juni 2009 Nr , FC Nummer 20/2009 Zaaknr

Transcriptie

1 30 juni 2009 Nr , FC Nummer 20/2009 Zaaknr Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen tot vaststelling van het Financieringsstatuut van de Provincie Groningen 2009 SAMENVATTING: Het Financieringsstatuut 2009 is ten opzichte van het Treasury Statuut 2005 aangepast aan de wettelijke regelgeving, de provinciale regelgeving en de provinciale organisatie. Inleiding Als uitvloeisel van de Wet financiering decentrale overheden (Wet FIDO) met als ingangsdatum 1 januari 2001 dient de provincie Groningen te beschikken over een Statuut. Het meest recente Statuut is in 2005 door u vastgesteld. Het Statuut van 2005 dient aangepast te worden omdat de wettelijke regelgeving, de provinciale organisatie en regelgeving gewijzigd zijn. Het statuut geeft de beleidsmatige infrastructuur voor het uitoefenen van de treasuryfunctie en heeft als oogmerk: de transparantie van het besluitvormingsproces te verbeteren; het democratische verantwoordingsproces te versterken; de kwaliteit van de uitvoering van de treasuryfunctie te verhogen; te streven naar een duurzaam vermogensbeheer. Vooruitlopend op de aanpassing van het Statuut van 2005 is op 1 januari 2008, 2 december 2008 en 1 april 2009 een aantal tijdelijke aanpassingen doorgevoerd. De belangrijkste wijzigingen betreffen het voorlopig niet meer uitzetten van gelden in het buitenland en het aanscherpen van de kredietwaardigheideis bij uitzettingen. De wijzigingen van het nieuwe Financieringsstatuut 2009 ten opzichte van het Treasury Statuut 2005 zijn als bijlage bij deze voordracht gevoegd. Wijzigingen De voornaamste aanpassingen van het Treasury Statuut 2005 ten opzichte van het nieuwe Financieringstatuut 2009 betreffen: a. de wettelijke regelgeving; b. de provinciale regelgeving; c. de provinciale organisatie. a. Wettelijke regelgeving. De wijzigingen van de Wet FIDO die op 1 januari 2009 zijn ingegaan en die voor het Statuut van belang zijn hebben betrekking op: De renterisiconorm: De nieuwe renterisiconorm wordt gebaseerd op het begrotingstotaal. Voorheen was de renterisiconorm gerelateerd aan het saldo van de vaste schuld aan het begin van een begrotingsjaar. De kasgeldlimiet: Met betrekking tot de kasgeldlimiet zal met ingang van 1 januari 2009 geen uitwisseling meer van kwartaalrapportages aan het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties plaatsvinden. Rapportage vindt nu plaats via de beleids- en verantwoordingscyclus. Het prudent uitzetten van gelden: Dit is nader uitgewerkt in de uitvoeringsregeling van de Wet FIDO, namelijk de Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden (Ruddo). 20-1

