Ledeninformatie- en Veiligheidsdossier Versie 2013

Transcriptie

1 KORTRIJKSE DUIKERSKLUB Secretariaat : Philippe Vandenbroucke Kasteelstraat Ledegem Tel : 056/ Gsm : 0475/ kortrijkse.duikersklub@chb.be philippe.vandenbroucke@chb.be Ledeninformatie- en Veiligheidsdossier Versie 2013 INHOUD 1. Veiligheid in en rond het zwembad 2. Veiligheid in L Association Tournaisienne de Plongée ( A.T.P. ) (ex. Barges) 3. Reglement van inwendige orde voor de sportduikers A.T.P. 4. Veiligheid in het Provinciedomein De Gavers 5. Veiligheid in de Noordzee 6. Veiligheid in Zeeland 7. Veiligheid op vakantie 8. Buddy-line 9. Flowchart duikongeval 10. Statuten K.D.K 11. Huishoudelijk Reglement K.D.K 12. NELOS veiligheidsreglement 13. Ongevalverklaring NELOS 1

2 Voorwoord Het doel van dit document is de leden te informeren over reglementering en praktische werkwijzen zodat de veiligheid en samenwerking van alle K.D.K-leden zo optimaal mogelijk wordt. Wij promoten het veilig duiken met als motto : Samen uit, samen thuis en Plan your dive and dive your plan Dit dossier bevat de belangrijkste reglementeringen en een groot aantal handige tips voor het diepzeeduiken in de Kortrijkse Duikersklub. Het is onze bedoeling geweest om hiermee voldoende duidelijkheid te scheppen over zowel de interne werking en reglementering van de K.D.K alsook over de reglementering binnen de federatie NELOS Mochten er dan toch nog bepaalde zaken zijn die voor u niet duidelijk genoeg zijn, moedigen wij u aan bij de Bestuurders en de Instructeurs van de K.D.K te rade te gaan voor meer uitleg De omvang van dit dossier is evenredig met de verschillende vlakken die het bestrijkt : De Kortrijkse Duikersklub is : - een club, een vriendenkring van duikers die elkaar helpen om zich de duiksport eigen te maken. - een school met als doel duikers op te leiden. - een VZW gebonden aan de wetgeving voor VZW s. - een NELOS-club, gebonden aan de NELOS-reglementen. - Een club die zich houdt aan het ondertekende Charter Ethisch verantwoord sporten - Een club met duikers die zich steeds houden aan de plaatselijke regels. Alle administratieve en organisatorische regelingen gebeuren door de Raad van Bestuur. Dit is een groep van vrijwillige leden, verkozen door de effectieve leden, die zich inzetten voor het vlotte verloop van het club- en VZW-gebeuren. De schoolactiviteiten worden geregeld door de duikschoolleider. Hij/Zij zal in samenspraak met de lesgevers zorgen voor de organisatie omtrent uw opleiding. De redactie van ons clubblad t Apneetje zorgt ook tweemaandelijks ( 4 x jaar) voor het verschijnen van een afgewerkt tijdschrift met nuttige informatie en boeiende duikverhalen. Wees dus steeds indachtig dat achter de schermen veel mensen zich inzetten voor uw clubactiviteit. 1. Veiligheid in en rond het zwembad Enkele tips : - laat geen waardevolle voorwerpen in de kleedkamers. (publiek kan binnen) - Zorg voor een duikzak waar u uw materiaal in kan opbergen (struikelen en beschadiging vermijden). - Steek onmiddellijk na de training uw materiaal weg. Leg alle clubmateriaal terug op de juiste plaats. - Alle defecten meldt u aan de materiaalverantwoordelijke. - Leer van uw lesgever hoe u het materiaal op een veilige manier gebruikt. Enkele belangrijke reglementen : - Enkel K.D.K leden of leerlingen voor initiaties zijn toegelaten in het bad zelf. Andere personen worden vriendelijk verzocht zich te beperken tot de tribunes en de inkomhal. - Kinderen van leden zijn niet toegelaten, noch in het peuterbad, noch tijdens vakanties. - Op het ogenblik dat men in het water gaat, moeten er steeds minimum 5 personen in het badgedeelte aanwezig zijn. Er moet dan ook steeds een redder