Carst Harmens 181 Carst Harmens N.N.; Taecke Poppes 101 Taeke Poppes N.N Halbe Ubles 160

Transcriptie

1 Carst Harmens overleden na 1607 x 1570 NN 1. Jan Carsts Lysbeth Carsts 3. Anne Carsts Wisse Carsts (overl na 1628; vader van Symen Wisses 181) [bron: Sebo H.Abels (Eexsterzandvoort ): Carst Harmens overlijdt na Hij trouwt ca met N.N.; Kinderen van Carst Harmens en N.N.: -1- Lijsbet Carsten trouwt met N.N., -2- Jan Carsten trouwt ca met Hindrikje Eesies, -3- Wisse Carsten trouwt met N.N, -4- Anne Carsten trouwt met N.N.] 2 Taecke Poppes x 1575 NN 1. Popcke Taeckes Bonne Taeckes 3. Syts(ke) Taeckes N. Taeckes Jelcke Taeckes 101 [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Taeke Poppes trouwt ca met N.N. - Kinderen van Taeke Poppes en N.N.: -1- Popcke Tekes trouwt met Bauck Frans en vervolgens met Gees Ritskes, -2-Bonne Tekes, -3- Sijtske Tekes trouwt met Johannes Egberts, -4- N. Tekes trouwt met Douwe N., -5- Jelcke Taekes trouwt met Wijts Jetses, hij hertrouwt met Buwe Meints] 3 Halbe Ubles overl 1610 x 1578 Foppe Wierdtsdr 4 1. Uble Halbes Jan Halbes 3. Pyter Halbes 4. Rins Halbes 4 Foppe Wierdtsdr x 1578 Halbe Ubles 3 1. Uble Halbes Jan Halbes 3. Pyter Halbes 4. Rins Halbes 5 Luiloff Tammes; = 95 2 e huwelijk Fen Beerns 96 x 1580 NN 1. Tamme Luiloffs Jan Luiloffs 6 Egbert Egberts overl 1606 x 1585 Willemke Mients 7

2 1. Mient Egberts Tiet Egberts Lysbeth Egberts 130 [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Egbert Egberts is brouwer te Surhuisterveen. Hij trouwt ca met Willemke Mients, ze overlijdt in Ze hertrouwt in 1606 te Achtkarspelen met Oeds Eerts; Kinderen van Egbert Egberts en Willemke Mients: -1- Tietke Egberts trouwt ca met Jan Gerrits, -2- Mient Egberts trouwt met Aaltje Gabes, -3- Lijsbet Egberts trouwt ca met Pieter Jacobs. Vraag op Genealogy yn Fryslân 20 april 2004 Beste medesneupers We onderzoeken mijn schoonfamilie Brouwer. De stamvader Egbert is rond 1535 geboren en vestigt zich met zijn zoon Egbert Egberts in het veenland van Surhuzum. In het hypotheekboek Achtkarspelen van 1662 noemt de landbouwer/brouwer Egbert Mients zich Brouwer. Herman Ozinga] 7 Willemke Mients; = 80; overl e huwelijk Oeds Eertssz 79 x 1585 Egbert Egberts 6 1. Mient Egberts Tiet Egberts Lysbeth Egberts Jan Harmens geb 1553; overl x 1585 Geb Hanses 9 1. Eble Jans Anna Jans Feyck Jans 126 [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Jan Harmens is geboren in 1553 en overlijdt 5 december 1615 te Surhuisterveen. Hij trouwt in 1585 met Gepke Hanses, ze is geboren in 1561 en overlijdt in Ze hertrouwt met Jan Gerrits. [zie grafschriften]; Kinderen van Jan Harmens en Gepke Hanses: -1- Ebel Jans trouwt met N.N., -2- Anna Jans trouwt voor 1616 met Mein Gerckes, -3- Feije Jans (een dochter) trouwt omstreeks 1617 met Anne Egberts] [bron: Grafschriften en andere genealogische en heraldieke merkwaardigheden in en om de kerken tussen Flie en Lauwers: deel I Achtkarspelen ; pagina 52; betreft een grafschrift bij de Hervormde Kerk te Surhuizum: G 83 A.v., N. van de kerk. ANNO 1615 DEN 5 DECEMBER / IS INDEN HEERE GERVST DEN EERSAMEN IAN HARMENS / OVT ONTRENT 62 JAER ENDE LEIT ALHIER BEGRAVEN Mannenwapen (62) Jan Harmens als arbiter Liquuidatieboek O 1, 10 Aug Zijn inventaris

3 Invent.boek M 2, 4 Nov. 1616, Liquidatieboek ib. 5 jan Kinderen: Eble Janssen (1616 meerderjarig), Anna Jansdr. (1616 minderj., vóór 1618, x Meyn Gerks, waaruit ), Fij Jansdr. (1616 minderj., x vóór 1618 Anne Egberts ). Vgl 81, 84 (zie ook 9, 120 en 126)] 9 Geb Hanses; = 134; geb 1561; overl e huwelijk Jan Gerrits 133 x 1585 Jan Harmens 8 1. Eble Jans Anna Jans Feyck Jans 126 [bron: Grafschriften en andere genealogische en heraldieke merkwaardigheden in en om de kerken tussen Flie en Lauwers: deel I Achtkarspelen ; pagina 52; betreft een grafschrift bij de Hervormde Kerk te Surhuizum: G 84 A.v. ANNO 1641 IS INDEN HEERE / GERVST DIE EERBARE GEBKE HANSES DIE HVISVROV VAN / IAN HARMENS OVT ONTRENT / 70 IAER ENDE LEIT ALHIER / BEGRAVEN Vrouwenwapen (66). Vg. G. 83. zij hertr. Vóór 14 April 1621 Jan Gerrits te Surhuisterveen (Weesboek M 3 f.231). (zie ook 8)] 10 Jan Peters Hollander x 1585 Doed Jelledr 11 : 2 11 Doed Jelledr; = 41; overl e huwelijk Halbe Mients 40 x 1585 Jan Peters Hollander 10 : 2 12 Harmen Jeroens x 1590 Sybrich Edzes Freerk Harmens 2. Hil Harmens Ael Harmens Gees Harmens Sybrich Edzes x 1590 Harmen Jeroens Freerk Harmens 2. Hil Harmens Ael Harmens Gees Harmens Jan Jans overl 1614 x 1590 Rein Martens Rein Martens x 159 Jan Jans Claes Martens

4 x 1590 Tryn Heredr Wopck Claeses 18 Tryn Heredr x Claes Martens Wopck Claeses 19 Menne Rintthies x 1590 Eeck Hindriks Hindrik Mennes 2. Aeltsen Mennes 20 Eeck Hindriks x 1590 Menne Rintthies Hindrik Mennes 2. Aeltsen Mennes 21 Sape Gerlofs x 1590 Jick Eeskes Hayma Gerlof Sapes Bieningh Sapes Jick Eeskes Hayma x 1590 Sape Gerlofs Gerlof Sapes Bieningh Sapes Dirck Ebajes x 1590 Bauck Tabedr Ebajes Dircks 24 Bauck Tabedr x 1590 Dirck Ebajes Ebajes Dircks 25 Sioerdt Thonis x 1590 Ael Ebbsedr Eerd Sioerdts 2. Rickert Sioerdts 3. Wytze Sioerdts 26 Ael Ebbsedr x 1590 Sioerdt Thonis Eerd Sioerdts 2. Rickert Sioerdts 3. Wytze Sioerdts 27 Jan Toenis x 1590 x Tryn Sytze Laesen 28

