Studentenbrochure zorgeenheid TG1

Transcriptie

1 Studentenbrochure zorgeenheid TG1

2 INTRODUCTIEBROCHURE VOOR STUDENTEN TG1 1 VOORSTELLING VAN HET MEDISCH CENTRUM ST.-JOZEF 1.1 Plattegrond 1

3 2 BEHANDELINGSKADER 2.1 Het multidisciplinair team De afdelingspsychiater De hoofdverpleegkundige De psycholoog De maatschappelijk werkende Stagementoren: De omnipracticus De kinesiste De verpleegkundigen De zorgkundigen De muziekanimator dr. Eric Bergen Angeline Meers Suzy Delarbre Peter Lemmens verpleegkundigen TG1 dr. John Whittingham 2.2 Doel en filosofie van de zorgeenheid TG1 is een psychogeriatrische zorgeenheid voor langverblijf van patiënten met dementie en/of chronisch psychiatrische problematiek. Op TG1 zijn 24 bedden. Voor de meeste patiënten staat somatische zorg op de voorgrond. De meeste patiënten komen van SP, waar de diagnose gesteld werd en een individuele behandeling en verpleegplan werd opgesteld. Ook patiënten van T3 en tg0 worden hier opgenomen als zij meer zorgbehoevend zijn geworden of het niveau van de andere zorgeenheden niet meer aankunnen en een langere opname noodzakelijk is. Voor deze patiënten is het belangrijk de individuele verpleegplannen verder uit te voeren of aan te passen aan de veranderende fysische en /of psychische toestand van de patiënt. Zwaar zorgbehoevende patiënten (vaak met roepgedrag of ander storend gedrag zoals decorumverlies, onrust, agressie) worden soms rechtstreeks op deze zorgeenheid opgenomen vanuit de thuissituatie, het rusthuis of een algemeen ziekenhuis. Hier moeten de verpleegkundigen een belangrijke bijdrage leveren bij de op puntstelling van de medische, psychische en sociaalfamiliale diagnostiek van de oudere volgens de interdisciplinaire benadering. Naast technische bekwaamheid, is een exacte observatie volgens de gezondheidspatronen van Gordon nodig om een goede begeleiding en behandeling van de patiënten te bekomen. Op TG1 worden zowel mobiele patiënten als bed-zetelgebonden patiënten opgenomen. Afhankelijk van de progressie in het ziektebeeld wordt de noodzakelijke zorg en het verpleegplan aangepast. Bij deze patiëntenpopulatie is een professionele begeleiding van de familie ook belangrijk, deze bestaat in de eerste plaats uit het geven van informatie. Dementie is voor de partner, het gezin, de familie en de omgeving een zware emotionele en relationele belasting. Het moment van opname of plaatsing blijft, ongeacht de eventuele noodzaak ervan, een erg pijnlijke aangelegenheid voor de familie. Voor velen betekent het de laatste stap vóór de definitieve scheiding. Eens de patiënt met dementie in een instelling is, verandert het leven van de zorgdrager ingrijpend. We zien echter niet bij iedereen een verandering in positieve zin. Het team van TG1 beantwoordt aan de complexe zorgvragen van de oudere patiënt. Individuele zorg en continuïteit van zorg zijn belangrijke elementen. Het daadwerkelijk handelen van het team wordt gestuurd door de waarden en normen van de oudere patiënt. De kernkwaliteit is vooral respect tonen voor- en aansluiten bij het levensloop perspectief van de oudere patiënt, ongeacht zijn of haar sociale of economische status, levensbeschouwing, opleiding, ras of geslacht. 2

