Informatie over lichaamsdonatie bij Amsterdam UMC, locatie VUmc

Transcriptie

1 Informatie over lichaamsdonatie bij Amsterdam UMC, locatie VUmc

2 2 Amsterdam UMC, locatie VUmc In Nederland kennen we volgens de wet op de Lijkbezorging drie eindbestemmingen: begraven, cremeren of ter beschikking stellen aan de wetenschap (het ontleden). Terbeschikkingstelling aan de wetenschap betekent dat het lichaam na het overlijden aan een anatomisch instituut van een academisch ziekenhuis behorend bij een universiteit geschonken wordt. Het lichaam wordt gebruikt voor onderwijs en onderzoek. Voor aanstaande artsen is het van groot belang om te leren hoe de anatomie, de bouw van het lichaam, er in het echt uitziet. Het is onmogelijk om de anatomie alleen uit een boek te leren. Slechts in het echte menselijk lichaam zelf kan men de diepte zien, die noodzakelijk is om de lichaamsbouw te begrijpen. In de opleiding tot medisch specialist (bijvoorbeeld tot chirurg) speelt de driedimensionale anatomie eveneens een belangrijke rol. Het zal duidelijk zijn dat de driedimensionale landkaart van het lichaam perfect gekend moet worden vóórdat een chirurg patiënten kan opereren. Als u uw lichaam ter beschikking stelt van de medische wetenschap, helpt u aanstaande dokters hun vakgebied te beheersen. Daarmee levert u een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van de zorg voor patiënten. Het medisch onderwijs breidt steeds verder uit. We leven langer en allerlei nieuwe behandelingen doen hun intrede. Door wetenschappelijk onderzoek komen er allerlei nieuwe behandelingen beschikbaar. Amsterdam UMC, locatie VUmc werkt niet samen met zogeheten body brokers (dit zijn commerciële partijen, die gedoneerde lichamen en lichaamsdelen verkopen). In die zin zijn we afhankelijk van ons eigen lichaamsdonatieprogramma. Nederland kent acht Anatomische instituten, waaraan het lichaam na overlijden geschonken kan worden. Dat zijn: het Amsterdam UMC, locatie VUmc (Vrije Universiteit Amsterdam), het Amsterdam UMC, locatie AMC (Universiteit van Amsterdam), het Universitair Medisch Centrum Utrecht (Universiteit Utrecht), het Leids Universitair Medisch Centrum (Rijksuniversiteit Leiden), Erasmus Medisch Centrum (Erasmus Universiteit Rotterdam), het Universitair Medisch Centrum Groningen (Rijksuniversiteit Groningen), het Radboud Universitair

3 Amsterdam UMC, locatie VUmc 3 Medisch Centrum (Radboud Universiteit) en het Maastricht Universitair Medisch Centrum (Maastricht University). Elk instituut heeft zijn eigen aannamebeleid. Bij sommige instituten is er een (tijdelijke) opnamestop. Er kan ook een postcodegebied gelden en sommige instituten hanteren ook aanvullende grenzen voor bijvoorbeeld leeftijd. Op de website kunt u per instituut de aannameregels lezen en ook de contactgegevens van alle instituten vinden. Bij Amsterdam UMC, locatie VUmc is er geen bovenste leeftijdsgrens. Eenieder boven de 18 jaar kan zich opgeven als lichaamsdonor. Tevens kennen wij geen acceptatie vanuit een bepaald postcodegebied. Eenieder, woonachtig in Nederland, kan zich opgeven als lichaamsdonor. Ook hebben wij geen verdere eisen aan uw gezondheidstoestand, op de uitzondering na dat u niet besmet mag zijn met Hepatitis B, Hepatitis C of HIV. Als een donor na registratie verhuist naar een ander deel van Nederland, blijft zijn of haar registratie nog steeds geldig. Als een donor permanent verhuist naar het buitenland of overlijdt buiten de Nederlandse grens, vervalt zijn of haar registratie. Het kiezen voor terbeschikkingstelling aan de wetenschap is een gewichtige beslissing. Het is een beslissing, die niet alleen gevolgen heeft voor de donor zelf, maar ook voor zijn of haar nabestaanden. De nabestaanden moeten het afscheid nemen op een andere manier vorm geven dan gebruikelijk is. Bestaande rituelen bieden hierin vaak weinig houvast. Het feit dat een dierbare gekozen heeft voor het algemeen belang toont een groot gevoel van altruïsme en onbaatzuchtigheid. Maar het gegeven dat het lichaam van een dierbare binnen redelijk korte tijd (<24 uur) opgehaald wordt door de uitvaartonderneming, maakt de periode om afscheid te nemen een stuk korter dan bij een reguliere uitvaart. Bij een reguliere uitvaart hebben nabestaanden gemiddeld genomen vijf dagen de tijd om afscheid te nemen.