5 1. Toenis Jans 28 Tryn Sytze Laesen x 1590 Jan Toenis Toenis Jans 29 Egbert Theunis overl 1604 (Weesboeken ) x 1594 Neeltje Annedr Anne Egberts Cornelis Egberts 165 [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Egbert Theunis overlijdt in 1604 te Surhuisterveen. Hij trouwt ca.1595 met Neeltje Annes, ze is geboren ca.1557 en overlijdt in februari 1604] 30 Neeltje Annedr overl in februari, 47 jaar oud [Neeltje is een dochter van Anne Siurdz en Auck N. te Veenwouden] x 1594 Egbert Theunis Anne Egberts Cornelis Egberts 165 [bron: Grafschriften en andere genealogische en heraldieke merkwaardigheden in en om de kerken tussen Flie en Lauwers: deel I Achtkarspelen ; pagina 52; betreft een grafschrift bij de Hervormde Kerk te Surhuizum: G 85 Gerestaureerde zerk, sinds 1944 verdwenen van de Z.zijde van de kerk. (R)... FEBRVARY IS INDEN HEERE GERVST DIE EERBARE NEELTIE ANNES DE / HVISVROV VAN EGBERT TEVNIS ONTRENT 47 JAER / LEIT ALHIER BEGRAVEN Mannenwapen (63) als op G 81 (zie ook 165)] 31 Aucke Romckes; = 273; overl voor e huwelijk Harmen Wigbolts 271 [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Aucke Romckes overlijdt in Hij trouwt omstreeks 1603 met Aeltsje Jans, ze overlijdt in Aucke hertrouwt in 1645 met Tiet Hansen] x 1595 Aeltie Jans Jan Auckes Antie Auckes Romck Auckes Tatie Auckes 5. Jantie Auckes 270 [vgl ook: De Vries-en van het Swaddegebied - N.A. Huizing-De Vries, Enschede, 1995, 188 pag. Adres samensteller (1995): Venderinklanden 45, 7542 ML Enschede.] [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): - Kinderen van Aucke Romckes en Aeltsje Jans: -1- Antie Auckes trouwt met Focke Geerts en in 1640 met Jan Ebels, -2- Romck Auckes trouwt met Lieuwe Wijbes, -3- Tatie Auckes trouwt met Gerrijt

6 Jehannes, -4- Jan Auckes trouwt ca met Ydt Ritskes en vervolgens met Fen Everts, -5- Jantien Auckes trouwt ca met Dirck Jans] 32 Aeltie Jans overl voor 1644 x 1595 Aucke Romckes Jan Auckes Antie Auckes Romck Auckes Tatie Auckes 5. Jantie Auckes 270 [vgl ook: De Vries-en van het Swaddegebied - N.A. Huizing-De Vries, Enschede, 1995, 188 pag. Adres samensteller (1995): Venderinklanden 45, 7542 ML Enschede. bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): - Kinderen van Aucke Romckes en Aeltsje Jans: -1- Antie Auckes trouwt met Focke Geerts en in 1640 met Jan Ebels, -2- Romck Auckes trouwt met Lieuwe Wijbes, -3- Tatie Auckes trouwt met Gerrijt Jehannes, -4- Jan Auckes 241 trouwt ca met Ydt Ritskes 242 en vervolgens met Fen Everts 266, -5- Jantien Auckes trouwt ca met Dirck Jans] 33 Arent Gerbens overl 1657 x 1595 Gertie Jans Jan Arents 2. Dirck Arents 3. Maike Arents 4. Imck Arents 34 Gertie Jans x 1595 Arent Gerbens Jan Arents 2. Dirck Arents 3. Maike Arents 4. Imck Arents 35 Jan Carstens overl 1627; vader 1 x 1595 Hindrickien (Hindryckie) Eeziedr Edzie Jans Syts Jans Impts (Ynsk) Jans 4. Lambertie Jans Harmen Jans Dirck Jans 269 [bron: Feanster Flucht van S.J.van der Molen. 1976, pag 24: Dat we ons de bewoning in het begin moeten voorstellen als een rij huizen aan het Diep met een lange, naar het noordwesten lopende kavel, blijkt ook uit een verkoop in 1620 door Jan Carstesz en zijn vrouw Hindrykien Elize dr wonende vp Suijrhuister feen van een perceel brantlant ofte leien (afgebrande, afgeveende grond dus aldaar), dat zich uitstrekte tot aen d Ophuijster Houdtmeer (Ophuis: de Pûs).] 36 Hindrickien (Hindryckie) Eeziedr weduwe in 1623

7 x 1595 Jan Carstens Edzie Jans Syts Jans Impts (Ynsk) Jans 4. Lambertie Jans Harmen Jans Dirck Jans 269 [bron: Feanster Flucht van S.J.van der Molen. 1976, pag 24: Dat we ons de bewoning in het begin moeten voorstellen als een rij huizen aan het Diep met een lange, naar het noordwesten lopende kavel, blijkt ook uit een verkoop in 1620 door Jan Carstesz en zijn vrouw Hindrykien Elize dr wonende vp Suijrhuister feen van een perceel brantlant ofte leien (afgebrande, afgeveende grond dus aldaar), dat zich uitstrekte tot aen d Ophuijster Houdtmeer (Ophuis: de Pûs).] 37 Oeds Eertssz; = 79, e huwelijk Willemke Mients 80 3 e huwelijk Antie Tierds 144 x 1595 NN 1. Tierck Oedses Johannes Oedses Ael Oedses x Cornelis Gerrits (overl Twijzel 1633); 2 e huwelijk Geert Harmens (Sappemeer 1647) [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Geert Harmens in 1657 also hij mennonist waar. Hij trouwt mogelijk: 10 oktober 1637 te Sappemeer (cop.) met Annechien Jochums. Geert hertrouwt mogelijk in 1647 met Aeltien Oedzes, dochter van Oeds Eertssz, te Surhuisterveen, en Willemke Mients. Aeltien is in 1647 weduwe van Cornelis Gerrits, te Twijzel; Kinderen van Geert Harmens en Annechien Jochums: -1- [?] Harmen Geerts trouwt in 1664 met Geele Jacobs] [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Oeds Eerts trouwt eerst met N.N., hij hertrouwt 23 oktober 1606 te Achtkarspelen met Willemke Mients, ze is in 1606 weduwe van Egbert Egberts, brouwer te Surhuisterveen. Oeds hertrouwt juni 1621 met Ancke Tiaerdts, zij is dan weduwe van Pier Douwes - Kinderen van Oeds Eerts en N.N.: -1- Johannes Oeds trouwt ca met Sijtske Jans en daarna met Aaltsje Gabes, -2- Aaltien Oedzes trouwt met Cornelis Gerrits en in 1647 met Geert Harmens, -3- Tierck Oedzes trouwt ca met N.N., -4- N.Oedzes trouwt met N.N., -5- N.N. - Kinderen van Oeds Eerts en Willemke Mients: -6- Eeck Oeds trouwt ca met Sierck Wessels] 38 Gabbe Paulus geb circa 1571; overl x 1596 (P) Maertye Jans Pauwel Gabbes Aeltien Gabbes Beits Gabbes Jan Gabbes Goitzen Gabbes Arent Gabbes