4 Respect en geduld staan centraal. Elke patiënt vraagt een eigen aanpak, vandaar het aanbieden van zorg op maat. In het contact met patiënten met dementie zijn enkele aandachtspunten belangrijk, zoals lichamelijk contact, de noodzaak van communicatie, het herstel van decorum, respecteren van territorium en privacy en aandacht voor de lichamelijke gezondheidstoestand en verzorging. In de zorg voor ouderen met dementie is het belangrijk om de professionele zorg in te bedden in een menselijke en persoonlijke benadering. Het uiteindelijke doel van elke opname is het opvoeren of behouden van de zelfredzaamheid, symptomen van onrust, angst en agressie, het sociaal onaanvaardbaar gedrag onder controle te krijgen en zo mogelijk de terugkeer naar het vertrouwde thuismilieu te bewerkstelligen. Als dit laatste niet te realiseren is wordt er gezocht naar een aangepast woonzorgcentrum. Als er geen verbetering mogelijk is in de toestand van de patiënt wordt in de laatste fase van het leven comfortzorg/palliatieve zorg toegepast. Een werkgroep palliatieve zorgen werd opgericht met als doelstelling het op punt stellen van een palliatief beleid en als taak interne vorming te geven voor het team en het uitwerken van een brochure. 2.3 Organisatie van de verpleegkundige zorg Op de zorgeenheid wordt gewerkt met patiënttoewijzing. Iedere verpleegkundige is tenminste verantwoordelijk voor één patiënt. Van deze patiënt heeft men voldoende kennis van: Het IDD (het elektronisch dossier) Het medisch dossier De evolutie van de patiënt in het DMH. De afspraken gemaakt omtrent deze patiënt De exacte lichamelijke verzorging indien nodig. Pathalogie van de patiënt. Voor de patiënten van medecollega s volgt men de lopende zaken. Alle patiënten worden naast de toegewezen patiënten nauwgezet gevolgd door alle zorgverleners. 3 THERAPEUTISCH PROGRAMMA 3.1 Omschrijving van de leefgroepen Op de zorgeenheid verblijven zowel mannen als vrouwen. Het gaat zowel om mobiele als om minder mobiele (bed- stoelgebonden) ouderen met dementie of een chronisch psychiatrische problematiek en met een storend gedrag (vb. decorumverlies, roepgedrag, onrust en agressie), waardoor opname elders (voorlopig) onmogelijk is. 3.2 Het therapeutisch behandelingsprogramma Op TG1 wordt niet met een specifiek denkkader gewerkt; de behandeling is eerder eclectisch. Behandeling bestaat gedeeltelijk uit medicatie therapie, vooral om symptomen als onrust, agressie en angst te verminderen. Afhankelijk van de toestand van de patiënt wordt aandacht besteed aan realiteitsoriëntatie training. Deze is geïntegreerd in de benadering van de patiënt. Gewoon telkens duidelijk vermelden "goedemorgen" of "goedemiddag" houdt een duidelijke tijdsafbakening in. Validation therapy en snoezelen zijn twee therapeutische begeleidingsvormen die elementen bevatten die ook in de dagelijkse omgang en begeleiding van de patiënt met dementie wordt toegepast. In de validation therapy staat de empathische communicatie centraal. De hulpverlener probeert zich in de beleving van de patiënt met dementie in te leven en de belevingswereld te bevestigen, waarbij hij zich niet op het actuele hier en nu oriënteert maar wel op de realiteit van de patiënt. 3