4 4 Amsterdam UMC, locatie VUmc Dit zijn belangrijke zaken om met uw familieleden en vrienden te bespreken, voordat u de keuze maakt om lichaamsdonor te worden. Mensen, die kiezen voor begraven of cremeren, kunnen invulling geven aan een eigen afscheidsceremonie in aanwezigheid van de overledene. Die mogelijkheid is er niet bij terbeschikkingstelling. Het lichaam van de overleden lichaamsdonor wordt na zijn of haar overlijden binnen 24 uur naar het instituut gebracht. Daar wordt het lichaam gebalsemd en/of geprepareerd. Nadat het lichaam gebruikt is voor onderwijs of onderzoek, worden de stoffelijke resten gecremeerd bij het crematorium van De Nieuwe Ooster, Kruislaan 126 te Amsterdam. De Nieuwe Ooster is een gedenkpark van de gemeente Amsterdam, waar zowel een crematorium als een begraafplaats is. ( Belangrijk om te weten is dat uw nabestaanden géén asresten retour kunnen ontvangen na de crematie. Zij ontvangen ook géén bericht, wanneer de crematie heeft plaatsgevonden. Uw asresten worden na de crematie voor een klein deel in het bosprieel naast het monument voor onze lichaamsdonoren uitgestrooid. Het overige deel van de as wordt over zee uitgestrooid. Op het strooiveld bij het monument kunnen maar kleine hoeveelheden as verstrooid worden in verband met de bodemkwaliteit.

5 Amsterdam UMC, locatie VUmc 5 Monument en herdenken Sinds juni 2015 is er een speciaal monument op de begraafplaats opgericht om mensen, die hun lichaam ter beschikking hebben gesteld aan de wetenschap, te eren en de nabestaanden een plek te bieden om te herdenken. Dit initiatief is in samenwerking met De Nieuwe Ooster tot stand gekomen. Het monument op de plek is ontworpen door de kunstenaar Léon van Kuijk. Het monument is geïnspireerd op de David van Michelangelo (de torso). Het beeld is van spiegel-gepolijst RVS-staal gemaakt en weerspiegelt de omgeving en de bezoeker. Het beeld reflecteert de veranderingen van dag en nacht en van de natuur. Het beeld is geplaatst op een rij grafstenen waar de volgende tekst op staat: Ter nagedachtenis aan hen die voor ons allen hun lichaam schonken aan de wetenschap. Jaarlijks wordt een herdenkingsdienst georganiseerd voor nabestaanden, medewerkers en studenten. De bijeenkomst is bedoeld om samen stil te staan en eer te bewijzen aan mensen die deze bijzondere gift hebben gedaan. Uw nabestaanden zullen een uitnodiging ontvangen om bij deze herdenking aanwezig te zijn. Naast de herdenkingsdienst is het monument op De Nieuwe Ooster op alle dagen, dat het gedenkpark open is, te bezoeken. Het monument bevindt zich in vak 73. Voor openingstijden van het gedenkpark verwijzen wij u naar openingstijden/.

