Geschiedenis van. Nederlandse wereldrecords

Transcriptie

1 Geschiedenis van Nederlandse wereldrecords Een uitgave van Stichting Atletiekerfgoed Samenstelling: Paul van Gool Datum: 6 februari 2014 Inleiding Atleten lopen, springen en werpen, juryleden of apparaten meten hun prestaties, interpretatie daarvan leidt tot uitslagen en records worden gemaakt door commissies. De I.A.A.F. beslist of een prestatie een wereldrecord is. Er bestaan geen "officieuze wereldrecords". Veel uitslagen, die beter waren dan het bestaande wereldrecord, zijn nooit erkend. Oorzaken te over, zoals foute metingen, niet betrouwbare interpretaties, problemen met het wedstrijdreglement of de verkeerde aanvraag procedure gevolgd. Wereldrecords kunnen achteraf vervallen worden verklaard, omdat bijvoorbeeld grove schendingen van de reglementen zijn vastgesteld. Wereldrecords kunnen ook achteraf alsnog worden erkend. Zo is een aanvraag bekend die jarenlang in een bureaulade is blijven liggen. De officiële publicaties van de I.A.A.F. en de I.A.F., die pretenderen de juiste stand van zaken weer te geven, bevatten te veel fouten om er blind op te varen. In deze uitwerking is daarom ook gebruik gemaakt van andere bronnen, zoals het Recordboek van de K.N.A.U., jaarverslagen van de (K).N.A.U., het officiële orgaan van de K.N.A.U., De Atletiekwereld en diverse dagbladen. Dit alles om zo dicht mogelijk bij de waarheid te komen. Nederlandse atleten hebben diverse wereldrecords geëvenaard of verbeterd. Het zwaartepunt in de tijd ligt tussen 1928 en Vrouwen vestigen of evenaren de meeste wereldrecords. Deze opstelling van de Nederlandse wereldrecords, vertelt het verhaal van die records. Op het eind is een samenvatting opgenomen van informatie in officiële rapporten, die met elkaar in tegenspraak is, onjuist is, of een aanvulling verdient.

2 NEDERLANDSE WERELDRECORDS SENIOREN BUITEN Onderdeel Record Persoon/personen Datum Plaats Verbeterd/ geëvenaard 4 x 100 m. 42,0 sec. Jaap Boot, Harry Broos, Jan Cornelis de Vries, Rinus van den Berge Parijs Voor aanvang van de Olympische Spelen van Parijs 1924, hebben de Nederlanders nog maar weinig de 4 x 100 m. gelopen. Toch is er behoorlijk geoefend o.l.v. coach Hjertberg. In Parijs is er, volgens de krant Het Centrum, na de individuele sprintnummers enige animositeit van de kant van Jan de Vries jegens Frits Lamp. De Vries vindt dat hij de 100 m. had moeten lopen in de plaats van Lamp. Het probleem lost zich vanzelf op door een blessure van Frits Lamp. Hierdoor komt reserve Jaap Boot in de ploeg. Het WR staat op naam van de Amerikaanse ploeg met 42,2 sec., gelopen op de Spelen van De Nederlandse ploeg evenaart in de derde serie de prestatie van 42,0 sec., die de Britse ploeg in de eerste serie heeft gelopen en die ook als WR wordt erkend. Hoewel de Amerikaanse ploeg deze tijd dezelfde dag overtreft met 41,2 sec., wordt deze prestatie niet als WR aangevraagd of erkend. De dag erna, in de halve finale en in de finale, loopt de USA ploeg 41,0 sec., een nieuw WR. De Nederlandse ploeg wint de derde halve finale met 42,2 sec. In de finale gaat Nederland als vierde over de finish in 41,8 sec., achter Engeland in 41,2 sec. en Zwitserland. Zwitserland wordt gediskwalificeerd, waardoor Nederland derde wordt. De volgorde van de lopers in de ploeg is waarschijnlijk zoals boven vermeld. Typisch is dat het N.A.U. jaarverslag 1924 en de Leeuwarder Courant, als opstelling geven Boot, Van den Berge, De Vries en Broos. De 42,0 sec. van Nederland en de Britse ploeg is ook een Europees Record. Dat record wordt volgens I.A.A.F. 1956, verbeterd naar 41,0 sec., Halle, , door Eintracht Frankfurt (Duitsland). Onduidelijk is waarom de Britse tijd van 41,2 sec. niet als ER wordt vermeld en de 41,8 sec. van de Nederlanders niet als NR is erkend. Mogelijk zijn de tijden in de finale niet met drie klokken opgenomen. Dat de Nederlandse ploeg geen eendagsvlieg is bewijzen de mannen in Keulen op Hannes de Boer, Harry Broos, Frits Lamp en Rinus van den Berge verbeteren dan het NR naar 41,7 sec. 500 m. 63,8 sec. Adriaan Paulen Oslo De 500 m. is een incourante afstand die weinig wordt gelopen. Het WR staat op naam van de Noor Charles Hoff met 65,4 sec. Na afloop van het atletiekgedeelte van de Olympische Spelen van Parijs neemt Paulen een week rust om daarna een aantal wedstrijden af te werken. In zijn memoires zegt hij dat de 500 m. hem uitstekend lag, omdat zijn Ausdauer voor de 800 m. iets te weinig was en hij voor de 400 m. te weinig snelheid had. Hij loopt in Frankfurt een 500 m. in 65 sec., geen WR. Zijn tegenstander en WR-houder Hoff, nodigt hem uit om naar Oslo te komen. Daar loopt hij in het Bislett stadion de 400 m., de 500 m. en de 800 m. Het is de eerste internationale wedstrijd in het Bislett stadion. Paulen wint de 500 m. van Hoff in 63,8 sec., een nieuw WR. Hij zegt over die tijd dat er noch door de Nederlandse atletiek noch door hem veel waarde aan dat WR is gehecht. Als achtergrond noemt hij dat hij na Parijs in de Nederlandse atletiek geen persona grata was en zelf vond hij het een "odd distance", een nummer dat weinig gelopen werd. Toch is hij er trots op. Zijn tijd wordt in eerste instantie niet erkend als NR, omdat in het buitenland is gelopen. Pas in 1926, op het I.A.A.F. congres in Den Haag, wordt zijn tijd als WR erkend en bij hoge uitzondering wordt het dan ook als NR erkend. De datum waarop het WR door Paulen is gelopen, blijft jarenlang bij de Record- Commissie onbekend en ontbreekt in de jaarverslagen. Pas in 1930 staat er een foute datum en in 1931 weet men de goede datum. In het voorjaar 1926, op 6 juni, loopt Otto Peltzer (Duitsland), 63,6 sec. in Budapest en is Paulen zijn WR kwijt. De I.A.A.F. haalt in 1938 de 500 m. van de recordlijst. 2