5 Daarbij is de doelstelling om de levensdoelen in het nu te helpen realiseren, de psychische druk te verminderen, conflicten en onverwerkte problemen op te lossen, het gevoel van eigenwaarde te herstellen en een verdere desoriëntatie tegen te gaan. Snoezelen betekent concreet dat de hulpverlener inspeelt op de zintuiglijke gewaarwordingen, waarnemingen en ervaringen van de patiënt. Men geeft aandacht aan de tastzin, het geluid, het licht, de reuk en de smaak. Deze omgangsvorm is voornamelijk van toepassing op patiënten met dementie bij wie het dementieproces reeds ver gevorderd is en het verbale contact moeilijker wordt. Ook muziek is een belangrijk item voor deze patiënten, 1x per week is er een uur muzikale animatie. Bij ADL-training wordt er gestreefd naar een zo groot mogelijke zelfstandigheid door het oefenen van de handelingen, doch de ADL functies worden hier vaak volledig overgenomen door de verpleegkundigen al naargelang de noden van de patiënt. Voor veel patiënten op TG1 zijn de basisbehoeften zoals eten, drinken en slapen heel belangrijk, het is de taak van de verpleegkundigen ervoor te zorgen dat de bevrediging voor deze basisbehoeften voor alle patiënten gewaarborgd blijft. Bij de groep bed-zetelgebonden patiënten wordt veel aandacht besteed aan de passiviteiten van het dagelijkse leven. Het is een methode bestaande uit een complex van handelingen, voorzieningen en maatregelen die bijdragen aan een optimale begeleiding, verzorging/verpleging van passieve patiënten. Het primaire doel van PDL is het voorkomen van decubitus en contracturen. Veel aandacht wordt gegeven aan wisselligging en aangepaste zithouding. In het kader van patiëntveiligheid gaat er ook veel aandacht naar valpreventie, opsporen van ondervoeding en decubituspreventie. In de laatste levensfase van de patiënten met dementie bestaat de behandeling vaak uit het aanbieden van palliatieve zorgen. Omschrijving medische aandachtspunten diagnose stellen op punt stellen van de medicatie waken over het meest optimale behandelingsklimaat ondersteuning van familie en mantelzorgers eventueel doorverwijzen naar WZC, RVT, of terug naar huis Omschrijving verpleegkundige aandachtspunten Observatie en bevraging aan de hand van de gezondheidspatronen van gordon Er wordt gewerkt met patiëntentoewijzing Van de toegewezen patiënt heeft men voldoende kennis van zowel het IDD, het medisch dossier als de evolutie in het DMH Familiebegeleiding: Informeren, adviseren en ondersteunen van familie Overleg met extramurale voorzieningen ADL training Structuur bieden waar nodig en mogelijk Aanbieden van activiteiten om een daginvulling te bieden. Aandacht aan de zelfredzaamheid van de patiënten waar mogelijk Uitvoeren van technisch-verpleegkundige handelingen Aandacht voor somatische problematiek Decubituspreventie, valpreventie en opsporen van ondervoeding. Bieden van palliatieve zorgen/comfortzorg bij patiënten in hun laatste levensfase. Omschrijving paramedische aandachtspunten sociale dienst: contacten en/ of bezoeken WZC familiecontacten financiële aspecten intakes bewindvoering psycholoog: psychologische testen geheugentesten - familiegesprekken kinesist: vooral passieve kiné gangrevalidatie 4

6 3.3 Dagindeling u.: Briefing nachtdienst tot ochtendploeg Dagboek inkijken en werkschema volgen u.: Start de patiëntenzorg Bloednames, inspuitingen, Dagelijkse toiletten Baden en verzorgingen Patiënten naar dagzaal brengen Ontbijtkar halen u.: Ontbijt uitdelen en hulp bieden aan patiënten die het moeilijk hebben om zelfstandig te eten Medicatie uitdelen Keuken opruimen Opruimen verzorgingskar en vuil linnen Eventueel patiënten naar de kapper brengen Bedden opmaken en zorgen voor de orde op de kamers u.: Koffiepauze personeel Rapportage in EPD Dagelijkse ronde van de afdelingspsychiater Dinsdagvoormiddag.: vergadering op de afdeling en bespreken van de patiënten. Afdelingstaken: zorgen voor orde, bezigheidsactiviteiten met patiënten Sanitaire afwas Patiënten van de kapper halen Klaarzetten en controle middagmedicatie u.: Patiënten aan tafel installeren Servetten aandoen Eten uitdelen en patiënten helpen Patiënten op kamers eten geven u.: Patiënten naar het toilet brengen Patiënten terug in zetel zetten Keuken opruimen Kar klaarzetten voor de koffietijd u.: Middagpauze personeel u.: Overdracht voltijds verpleegkundigen Medicatie klaarzetten voor de avond en de nacht u.: Koffie en dessert Namiddagactiviteiten u.: Enkele patiënten in bed leggen /Bedlegerige patiënten verzuiveren u.: Overdracht aan deeltijdswerkende verpleegkundigen 5