6 6 Amsterdam UMC, locatie VUmc Naast onze jaarlijkse herdenking organiseert het Gedenkpark De Nieuwe Ooster elke twee jaar een algemene herdenking, Herinnering Verlicht. Deze herdenking is toegankelijk voor alle nabestaanden, die willen herdenken. Deze herdenking is dus niet specifiek voor nabestaanden van lichaamsdonoren van Amsterdam UMC, locatie VUmc. Bij Herinnering Verlicht is het hele gedenkpark verlicht door lichtjes. Alle monumenten op het gedenkpark, inclusief het lichaamsdonatie-monument staan in het licht. Het is een moment om stil te staan bij de overledenen en een moment van licht, aandacht en verwondering. Daarnaast bieden beeldende kunst, poëzie, verhalen en muziek ruimte om gezamenlijk te herdenken. Alle data over herdenkingen, Herinnering Verlicht en andere activiteiten kunt u vinden op: informatie-afdeling/

7 Amsterdam UMC, locatie VUmc 7 Meestgestelde vragen Het besluit om uw lichaam ter beschikking te stellen aan de wetenschap wordt niet zomaar genomen. Er zijn wellicht nog vragen waar u of uw dierbaren antwoord op willen hebben. Hieronder hebben we de meestgestelde vragen bij elkaar gezet. Zijn er na het lezen van deze vragen nog onduidelijkheden, neemt u dan gerust contact met ons op. Wat betekent: Mijn lichaam ter beschikking stellen aan de wetenschap? Volgens de wet worden de lichamen van overledenen begraven of gecremeerd. Daarnaast is het mogelijk dat u tijdens uw leven besluit uw lichaam ter beschikking te stellen aan de wetenschap. Door uw besluit wordt uw lichaam overgedragen aan een Anatomisch instituut en vindt er geen begrafenis- of crematieplechtigheid plaats. U kiest er dan voor om na uw dood uw lichaam te bestemmen voor het onderwijs aan (medische) studenten, de nascholing van artsen en voor de onderzoeksvragen die ons instituut samen met andere wetenschappers proberen te beantwoorden. Wat gebeurt er als ik mijn lichaam ter beschikking aan de wetenschap stel? Uw lichaam dient kort na uw overlijden (binnen 24 uur) overgebracht te worden naar Amsterdam UMC, locatie VUmc. De afdeling Anatomie en Neurowetenschappen zorgt via een vaste uitvaartonderneming voor het transport van uw lichaam en neemt de kosten daarvan voor haar rekening. De uitvaartonderneming waar wij op dit moment een samenwerking mee hebben is Unigra BV. Zij zijn 24 uur per dag, 7 dagen per week, te bereiken via telefoonnummer

8 8 Amsterdam UMC, locatie VUmc In de meeste gevallen zal uw lichaam bij aankomst in het anatomische instituut van Amsterdam UMC, locatie VUmc worden voorbereid om het voor anatomisch onderwijs of onderzoeksdoeleinden (ontleding) geschikt te maken. Uw lichaam kan gebruikt worden door een verschillend aantal studenten: studenten van de studie geneeskunde, bewegingswetenschappen, biomedische wetenschappen, gezondheid- en levenswetenschappen, de opleiding tand- heelkunde en aanverwante opleidingen. Het vak Anatomie is bij al deze studies een belangrijk onderdeel. Ook artsen en artsen in opleiding gebruiken de lichamen voor diverse onderwijs en onderzoeksdoeleinden. Blijft mijn lichaam bij Amsterdam UMC, locatie VUmc? Het grootste deel van de lichamen van onze lichaamsdonoren wordt gebruikt voor het onderwijs en onderzoek in eigen huis. Daarnaast werkt Amsterdam UMC, locatie VUmc samen met andere anatomische afdelingen in Nederland. Ook hebben wij een samenwerking met het Amsterdam Skills Centre, een chirurgisch trainingscentrum op het terrein van Amsterdam UMC, locatie AMC. Het centrum is een alliantieproject van VUmc en het AMC. In het Amsterdam Skills Centre worden chirurgen getraind door middel van vernieuwende operatietechnieken. Het kan zijn dat uw lichaam bij een van onze samenwerkingspartijen terecht komt. Wat zijn de gevolgen van de alliantie met het AMC? Op 7 juni 2018 heeft er een bestuurlijke fusie plaatsgevonden tussen het VUmc en het AMC. Beide ziekenhuizen gaan sinds die datum verder onder een gezamenlijke naam: Amsterdam UMC. Deze bestuurlijke fusie heeft geen consequenties voor het lichaamsdonatieprogramma. Vooralsnog blijven beide locaties hun eigen inschrijvingsprogramma houden. De enige verandering, die heeft plaatsgevonden, is dat de collega s van het AMC ook het gedenkmonument voor lichaams-donoren gebruiken.