2 De administratieve organisatie bevoegdheid colleges: De bevoegdheid tot het beheer van de administratieve organisatie wordt teruggebracht van Provinciale Staten naar het college van Gedeputeerde Staten. Provinciale Staten zijn en blijven in het duale bestel bevoegd om de globale kaders aan te geven voor het beheer van de financieringsfunctie. Deze kaders zijn vastgelegd in het Statuut. De wijzigingen van de Ruddo die op 5 april 2009 zijn ingegaan en terugwerken tot en met 1 januari 2009 zijn als volgt: Openbare lichamen zetten slechts gelden uit: Bij financiële ondernemingen die gevestigd zijn in een lidstaat van de Europese Economische Ruimte (EER). Deze lidstaat dient ten minste te beschikken over een AA-rating van twee van de drie ratingbureaus. De financiële ondernemingen of de door de financiële ondernemingen uitgegeven waardepapieren dienen ten minste te beschikken over een AA-minusrating afgegeven door twee van de drie ratingbureaus. Indien de gelden worden uitgezet voor een periode van minder dan 3 maanden dienen de financiële ondernemingen of de door de financiële ondernemingen uitgegeven waardepapieren ten minste over een A-rating te beschikken afgegeven door twee van de drie ratingbureaus. of Tegen waardepapieren waarvoor een solvabiliteitsratio van 0% geldt. In de Ruddo is een overgangsartikel opgenomen. Dit houdt in dat overeenkomsten zoals overeengekomen voor de datum van inwerkingtreding van de Ruddo - 5 april mogen aflopen onder de voorwaarden zoals ze golden op de dag voor de inwerkingtreding. Dit betekent voor de provincie Groningen dat de producten die voor 5 april 2009 zijn overeengekomen moeten voldoen aan een Aa-rating van Moody's. Openbare lichamen gaan geen leningen aan met het enkele doel de aangetrokken leningen tegen een hoger rendement uit te zetten (near-banking). In geval van projectfinanciering voor grote investeringen dienen de tijdelijk overtollige middelen uitgezet te worden bij de financiële onderneming waar ook is geleend (nettingovereenkomst). b. Provinciale regelgeving. Het Bevoegdhedenbesluit Gedeputeerde Staten 2004 is vervangen door het Bevoegdhedenbesluit GS provincie Groningen c. Provinciale Organisatie. Als gevolg van de laatste reorganisatie is het Cluster Financieel Beheer en Informatievoorziening nu Cluster Administratie. Indeling Financieringsstatuut 2009 Hieronder is globale indeling van het Financieringsstatuut van de provincie Gronigen 2009 opgenomen. 1. Inleiding Vastlegging van welke positie en rol de treasuryfunctie in de totale bedrijfsvoering heeft en met welke risicohouding de provincie haar treasury activiteiten wenst vorm te geven. Centraal thema is dat het kernbedrijf van de provincie (de publieke taak) leidend is voor de uitvoering van de treasurytaak. Dit betekent dat deze taak een bijdrage moet leveren aan het mogelijk maken van de uitvoering van de publieke taak en daarbij de kosten zo laag mogelijk en de opbrengsten zo hoog mogelijk moet zien te houden, gegeven het gewenste risicoprofiel. 2. Voorbereiding en vaststelling van het beleid In dit hoofdstuk is de beleids- en verantwoordingscyclus opgenomen van het treasurybeleid. In de Voorjaarsnota zal aandacht besteed worden aan de lange termijnontwikkelingen en het algemene treasurybeleid voor de komende jaren. Op basis daarvan zal in de Programmabegroting een meer concrete invulling van het treasurybeleid gegeven worden voor het komende jaar. Dit zal ook de basis zijn voor de feitelijke uitvoering van het treasurybeleid. Bij de Integrale Bijstelling zullen feitelijk treasury activiteiten worden getoetst aan het vigerende treasurybeleid en zullen eventueel voorstellen worden gedaan tot het aanpassen van het beleid. In de Programmarekening zal verantwoording worden afgelegd over de realisatie van het treaurybeleid in het licht van het vastgestelde en eventueel bijgestelde beleid. 20-2

3 De beleids- en verantwoordingscyclus zal een eenduidige vorm krijgen, waardoor zowel vóór- als achteraf op eenvormige en duidelijke wijze inzicht wordt gegeven in het treasurybeleid en haar uitvoering. Bij het zoeken naar een evenwicht tussen praktische werkbaarheid en een adequate beheersorganisatie en risicobeperking wordt bij Financiering en uitzettingen mandaat verleend aan de treasurymedewerker tot het afsluiten van geldmarkttransacties met een maximum van 20,0 miljoen. Bij bedragen hoger dan 20,0 miljoen autoriseert tevens het afdelingshoofd Financiën en Control. 3. Uitvoering van het beleid. De procedures en beslissingsbevoegdheden die gelden bij de uitvoering van het treasurybeleid staan vermeld in dit hoofdstuk. Daarbij is er naar gestreefd de regelgeving voor het uitzetten en aantrekken van geld zoveel mogelijk te harmoniseren. In dit hoofdstuk zijn twee belangrijke basisprincipes van de treasury organisatie geregeld, namelijk het vier ogen principe en de functiescheiding. Het vier ogen principe houdt in dat alle bevestigingen geautoriseerd worden. Het principe van functiescheiding stelt dat een cumulatie van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden met betrekking tot de uitvoering van de treasuryfunctie bij één medewerker moet worden voorkomen. Daarom is in het Statuut een scheiding aangebracht tussen de uitvoerende treasury, de administratieve en de controlerende functie. 4. Interne organisatie en beheer. In dit hoofdstuk zijn regels opgenomen die de toepassing van de interne en externe controle moeten regelen. Hiervoor is een aantal maatregelen getroffen, zoals logisch opgebouwde dossiers, gescheiden treasury administratie en volledige openheid van zaken. Minstens zo belangrijk is echter dat voor elk type controle ook een opdrachtgever is genoemd. De resultaten van de interne en externe controleactiviteiten moeten immers ook leiden tot een décharge van de gevoerde treasury activiteiten. Tot slot Wij willen u er op wijzen dat in het Statuut de op pagina 9 genoemde richtlijnen en limieten bij het uitzetten van gelden de Wet FIDO en Ruddo gevolgd is. Dit houdt in dat de restrictie met betrekking tot het uitzetten van gelden in het buitenland na het vaststelling van dit Statuut zal komen te vervallen. Dit wordt mede ingegeven door de ontvangst vanuit de verkoop van de Essent aandelen. Het uitzetten van gelden is en zal ook in de toekomst prudent uitgevoerd worden. Het Financieringsstatuut van de provincie Groningen 2009 is in het "treasury overleg derde partijen" voorgelegd. De deelnemers van dit overleg zijn medewerkers van de provincie Groningen, het Samenwerkingsverband Noord Nederland, de Regio Groningen-Assen 2030, het OV-bureau Groningen Drenthe en de Stichting Landinrichting en Bodemverontreiniging. Wij stellen uw Staten voor het bijgevoegde Financieringsstatuut voor de provincie Groningen 2009 door middel van het in ontwerp bij deze voordracht gevoegde besluit vast te stellen. Groningen, 30 juni 2009 Gedeputeerde Staten der provincie Groningen: M.J. van den Berg, voorzitter. H.J. Bolding, secretaris. 20-3