aanwezig zijn. Deze redder mag aanwezig zijn in het water als er op de kant een toezichter is die notie heeft van reddingstechnieken. - Train nooit alleen bij oefeningen onderwater. Zwemmen en oppervlakteoefeningen, waarbij u dus niet onderwater gaat kunnen wel alleen, maar zorg dat er iemand u kan observeren. - Het materiaallokaal moet na de training terug afgesloten worden. - Duikflessen worden neergelegd als die niet worden vastgehouden (laat de fles niet onbewaakt recht staan). In de materiaallokalen boven en in de kelder, mogen de flessen recht staan. 2

3 2. Veiligheid in L Association Tournaisienne de Plongée ( A.T.P. ) (ex.barges) (met gedeeltelijke aanpassing naar het NELOS reglement) 1. Spreek op voorhand af wie het veiligheidsmateriaal meebrengt. 2. Zorg dat je iemand hebt om mee te duiken. Bel zelf een hoger brevet of instructeur op als je met hem/haar wil duiken. Ga er niet zomaar van uit dat er iemand zal zijn. 3. Volg steeds de N.E.L.O.S.-reglementering voor duiken in open water (zie verder) 4. Spreek af met voldoende personen zodat er steeds een toezichtveiligheid is. 5. Het is verplicht zuurstof en reservefles mee te hebben. 6. Respecteer het buddy-systeem (indeling van duikgroepen volgens N..E.L.O.S.- reglement) 7. Duikboekje/CMAS-kaart en logboekje is verplicht mee te brengen 8. Het is verboden dieper te duiken dan 40 meter 9. Iedere duiker moet voorzien zijn van volgende duikuitrusting bestaande uit : duikpak, laarsjes, handschoenen, reddingsvest, loodgordel, snorkel, duikbril, zwemvliezen, lamp, duikfles en ademautomaat met manometer of met reservesysteem dat kan bediend worden door de duiker zelf. 10. Duikleiders moeten een duikcomputer (of uurwerk + dieptemeter + tabellen) en een kompas bij hebben. (per duikteam minimum een primair + back-up decompressiemiddel) 11. OSB is verplicht voor de duikleider en aangeraden voor de kandidaten 1*D. Ook verplicht voor de mededuikers. Dus van zodra men een brevet heeft, is de OSB voor iedereen! (nieuw vanaf infomap 2012 (zie veiligheidsreglement Uitrustingsstukken ) de ademautomaat verplicht voor duikleider. 1 ste ademautomaat met octopus verplicht voor anderen. Wie duikt met een K.D.K-fles (met 2 kranen) indien geen octopus, moet iedereen een 2 de ademautomaat hebben. (nieuw in infomap 2012, ) 13. Mes, kompas, duikcomputer (of dieptemeter, uurwerk, en tabellen)en kompas zijn ten zeerste aangeraden voor de mededuikers. (een beginneling kan begeleid worden door een instructeur of AI, die er voor zorgt een primair EN een back-up decompressiemiddel te hebben) Na homologatie 1*D, moet deze ook een primair decompressiemiddel hebben. 14. Alle ongevallen en incidenten die zich voordoen op grondgebied van A.T.P. moeten onmiddellijk gemeld worden aan de afgevaardigde van de dag van A.T.P. Deze verwittigt het secretariaat van A.T.P. Alle leden dienen een inschrijvingsformulier (factuur) in te vullen, ondertekenen en te betalen VÓÓR de duik (zie plaatselijk reglement). 15. Bij problemen contacteert u steeds de secretaris van de K.D.K. (zie verder) 16. Respecteer briefing, materiaalcontrole, veiligheid, duikplan en debriefing. 3