9 Amsterdam UMC, locatie VUmc 9 Wanneer wordt mijn lichaam na overlijden niet geaccepteerd? Er is een aantal mogelijkheden wanneer uw lichaam niet geaccepteerd wordt na overlijden, ook al bent u ingeschreven als lichaamsdonor bij Amsterdam UMC, locatie VUmc. Dat kan gebeuren als u op een onnatuurlijke manier komt te overlijden. Komt u te overlijden door bijvoorbeeld een verkeersongeval, brand of moord, dus op een onnatuurlijke manier, dan wordt uw lichaam geweigerd bij het aanmelden. Dit heeft ermee te maken dat het lichaam in dergelijk geval vaak eerst in beslag wordt genomen door justitie of dat er een obductie (van rechtswege) op uw lichaam plaats moet vinden. In een dergelijk geval is het lichaam voor ons niet meer bruikbaar. Euthanasie is overigens geen reden voor ons om een lichaam te weigeren. Een andere reden om het lichaam na overlijden niet meer te accepteren kan zijn als de nabestaanden kiezen voor obductie door het ziekenhuis na overlijden (omdat zij bijvoorbeeld op eigen verzoek meer duidelijkheid willen over de doodsoorzaak). In zo n geval is het lichaam voor ons instituut ook niet meer bruikbaar en zullen wij het niet meer accepteren. Ook een reden om een lichaam te weigeren kan zijn als de overlijdensmelding te laat wordt gedaan. Dat wil zeggen later dan 24 uur na overlijden. In dergelijk geval is het risico dat de ontbindingsprocessen al werken te groot. Daarnaast kan het gebeuren dat uw lichaam door capaciteitstekort niet door ons instituut geaccepteerd kan worden. Acceptatie is namelijk afhankelijk van het aantal studenten en artsen dat wij mogen opleiden. De onderwijsprogramma s zijn bepalend voor het aantal lichamen dat wij per jaar kunnen accepteren. Niettemin zou het heel goed kunnen dat anatomische instituten van andere universiteiten in Nederland op zo n moment nog wél de mogelijk-

10 10 Amsterdam UMC, locatie VUmc heid hebben het lichaam te accepteren. Mocht dat het geval zijn dan kunnen wij uw lichaam (met uw gegevens) overdragen. Wij proberen ervoor te zorgen dat deze tweede reden niet plaatsvindt en proberen ons aantal aanmeldingen in overeenstemming te houden met onze behoefte. Vandaar dat er op sommige momenten een inschrijvingsstop van toepassing is. In praktijk is het nog nooit gebeurd dat een lichaam geweigerd werd om deze reden. In elk geval is het altijd verstandig uw uitvaartverzekering aan te houden, voor het geval een van deze redenen zich voor zou doen. Vindt er na ontleding nog een crematie of begrafenis plaats? Nadat het lichaam voor onderwijs- en/of onderzoeksdoeleinden gebruikt is, worden de stoffelijke resten naar een crematorium gebracht. De crematie vindt anoniem plaats en de kosten zijn voor rekening van Amsterdam UMC, locatie VUmc. Het is niet mogelijk om een tijdsindicatie of informatie over de crematiedatum te geven. De crematie kan één of meerdere jaren na overlijden plaatsvinden. Wordt mijn lichaam onderzocht op ziektes of doodsoorzaak? Als uw lichaam bij ons anatomisch instituut wordt binnengebracht, nemen wij bloed af. Dit bloed wordt op de volgende ziektebeelden onderzocht: HIV, Hepatitis B en Hepatitis C. Dit bloedonderzoek doen we om onze medewerkers en studenten te beschermen tegen besmettingsgevaar. Mocht een lichaamsdonor positief testen op een van deze drie ziekten, dan zullen wij het lichaam verder niet meer gebruiken. Het lichaam wordt dan overgebracht naar het crematorium. Ook vragen wij uw medische gegevens op bij uw huisarts na uw overlijden. Voor ons kan het belangrijk zijn te weten aan welke ziekten iemand tijdens het leven geleden heeft. Uiteraard zal deze informatie strikt vertrouwelijk behandeld worden. Alle medische gegevens blijven onder het medische beroepsgeheim vallen.

