Studentenbrochure zorgeenheid PVT Tongeren

Transcriptie

1 Studentenbrochure zorgeenheid PVT Tongeren

2 1

3 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 INTRODUCTIEBROCHURE VOOR STUDENTEN PVT SINT-JOZEF VOORSTELLING VAN HET MEDISCH CENTRUM ST.-JOZEF PLATTEGROND VAN HET ZIEKENHUIS SITUERING VAN DE ZORGEENHEID BINNEN HET MEDISCH CENTRUM ST- JOZEF BEHANDELINGSKADER MULTIDISCIPLINAIR TEAM DE AFDELINGSPSYCHIATER HET DIENSTHOOFD HET VERPLEEGKUNDIGE TEAM DE PSYCHOLOOG DE HUISARTS DE SOCIALE VERPLEEGKUNDIGE DE ERGO- EN BEWEGINGSTHERAPEUTEN/ANIMATIE DE STUDENT DOEL EN FILOSOFIE VAN DE ZORGEENHEID ORGANISATIE VAN DE VERPLEEGKUNDIGE ZORG THERAPEUTISCH PROGRAMMA OMSCHRIJVING VAN DE LEEFGROEPEN HET THERAPEUTISCHE BEHANDELINGSPROGRAMMA DAGINDELING MAANDAG - VRIJDAG ZATERDAG EN ZONDAG KAPPER PEDICURE GELDBEHEER WINKELEN COMMUNICATIEKANALEN (OVERLEGSTRUCTUREN) VERGADERINGEN, OVERLEGMOMENTEN TEAM VERGADERINGEN, OVERLEGMOMENTEN BEWONERS TAAK VAN DE PSYCHIATRISCHE VERPLEEGKUNDIGE VERANTWOORDELIJKE VERPLEEGKUNDIGE AFDELINGSVERPLEEGKUNDIGE

4 5.3 ALGEMENE VERPLEEGKUNDIGE TAKEN SPECIFIEK VERPLEEGKUNDIGE TAKEN VERWACHTINGEN NAAR DE STUDENTEN SAMENWERKING IN TEAMVERBAND MENTORENWERKING BEGELEIDING VAN DE STUDENTEN DOOR DE MENTOREN BEGELEIDING DOOR DE STAGEBEGELEIDERS DIENSTREGELING EVALUATIE VAN DE STUDENTEN HUISHOUDELIJKE AFSPRAKEN BEROEPSGEHEIM BEREIKBAARHEID VAN HET ZIEKENHUIS MET DE WAGEN PER AUTOBUS PER TREIN MAALTIJDEN EN LOGEMENT MAALTIJDEN OVERNACHTING STAGE ORGANISATIE Badge VERANTWOORDELIJKE STAGE PRAKTISCHE AFSPRAKEN

5 INTRODUCTIEBROCHURE VOOR STUDENTEN PVT TONGEREN 1 VOORSTELLING VAN HET MEDISCH CENTRUM ST.-JOZEF 1.1 Plattegrond van het ziekenhuis 3

6 1.2 Situering van de zorgeenheid binnen het Medisch Centrum ST- Jozef Het psychiatrisch verzorgingstehuis (PVT) opende half september 2011 de deuren van haar nieuwbouw, genaamd PVT Sint-Jozef campus Tongeren. Voor vijfenveertig mensen met een langdurige gestabiliseerde psychiatrische kwetsbaarheid werd dit hun nieuwe woon- en leefomgeving. Diagnostisch biedt een PVT plaats aan bewoners met een langdurige gestabiliseerde psychiatrische stoornis. Zij behoeven geen ziekenhuisopname meer, maar kunnen op het moment van opname binnen PVT niet naar huis of naar Beschut Wonen. Een PVT biedt continue begeleiding die de bewoners moet toelaten hun autonomie te herwinnen en indien mogelijk zelfs in het normaal maatschappelijk leven terug te keren. In het zorglandschap situeert PVT zich in het verlengde van het Psychiatrisch Ziekenhuis. De populatie binnen een PVT kan veranderen, PVT hoeft niet langer het eindstation te betekenen. Bewoners kunnen overgaan naar begeleide woonvormen, rusthuizen, serviceflats, 2 BEHANDELINGSKADER 2.1 Multidisciplinair team De afdelingspsychiater De afdelingspsychiater draagt bij tot het behoud van de stabiliteit van de bewoners. Ze doet dit voornamelijk door de optimale medicatie voor te schrijven, de wekelijkse teamvergaderingen bij te wonen en het beleid van de afdeling mede te bepalen. Bewoners kunnen haar altijd spreken op aanvraag of op vraag van het team. Zij heeft indien nodig contact met de familie. Zij schat somatische problematiek in en kan deze doorverwijzen naar de huisarts en vraagt eventueel onderzoeken aan. Zij helpt bij het formuleren van voorstellen ter aanpak van probleemgedrag. Samen met het diensthoofd, de psycholoog en de sociale verpleegkundige staat zij in voor het beleid van de afdeling Het diensthoofd De taak van het diensthoofd bestaat erin een sleutelfunctie uit te oefenen tussen de medewerkers en de directie van onze organisatie. Ze doet dit door een vertaalslag te maken van de visie en de uitgeschreven beleidslijnen van ons ziekenhuis naar de werkvloer. Andersom is het ook haar taak om de ideeën, bekommernissen, van de medewerkers bespreekbaar te maken op niveau van de werkvloer en op het niveau van de directie. Het diensthoofd begeleidt haar personeel in hun groei binnen het werkklimaat. Hiervoor maakt zij gebruik van evaluatiegesprekken, functioneringsgesprekken, vorming,. Ze moet de afdeling leiden en organiseren, ze begeleidt vergaderingen, vangt bewoners op, structureert de afdeling en zetelt in het beleidsorgaan van de afdeling. Binnen dit beleidsorgaan stippelt zij samen met de afdelingspsychiater, de psycholoog en de sociaal verpleegkundige het beleid van de afdeling uit en dit op korte (jaaractieplannen) en op lange termijn (visie). Zij doet dit rekening houdend met het begrote afdelingsbudget. 4