4 3. Reglement van inwendige orde voor de sportduikers A.T.P. ASSOCIATION TOURNAISIENNE DE PLONGEE ASBL (A.T. P.) Siège social : Rue du Pont à Rieu à 7500 Tournai Reglement van inwendige orde voor de sportduikers (R.I.O.) 1. Alle bezoekers die het grondgebied betreden beheerd door L ASSOCIATION TOURNAISIENNE DE PLONGEE doen dit op hun eigen verantwoordelijkheid en verplichten er zich toe onderstaande regels te respecteren. De vzw ASSOCIATION TOURNAISIENNE DE PLONGEE ingeschreven onder het nummer en haar leden stellen zich niet aansprakelijk voor allerhande ongevallen die zouden kunnen voorkomen bij alle personen binnen haar bevoegdheid. 2. Het duikcentrum A.T.P. is enkel toegankelijk op afspraak voor duikers vanaf een minimum leeftijd van 8 jaar. Ze moeten tevens lid zijn van een duikclub aangesloten aan de enige nationale niet commerciële federatie, erkent door de C.M.A.S 3. Elke duiker moet in het bezit zijn van de bewijsdocumenten(duikboekje) dat getuigd van aansluiting bij een club die lid is van een C.M.A.S.federatie. Dit document bewijst eveneens dat de duiker voldoet aan alle medische onderzoeken en met vermelding van zijn graad van het duikbrevet. 4. De verantwoordelijke van de duikgroep moet houder zijn van het hoogste duikbrevet van zijn federatie ( Minimum 4*duiker CMAS of een gelijkgesteld brevet). 5. Bij aankomst zal de verantwoordelijke van elke groep zich aanmelden bij de verantwoordelijke persoon van de vereniging A.T.P. dit voor het invullen en aftekenen van een duikverklaring waarbij hij er zich toe verbind de duikregels van zijn federatie alsook het reglement van de inwendige orde te zullen naleven. 6. De toelating om te duiken kan enkel toegestaan worden door een verantwoordelijke persoon, lid van de A.T.P. vereniging, aanwezig op het grondgebied. 7. Alle beslissingen genomen door de verantwoordelijke persoon, lid van de A.T.P. vereniging, zijn onmiddellijk van toepassing. 8. De duikploegen zijn samengesteld volgens de regels van de federatie waarbij de duikers aangesloten zijn. Professionele duikers zijn niet toegelaten in de duikploegen. 9. De duikers moeten de vooropgestelde dieptes respecteren opgelegd door de verschillende liga s en federaties in verhouding met hun brevet. Het is ten strengste verboden dieper te duiken dan -40m. 10. Het is verplicht te duiken met een reddingsvest met inflator, met uitzondering voor het duiken in het kader van Duiken Met Kinderen. 11. Elke duiker moet gedurende de ganse duiktijd beschikken over een operationele veiligheidsploeg aan de oppervlakte uitgerust met: * Een reservefles met ontspanner met een minimum inhoud van 10 liters gevuld op 180 bar of een equivalente ervan. * Een zuurstoffles voorzien van een ontspanner met masker. 12. Alle ongevallen en incidenten die zich voordoen op het domein van de A.T.P. vereniging moeten onmiddellijk gemeld worden aan het verantwoordelijke lid van de A.T.P. vereniging. Deze zal de voorzitter en het secretariaat van de A.T.P. vereniging inlichten. 13. Alle personen die zich niet gedragen volgens de ethiek en de deontologie van de duiksport, alsook de reglementering van de vereniging A.T.P. en van de federaties, zullen een duikverbod krijgen. 14. In geval van inbreuk op dit huidige reglement, houdt de beheerraad van de vereniging A.T.P. zich het voorrecht de toegang van de duikplaats te weigeren. 15. Het parkeren mag in geen enkel geval de toegang voor de voertuigen van de hulpdiensten belemmeren. 16. De duikers moeten respect hebben voor het grondgebied, het watermilieu, alsook de fauna en flora die men tijdens het duiken tegenkomt. Opgemaakt op 26/05/2005. De beheerraad van de vereniging A.T.P. 4

5 4. Veiligheid in het Provinciedomein De Gavers Overeenkomst tot ingebruikneming 1. De Provincie geeft in gebruik aan de duikclub: de zone 1w3 van de waterplas in het Provinciedomein De Gavers te Harelbele-Deerlijk zoals aangeduid op het bijgevoegd plan. Het gebruik van deze zone wordt toegestaan voor de periode vanaf 16 februari tot en met 30 november. De zones 1w1, 1w2 en 1w4 mogen niet gebruikt worden. 2. De duikclub dient zich strikt te houden aan de richtlijnen van de provincieambtenaar ter plaatse. Bij elke duikactiviteit moet het logboek (registratiesysteem) ter inzage liggen in het EHBO-lokaal en er ondertekend (geregistreerd) worden door elke duiker. 