11 Amsterdam UMC, locatie VUmc 11 Kan ik ook orgaandonor blijven? Het is mogelijk zowel een donorcodicil voor orgaandonatie te hebben als een wilsbeschikking voor lichaamsdonatie. In het verleden was het niet mogelijk om zowel orgaandonor als lichaamsdonor te zijn. Gezien het grote belang om orgaandonor te zijn, hebben we deze regel aangepast en kunt u zowel orgaandonor als lichaamsdonor zijn. Mochten uw organen bij overlijden geschikt te zijn voor donatie, dan heeft dat proces voorrang. Nadat de bruikbare organen in het ziekenhuis zijn verwijderd, wordt uw lichaam alsnog naar de vakgroep Anatomie overgebracht. Kunnen nabestaanden nog afscheid nemen? We proberen zoveel mogelijk rekening te houden met de wensen van de nabestaanden. Met de uitvaartonderneming kunnen daarover afspraken gemaakt worden. Houdt u er wel rekening mee dat het lichaam binnen 24 uur bij ons instituut binnen gebracht moet worden. Wilt u de mogelijkheid bieden om in een uitvaartcentrum afscheid te nemen, dan kan dat vaak nog wel op de dag van overlijden. U moet er dan alleen rekening mee houden dat hier kosten aan verbonden zijn, die niet door Amsterdam UMC, locatie VUmc vergoed worden. In het anatomisch instituut van Amsterdam UMC, locatie VUmc is geen gelegenheid voor een condoleanceplechtigheid. Het instituut is niet vrij toegankelijk voor bezoekers. Wie betaalt de kosten na mijn overlijden als ik mijn lichaam ter beschikking stel? Bij acceptatie van het lichaam komen de volgende kosten voor rekening van Amsterdam UMC, locatie VUmc: - het vervoer van de plaats van overlijden naar ons anatomische instituut (binnen Nederland); - de aangifte van overlijden en het aanvragen van het verlof tot ontleding bij de gemeente; - de akte van overlijden. Deze akte van overlijden wordt naar de contactpersoon toegestuurd door het uitvaartcentrum. De akte

12 12 Amsterdam UMC, locatie VUmc van overlijden heeft u nodig om verdere zaken administratief af te handelen; - het transport van het anatomische instituut naar het crematorium De Nieuwe Ooster; - de kosten van de crematiekist; - de crematie van de stoffelijke resten; - de kosten van de verstrooiing van de as. Andere kosten komen voor rekening van de nabestaanden. Hierbij moet u denken aan rouwkaarten, advertenties en dergelijke. Kan ik terugkomen op mijn wens? Als u later uw beslissing wilt herroepen, kunt u dit schriftelijk aan ons kenbaar maken. Stuurt u daarbij uw wilsbeschikking mee, zodat wij deze kunnen vernietigen. U ontvangt van ons een schriftelijke bevestiging van de herroeping. Moet ik anderen informeren? Het is raadzaam aan uw familie en/of uw huisarts kenbaar te maken dat u een wilsbeschikking heeft opgesteld. Het kan wenselijk zijn om met uw nabestaanden ook te praten over de gevolgen van deze wilsbeschikking. Uiteindelijk is het zo, dat uw nabestaanden met ons contact dienen te zoeken na overlijden. Zij hebben in die zin het laatste woord in uw wilsbeschikking. Als zij ons niet bellen om het overlijden te melden, dan is er voor ons geen andere manier om erachter te komen dat een lichaamsdonor is overleden. Als nabestaanden na overlijden de wens van de lichaamsdonor niet respecteren, dan kunnen zij hiermee voorkomen dat het lichaam naar de wetenschap gaat. Wij zullen nooit op basis van de afgegeven wilsbeschikking het lichaam opeisen.