8 [ bron: Geschiedenis der Doopsgezinden in Friesland door S. Blaupot Ten Cate (1839, pagina 166: En op het kerkhof ligt een grafsteen, waarop gebeiteld staat: >1643 den 13 November is overleden de eerw. en godzalige Gabbe Pualus, Bedienaar bij de Waterlandsche Doopsgezinde Gemeente te Surhuisterven, oud 72 jaren<. Naast dezen steen is een ander van zijne vrouw, die het volgend jaar in even hoogen ouderdom overleed. Zij schijnen, volgens de beschrijving dier steenen, menschen van aanzien geweest te zijn, en de jaren van den Leeraar pleiten wel voor den vroegen oorsprong der Gemeente. (Mededeling van den Eerw. F.E. Wieling, te Surhuisterveen)] [bron: Grafschriften en andere genealogische en heraldieke merkwaardigheden in en om de kerken tussen Flie en Lauwers: deel I Achtkarspelen ; pagina 53; betreft een grafschrift bij de Hervormde Kerk te Surhuizum: G86 Fragment zerk voor de ingang, verdwenen sinds NO 1643 DEN 13 NOVEMBER IS DEN /... WEERDIGEN GODT- SALIGEN GABBE / PAULUS BEDIENAER DES GEDTLYCKEN /... VAN DE WATERLANSE GEMEENTE /... RUIS- TERVEEN GESTURVEN OUT ONTRENT / 72...REN ENDE LEIT ALHIER BEGRAVEN en N.D. Feenstra in Bekn. Schets der Godsd. Gezindten etc. (Gron. 1864) pag. 324 S.Balupot ten Cate in Gesch, der Doopsgezin. in Friesland (1839) pag. 166; beide foutief: kerkhof Surhuisterveen. Gabe Paulus en zijn vrouw Mrtjen Jansdr. (G79) vermeld Hyp.boek V 2 f.111 (11 April 1620 enz. Hij komt voor als curator over de minderj. wezen van Jan Harmens (G83) bij de daar aangehaalde inventaris, als arbiter Liquidatieboek O 1, 10 Aug (zie ook 8 en 39)] [bron: Kwartierstaat Bauke Piers Hazenberg ( ); (website A.D. 2004) Gabbe Paulus: Geboren ca. 1570, overleden te Surhuisterveen. Grafschrift: 1643 den 13 November overleden de eers.en godzalige Gabbe Paulus. Bedienaar by de Waterlansche Doopsgezinte Gemeente te Surhuisterveen, oud 72 jaar. Wapen: Rechts: Friese adelaar, linksboven: eikel, linksonder: klaverblad Maartje Jans. Grafschrift (naast echtgenoot): Anno 1644 de 3? Aprilis is de Eerbare/deugdrycke Maertye Ians Dochter/ op Serhuister Veen gesturven weesende / omtrent 72 Iaren huysvrouw van / Gabbe Pavlusen leit hier begraven.] [bron: Feanster Flucht van S.J.van der Molen. (1976), pagina 30 en 31: Dat er omstreeks 1620 een Vermaning heeft gestaan, daaraan hoeft evenwel niet getwijfeld te worden. De meeste bronnen en ook Faber wijzen in dit verband op een grafsteen op het oude kerkhof (maar dan wel te Surhuizum en niet te Surhuisterveen, zoals ook Feenstra en Blaupot ten Cate ten onrechte vermeldden). Deze zerk, die in deze eeuw helaas verdwenen is, droeg het opschrift:... NO 1643 DEN 13 NOVEMBER IS DEN

9 ... WEERDIGEN GODTSALIGEN GABBE PAULUS BEDIENAER DES GODTLYCKEN... VAN DE WATERLANDSE GEMEENTE... RUISTERVEEN GESTURVEN OUT ONTRENT REN ENDE LEIT ALHIER BEGRAVEN. Het is gemakkelijk dit grafschrift aan te vullen. De opschriften leren dus, dat er in de jaren '40 van de 17de eeuw al een bejaarde leraar van de Waterlandse (Doopsgezinde) gemeente was en dat deze, terugrekenende, toch zeker omstreeks 1620 zijn ambt al uitoefende. In elk geval woonde hij er toen. Bij de verkoop van een huis met plantage in 1620 blijkt namelijk dat van Gabe Pauwels ten noordoosten daarvan te liggen. In hetzelfde jaar worden Gabe en zijn vrouw vermeld in het Hypotheekboek, terwijl Gabe als curator over minderjarige wezen als arbiter reeds in 1607 genoemd wordt. Hij moet dus wel tot de eerste bewoners van de jonge veenkolonie worden gerekend. En gezien zijn vermelding als bedienaar bij de genoemde Doopsgezinde gemeente, valt wel haast aan te nemen, dat er kort na 1600 te Serrusterveen (merkwaardige volksmond-uitspraak, die men ook nu nog kan horen!) al een Vermaning was.] [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Gabbe Paulus is geboren ca.1571 en overlijdt 13 november 1643 (Blaupot ten Cate, S. - Geschiedenis der doopsgezinden in Friesland - uitg. W.Eekhoff - Leeuwarden blz.166: Grafsteen op het kerkhof van Surhuisterveen: 1643 den 13 november is overleden de eerw. en godzalige Gabbe Paulus, bedienaar bij de Waterlandsche doopsgezinde gemeente te Surhuisterveen, oud 72 jaren. Hij is vermaner der Waterlandse gemeente van Surhuisterveen. Gabbe trouwt met Maertije Jans, ze is geboren ca en overlijdt 8 april [zie Grafschriften[1646] [1650][?] - Kinderen van Gabbe Paulus en Maertije Jans: -1- Pauwel Gabes trouwt met Siu Sijbes, -2- Aeltien Gabes trouwt ca met Mient Egberts, en ca met Johannes Oedzes, -3- Beitske Gabes trouwt ca met Wijbe Annes, ca met Hoijte Clasen en ca met Cornelis Loukes, -4- Jan Gabes trouwt ca.1647 met Dieuwer Dircks, -5- Goitsen Gabes trouwt ca.1651 met Ansck Cornelis en ca met Siouck Jans, -6- Arent Gabes trouwt ca met Jeltie Jelles] [bron M. Jongsma ( ) - Gabbe Paulus was vervener - acte / Achtkarspelen O v en 356] 39 Maertye Jans geb 1572; overl x 1596 Gabbe Paulus Pauwel Gabbes Aeltien Gabbes Beits Gabbes Jan Gabbes Goitzen Gabbes Arent Gabbes [bron: Grafschriften en andere genealogische en heraldieke merkwaardigheden in en om de kerken tussen Flie en Lauwers: deel I Achtkarspelen ; pagina 50; betreft een grafschrift bij de Hervormde Kerk te Surhuizum: G70 Zerken op het kerkhof:

10 In drie stukken. ANNO 1644 DEN 8 APRILIS IS DE EERBARE / DEUGDRIJKE MAER- TYE IANS DOCHTER / OP SERRUSTERVEEN GESTURVEN OUT SINDE / ONTRENT 72 IAREN HUISVROUWE VAN / GABBE PAU- LUS EN LEIT HIER BEGRAVEN In ovaal hang. mannewapen (61). Vgl. G 86. (zie 38)] [bron: Kwartierstaat Bauke Piers Hazenberg ( ); (website A.D. 2004) Gabbe Paulus: Geboren ca. 1570, overleden te Surhuisterveen. Grafschrift: 1643 den 13 November overleden de eers.en godzalige Gabbe Paulus. Bedienaar by de Waterlansche Doopsgezinte Gemeente te Surhuisterveen, oud 72 jaar. Wapen: Rechts: Friese adelaar, linksboven: eikel, linksonder: klaverblad Maartje Jans. Grafschrift (naast echtgenoot): Anno 1644 de 3? Aprilis is de Eerbare/deugdrycke Maertye Ians Dochter/ op Serhuister Veen gesturven weesende / omtrent 72 Iaren huysvrouw van / Gabbe Pavlusen leit hier begraven. [bron: Feanster Flucht van S.J.van der Molen. (1976), pagina 30 en 31: Geen moeilijkheden levert ook dat van zijn vrouw op: ANNO 1644 DE 8 APRILIS IS DE EERBARE DEUGD- RIJKE MAERTYE IANS DOCHTER OP SERRUSTERVEEN GESTURVEN OUT SINDE ONTRENT 72 IAREN HUISVROUWE VAN GABBE PAULUS EN LEIT HIER BEGRAVEN Deze steen is ook niet meer aanwezig. Dat de steen van Maertye niet meer aanwezig is, klopt niet. Die steen ligt nog altijd op het oude kerkhof naast de Hervormde kerk van Surhuizum. Op zaterdag 5 februari 2005 heeft Sipke L. Durksz deze steen op de foto gezet.] [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Gabbe Paulus is geboren ca.1571 en overlijdt 13 november 1643 (Blaupot ten Cate, S. - Geschiedenis der doopsgezinden in Friesland - uitg. W.Eekhoff - Leeuwarden blz.166: Grafsteen op het kerkhof van Surhuisterveen: 1643 den 13 november is overleden de eerw. en godzalige Gabbe Paulus, bedienaar bij de Waterlandsche doopsgezinde gemeente te Surhuisterveen, oud 72 jaren. Hij is vermaner der Waterlandse gemeente van Surhuisterveen. Gabbe trouwt met Maertije Jans, ze is geboren ca en overlijdt 8 april [zie Grafschriften[1646] [1650][?] - Kinderen van Gabbe Paulus en Maertije Jans: -1- Pauwel Gabes trouwt met Siu Sijbes, -2- Aeltien Gabes trouwt ca met Mient Egberts, en ca met Johannes Oedzes, -3- Beitske Gabes trouwt ca met Wijbe Annes, ca met Hoijte Clasen en ca met Cornelis Loukes, -4- Jan Gabes trouwt ca.1647 met Dieuwer Dircks, -5- Goitsen Gabes trouwt ca.1651 met Ansck Cornelis en ca met Siouck Jans, -6- Arent Gabes trouwt ca met Jeltie Jelles] 40 Halbe Mients; = 83 2 e huwelijk Hilcke Lieuwedr 84 x 1599 (L) Doed Jelledr Hylk Halbes 2. Leuwe Halbes