3 hoogspringen 1,58 m. Lien Gisolf Brussel De net 17 jaar geworden Lien Gisolf doet in augustus 1927 voor het eerst mee aan een atletiekwedstrijd. Zij springt 1,40 m. hoog. Het WR is 1,58 m. en staat op naam van Ethel Catherwood (Canada), gesprongen in Regina (Canada), op In haar tweede wedstrijd ooit, de interland België- Nederland, op het terrein van Royal Uccle Sport, springt Lien een NR met 1,582 m. De internationale vrouwen atletiek bond (F.S.F.I.) rondt deze prestatie af tot 1,58 m. en erkent deze hoogte als evenaring van het WR van Ethil Catherwood. Het Recordboek geeft als NR en WR 1,582 m. Dat laatste is niet juist volgens I.A.A.F ,605 m. Lien Gisolf Maastricht Tijdens de interland Nederland-België op het terrein aan de Boschpoort in Maastricht, springt Lien 1,608 m., een NR. De F.S.F.I. erkent 1,60 m. als WR, de I.A.A.F. later 1,605 m.. De wedstrijd zorgt voor de nodige opschudding in het Limburgse. Het katholieke establishment ziet vrouwen liever andere dingen doen dan zich uitsloven op het sportveld. Het Recordboek geeft als NR en WR 1,608, dat laatste is niet juist volgens I.A.A.F m. 12,0 sec. Tollien Schuurman Amsterdam Tijdens de Nederlandse kampioenschappen voor vrouwen op de sintelbaan van het Olympiaplein, evenaart de 17-jarige Tollien met 12,0 sec. het WR van de F.S.F.I., op naam van Myrtle Cook (Canada), gevestigd Halifax, Door deze prestatie wordt ze meteen opgenomen in de ploeg voor de derde Wereldspelen voor vrouwen in Praag. Het zal haar eerste buitenlandse wedstrijd worden. In Praag haalt ze zilver op de 100 m. en de 200 m. In 1932 verbetert Tollien haar eigen record. In I.A.A.F en -1978, is dit record nog niet opgenomen. Blijkbaar was er toen nog geen besluit om de records van voorgaande bonden over te nemen. 11,9 sec. Tollien Schuurman Haarlem Op het Haarlemterrein, een grasbaan, houdt de K.N.A.U. op zaterdag en zondag selectie-wedstrijden voor de komende Olympische Spelen. Op vrijdag heeft Tollien in Hamburg 12,1 sec. gelopen. Nu loopt ze in de derde serie op zaterdag en in de finale op zondag 11,9 sec. In de finale wordt Bep du Mee tweede met 12,9 sec., Jo Dalmolen wordt derde met 13,1 sec. De krant Het Vaderland schrijft op maandag o.a.: "Reeds liep zij gisteren zonder enige concurrentie de 100 m. in wereldrecordtijd doch hieraan willen wij in verband met het feit dat zij met een vrij sterken wind in den rug liep niet die beteekenis hechten die enkelen er nu reeds aan willen geven, zelfs zouden wij het zeer bedenkelijk vinden wanneer men dit record thans reeds officieel ging erkennen,...". Ter illustratie de tijden van de mannen op zondag: Berger 10,7 sec., Van den Berge 10,9 sec. en Jansen 10,9 sec. Men zou hieruit weer de conclusie kunnen trekken, dat het met de wind op zondag wel meevalt. Met haar 11,9 sec. is Tollien de eerste vrouw die onder de 12 sec. loopt. Dat herhaalt ze een week later op 12 juni in Amsterdam. Deze tijd is niet als evenaring van het WR aangevraagd of erkend. Daarna loopt Tollien in 1933 en 1934 nog 5 maal 11,9 sec: - Amsterdam op Deventer op Schaerbeek Groningen op Hilversum op Deze tijden zijn niet als WR aangevraagd of erkend. In total heeft ze dus acht maal de 100 m. in 11,9 sec. gelopen, wel of niet met 3