4 Nr. 20/2009 Provinciale Staten van Groningen: Gelezen de voordracht van Gedeputeerde Staten van 30 juni 2009, nr , FC; Gelet op de Provinciewet en de Wet Financiering Decentrale Overheden; vast te stellen hetgeen volgt: BESLUITEN: I. Het Treasury Statuut voor de provincie Groningen 2005 vastgesteld op 27 april 2005, nr. B.3 wordt ingetrokken. II. Het bij dit besluit behorende en daarvan uit deel makende Financieringsstatuut van de provincie Groningen 2009 met bijbehorende bijlagen. III. Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na bekendmaking in het Provinciaal Blad. Groningen, Provinciale Staten voornoemd:, voorzitter., griffier. Bijlage 20-4

5 Wijzigingen nieuw Statuut ten opzichte van het Statuut van 2005 Naamswijzigingen: Treasury Statuut 2005 wordt Financieringsstatuut 2009 Begroting wordt Programmabegroting Jaarrekening wordt Programmarekening Beleggingen wordt uitzettingen 1. Inleiding De oogmerken van treasury zijn opgenomen in de voordracht. 1.1 Begrippenkader. Toevoegen: Vermogensmarkt Het opnemen of uitzetten van gelden gebeurt op de vermogensmarkt. De vermogensmarkt is onderverdeeld in de geldmarkt en kapitaalmarkt Geldmarkt De geldmarkt is de handel in leningen met een rentetypische looptijd van één dag tot één jaar. De ECB - de Europese Centrale Bank - is degene die het geld in omloop op de geldmarkt beheert en het monetaire beleid beïnvloedt door haar tarievenbeleid Kapitaalmarkt De kapitaalmarkt is de markt in leningen met een rentetypische looptijd vanaf één jaar. De prijzen op de kapitaalmarkt ontstaan door vraag en aanbod. 1.2 Algemene en specifieke missie van de provincie Groningen Toevoeging dat de provincie Groningen de administratie voert en kassier is van de Regio Groningen-Assen Voorts wordt vermeld dat de provincie Groningen de tijdelijke overtollige kasmiddelen van het OV-bureau Groningen Drenthe uitzet. 1.3 Missie en doelstellingen van het treasurybeleid Bij het treasurybeleid is het risicobeheer boven het rendement geplaatst en is toegevoegd dat de provincie zoveel mogelijk rekening houdt met duurzaam vermogensbeheer. Deelnemingen en kapitaalbelangen in het kader van de publieke taak, waarbij bewust risicio's worden aanvaard vallen binnen de kader van het Statuut. Gedeputeerde Staten zullen pas besluiten nadat Provinciale Staten een ontwerp-besluit is toegezonden en in de gelegenheid zijn gesteld hun wensen en bedenkingen ter kennis van Gedeputeerde Staten te brengen. Dit is vastgelegd in de Provinciewet artikel 158 (bevoegdheid van gedeputeerde staten). Toevoegen bij doelstellingen van het treasurybeleid: de financiële doelstelling combineren met onze betrokkenheid bij sociale- en milieuaspecten, alsmede bij goed ondernemingsbestuur (corporate covernance). Toevoegen bij treasurybeleid wordt uitgevoerd binnen de in de Wet FIDO verankerde randvoorwaarden: in geval van projectfinanciering voor grote investeringen dienen de tijdelijk overtollige middelen uitgezet te worden bij de financiële onderneming waar ook is geleend (nettingovereenkomst); 2. Voorbereiding en vaststelling van het beleid De actieplannen voor het uitzetten en opnemen van gelden zijn herschreven en verplaatst naar 3. Uitvoering van het beleid. 2.2 Overige rapportages. De rapportages aan het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zijn met ingang van 1 januari 2009 vervallen en zijn opgenomen in de beleids- en verantwoordingscyclus. 3. Uitvoering van het beleid 20-5