13 Amsterdam UMC, locatie VUmc 13 Hoe kan ik mijn lichaam ter beschikking stellen aan de wetenschap? Door het invullen van een wilsbeschikking (codicil) kunt u uw lichaam ter beschikking stellen. Deze wilsbeschikking is alleen rechtsgeldig als deze door u persoonlijk is geschreven en ondertekend. De formulieren kunt u aanvragen bij de Afdeling Anatomie en Neurowetenschappen, tel of via Nadat wij uw ingevulde formulieren hebben ontvangen, wordt uw wens door de codicillenadministratie vastgelegd. U krijgt een ontvangstbevestiging met codicilnummer toegestuurd. De procedure in het kort - U vult de formulieren voor de wilsbeschikking in en retourneert deze in de bijgeleverde antwoordenvelop. - De codicillenadministratie beoordeelt de wilsbeschikking op volledigheid en legt uw wens vast in de administratie. - U ontvangt een kopie van uw wilsbeschikking retour, samen met een codicilnummer en informatie over de handelwijze na uw overlijden. Dit bewaart u zorgvuldig bij uw andere belangrijke papieren. - U informeert uw huisarts en bij voorkeur één of meerdere nabestaanden over uw wilsbeschikking. Kan lichaamsdonatie plaatsvinden nadat de lichaamsdonor al overleden is en de lichaamsdonor niet bij leven zijn donatie geregeld heeft? Lichaamsdonatie kan nooit plaatsvinden, nadat een lichaamsdonor al overleden is en bij leven de lichaamsdonatie niet geregeld heeft. Het is absoluut noodzakelijk dat de lichaamsdonor zijn of haar wens voor lichaamsdonatie bij Amsterdam UMC, locatie VUmc vastlegt bij leven. Registratie in ons systeem en een bevestiging dat de lichaamsdonor geaccepteerd is, zijn noodzakelijke voorwaarden.

14 14 Amsterdam UMC, locatie VUmc Kan lichaamsdonatie op korte termijn geregeld worden, bijvoorbeeld als de lichaamsdonor al terminaal is? Indien nodig kan de lichaamsdonatie binnen een dag geregeld worden. Lichaamsdonatie hoeft dus niet een bepaalde tijd voor overlijden geregeld te zijn. Mensen die zich in hun laatste levensfase bevinden, kunnen zich ook nog aanmelden. Ook mensen die bij andere faculteiten niet toegelaten kunnen worden door inschrijvingsstop, kunnen zich aanmelden, indien zij zich in de laatste levensfase bevinden. Mocht er haast geboden zijn bij het in orde maken van de lichaamsdonatie, neemt u dan telefonisch contact met ons op. Wat te doen met overlijden? Komt een van onze lichaamsdonoren te overlijden, dan moet u als volgt handelen: - neemt u altijd eerst contact op met de huisarts, schouwarts of weekendarts. De arts moet eerst het overlijden vast stellen en zal de overlijdensverklaringen invullen; - neem contact op met de uitvaartverzorging. Dat is firma Unigra. Zij zijn zeven dagen per week, 24 uur per dag te bereiken op telefoonnummer Zorgt u dat u de gegevens van de overledene bij de hand heeft (naam, voornamen, geboortedatum, geboorteplaats, naam/adres van de contactpersoon en naam/ adres van de huisarts van de overledene). De contactpersoon is ons aanspreekpunt en is ook degene, die de akte van overlijden zal ontvangen. Het is belangrijk dat dit iemand is, die dichtbij de overledene staat; - het uitvaartcentrum gaat u vragen wanneer het lichaam van de overledene opgehaald kan worden. Het lichaam moet binnen 24 uur na overlijden bij ons binnen gebracht worden. Wij vragen u dan ook zo snel mogelijk na overlijden contact met ons op te nemen. Er is dan evengoed nog tijd om afscheid te nemen. Geeft u aan het uitvaartcentrum door wie u nog verwacht om afscheid te nemen en hoeveel tijd u nodig heeft voor dit afscheid.