7 2.1.3 Het verpleegkundige team Het verpleegkundige team staat in voor de continue begeleiding van de bewoners. De verpleging is pleitbezorger voor de bewoners naar de collega's toe, naar de dokter, diensthoofd, therapeuten, sociale dienst en familie. Op de zorgeenheid wordt met patiëntentoewijzing gewerkt. Onder punt 5 zullen we verder ingaan op de verschillende taken van het verpleegkundig en verzorgend team De psycholoog De psycholoog fungeert in de eerste plaats als vertrouwenspersoon en raadgever bij zowel bewoners alsook het multidisciplinair team. Een therapeutische relatie vormt hierbij de hoeksteen voor elke begeleiding. De psycholoog ondersteunt de werking van de afdeling en de interactie binnen het team. Zij helpt bij het formuleren van voorstellen ter aanpak van probleemgedrag en neemt psychologische tests (indien nodig) af. Zij neemt samen met de psychiater, het diensthoofd en de sociaal verpleegkundige deel aan de beleidsvergaderingen van de afdeling en woont de wekelijkse teamvergaderingen bij. Zij begeleidt de wekelijkse bewonersvergaderingen en biedt vaardigheidstrainingen/psycho-educatie in groepsverband aan. De psycholoog biedt ten slotte individuele en ondersteunende gesprekken aan bij bewoners die hier behoefte/nood aan hebben De huisarts Iedere bewoner heeft het recht zelf een huisarts te kiezen. Uit praktische overwegingen werken we wel samen met een vaste huisarts uit onze regio. Bij somatische problemen wordt haar hulp ingeroepen De sociale verpleegkundige Hij woont de wekelijkse teamvergaderingen bij en zorgt voor de meeste externe contacten van de bewoners. Hij behartigt de administratieve formaliteiten van de bewoners. Hij neemt deel aan de beleidsvergadering. Hij doet huisbezoeken en begeleidt de bewoners naar familie, bank, enz. Hij is op de hoogte van de financiële mogelijkheden van de bewoner en hij is de tussenpersoon tussen de beheerder en de bewoner De ergo- en bewegingstherapeuten/animatie Zij zorgen voor een zinvolle daginvulling voor de bewoners. Zij zorgen voor het behoud van de fysische en psychische mogelijkheden van de bewoners. De meeste bewoners krijgen bezigheidstherapie. De nadruk ligt hierbij op activeren, initiatiefname, behoud van de fijne motoriek en groepscohesie. De ergotherapeute werkt vooral niveaubehoudend. De zin voor verantwoordelijkheid en samenwerken in een groep worden gestimuleerd. Via ergotherapie gaat men proberen het sociale contact te bevorderen, de mensen meer te betrekken bij de maatschappij, nieuwe dingen leren kennen. De ergotherapeute tracht de zelfredzaamheid van de bewoners te bevorderen en werkt aan hun aanpassingsvermogen. Hiervoor gebruikt men creatieve, resocialiserende en huishoudelijke activiteiten. De hoofddoelstelling van de bewegingstherapeute is de motorische stimulatie van de bewoners. De bewegingstherapeute activeert de bewoners (rekening houdend met ieders mogelijkheden), geeft ze aangepaste gymnastiek en maakt groepswandelingen. Naast de bewegingsactiviteiten wordt er ook animatie aangeboden aan de hand van ontspannings- en spelactiviteiten De student Elke discipline van het team, dus ook de leerling, is een schakel in de ketting, een goede samenwerking tussen deze schakels is essentieel. Daarom is het belangrijk dat de leerlingen hun plaats durven innemen en zich goed voelen binnen ons team. Dit bevordert het leerproces. 5

8 2.2 Doel en filosofie van de zorgeenheid PVT Sint-Jozef heeft een bewonersgroep die bestaat uit 45 mensen. Het zijn allemaal mensen die een lange psychiatrische carrière achter de rug hebben. Onze bewoners kennen een gevarieerde leeftijd. De meest voorkomende diagnose bij onze bewoners is schizofrenie. Verder verblijven er nog bewoners met een persoonlijkheidsproblematiek, zwakbegaafdheid, korsakov,. In ons werken laten wij ons inspireren door het denkkader van de psychosociale rehabilitatie. Deze benaderingswijze tracht de bewoner als mens in zijn geheel, met zijn verlangens, mogelijkheden en psychosociale kwetsbaarheid opnieuw zichtbaar te maken. We streven naar een zo groot mogelijke maatschappelijke integratie. Hierbij maken wij gebruik van gedragstherapeutische handvaten. In dit rehabilitatie proces speelt naast de bewoner, zijn familie of belangrijke derden de maatschappij een grote rol. Bewoner De individuele bewoner en de relatie met de bewoner staan centraal in de zorg. Wij bieden zorg op maat, daar elke bewoner uniek is. De zorgactiviteiten zijn erop gericht de levenskwaliteit van de bewoner te verbeteren. Het aanvaarden van bepaalde beperkingen en het oog hebben voor resterende mogelijkheden is hierbij belangrijk. Familie De familie van een bewoner (of belangrijke derden) speelt een belangrijke rol in de behandeling van onze bewoner. Zij vormen een natuurlijk contact met de buitenwereld en dragen op deze wijze bij tot een betere maatschappelijke integratie. Het herstel van contact met familie is meestal niet vanzelfsprekend. Een chronisch, ernstige psychiatrische problematiek heeft vaak het familiale systeem erg belast. De bewoners hebben meestal weinig sociale contacten. We trachten familieleden te betrekken bij de behandeling op twee manieren: door de erkenning van hun lijden (als familielid van een psychisch ziek iemand), anderzijds door hun uit te nodigen op familie activiteiten. Maatschappij Bewoners van onze PVT wonen niet enkel in de maatschappij, maar maken deel uit van deze maatschappij. We beogen dit op twee niveaus: Vooreerst door de bewoners deel te laten nemen aan activiteiten die plaats hebben in de maatschappij. Deze activiteiten zijn zowel terug te vinden in de educatieve sector, de recreatieve sector, de arbeidssector, Vervolgens door de maatschappij uit te nodigen deel te nemen aan het leven op onze PVT. Bijvoorbeeld door het werken met vrijwilligers, kerstmarkt, kienavond,. PVT Sint-Jozef biedt ruimte aan drie leefgroepen met elk vijftien bewoners. Deze leefgroepen zijn ingedeeld op basis van de cognitieve mogelijkheden en de vaardigheden van de bewoners. Het aanbod in ergo, animatie en activatie kan hierdoor heel nauw aansluiten bij de leefwereld van onze bewoners. Werken in leefgroepen laat ons toe om meer differentiatie in te bouwen en sluit aan bij de visie van zorg op maat. De individuele begeleiding door zowel de verpleging als de psycholoog focust zich op het welbevinden van onze bewoners en op het ondersteunen van familiale banden. 6

