Spreekbeurt Nederlands Drugs

Transcriptie

1 Spreekbeurt Nederlands Drugs Spreekbeurt door een scholier woorden 31 oktober ,6 53 keer beoordeeld Vak Nederlands Waar komen drugs vandaan? Drugs komen oorspronkelijk uit de natuur. Hasj en marihuana komen van de hennepplant. Sterkere bewustzijnsveranderende middelen zijn bijvoorbeeld te vinden in de peyote-cactus en in sommige paddestoelen. Cocaïne wordt uit de bladeren van de coca-plant gehaald. Opium, de basis van morfine en heroïne, is een product van de papaverplant. Vanaf het begin van de negentiende eeuw is geleidelijk aan ontdekt wat precies de werkzame stoffen in de natuurproducten zijn. Een aantal van deze stoffen bleek ook in laboratoria te kunnen worden nagemaakt. Er zijn ook drugs uitgevonden in het laboratorium. Voorbeelden daarvan zijn LSD, XTC. Druggebruik is niet alleen een verschijnsel van deze tijd. De oudste aanwijzingen dateren van 7000 jaar geleden. Oudere culturen hebben te weinig sporen nagelaten om er conclusies aan te verbinden. Wel kan gesteld worden dat druggebruik heel oud is en dat er vermoedelijk altijd wel mensen zijn geweest die drugs gebruikten Wat doet drugs? Alle soorten drugs hebben gemeen dat het stoffen zijn die de hersenen op een bepaalde manier prikkelen. Die hersenprikkels veroorzaken verschillende geestelijke en lichamelijke effecten. Deze effecten kunnen stimulerend zijn, of juist verdovend, of bewustzijnsveranderend. Daarmee wordt bedoeld:stimulerend: bij gebruik van middelen met een stimulerend effect krijg je het gevoel meer energie te hebben en alerter te zijn. Voorbeelden van middelen met een stimulerende werking zijn cocaïne en speed, maar ook tabak en koffie. Verdovend: hierbij krijg je het effect van een slaperige roes. Door de kalmerende en ontspannende werking worden de scherpe kantjes van het leven wat minder scherp, of soms volledig weggedrukt. Voorbeelden van middelen met een verdovende werking zijn heroïne en andere opiaten, maar ook alcohol en slaapmiddelen. Bewustzijnsveranderend: bij het gebruik hiervan veranderen stemming en waarneming: de wereld ziet er (heel) anders uit. Voorbeelden van middelen met een bewustzijnsveranderende werking zijn LSD, paddo's en andere tripmiddelen. Het onderscheid tussen de werking van verschillende drugs is niet altijd even scherp te maken. Sommige middelen hebben een gemengd effect. XTC is enerzijds oppeppend, en anderzijds verandert het de waarneming. Hasj en weed kunnen, afhankelijk van de hoeveelheid en de situatie, tegelijk bewustzijnsveranderend en versuffend werken. Pagina 1 van 22

2 Waar komen drugs vandaan? Drugs komen oorspronkelijk uit de natuur. Hasj en marihuana komen van de hennepplant. Sterkere bewustzijnsveranderende middelen zijn bijvoorbeeld te vinden in de peyote-cactus en in sommige paddestoelen. Cocaïne wordt uit de bladeren van de coca-plant gehaald. Opium, de basis van morfine en heroïne, is een product van de papaverplant. Vanaf het begin van de negentiende eeuw is geleidelijk aan ontdekt wat precies de werkzame stoffen in de natuurproducten zijn. Een aantal van deze stoffen bleek ook in laboratoria te kunnen worden nagemaakt. Er zijn ook drugs uitgevonden in het laboratorium. Voorbeelden daarvan zijn LSD, XTC en benzodiazepinen, zoals Valium en Seresta. Druggebruik is niet alleen een verschijnsel van deze tijd. De oudste aanwijzingen dateren van 7000 jaar geleden. Oudere culturen hebben te weinig sporen nagelaten om er conclusies aan te verbinden. Wel kan gesteld worden dat druggebruik heel oud is en dat er vermoedelijk altijd wel mensen zijn geweest die drugs gebruikten. Wie gebruiken drugs en waarom? Veel mensen komen voor het eerst in contact met drugs als ze jong zijn. De drijfveer is dan vaak een mengeling van meedoen met anderen, stoer doen, het verkennen van grenzen, nieuwsgierigheid, het verdrijven van verveling en het zoeken van spanning. Ook trends kunnen een grote rol spelen. In veel gevallen weet iemand die voor het eerst drugs gaat gebruiken niet waarvoor hij kiest, omdat hij de eigenschappen en risico's van een bepaalde drug onvoldoende kent. Of iemand daarna doorgaat met gebruiken ligt aan de persoon, maar ook aan zijn omgeving. Wanneer de directe omgeving en met name de vriendenkring het gebruik accepteert of afwijst, dan heeft dat meestal grote invloed. Soms wordt er meegedaan, maar soms kan druggebruik tot gevolg hebben dat iemand zijn vriendenkring gaat veranderen. Er bestaat echter geen enkele drug die mensen tegen hun eigen wil in kan gaan overheersen. Druggebruik is in eerste instantie altijd een keuze van jezelf. Wie drugs gebruikt, kiest daar dus voor. Wel kan het zijn dat gebruik overgaat in misbruik. Het kan bijvoorbeeld zijn dat het druggebruik voor iemand een middel is geworden om de werkelijkheid te ontvluchten. Wanneer je dan nog een stap verder gaat is er eigenlijk geen sprake meer van een keuze: je bent dan afhankelijk geworden van het middel. Dat gebeurt niet automatisch van de ene dag op de andere. Dat ligt aan het middel dat gebruikt wordt, aan de persoon zelf en aan de situatie waarin hij of zij verkeert. Anders dan veel mensen denken, raakt niet iedereen die drugs gebruikt er ook verslaafd aan. Veel gebruikers, en vooral softdruggebruikers, stoppen na enige tijd. Hoe gemakkelijk raak je aan de drugs? Hoe gemakkelijk je drugs gaat gebruiken, hangt niet alleen van de werking van de drugs af, maar ook van andere factoren zoals je persoonlijkheid, je omgeving en de redenen om te gebruiken. Gebruiken omdat je je rot voelt is bijvoorbeeld riskanter dan gebruiken wanneer je lekker in je vel zit. Het maakt uit hoe vatbaar iemand is voor de effecten van een drug. De drempel is voor velen hoger wanneer er illegale drugs gebruikt worden dan wanneer het gaat om middelen zoals alcohol of medicijnen. Gebruik van laatstgenoemde soorten wordt gemakkelijker geaccepteerd. Dit brengt weer een ander risico met zich mee: meer mensen zullen het gebruiken, en daarmee wordt de kans op problemen groter. Geen enkele drug leidt bij eenmalig gebruik tot verslaving. Geheel willoos aan de drugs raken is dus uitgesloten. Gebruik van softdrugs leidt niet automatisch tot gebruik van harddrugs. Wel kan iemand op een harde manier softdrugs gebruiken door overmatig gebruik. Dat kan de wereld van de harddrugs dichterbij brengen. Want verkoopkanalen overlappen elkaar soms: er zijn hasjdealers die ook wel eens cocaïne, speed of XTC in de aanbieding hebben. In coffeeshops, waar geen harddrugs verkocht mogen worden, zal Pagina 2 van 22