15 Amsterdam UMC, locatie VUmc 15 Let op: laat u niet haasten en zorgt u dat u voldoende tijd neemt om afscheid te nemen. Op het afgesproken moment komt de uitvaartverzorging het lichaam van uw dierbare ophalen. Het ophalen van het lichaam gebeurt per brancard. Zorgt u dat u geen bezittingen of sieraden (of bril) meegeeft. Alle kleding die de overledene aanheeft, wordt bij binnenkomst in de faculteit vernietigd. Houdt u hier dus rekening mee. Tekeningen en bloemen mogen wel meegegeven worden. Als het lichaam bij ons in de faculteit is binnengebracht ontvangt u hier een bevestigende brief van, waarin wij onze dank uiten voor de lichaamsdonatie. Jaarlijks wordt er een herdenkingsbijeenkomst georganiseerd, waarvoor u een uitnodiging zult ontvangen (ongeveer een maand voor de herdenking). Hoe zit het met de nieuwe donorwet? Op 13 februari 2018 heeft de Eerste Kamer ingestemd met de nieuwe donorwet. Dit betekent dat vanaf juli 2020 in principe iedereen orgaandonor wordt. Dat is in principe, want elke persoon heeft de keuze om geen orgaandonor te willen zijn. U kunt uw keuze registreren op twee manieren. ( Als u een DigiD heeft, kunt u inloggen via de website en op deze wijze uw keuze bekend maken. Heeft u geen DigiD, dan kunt u via de website formulieren opvragen. Deze formulieren krijgt u binnen drie weken thuis gestuurd en hiermee kunt u uw keuze bekend maken. Voor vragen kunt u bellen met U kunt kiezen uit de volgende keuzes: Keuze 1 U stelt uw organen en weefsels na uw overlijden beschikbaar voor transplantaties Keuze 2 U stelt uw organen en weefsels na uw overlijden niet beschikbaar voor transplantatie Keuze 3 U laat de beslissing over aan uw nabestaanden Keuze 4 U laat de beslissing over aan een specifiek persoon

16 16 Amsterdam UMC, locatie VUmc Als u geen keuze heeft vastgelegd in het donorregister, dan zult u in de komende periode twee keer een brief ontvangen met het verzoek dit alsnog te doen. Reageert u op beide verzoeken niet, dan wordt ervan uitgegaan dat u geen bezwaar heeft tegen orgaandonatie en wordt u automatisch orgaandonor. Het is overigens zo dat uw nabestaanden hier altijd nog over gevraagd worden bij overlijden. Hoe zit het met orgaandonatie en lichaamsdonatie? Als u zich registreert als lichaamsdonor bij Amsterdam UMC, locatie VUmc, dan kunt u tevens orgaandonor zijn. Mocht u geschikt blijken te zijn als orgaandonor en u heeft bij leven aangegeven dit te willen zijn, dan gaat de orgaandonatie voor. Na de orgaandonatie gaat uw lichaam naar de medische faculteit. Is de patiënt ook medisch geschikt voor orgaandonatie? Dan raadpleegt het ziekenhuis het Donorregister via de Nederlandse Transplantatiestichting. Wanneer iemand met Ja geregistreerd staat, informeert de arts de familie over de keuze in het Donorregister. Op dat moment kan de arts starten met de aanvullende onderzoeken die nodig zijn om hersendood vast te stellen. Staat de patiënt met Nee geregistreerd? Dan staakt het ziekenhuis de behandeling, want er is geen kans meer op herstel. De patiënt doneert niets en overlijdt door hartstilstand. Heeft de patiënt de beslissing overgelaten aan de nabestaanden of een specifiek persoon? Dan informeert de arts die nabestaanden of specifieke persoon over die keuze in het Donorregister. De nabestaanden of de specifieke persoon moeten dan beslissen of orgaandonatie wel of niet doorgaat. Staat de patiënt niet geregistreerd in het Donorregister? Omdat de patiënt dan geen keuze heeft geregistreerd, dan is het op grond van de wet aan de nabestaanden om op dat moment te beslissen of orgaandonatie wel of niet doorgaat.