9 Onze nieuwbouw staat bovendien in de directe nabijheid van de stadskern van Tongeren. Dit laat onze bewoners toe niet enkel te wonen in de maatschappij, maar effectief deel uit te maken van deze maatschappij. De beweging weg van het ziekenhuis, naar de maatschappij is ook zichtbaar in de talrijke externe activiteiten die we inplannen. Deelname aan computerlessen, werken in een beschutte werkplaats, wekelijkse bezoeken aan de markt en de lokale middenstand, zijn slechts enkele voorbeelden. 2.3 Organisatie van de verpleegkundige zorg De verpleegkundigen werken volgens een bepaald roulement, waarin het steeds de bedoeling is te komen tot minimumbezettingen (van): Morgenposten van u. tot u. Dagdienst van u tot u Dagdienst van u tot u Dagdienst van tot 17.30u Dagdienst van u tot 18.30u Middagdiensten van u. tot u. Nachtdienst van u. tot u. De dienstregeling van de verpleegkundigen en studenten is raad te plegen via de afdeling pc s. In het dagboek van de zorgeenheid wordt dagelijks een werkschema opgemaakt. Ook jouw naam zal in het dagboek vermeldt worden, het is dus aangeraden bij het begin van een stagedag het dagboek te raadplegen. Men werkt op deze dienst volgens het model integrerende verpleegkunde en bijgevolg ook met patiëntentoewijzing. De toegewezen verpleegkundige is verantwoordelijk voor de organisatie en opvolging van de totaalzorg van de patiënt. Buiten de totaalzorg van de patiënten, is de verpleegkundige ook verantwoordelijk voor andere taken. Dit is voor jou, als student, ook een leerervaring. Deze taken zijn: Toezicht orde keuken Leveringen, apotheek uitpakken Orde verpleeglokaal Begeleiding van patiënten naar onderzoeken,... Administratie 3 THERAPEUTISCH PROGRAMMA 3.1 Omschrijving van de leefgroepen Op onze afdeling wordt er gewerkt met drie groepen:leefgroep 1, leefgroep 2 en leefgroep 3. De verschillen tussen deze drie groepen wordt hieronder visueel duidelijk gemaakt. LEEFGROEP 1 Laagste niveau van zelfstandigheid betreffende cognitie en vaardigheden Sterke ondersteuning en sturing nodig betreffende ADL, huishoudelijke taken, invullen van vrije tijd en geen autonomie betreffende beheer van financiën. LEEFGROEP 2 Lager van niveau betreffende cognitieve functies en vaardigheden Beperkte zelfstandigheid betreffende ADL, huishoudelijke taken, invullen van vrije tijd mits sturing, beperkte autonomie betreffende het beheer van financiën. 7

10 LEEFGROEP 3 Hoogste van niveau betreffende cognitieve functies en vaardigheden vrij zelfstandig op het gebied van ADL, huishoudelijke taken, invullen van vrije tijd en relatieve autonomie betreffende het beheer van financiën. 3.2 Het therapeutische behandelingsprogramma Onze bewoners hebben een lang psychiatrisch verleden. Het zijn mensen die al op vele manieren behandeld zijn, zonder dat dit een re-integratie in de maatschappij tot gevolg heeft gehad. Het therapeutisch behandelingsprogramma bestaat erin dat er resocialiserend gewerkt wordt en dat er getracht wordt om de psychiatrische aandoening te containen. Er wordt gestreefd naar een zo hoog mogelijk niveau van stabiliteit van het toestandsbeeld. De grondslag van ons therapeutisch behandelingsprogramma is terug te vinden binnen de gedragstherapie. Dagindeling MAANDAG - VRIJDAG 07.00u u. Overdracht nacht - ochtendverpleging (tot 07.15u.) u.: Werkverdeling, aanduiden in agenda wie verantwoordelijke is voor medicatie, wie verantwoordelijk is voor welke gang. Planning en afspraken nagaan die gedurende de dag plaatsvinden. 7.45u: Starten van het ochtendgloren: Wekken van alle bewoners Het ochtendtoilet en het douchemoment van de bewoners wordt voor het ontbijt gedaan. Elke dag, behalve op zondag gaat een groep bewoners in bad of onder de douche. De bewoner moet s morgens op zijn vaste douchedag bellen op het moment dat hij onder de douche gaat. Bij het baden wordt de bewoner nagekeken op lichamelijke letsels, de haren worden gewassen indien nodig. Aan afwerking en detailzorg hechten we zeer veel belang. Een groot aantal bewoners doen zelfstandig hun dagelijks toilet, anderen zijn meer beperkt in hun zelfredzaamheid. De bewoners leggen na hun ochtendtoilet het vuil linnen (handdoek, washand, vuile kledij) in hun badkamer. Elke verpleegkundige is verantwoordelijk voor een gang en zorgt ervoor dat alle toiletten, zorgen en opruim naar behoren gebeurt. Elke dinsdag wordt er zuiver beddengoed verdeeld op de gangen op het eerste verdiep en s woensdags in de gang op het gelijkvloers. De bewoners die kunnen, dienen zelf hun bed op te maken bij de overige wordt dit door het personeel gedaan u u. Het ontbijt wordt in de refter klaargezet en begeleid door ergo- en bewegingstherapeut. De meeste bewoners zijn zelfstandig bij het eetgebeuren. De tafels worden afgeruimd door de bewoners zelf. Elke week wordt een groep bewoners verantwoordelijk gesteld voor de opruim taken in de refter. Deze taakverdeling hangt op in de refter. Na het ontbijt gaan de bewoners boven aan de nachtbalie hun ochtendmedicatie halen. Hierna kunnen de rokers zich aanmelden aan de balie van de verpleegpost waar de sigaretten worden uitgedeeld. Tijdens het weekend kan er ontbeten worden tot 10u en mogen de bewoners langer slapen omdat 8

11 er geen therapieën zijn u u. Start therapie beweging- en ergotherapie. In elke leefgroep hangt het therapieschema per week uit. De bewoners worden aangespoord om deel te nemen aan deze sessies. Het team heeft nu ook koffiepauze en dit is ongeveer van 9.45u tot 10.00u. De verpleegdossiers worden bijgewerkt in het elektronisch patiëntendossier (EPD) u. Verzorgingen: Op dit moment worden de dagelijkse verzorgingen gedaan bij bewoners die kleine wondjes hebben, zalven gesmeerd, enz. Deze verzorgingen gebeuren in het geneesheer lokaal u u. Koffiepauze voor de bewoners op de afdeling u u. De bewoners hebben opnieuw therapie bij ergo/beweging. Op dit moment is er op elke werkdag ook een verpleegsessie ingepland. Het is de bedoeling dat een verpleegkundige dan een activiteit doet met 1 bepaalde leefgroep en zoveel mogelijk bewoners stimuleert om deel te nemen. De verpleegkundige die zich hiervoor opgeeft mag deze sessie zelf invullen met sport/spel, knutselen, een wandeling, enz. De activiteiten die aangeboden worden, passen binnen het kader van thema werking. De verpleegkundige verantwoordelijk voor medicatie zet in de loop van de voormiddag de middagmedicatie klaar u u. Het middagmaal wordt opgediend in de refter. De middagmedicatie wordt uitgedeeld door een verpleegkundige. De meeste bewoners ruimen zelf op. Tafels afwassen en opnieuw dekken gebeurt weer door enkele bewoners die opstaan voor deze taak. (er is een wekelijks takenlijst voor een groepje bewoners) De rokers krijgen hun sigaretten. Tussen 12.30u tot 13.30u heeft het team middagpauze. Er wordt in 2 groepen middagpauze genomen. Bevraag bij welke groep je kan gaan eten u u. Overdracht morgen - avonddienst. Tijdens de namiddag is er beweging- of ergotherapie. Onder begeleiding van ergobewegingstherapeut of verpleegkundige wordt er gewinkeld. Sommige bewoners krijgen zelf hun zakgeld en gaan zelfstandig winkelen, anderen hebben meer begeleiding nodig u u. Koffiepauze op de afdeling: de bewoners nemen koekjes of fruit uit hun eigen snoepkast u u. Therapie voor de bewoners 16.30u-17.45u. De zelfstandige bewoners houden zich bezig met het opfrissen van hun kamer, doen huishoudelijke klusjes, leggen bezoekjes af, gaan wandelen in de tuin of buiten de afdeling. Vrij moment voor bewoners. 9