4 rugwind. Het WR van 11,9 sec., nog steeds van de F.S.F.I., wordt geëvenaard door Staniaslawa Walasiewicz, Los Angeles, Staniaslawa verbetert het WR naar 11,8 sec, in Poznan, op Later wordt bij de records van Walasiewicz de opmerking geplaatst "Controversial gender status". Dit naar aanleiding van een lijkschouwing. I.A.A.F noemt nr. 3 in de wedstrijd "Jo Dalmeyer", dat moet zijn "Jo Dalmolen". hoogspringen 1,62 m. Lien Gisolf Amsterdam In het Olympisch Stadion vindt een Internationaal Athletiek Concours plaats, met deelname uit o.a. Duitsland, België en Polen. Aan het hoogspringen voor vrouwen doen twee sterke Duitse springsters mee. Het wordt een dag met diverse hoogtepunten, zoals het WR van Lien, de 11,9 sec. van Tollien en de overwinning van Berger op Jonath en tragedie rond de 5000 m. loper Baars, die tijdens de wedstrijd ineenzakt en enkele dagen later overlijdt. Lien springt 1,623, een NR. De F.S.F.I. erkent 1,62 als WR. Na haar volgen Helma Notte (Duitsland) 1,59 m., Inge Braumüller (Duitsland) 1,55 m., Tini Koopmans 1,55 m., Henny Leeksma 1,45m. en Yvonne Buisma 1,40 m. Met deze prestatie zijn alle twijfels weggenomen rond de uitzending van Lien naar de OS van Los Angeles. Het is het laatste hoogspring record erkend door de vrouwenbond, de records hierna zijn door de I.A.A.F. erkend. Jean Shiley (USA) verbetert het WR tijdens de OS naar 1,65 m., Los Angeles, Waarna het in dezelfde wedstrijd wordt geëvenaard door Mildrid Didrikson. In I.A.A.F staat dat Braumüller en Koopmans 1,53 m. springen. De krant Het Vaderland en het bondsblad De Sport, schrijven duidelijk 1,55 m. De Sport schrijft zelfs dat vier dames over 1,55 springen. In het Recordboek staat als NR en WR 1,623, dat laatste is volgens I.A.A.F niet juist. 200 m. 24,6 sec. Tollien Schuurman Brussel Het WR is in handen van de Poolse Stanislawa Walasiewicz met 24,1 sec., Chicago I.A.F., 1987 meldt dat het is gelopen op een rechte baan. Op een invitatie wedstrijd in Schaerbeek loopt Tollien 24,6 sec. Tweede wordt Stanislawa Walasiewicz op 1 meter. Het is een nieuw Nederlands record. Het Recordboek noemt de 24,6 van Schaerbeek een NR maar geen WR. I.A.F noemt de prestatie van Tollien wel, maar niet als wereldrecord. In I.A.A.F staat de prestatie wel als WR. Een toelichting ontbreekt. Waarschijnlijk heeft men zich op een gegeven moment bij de I.A.A.F. gerealiseerd dat de op een rechte baan gelopen tijd van Walasiewicz, nooit als WR had mogen worden erkend. 100 m. 10,3 sec. Chris Berger Amsterdam Op de sintelbaan aan het Olympiaplein organiseert AV '23 een "athletiektournooi voor sterren, veteranen en junioren". De weersomstandigheden zijn gunstig. Vier Nederlandse records sneuvelen tijdens die wedstrijd. In de serie loopt Berger 10,7 sec. In de finale klokt de jury 10,3/10,3 en 10,4 sec. voor Berger. Chris is 23 jaar en in de vorm van zijn leven. Twee weken later wordt hij Europees kampioen 100 m. en 200 m. Tweede wordt de 18-jarige Tinus Osendarp in 10,8 sec., Tjeerd Boersma wordt derde in 11,0 sec., Bob Jansen wordt vierde, Dolf Benz vijfde en Van Geenhuizen zesde. Hiermee is Chris de vierde atleet na Percy Williams (Canada) die het WR evenaart. (Eddie Tolan, Eulace Peacock, Ralph Metcalfe ).Hij evenaart het Europees record van zijn Duitse rivaal Arthur Jonath, die 10,3 loopt, Bochum, , een tijd die niet als WR wordt erkend. Volgens I.A.F., 1987 werd de record-aanvraag van Jonath mogelijk op een nationaal formulier ingediend en niet op een I.A.A.F. 4

5 formulier. Op dezelfde wedstrijd loopt de voormalig Nederlands recordhouder Jan Grijseels, die in ,8 sec. loopt, op 43-jarige leeftijd 11,7 sec. Het WR wordt verbeterd naar 10,2 sec. door J.C. Owens, Chicago, Het ER wordt verbeterd naar 10,2 sec. door E. McDonald Bailey, Belgrado, I.A A.F vermeldt als sportplaats "National Olympic Stadium", dat moet zijn "Olympiaplein". "A. Greenhuizen" moet zijn "Ab van Geenhuizen" 100 yards 11,0 sec. Fanny Koen Amsterdam Het district Noord-Holland organiseert wedstrijden voor nieuwelingen op de sintelbaan aan het Olympiaplein. Vooraf wordt door kranten aangekondigd dat Fanny een poging gaat doen het NR op de 100 yards te verbeteren. Het NR is met 11,2 sec. in handen van Tollien Schuurman en in 1937 op de grasbaan in Doetinchem door Fanny geëvenaard. In de vooraankondiging staat dat er door 8 vrouwen meteen finale wordt gelopen: Fanny Koen, Ali de Vries, Kitty ter Braake, Agaath Doorgeest, Corrie Bak, Ali Loohuys Nel Knuyt en Mary van den Berg. Fanny loopt 11,0 sec. en evenaart het WR van Barbara Burke (Zuid-Afrika), gevestigd Pretoria, Tweede wordt Kitty ter Braake in 12,0 sec. en derde Agaath Doorgeest in 12,1 sec., volgens de krant Het Vaderland. De AW, , plaatst Corrie Bak als derde. De klokken geven voor Fanny aan 11,0/11,0/11,1 sec. volgens de I.A.F., Volgens de AW, hebben de loopsters de wind tegen en nemen drie tijdwaarnemers 11,0 sec. op en is het verschil in tijd tussen Fanny en Kitty wel wat groot. Het WR wordt later ook nog geëvenaard, Auckland, door Doreen Lumley (Nieuw Zeeland) en door Decima Norman (Australië). in Morrinsville (Nieuw Zeeland), I.A.A.F vermeldt als sportplaats "Olympic Stadium", dat is onjuist. 80 m horden 11,3 sec. Fanny Blankers-Koen Amsterdam Fanny is relatief laat met hordelopen begonnen. In 1942 evenaart zij Leiden, , de NR-tijd van Agaath Doorgeest en Kitty ter Braake. Een week later is er een wedstrijd op het Olympiaplein en er wordt een 80 m. horden-tweekamp georganiseerd. Fanny wint de eerste race in 11,3 sec. Tweede wordt Nel van Balen Blanken in, volgens Jo Moerman in de AW, , "plm. 12 sec.", derde wordt Lies Sluijters. De wind is schuin tegen. Volgens I.A.F. 1987, geven de klokken 11,3/11,3/11,4 sec. In de tweede race raakt Fanny een horde en loopt 11,4 sec., Nel en Lies lopen beiden 13,4 sec. Met haar 11,3 sec. evenaart Fanny het WR van de Italiaanse Claudia Testoni, gevestigd Garmisch-Partenkirchen, en door Testoni zelf geëvenaard, Dresden, In Eindhoven, , loopt Fanny weer 11,3 sec. De I.A.A.F., volgens I.A.F. 1987, verwerpt dat record ten onrechte, in de veronderstelling dat Fanny al 11,0 sec. heeft gelopen. Die veronderstelling is misplaatst. De 11,0 sec. loopt Fanny pas op I.A.A.F schrijft "Nelly van Balen-Blanken", hetgeen moet zijn "Nel van Balen Blanken"(dus zonder streepje). hoogspringen 1,71 m. Fanny Blankers-Koen Amsterdam Formeel staat het WR op dat moment op naam van Dora Ratjen (Duitsland), 1,67 m., Saarbrücken, Kort daarna wordt vastgesteld dat het om een man gaat. Ratjen zijn Europese titel en WR van 1,70 m. worden hem ontnomen. De andere WR's van Ratjen 1,65/1,66/1,67 blijven voorlopig nog gehandhaafd. In I.A.A.F., 1956, staan deze WR's nog vermeld. In I.A.A.F., 1978, komen de prestaties van Ratjen niet meer voor. Volgens deze lijst verbetert Fanny het record 5

