij de moderne vreemde talen is een woordenboek naar én een woordenboek vanuit de moderne vreemde taal toegestaan, in één band of in twee afzonderlijke delen. Bij wiskunde is een windroos toegestaan en roosterpapier in cm2 Bij Nask1 en Nask2 is het volgende boek toegestaan: BINAS vmbo-kgt, informatieboek voor nask 1 en nask 2 (2e editie, ISBN

16 Bijlage 4: Hulpmiddelen havo en vwo Basispakket Het standaard basispakket bij alle centrale examens bevat: - schrijfmateriaal inclusief millimeterpapier - tekenpotlood - blauw en rood kleurpotlood - liniaal met millimeterverdeling - passer - geometrische driehoek - vlakgum - rekenapparaat zie 4 2. Woordenboek Nederlands bij alle schriftelijke examens Een eendelig verklarend woordenboek Nederlands is toegestaan bij alle schriftelijke examens. In plaats van het eendelig woordenboek Nederlands mag ook gebruikgemaakt worden van een woordenboek van Nederlands naar een vreemde taal (bijvoorbeeld naar de thuistaal van de kandidaat). Bij vakspecifieke termen kan het woordenboek aanleiding geven tot verwarring. Een voorbeeld: eentonigheid heeft in het vak muziek een betekenis die niet strookt met de beschrijving in een woordenboek. In situaties zoals het gegeven muziekvoorbeeld is de vakinhoudelijke omschrijving de geldige. Voor een inhoudelijk afwijkende omschrijving worden geen punten toegekend, ook niet als de kandidaat deze omschrijving letterlijk aan het woordenboek heeft ontleend. 3. Woordenboek bij de moderne vreemde talen Bij de moderne vreemde talen is een woordenboek doeltaal thuistaal en thuistaal doeltaal *) toegestaan. Bij centrale examens met schrijfvaardigheid kan een woordenboek thuistaal - doeltaal de kandidaat behulpzaam zijn. Bij centrale examens zonder schrijfvaardigheid is een woordenboek thuistaal - doeltaal niet zinvol maar ook niet verboden. Een woordenboek doeltaal - thuistaal en thuistaal - doeltaal in één band is dus toegestaan. Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Bij het vak Engels mag het bevoegd gezag toestemming geven om een woordenboek Engels-Engels te gebruiken naast een tweetalig woordenboek. *) Voor de meeste leerlingen is Nederlands de thuistaal. Bij de centraal examens Frans is dus een woordenboek Frans Nederlands toegestaan.

17 4. Rekenapparaten 4.1 Rekenmachine met basisbewerkingen. Bij de vakken zonder grafische rekenmachine is een rekenmachine met basisbewerkingen voldoende. Niet toegestaan echter zijn rekenmachines met basisbewerkingen die: a. op het lichtnet aangesloten moeten worden b. tijdens het examen opgeladen moeten worden c. geluidsoverlast bezorgen d. zijn voorzien van een schrijfrol, alarminstallatie, dan wel zend- en/of ontvangstmogelijkheden e. alfanumeriek zijn f. grafieken kunnen weergeven in het afleesvenster 4.2 Grafische rekenmachine Types toegestane grafische rekenmachines: Casio: - fx-9860gii(sd) met examenstand: OS 2.07 en hoger; - fx-cg20 met examenstand: OS 2.01 en hoger; - fx-cg50. Hewlett Packard: - HP Prime mits in de examenstand de volgende instellingen zijn gerealiseerd: De time-out is ingesteld op 4 uur. Het geheugen is gewist. De knipperende LED staat aan. Gebruikerstoepassingen zijn uitgeschakeld. CAS is uitgeschakeld. Opmerkingen en programma s zijn gewist en onbereikbaar gemaakt. Nieuwe opmerkingen en programma s aanmaken is geblokkeerd. Wij spreken daarbij de eis uit dat de examenstand wordt ingesteld door de examinator, aangezien de controle óf de machine in examenstand staat wel kan worden uitgevoerd zonder de leerling te storen maar niet of de machine in de juiste examenstand staat. Texas Instruments: - TI-84 Plus T vanaf versie OS 5.1, de basisversie met LED lampje; - TI-84 Plus CE-T vanaf versie OS 5.1.5; - TI-Nspire CX (alleen de versie zonder CAS) vanaf versie OS

