Praktische opdracht Biologie IVF / ICSI

Transcriptie

1 Praktische opdracht Biologie IVF / ICSI Praktische-opdracht door een scholier 1669 woorden 30 november ,7 16 keer beoordeeld Vak Biologie ivf 2 voordelen. Het aantal afwijkingen bij kinderen die geboren zijn met behulp van IVF/ICSI is niet groter dan normaal. Het hormoon HMG(dat dient om een gelijkmatige eicelrijping van meerdere eicellen tegelijk te doen plaatsvinden) wordt nu zo'n 25 jaar gebruikt en daarvan zijn tot nu toe geen negatieve effecten bekend. In-vitrofertilisatie is tegelijk een lichte en een zware behandeling. Lichamelijk valt alles redelijk mee: IVF bestaat uit een aaneenschakeling van kleine, weinig risico inhoudende ingrepen die doorgaans pijnloos verlopen. De mogelijke bijwerkingen van de geneesmiddelen zijn beperkt, en zeker niet bedreigend. De IVFbehandeling is bovendien helemaal ambulant. Normaal gesproken hoeft u geen enkele nacht in het Academisch Ziekenhuis door te brengen. 2 nadelen. Miskraam en buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Bij de onderzochte vrouwen blijkt een miskraam (abortus) vaker voor te komen dan bij vrouwen die zwanger worden na een natuurlijke conceptie. Ook wordt vaker een buitenbaarmoederlijke zwangerschap (EUG) gezien. In het proefschrift wordt als verklaring hiervoor gegeven dat vrouwen die zwanger worden na een IVF-procedure over het algemeen ouder zijn dan vrouwen die langs natuurlijke weg zwanger worden. Met het ouder worden neemt de kans op een miskraam toe. Maar de toename van het aantal miskramen in de IVF-groep kan maar ten dele verklaard worden door de hogere leeftijd van de vrouw. Ook de toename van EUG bij de IVF-groep kan voor een deel verklaard worden door het feit dat er bij een aantal vrouwen die IVF doen sprake is van afwijkingen aan de eileiders. Dit laatste verhoogt de kans op een EUG. Meerdere eitjes. Maar de toename van abortus en EUG wordt ook in verband gebracht met de procedure van de IVF zelf, zoals het streven meerdere eitjes te laten rijpen en de terugplaatsingtechniek. Ook komen tweelingzwangerschappen vaker voor na een IVF-procedure. Dit kan bijna geheel verklaard worden door het beleid om maximaal twee embryo`s terug te plaatsen. In sommige gevallen houdt een van de twee Pagina 1 van 5

2 embryo`s op met groeien, wat tot het fenomeen `vanishing twin` leidt. Bloedverlies tijdens de zwangerschap, een lager geboortegewicht en meer vroeggeboorten kwamen vaker voor in de IVFpopulatie. Betekenis afkorting van de techniek. Wat is IVF, oftewel in-vitro fertilisatie? In-vitro fertilisatie (IVF) betekent letterlijk bevruchting (fertilisatie) in glas (in vitro). De behandeling wordt ook wel reageerbuisbevruchting genoemd. Hierbij vindt de bevruchting in het laboratorium plaats, waarbij de bevruchte eicel in de baarmoeder wordt geplaatst om een zwangerschap tot stand te brengen. Doelgroep. Wanneer IVF? Meestal wordt een IVF-behandeling uitgevoerd als andere pogingen om zwanger te worden niet tot het gewenste resultaat hebben geleid. Er kan dan sprake zijn van niet functionerende eileiders, van ernstige endometriose, van hormonale stoornissen of van verminderde zaadkwaliteit. Ook wordt IVF toegepast bij onverklaarde verminderde vruchtbaarheid. Landelijk gezien is bijna 30 procent van alle gestarte IVFbehandelingen succesvol. De behandeling wordt toegepast bij afgesloten eileiders, ernstige mate van endometriose en verminderde vruchtbaarheid van de man. Bij een IVF-behandeling worden verschillende medicijnen volgens een bepaald schema gebruikt. Er zijn vier stadia van hormoongebruik te onderscheiden. Follikel stimulerende hormonen. Bij IVF worden de eierstokken (ovaria) door hormonen aangezet om meerdere eitjes tot ontwikkeling te brengen. Dit zijn zogeheten follikel stimulerende hormonen (FSH). Om te voorkomen dat de hormonen die de vrouw zelf produceert dit proces beïnvloeden, dient men andere medicijnen toe. Deze zogenoemde GnRH-analogen onderdrukken de eigen FSH-productie van de vrouw. Ook zorgen zij er voor dat de vrouw geen spontane eisprong krijgt tijdens de behandeling. Tijdstip toediening. In het algemeen geeft men dagelijks een dosis van het analoog. Dit kan langdurig zijn, wat wil zeggen vanaf enkele weken voor het begin van de daadwerkelijke stimulatie van de eierstokken. Of kort, vanaf de dag van de stimulatie. Ook tijdens het stimuleren gaat het gebruik van het analoog door. De vrouw zal dan geen natuurlijke eisprong krijgen tijdens de IVF-cyclus. Stimulatie eierstokken. In de maand waarin de IVF-behandeling zal plaatsvinden, komt de vrouw in het begin van haar Pagina 2 van 5