6 van Dorothy Odam (Groot-Brittannië), 1,66 m., Brentwood, In I.A.F., 1987, staat vermeld dat de 1,66 m. van Odam is geëvenaard door Esther van Heerden (Zuid Afrika), Stellenbosch, en Ilsebill Pfenning (Zwitserland), Lugano, Deze laatste prestatie wordt pas door de I.A.A.F. erkend in 1976 als WR, omdat de aanvraag in een bureaulade was blijven liggen van de Zwitserse bond. Fanny springt haar WR op "Nationale Trainingswedstrijden voor Dames en Meisjes". De wedstrijd is op het Olympiaplein. Fanny springt tot 1,54 in trainingspak, springt dan 0,5 cm hoger dan het NR van 1,64 m. van Nel van Balen Blanken en gaat dan via 1,67 en 1,69 naar 1,71 m. In haar derde poging overbrugt zij die hoogte. In de AW, verschijnt een nationaal getint gedicht over dit WR en bij de beschrijving van de ontwikkeling van het WR, wordt de bezetter het verwachte afvoeren van de records van Ratjen, ingepeperd. Het WR van Fanny wordt verbeterd naar 1,72 m., door Sheila Lerwill (Groot- Brittannië), Londen, In die wedstrijd springt Dorothy Odam, geh. met Tyler, 1,60 m. In I.A.A.F. 2007, wordt ten onrechte National Olympic Stadium opgevoerd als sportplaats, moet zijn Olympiaplein. verspringen 6,25 m. Fanny Blankers-Koen Leiden In 1943 springt Fanny tijdens de dames kampioenschappen van het district Noord- Holland, Amsterdam, 4 juli, naar 6,08 m., slechts vier cm. van het WR. Volgens de AW van 16 juli had ze mogelijk het WR kunnen verbreken als zij niet uit haar concentratie was geraakt, omdat vlak voor de finale haar trainingsbroek per ongeluk was meegenomen. Op de kersverse sintelbaan van het Leidsche Hout verbetert Fanny het WR van 6,12 m. op naam van de Duitse Christal Schulz, Berlijn, De procedure rond de windmeting in Leiden is als volgt beschreven in I.A.F., 1987: "De wind was in het nadeel van de atletes. De 100 m. werd gelopen in dezelfde richting als de aanloop van het verspringen en in deze handicap race kon mej. Koen niet beter presteren dan 12,0 sec., wat voor haar een slechte tijd is. Het was zacht herfstweer." In deze wedstrijd wordt Nettie Timmer tweede met 5,37 m., Elly Dammers derde met 5,23 m. Het WR van Fanny wordt verbeterd naar 6,28 m. door Yvette Williams (Nieuw Zeeland), in Gisborne (Nieuw Zeeland), yards 10,8 sec. Fanny Blankers-Koen Amsterdam De mannen-vereniging AV '23 organiseert in het Olympisch Stadion haar "Athletiek-Concours", de eerste grote wedstrijd van het seizoen Fanny verbetert het WR dat op naam staat van Barbara Burke (Zuid Afrika), haarzelf, Lumley en Norman. Tijden 10,6/10,8/10,9. Tweede wordt Gerda Koudijs met 11,0 sec. Derde Janny Adema in 11,5 sec. Fanny loopt in Dublin (Ierland), op opnieuw 10,8 sec. een tijd die niet als evenaring van het WR, wel als evenaring van het ER wordt erkend. Ook loopt zij nog een keer 10,8 sec. in Orange (Australië) op Marjorie Jackson (Australië) evenaart het record tweemaal in 1950 en dan verbetert zij het naar 10,7 sec. in Newcastle (Australië), I.A.A.F. 2007, vermeldt als sportplaats "Olympiaplein", dat is niet correct. 4 x 110 yds 48,8 s Fanny Blankers-Koen, Janny Amsterdam Adema, Nettie Timmer, Gerda Koudijs De Nederlandse vrouwen verbeteren in het Olympisch Stadion het record van Groot-Brittannië dat staat op 49,8 sec., gelopen in Gothenburg op De 6