18 Oudere types, ook die eerder wel waren toegestaan, zijn NIET meer toegestaan. Algemeen Alleen wanneer (op basis van de syllabus van een vak) de grafische rekenmachine noodzakelijk blijkt wordt de grafische rekenmachine toegestaan. De enige vakken waar de grafische rekenmachine dientengevolge nog is toegestaan, zijn wiskunde A, B en C. Een grafische rekenmachine is op het centraal examen alleen toegestaan als het geheugen van de grafische rekenmachine is geblokkeerd door een examenstand. Dat houdt onder meer in dat applicaties, programma's en (tekst)bestanden niet benaderbaar of bruikbaar zijn en dat een eventuele CAS-functionaliteit niet beschikbaar is. Het moet direct zichtbaar zijn of een machine in examenstand staat. Dit moet op ieder moment tijdens het examen te controleren zijn zonder de kandidaat te storen. Verder geldt het volgende: a. een grafische rekenmachine mag tijdens het examen niet op het lichtnet worden aangesloten of met andere apparatuur worden verbonden. b. Het is een kandidaat niet toegestaan tijdens het examen gebruik te maken van de grafische rekenmachine van een andere kandidaat. c. Het is niet toegestaan dat de kandidaat tegelijkertijd de beschikking heeft over twee (grafische) rekenmachines. 5. Informatieboeken natuurwetenschappelijke vakken In 2019 is zowel voor havo als voor vwo bij de vakken biologie, natuurkunde en scheikunde naast Binas 6e editie ook ScienceData toegestaan. Een kandidaat mag één van beide gebruiken. Wij raden gebruikers aan kennis te nemen van de errata bij Binas op de website van Noordhoff Uitgevers en bij ScienceData op de website van Uitgeverij Walvaboek. Het is toegestaan deze fouten in het betreffende informatieboek te verbeteren. Andere wijzigingen mogen niet in het informatieboek worden aangebracht. Dat geldt ook voor het aanbrengen van (al dan niet beschreven) plakkertjes. 6. Computer Bij alle schriftelijke examens is de computer toegestaan als schrijfgerei. De school kan dat toestaan voor alle kandidaten. De school kan het ook toestaan voor speciale groepen kandidaten, bijvoorbeeld de dyslectische kandidaten. De spellingcontrole mag zonder meer worden gebruikt bij centrale examens waarbij de spelling niet wordt beoordeeld. Als de computer als schrijfgerei wordt ingezet bij de centrale examens Nederlands vwo en havo dient de spellingcontrole bij niet-dyslectische kandidaten uitgeschakeld te zijn. Aan kandidaten met een deskundigenverklaring omtrent dyslexie volgens artikel 55 van het Eindexamenbesluit VO, mag het gebruik van spellingcontrole wel

19 worden toegestaan. Als de computer als schrijfgerei wordt gebruikt is het van belang dat kandidaten geen toegang hebben tot verboden hulpmiddelen (zoals een digitale atlas of een digitaal woordenboek), en moet ook o.m. de opslag (bijvoorbeeld uitprinten) worden geregeld. Bovenstaande regels gelden ook (bij de centrale examens waarbij spelling wordt beoordeeld) indien een kandidaat van de tekstverwerker gebruik maakt vanwege zijn beperking. Ook dan dient de spellingcontrole te worden uitgeschakeld. Dit geldt voor kandidaten met een visuele of fysieke beperking. Aan kandidaten met een dyslexieverklaring mag het gebruik van spellingcontrole wel worden toegestaan. De correctoren moeten de aftrekregels voor spellingfouten ook toepassen bij leerlingen die met spellingcontrole hebben gewerkt. Bij elke inzet van de computer geldt tevens onverkort de lijst van toegestane hulpmiddelen. Met andere woorden: ook naast een computerexamen of voor een kandidaat die schrijft op de computer, is o.m. een (papieren) woordenboek toegestaan.