11 [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Leuwe Halbes is een zoon van Halbe Meints, te Surhuisterveen en Jouwerswijk, no.62, te Sappemeer, en Doed Jellesdr. Leuwe trouwt ca met N.N. en vervolgens 2 december 1655 te Sappemeer (cop.) met Geese Gijsbers. Geese is in 1655 weduwe van Jan Udens. - Kinderen van Leuwe Halbes en N.N.: -1- Stijntjen Leuwes, -2- Doetjen Leuwes, -3- Halbe Leuwes trouwt in 1668 Aeltjen Popkes, -4- Maijke Leuwes trouwt in 1665 met Steven Hansen, -5- Annechien Leuwes trouwt in 1662 met Wijger Roelefs, -6-Tonnies Leuwes trouwt in 1669 met Trijntjen Beerens (Drie zijn kort na de geboorte, of als jong kind, gedoopt in de gereformeerde gemeente van Sappemeer, te weten: Stijntjen, 8 mei 1642; Doetjen 29 december 1644; Halbe 21 maart 1647; Drie hebben zich als volwassene laten dopen: Maike 8 september 1661; Annechien 10 april 1663, ze wordt begeleid door haar man Wijger Roelfs; Tonnies 28 februari 1679) [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Halbe Meints woont te Surhuisterveen, vervolgens tot ca te Sappemeer, op de Jouwerswijk no.46 [=1660 no.62], hij is in 1650 opgevolgd door Meente Halbes. Hij trouwt in 1599 Doed Jelledr. Halbe hertrouwt in 1606 met Hilcke Liewedr.; Kinderen van Halbe Meints en Doed Jelledr.[?]: -1- Meente Halbes trouwt ca met Inse en in 1646 met Folke Sickes, -2- [?] Piete Halbes trouwt in 1642 met Gelte Isebrants, -3- [?] Fenne Halbes trouwt in 1642 met Andries Allers, -4- Leuwe Halbes trouwt ca met N.N. en in 1655 met Geese Gijsbers Meente Halbes is geboren 1611/12, wsch. als zoon van Halbe Meints, van Surhuisterveen en gebruiker van de Jouwerswijk, no.46, te Sappemeer, en Hilcke Lieuwes. Meente overlijdt voor 15 maart Meente volgt Halbe Meints op tussen 1645 en 1650 te Sappemeer, Jouwerswijk, no.46, hij is turfkoopman in 1660 gebruikt hij Sappemeer, no.29. Meente heeft in 1667 angesworen over de van Albert Jans en Barbara Meentens. Meente trouwt omstreeks 1639 met Inse en hertrouwt 30 maart 1646 in Sappemeer (cop.) met Folke Sickes, zij is mogelijk een dochter van Sicke Doijes. Folke overlijdt na 15 maart Kinderen van Meente Halbes en Inse: -1- Barbara Meentens (Barbara wordt gedoopt in de gereformeerde kerk te Sappemeer d.d. 14 september 1640) trouwt in 1662 met Albert Jans. - Kinderen van Meente Halbes en Folke Sickes: -2- Inse Meentes, -3- Halbe Meentes trouwt in 1671 met Geertje Willems en in 1681 met Femme Geerts, -4- Stijntje Meentes, -5- Baucke Meentes (Inse, hij[!] wordt gedoopt in de gereformeerde gemeente van Sappemeer d.d. 7 februari 1647; Halbe en Stijntien worden gedoopt d.d. 16 juni 1650; Baucke wordt gedoopt 1 juli 1660 (mogelijk is deze datum incorrect) Archiefvermeldingen: - GAG rnr - no februari Meente Halbes 29 jaar Gericht Selwerd Sappemeer - Saturni den 25 aprilis 1646 Tusschen Meent Halbes impt. ende Menne Peters ged. Is geordonneert dat neffens Menne de naesten ende bequaemsten in de kluft mede sullen worden citeert tot de versochte answeringe. Alsoo Herman Sjuirts geduirende de scheijdinge over Meent Halbes kindt bij sal. Inse geprocreert als sibbevoogt heeft angelooft. Is sulx getickent om te strecken nae behooren Zuidbroek - 10 september Gebel Jans en Moder (ehel.), in Muntendam, verpachten aan Meent Halbes en Foelke (ehel.), Gelt Isbrants en Piete Halbes (ehel.) 8 akkers veen boven Muntendam in de Tonckell, ten noorden Albert Egberts, ten oosten nabuurswetten gelijk, ten zuiden Cornelis Menses, ten westen de Borstslooth. Tijd: 7 jaar. Prijs: 775 car.gld Sappemeer - Saturni den 8en aprilis Tusschen Peter Jacobs

12 imptr. ende Meente Halbes ged. Contenderende d impetrant tot confirmatie van sijn uitgebrachte mandaet, ten einde de gedaegde sal moetn leveren soodaene torff als hij tot behoeff van sijn tichelwarck tot Fermpsum van hem heeft gehandelt ende hij an t werck te brengen belooft heeft. Tot verificatie van dien overleggende seeckere contract in dato den 15en martii jongst tusschen haar opgerichtet. Gedaagde gehoort. Wort des impetrants uitgebrachte mandaet rechtswegen in weerden verclaert.] 41 Doed Jelledr weduwe; = 11; overl e huwelijk Jan Peters Hollander 10 x 1599 Halbe Mients Hylk Halbes 2. Leuwe Halbes [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Leuwe Halbes is een zoon van Halbe Meints, te Surhuisterveen en Jouwerswijk, no.62, te Sappemeer, en Doed Jellesdr. Leuwe trouwt ca met N.N. en vervolgens 2 december 1655 te Sappemeer (cop.) met Geese Gijsbers. Geese is in 1655 weduwe van Jan Udens. - Kinderen van Leuwe Halbes en N.N.: -1- Stijntjen Leuwes, -2- Doetjen Leuwes, -3- Halbe Leuwes trouwt in 1668 Aeltjen Popkes, -4- Maijke Leuwes trouwt in 1665 met Steven Hansen, -5- Annechien Leuwes trouwt in 1662 met Wijger Roelefs, -6-Tonnies Leuwes trouwt in 1669 met Trijntjen Beerens (Drie zijn kort na de geboorte, of als jong kind, gedoopt in de gereformeerde gemeente van Sappemeer, te weten: Stijntjen, 8 mei 1642; Doetjen 29 december 1644; Halbe 21 maart 1647; Drie hebben zich als volwassene laten dopen: Maike 8 september 1661; Annechien 10 april 1663, ze wordt begeleid door haar man Wijger Roelfs; Tonnies 28 februari 1679)] Thomas Tonis Veenwouden; overl 1640 x 1600 Aelcke Allerts Gryt Thomas 2. Anne Thomas 3. Hil Thomas 4. Martje Thomas 5. N. Thomas 43 Aelcke Allerts Veenwouden x 1600 Tjomas Tonis Gryt Thomas 2. Anne Thomas 3. Hil Thomas 4. Martje Thomas 5. N. Thomas 44 Anne Carsts (Carsten) vader 1 x 1600 NN weduwe in Fookel Annes Neel Annes 176