3 dit echter niet zo snel gebeuren. De politie oefent hier strenge controle op uit. Maar ook wanneer iemand op een toevallige manier met harddrugs begint, is er nog steeds de persoonlijke keuze: het is aan de gebruiker om wel of niet op zo'n aanbod in te gaan. Het is dus ook niet zo dat anderen je moedwillig verslaafd kunnen maken, bijvoorbeeld door 'iets in je cola te doen'. Een dealer bedenkt zich wel drie keer. Hij krijgt er geen klanten door maar raakt wel zijn dure spul kwijt. Iemand die wil gebruiken kan - en zal - er overal aan weten te komen. En iemand die niet wil, zal nooit gedwongen kunnen worden. Zijn drugs verslavend? Van verslaving word gesproken wanneer je afhankelijk van het middel wordt. Je kunt onderscheid maken tussen lichamelijke afhankelijkheid en geestelijke afhankelijkheid. We spreken van lichamelijke afhankelijkheid als het lichaam protesteert wanneer met het gebruik van een middel wordt gestopt (ontwenningsverschijnselen). Tolerantie is een ander lichamelijk verschijnsel. Dit betekent dat je bij regelmatig gebruik steeds meer nodig hebt om hetzelfde effect te voelen. Tolerantie en lichamelijke afhankelijkheid zijn verschijnselen die worden veroorzaakt door de aard van het middel. Er zijn middelen die beide verschijnselen met zich mee brengen, maar dat hoeft niet. Bij bepaalde middelen treedt geen van beide verschijnselen op. Geestelijke afhankelijkheid houdt in dat de gebruiker het idee heeft niet goed te kunnen functioneren zonder het middel, en dus steeds het middel opnieuw wil gebruiken. In feite kun je geen onderscheid maken tussen drugs die geestelijk verslavend zijn en drugs die dat niet zijn, want dat risico is bij alle drugs aanwezig. Maar of geestelijke afhankelijkheid optreedt, ligt veel meer aan de gebruiker en zijn of haar persoonlijke situatie dan aan het middel. Het is belangrijk je af te vragen hoe graag, hoe vaak en in welke mate je als gebruiker de effecten van een bepaald middel wilt ervaren. Het is dus moeilijk iets te zeggen over het risico van afhankelijkheid voor ieder middel, vanwege de individuele verschillen van de gebruikers. Zo kan de ene gebruiker snel geestelijk afhankelijk zijn van hasj, terwijl de andere gebruiker daar geen last van krijgt. Maar die kan op zijn beurt weer snel aan een ander middel verslingerd raken. Toch kun je in praktijk wel vaststellen dat de ene drug tot minder verslavingsproblematiek leidt dan de andere drug. Wanneer iemand echt afhankelijk van een drug is geworden, is het vaak moeilijk om er weer vanaf te komen. Bij veel soorten harddrugs en bij slaap- en kalmeringsmiddelen is de neiging erg groot om weer naar het middel te grijpen, omdat het gebrek eraan lichamelijk of geestelijk als heel onaangenaam wordt ervaren. Wat is cocaïne? Cocaïne is een wit, kristalachtig poeder. Het wordt uit de bladeren van de cocaplant gehaald, die groeit in Zuid-Amerika. Voor cocaïne worden verschillende andere namen gebruikt, maar de populairste luidt kortweg 'coke'. Op een vrij eenvoudige manier kan de cocaïne aan de bladeren van de cocaplant onttrokken worden, totdat er vrijwel zuiver cocaïnepoeder overblijft. Eenmaal op de markt wordt de cocaïne vaak vermengd met andere stoffen Wat voel je van cocaïne? Meestal wordt cocaïne gesnoven. Het poeder wordt daarvoor in een 'lijntje' gelegd en met behulp van een kokertje in de neus opgehaald. Als het eerst wordt opgelost in water, kan cocaïne ook in een ader geïnjecteerd worden. Het roken van cocaïne heeft geen zin, omdat het verbrand is voordat het de longen bereikt. Cocaïne kan wel gerookt worden als het eerst is omgezet in cocaïnebase, dat 'crack' wordt genoemd. Wordt de crack gerookt in een waterpijp of een speciaal crackpijpje, dan spreken we van 'basen'. Het snuiven van een lijntje cocaïne heeft al na een paar minuten effect. Dat effect gaat ongeveer Pagina 3 van 22

4 een half uur door. Bij spuiten of basen werkt de cocaïne nog sneller, maar het effect is na een minuut of tien alweer verdwenen. Wat je voelt, is afhankelijk van de dosis en de manier waarop je het gebruikt.ook pijn voel je minder snel. Je wordt opgewekt en vrolijk, het lijkt alsof je meer energie krijgt en je denkt dat je de hele wereld aan kunt. Deze effecten doen zich voor als je af en toe cocaïne neemt, en niet teveel tegelijk. De effecten zijn binnen een half uur verdwenen. Als je het gevoel terug wil krijgen, moet je opnieuw nemen. Zwaardere gebruikers worden vaak rusteloos en raken snel geïrriteerd. Zelfvertrouwen kan doorslaan tot overmoed. En de zware gebruiker gaat in een schijnwereld leven. Wat zijn de risico's van cocaïne? Naast afhankelijkheid brengt cocaïne de volgende risico's met zich mee: * Wie regelmatig en veel cocaïne gebruikt, verliest eetlust, vermagert en doet een aanslag op de lichamelijke conditie. De weerstand tegen infecties neemt af, er doen zich trillingen, bewegingsstoornissen en verstoringen van het hartritme voor. * Cocaïne neemt vermoeidheidsgevoelens weg. Je kunt daardoor energie gebruiken die ten koste gaat van je reserves, omdat je de natuurlijke grens niet meer voelt. Samen met slapeloosheid leidt dat tot uitputting: voor een deel van de gebruikers een reden om opnieuw te gebruiken. * Dat risico speelt extra bij de combinatie cocaïne en alcohol. De alcohol verdooft en maakt dronken: de cocaïne pept weer op. Dat lijkt een ideale combinatie voor een lang avondje uit, maar gezond is anders. Je voelt niet meer hoeveel je gedronken hebt en gaat dus gewoon door. Dat kan de volgende dag(en) een flinke kater opleveren: voor een deel van de gebruikers een reden om opnieuw te gebruiken. * Zwaar gebruik kan leiden tot waanvoorstellingen die beangstigend zijn. Je wordt achterdochtig en voelt je bedreigd. Dat kan omslaan in agressie. * Wie vaak cocaïne gebruikt, kan het gevoel krijgen dat er beestjes onder zijn huid zitten en gaat daardoor tot bloedens toe krabben. * Door het snuiven van cocaïne trekken de bloedvaten in de neus samen. Daarom kan bij frequent gebruik het slijmvlies in de neus beschadigen, dat geeft een heftige pijn in de neus. Als cocaïne bij het snuiven in de voorhoofdholte terecht komt, kan het daar verstoppingen en hoofdpijn veroorzaken. * Door het niet steriel spuiten van cocaïne kunnen spuitabcessen ontstaan. * Gebruik van crack brengt extra lichamelijke risico's met zich mee, zoals aantasting van de longen door de bloedvatvernauwing. * Mensen met een zwak hart, zwakke vaten, hoge bloeddruk, suikerziekte of epilepsie lopen extra risico's. * Voordat het bij de gebruiker terechtkomt, is cocaïne vaak vermengd met andere stoffen. Die zijn meestal niet gevaarlijk, maar het betekent wel dat je niet krijgt waarvoor je (veel) betaalt Kun je aan cocaïne verslaafd raken? Je kunt onderscheid maken tussen lichamelijke afhankelijkheid en geestelijke afhankelijkheid. We spreken van lichamelijke afhankelijkheid, als het lichaam protesteert wanneer met gebruik van een middel wordt gestopt (ontwenningsverschijnselen). Bij het gebruik van cocaïne treedt dit niet op. Geestelijke afhankelijkheid houdt in dat je steeds sterker naar het middel verlangt en je eigenlijk niet meer prettig kunt voelen zonder. Cocaïnegebruik kan wel degelijk leiden tot geestelijke afhankelijkheid. Want als je vaker of meer gaat gebruiken, dan is dat vanwege de effecten die cocaïne op je persoonlijkheid heeft. Je hebt het dan nodig om je zelfvertrouwen op te krikken, bijvoorbeeld in stressvolle situaties. Dit kan toename van Pagina 4 van 22