3. De duikclub verbindt zich ertoe het politiereglement voor de Gavers, het huishoudelijk reglement, de Vlarem voorschriften (Vlarem II), de bijzondere voorwaarden van de milieuvergunning, alsook de eventuele latere wijzigingen daaraan na te leven. Een afschrift van deze documenten is als bijlage bij deze overeenkomst gevoegd. 4. De duikclub zal zelf steeds de nodige veiligheidsmaatregelen treffen ten einde ongevallen te voorkomen. Het duikponton is de enige instapplaats waar de duikers te water mogen gaan en terug boven water mogen komen. Indien men op een andere plaats in zone 1w3 wenst boven te komen moet op deze plaats eerst een markeringsboei geplaatst worden. Deze regel is in voege om te vermijden dat ongevallen zich voordoen met de motorboten, surfers, zeilers, hengelaars of andere watersporters. De blauw-witte vlag wordt duidelijk zichtbaar aan de rand van het water geplaatst. Na afloop van de duikactiviteit wordt de vlag terug in het EHBO-lokaal gelegd. Elke duiker logt zich uit. De duikclub dient zich te houden aan de wettelijke bepalingen inzake controle en onderhoud van het duikmateriaal (cfr. Arab ). De duikclub verklaart de Provincie te ontslaan van alle verantwoordelijkheid inzake ongevallen, bewaking of beschadiging van materiaal gebruikt bij het duiken en waarbij zij zelf of derden zouden kunnen betrokken zijn (aanwezigheid van zeil- en roeiboten, enz ). De duikclub dient houder te zijn van een geldig certificaat van een verzekeringsmaatschappij waarbij bevestigd wordt dat de premie betaald werd en het volledig risico van de burgerlijke aansprakelijkheid gedekt is. 5. Parkeren: enkel duikers van duikorganisaties die een gebruiksovereenkomst hebben met de Provincie West- Vlaanderen en die effectief komen duiken kunnen met hun wagen op het domein tijdens een duikactiviteit onder volgende voorwaarden: Elke duiker moet zijn/haar lidmaatschap bij de duikclub kunnen bewijzen en kunnen voorleggen aan de vertegenwoordigers van de provincie. Men dient steeds alle veiligheidsvoorschriften en aan de reglementering m.b.t. de wegcode te voldoen. De wagens mogen enkel gebruik maken van de toegangsweg via de Meerstraat waarna de wagen geparkeerd wordt op de duikparking. Tijdens de duikactiviteit moet in de wagen op een zichtbare plaats achter de voorruit een badge geplaatst worden. Zonder badge mag de wagen niet geparkeerd worden op de duikparking. Er zijn 12 parkeerkaarten beschikbaar in het duiklokaal. Op de lijst vult de duiker zijn/haar naam in samen met het nummer van de parkeerkaart. Als de parkeerkaarten op zijn is de parking vol en moet geparkeerd orden op de kleine parking in de Meersstraat of op parking Oost (rondrijden - slagboom). Na gebruik moeten alle parkeerkaarten terug in het duiklokaal gelegd worden. Indien de parkeerplaatsen aan de instapplaats volzet zijn mag de wagen laden en lossen aan het zwempaviljoen. Tijdens de duikactiviteit zelf moet de wagen echter geparkeerd worden op de parking Zuid of parking Oost Misbruiken geven aanleiding tot intrekking van de badges. 5