13 3. Fock Annes (?) Wybe Annes Jan Tiert Rickerde x 1600 Wick Jurjens 46 : 4 46 Wick Jurjens x 1600 Jan Tiert Rickerde 45 : 4 47 Pyter Ubles x 1600 Anneke Jans Anneke Jans x 1600 Pyter Ulbes Antie Tierdts; = e huwelijk Oedts Eerts 143 x 1600 Pier Douwes 50 Gerrit Hindricks x 1600 Jantien Gerrits Jantien Gerrits 51 Jantien Gerrits x 1600 Gerrit Hindricks Jantien Gerrits 52 Popcke Taeckes; = 93; vader 2 2 e huwelijk Gees Ritskes 94 x 1601 Bauck Frans Frans Popckes 53 Bauck Frans x 1601 Popcke Taeckes Frans Popckes 54 Douwe Syoerdts overl 1625 x 1602 (P) Aet Lamberts Gaets Douwes 2. Siu Douwes 3. Taets Douwes 4. Ael Douwes [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort 2005): Sieurdt Douwens is mogelijk een zoon van Douwe Sioerdts, te Surhuisterveen, en Aet Lamberts. Hij heeft in 1674 aengelovet over Gatie Jacobs en Judiths ] 55 Aet Lamberts x 1602 (P) Douwe Syoerdts Gaets Douwes 2. Siu Douwes 3. Taets Douwes 4. Ael Douwes

14 56 Hindrik Jans x 1603 Wyts Jetze Sytzes Jantie Hindriks 2. Tieets Hindriks 57 Wyts Jetze Sytzes Eestrum x 1603 Hindrik Jans Jantie Hindriks 2. Tieets Hindriks 58 Rienick Roeloffs x 1603 (H) Foeck Mensedr Tial Riencks 2. Saes Riencks 59 Foeck Mensedr x 1603 (H) Rienick Roeloffs Tial Riencks 2. Saes Riencks 60 Willem Einte Willems x 1603 Eelck Tonis Willem Willems 61 Eelck Tonis; = 88?? x 1603 Willem Einte Willems Willem Willems 62 Ritske Ritskes x 1604 (P) Neel Annedr Neel Annedr weduwe x 1604 (P) Ritske Ritskes Lieuwe Hendriks Buitenpost; overl 1615 x 1604 (P) Hiltie Jans Gryt Lieuwes 2. Lieuwe Lieuwes 3. Geertie Lieuwes 65 Hiltie Jans x 1604 (P) Lieuwe Hendriks Gryt Lieuwes 2. Lieuwe Lieuwes 3. Geertie Lieuwes 66 Geert Harmens overl 1658 x 1605 Ded Ritskes Harm Geerts 2. Claes Geerts Jed Geerts

15 4. Engbert Geerts Auck Geerts Geb Geerts Ded Ritskes x 1605 x Geert Harmens Harm Geerts 2. Claes Geerts Jed Geerts 4. Engbert Geerts Auck Geerts Geb Geerts Haye Gerrits x 1605 NN 1. Gerrit Hayes 69 Johannes Egberts x 1605 Syts Tekedr Jantien Johannes 70 Syts Tekedr; = 159; overl 1652; vader 2 2 e huwelijk Wybren Ubles 158 x 1605 Johannes Egberts Jantien Johannes 71 Jelcke Jans x 1605 Sycke Wolters Hylk Jelckes 72 Sycke Wolters x Jelcke Jans Hylk Jelckes 73 Cornelis Syurds x 1605 Gerlts Harmens Gerlts Harmens x 1605 Cornelis Syurds Ritske Klazen overl 1642 x 1605 Geertje Sybes Romk Ritskes 2. Gryt Ritskes 3. Tyt Ritskes 185 [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Claas Geerts Kunst is een zoon van Geert Harmens, te Surhuisterveen, en Ded Ritskes. Claas overlijdt ca Hij trouwt in 1630 met Petie Ritskes [=Tiet Ritskes], een dochter van Ritske Claesen, te Surhuisterveen en vervolgens te Sappemeer, en Geertien Sijbes. Petie overlijdt in 1686 te Sappemeer. Ze hertrouwt in 1672 met Reent Geerts; Kinderen van Claas Geerts Kunst en Petie Ritskes: -1- Geert Claassen Kunst trouwt [???] in 1683 met Claaske Jacobs.]

16 4. Neel Ritskes 5. Yd Ritskes 243 [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Ritske Claesen (Met dank aan de heer H. Hartog) is geboren te Surhuisterveen. Hij overlijdt ca. oktober Hij woont te Surhuisterveen en gebruikt in 1629[?] 55 roeden veen te Sappemeer en is waarschijnlijk Waterlander. Ritske trouwt ca (RAF - Feanster Menisten) met Geertien Sijbes; Kinderen van Ritske Claesen en Geertien Sijbes: -1- Romke Ritskes trouwt met N.N en in 1641 met Engbert Geerts, in 1658 met Haije Gerrits, -2- Griet Ritskes, -3- Tiet Ritskes [=Petie Ritskes] trouwt in 1630 met Claes Geerts Kunst en in 1672 met Reent Geerts, -4- Neeltien Ritskes trouwt in 1641 met Pijl Fransen en in 1642[??] met Beene Claeses, -5- Yd Ritskes trouwt met Jan Auckes, -6- Geertien Ritskes trouwt mogelijk in 1656 met Peter Jemckes] Archiefvermeldingen: - RA IV a - 16 december ao erfscheidingsacte [??] 76 Geertje Sybes x 1605 Ritske Klazen Romk Ritskes 2. Gryt Ritskes 3. Tyt Ritskes 185 [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Claas Geerts Kunst is een zoon van Geert Harmens, te Surhuisterveen, en Ded Ritskes. Claas overlijdt ca Hij trouwt in 1630 met Petie Ritskes [=Tiet Ritskes], een dochter van Ritske Claesen, te Surhuisterveen en vervolgens te Sappemeer, en Geertien Sijbes. Petie overlijdt in 1686 te Sappemeer. Ze hertrouwt in 1672 met Reent Geerts; Kinderen van Claas Geerts Kunst en Petie Ritskes: -1- Geert Claassen Kunst trouwt [???] in 1683 met Claaske Jacobs.] 4. Neel Ritskes 5. Yd Ritskes Sibe Sibe Halbes x 1605 (P) Thonies Sioerdts Wybe Sibes 2. Halbe Sibes 78 Thonies Sioerdts x 1605 (P) Sibe Sibe Halbes Wybe Sibes 2. Halbe Sibes 79 Oedts Eerts; = 37, 143 overl 1640/50 1 e huwelijk N.N 3 e huwelijk Antie Tierds 144 x Willemke Mients Eeck Oedtses (Oedsdr.) Willemke Mients weduwe; = 7; overl e huwelijk Egbert Egberts 6 x Oedts Eerts 79

17 1. Eeck Oedtses (Oedsdr.) Jan Toenis weduwnaar x 1606 (P) Jel Tabesdr Hil Jans 2. Tomaske Jans 82 Jel Tabesdr x 1606 (P) Jan Toenis Hil Jans 2. Tomaske Jans 83 Halbe Mients weduwnaar; = 40 1 e huwelijk Doed Jelledr 41 x 1606 (L) Hilcke Lieuwedr Hilcke Lieuwedr x 1606 (L) Halbe Mients Eerd Sioerdts; = 204; overl e huwelijk Fook Sytedr 205 x 1606 (P) Tryn Bartolomeus Tonis Eerds 86 Tryn Bartolomeus Groningerland; overl 1616 x 1606 (P) Eerd Sioerdts Tonis Eerds 87 Tamme Luils overl 1620; vader 5 x 1607 Eelk Thonis Thonis Tammes 2. Luil Tammes 3. Geeske Tammes 88 Eelk Thonis weduwe; = 61?? x 1607 Tamme Luils Thonis Tammes 2. Luil Tammes 3. Geeske Tammes 89 Claes Roeloffs overl 1640 x 1608 Jantien Jacobs Roelof Claes 2. Jacob Claes 90 Jantien Jacobs x 1608 Claes Roeloffs Roelof Claes 2. Jacob Claes