5 gebruik in de hand werken, omdat op een gegeven moment elke onzekere situatie met behulp van cocaïne te lijf wordt gegaan. Het vervelende daarbij is, dat je onzekerheid alleen maar toeneemt naarmate je vaker gebruikt. Op deze manier kun je in een cirkeltje terechtkomen. De meeste gebruikers zien dat gevaar wel, maar denken dat het hen niet zal overkomen. Ze maken zichzelf wijs, dat ze elk moment kunnen stoppen.cocaïne geeft het gevoel wel alles onder controle te hebben. Dat lijkt een mooie oplossing, maar dat is het niet, want dat gevoel is maar schijn. De gebruiker heeft het alleen niet in de gaten Wat is crack? Crack is een bewerkte vorm van cocaïne. De bewerking is nodig om de cocaïne rookbaar te maken. Crack wordt ook wel basecoke of gekookte coke genoemd. Het zijn drie verschillende namen voor een stof met dezelfde werking en risico's. Om het te maken wordt cocaïne vermengd met water en maagzout of ammoniak, en dan gekookt Wat voel je van crack? Crack wordt gerookt uit een pijpje of vanaf aluminiumfolie. Het wordt verhit en de dampen worden geïnhaleerd: crack begint na enkele seconden al te werken, maar is snel uitgewerkt. Het gebruik van crack slaat in als een bom. Je krijgt een enorme kick en voelt je intens plezierig en geweldig. Een golf energie trekt door je hele lichaam. Even zijn alle zorgen, frustraties en gevoelens van minderwaardigheid weg. De flash duurt 20 seconden. Na enkele minuten komt de ommezwaai, de crash: je krijgt onplezierige gevoelens. Je raakt opgefokt, angstig en lusteloos en wilt onmiddellijk opnieuw gebruiken. Dat verlangen is zeer sterk; hartslag, bloeddruk en lichaamstemperatuur gaan erg omhoog. Wat zijn de risico's? Roken van crack is slecht voor je longen, waardoor je longfunctie achteruit gaat. Gebruikers krijgen last van kortademigheid en hoesten vaak zwart slijm op. Crack leidt tot stoornissen van het hart- en vaatstelsel. Hartritmestoornissen, een hartaanval of een epileptische aanval kunnen het gevolg zijn. Crack pleegt roofbouw op het lichaam met als gevolg totale uitputting. Het risico bestaat dat je van crack volledig paranoia, angstig of depressief wordt. Kun je aan crack verslaafd raken? Crackgebruik is buitengewoon verslavend: met heroïne en nicotine is het de meest verslavende drug. De flash is zó prettig en zó kort en de crash is zó onaangenaam dat je onmiddellijk opnieuw wilt gebruiken. Je wilt alsmaar doorgaan. Bij crackgebruik treedt acute tolerantie op: de eerste dosis geeft nog een intens plezierig gevoel, maar een tweede dosis al niet meer, bij dezelfde hoeveelheid. Onthoudingsverschijnselen treden op, zoals neerslachtigheid, depressie, vermoeidheid, uitputting en onrustige slaap. Deze verschijnselen kunnen lange tijd aanhouden, en in die periode ontstaat een zeer sterk verlangen naar crack. Wat is heroïne? Heroïne is een harddrug. Het behoort tot de opiaten: stoffen die uit de papaver worden gehaald. Door de onrijpe zaadbol in te kerven en het vrijkomende melksap in te drogen, ontstaat ruwe opium. Uit die ruwe opium kan morfine worden gehaald, en uit die morfine kan via een chemische bewerking heroïne worden Pagina 5 van 22

6 gemaakt. In het laboratorium kan zuivere heroïne worden gemaakt. Maar in de praktijk is heroïne nooit in die sterkte te koop, want als het uiteindelijk de gebruiker bereikt is het door de opeenvolgende handelaren vermengd met allerlei andere stoffen zoals cafeïne, paracetamol, suikers, zetmeel of stophoest. Ook vermenging met gevaarlijke stoffen komt voor. In Nederland varieert het heroïnegehalte van de 'straatheroïne' van 20 tot 80%. Het varieert in uiterlijk van grof wit poeder tot geelbruine brokjes. Heroïne wordt ook wel 'bruin' of 'smack' genoemd Wat voel je van heroïne? Bij het gebruik van heroïne wordt je ademhaling en de hartslag langzamer. Je lichaamstemperatuur gaat iets omlaag. Je pupillen vernauwen zich sterk. De werking van je darmen en kringspieren vermindert en je seksuele behoeftes kunnen minder worden. In het begin kun je last krijgen van braken, hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, jeuk en een vreemd gevoel in je hoofd. De lichamelijke effecten vallen in het niet bij wat je voelt en ervaart: de sterk verdovende werking, die heel snel komt (de 'flash'). Deze werking treedt al vanaf de eerste keer op en gaat overheersen wanneer je na een aantal malen niet meer zo'n last hebt van de bijwerkingen. De heroïne geeft dan een heel aangenaam effect: pijn, verdriet, angst, honger en kou worden niet meer gevoeld. Je raakt ontspannen, wordt in jezelf gekeerd en onverschillig: de buitenwereld doet er niet meer zo toe. Gemiddeld werkt heroïne 4 tot 6 uur. Het effect hangt af van degene die het gebruikt, de ervaring met het middel, de genomen hoeveelheid en de manier waarop het wordt gebruikt. Hoe wordt heroïne gebruikt? Heroïne wordt meestal 'gechineesd' of gespoten. Bij 'chinezen' wordt heroïnepoeder op een stukje aluminiumfolie gelegd en verhit. De vrijkomende dampen worden door een kokertje opgezogen en komen zo rechtstreeks in de longen terecht. Spuiten: de heroïnepoeder wordt op een lepel of blikje gelegd, opgelost in water en zuur (ascorbinezuur of citroensap) en dan verhit. De oplossing wordt in een injectiespuit getrokken en in een bloedvat gespoten. In Nederland is 'chinezen' de meest voorkomende manier van gebruik. Het percentage spuiters is sterk gedaald, tot minder dan een kwart van de gebruikers. Dat heeft vrijwel zeker met de risico's van het spuiten te maken, waarvan overdracht van aids door het gebruik van vuile spuiten de belangrijkste is. Heroïne kan ook worden gesnoven of, vermengd met tabak, worden gerookt Wat zijn de risico's? Naast lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid brengt heroïne de volgende risico's met zich mee: Overdosis, niet zelden met de dood als gevolg. Want de vertragende effecten op de ademhaling kunnen fataal zijn. Een overdosis kan verschillende oorzaken hebben: een te hoge dosis ineens, dezelfde dosis als vroeger na een periode van stoppen, verrast worden door heroïne van een ongebruikelijke zuiverheidgraad ontstekingen en infecties door onzorgvuldig spuiten. Omdat heroïne pijnklachten onderdrukt, kan een ziekte niet of te laat worden opgemerkt. Kun je aan heroïne verslaafd raken? Je kunt wederom onderscheid maken tussen lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid. Zoals gezegd spreken we van lichamelijke afhankelijkheid wanneer je lichaam protesteert als met gebruik van een Pagina 6 van 22