7 16.00 u.: Enkele patiënten naar bed brengen indien nodig u.: Avondmaal en hulp bij het eten Medicatie geven Opruimen en etenskar naar de kelder brengen u.: Groep patiënten op toiletstoel zetten en in bed leggen en intiem toilet doen u.: Pauze personeel u.: Tweede groep patiënten naar bed brengen, op nachtstoel zetten en intiem toilet geven Nachtmedicatie geven u.: Vuile was opruimen Kar klaarzetten voor de nachtdienst Keuken in orde brengen Observaties in het EPD u.: Briefing tot nachtdienst Nachtdiensttaken: Controle kamers Droogleggen of op toilet zetten van patiënten Medicatie klaarzetten voor de volgende dag (door verpleegkundige) Koffie zetten Rapportage in de DMH s 4 COMMUNICATIEKANALEN (OVERLEGSTRUCTUREN) 4.1 Vergaderingen, overlegmomenten team Tweemaal per week (maandag en donderdag) een interdisciplinaire patiëntenbespreking met eventueel pluridisciplinair overleg. Dagelijks een briefing betreffende de observaties en bijzonderheden van patiënten met afdelingsarts en hoofdverpleegkundige. Dagelijks een uitgebreide overdracht van dag- naar avonddienst. Dagelijks een korte overdracht van nacht- naar morgen, van morgen naar avond en van avond- naar nachtdienst tussen verpleegkundigen. Wekelijks op woensdag een werkvergadering met hoofdverpleegkundige en aansluitend bespreking van het zorgplan met de psychologe. Overlegmomenten met patiënten liggen niet vast en worden ingepland in het werkschema indien nodig. 5 TAAKGEBIEDEN VAN DE PSYCHIATRISCHE VERPLEEGKUNDIGE 5.1 Algemeen verpleegkundige taken, interventies Dagelijkse hygiënische verzorging rekening houdend met het zelfredzaamheidsniveau van de patiënt Medicatie klaarzetten en bedelen. Maaltijden voorbereiden en helpen van de meeste patiënten. Hulp bij toiletbezoek. Onderhouden van de mobiliteit in de mate van het mogelijke. 6

8 Bedden opmaken en kamerorde. Linnenverzorging. Empatisch en respectvol omgaan met patiënten. Observatie en gegevensverzameling. Rapportagesysteem bijhouden. Bloednames. Wondverzorgingen. 5.2 Specifiek verpleegkundige taken, interventies Transferts voorbereiden. Familiebegeleiding en gesprekken, zeker naar het levenseinde toe. Ontslagvoorbereiding. Crisisinterventies. 6 VERWACHTINGEN NAAR DE STUDENTEN 6.1 Patiëntgebonden verwachtingen De student behandelt patiënten respectvol. De student is luisterbereid, empatisch, en geduldig. De student leert observeren en rapporteren in functie van de patiëntenproblematiek. Actieve participatie bij opnames, transferts en ontslag van patiënten. De student neemt deel aan familiebeleidingsgesprekken. De student heeft notie van de totaalzorg betreffende deze patiëntenpopulatie. De student neemt deel aan patiëntenactiviteiten, mag ook initiatief nemen hierin. 6.2 Niet patiëntgebonden verwachtingen De student is globaal genomen verantwoordelijk voor zijn / haar eigen leerproces en dient hierin een actieve houding aan te nemen. De student neemt actief deel aan het afdelingsgebeuren: briefings, verslaglegging De student is alert op leermomenten en stelt zijn / haar eigen handelen in vraag. De student vraagt regelmatig feedback met betrekking tot zijn / haar technische vaardigheden en beroepsattitude. De student vraagt uitleg wanneer hij / zij iets niet begrijpt. De student neemt een flexibele maar kritische houding aan, is assertief maar kent toch zijn / haar grenzen. De student verdiept zich in voor de zorgeenheid relevante ziektebeelden, behandelingen en onderzoeksmethoden. De student houdt zijn / haar stageboek ter inzage van de mentoren tijdens de stage-uren en biedt het spontaan aan. 7 SAMENWERKING IN TEAMVERBAND Actieve deelname, door alle betrokken partijen van het interdisciplinair team, in alle facetten van de zorg betreffende onze patiëntenpopulatie. Hiervoor is de nodige assertiviteit en communicatievaardigheid vereist. 8 MENTORENWERKING 8.1 Begeleiding van de studenten door de mentoren De mentor vangt de student op en geeft een rondleiding op de zorgeenheid. De mentor geeft uitleg over de werking en ziektebeelden binnen de zorgeenheid. De mentor werkt samen met de student indien dit mogelijk is. De mentor attendeert de student op leersituaties. De mentor ontvangt informatie van, en informeert bij de collega's naar het functioneren van de student. 7