6 Risicomanagement. Toevoegen bij kredietrisico. Richtlijnen en limieten: overeenkomsten die voor 5 april 2009 zijn overeengekomen mogen aflopen onder de voorwaarden zoals ze voor 5 april 2009 golden (minimaal Aa-rating van Moody's). Toevoegen: 5. solvabiliteitsrisico. Dit is het risico dat het eigen vermogen of garantievermogen onvoldoende is om op lange termijn aan de verplichtingen te voldoen. Richtlijnen en limieten: ter beperking van het solvabiliteitsrisico wordt één keer per vier jaar een onderzoek ingesteld naar het minimaal benodigde weerstandsvermogen. Het financieel weerstandsvermogen betreft de buffer in het vermogen om financiële tegenvallers op te vangen, zodat de activiteiten van de provincie Groningen kunnen worden voortgezet Financiering en uitzettingen. De passages inzake "Het opnemen van gelden (financiering)" en "Het uitzetten van gelden" stonden eerst bij 2. Voorbereiding en vaststelling van het beleid. Richtlijnen en limieten bij het uitzetten van gelden, 1 e punt. De kredietrisico's bij het uitzetten van gelden zijn aangepast conform de Ruddo. 2 e punt. Van de totale uitgezette gelden zal niet meer dan 20% bij één bepaalde financiële onderneming worden geplaatst. Gelet op de omvang van de portefeuille na ontvangst van de Essent-gelden is het oorspronkelijke percentage van 75% bij één tegenpartij gewijzigd in 20% bij één financiële onderneming. Schrappen van Saldo en liquiditeitenbeheer. Dit onderdeel is verwerkt "Het opnemen van gelden (financiering) Geldmarkttransacties tot één maand" en "Het uitzetten van gelden Geldmarkttransacties tot één maand". Bij 3.2 Taakverdeling en functiescheiding. Weglaten het cluster waaronder de treasury valt bij de afdeling Financiën en Control. De benaming van het cluster waaronder Treasury valt is diverse malen aangepast en is voor de inrichting van het Statuut niet van belang. De taakverdeling van het afdelingshoofd Financiën en Control en de treasurer zijn toegevoegd. 3.3 Procedureschema's en Administratieve Organisatie is weggelaten. In de ambtelijke organisatie zijn hierover werkafspraken gemaakt. 5. Bijlagen Bijlage 1. Verklarende woordenlijst. Wijziging omschrijving van de begrippen kasgeldlimiet, liquiditeitsprognose, renterisiconorm en het toevoegen van de begrippen corporate covernance floating rate note, netto vlottende schuld, rentetypische looptijd en vaste schuld. Bijlage 3. Aanpassen longlist. De Generale Bank en de Postbank worden van de lijst gehaald en de Deutsche Bank AG, AFS Moneybrokers B.V., ASN Bank en de Nederlandse Waterschapsbank N.V. worden toegevoegd. De naam van de ING Bank wordt gewijzigd in ING. Bij brief van 28 januari 2008, nr /4, FC heeft Gedeputeerde Staten toestemming verleend om met AFS Moneybrokers B.V. te handelen. Bij brief van 26 september 2008, nr heeft Gedeputeerde Staten toestemming verleend om met de Deutsche Bank AG te handelen. Bijlage 5. Bankbrief. Zin toegevoegd: Uw instelling is door de provincie Groningen opgenomen in het Financieringsstatuut, Bijlage 3, Longlist van geaccrediteerde instellingen. De bankbrief met statuut wordt verzonden door de Commissaris van de Koningin. Bij deze brief dient een besluit van Gedeputeerde Staten te worden gezonden met daarin de namen en bevoegdheden van de personen die namens de provincie Groningen transacties mogen afsluiten. De oorspronkelijke. bankbrief was niet duidelijk voor de ontvanger. Er is voor de bewaking van de voortgang een plaatsvervangend treasurer benoemd (corr.nr , FC). 20-6