7 middel wordt gestopt (ontwenningsverschijnselen). In vergelijking met andere middelen treedt dit bij het gebruik van heroïne vrij snel op. Dit wil niet zeggen dat iemand er na één keer aan vastzit. Maar wordt het vaker gebruikt, dan wordt je lichamelijke afhankelijkheid snel groot. Je lichaam went snel aan heroïne. Er is al gauw meer nodig om hetzelfde effect te voelen, en dat maakt de kans van verslaving nog groter. Als de heroïne is uitgewerkt doen zich de volgende ontwenningsverschijnselen voor: Je voelt je ziek, je transpireert, bent klam en koud, je hebt kippenvel, een lopende neus, buikkrampen en pijn in armen en benen. Ook kun je last hebben van braken en diarree. Deze klachten verdwijnen zodra opnieuw heroïne wordt gebruikt, en zo kom je gemakkelijk in een cirkeltje terecht. Geestelijke afhankelijkheid houdt in dat je steeds sterker naar het middel verlangt en je eigenlijk niet meer prettig kan voelen zonder. Heroïne maakt geestelijk afhankelijk. Het verdooft alles, zowel lichamelijke als geestelijke pijn. Dit is een van de redenen waarom experimenteren met heroïne riskant is. Hoe moeilijk is het om te stoppen met heroïnegebruik? Stoppen met heroïnegebruik is een grote opgave voor mensen die er afhankelijk van zijn geworden. Stop je meteen, zonder medicijnen, dan kunnen de lichamelijke afkickverschijnselen heftig zijn en 7 tot 10 dagen duren. Afkicken kan ook onder doktersbegeleiding:, waarvan de dosis langzaam wordt afgebouwd.. De zeer hevige onthoudingsverschijnselen treden op tijdens de narcose, zodat de persoon zelf daar niets van merkt. Hierna volgt een behandeling van een jaar. Het is moeilijk definitief van de heroïne af te kicken, want de geestelijke afhankelijkheid is ongelooflijk sterk. De onderliggende problemen bestaan immers nog steeds, en het opbouwen van een nieuw leven is moeilijk en zwaar. Intussen blijft de heroïne lokken. Het gevaar om terug te vallen is daarom groot. Het is belangrijk om (tijdig) hulp te zoeken, ook wanneer je na een periode van afkicken weer opnieuw bent gaan gebruiken. Ga naar het dichtstbijzijnde centrum voor verslavingszorg. Wat is glue sniffing? Glue sniffing is het snuiven van oplosmiddelen. Het wordt gedaan om in een roes te raken. Het gaat hierbij om producten als lijm, benzine, gas uit sigarettenaanstekers, verf en lakverdunners, nagellakverwijderende stoffen of drijfgassen uit spuitbussen. Na inademing hebben de middelen vrijwel direct effect, met doorgaans een korte werkingsduur Wat voel je van glue sniffing? De effecten lijken een beetje op alcohol: je voelt je licht aangeschoten, in een roes. Je staat niet stevig meer op je benen en je wordt duizelig. Soms komen er hallucinaties, die meestal plezierig en kleurrijk zijn. Neem je meer dan raak je in een dromerige toestand en treden er bewegingsstoornissen op. Je kunt dan nauwelijks meer op je benen staan en krijgt geheugenverlies De gebruiker wil meestal in een lichte roes blijven. Na gebruik kan een kater ontstaan. Je hebt dan last van hoofdpijn en misselijkheid, maar bij grotere doseringen kan verlies van bewustzijn optreden. Uiteindelijk kunnen verlammingsverschijnselen optreden, ook van de ademhalingsspieren. Dan staat de ademhaling stil en het hart houdt ermee op. Wat zijn de risico's van glue sniffing? Veel oplosmiddelen zijn brandbaar en, wanneer ze met lucht vermengd worden, explosief. Een sigaretje opsteken kan rampzalige gevolgen hebben. Sommige gebruikers worden zeer opgewonden en agressief, Pagina 7 van 22