18 91 Lieuwe Joosten x 1610 Els Hindricks Hindrick Lieuwes 92 Els Hindricks x 1610 Lieuwe Joosten Hindrick Lieuwes 93 Popcke Taeckes weduwnaar; = 52 1 e huwelijk Bauck Frans 53 x 1611 Gees Ritskes Hantie Popckes 203; naam Popcke ook Poppe 2. Ritske Popckes Holdu Popckes Eelk Popckes 5. Taecke Popckes Gees Ritskes x 1611 Popcke Taeckes Hantie Popckes 203; naam Popcke ook Poppe 2. Ritske Popckes Holdu Popckes Eelk Popckes 5. Taecke Popckes Luiloff Tammes weduwnaar; = 5 1 e huwelijk NN x 1611 (H) Fen Beerns Fen Beerns x 1611 (H) Luiloff Tammes Douwe N overl 1639 x 1611 N Tekes Taecke Douwes geb N Tekes vader 2 x 1611 Douwe N Taecke Douwes geb Jan Gerrits overleden 1621? 2 e huwelijk Geb Hans 134 x 1612 (L) Tietcke Egberts Willemke Jans 100 Tietcke Egberts overl voor 1618; ouders 6 en 7 x 1612 (L) Jan Gerrits Willemke Jans 101 Jelcke Taeckes; = 261; overl 1647; vader 2 2 e huwelijk Frouck Mackes 262

19 x 1612 (R) Wyts Jetzedr Hindrick Jelckes 102 Wyts Jetzedr weduwe x 1612 (R) Jelcke Taeckes Hindrick Jelckes 103 Harmen Siurts x 1613 (H) Wopck Takes 104 [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Harmen Suijrts ( Meeden - 17 september Teke Hennes, voor Fedde, zijn vrouw, te Dokkum, verkoopt aan Harmen Sijuirts en Koop (ehel.), te Muntendam, zijn schuit, zoals hij gebruikt. Prijs: 245 car.gld.) is geboren in 1589/90 (GAG 756rnr - no.6 - Herman Sjuirts is stadsmeier te Sappemeer, oud tegen de 53 jaar, legt 8 juli 1642 een verklaring af.) en maakt deel uit de doopsgezinde gemeente van Surhuisterveen (RAF - Gen Feanster Menisten - trouwboek ), en overlijdt na 25 april Hij heeft aengelooft in 1646 als sibbevoogd over Meent Halbes kind bij Inse. Harmen is veenmeester en landbouwer te Sappemeer, no.36, in Reeds in 1629 gebruikt hij en cons. op de toenmalige no. 8 ten noorden van het Winschoterdiep 217 roeden, terwijl hij aan de zuidzijde in hetzelfde jaar gebruikt op no.2, eveneens 217 roeden gebruikt. Een jaar later in 1630 is zijn noordelijke veen verdeeld in vier stukken van ieder 55 roeden te weten onder Jouwert Wijtiens, Jacob Martens, Jan Hiddens en Harmen Siuerts zelf. Terwijl in hetzelfde jaar zijn zuidelijk deel eveneens is verdeeld onder vier personen i.p.v. Jouwert Wijtiens treedt nu op als huurder Ritske Claesen. In 1650 gebruikt hij de oostkant van 36 [=1660 no.52], terwijl Doede Harmens de westkant gebruikt [=1660 no.51]. Harmen is vermaner in Hij legt de eed af bij hoogste waerheit in eedes plaetse. Harmen trouwt omstreeks 1613 met Wobbechien Takes (RAF - Gen Feanster Menisten - trouwboek ) Archiefvermeldingen: - GAG rnr - no.34 - Stadsrekeningen fol.57v - De venen tussen Sappemeer en Zuidbroek, aan beide zijden van het Heerendiep: -1- de stad roeden -2- Andele Douwens - te Sappemeer - 27 roeden -3- Derck Clasen, burgemeester - Sappemeer 155 roeden -4- Reinier Teekes - te Sappemeer - 30 roeden -5- Johan Velinck - te Sappemeer - 10 roeden -6- Tiarck Wijbens, met cons., te Sappemeer - 40 roeden -7- de cleyne toebeholt 10 roeden -8- Harmen Siurts en cons., - Sappemeer roeden Op de zuitzijdt van het diep beginnende van de ackers aff tot an Sappemeer. -1- Tiarck Wijbes en cons. 50 roeden -2- Harmen Siurts en cons. 217 roeden -3- de stad 40 roeden -4- Reinier Tekes 30 roeden -5- Derck Clasen 155 roeden

20 -6- de stad 144 roeden streckende tot aen het meer. GAG IIIa 29 - saturni den 30 january Op de requeste van Hindrick Folckers tot Vosholl omme in sijn landt gebruyck, so bij Harmen Siourts aen een ander is verhuyrt te continueeren.sij gestelt in handen van d' hh gecommitterden tot de Vosholster warcke om desen te examineeren ende daer van te rapporteren Gerecht Selwerd/Sappemeer - Saturni den 22 aprilis 1637 In saecken Harmen Suijrts impt. verdaget hebbende Jan Wijbes om te vergoetsen soe dane schade als hij bij het onderwinnen sijnes arbeiders heft geleden, tegen ordre soo voor desen altijd in 't Sappemeer is geobserveert gewest. Welke ordre de gedaegde entkennet voorgevendet dat hem vrij solde staen, soo wanneer het hem niet rechtlijcken waer verboden gewest, voor geldt arbeiders te winnen.is geordonneert dat d' impt. sall moeten bewijsen dat in 't Sappemeer bescheet geobserveert is gewest gheen arbeiders te moogen huiren soo in emants werck gewest waren Gerecht Selwerd/Sappemeer - Saturni den 6 maij 1637 Tusschen Harmen Suijrts impt.ende Jan Wijbes gedaegde het gericht lecht den gedaegde op bij sijn hoochste waerheit te verklaren dat hij niet gewieten heeft dat d' arbeiders die hij genomen hadde in des ompts. arbeit waren gewest. - GAG - [Feith 1640 no.11] - Sappemeer - klok en uurwerk Hermen Sijuerts 5 gld. - GVA Croonhoven - Sappemeer - Johan de Mepsche wordt 12 oktober 1640 gelast voor 900 car.gld. van Harmen Siourts een behuizing te Sappemeer te kopen, welk was gebouwd om als mennonieten kerk dienst te doen. Wobbechien, Harmens vrouw, krijgt bovendien nog 12 car.gld. De weduwe van de timmerman Berent Geerts wordt eveneens schadeloos gesteld voor nog te leveren materialen. Ref. Feith nr.5-9 oktober GAG - 898rnr [?] War op dat den 28 dito ut Sappemeer gekoemen sint der stadtsveenmeister Harmen Sijurts mit einige andere Sappemeersters, om ut last des heeren rentemeisters vor de clijve een dam te slaan ende t water in t diep te bewaaren t welck de vorss. Gert Jacobs, Jurrijen Camerling ende Hinderck Everts wegens de vulmachten habben belettet. Zijende mede mit gewelt op den vorss. Harmen Sijurts gevallen ende hem een wunde op sijn hoofft ende vinger geslagen, mit een quetsuire an sijn arm, also dat dar mede ock de andere Sappemersters sint veriacht ende van Harmen Sijurts wech geloepen ende he Harmen Sijurts van de vorss. persoenen is gevangen ende ten harberge van Allert Janss de nacht over bewackt geworden, gelick dat ock ut des rechts dieners Wijbrant Ampsingh informatie ende Egbert Eemes getuichenisse sub O is te versien. - GAG rnr - 6 juni Getuigt: Herman Sjuirts, stadmeier te Sappemeer, bij hoogste waerheit in eedes plaetse - tegens 53 jaer] 104 Wopck Takes x 1613 (H) Harmen Siurts Metske Metske Metskes x 1615 (W) Hiltye Jans 106