9 De mentor bespreekt met de student regelmatig de signalen die hij / zij van de collega's krijgt, en geeft de nodige feedback, ook als de student hier niet om vraagt. Regelmatig inkijken van de stageboek. 8.2 Begeleiding door de stagebegeleiders Stagebegeleiders komen meermaals per stageperiode (afhankelijk van de organiserende instelling) om de student te evalueren in samenwerking met de stagementoren. Stagebegeleiders proberen tegemoet te komen aan de vragen die studenten hebben. 8.3 Dienstregeling De stagementoren maken in overleg met de student en aan de hand van de opgegeven te presteren uren een schema van werktijden op. Dit schema voldoet in de mate van het mogelijke aan de wensen van de student, de noden van de zorgeenheid en de richtlijnen van gezond roosteren. en gebeurt steeds in overleg met de hoofdverpleegkundige. 8.4 Evaluatie van de studenten Er is een tussentijdse en eindevaluatie voorzien met aanwezigheid van alle betrokken partijen. Indien er problemen zijn met de student worden extra overlegmomenten voorzien, weer in aanwezigheid van alle betrokken partijen. 9 HUISHOUDELIJKE AFSPRAKEN 9.1 Beroepsgeheim Het beroepsgeheim is een van de meest fundamentele principes waarop de gezondheidszorg stoelt. Het is een grondrecht dat even fundamenteel is als het recht op gezondheid zelf. De patiënt geeft immers een stuk van zijn privacy prijs om zich te laten verzorgen. De patiënt geeft een stuk van zijn privacy prijs door zijn keuze tot residentiële zorg. De patiënt heeft contacten met verschillende disciplines met name verpleegkundigen, studenten, paramedici, technici, administratief personeel en onderhoudspersoneel. Dit houdt in dat deze mensen gebonden zijn aan "het beroepsgeheim. Alles wat zij in dit ziekenhuis zien en horen mag niet vernoemd worden buiten het ziekenhuis. Studenten mogen patiëntengegevens niet bespreken met medestudenten of familie. Zij mogen geen formulieren ondertekenen of informatie doorgeven aan personen die niet werkzaam zijn op de zorgeenheid. 9.2 Dresscode Kleding die op stage gedragen wordt, moet toelaten om de job naar behoren te vervullen. Kleding is een vorm van non-verbale communicatie en dient professionaliteit uit te stralen. De richtlijn kleding en professionele uitstraling schetst het belang van een professionele uitstraling en kleding gedragen op het werk, en geeft tevens een richting aan in wat is toegelaten en wat niet. We rekenen op eenieder om deze richtlijn toe te passen (bijlage 1). 9.3 Vóór aanvang van de stage Als voorbereiding op de stage wordt de betreffende introductiebrochure voor studenten doorgenomen. Deze brochures zijn ter beschikking gesteld via de website: Bereikbaarheid van het ziekenhuis Het Medisch Centrum St.-Jozef is gelegen in het centrum van Munsterbilzen, een deelgemeente van Bilzen, op de weg Bilzen - Genk. U kunt het Centrum op de volgende manieren bereiken: met de wagen o vanaf de autosnelweg E314 via afrit 32 Genk - Oost richting Bilzen o vanaf de autosnelweg E313 via afrit 31 Hoeselt - Bilzen richting Bilzen - Genk o routeplanner 8