6 6. Elke duiker moet zijn/haar lidmaatschap bij de duikclub kunnen bewijzen en kunnen voorleggen aan de vertegenwoordigers van de provincie. 7. Wanneer de voormelde duikclub aan zijn verplichtingen tekort komt en, binnen de maand na ingebrekestelling bij een aangetekend schrijven, geen gevolg geeft aan het bevel van de Provincie, kan onmiddellijk bij aangetekende brief een eind gesteld worden aan de overeenkomst ten opzichte van de in gebreke zijnde duikclub, zonder vooropzeg en zonder dat deze duikclub uit dien hoofde aanspraak kan maken op enige vergoeding. 8. Afspraken inzake communicatie 1 communicatie tussen Provincie en de diverse duikclubs : De duikclubs en de gemeentelijke brandweerdiensten die een gebruikersovereenkomst hebben met de Provincie West-Vlaanderen dienen in gemeenschappelijk overleg één natuurlijke persoon aan te duiden die optreedt als contactpersoon namens alle clubs en gemeentelijke brandweerdiensten. Betekening aan deze persoon wordt geacht gebeurd te zijn tegenover alle clubs. De duikclubs en de gemeentelijke brandweerdiensten delen de naam van deze contactpersoon mee aan de Provincie bij de aanvang van de overeenkomst. De duikclubs en de gemeentelijke brandweerdiensten kunnen te allen tijde, in onderling overleg, een andere persoon opgeven aan de Provincie. Telkens een nieuwe persoon wordt aangeduid als contactpersoon dient dit schriftelijk en aangetekend meegedeeld worden aan de Provincie. Ontvangt de Provincie geen naam van een nieuwe contactpersoon, dan blijft de vorige die rol vervullen. Voor de Provincie geldt volgend contactadres: Provinciale Sportdienst De Gavers, Eikenstraat 131 te 8530 Harelbeke bij de plaatselijke sportverantwoordelijke. 2 communicatie over de Provincie in de diverse duikclubs: De duikclubs vermelden het provinciale logo op hun website ( met link naar de subsite via URL : ) De duikclubs vermelden het provinciale logo op hun ledenblad, nieuwsbrief of gelijkaardig communicatiemiddel. Indien er grote publieksmomenten ( buiten clubverband) worden georganiseerd door de duikclubs wordt het provinciale logo opgenomen op de algemene communicatie (drukwerken, ) 3 periodiek algemeen overleg Ten minste eenmaal per jaar dienen alle clubs en gemeentelijke brandweerdiensten een algemene overlegvergadering te organiseren waarop een vertegenwoordiger van de provinciale sportdienst dient uitgenodigd te worden. 4 communicatie tussen club en de leden van die club De duikclub is ertoe gehouden om de gebruiksregels mee te delen aan hun individuele leden en deze voor akkoord te laten ondertekenen. Opgemaakt te Brugge op 2 augustus Nb. Betreffende het parkeren en inschrijven: werd in deze tekst aangepast 6

7 5. Veiligheid bij Noordzee-duiken De belangrijkste reglementen vindt u terug in de INFOMAP NELOS: zie veiligheidsreglement en bijzondere duiken vb.: een apart bevrijdingssysteem is een verplichte basisuitrusting. Geef een goede briefing en hou rekening met het getij. Denk aan je loodbelasting. Een instructeur van de K.D.K bepaalt welke duikers voldoende ervaren zijn om in de Noordzee te duiken. (NELOS zegt minimum 2*D zijn) 6. Veiligheid Zeeland-duiken In Zeeland duiken moet je het buddy systeem respecteren. Maak dan ook uitgebreid kennis met de capaciteiten van je mededuiker via een uitgebreide briefing. Bij duiken in Zeeland ben je soms met een grotere groep verder van de caisson verwijderd. Neem desnoods een extra zuurstofkoffer mee. Zeeland is zeewater. Er is dus meer loodbelasting nodig. ZORG DAT ER IEMAND BIJ DE WAGENS BLIJFT! Het aantal diefstallen op duikstekken in Zeeland is enorm. 7. Veiligheid vakantie-duiken Controleer steeds de veiligheidssystemen van de boot of de wagen voor kantduiken (O2, EHBO). Maak uitgebreid kennis met de capaciteiten van je mededuiker via een uitgebreide briefing. Bespreek zeker de duiktekens met elkaar. Andere federaties gebruiken vaak verschillende tekens. Vraag na wie de veiligheid aan boord of op de kant is. Vraag ook of er eventueel een veiligheidsfles op -6 meter gehangen wordt. Drink voldoende als u in warme landen gaat duiken. De meeste duikongevallen zijn te wijten aan dehydratatie! Bij vakantieduiken: indien de duikfles maar 1 kraan heeft, is de 1 ste ademautomaat met octopus verplicht. 