7 ploeg loopt twee keer in een handicap-race. De chronometers in de eerste race geven 48,7/48,8/49,0 sec. Sagitta wordt tweede in 50,2 sec. en Gita derde in 52,2 sec. Vier jaar later in Rijswijk op , verbetert Nederland het eigen WR naar 47,4 sec. Het wedstrijdverslag in de AW van 1944, het jaarverslag van de KNAU secretaris in de AW van 1946, het Gedenkboek 1951, en I.A.A.F. 1956, vermelden dezelfde opstelling: Fanny Blankers-Koen, Janny Adema, Nettie Timmer en Gerda Koudijs. Diverse I.A.A.F. publicaties hebben een probleem met het feit dat er twee zussen Adema zijn die beiden sprinten. I.A.A.F vermeldt "M. Janny Adema", dat moet zijn "Janny Adema". I.A.A.F vermeldt "Olympiaplein", dat moet zijn "National Olympic Stadium". 4 x 200 m. 1 min. 41,0 sec. Lies Sluijters, Fanny Blankers Hilversum Koen, Nettie Timmer, Gerda Koudijs De Gooische Athletiek Club organiseert op het Gemeentelijk Sportpark nationale wedstrijden op de in 1942 geopende sintelbaan, de twaalfde in Nederland. Op het programma staat oorspronkelijk de 4 x 100 m. estafette, waarvoor het inschrijfgeld Fl. 1 bedraagt. In de biografie over Fanny wordt melding gemaakt dat de 4 x 200 m is ingelast met het doel om het WR te verbeteren. De uitslag heeft de AW niet meer gehaald, omdat er na september 1944, door de oorlogsomstandigheden geen AW meer is verschenen gedurende de bezetting. Het verslag van de wedstrijd komt prominent op de voorpagina van de krant Het Vaderland. Vermeld wordt dat het een handicap race is, waarbij Sagitta 25 m. en de andere ploeg 40 m. toegift hebben. In 130 jaar atletiek in Nederland wordt melding gemaakt dat de vrouwen in het geheim hun nationaal tenue, oranje broek en wit shirt met Nederlandse leeuw, hebben aangetrokken en dat pas vlak voor de wedstrijd tonen. De Nederlandse ploeg verbetert het WR op naam van Duitsland, 1 min. 45,3 sec. Cottbus, Tijden 1 min. 40,9/1 min. 41,0/1,41,2). Het WR wordt gebracht op 1 min. 40,6 sec., Moskou, , door Dynamo Club, Moscow. I.A.A.F vermeldt als derde loopster "Nettie Witziers-Timmer", dat moet zijn "Nettie Timmer". 100 m. 11,5 sec. Fanny Blankers-Koen Amsterdam Interland Nederland-Frankrijk op het Olympiaplein. Fanny verbetert het WR van 11,6 sec. gelopen door Helen Stephens in Kansas City op en geëvenaard door Stanislawa/Stella Walasiewicz, Berlijn, Het NR staat op 11,7 sec. Opgenomen tijden voor Fanny 11,5/11,5/11,7. Tweede wordt Lea Caurla (Frankrijk.) 12,1 sec., derde Gré de Jongh met 12,3 sec. Lea Caurla zal kort daarop als man door het leven gaan. De AW bericht in het verslag van de wedstrijd dat Fanny het WR van Helen Stephens, gelopen op de OS 1936, verbetert. Dat is niet juist. Op de Spelen van 1936 zijn alle 100 meters van de vrouwen gelopen met te veel rugwind. Helen Stephens is nooit wereldrecordhoudster geweest. Fanny had al eens eerder 11,5 sec. gelopen, Amsterdam, , in een wedstrijd tegen mannen. Hierover schrijft de AW van : "Van de toegevoegde nummers was uiteraard het experiment Fanny Blankers- Koen tegen een aantal heerensprinters het sensationeele nummer. Het was daarom jammer dat na de 100 m verschil van meening kwam te bestaan over den gemaakten tijd, waarover vele uitingen werden gehoord. Voor ons kwam echter opnieuw vast te staan, dat het de laatste jaren met onze tijdwaarneming niet je dat is, want wie er ook gelijk mogen hebben - de 11.5 sec. of 11.8 sec. voorstanders, verschillen van 0.3 en 0.4 sec. op een 100 meter vormen bewijzen dat of de 7

8 klokken niet deugen of de tijdwaarnemers hun vak niet verstaan." De uitslag van deze wedstijd 1. J. de Vries AV '23 11 sec. 2. Nico Egas, AV '23 3. Steenbeek GAC 4. Mevr. F. Blankers-Koen 11,5 sec. Fanny loopt in Frechen, nogmaals 11,5 sec. Marjorie Jackson (Australië) evenaart dit record Helsinki en verbetert het naar 11,4 sec., Gifu, (Japan), I.A.A.F vermeldt als sportplaats "Olympic Stadium", dat is onjuist, moet zijn "Olympiaplein". I.A.A.F vermeldt dat Fanny als derde eindigde in de wedstrijd met mannen, dat moet zijn vierde, althans volgens de AW. 80 m. horden 11,0 sec. Fanny Blankers-Koen Amsterdam Tijdens de Olympische Dag in het Olympisch Stadion, met bezoekers, verbetert Fanny de WR-tijd van 11,3 sec. van Testoni en haarzelf. Tijden 11,0/11,0/11,2. Gerda van der Kade-Koudijs wordt tweede in 12,4 sec. en G. van Heezik wordt derde in 12,7 sec. In het verslag van de Olympische dag schrijft de AW: "Het moge waar zijn dat Fanny het voordeel had van de vrij sterke wind - de prestatie van 11.0 sec. zal ook niet als wereldrecord worden aangevraagd - het blijft een feit, dat de prestatie fenomenaal is." Desondanks is de tijd wel aangevraagd en erkend. De week ervoor had Fanny in de interland tegen Frankrijk al 11,3 sec. gelopen en de week daarvoor ook, in Eindhoven. Het WR wordt geëvenaard door Shirley Strickland-de la Hunty (Australië), Helsinki, en verbeterd naar 10,9 sec. door Shirley de dag daarna in de finale van de OS. 4 x 110 yards 47,4 sec. Gré de Jongh, Nettie Witziers- Timmer, Gerda van der Kade- Koudijs, Fanny Blankers-Koen Rijswijk, Te Werve De Nederlandse afvaardiging voor de Spelen is na de NK in Eindhoven op 10 en 11-7 samengesteld. Dan volgen in Rotterdam op 18-7 en op Te Werve op 24 en 25-7 nog trainingswedstrijden. In Rotterdam loopt de ploeg met Xenia Stad-de Jong, Nettie Witziers-Timmer, Gerda van der Kade-Koudijs en Gré de Jongh de 4x110 yards in 48,5 sec. Dit is beneden het eigen WR. Echter op dat moment is men er van overtuigd dat een ploeg uit Australië het WR heeft verbeterd. Doch de 48,4 sec. van New South Wales zal nooit erkend worden. Fanny staat niet opgesteld omdat zij licht geblesseerd is. Dan verbetert de ploeg op Te Werve het eigen WR van 48,8 sec. naar 47,4 sec., een tijd die door alle drie de klokken wordt aangegeven. Deze tijd geldt ook als nieuw NR 4 x 100 m. De ploeg van Zuid-Afrika verbetert het WR naar 47,3 sec., Kimberley (Z-A), In I.A.A.F. 2007, staat als eerste loopster "Xenia Stad-de Jongh". Dat moet zijn "Gré de Jongh". De correcte opstelling is vast te stellen aan de hand van het Recordboek, de wereldrecordlijst dames in de AW van 10 december 1948 en krantenverslagen van de wedstrijd, zoals de Leidsche Courant van 26 juli yards 24,2 sec. Fanny Blankers-Koen Brescia, Italië Het record staat op naam van Stanislawa Walasiewicz met 24,3 sec., Cleveland (USA), en geëvenaard door Marjorie Jackson, in Auckland (Nieuw Zeeland), op Op 18-5, Hemelvaartsdag, loopt Fanny op een wedstrijd in Brescia. Drie klokken geven voor Fanny 24,2 sec. aan. Tweede wordt Anna Bergamini in 28,3 sec. 8