10 met " De lijn" bus nr. 10 Genk - Tongeren o ieder uur rijdt er een bus tijdens de weekdagen en op zaterdag ( 's zondags om de twee uren) o bushalte 'Munsterbilzen centrum' o de exacte tijdstippen kan u bekomen bij de Dienst Onthaal o reisplanner met de 'belbus' o u kunt beroep doen op de service van de 'belbus' o deze rijdt vanuit het station te Bilzen tot aan het Medisch Centrum St.-Jozef o u kunt de 'belbus' reserveren via het telefoonnummer 011/ o de reservatie is mogelijk tot één uur voor uw vertrek en dit op alle weekdagen o de centrale van de 'belbus' kan u bereiken tussen uur en uur o belbus met de trein o u reist tot aan het station van Genk of Bilzen en vandaar per autobus nr.10 tot aan de halte 'Munsterbilzen centrum' o NMBS 9.5 Parkeren Er is een parking voorzien ter hoogte van de Appelboomgaardstraat (aan de achterkant van ons medisch centrum). De slagbomen en de poort kunnen steeds geopend worden met de badge. De parking aan de voorzijde van ons ziekenhuis is enkel bedoeld voor bezoekers en patiënten. Het Medisch Centrum St.- Jozef kan niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele diefstallen en/of beschadiging van voertuigen die zich op haar terrein bevinden. Indien u met de fiets komt, kan u deze in de overdekte fietsenstalling van het ziekenhuisterrein plaatsen. 9.6 De eerste stagedag Aanmelden aan de dienst onthaal om uur. 9.7 Sleutels en badge Bij aanvang van de stage krijgt u de sleutels (5 euro waarborg) en badge (20 euro waarborg) op de afdeling. U krijgt deze waarborg terug bij het inleveren van de badge en sleutels op het einde van de stage. 9.8 Maaltijden en logement maaltijden o inbegrepen in stage overnachting o is mogelijk o 3 per nacht (3 maaltijden inbegrepen) o 15 waarborg kamersleutel (gepaste bedrag meebrengen) o vooraf aanvragen o beperkt aantal plaatsen o eerste stagedag aanmelden aan de dienst onthaal om 13.00u 9.9 Documenten (1 ste stagedag) werkpostfiche: een ondertekende kopie overhandigen bij aanvang van de stage (= 1 ste 9

11 stagedag ). De werkpostfiche is ter beschikking gesteld via de website: risicoanalyse: voor aanvang van de stage door te nemen door de student. Deze risicoanalyse is ter beschikking gesteld via de website: geneeskundig onderzoek: kopie van het geneeskundig onderzoek overhandigen bij aanvang van de stage stagecontract: stagecontract overhandigen bij aanvang van de stage, voorzien van een handtekening van de opleidingsinstelling, de stageverlenende instelling en de student Op de documenten stagecontract, werkpostfiche en geneeskundig onderzoek dient men naam en voornaam, opleidingsinstelling en stageperiode te vermelden Verantwoordelijke stage De heer Jos Geebelen Verpleegkundig en paramedisch directeur Tel: 089/ Fax: 089/ Praktische afspraken Gwen Levenstond 6.12 Contactgegevens Medisch Centrum St.-Jozef Abdijstraat Bilzen 089/