3 menstruatie op de polikliniek. Vaak gebruikt zij dan al het analoog. Er volgt een zogenaamde cyste-echo. Wanneer bij deze vaginale echo en na laboratoriumonderzoek is vastgesteld dat de eierstokken geen activiteit vertonen en geen cysten bevatten, kan de vrouw beginnen met de stimulatie van de eierstokken. Zij zal nu het FSH gaan gebruiken. Onder invloed van FSH groeien de eiblaasjes (follikels) in de eierstokken. Het aantal dagen dat de stimulatie duurt is afhankelijk van de reactie van de eierstokken, maar neemt gemiddeld zo'n twaalf dagen in beslag. FSH-preparaten. Er zijn FSH-preparaten die verkregen zijn uit de urine van vrouwen in de menopauze (zogenaamd urinair FSH) en FSH-preparaten die gemaakt worden in laboratoria (zogenaamd recombinant FSH). Polikliniekbezoek. Tijdens het FSH-gebruik komt de vrouw enkele malen terug op de polikliniek om de groei van de eiblaasjes (waarin de eicellen zich bevinden) op te laten meten. Dit gebeurt tevens met behulp van een vaginale echo. Ook zal bij deze bezoeken steeds de hormoonspiegel in het bloed van de vrouw worden bepaald. Als de eiblaasjes groot genoeg zijn wordt de dag afgesproken waarop deze worden aangeprikt. Het aanprikken heet de punctie of ovum pick-up (OPU). Eirijping. Twee dagen voor de punctie stopt de vrouw met het gebruik van het GnRH-analoog en het FSH. De eiblaasjes zijn nu voldoende gegroeid. In de wand van het eiblaasje bevindt zich de eicel. Deze moet nu gaan rijpen en gaan loslaten van de wand. Om dit te realiseren geeft men het derde hormoon in de IVFcyclus: het Humaan Chorion Gonadotrofine (HCG). Na het toedienen van HCG (via een injectie) zal de eisprong na ongeveer 38 tot 40 uur plaatsvinden. Om deze reden wordt de eicelpunctie in het algemeen 36 uur na de injectie gepland. Het follikelvocht wordt opgezogen en de eicellen geïsoleerd. Als het zaad van de man in het laboratorium is bewerkt gaat het bij de eicellen. Ontstane embryo's. Na de bevruchting (fertilisatie) worden de twee beste embryo's teruggeplaatst in de baarmoederholte. Deze embryo's moeten innestelen in de baarmoederwand. Overgebleven embryo's vriest men vaak in zodat deze, als geen zwangerschap is ontstaan, enkele maanden later kunnen worden teruggeplaatst. Rijping baarmoederslijmvlies. Het vierde hormoon, Progesteron, ondersteunt de rijping van het baarmoederslijmvlies. De toediening start meestal vanaf de punctie. Als de vrouw zwanger is, gaat het gebruik vaak door tot de twaalfde week van de zwangerschap. Progesteron wordt geproduceerd door het gele lichaam (corpus luteum) dat zich uit het eiblaasje ontwikkelt. Bij een IVF-behandeling blijkt extra toediening van Progesteron belangrijk om het hele lichaam te ondersteunen. icsi Pagina 3 van 5