12 17.45u u. Avondmaal (zie ontbijt) met dit verschil dat het avondmaal voorbereid wordt door de verpleging van de avonddienst u u. De avond wordt vrij ingevuld door de bewoners bv. kaarten, buiten zitten, TV kijken, lezen, breien, praten, wandelen, telefoneren enz Enkele bewoners vervullen nog huishoudelijke taken: de afwas en opruim in de refter. De aanwezige teamleden doen de administratie, houden bewoners gezelschap, praten, samen krant lezen enz. De nachtmedicatie wordt om 20:30u en 21:15u gegeven. Dit zijn de twee momenten waarop de meeste bewoners gaan slapen gedurende de week. Enkele bewoners worden naar bed begeleid en krijgen de laatste zorgen, anderen gaan zelfstandig slapen. De bewoners kunnen opblijven indien ze dat wensen, tijdens de week tot 23u en tijdens het weekend tot 1:00u. Om 21.45u. komen de nachtdiensten en wordt er overdracht gedaan. Er wordt van de studenten verwacht een actieve bijdrage te leveren bij alle overdrachten ZATERDAG EN ZONDAG Iedereen mag uitslapen tot 10u. Er zijn geen therapieën. Gedurende het weekend staat het verplegend/verzorgend personeel in om de bewoners te begeleiden in een zinvolle dagbesteding. Zondagvoormiddag gaan bewoners dikwijls naar de zondagsmis in de stad en wordt er regelmatig naar de antiekmarkt gegaan. Zaterdag en zondag zijn de dagen dat de bewoners bezoek krijgen van hun familie Kapper Iedere vrijdag voormiddag is er de mogelijkheid om naar de kapster te gaan. Hiervoor dienen de bewoners een afspraak te maken via de verpleging. De kapster komt op de zorgeenheid Pedicure Om de 14 dagen kunnen de mensen hun voeten laten verzorgen bij de pedicure die op de zorgeenheid langskomt Geldbeheer Er wordt binnen ons afdelingsbeleid zoveel mogelijk gestreefd naar autonomie. Dit vertaalt zich dan ook in het eigen geldbeheer van de bewoners. Er zijn bewoners die volledig zelfstandig in staan voor hun financiën, maar de meeste bewoners krijgen wekelijks een vast bedrag zakgeld uitgekeerd en er zijn bewoners voor wie onze administratieve ondersteunende dienst het geldbeheer doet Winkelen Bewoners worden gestimuleerd om zelfstandig hun aankopen te doen. Dit betreft het aankopen van de wekelijkse benodigdheden zoals koekjes, sigaretten, Wanneer de mensen kledij nodig hebben, wordt in overleg met de bewoner nagegaan wat de behoeften zijn van de bewoner en vervolgens wordt er geld aan gevraagd bij de ondersteunende administratieve dienst. 10

13 4 COMMUNICATIEKANALEN (OVERLEGSTRUCTUREN) 4.1 Vergaderingen, overlegmomenten team Op maandagnamiddag van 13u30 14u30 is er de interdisciplinaire briefing. Dit is een vergadering waarbij alle teamleden aanwezig zijn, eveneens psychiater en de sociale dienst. Op deze vergadering worden alle bewoners overlopen en kort besproken. Op maandagnamiddag van 14.30u u gaat de werkvergadering door. In deze vergadering worden onder andere volgende issues besproken: organisatorische afspraken, werkorganisatie, evaluatie van bestaande afspraken, bewonersgeoriënteerde problemen, enz. Donderdagnamiddag van 13.30u u gaat de bewonersbespreking door. Sedert 2014 wordt er in deze vergadering met het oplossingsgericht denken gewerkt. Een aantal vooraf vastgelegde bewoners wordt besproken, waarbij we vooral de klemtoon leggen op de sterke kanten van deze bewoners en hun mogelijkheden. Dit wordt gevisualiseerd op het whiteboard. 4.2 Vergaderingen, overlegmomenten bewoners Elke woensdagvoormiddag is er in elke leefgroep bewonersvergadering onder leiding van een verpleegkundige. Op dit moment is het de bedoeling dat de bewoners vertellen hoe het loopt in de leefgroep, eventuele problemen, aandachtspunten, afspraken, activiteiten enz. worden aangekaart. Deze vergadering dient schriftelijk gerapporteerd te worden. Om de twee maanden op de eerste donderdag gaat de bewonersraad door. Een afgevaardigde van iedere leefgroep zit dan samen met de psychologe en een therapeute. Op deze vergadering worden de bewoners ingelicht aangaande de korte en lange termijnplannen van de zorgeenheid, word er toelichting gegeven aangaande het reilen en zeilen van de zorgeenheid, worden uitstappen events geëvalueerd en is er ruimte tot advies en verbeter voorstellen van de bewoners. 5 TAAK VAN DE PSYCHIATRISCHE VERPLEEGKUNDIGE Als verpleegkundige hebben we een centrale rol binnen de behandeling van de patiënt. De verpleegkundige staat in de eerste lijn naast de patiënt en biedt laagdrempelige hier- en nu opvang, zorgverlening en therapeutische begeleiding. De patiënt wordt benaderd in zijn totaliteit. Lichamelijke, psychische, sociale en existentiële aspecten worden in rekening gebracht en worden beschouwd als één geheel. Wat doet een psychiatrisch verpleegkundige? Welke attitude neemt men aan? Vanuit welke visie functioneert de psychiatrisch verpleegkundige? Enerzijds heeft hij/zij een belangrijke taak in het behouden van het therapeutisch klimaat op de zorgeenheid, anderzijds is hij/zij verantwoordelijk voor de totale zorg van bepaalde toegewezen patiënten. 5.1 Verantwoordelijke verpleegkundige De verantwoordelijke verpleegkundige is aansprakelijk voor de volledige verpleegkundige zorg van zijn/haar toegewezen bewoner. Doel is het individualiseren van de zorg, het aanbieden van integrale zorg en het verzekeren van de continuïteit. Er wordt gestreefd naar een zorg op maat die uitgaat van de verwachtingen en doelstellingen van de bewoner. Door de laagdrempelige beschikbaarheid is de verpleegkundige in de mogelijkheid om de belevingswereld van de bewoner te ontdekken. 11