12 Bijlage 1 Richtlijn Kleding en professionele uitstraling Aantal pagina s: 4 Kernwoorden kleding professionele uitstraling Toepassingsgebied Medisch Centrum St.-Jozef PVT St.-Jozef Inhoud 1 Doel 2 Toepassingsgebied 3 Verantwoordelijkheden en bevoegdheden 4 Verwante documenten 5 Missie/visie 6 Richtlijn 6.1 Algemene richtlijnen 6.2 Aanvullende richtlijn: zorgactiviteit Datum: Opgesteld en goedgekeurd door werkgroep dresscode Directiecomité en CPBW Goedgekeurd door: datum:

13 1 Doel Deze richtlijn schetst het belang van een professionele uitstraling en kleding gedragen op het werk. Het geeft tevens een richting aan in wat is toegelaten en wat niet in de werksituatie. 2 Toepassingsgebied Deze richtlijn is van toepassing op alle medewerkers van het MC Sint-Jozef. Deze richtlijn is een aanvulling op artikel 36 en 37 van het arbeidsreglement. 3 Verantwoordelijkheden en bevoegdheden Elke medewerker is verantwoordelijk voor het naleven van deze richtlijn. De hiërarchische verantwoordelijken zijn bevoegd om medewerkers aan te spreken over de naleving van deze richtlijn. 4 Verwante documenten Artikel: Kleding en aanspreektitel van psychiaters: welke voorkeur hebben patiënten?, K. Duron, G. Pieters, V. De Gucht. Uit Tijdschrift voor psychiatrie 46 (2004) 1. 5 Missie/visie In de missie van het Medisch Centrum St.-Jozef vinden we dat we ons willen manifesteren als een voortreffelijk psychiatrisch ziekenhuis dat aan haar patiënten en hun leefomgeving een verantwoorde totaalzorg verstrekt met uitgesproken aandacht voor een individuele benadering en met respect voor de patiënt en zijn omgeving. een verantwoorde totaalzorg met uitgesproken aandacht voor een individuele benadering veronderstelt in de eerste plaats dat we als zorgverlener een therapeutische relatie opbouwen met de patiënt. De opbouw van een therapeutische relatie kan maar als er aan een aantal voorwaarden zijn voldaan. Enkele van die voorwaarden zijn de kwaliteit van de verbale en non-verbale communicatie van de zorgverlener en de attitude van de zorgverlener. Daarnaast is het van belang dat professionaliteit door zorgverleners wordt uitgestraald naar de familie, bezoekers en professionelen waar we mee samenwerken. En ook hier is de verbale en nonverbale communicatie belangrijk. met respect voor de patiënt en zijn omgeving veronderstelt een respectvolle houding naar de patiënt, zijn familie en naasten. Deze houding communiceren alle medewerkers opnieuw verbaal en non-verbaal. Een belangrijk aspect van non-verbale communicatie is het uiterlijk, de manier van voorkomen, de houding, de kleding, van de medewerker en dit zowel voor direct als indirect patiëntencontact. Van oudsher heeft kleding 3 belangrijke functies: bescherming, versiering en uitdrukking van identiteit. Binnen de werksituatie komen vooral de functie bescherming en de functie uitdrukking van identiteit, met name de professionele identiteit, op de voorgrond. Op de meeste afdelingen binnen het MC St-Jozef wordt door de medewerkers eigen kleding gedragen en geen werkkleding dat door de werkgever ter beschikking is gesteld. De keuze voor het dragen van eigen kleding is heel bewust bedoeld om het therapeutisch contact met de zorgvrager alle kansen te geven. 12