21 1. Metske Metskes Hiltye Jans weduwe x 1615 (W) Metske Metske Metskes Metske Metskes Folckert Lamberts; = 192; overl e huwelijk Jel Sioerdts 193 x 1615 Aeltzen Lubberts Lambert Folckerts 108 Aeltzen Lubberts Drenthe x 1615 Folckert Lamberts Lambert Folckerts 109 Dirck Etessz Gerkesklooster; overl 1625 x 1615 Antie Itiens Luppema; Groningen 1. Diuwer Dircks Diuke Dircks 110 Ebele Jans ouders 8 en 9 x 1615 NN 1. Jan Ebeles Biening Sapes ouders 21 en 22 x 1615 (W) Wytske Jurjens Wytske Jurjens weduwe x 1615 (W) Biening Sapes Pauwel Gabes overl Sappemeer 1632; ouders 38 en 39 x 1616 Siu Sybedr Jan Pauwels Hindrik Pauwels 3. Aeltie Pauwels 278 [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Poppe Gabbes is mogelijk een zoon van Gabbe Paulus, vermaner der Waterlanders te Surhuisterveen, en Maertye Jans. Poppe woont te Sappemeer. Hij trouwt [?] omstreeks 1625 met Siu Bouwes; Kinderen van Poppe Gabbes en Siu Bouwes: -1-[?] Gabbe Poppes trouwt [?] in 1662 met Joucke Hindrix, -2-[?] Jacob Poppes Archiefvermeldingen: - GAG - Portefeuille van losse stukken na de reductie: 4 [83] - ao Sappemeer - klok en uurwerk - Poppe Gabbes 6 stuiver Pauwel Gabes is een zoon van Gabbe Paulus, vermaner der Waterlanders te Surhuisterveen, en Maertye Jans. Pauwel overlijdt in 1632 te Sappemeer. Hij trouwt omstreeks 1616 met Siu Sybes.; Kinderen van Pauwel Gabes en Siu Sybes: -1- Jan Pauwels trouwt ca met Mechel Ottes, -2- Hendrik Pauwels, -3- Aeltie Pauwels trouwt ca met Lammert Heeres] 114 Siu Sybedr x 1616 Pauwel Gabes 113

22 1. Jan Pauwels Hindrik Pauwels 3. Aeltie Pauwels Jan Rioerds Smalle Ee x 1616 (H) Tryn Jans Klaes Jans 116 Tryn Jans Smalle Ee x 1616 (H) Jan Rioerds Klaes Jans 117 Wybe Sybes x 1616 (H) Sybrig Wygers Sybe Wybes 2. Bauck Wybes 3. Douwe Wybes [Bron: Een PAMA-boerderij bij de Feanster Heide, door K.P. de Boer, Genenealogysk Jierboekje 1979, blz 8 t/m 34 Dit is het begin van het verhaal over een Pamaboerderij 1. De eerste bewoners, tot 1723 De venen, waar later de hier te behandelen boerderij zou worden gebouwd, hebben naar alle waarschijnlijkheid behoord tot de bezittingen van het Gerkesklooster. Na de Reformatie in het laatst van de 16e eeuw werden ze eigendom van "de Landtschap" van Friesland. In 1638 hadden de Staten geldgebrek en lieten daarom veel voormalige kloostergoederen verkopen. Ik neem aan dat een zekere Berend Rintjes hier een perceel heeft gekocht, omdat hij in de tijd daarna eigenaar blijkt te zijn. Vermoedelijk heeft hij een gedeelte van het veen in cultuur gebracht. Zeker is dat hij daar een boerderij heeft gebouwd. Vermoedelijk heeft hij, vanuit de reeds vanaf het hoofddiep het veen inlopende wijk, een dwarsdiep gegraven naar deze plaats, omdat vervoer over water noodzakelijk was. Wij mogen dus aannemen dat de bewoning van deze plek dateert vanaf circa Berend is omstreeks 1646 overleden, terwijl zijn nog niet volwassen waren. Er is echter klaarblijkelijk reeds een band ontstaan met dit stuk grond. Dat blijkt uit de voorwaarde, waaronder zijn weduwe Ebel Jans in 1646 deze boerderij voor 250 goudgulden aan Wybe Sybes en zijn vrouw Sybrig Wiegers verkoopt. Er wordt namenlijk vastgelegd, dat de van Berend en Ebel het recht krijgen deze boerderij terug te kopen wanneer zij tot "haere jaeren" zijn gekomen, dus volwassen zijn geworden Wellicht hangt daarmee samen dat Wybe, die overigens meer bezittingen had in Surhuisterveen, niet de gehele koopsom heeft betaald. Wij weten namelijk, dat hij nog in goudgulden schuldig is aan Griet en Frouck, twee dochters van Berend Rintjes, en dat de boerderij daarom met een hypotheek is bezwaard. In de desbetreffende schuldbekentenis wordt uitdrukkelijk gesteld dat Wybe aan zijn crediteuren, dus de van Berend Rintjes, het "recht van ware eigendom" laat. Begrijpelijk tegen de achtergrond van de uit 1646 daterende voorwaarden. Wybe Sybes heeft de taak die er nog lag, om het resterende land in cultuur te brengen, voltooid. In 1654 blijkt alle land dat bij deze boerderij behoorde, ter grootte van ca. 6

23 ha, te zijn ontgonnen. In dat jaar vindt er opnieuw een verkoop plaats. De landerijen waren al met rogge ingezaaid, dat evenals de "dongh, ruigh ende ruigscherne" aan de koper wordt overgedragen. Op 10 april 1654 wordt bekend gemaakt dat Meinse Andries koper is geworden. Hij moet 475 goudgulden betalen, bijna het dubbele van de koopsom in Ook bij deze verkoop zien wij weer dat de van Berend Rintjes nog rechten hebben. Zij stemmen alleen in met deze verkoop, als hun rechten gehandhaafd blijven. Wij moeten uit de volgende gebeurtenis wel concluderen dat dit niet het geval is geweest. Dat betekent dus concreet dat de schuld van de erven Wybe niet kon worden betaald en zodoende vanwege het hypothecaire verband de eigendom van de boerderij weer is teruggevallen aan de erfgenamen van Berend Rintjes. In 1656 laten zij als schuldeisers van Wybe Sybes de boerderij verkopen. Koper wordt nu een vreemdeling in deze streken, ds. Johannes Alberti, predikant te Burum en Munnekezijl. Wellicht is hij na zijn emeritaat in 1663 hier zelf boer geweest. Ds. Alberti overlijdt in De boerderij gaat dan in eigendom over op zijn klein, wier grootvader, ds. Samuel de Grau van Jislum en Wanswerd, deze boerderij twee jaar later voor 700 goudgulden verkoopt aan de huurder Hoecke Romckes. Met hem begint een tijd van stabilisatie. Hoecke zal deze boerderij zo'n dertig jaar bewonen, eerst samen met zijn vrouw Trijntje Eysses, die in 1676 reeds blijkt te zijn overleden. Na Hoecke wordt zijn zoon Hendrick daar boer. Omdat Hendrick Hoeckes en zijn vrouw Sjoukje Hendriks in car.gulden lenen van Claas Jelkes in Harkema Opeinde neem ik aan dat zij omstreeks die tijd de boerderij hebben overgenomen In zijn tijd wordt het grote grondbezit van de Schole-plaats, dat zich oostelijk van Hendrick Hoeches' boerderij uitstrekte tot de grens met het Groningerland, verkocht. Hendrik Clazes koopt dit geheel voor 600 car.gulden, maar grote delen worden spoedig weer verkocht, zodat kleine bedrijven de gelegenheid krijgen zich uit te breiden Ook Hendrick Hoeckes maakt daarvan gebruik door een complex heide aan de oostzijde van zijn boerderij ter grootte 3 ha. toe te voegen aan zijn bedrijf. Daarvan wordt als bijzonderheid vermeld dat rondom het perceel reed en drift zijn gelegen in een oude sloot. De opvolgers van Hendrick hebben eveneens heidevelden van de Schole gekocht. Op deze wijze kan dit kleine bedrijf in de 18e eeuw uitgroeien tot een grote boerderij. Wij mogen aannemen dat Hendrick de door hem gekochte heide heeft ontgonnen. Zo heeft hij daar gewoond en gewerkt tot zijn overlijden op 17 februari 1720, kinderloos. Een paar jaar later verkoopt zijn weduwe Sjoukje Hendriks deze boerderij aan Goitsen Gabes, de echtgenoot van Gertie Pama. Met hen doet dus de Pama-familie haar intree op deze boerderij. Vervolg van dit verhaal zie 718] 118 Sybrig Wygers x 1616 Wybe Sybes Sybe Wybes 2. Bauck Wybes 3. Douwe Wybes 119 Meyne Gercx Eestrum; overl 1627/32 x 1616 (W) Anna Jans Gerc Meynes