8. Buddy-line Bij duiken met beperkte zichtbaarheid is de buddy-line aanbevolen. Wanneer gedoken wordt met de buddy-line mogen er maximaal twee personen met elkaar verbonden zijn. Dit om te vermijden dat onderwater ongelukken gebeuren doordat de touwen verward of in gevaarlijke lussen geraken. De buddy-line is verplicht voor duiken onder ijs. (zie verplichte uitrusting infomap ) Reglement ijsduiken: zie infomap Flowchart duikongeval Heeft de duiker gedoken in de laatste 48 uur? Nee => Geen duikongeval : EHBO, C.P.R., zuurstof + ziekenhuis JA => duikongeval : A. Milde symptomen Vermoeidheid, jeuk, huiduitslag, trappen onderbroken of snelle stijging neem contact met HULPDIENSTEN : o Universitair Ziekenhuis Antwerpen : 03/ o Hyperbaar Centrum Militair Hospitaal Neder-over-Heenbeek (Afrit 6 Ring Brussel : 0800/ België en Nederland Medisch Centrum Hyperbare Zuurstoftherapie Te GOES NL, s Gravenpoldersweg 114. Tel neem contact op met SECRETARIAAT K.D.K Philippe Vandenbroucke : 0475/ zuurstof toedienen en minimum 1 liter (gasvrij) water laten drinken 7

8 INDIEN KLACHTEN NIET VERDWIJNEN NA 30 MINUTEN : ZIE BEHANDELING ERNSTIGE SYMPTOMEN B. Ernstige symptomen abnormaal zwaktegevoel, pijn, tintelingen, duizeligheid, ernstige hoest, kortademigheid, gezichtsproblemen, evenwichtsstoornissen, verlammingen, bewustzijnsverlies. neem contact met HULPDIENSTEN : o Universitair Ziekenhuis Antwerpen : 03/ o Hyperbaar Centrum Militair Hospitaal Neder-over-Heenbeek (Afrit 6 Ring Brussel : 0800/ België en Nederland Medisch Centrum Hyperbare Zuurstoftherapie Te GOES NL, s Gravenpoldersweg 114. Tel Statuten K.D.K bijlage Huishoudelijk reglement bijlage 2 Zuurstof toedienen, cpr Minimum 1 liter (gasvrij) water drinken indien bewust neem contact op met de secretaris : Philippe Vandenbroucke : 0475/ NELOS - Veiligheidsreglement Het NELOS - veiligheidsreglement dient strikt te worden nageleefd. U kan dit reglement terugvinden op de NELOS-website en zie de Nelos Infomap op 3. De Nelos Infomap kan men terugvinden op de website van K.D.K : Aandacht: duik steeds volgens de NELOS- en plaatselijke reglementen, anders komt de verzekering er niet tussen bij eventuele ongevallen! 13. Ongelvalsverklaring Ongevalsaangiften: a. Binnen de 15 dagen in dubbel naar het NELOS-secretariaat, vergezeld van een geneeskundig getuigschrift. Dit attest moet door de dokter worden afgeleverd BINNEN 3 DAGEN na het ongeval. b. Bij een dodelijk ongeval: BINNEN 2 DAGEN naar het NELOS-secreteriaat en rechtstreeks naar Arena (eventueel telefonisch of per fax): zie adres bij nuttige gegevens of op het aangifteformulier. Neem steeds een formulier mee op reis NEEM STEEDS DIRECT CONTACT MET HET SECRETARIAAT van K.D.K : 0475/ bijlage 3 - Nederlands bijlage 4 - Frans bijlage 5 Engels 8

9 NUTTIGE GEGEVENS : N.E.L.O.S. Brusselsesteenweg Mechelen Tel: 015/ Fax : 015/ secretariaat@nelos.be ALGEMEEN ALARMNUMMER Arena Verzekeringen Heer Eddy Van Den Bosch Jozef II straat Brussel Tel : 02/ Fax : 02/ Policy number : ARENA /010 Call Center ; Kortrijkse Duikersklub K.D.K. Secretariaat : Vandenbroucke Philippe Kasteelstraat Ledegem Tel : Gsm : Kortrijkse.duikersklub@chb.be Philippe.vandenbroucke@chb.be Universitair Ziekenhuis Antwerpen Wilrijkstraat Edegem ingang wel via het rondpunt in de Drie Eikenstraat 655 in Edegem (GPS-coördinaten: N ,E ). Tel : (24/24 ) Hyperbaar Centrum Militair Hospitaal Neder-over-Heembeek (Afit 6 op de Ring rond Brussel) Tel : Zeeland : Medisch Centrum Hyperbare Zuurstoftherapie s Gravenpolderseweg 114 Goes, Ned. Tel : ( 24/24 ) Caisson hyperbare plongée Lille Hôpital Albert Calmette, 59037, Lille Tel :