14 Op sommige afdelingen wordt door de medewerkers wel werkkleding gedragen. Het gaat over afdelingen waar men veel risico loopt dat de kleding van de medewerker bevuild of besmet wordt door de zorg voor de patiënt. 6 Richtlijn 6.1 Algemene richtlijnen We leggen in deze richtlijn een algemeen kader vast, en geven voor enkele situaties een duidelijke richting aan. Het is een aanzet om medewerkers bewust te laten kijken naar hun kleding en professionele uitstraling. We rekenen op eenieder om deze richtlijn toe te passen binnen zijn eigen professionele situatie. Op heel wat diensten dragen medewerkers persoonlijke kleding. Kleding die op het werk gedragen wordt, moet toelaten om de job naar behoren te vervullen. Kleding is een vorm van non-verbale communicatie en dient professionaliteit uit te stralen. De kleding die op het werk gedragen wordt, laat toe de job op een veilige, efficiënte manier te doen en voldoet aan volgende algemene voorwaarden: Kleding en voorkomen dienen uit te nodigen tot contact. Kleding is verzorgd en neutraal. Kleding en andere lichaamsversiering, mogen geen barrière vormen in de opbouw van het contact met de patiënt en zijn omgeving en mag de patiënt en zijn omgeving niet afschrikken. Als medewerker heb je inzake kleding en lichaamshygiëne een bepaalde voorbeeldfunctie: de kleding is proper, aangepast aan het seizoen, aangepast aan de gelegenheid, KLEDING: o diep uitgesneden topjes, doorkijkbloesjes, topjes met spaghettibandjes (< 2cm), korte rokjes (> 10 cm boven de knie), korte shorts (> 10 cm boven de knie), zichtbaar ondergoed, doen eerder denken aan vakantiekleding of uitdagende kleding dan aan professionele kleding en zijn dus niet toegelaten. o De kleding laat toe gemakkelijk te bewegen (vb. een spannend rokje laat niet toe achter een ontvluchte patiënt aan te lopen of op een comfortabele manier een patiënt te isoleren). o Het schoeisel aan de voet dient comfortabel te zijn waarbij de veiligheid niet in het gedrang komt. Slippers en stiletto s zijn niet aangewezen. o Bermuda s voor mannelijke medewerkers zijn toegelaten indien conform richtlijnen hierboven. TATOEAGE: o Tatoeages mogen niet aanstootgevend (vb. provocerende teksten, symbolen, ) zijn. Indien tatoeages aanstootgevend zijn, dienen ze bedekt te worden. PIERCING/JUWELEN: o Piercings mogen niet aanstootgevend zijn (vb. doodshoofden, ). Indien piercings aanstootgevend zijn, mogen ze niet gedragen worden. o Piercings die in context van direct patiëntencontact mogelijks verwondingen opleveren worden niet toegestaan. We denken hierbij aan: een rij oorpiercings, oorringen of lange hangers, open stretchers, ringpiercing in de lip/wenkbrauw, knopjes zijn minder gevaarlijk. o Gedragen juwelen dienen conform te zijn aan de richtlijnen van het comité ziekenhuishygiëne. HOOFDDEKSEL: o Hoofddeksels zijn mooi, maar niet op de werkvloer. 13

15 o Een hoofddoek wordt in deze context van professionaliteit op de werkvloer niet gezien als een religieus kenmerk of symbool, maar wordt gezien als eender welk hoofddeksel (een sjaal, pet, muts, ). 6.2 Aanvullende richtlijn: zorgactiviteit Onder zorgactiviteit verstaan we: het uitvoeren van fysieke zorgen bij de patiënt, zoals een ochtendtoilet, een wondzorg, een verpleegtechnische handeling, een kinébehandeling,. Bedoeld worden de professionele, fysieke contacten met een patiënt die méér omvatten dan een handdruk. Wanneer men zorgactiviteiten uitvoert bij de patiënt dient men rekening te houden met de procedure ziekenhuishygiëne. Soms doen zich op afdelingen situaties voor waarbij vanuit comité ziekenhuishygiëne bepaalde regels worden opgelegd inzake werkkleding, beschermkleding, In zulke situaties wordt van elke medewerker verwacht de specifieke regels, die door de ziekenhuishygiënist worden opgelegd, na te leven. Op sommige afdelingen wordt standaard werkkleding gedragen door medewerkers. Deze werkkleding wordt door de werkgever ter beschikking gesteld en heeft een beschermende functie. Ook op afdelingen waar niet-standaard werkkleding gedragen wordt, kunnen er zich situaties voordoen waar het aangewezen is werkkleding te dragen ter bescherming van patiënt en medewerker. 14