9 Waarschijnlijk heeft zij in Brescia goede contacten overgehouden, want op 19-6 vertrekt zij opnieuw met de trein naar Brescia. De AW van 30-6 bericht dat zij er heen gaat om zich in een rustige omgeving voor te bereiden op de vijfkamp. Het bericht is van een verslaggeefster, erg ongewoon voor de AW. Het bericht rept van "Dat zij daar zonder huiselijke beslommeringen en zonder wedstrijden met lastig publiek beter kan trainen dan in ons eigen land... Bovendien zullen behalve training ook de rust, en de mooie omgeving zeer zeker hun invloed doen gelden. Het lijdt dan ook geen twijfel of Fanny zal, wanneer zij over enige weken weer in ons land is teruggekeerd, geheel opgefrist in staat zijn zich hier verder voor te bereiden voor haar taak in Brussel n.l. als sluitstuk op haar atletiekloopbaan een Europees kampioenschap vijfkamp te veroveren." Het WR van Fanny wordt door Marjorie Jackson (geh. Nelson) verbeterd naar 24,0 sec., Vancouver, Canada, vijfkamp 4692 punten Fanny Blankers-Koen 15/ Amsterdam 8/ Het vorige WR staat op naam van Gisela Mauermayer (Duitsland) met 418 punten, volgens de Duitse tabel, Stuttgart, 16/ Volgens de 1954 tabel zijn dat 4391 punten. De samenstelling is kogel/ver//100 m./hoog/speer. In 1949 verandert de samenstelling van de vijfkamp in: kogel/hoog/200 m.//80 m. horden/ver. Laat in het seizoen is er een vijfkamp op de sintelbaan aan het Olympiaplein. Fanny verzamelt volgens de tijdens de wedstrijd gehanteerde telling 4410 punten. Haar prestaties: 11,50 m./1,60(5) m./24,4 sec.//11,4 sec./5,88 m. Wil Lust wordt tweede. In 1954 wordt een nieuwe telling ingevoerd en dan blijken de prestaties van Fanny 4692 punten waard te zijn, een nieuw WR. Het WR van Fanny wordt verbeterd tot 4704 punten, door Aleksandra Chudina (Sovjet-Unie), Boekarest, 8/ Het Recordboek geeft als volgorde van de nummers: 80 m. horden/kogel/hoog//ver/200 m. Dit is in afwijking van het verslag in de AW 1951, 16 en van I.A.A.F m. 4 min. 15,6 sec. Maria Gommers Sittard Het eerste WR op de 1500 m. van 4 min. 17,3 sec. wordt gelopen in Chiswick (Engeland), op , door Anne Smith (Groot-Brittannië). Dat wil niet zeggen dat vrouwen daarvoor nooit een 1500 m. hebben gelopen. Er zijn tijden bekend die teruggaan tot Maria loop op de baan van De Baandert 4 min. 15,6 sec., tweede wordt Hanny Savelkoul in 5 min. 33,4 sec., derde T. Pluyman in 6 min. 3,1 sec. De Italiaanse Paola Pigni verbetert het WR van Maria naar 4 min. 12,4 sec., Milaan, Maria Gommers wordt in deze wedstrijd tweede met 4 min. 15,0 sec. Dat WR van Pigni wordt verbeterd in Athene, op , tijdens de finale van de EK door Jaroslava Jehlickova, naar 4 min. 10,7 sec. en in die race wordt Maria tweede in 4 min. 11,9 sec. Paola Pigni wordt dan derde, 0,1 sec na Maria. 3 x 800 m. 6 min. 15,5 sec. Ilja Keizer-Laman, Tilly van der Sittard Made-van der Zwaard, Maria Gommers Nederland beschikt in 1968 over goede 800 m. loopsters. Zelfs zoveel, dat vier de limiet voor de Spelen van Mexico-City halen. Tijdens een internationale wedstrijd op de baan van De Baandert kijken 2000 toeschouwers bij windstil weer naar de wedstrijd. Alle drie klokken geven 6 min. 15,5 sec. en elektronisch wordt 6 min. 15,48 sec. gemeten 9