4 2 voordelen. De gemiddelde kans op bevruchting is ongeveer 70 procent. Het aantal afwijkingen bij kinderen die geboren zijn met behulp van IVF/ICSI is niet groter dan normaal. Het hormoon HMG(dat dient om een gelijkmatige eicelrijping van meerdere eicellen tegelijk te doen plaatsvinden) wordt nu zo'n 25 jaar gebruikt en daarvan zijn tot nu toe geen negatieve effecten bekend. Omdat de zaadcel in de eicel wordt gebracht, treedt veel vaker bevruchting en ook zwangerschap op. 2 nadelen. Een theoretisch risico is de beschadiging van het spoellichaampje waardoor chromosoomschade zou kunnen ontstaan. Tot nog toe zijn er geen aanwijzingen voor een dergelijk effect: mogelijk is dat de natuurlijke selectiemechanismen voor en bij de innesteling blijven functioneren, waardoor een dergelijk embryo zich niet innestelt. Uit de serie vruchtwaterpuncties en vlokkentesten van de VUB blijkt dat het totale percentage chromosoomafwijkingen in dezelfde orde van grootte ligt als in de natuurlijke situatie en bij IVF. Het blijkt dat het natuurlijke selectiemechanisme bij de innesteling normaal blijft functioneren. Vanuit Brussel zijn inmiddels meer dan 4000 kinderen geboren. Het percentage ernstige aangeboren afwijkingen is gelijk aan de natuurlijke situatie en bij IVF, ongeveer 3 %. Je kan de volgende symptomen krijgen: o snelle gewichtstoename o hevige buikpijn o hevige misselijkheid o toename van de buikomvang Betekenis afkorting techniek. ICSI is het acroniem (letterwoord) dat staat voor Intracytoplasmatische Sperma Injectie. Bij deze techniek wordt een zaadcel dwars door de harde schil die de eicel omhult ingespoten, rechtstreeks in de eicel zelf. Dit is een vorm van kunstmatige bevruchting, die soelaas kan bieden voor mensen bij wie een natuurlijke bevruchting uitgesloten is. Het moge duidelijk zijn dat voor een ICSI behandeling ook een volledige IVF behandeling noodzakelijk is. ICSI kan niet worden uitgevoerd zonder IVF, IVF wel zonder ICSI. ICSI is dan ook een extra techniek, die bestaat uit een aantal medische handelingen en een aantal laboratoriumtechnische, niet medische handelingen, die ook niet door een medicus worden uitgevoerd. Doelgroep. Intra-cytoplasmatische sperma injectie (ICSI) is ontwikkeld voor paren waarbij de onvruchtbaarheid (infertiliteit) veroorzaakt wordt door de zeer slechte kwaliteit van het sperma bij de man. Verder blijkt uit onderzoek dat niet iedereen baat heeft bij een ICSI-behandeling. Wanneer bij nietverklaarde infertiliteit of bij sperma dat nog maar net geschikt is voor IVF, geen bevruchting optreedt, of in Pagina 4 van 5

5 het geval van de eerdergenoemde zeer slechte zaadkwaliteit, geeft ICSI betere resultaten dan IVF. In deze gevallen lijkt ICSI dus de aangewezen behandeling. Bij andere indicaties voor IVF, zoals problemen met de eileiders, is er geen voordeel van ICSI ten opzichte van IVF. Behandeling. Een nieuwe, nog experimentele ontwikkeling in de voortplantingsgeneeskunde is de cytoplasmabehandeling van de eicel voordat ICSI wordt verricht. Cytoplasma is de inhoud van een cel met uitzondering van de kern. Bij de cytoplasmabehandeling wordt een deel van het cytoplasma van een donoreicel in een ontvangende eicel gespoten. Dit kan voor of tegelijkertijd met de ICSI plaatsvinden. Omdat de kern ongemoeid gelaten wordt, blijft ook de genetische oorsprong van het eventuele kind bewaard. De behandeling is gebaseerd op het idee dat de structuren (organellen) die zich in het cytoplasma bevinden van belang zijn voor de ontwikkeling van de eicel. Naarmate de vrouwen die ICSI ondergaan ouder zijn, neemt het bevruchtend vermogen van hun eicellen af. Verder zijn embryo's niet altijd geschikt om terug te plaatsen omdat ze zich slecht of abnormaal ontwikkelen. Vervanging van een deel van het cytoplasma zou mogelijk betere eicellen en embryo's kunnen geven in deze gevallen. Hoewel de therapie veelbelovend lijkt, is meer duidelijkheid nodig. Verschillen. Onderzoek heeft aangetoond dat er een klein verschil bestaat tussen ICSI-kinderen en IVF-kinderen: de kans op bepaalde chromosoomafwijkingen is bij de eerste groep met ongeveer 1 procent toegenomen (chromosomen zijn de dragers van erfelijke eigenschappen). Het gaat vooral om een afwijkend patroon van de geslachtschromosomen X en Y. Dit kan het geval zijn als de vader ook deze afwijking vertoont. Om deze reden is het raadzaam om de man voorafgaande aan de ICSI-procedure te onderzoeken op chromosomale afwijkingen Dit onderzoek wordt uitgevoerd op witte bloedcellen. Pagina 5 van 5