8 en zijn naderhand volledig vergeten wat er tijdens de roes is gebeurd. Ook verstikking kan voorkomen, met name wanneer er gebruikt wordt met een plastic zak over het hoofd. De overige risico's liggen vooral op het lichamelijk vlak. gefluorideerde koolwaterstoffen kunnen ernstige hartritmestoornissen teweegbrengen die soms de dood tot gevolg hebben. Stoffen zoals hexaan, benzine, tri of samengestelde lakverdunners veroorzaken verlammingsverschijnselen. Tolueen (wat veelal in lijm zit) leidt tot neurologische schade. Tri en tetra kunnen nier- en leverbeschadigingen opleveren. Bloedarmoede en andere bloedziekten worden veroorzaakt door de meeste oplosmiddelen. Drijfgassen in spuitbussen hebben een extra risico voor de longen. Bij chronisch gebruik liggen evenwichts-, gezichts- en gehoorstoornissen op de loer, terwijl het denkvermogen achteruit gaat. Doofheid en dementie kunnen het gevolg zijn van heftig gebruik. Is glue sniffing verslavend? Het lichaam went aan de oplosmiddelen, waardoor de dosissen steeds verhoogd moeten worden. De meest genoemde klachten zijn: angst, slapeloosheid, duizelingen, verminderde eetlust, duizeligheid en misselijkheid. Geestelijke afhankelijkheid treedt wel op, wat wil zeggen dat de persoon sterk verlangt naar de roes. Wat is speed? 'Speed' en 'pep' zijn straatnamen voor 'wekaminen'. Dit zijn chemische stoffen die een stimulerende werking hebben: ze werken oppeppend, je krijgt er energie van. Er zijn verschillende soorten wekaminen, die van elkaar verschillen in sterkte en werkingsduur. Hoe wordt speed gebruikt? Speed is te koop als pil of in poedervorm. Meestal wordt het geslikt, maar het kan ook gesnoven of gespoten worden. Wordt speed geslikt, dan begint de werking meestal na 15 tot 20 minuten. Wordt het gesnoven, dan komt de speed via het neusslijmvlies in het bloed terecht. Het effect komt dan al na een paar minuten. Wordt speed direct in een ader gespoten, dan werkt het vrijwel onmiddellijk. In alle gevallen is de speed na ongeveer acht uur uitgewerkt. Vaak wordt speed vermengd met andere stoffen. Daardoor weet je eigenlijk nooit zeker wat je koopt. Wat voel je van speed? Het gebruiken van speed werkt oppeppend, zowel op je lichaam als op je geest. De kracht van dit oppeppende effect hangt af van de dosis en de manier waarop de speed wordt gebruikt. Wat je ervan merkt is vaak erg afhankelijk van wat je ervan verwacht te merken. Feiten zijn dat door speed vermoeidheid niet meer wordt gevoeld. Je eetlust verdwijnt, je bloeddruk stijgt en je pols versnelt. Je pupillen worden groter, je spieren spannen zich. Ook bestaat er een kans op hoofdpijn en duizeligheid, net als snel bewegen van de kaken en knarsetanden. Van speed kun je tijdelijk actief, vrolijk, alert en zelfverzekerd worden. Zelfkritiek verdwijnt, je praat gemakkelijker en vlotter. Maar speed kan ook heel anders uitpakken: je kunt er prikkelbaar, onrustig en angstig door worden, met name als het aan het uitwerken is. Als speed uitgewerkt is, komt je eetlust terug. Omdat je meestal bent doorgegaan, zonder aan je vermoeidheid toe te geven (je voelt hier tenslotte niets van), kan een katergevoel achterblijven. Veelgehoorde klachten van regelmatige gebruikers zijn chronische vermoeidheid, lusteloosheid en neerslachtigheid. Pagina 8 van 22

9 Wat zijn de risico's? * Er bestaat een risico van verslaving. 'Willen gebruiken' verandert dan in 'moeten gebruiken'. * Langdurig speedgebruik heeft gevolgen voor het lichaam. Speed vergroot bijvoorbeeld het risico van hartritmestoornissen, een hersenbloeding en een hartinfarct. Voor mensen met een zwak hart, hoge bloeddruk, suikerziekte of epilepsie is het gebruik van speed gevaarlijk. * Een lichamelijk risico van speedgebruik in het uitgaansleven is oververhitting. Wanneer je speed gebruikt, voel je geen vermoeidheid en kun je uren achter elkaar dansen. Als het dan ook nog warm en vochtig is, kan het gebeuren dat je lichaam niet voldoende warmte meer kwijt raakt door zweet te verdampen. Het lichaam produceert dan wel zweet, maar koelt niet meer af. Wanneer je dan onvoldoende drinkt, bestaat het risico dat je lichaam oververhit raakt en uitdroogt. Het gevolg kan zijn dat spieren en sommige organen, zoals de lever en de nieren, niet meer werken. Oververhitting is (levens)gevaarlijk en moeilijk te behandelen. Dit risico speelt minder, wanneer in de disco of feestruimte voldoende ventilatie en afkoeling is. * Speed doet een aanslag op je lichamelijke reserves. Vermoeidheid is een signaal van het lichaam dat de grenzen zijn bereikt en dat het rust nodig heeft. Speed vervaagt die grens, zodat je er gemakkelijk overheen gaat en je laatste reserves aanspreekt. * Langdurig gebruik van speed kan tot volledige uitputting leiden. Het gebrek aan eetlust levert gewichtsverlies op. * Door verminderde weerstand, in combinatie met een tekort aan voedingsstoffen, kunnen nagels gaan afbrokkelen en tanden gaan loszitten of uitvallen. * Wanneer iemand vaak en langdurig speed gebruikt, kunnen zich dwangmatige bewegingen voordoen, zoals tandenknarsen en kauwbewegingen. Deze reactie kan blijven, ook nadat je gestopt bent met gebruiken. Ook komt het voor dat een gebruiker dezelfde handeling blijft herhalen, zoals het uit elkaar halen en weer in elkaar zetten van bepaalde dingen. * Zware gebruikers kunnen het gevoel krijgen dat er beestjes op, in of onder de huid kruipen. Soms krabt hij de huid daarom tot bloedens toe open. * Speed heeft invloed op het gedrag. Het kan je prikkelbaar, agressief of depressief maken. Soms leidt het tot verward denken, achterdocht en vervolgingswaanzin. * Speed maakt overmoedig: verkeer en speed gaan niet samen. Dit is dan ook verboden. * Speed in combinatie met andere middelen kunnen heel verkeerd vallen. Speedgebruik samen met alcohol maakt bijvoorbeeld dat dronkenschap niet gevoeld wordt: dit kan leiden tot roekeloos, agressief gedrag. Wie speed gebruikt en in de veronderstelling is cocaïne of XTC te gebruiken, kan onaangenaam verrast worden. De lichamelijke effecten zijn heviger en duren veel langer. Het komt met name voor, dat iemand denkt XTC te hebben gekocht, terwijl het pure speed is. * Bij het snuiven van speed kan het neusslijmvlies na verloop van tijd beschadigd raken Wat kun je doen als het mis gaat? Het kan voorkomen dat iemand ziek wordt door oververhitting, of flipt. Rust, koelte, iets zoets drinken (bijv. AA of Isostar) en iets met zout eten helpt meestal. Wanneer je het niet vertrouwt, waarschuw dan een arts of iemand van de EHBO. Je moet in ieder geval direct medische hulp inschakelen bij bewusteloosheid, pijn op de borst en hartklachten Pagina 9 van 22