14 Het bieden van therapeutische begeleiding is een belangrijke taak voor de verpleegkundige. Het opbouwen van een vertrouwensrelatie is hier van groot belang. De weg die een bewoner aflegt voor de opname verloopt meestal via allerlei faalervaringen. Deze ervaringen hebben het vertrouwen van de bewoner en zijn omgeving geschaad. Het herstellen van dit vertrouwen is een essentiële voorwaarde opdat de bewoner zich zou openstellen voor het behandelaanbod en er constructief aan meewerkt. Het is de eerste opdracht van de verpleegkundige dat men via individuele begeleiding dit proces helpt heropbouwen. De nadruk ligt hierbij op de veelvuldige informele contacten en op de grote beschikbaarheid, die geleidelijk de drempel verlagen en de relatie gestalte geven. Door die informele contacten geeft de verpleegkundige aan de toegewezen bewoner het signaal dat hij/zij zich bewust en uitgesproken wil engageren voor hem. Daarnaast dient de verpleegkundige regelmatig formele contacten te hebben met de bewoner. In deze gesprekken probeert de verpleegkundige de hulpvraag van de bewoner te ontdekken en samen doelstellingen te vinden voor de behandeling (mandaatverwerving). Doel is een individueel, goed omschreven zorgplan op te stellen die gebruikt wordt als evaluatiemedium tijdens de volledige verblijfsduur. Om de observaties in kaart te brengen en een gedetailleerd overzichtelijk beeld te hebben van de volgpatiënt, wordt er op onze zorgeenheid gewerkt met de patronen van Gordon en evaluaties door middel van de PES, deze wordt voorbereid en naar voren gebracht door de verantwoordelijke verpleegkundige. 5.2 Afdelingsverpleegkundige De afdelingsverpleegkundige richt zich voornamelijk op 2 taken: beschikbaar zijn en toezicht houden. Het beschikbaar zijn krijgt concreet gestalte via de basishouding van de verpleegkundige. Een oprechte en vriendelijke aanwezigheid met een positieve attitude. Het beschikbaar zijn impliceert verder aanvaarding van de bewoner als individu, respect, echtheid en een warm menselijke bejegening. Het concretiseert zich ook door een laagdrempelige aanwezigheid van de verpleegkundige: uitnodigend, attent en stijlvol. De tweede verantwoordelijkheid van de afdelingsverpleegkundige is het toezicht over het geheel van de zorgeenheid. Doel is hier een therapeutisch milieu te creëren waarin iedere bewoner de kans krijgt om zich maximaal thuis te voelen. 5.3 Algemene verpleegkundige taken Het aanbieden van een vaste dag- en nachtstructuur. Omgaan met: privacy, vertrouwelijke info, medische info, vragen voor opname,... Kennis hebben van en toepassen van de afdelingsregels en het huishoudelijk reglement. Kennis hebben van en toepassen van de onthaal- en ontslagprocedure. Het therapeutisch klimaat in stand houden. Beschikbaar zijn voor patiënten en opvang in crisissituaties (steun). Basishouding aannemen met respect voor elk individu. De bedeling van de maaltijden. Het klaarzetten en bedelen van de voorgeschreven medicatie. Controle van kameronderhoud en de individuele taken. Administratieve taken. Verpleegtechnische handelingen, zoals bloedafname en verzorgingen. Het ontvangen van bezoek. 12

15 Aanwezig zijn in het groepsgebeuren. Informatieoverdracht aan teamleden. Multidisciplinaire teamwerking en overleg. 5.4 Specifiek verpleegkundige taken Observeren en rapporteren. Individuele patiëntentoewijzing. Met behulp van het methodisch handelen is het een centrale taak van de verpleegkundige om problemen, doelstellingen en interventies te concretiseren. Eigen handelen durven in vraag stellen en bespreekbaar maken in team. Ruimte bieden aan collega s om problemen of kwetsbaarheden met betrekking tot patiënten te bespreken. Begeleidende taak over het hele therapieprogramma. Verpleegkundige opdrachten bespreken met de individuele patiënt. Dagdagelijkse taken kunnen plannen, uitvoeren en herplannen. Aandacht voor de omgeving (familie) van de patiënt. Samen met patiënt hun vrije tijd zinvol leren invullen. Bijdragen tot een goede sfeer op de zorgeenheid. Bemiddelen en eventueel ingrijpen bij conflicten. Alert zijn voor crisissituaties en gepast hierop reageren. Patiënten stimuleren tot therapiedeelname. Toezicht op interacties binnen de groep. Toezicht: orde zorgeenheid, kamer en uitvoeren van dagtaken. Begeleiding tijdens huishoudelijke taken op de zorgeenheid. Ontspanningsmomenten creëren op de zorgeenheid of daarbuiten. Educatie geven rond voeding, beweging, ea. Zicht hebben op de dag- en avondinvulling van de patiënten. 6 VERWACHTINGEN NAAR DE STUDENTEN 2de jaarsstudent - kennismakingsstage psychiatrie: Eerste week: Kennismaken met patiënten. (namen leren kennen ontspanningsmomenten opzoeken gezond evenwicht afstand/nabijheid) Kennismaken met teamleden. (plaats leren in team) Zicht krijgen op de afdelingsregels. Zorgeenheid leren kennen. (routinetaken taken verpleegkundige - structuur van de zorgeenheid) Persoonlijke doelstellingen met aandachtspunten verwoorden + overlopen met mentor. Observeren en mondeling rapporteren. (onder begeleiding noteren in kladvorm en laten superviseren door verpleegkundige) Deelnemen aan teamvergaderingen en overlegmomenten. Tweede week: Contact met patiënten onderhouden en verder uitdiepen. 13

16 (aanpak bevragen gesprekken voeren onder supervisie van verpleegkundige) Contact met teamleden onderhouden. (leren samenwerken met elke verpleegkundige) Zicht krijgen op de afdelingsregels en individuele afspraken met patiënten. Kennis van de zorgeenheid verder uitdiepen. (taken van de verpleegkundige structuur van de zorgeenheid routinetaken visie van de zorgeenheid inzichtsvragen stellen - exploreren) Volgpatiënt (indien in opdracht van de school) met mentor bespreken en uitgebreid opvolgen. (pathologie medicatie symptomen - gedragingen) Gericht observeren en mondeling en schriftelijk rapporteren. (Meer zelfstandigheid hierin creëren) Initiatiefname / leergierigheid: zelfstandig leersituaties opzoeken. Feedback vragen over functioneren op zorgeenheid. Deelnemen aan teamvergaderingen en overlegmomenten. De patiënt begeleiden, instrueren, motiveren tot een zinvolle vrijetijdsinvulling. Derde vierde - week: Verbeteren van vaardigheden van week Contact met patiënten onderhouden en verder uitdiepen. (aanpak bevragen gesprekken voeren zelfreflectie over eigen aanpak naar patiënt toe {zie verder} reflectie over algemene aanpak) Zicht hebben op de afdelingsregels en individuele afspraken van de patiënten. Zicht hebben op de routinetaken taken van de verpleegkundige structuur en visie van de zorgeenheid. Inzicht hebben in de pathologie, symptomen, medicatie en de wisselwerking ervan bij de volgpatiënt. Zicht hebben op de medicatie die veel aan bod komt op de zorgeenheid en de verpleegkundige voorzorgen en interventies die erbij horen. Zelfstandigheid blijven verhogen in het gericht observeren en mondeling en schriftelijk rapporteren. Initiatiefname op alle vlakken onderhouden. Feedback vragen over eigen functioneren. In staat zijn een diepgaander contact te bekomen met meerdere patiënten. Deelnemen aan teamvergaderingen en overlegmomenten. Korte briefings houden. (overlopen op voorhand met verpleegkundige nabespreking met verpleegkundige) De patiënt begeleiden, instrueren en motiveren tot een zinvolle vrijetijdsinvulling. Reflecteren over eigen handelen - eigen gevoelens bespreekbaar maken. (Hoe kom ik over bij de zorgvrager, bij andere zorgverleners, reageer ik zowel in een zorgrelatie met de zorgvrager als in de samenwerking met teamleden op een professionele wijze?, ) eigen ervaringen bespreken. (open communicatie) Verantwoordelijkheidszin en zelfstandig werken verhogen. 14