10 De AW 1968, 20 vermeldt 6 min. 15,5 sec. als aanvraag NR, de AW 1968, 21 vermeldt als NR en tevens WR (hetgeen voorbarig is) 6 min. 15,6 sec. De AW /24 vermeldt als WR 6 min sec., zo ook I.A.F., Dit nummer is in mei 1969 vervangen door 4 x 800 m. 4 x 100 m. 43,4 sec. Wilma van den Berg, Mieke Sterk, Mexico-Stad Truus Hennipman-Cruiming, Corrie Bakker Gedurende het seizoen van 1968 is de ploeg steeds beter geworden. Deze verbetering zet zich door in Mexico-City tijdens de training en trainingswedstrijden. Dat ondanks de handicap van het niet aanwezig zijn van trainer Wil Westphal, die door een conflict met chef d'équipe Jo Moerman, is thuis gebleven. De Nederlandse ploeg loopt in de tweede serie 43,4 sec., elektronisch 43,49 sec. Dat is 0,01 sec. sneller dan de USA-ploeg, die in de eerste serie het WR van 43,6 sec. verbetert van Rusland, gelopen in Mexico-City, op In de finale de dag daarna verbetert de USA-ploeg het WR naar 42,8 sec. Nederland loopt weer 43,4 sec., elektronisch 43,44 sec. De tijd in de finale van 43,4 sec./43,44 sec., wordt later als NR omgezet naar 43,44 sec. en wordt verbeterd op in Londen door Kadene Vasell, Dafne Schippers, Eva Lubbers en Jamile Samuel. 1 mijl 4 min. 36,8 sec. Maria Gommers Leicester Het WR staat op naam van Anne Smith (Engeland), 4 min. 37,0 sec., Chiswick, , dezelfde wedstrijd waarin zij ook het eerste 1500 m. WR vestigt. Maria is 0,2 sec. sneller dan Anne Smith, twee jaar daarvoor. Haar tussentijd op de 1500 m. is 4 min. 18,3 sec. Nummer twee, de Engelse Thelwyn Bateman, loopt 4 min. 49,1 sec. 10 mijl op de baan m. op de baan 45 min. 57,2 sec. 57 min. 31,6 sec. Ellen Tittel (BRD) loopt, Sittard, , naar een nieuw WR van 4 min. 35,3 sec. Jos Hermens Arnhem, Papendal Recordhouder is de Belg Willy Polleunis, 46 min. 4,2 sec., Brussel, Jos loopt dit WR tijdens zijn wereldrecordpoging 1 uur hardlopen op de baan. Er worden drie tijden opgenomen, met achter de komma: 0, 2 en 6. De AW van december 1975 geeft als WR 45 min. 57,6 sec. Het Recordboek geeft als NR 45 min. 57,6 sec. en geeft aan dat dit tevens een WR is. De I.A.A.F en I.A.F geven 45 min. 57,2 sec. Iets klopt dus niet. Het I.A.A.F. Congress, Montreal 1976, besluit alle niet metrische afstanden, m.u.v. de mijl, van de recordlijst te schrappen. Jos Hermens Arnhem, Papendal Op weg naar het werelduurrecord loopt Jos ook een WR op de 20 km. dat op naam staat van Gaston Roelants met 57 min. 44,4 sec., gelopen Brussel, Het verslag van de wedstrijd in de AW 1975, nr. 19 geeft als tijd 57 min. 31,6 sec. De AW 1976, nr. 1 geeft als recordaanvraag en erkenning 57 min. 31,8 sec. Volgens I.A.A.F is het WR 57 min. 31,6 sec. Het Recordboek geeft 57 min. 31,8 sec. als NR en WR Hier klopt iets niet. uurloop op de baan m. Jos Hermens Arnhem, Papendal

11 Jos verbetert het WR van Gaston Roelants dat staat op m., gelopen Brussel, m. op de baan 57 min. 24,2 sec Jos Hermens Arnhem, Papendal Tussentijd tijdens de WR-poging 1 uur hardlopen op de baan. De elektronische tijd 57 min. 24,19 sec. is opgerond voor het WR Het record wordt verbeterd door Dionisio Castro (Portugal) naar 57 min. 18,4 sec. La Flèche, uurloop op de baan m. Jos Hermens Arnhem, Papendal Jos verbetert zijn eigen WR. Tweede wordt André Kolders met m De tijd van Jos wordt verbeterd door de Mexicaan Arturo Barrios, La Flèche, op , naar m. 20 km op de weg 1 uur 3 min. 21 sec. 20 km op de weg 1 uur 2 min. 57 sec. halve marathon op de weg 1 uur 6 min. 25 sec. Lornah Kiplagat Debrecen, Hongarije Tijdens de Wereldkampioenschappen 20 km verbetert de in 2003 tot Nederlandse genaturaliseerde voormalige Keniaanse het WR 20 km. Tweede wordt de Roemeense Tomescu. Bij terugkeer wordt zij op Schiphol door de voorzitter van de K.N.A.U. benoemd tot Lid van Verdienste. Van de I.A.A.F. krijgt ze, volgens De Leeuwarder Courant, een bonus van $ Lornah Kiplagat Udine Tijdens de Wereldkampioenschappen 20 km op de weg/halve marathon verbetert Kiplagat haar eigen wereldrecord. Na terugkeer op Schiphol benoemt de voorzitter van de K.N.A.U. haar tot erelid van de bond. Van de I.A.A.F. ontvangst zij, volgens De Leeuwarder Courant, een bonus van $ Op in Ras Al Khaimah (VAE) loopt Mary Jepkosgei Keitany (Kenia) 1 uur 2 min. 36 sec. en verbetert daarmee het WR van Kiplagat. Lornah Kiplagat Udine zie WR 20 km Op in Ras Al Khaimah (VAE) loopt Mary Jepkosgei Keitany (Kenia) 1 uur 5 min. 50 sec. en verbetert daarmee het WR van Kiplagat. 11