10 Kun je aan speed verslaafd raken? Wanneer iemand stopt met het gebruik van speed doen zich, afgezien van vermoeidheid, geen ontwenningsverschijnselen voor. Een lichamelijk verschijnsel dat wel optreedt is tolerantie: bij regelmatig gebruik heb je steeds meer speed nodig om hetzelfde effect te voelen. Geestelijke afhankelijkheid houdt in dat je steeds sterker naar het middel verlangt en jezelf eigenlijk niet meer prettig kan voelen zonder. Bij speed is het vooral de geestelijke afhankelijkheid die een belangrijke rol speelt. Bij regelmatig gebruik kun je gaan denken dat je niet goed meer functioneert of geen lol meer kunt maken zonder speed; het geeft je namelijk het gevoel dat je alles aan kunt. Uitgaan en feestjes zonder speed zijn dan niet meer leuk. En werken zonder speed gaat moeilijker. Het vervelende is dat na gebruik juist de tegenovergestelde gevoelens toenemen, zoals vermoeidheid en depressiviteit. Deze gevoelens zijn weg te nemen door opnieuw speed te gebruiken. Zo kun je in een cirkeltje terechtkomen. Wat zijn tripmiddelen? Tripmiddelen zijn drugs die hallucinaties veroorzaken. Dat betekent dat ze je dingen laten zien, horen, voelen en ervaren die er niet zijn. Officieel worden deze middelen 'hallucinogenen' genoemd. Tripmiddelen komen in de natuur voor: ze zitten in de huid en urine van bepaalde padden, in sommige soorten paddestoelen en in sommige cactussoorten, zoals de peyote. Ook in veelgebruikte kruiden, zoals foelie en nootmuskaat, zitten hallucinogenen; maar de hoeveelheid die daar in zit is zo klein dat het effect niet te merken is. Daarnaast worden er tripmiddelen in laboratoria gemaakt. Het bekendste voorbeeld daarvan is LSD. Wat voel je van tripmiddelen? Een tripmiddel versterkt bestaande emoties en verandert de beleving van tijd en ruimte. Iemand die een tripmiddel gebruikt krijgt hallucinaties: die persoon ziet en ervaart dingen die er niet zijn (maar voor de gebruiker zelf zijn ze echt). De versterking van emoties kan heel heftig zijn. Zo kan een lekker gevoel zich ontwikkelen tot extase, en angst kan omslaan in paniek. Je kunt van tevoren niet voorspellen wat het effect van een middel zal zijn. Ook kunnen de effecten van een tripmiddel terugkomen, zonder dat je op dat moment iets gebruikt. Zo'n flashback kan zich maanden en zelfs jaren later nog voordoen. De lichamelijke effecten van tripmiddelen zijn niet zo groot. Maar in paddestoelen en de peyote-cactus zitten ook nog andere stoffen, die misselijkheid en braken kunnen veroorzaken Wat is een trip? Het effect en de aard van een trip worden bepaald door het soort middel, de dosis en de stemming en omgeving waarin je zit. Ook je gewicht, maaginhoud en je lichamelijke conditie spelen een rol. Gewoonlijk begint de trip een half uur tot een uur nadat het middel ingenomen is.de piek van de trip komt 2 tot 3 uur later. Na 8 tot 10 uur is het voorbij. Er zijn ook varianten waarbij een trip wel 24 uur kan duren.,bij paddestoelen is de trip meestal minder hevig en het effect hangt af van de ingenomen hoeveelheid. Meestal hoor, ruik en voel je alles sterker: muziek kun je zien, een foto kun je horen, kleuren kun je ruiken. Soms gaan dingen bewegen die normaal stilstaan en voorwerpen stralen licht uit. De tijd kan langzamer gaan of helemaal stil staan. Je gevoel voor ruimte verandert. Gevoel en beweging kloppen niet meer met elkaar en je ervaart dat je gedachten heel helder zijn. Gedurende de trip wisselt de kracht ervan. Meestal blijft er contact bestaan met de werkelijkheid: je beseft dan waar de effecten die je ervaart vandaan Pagina 10 van 22

11 komen. Soms kan dat besef helemaal verdwijnen. Dan kun je in een trip gevangen raken. Met name als de trip niet goed valt en de ervaringen eng en bedreigend zijn, kan dit zeer angstaanjagend zijn en tot paniek leiden Hoe wordt een trip gebruikt? LSD is te krijgen als een 'papertrip' en in de vorm van kleine tabletjes. Het meest gangbaar is de papertrip: dit is een stukje papier waarop vloeibare LSD is gedruppeld. Op het papier staat vaak een afbeelding. De trips lijken een beetje op kleine postzegels. De papertrip wordt op de tong gelegd of opgelost in een glas water. Er wordt wel beweerd dat LSD ook via je huid opgenomen kan worden, maar dat is niet waar. Paddestoelen worden meestal gegeten. Er kan ook thee van getrokken worden. De hoeveelheid werkzame stof varieert met het seizoen, het klimaat, de grootte en de leeftijd van de paddestoel. Bij paddestoelen is moeilijk te bepalen hoe sterk ze zijn en om welke soort het gaat. Zelf paddelstoelen plukken is riskant: giftige paddestoelen lijken vaak bedrieglijk veel op de onschuldige varianten. Sommige soorten kunnen dodelijk zijn. De peyote-cactus wordt in schijven gesneden en daarna vaak gedroogd. Die schijven kunnen worden gekauwd. Dat veroorzaakt eerst misselijkheid en braakneigingen. De trip begint na ongeveer 1 uur, en houdt 10 tot 12 uur aan. Het effect lijkt op dat van LSD, maar gebruik van de peyote-cactus komt minder vaak voor. Wat zijn de risico's? Tripmiddelen zijn niet ongevaarlijk: * Ze brengen risico's met zich mee voor mensen die een psychotische aanleg hebben of instabiel, depressief of angstig zijn. Mensen die zichzelf nog niet zo goed kennen, kunnen nare ervaringen opdoen. * Tripmiddelen kunnen een psychose oproepen en panieksituaties veroorzaken. Een angstige ervaring tijdens de trip kan lang nawerken. Het optreden van genoemde flashbacks, waar sommige gebruikers last van hebben, kan dit nog eens versterken. * Bij een flashback beleef je een gedeelte van de trip opnieuw. Een flashback komt onverwacht en bijna altijd ongelegen. Hij kan van een paar minuten tot een paar uren duren. * Tripmiddelen veranderen het beoordelingsvermogen: dit kan gevaarlijke situaties veroorzaken. Zo kunnen auto's worden gezien als speelgoedautootjes. Deelname aan het verkeer is dus zeer riskant. * De onbekende sterkte (met name van natuurlijke middelen) kan een onaangename verrassing inhouden. * Gebruik tijdens zwangerschap en borstvoeding is net als bij andere drugs af te raden. Wat kun je doen als het mis gaat? Wanneer je iemand treft die een slechte trip doormaakt ('flipt'), probeer hem of haar dan te kalmeren en gerust te stellen. Zeg dat het een trip is die vanzelf weer overgaat. Het kan helpen om de persoon iets te laten eten en de aandacht te richten op zijn of haar buikademhaling. Ook kleine veranderingen in de omgeving (muziek zachter zetten, lichten dimmen of juist aandoen) kunnen iemand kalmeren. Het kan even duren voordat de trip voorbij is. Daarna kan iemand nog wel een tijdje verward of angstig blijven. Kun je aan tripmiddelen verslaafd raken? Wanneer iemand stopt met het gebruik van tripmiddelen zoals LSD doen zich geen ontwenningsverschijnselen voor. Het heeft trouwens geen enkel effect om een nieuwe dosis vlak na de Pagina 11 van 22