24 2. Antje Meynes 120 Anna Jans ouders 8 en 9 x 1616 (W) Meyne Gercx Gerc Meynes 2. Antje Meynes 121 Eert Sioerdts weduwnaar; overl 1640 x 1616 Wopck Klaesdr Sioerdt Eerts 2. Tryn Eerts 3. Tiaerd Eerts 4. Ettye Eerts 5. Tyt Eerts 122 Wopck Klaesdr x1616 Eerts Sioerdts Sioerdt Eerts 2. Tryn Eerts 3. Tiaerd Eerts 4. Ettye Eerts 5. Tyt Eerts 123 Edzie Jans ouders 35 en 36 x 1617 (P) Gees Harmens Rijcke Edzies Gees Harmens overl 1660; ouders 12 en 13 x 1617 (P) Edzie Jans Rijcke Edzies Anne Egberts Gaykema geb 1597; overl ; ouders 29 en 30; 2 e huwelijk Neeltje Jans Wiertsma fan Dockum [bron Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Anne Egberts Gaijkema trouwt ca met Feike Jans en in 1660 met Neeltje Jans Wiertsma] x 1618 (L) Feyck Jans 126 geen uit dit huwelijk [bron: Feanster Flucht door S.J. van der Molen (1976) pagina 25: Bij de verkoop wordt telkens onderscheid gemaakt tussen woeste en in cultuur gebrachte grond: land voor d ene helfte toegemaeckt ende voor d ene helfte ontoegemaekt!; toegemaeckte en ongetoemaeckte(!) leijen (...) beswaart met de opslach van Anne Egberts dong (1643)] [bron: Grafschriften en andere genealogische en heraldieke merkwaardigheden in en om de kerken tussen Flie en Lauwers: deel I Achtkarspelen ; pagina 51: G 81 A.v (R.) ANNO 1661 / DEN 12 JUNY IS IN DEN HEERE GERVST DEN EERSAMEN ANNE / EGBERTS / SAPHYA OVT IN SYN 64 IAEREN ENDE LEIT ALHIER BEGRAVEN / Vgl. G 81.

25 Mannenwapen (63). Anne Egberts Gayckema te Surhuisterveen X 1 e Feyck Jans (G 80) (Invent.-boek M 11 f.88, 5 Mei 1633), dr. v. Jan Harmens en Geb Hansis (G 83), 2 e Achtkarspelen (Gerecht) (procl. 30 Apr./14 Mei 1660) Neeltje Jans Wiertsma van Dokkum (Procl.boek R 6 f. 10), die hem overleefde (Liquidatie-boek O 3 f. 640, 642, 20/21 Dec. 1661). Blijkbaar hadden zij geen. Erfgenamen van A.E.G. waren de kidneren van zijn eerder overleden broer Cornels (G 85); erfgename van zijn 1 e vrouw was Antje Meynts, voor wie optraden haar schoonzoons Yan Ebels, Ale Douwess te Koten en Focke Jans te Veenwouden. Ondanks het feit, dat Anne Egberts in de rechterlijke archieven voorkomt onder de naam Gayckema, moet men welhaast aannemen, dat deze persoon dezelfde is als Anne Egberts Saphya.] 126 Feyck Jans geb 1596; overl 1656; ouders 8 en 9 x 1618 (L) Anne Egberts Gaykema 125 Geen uit dit huwelijk [bron: Grafschriften en andere genealogische en heraldieke merkwaardigheden in en om de kerken tussen Flie en Lauwers: deel I Achtkarspelen ; pagina 51; betreft een grafschrift bij de Hervormde Kerk te Surhuizum: G 80 Leeftijdskoppen op de hoeken. (R.) ANNO 1656 / DEN 2 SEPTEMBER IS IN DEN HEERE GERVST DIE EERBARE FEYCKE / IANS DIE HVIS / VROVW VAN ANNE EGBERTS SAPHYA OVT IN HAER 60 IAER ENDE / LEIT ALHIER / BEGRAVEN / Vrouwenwapen (62). G 81 A.v.] 127 Heere Tiebbe Fransen x 1618 (H) Lin Lammerts Tiebbe Heeres 2. Lammert Heeres Lin Lammerts x 1618 (H) Heere Tiebbe Fransen Tiebbe Heeres 2. Lammert Heeres Pieter Jacobs x 1618 (P) Lysbet Egberts Lysbet Egberts x 1618 (P) Pieter Jacobs Otte Foockes overl 1655 x 1619 Jantien Abeles Abele Ottes Mechel Ottes Pyt Ottes 4. Hil Ottes Syts Ottes Antie Ottes 7. Jan Ottes Jantien Abeles

26 x 1619 Otte Foockes Abele Ottes Mechel Ottes Pyt Ottes 4. Hil Ottes Syts Ottes Antie Ottes 7. Jan Ottes Jan Gerrits weduwnaar; = 99 1 e huwelijk Tietcke Egberts 100 x 1619 (W) Geb Hanses Geb Hanses weduwe; = 9 1 e huwelijk Jan Harmens 8 x 1619 (W) Jan Gerrits Hendrik Geerts x 1620 Aeltie Harmens Hil Hendricks 2. Mechel Hendricks 3. Ael Hendricks 136 Aeltie Harmens; ouders 12 en 13 x 1620 Hendrik Geerts Hil Hendricks 2. Mechel Hendricks 3. Ael Hendricks 137 Hotse Hotses; = 249; overl e huwelijk Rinsck Luitiens 250 x 1620 Sytske Aebels Antie Hotses 2. Pyt Hotses 138 Sytske Aebels x 1620 Hotse Hotses Antie Hotses 2. Pyt Hotses 139 Jan Houckema x 1620 (P) Aelcke Minnedr Aelcke Minnedr;= 172? x 1620 (P) Jan Houckema Toenis Jans x 1620 (P) Gees Andries Gees Andries x 1620 (P) Toenis Jans Oedts Eerts; = 37, 79

27 1 e huwelijk N.N. 2 e huwelijk Willemke Mients 80 x juni 1621 (H) Antie Tierds Antie Tierds (Tiaerds); = 49 1 e huwelijk Pier Douwes x juni 1621 (H) Oedts Eerts Mient Egberts overl 1653; ouders 6 en 7 x 1622 (P) Aeltje Gabedr Egbert Mients Sybren Mients 3. Paulus Mients Gabe Mients Martien Mients [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Siurdt Doedens is wsch. een zoon van Doe Harmens, vermaner der Waterlanders te Sappemeer, en Rijckjen Feites. Siurdt heeft in 1666 angelooft over de van Doedo Harckens en Grijete Martens. Siurdt komt niet voor bij de gebruikers van een plaats in 1680, maar woont waarschijnlijk wel te Sappemeer. Hij trouwt 11 mei 1662 in Sappemeer (cop.) met Martjen Meentes, dochter van Mient Egberts, te Surhuisterveen, en Aaltien Gabbes. Een van haar broers is rentmeester van de van Ewsum op Nienoord, Sybren Mients (= Sybrand Meinardi)] 146 Aeltje Gabedr; = 344; overl Midwolda 1675; ouders 38 en 39 x 1622 (P) Mient Egberts e huwelijk Johannes Oedtzes Egbert Mients Sybren Mients 3. Paulus Mients Gabe Mients Martien Mients [bron: Sebo H.Abels (Eexterzandvoort ): Siurdt Doedens is wsch. een zoon van Doe Harmens, vermaner der Waterlanders te Sappemeer, en Rijckjen Feites. Siurdt heeft in 1666 angelooft over de van Doedo Harckens en Grijete Martens. Siurdt komt niet voor bij de gebruikers van een plaats in 1680, maar woont waarschijnlijk wel te Sappemeer. Hij trouwt 11 mei 1662 in Sappemeer (cop.) met Martjen Meentes, dochter van Mient Egberts, te Surhuisterveen, en Aaltien Gabbes. Een van haar broers is rentmeester van de van Ewsum op Nienoord, Sybren Mients (= Sybrand Meinardi)] 147 Focke Geerts x 1622 Antie Auckes Antie Fockes (geb 1628) 2. Geert Fockes (jong overl) 3. Tryn Fockes (jong overl) 148 Antie Auckes; = 241; ouders 31 en 32 2 e huwelijk Jan Aebles 240 x 1622 Focke Geerts Antie Fockes (geb 1628)