17 Amsterdam UMC, locatie VUmc 17 Wanneer is orgaandonatie mogelijk? (informatie van de website Als orgaandonatie aan de orde is - de patiënt is medisch geschikt, en staat niet met bezwaar geregistreerd en donatie is besproken met de familie - dan zijn er 3 mogelijkheden: bij vermoeden van hersendood starten neuroloog en intensivist het hersendoodprotocol om hersendood vast te stellen; als er geen hersendood vastgesteld kan worden, start de intensivist de procedure om hartdood vast te stellen; een arts besluit op medische gronden dat de hersendooddiagnostiek niet wordt uitgevoerd en zet de procedure om hartdood vast te stellen in gang. Na een niet-succesvolle reanimatie kan ook besloten worden een hartdoodprocedure op te starten. Dit komt echter maar heel zelden voor in Nederland. Als de dood is vastgesteld, meldt de arts de donor bij de Nederlandse Transplantatiestichting.

18 18 Amsterdam UMC, locatie VUmc Hersendonatie U kunt ervoor kiezen om naast lichaamsdonor ook hersendonor te zijn. Door uw lichaam ter beschikking te stellen aan Amsterdam UMC, locatie VUmc worden uw hersenen in onderwijs en onderzoeksprogramma s gebruikt. Heeft u specifieke hersenafwijkingen, dan kunt u uw hersenen ook doneren aan de Nederlandse Hersenbank. Er is een aantal criteria waaraan een hersendonor moet voldoen. Deze zijn terug te vinden op de website van de hersenbank. ( U kunt uiteindelijk zowel orgaandonor, hersendonor als lichaamsdonor zijn. Kiest u voor alle drie, dan gebeurt de orgaandonatie als eerste, daarna de hersendonatie en als laatste de lichaamsdonatie. Als u kiest om zowel lichaamsdonor als hersendonor te willen zijn, dan gebeurt eerst de hersendonatie en daarna de lichaamsdonatie. Via de website van de hersenbank kunt u informatie aanvragen. U kunt de Nederlandse Hersenbank tevens bereiken via (op werkdagen van 9.30 uur tot uur) of via mail (info@hersenbank.nl). Kan ik alles via Amsterdam UMC, locatie VUmc regelen? Het is niet mogelijk om via Amsterdam UMC, locatie VUmc al uw keuzes vast te leggen. De keuze van orgaandonatie moet u apart registeren, net als de keuze voor hersendonatie. Via de afdeling Anatomie en Neurowetenschappen van Amsterdam UMC, locatie VUmc kunt u alleen de lichaamsdonatie regelen.

19 Amsterdam UMC, locatie VUmc 19 Heeft u nog vragen? Neemt u dan telefonisch of schriftelijk contact met ons op: Amsterdam UMC, locatie VUmc Afdeling Anatomie en Neurowetenschappen Van der Boechorststraat 7, kamer MF-GK BT Amsterdam Telefoon Dit telefoonnummer is over het algemeen dagelijks tussen uur bereikbaar. U kunt uw vragen ook per mail stellen aan Eliane Kaaij, hoofd anatomisch laboratorium afdeling Anatomie en Neurowetenschappen via: e.kaaij@vumc.nl. Voor dringende zaken, zoals het melden van een overlijden, kunt u rechtstreeks contact opnemen met de uitvaartonderneming: Unigra BV onder telefoonnummer Zij zijn 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar.

20 Amsterdam UMC Mei