12 vorige te nemen. Het lichaam wordt er als het ware tijdelijk ongevoelig voor. Pas na 3 of 4 dagen niet te hebben gebruikt, doen zich weer tripeffecten voor. Feitelijk is het dus bijna onmogelijk om vaker dan tweemaal per week te trippen. Geestelijke afhankelijkheid houdt in dat je steeds sterker naar het middel verlangt en je eigenlijk niet meer prettig kan voelen zonder. Dit komt eigenlijk ook niet echt voor bij tripmiddelen. Wanneer iemand moeilijk zonder kan is dat eerder het gevolg van de eigenschappen van die persoon, zoals een grote hang naar de spannende ervaringen die de trip met zich mee brengt. Eigenlijk is de kans op lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid vrijwel te verwaarlozen. Wat is alcohol? Alcohol ontstaat doordat suikers, die in allerlei vruchten zitten, door gist omgezet worden in alcohol. Pure alcohol is een heldere, kleurloze, vrijwel smaakloze vloeistof. Naast alcohol en water bevatten alcoholhoudende dranken nog een hele reeks natuurlijke of toegevoegde kleur- en smaakstoffen. We kunnen deze dranken in drie hoofdgroepen indelen: bieren met gemiddeld 5%, wijnen met gemiddeld 12 % en gedistilleerde dranken met gemiddeld 35%. Hoewel het alcoholpercentage van de diverse dranken sterk varieert, krijg je per glas ongeveer dezelfde hoeveelheid alcohol binnen, namelijk 12 cc. Tenminste - als je de drank in het daarvoor bestemde glas schenkt. Wat voel je van alcohol? Alcohol verdooft je hersenen, maar bij een kleine hoeveelheid werkt het vreemd genoeg stimulerend. Bij één of twee glazen voel je je helder, ontspannen, vrolijk en je praat makkelijker. Je polsslag en ademhaling gaan sneller en je bloedvaten verwijden zich. Drink je meer, dan wordt je zorgelozer. Het beoordelen van situaties wordt lastiger, je reactiesnelheid gaat omlaag en de coördinatie van je spieren wordt aangetast. Drink je nog meer dan kan je vrolijke stemming omslaan in een depressieve of agressieve stemming. Bij verder doordrinken worden je bewegingen steeds onbeheerster: zien, lopen en praten gaan moeizamer. Vrouwen ondervinden de effecten van drank sneller dan mannen, doordat zij gemiddeld iets minder lichaamsvocht hebben en daarmee sneller een hoger promillage. Alcohol wordt afgebroken door de lever. Die heeft zo'n anderhalf uur nodig om de tien gram pure alcohol die in een glas zit af te breken. Dit proces kun je niet versnellen, ook niet door koffie te drinken of frisse lucht te gaan happen. Daardoor kun je je wel beter voelen, maar je versnelt het proces van afbreken niet. Wat zijn de risico's van alcohol? Risico's op de korte termijn De kater. Iedereen die een keertje (te)veel alcohol heeft gedronken kent het gevoel van een kater. Een kater heeft verschillende oorzaken. Allereerst is het zo dat je de alcohol beter kunt verdragen wanneer je je fit en goed voelt. Iets anders is dat je van alcohol veel moet plassen. Je lichaam droogt op deze manier uit. Dit vochtverlies zorgt voor de droge mond en het slappe, vermoeide gevoel. Door het vochtverlies zou er ook te weinig water kunnen zitten tussen schedel en hersenen, hetgeen de hoofdpijn kan verklaren. Bovendien irriteert alcohol het maagslijmvlies: misselijkheid en overgeven kunnen het gevolg zijn. Tenslotte wordt alcohol in het lichaam afgebroken, maar een aantal stoffen blijven over. Eén daarvan - acetaldehyde - zou ook kunnen bijdragen aan de hoofdpijn. Om een kater te voorkomen is het verstandig tussendoor water te drinken, maar als het eenmaal zo ver is kun je niet veel meer doen dan wachten tot het over gaat. Pagina 12 van 22

13 Risico's op de lange termijn Nogal wat mensen die teveel drinken krijgen grote problemen met familie, vrienden, werk en politie. Relaties komen onder druk te staan, er wordt minder nauwkeurig gewerkt. Agressie en geweld komen na overmatig alcoholgebruik regelmatig voor, zowel thuis als in het uitgaansleven. Bij matig gebruik is alcohol geen probleem. De vraag is alleen, waar ligt de veilige grens? Alcoholgebruik in het verkeer Het zal bij vrijwel iedereen bekend zijn dat rijden onder de invloed van alcohol geen goed idee is. Autorijden lijkt makkelijker te gaan, maar je reacties worden trager en je bewegingen onbeheerster. Je maakt meer fouten, maar je ziet ze niet. Van verantwoord alcoholgebruik is sprake als je: * Met mate drinkt. Dat is maximaal glazen per week waarbij gedurende twee dagen helemaal niet gedronken wordt. * Alleen voor je plezier en ontspanning drinkt en niet om stress of achterliggende problemen weg te drinken. * In de vrije tijd drinkt, dus niet tijdens verkeer, sport, school, studie of werk. * Niet drinkt als je zwanger wilt worden of zwanger bent. Enkele tips om het drinken in de hand te houden: * Als je dorst hebt, neem dan een echte dorstlesser, zoals water. * Bedenk: alcohol stimuleert de vochtafdrijving en zorgt ervoor dat je alleen maar meer dorst krijgt. * Drink water voor de dorst en alcohol voor het lekkere. * Drink ook tussendoor zo nu en dan een glas water. * Zeg af en toe nee Kun je aan alcohol verslaafd raken? Bij overmatig gebruik is de kans op verslaving groot. Je raakt echter niet zomaar verslaafd aan alcohol, daar gaat vaak lange tijd overheen. Risico loop je als je alcohol voortdurend gebruikt om van stemming te veranderen. Wanneer je merkt dat je zonder alcohol niet meer vrolijk kunt worden of je spanningen of angsten niet meer kwijt kunt raken, loop je gevaar. Je hebt de alcohol nodig en je kunt er sterk naar verlangen. Tegelijkertijd went je lichaam aan de alcohol. Je moet steeds meer drinken om het effect nog te voelen. Het nodig hebben van alcohol en de toenemende gewenning zorgen ervoor dat je steeds meer en steeds vaker gaat drinken. Op een gegeven moment treden onthoudingsverschijnselen op zoals slecht slapen, transpireren, angstig en gespannen worden en last hebben van trillingen. Problemen die je op den duur kunt krijgen in je relatie met anderen, worden weggedrukt door opnieuw te drinken. Op deze manier kom je in een cirkeltje terecht. Verantwoord drinken betekent: matig drinken, alcohol niet gebruiken om problemen te vergeten en alleen drinken wanneer de omstandigheden dat toelaten. Wat is tabak? Tabak is afkomstig van tabaksbladeren. Voordat de tabak bruikbaar is, moeten de tabaksbladeren eerst gedroogd en gefermenteerd worden. Deze ingewikkelde methode geeft de tabak zijn speciale kleur en geur. Daarna worden er nog brandverbeteraars en extra geur- en smaakstoffen toegevoegd, om een sigaret bijvoorbeeld een mentholsmaak te geven Pagina 13 van 22