17 (overleggen wie welke taken op zich neemt en terugkoppelen aan verpleegkundige wanneer ze volledig uitgevoerd zijn.) Helpen bij het bewaken van het therapeutisch klimaat: indien er groepsconflicten, of andere conflicten zich voordoen of als er bedenkingen zijn dit doorgeven en bespreken in team. 3de jaarsstudent opleiding tot psychiatrisch verpleegkundige: Eerste week: Kennismaken met patiënten. (namen leren kennen ontspanningsmomenten opzoeken gezond evenwicht afstand/nabijheid) Kennismaken met teamleden. (plaats leren in team) Zicht krijgen op de afdelingsregels. Zorgeenheid leren kennen. (routinetaken taken verpleegkundige - structuur van de afdeling) Persoonlijke doelstellingen met aandachtspunten verwoorden + overlopen met mentor. Observeren en mondeling rapporteren. (onder begeleiding noteren in kladvorm en laten superviseren door vp.) Deelnemen aan teamvergaderingen en overlegmomenten. Tweede week: Contact met patiënten onderhouden en verder uitdiepen. (aanpak bevragen gesprekken voeren) Contact met teamleden onderhouden. (leren samenwerken met elke verpleegkundige) Zicht krijgen op de afdelingsregels en individuele afspraken met patiënten. Kennis van de zorgeenheid verder uitdiepen. (taken van de verpleegkundige structuur van de zorgeenheid routinetaken visie van de zorgeenheid inzichtvragen stellen) Volgpatiënt met mentor bespreken en uitgebreid opvolgen. (pathologie medicatie symptomen - gedragingen) Gericht observeren en mondeling en schriftelijk rapporteren. (meer zelfstandigheid hierin creëren) Initiatiefname/leergierigheid: zelfstandig leersituaties opzoeken. Feedback vragen over eigen functioneren op de zorgeenheid. Deelnemen aan teamvergaderingen en overlegmomenten. Korte briefings houden. (overlopen op voorhand met verpleegkundige nog geen volledige briefing nabespreking met verpleegkundige) De patiënt begeleiden, instrueren en motiveren tot een zinvolle vrijetijdsinvulling. Kennis opdoen over de meest voorkomende problemen van de zorgvragers op bio-, psycho-, sociaal vlak. Zicht hebben op de medicatie die veel aan bod komt op de zorgeenheid en de verpleegkundige voorzorgen en interventies die erbij horen. In staat zijn een vertrouwensrelatie op te bouwen met de volgpatiënt. 15

18 Derde vierde - week: Verbeteren van vaardigheden van week Contact met patiënten onderhouden en verder uitdiepen. (aanpak bevragen gesprekken voeren zelfreflectie over eigen aanpak naar patiënt toe {zie verder} reflectie over algemene aanpak) Zicht hebben op de afdelingsregels en individuele afspraken van de patiënten. Zicht hebben op de routinetaken taken van de verpleegkundige structuur en visie van de zorgeenheid. Inzicht hebben in de pathologie (en eventuele onderliggende pathologie), symptomen, medicatie (+ nevenwerkingen) en de wisselwerking ervan bij de volgpatiënt. Zicht hebben op de pathologie van de patiënten op de zorgeenheid, evenals de symptomen. (van het merendeel van de patiënten.) Zicht hebben op de medicatie op de zorgeenheid. Zelfstandig en volledig zijn in het gericht observeren en mondeling en schriftelijk rapporteren. Zelfstandig een gesprek kunnen voeren (diepgaand) met volgpatiënt. Zelfstandig (met supervisie) een groepsactiviteit kunnen organiseren. Initiatiefname op alle vlakken onderhouden. Feedback vragen over eigen functioneren. Deelnemen aan teamvergaderingen en overlegmomenten en inbreng vergroten. Briefings onderhouden en stilaan uitbreiden naar een algemene, uitgebreide briefing (van de volledige dag). De patiënt begeleiden, instrueren en motiveren tot een zinvolle vrijetijdsinvulling. Reflecteren over eigen handelen, eigen gevoelens bespreekbaar maken. (Hoe kom ik over bij de zorgvrager, bij andere zorgverleners, reageer ik zowel in een zorgrelatie met de zorgvrager als in de samenwerking met teamleden op een professionele wijze?, ) Eigen ervaringen bespreken. (open communicatie) Op een professionele wijze deelnemen aan zorgactiviteiten. Prioriteiten leren inschatten. In staat zijn een vertrouwensrelatie op te bouwen met meerdere patiënten. Werk kunnen plannen gedurende de dag, bespreken met verpleegkundige en zorgen voor een correcte, volledige afwerking rekening houdend met onvoorziene omstandigheden. Zorg op maat: weten welke houding nodig is bij welke zorgvrager. Gemoedstoestand van de patiënt kunnen inschatten en uw houding daarop aanpassen. Interventies kunnen uitvoeren die het therapeutisch klimaat behouden, creëren en optimaliseren. Verantwoordelijkheidszin en zelfstandig werken verhogen. Helpen bij het bewaken van het therapeutisch klimaat: indien er groepsconflicten, of andere conflicten zich voordoen of als er bedenkingen zijn dit doorgeven en bespreken in team. 16