12 NEDERLANDSE WERELDRECORDS BINNEN Vanaf 1 januari 1987 erkent de I.A.A.F. werelrecords binnen. Prestaties die voor die datum onder de condities van de I.A.A.F. zijn geleverd, worden als WR erkend. Vanaf 1998 maakt de I.A.A.F. geen verschil meer tussen prestaties die in accomodaties met of zonder dak zijn geleverd. 60 m. 7,00 sec. Nelli Fiere-Cooman Madrid In de finale van de Europese indoor kampioenschappen in het Palacio de los Deportes loopt Nelli Cooman het eerste WR op de 60 m. indoor. Zij verslaat, zoals het jaar daarvoor op de EK, opnieuw Marlies Göhr (DDR) en prolongeert haar Europese titel. De beste tijd tot dat moment staat met 7,04 sec. op naam van Marita Koch (DDR), met 7,04 sec, in Senftberg, op , geen WR. In de finale heeft Nelli de langzaamste reactietijd met 0,178 sec., tegen Göhr 0,149 sec. Nelli wordt zesmaal Eurpees- en tweemaal wereldindoorkampioen. Op de buitenbanen verbetert zij het NR op de 100 m. in 1988 tot 11,08 sec. Het WR van Nelli wordt verbeterd naar 6,96 sec., door Merlene Ottey, Madrid, I.A.A.F geeft Nelli de dubbele achternaam Cooman-Fiere. Anderzijds wordt Fanny genoemd Blankers-Koen. Dat is niet consequent m. 2 min. 16,4 sec. Rob Druppers Den Haag In een verder onbeduidende wedstrijd doet Rob een aanval op het WR. Haas Jaap van Treyen trekt de eerste 800 m. onder de 1 min. 50 sec. Waarna Rob het afmaakt. Tweede wordt Eduard Offermans in 2 min. 31,64 sec. De elektronische tijd van 2 min. 16,62 sec. wordt niet goedgekeurd, omdat er, volgens het Recordboek, geen finishfoto overlegd kan worden. Daarom worden de handtijden, 2 min. 16,38 sec./2 min. 16,39 sec./2 min. 16,40 sec. als uitgangspunt genomen voor het NR en WR. Het Recordboek vindt dit een merkwaardige gang van zaken, omdat beide records hierdoor sneller zijn, dan in het geval dat er wel een finishfoto aanwezig zou zijn geweest. De Algerijn Noureddine Morceli verbetert Rob's WR naar 2 min. 15,26 sec., in Birmingham, m. 8 min. 33,82 sec. Elly van Hulst Budapest Het WR is in handen van de Zuid-Afrikaanse Zola Budd met 8 min. 39,79 sec, gelopen in Cosford in de RAFCosford Indoor Arena (Groot-Brittannië), op Elly verbetert deze tijd op de tweede wereldkampioenschappen indoor. Tweede wordt Liz McColgan (Groot-Brittannië) in 8 min. 34,80 sec. Elly haalt in totaal 33 buiten titels en 32 binnen titels tijdens Nederlandse kampioenschappen. In 2001 verbetert de Roemeense Gabriela Szabo de tijd van Elly naar 8 min. 32,88 sec. 12

13 Samenvatting van de gele opmerkingen hoogspringen/1,58/lien Gisolf Het Recordboek geeft aan als NR en WR 1,582. Dat is in tegenspraak met I.A.A.F. 2007, waarin 1,58 staat. hoogspringen/1,605/lien Gisolf Het recordboek geeft als NR en WR 1,608. I.A.A.F., 2007 geeft als WR 1,605 m. 100 m./11,9/tollien Schuurman I.A.A.F., 2007 noemt de derde aankomende "Jo Dalmeyer". Dat moet zijn "Jo Dalmolen". hoogspringen/1,62/lien Gisolf In I.A.A.F., 2007 staat dat Braumüller en Koopmans 1,53 m. springen. Het bondsblad De Sport en de krant Het Vaderland schrijven heel duidelijk dat vier vrouwen, inclusief de genoemde over 1,55 springen. In het Recordboek staat als WR en NR 1,623. Dat is in tegenspraak met I.A.A.F., 2007, waar 1,62 staat. 200 m./24,6/tollien Schuurman Het Recordboek en I.A.F. 1991, geven deze prestatie niet als WR. Een toelichting waarom deze tijd 75 jaar na dato wel een WR is, maakt de achtergrond duidelijk. 100 m./10,3/chris Berger I.A.A.F., 2007 geeft als sportplaats "National Olympic Stadium". Dit moet zijn "Olympiaplein". "A. Greenhuizen" moet zijn "Ab van Geenhuizen". 100 yards/11,3/fanny Blankers IAAF, 2007 schrijft "Nel van Balen-Blanken". Dat moet zijn "Nel van Balen Blanken". hoogspringen/1,71 m/fanny Blankers IAAF, 2007 geeft als sportplaats "National Olympic Stadium". Dat moet zijn "Olympiaplein". 100 yards/10,8/fanny Blankers I.A.A.F., 2007 vermeldt als sportplaats "Olympiaplein". De kranten Het Vaderland en het Rotterdamsch Nieuwsblad geven aan dat de wedstrijd in het Olympisch Stadion is gehouden. De AW van 21 april 1944 bevat een convocatie van AV '23, dat zij de wedstrijd in het Stadion organiseert. 4 x 110 yards/48,8/ I.A.A.F., 2007 geeft als naam van de tweede loopster "M. Janny Adema". Dat moet zijn "Janny Adema". Ook hier is de sportplaats fout aangegeven, het moet zijn "National Olympic Stadium". 4 x 200 m./1 min. 41,0 sec. I.A.A.F., 2007 vermeldt als derde loopster "Nettie Witziers-Timmer". Dat moet zijn "Nettie Timmer" 100 m./11,5 sec./fanny Blankers I.A.A.F., 2007 vermeldt als sportplaats "Olympic Stadium". Dat moet zijn "Stadionplein". De vermelding dat zij als derde eindigde in een wedstrijd met mannen, komt niet overeen met het verslag in de AW, waarin zij als vierde eindigt. 4 x 110 yards/47,4 sec. I.A.A.F., 2007 geeft een verkeerde eerste loopster. De eerste loopster was Gré de Jongh. vijfkamp/fanny Blankers Het Recordboek geeft een andere volgorde van de nummers in de vijfkamp dan het verslag in de AW en I.A.A.F., mijl baan/45 min. 57,2 sec. Jos Hermens Het Recordboek geeft als NR en WR 45 min. 57,6 sec m./57 min. 31,6 sec/jos Hermens IAAF 2007 geeft als WR 57 min. 31,6 sec. Het Recordboek geeft 57 min. 31,8 sec. als NR en WR. 7,0 sec./nellie Cooman Niet consequent hanteren van achternamen bij gehuwde vrouwen in I.A.A.F.,

14 Geraadpleegde publicaties o.a.: 1. Progressive World, European and Olympic Games Records to 1956, uitg. I.A.A.F Progressive World Record Lists , uitg. I.A.A.F Progression of World Best Performances and Official I.A.A.F. World Records, uitg. I.A.F Progression of IAAF World Records, uitg. I.A.A.F Recordboek van de K.N.A.U., Gouden Boek der K.N.A.U., K.N.A.U. Gedenkboek Diverse AW's. 8. Diverse jaarverslagen van de (K.)N.A.U. 9. Diverse kranten 10. Fanny. De geschiedenis van 4 gouden medailles, Jan Blankers en Aad van Leeuwen, Webpagina 14