14 Wat voel je van tabak? In tabak zit nicotine. Nicotine is een stof die oppept en het hongergevoel verdrijft. Het roken zelf kan kalmerend werken en veel rokers voelen zich met een sigaret tussen de vingers wat zekerder. Verder veroorzaakt roken een snellere hartslag, irritatie aan de ogen en aan de luchtwegen, en een afname van de temperatuur van de vingers en tenen. Dit laatste wordt veroorzaakt doordat bloedvaatjes zich een beetje dichtknijpen wanneer de nicotine binnenkomt. Het hart moet dan extra pompen om het bloed door al die nauwe buisjes te krijgen Wat zijn de risico's van tabak? In tabak zitten veel schadelijke stoffen zoals teer, ammoniak, koolmonoxide en nicotine. Door de inname van teer worden de luchtwegen niet meer goed schoongemaakt, en op den duur worden de trilhaartjes in de luchtwegen zo verlamd dat de schadelijke stoffen direct in de longen terechtkomen. Er kan zo chronische bronchitis ontstaan. Ophoesten is dan nog de enige manier om de teer kwijt te raken en daarmee ook de benauwdheid. Hiervan gaan echter op den duur de longblaasjes kapot, waardoor je steeds minder zuurstof krijgt. Nicotine is de stof die verslavend werkt. Daarnaast kan nicotine ervoor zorgen dat bloedplaatjes gaan klonteren: wanneer zo'n klontje je bloedvat verstopt in een hartspier kan dit zelfs leiden tot een hartstilstand. Een ander ingrediënt, koolmonoxide, is een kleur- en reukloos gas dat de wanden van de bloedvaten ruw maakt. Daaraan blijven vettige stoffen uit het bloed, zoals cholesterol, vastplakken. Daardoor worden je bloedvaten steeds nauwer en moet je hart harder werken om het bloed rond te laten stromen, en alle cellen van zuurstof te voorzien. Dit heeft direct nadelige gevolgen voor je conditie Kun je aan tabak verslaafd raken? Roken is heel verslavend, want je lichaam went snel aan tabak. Als je begint met roken kun je nog niet zoveel verdragen, maar later wel. Als je stopt met roken kun je lichte onthoudingsverschijnselen krijgen. Je hebt dan last van duizeligheid en een slap gevoel. Ook krijg je veel zin om te eten, doordat de nicotine het hongergevoel onderdrukte. Roken is sterk geestelijk verslavend. Wie ooit gestopt is kan zelfs na jaren nog hevig verlangen naar een sigaret. Deze geestelijke verslaving is dan ook veel ernstiger dan de lichamelijke verslaving. Na een week niet roken is vrijwel alle nicotine uit je lichaam verdwenen. Wat overblijft is de trek in een sigaret. Wie echter doorzet zal merken dat die behoefte na verloop van tijd steeds minder wordt. Radicaal stoppen is overigens de beste methode. Wat is lachgas? Lachgas (N2O, stikstofmonoxyde) is van oorsprong een narcosemiddel dat bij operaties in ziekenhuizen werd gebruikt. Tegenwoordig wordt lachgas voornamelijk in de voedingsindustrie gebruikt, bijvoorbeeld in gaspatronen voor slagroomspuiten. Als drug wordt het met name in het uitgaanscircuit gebruikt: het lachgas wordt dan vanuit een ballon geïnhaleerd Wat voel je van lachgas? Lachgas zorgt voor een korte psychedelische roes waarbij zintuiglijke ervaringen in elkaar overlopen. Je hoort soms bellen of een gonzend geluid, je wordt duizelig en hebt het gevoel helemaal weg te zakken. Soms krijg je lachbuien. Het effect treedt na zo'n 20 seconden op en houdt een aantal minuten aan. Pagina 14 van 22

15 Wat zijn de risico s van lachgas? Een groot risico van lachgas is dat, nadat het is uitgewerkt, je nog urenlang onoplettend blijft. Deelname aan het verkeer na inname van lachgas is dan ook zeer gevaarlijk. Lachgas kan leiden tot zuurstoftekort in de hersenen, en daarbij kun je hoofdpijn krijgen, duizelig worden, je evenwicht verliezen of flauwvallen. Het risico is dat je hard kunt vallen. Zeker als je zwanger bent kan zuurstoftekort ernstige gevolgen hebben voor de baby: spontane abortus of ernstige geboorteafwijkingen kunnen optreden. Langdurige gebruik van lachgas heeft ernstiger risico's zoals onvruchtbaarheid, impotentie en neurologische schade. De manier waarop lachgas gebruikt wordt is zeer belangrijk. Lachgas moet nooit rechtstreeks vanuit de gasfles geïnhaleerd worden: dit kan levensgevaarlijk zijn, omdat het gas dan zo koud is dat de longen kunnen bevriezen. Ook lippen, neus en stembanden kunnen bevriezen. Bij het inhaleren van lachgas is zuurstoftekort een belangrijk risico. Doe je het vanuit een ballon, dan kun je proberen eerst wat zuurstof in de ballon te blazen. Maar dan bestaat nog steeds het risico van omvallen, dus voordat je inhaleert kun je beter gaan zitten of liggen. Na gebruik moet je niet deelnemen aan het verkeer. Kun je verslaafd raken aan lachgas? Onthoudingsverschijnselen treden niet op, en ook de kans op geestelijke afhankelijkheid is klein. Er zijn wel mensen die op een avond te veel nemen: zij kunnen last krijgen van hoofdpijn en misselijkheid. Wat is XTC? XTC is een harddrug. Wanneer je het op zijn Engels uitspreekt vormen de letters de woordklank 'ecstasy', wat extase betekent. XTC is in de vorm van pillen of capsules te koop, maar soms ook in poedervorm. De pillen hebben verschillende kleuren en vormen en zijn vaak voorzien van een afbeelding. Vaak hebben de pillen een naam die verband houdt met de vorm of de afbeelding die erop staat: bijvoorbeeld 'zonnetje', 'alien' en 'olifantje' Wat zit er in XTC? De werkzame stof die in XTC zit, heet MDMA. Welke uitwerking deze stof heeft kun je lezen in het stukje hieronder. Met de vraag naar de ingrediënten van XTC raak je meteen aan een groot probleem rond de drug: vaak worden pillen namelijk als 'XTC' verkocht, terwijl ze het in werkelijkheid niet zijn. Dan zit er geen MDMA in, maar iets wat er op lijkt of zelfs totaal andere stoffen. Stoffen die heel anders en onvoorspelbaar kunnen werken. Of helemaal niets doen. Wat voel je van XTC? XTC pept je op. Je krijgt zowel lichamelijk als geestelijk een energiek gevoel, eventuele moeheid wordt onderdrukt. Dat wil niet zeggen dat deze verdwenen is: als de pil is uitgewerkt, komt de vermoeidheid in versterkte mate terug. Tegelijkertijd ga je anders tegen de wereld aankijken. Onder invloed van XTC kan het zijn dat je iedereen om je heen superaardig gaat vinden en daarnaast kun je sneller seksueel opgewonden raken. Een ingenomen pil of capsule begint na 20 tot 60 minuten te werken. Het eerstvolgende uur is het effect het sterkst, en na 4 tot 6 uur is het weg. Sommige gebruikers blijven ook de volgende dag nog een licht effect voelen. Dat kan een lekker, maar vaak ook een leeg en deprimerend gevoel zijn, dat een paar dagen kan blijven hangen. Ook komen een stijf gevoel in de kaken, hartkloppingen, een droge keel en mond, misselijkheid en benauwdheid voor. Af en toe zijn bewegingen Pagina 15 van 22