19 Belangrijke aspecten m.b.t. de stageperiode: Wij ontvangen je graag met een open en leergierige houding. Enkele belangrijke basishoudingen kunnen je voorthelpen tijdens je stage, nl.: 1. Interesse tonen op alle vlakken. 2. Leermomenten blijven opzoeken. 3. Zelfkritisch zijn en feedback kunnen aanvaarden. 4. Professionele relatie met zorgvrager: Afstand bewaken. Echtheid, empathie en respect. Betrokkenheid. Open houding. Opmerking: Sommige studenten zijn op onze zorgeenheid gedurende een langere periode dan een 4 à 5-tal weken. Deze studenten kunnen de vooropgestelde verwachtingen als leidraad gebruiken en hun individueel proces hierop afstemmen. Andere verwachtingen (vb. van de school - indien die aan bod komen) kunnen eventueel besproken worden met de afdelingsmentor. 7 SAMENWERKING IN TEAMVERBAND Het team bespreekt op verschillende momenten gedurende de dag wat er te doen is en wie wat gaat doen. Voor de teamleden is het bijna vanzelfsprekend wat er moet gebeuren, voor de student uiteraard niet, zeker niet de eerste dagen. Meestal wordt hij /zij in het begin van de stage aan haar of zijn mentor gekoppeld. Het draagt bij tot groei en verantwoordelijkheidszin als studenten hun eigen leerproces in handen nemen. 8 MENTORENWERKING 8.1 Begeleiding van de studenten door de mentoren De studenten worden gedurende de hele stage gevolgd, door de mentoren die op dat ogenblik op de afdeling zijn. De eerste dag wordt de afdeling, de bewoners, het personeel en de werking van de afdeling uitgebreid voorgesteld. De eerste dagen wordt er veelal samengewerkt met de mentoren of andere aanwezige personeelsleden, na enkele dagen wordt er verwacht dat de student wat zelfstandiger gaat werken en stilaan initiatieven gaan nemen, weliswaar altijd in overleg met het team. 8.2 Begeleiding door de stagebegeleiders Waarschijnlijk worden er vanuit de school reeds afspraken gemaakt tussen de studenten en de stagebegeleiders. De stagebegeleider komt in het begin van de stage poolshoogte nemen op de afdeling en maakt met de mentor afspraken i.v.m. tussentijdse en eindevaluaties. 8.3 Dienstregeling De dienstregeling wordt door de hoofdverpleegkundige bepaald, in overleg met de student. 8.4 Evaluatie van de studenten De student wordt geëvalueerd door het hele team. Dit kan gebeuren in aanwezigheid van de werkende teamleden of alleen met de stagebegeleider en de stagementor. In het laatste geval wordt er vooraf overleg gepleegd met de andere teamleden. Op de tussentijdse evaluatie worden de eerste dagen van de stage besproken, de evaluatie vertrekt 17

20 vanuit de bevindingen van de student. Op de tussentijdse worden aandachtspunten meegegeven voor de rest van de stage. De eindevaluatie betekent een evaluatie van de hele stage: hoe is het gegaan, zijn de aandachtspunten van de tussentijdse in acht genomen, is de stage gunstig geëvolueerd, steeds vertrekkende vanuit de bevindingen van de student. 9 HUISHOUDELIJKE AFSPRAKEN 9.1 Beroepsgeheim Het beroepsgeheim is een van de meest fundamentele principes waarop de gezondheidszorg stoelt. Het is een grondrecht dat even fundamenteel is als het recht op gezondheid zelf. De bewoner geeft immers een stuk van zijn privacy prijs om zich laten verzorgen. In het ziekenhuis is de dokter - bewoner relatie slechts een onderdeel van een ingewikkeld netwerk van relaties. De bewoner treedt er in contact met verschillende specialisten, verpleegkundigen, paramedici, technici, administratief personeel en onderhoudspersoneel maar ook de student. Dit houdt dus in dat al deze mensen gebonden zijn aan het beroepsgeheim. Met andere woorden al wat zij hier in dit ziekenhuis/ afdeling zien en horen wordt niet vernoemd buiten het ziekenhuis en mag niet besproken worden met medestudenten, tenzij in kader van opleiding en supervisie. Het is mogelijk dat studenten, in verband met gedwongen opnames en interneringen, in contact komen met gerechtelijke instanties. Aansluitend bij het beroepsgeheim moet de student hier zeer alert zijn. Concreet wil dit zeggen; nooit formulieren ondertekenen of informatie doorgeven aan personen die niet werkzaam zijn op de afdeling, steeds doorverwijzen naar de hoofdverpleegkundige. 9.2 Dresscode Kleding die op stage gedragen wordt, moet toelaten om de job naar behoren te vervullen. Kleding is een vorm van non-verbale communicatie en dient professionaliteit uit te stralen. De richtlijn kleding en professionele uitstraling schetst het belang van een professionele uitstraling en kleding gedragen op het werk, en geeft tevens een richting aan in wat is toegelaten en wat niet. We rekenen op eenieder om deze richtlijn toe te passen (bijlage 1). 9.3 Bereikbaarheid van het ziekenhuis Met de wagen Via de baan Bilzen-Genk vanuit de autosnelweg E314 via afrit Genk-Oost richting Bilzen. E313 via afrit Hoeselt-Bilzen richting Bilzen-Genk Per autobus Tot aan de bushalte aan de Kerk van Munsterbilzen (de uurregeling kan u aan het onthaal bekomen). BUSUREN HASSELT BILZEN MUNSTERBILZEN HASSELT 20 A: vanaf 06.08u. ongeveer ieder half uur. BILZEN 10: vanaf 06.27u. ieder uur. BUSUREN MUNSTERBILZEN BILZEN HASSELT MUNSTERBILZEN 10: vanaf ieder uur laatste om 21.21u. 18

21 BILZEN naar HASSELT 20A: vanaf 16.05u u, laatste om 22.40u. (tussen 20.29u. en 22.40u. geen bus) Meer info De lijn: (011) Per trein Tot aan het station Genk of Bilzen en vandaar per autobus tot aan de stopplaats Munsterbilzen Kerk. Info voor treinuren: (011) Maaltijden en logement Maaltijden Inbegrepen in stage Op de eerste stage dag doorgeven aan hoofdverpleegkundige of stagementor welke maaltijden je wenst te nuttigen Overnachting Is mogelijk in het Medisch Centrum Sint Jozef te Munsterbilzen Vooraf aanvragen 9.5 Stage organisatie De 1 ste stagedag De 1 ste stagedag start om 13u30 en duurt tot 22u00 Breng je volgende documenten mee: het stagecontract (ondertekend), een medisch attest en een ondertekende werkpostfiche Je stuurt de documenten via de interne post naar Gwen Levenstond De badge Op de afdeling wordt er gewerkt met een badge. Deze badge geeft toegang tot alle deuren op de afdeling. Als student krijg je tijdens je verblijf op onze afdeling ook een badge ter beschikking. Hiervoor wordt er een waarborg van 15 euro gevraagd Verantwoordelijke stage De heer Jos Geebelen Verpleegkundig en paramedisch directeur 19

22 Tel: 089/ Fax: 089/ Praktische afspraken Gwen Levenstond Contactgegevens PVT Tongeren Raperiestraat Tongeren 20

23 Bijlage 1 Richtlijn Kleding en professionele uitstraling Aantal pagina s: 4 Kernwoorden kleding professionele uitstraling Toepassingsgebied Medisch Centrum St.-Jozef PVT St.-Jozef Inhoud 1 Doel 2 Toepassingsgebied 3 Verantwoordelijkheden en bevoegdheden 4 Verwante documenten 5 Missie/visie 6 Richtlijn 6.1 Algemene richtlijnen 6.2 Aanvullende richtlijn: zorgactiviteit Datum: Opgesteld en goedgekeurd door werkgroep dresscode Directiecomité en CPBW Goedgekeurd door: datum:

24 1 Doel Deze richtlijn schetst het belang van een professionele uitstraling en kleding gedragen op het werk. Het geeft tevens een richting aan in wat is toegelaten en wat niet in de werksituatie. 2 Toepassingsgebied Deze richtlijn is van toepassing op alle medewerkers van het MC Sint-Jozef. Deze richtlijn is een aanvulling op artikel 36 en 37 van het arbeidsreglement. 3 Verantwoordelijkheden en bevoegdheden Elke medewerker is verantwoordelijk voor het naleven van deze richtlijn. De hiërarchische verantwoordelijken zijn bevoegd om medewerkers aan te spreken over de naleving van deze richtlijn. 4 Verwante documenten Artikel: Kleding en aanspreektitel van psychiaters: welke voorkeur hebben patiënten?, K. Duron, G. Pieters, V. De Gucht. Uit Tijdschrift voor psychiatrie 46 (2004) 1. 5 Missie/visie In de missie van het Medisch Centrum St.-Jozef vinden we dat we ons willen manifesteren als een voortreffelijk psychiatrisch ziekenhuis dat aan haar patiënten en hun leefomgeving een verantwoorde totaalzorg verstrekt met uitgesproken aandacht voor een individuele benadering en met respect voor de patiënt en zijn omgeving. een verantwoorde totaalzorg met uitgesproken aandacht voor een individuele benadering veronderstelt in de eerste plaats dat we als zorgverlener een therapeutische relatie opbouwen met de patiënt. De opbouw van een therapeutische relatie kan maar als er aan een aantal voorwaarden zijn voldaan. Enkele van die voorwaarden zijn de kwaliteit van de verbale en non-verbale communicatie van de zorgverlener en de attitude van de zorgverlener. Daarnaast is het van belang dat professionaliteit door zorgverleners wordt uitgestraald naar de familie, bezoekers en professionelen waar we mee samenwerken. En ook hier is de verbale en nonverbale communicatie belangrijk. met respect voor de patiënt en zijn omgeving veronderstelt een respectvolle houding naar de patiënt, zijn familie en naasten. Deze houding communiceren alle medewerkers opnieuw verbaal en non-verbaal. Een belangrijk aspect van non-verbale communicatie is het uiterlijk, de manier van voorkomen, de houding, de kleding, van de medewerker en dit zowel voor direct als indirect patiëntencontact. Van oudsher heeft kleding 3 belangrijke functies: bescherming, versiering en uitdrukking van identiteit. Binnen de werksituatie komen vooral de functie bescherming en de functie uitdrukking van identiteit, met name de professionele identiteit, op de voorgrond. Op de meeste afdelingen binnen het MC St-Jozef wordt door de medewerkers eigen kleding gedragen en geen werkkleding dat door de werkgever ter beschikking is gesteld. 22

25 De keuze voor het dragen van eigen kleding is heel bewust bedoeld om het therapeutisch contact met de zorgvrager alle kansen te geven. Op sommige afdelingen wordt door de medewerkers wel werkkleding gedragen. Het gaat over afdelingen waar men veel risico loopt dat de kleding van de medewerker bevuild of besmet wordt door de zorg voor de patiënt. 6 Richtlijn 6.1 Algemene richtlijnen We leggen in deze richtlijn een algemeen kader vast, en geven voor enkele situaties een duidelijke richting aan. Het is een aanzet om medewerkers bewust te laten kijken naar hun kleding en professionele uitstraling. We rekenen op eenieder om deze richtlijn toe te passen binnen zijn eigen professionele situatie. Op heel wat diensten dragen medewerkers persoonlijke kleding. Kleding die op het werk gedragen wordt, moet toelaten om de job naar behoren te vervullen. Kleding is een vorm van non-verbale communicatie en dient professionaliteit uit te stralen. De kleding die op het werk gedragen wordt, laat toe de job op een veilige, efficiënte manier te doen en voldoet aan volgende algemene voorwaarden: Kleding en voorkomen dienen uit te nodigen tot contact. Kleding is verzorgd en neutraal. Kleding en andere lichaamsversiering, mogen geen barrière vormen in de opbouw van het contact met de patiënt en zijn omgeving en mag de patiënt en zijn omgeving niet afschrikken. Als medewerker heb je inzake kleding en lichaamshygiëne een bepaalde voorbeeldfunctie: de kleding is proper, aangepast aan het seizoen, aangepast aan de gelegenheid, KLEDING: o diep uitgesneden topjes, doorkijkbloesjes, topjes met spaghettibandjes (< 2cm), korte rokjes (> 10 cm boven de knie), korte shorts (> 10 cm boven de knie), zichtbaar ondergoed, doen eerder denken aan vakantiekleding of uitdagende kleding dan aan professionele kleding en zijn dus niet toegelaten. o De kleding laat toe gemakkelijk te bewegen (vb. een spannend rokje laat niet toe achter een ontvluchte patiënt aan te lopen of op een comfortabele manier een patiënt te isoleren). o Het schoeisel aan de voet dient comfortabel te zijn waarbij de veiligheid niet in het gedrang komt. Slippers en stiletto s zijn niet aangewezen. o Bermuda s voor mannelijke medewerkers zijn toegelaten indien conform richtlijnen hierboven. TATOEAGE: o Tatoeages mogen niet aanstootgevend (vb. provocerende teksten, symbolen, ) zijn. Indien tatoeages aanstootgevend zijn, dienen ze bedekt te worden. PIERCING/JUWELEN: o Piercings mogen niet aanstootgevend zijn (vb. doodshoofden, ). Indien piercings aanstootgevend zijn, mogen ze niet gedragen worden. o Piercings die in context van direct patiëntencontact mogelijks verwondingen opleveren worden niet toegestaan. We denken hierbij aan: een rij oorpiercings, oorringen of lange hangers, open stretchers, ringpiercing in de lip/wenkbrauw, knopjes zijn minder gevaarlijk. 23

26 o Gedragen juwelen dienen conform te zijn aan de richtlijnen van het comité ziekenhuishygiëne. HOOFDDEKSEL: o Hoofddeksels zijn mooi, maar niet op de werkvloer. o Een hoofddoek wordt in deze context van professionaliteit op de werkvloer niet gezien als een religieus kenmerk of symbool, maar wordt gezien als eender welk hoofddeksel (een sjaal, pet, muts, ). 6.2 Aanvullende richtlijn: zorgactiviteit Onder zorgactiviteit verstaan we: het uitvoeren van fysieke zorgen bij de patiënt, zoals een ochtendtoilet, een wondzorg, een verpleegtechnische handeling, een kinébehandeling,. Bedoeld worden de professionele, fysieke contacten met een patiënt die méér omvatten dan een handdruk. Wanneer men zorgactiviteiten uitvoert bij de patiënt dient men rekening te houden met de procedure ziekenhuishygiëne. Soms doen zich op afdelingen situaties voor waarbij vanuit comité ziekenhuishygiëne bepaalde regels worden opgelegd inzake werkkleding, beschermkleding, In zulke situaties wordt van elke medewerker verwacht de specifieke regels, die door de ziekenhuishygiënist worden opgelegd, na te leven. Op sommige afdelingen wordt standaard werkkleding gedragen door medewerkers. Deze werkkleding wordt door de werkgever ter beschikking gesteld en heeft een beschermende functie. Ook op afdelingen waar niet-standaard werkkleding gedragen wordt, kunnen er zich situaties voordoen waar het aangewezen is werkkleding te dragen ter bescherming van patiënt en medewerker. 24