omgevingsdienst HAAGLANDEN

Transcriptie

1 Zaaknummer Ons Kenmerk Datum ODH AUG Bezoekadres Zuid-Hollandplein AW Den Haag Postadres Postbus GB Den Haag T (070) E vergunningen(@odh.nl I Beschikking Wet natuurbescherming - Soortenbescherming Onderwerp Op 16 maart 2018 hebben wij een aanvraag om ontheffing als bedoeld in 3.8, eerste lid, van de Wet natuurbescherming ontvangen. De aanvraag heeft betrekking op het project 'Burgemeester van Duyvendijklaan en Burgemeester Velthuijsenlaan te Leidschendam'. De werkzaamheden betreffen het groot onderhoud aan drie gebouwen/complexen op de locaties Burgemeester Velthuijsenlaan , Burgemeester Velthuijsenlaan en Burgemeester van Duyvendijklaan De aanvraag betreft het opzettelijk verstoren van de gewone dwergvleermuis en ruige dwergvleermuis, alsmede het beschadigen en vernielen van voortplantingsplaatsen of rustplaatsen van de gewone dwergvleermuis en ruige dwergvleermuis. Ontheffing wordt gevraagd ten aanzien van de volgende verbodsbepalingen: artikel 3.5, tweede lid, van de Wet natuurbescherming voor wat betreft het opzettelijk verstoren van de gewone dwergvleermuis (Pipistrellus pipistrellus) en ruige dwergvleermuis (Pipistrellus nathusii)', artikel 3.5, vierde lid, van de Wet natuurbescherming voor wat betreft het beschadigen en vernielen van voortplantingsplaatsen of rustplaatsen van de gewone dwergvleermuis (Pipistrellus pipistrellus) en ruige dwergvleermuis (Pipistrellus nathusii). De ontheffing wordt gevraagd voor de periode van 1 oktober 2018 tot en met 1 januari Besluit Wij besluiten: I. de aangevraagde ontheffing te verlenen; M. de voorschriften 1. tot en met 10. te verbinden aan deze ontheffing; IM. de aanvraag van 16 maart 2018 en de aanvullende stukken van 22 juni 2018 en 31 juli 2018 onderdeel te laten zijn van deze ontheffing; IV. dat deze ontheffing geldig is in de periode van 1 oktober 2018 tot en met 1 januari Ondertekening Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, voor dezen. ing. L Hoofd Tc sing & Vergunningverlening Milieu van de Orrigevingsdienst Haaglanden

2 Rechtsmiddelen Voor de mogelijkheid rechtsmiddelen aan te wenden tegen deze beschikking wijzen wij op de desbetreffende tekst in het begeleidende schrijven. 2/10

3 VOORSCHRIFTEN Algemene voorschriften 1 De ontheffinghouder dient: - de start van de werkzaamheden en eventuele wijzigingen gedurende de uitvoering schriftelijk te melden aan Unit Groen Bodem en Opsporing van de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid, Postbus 550, 3300 AN te Dordrecht, telefoonnummer , adres meldingwnb(gozhz.nl onder vermelding van Flora en Fauna (FF); - eventuele wijzigingen gedurende de uitvoering een week van te voren schriftelijk te melden aan Unit Groen Bodem en opsporing van de Zuid-Holland Zuid; - uiterlijk een week voor het beeindigen van de werkzaamheden Unit Groen Bodem en Opsponng van de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid hiervan schriftelijk in kennis te stellen. 2 De ontheffinghouder is ervoor verantwoordelijk dat zijn personeel of derden welke betrokken zijn bij de uitvoering van het project, op de hoogte zijn van de voorschriften in deze ontheffing en de maatregelen. Hiervoor dient een ecologisch werkprotocol te worden opgesteld en op de locatie aanwezig te zijn. In het ecologisch werkprotocol dient in ieder geval het volgende te worden opgenomen: a De voorwaarden zoals opgenomen in deze ontheffing; b Aanduiding van de locatie van het plangebied; c De uit te voeren werkzaamheden; d De periode waarin de werkzaamheden uitgevoerd worden; e De mitigerende en compenserende maatregelen; f De momenten waarop ecologische begeleiding ingeschakeld wordt. 3 Tijdens de uitvoering van de werkzaamheden dient een afschrift van deze ontheffing op de locatie van de werkzaamheden aanwezig te zijn en op verzoek te worden getoond aan de daartoe bevoegde toezichthouders of opsponngsambtenaren. Specifieke voorschriften 4 De werkzaamheden dienen ecologisch begeleid te worden door een deskundige^ op het gebied van de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis. ^ Onder een deskundige wordt verstaan: Hij/zij heeft een afgeronde hbo- of universitaire opieiding, met als zwaartepunt (Nederlandse) ecologie; Hij/zij heeft een afgeronde mbo-opleiding, inet als zwaartepunt flora en fauna, soortenherkenning en zorgvuldig handelen ten opzichte van die soorten; Hij/zij is werkzaam voor een ecologisch adviesbureau, zoals een bureau dat is aangesloten bij het Netwerk Groene Bureaus; Hij/zij is als ecoloog of adviseur/specialist ecologie werkzaam voor een (semi)overheidsinstantie zoals het Ministerie van Economische Zaken, het Ministerie van Defensie, Rijkswaterstaat, het Rijksvastgoedbedrijf, provincies, waterschappen, hoogheemraadschappen, gemeenten, en en drinkwaterbedrijven Hij/zij zet zich aantoonbaar actief in op het gebied van de soortenbescherming en is werkzaam of aangesloten bij de volgende Nederlandse organisaties: Zoogdiervereniging, RAVON, Stichting Das en Boom, Vogelbescherming Nederland, Vlinderstichting, Natuurhistorisch Genootschap, KNNV, NJN, IVN, EIS Nederland, FLORON, SOVON, STONE, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, De Landschappen en Stichting Beheer Natuur en Landelijk gebied; Hij/zij zet zich aantoonbaar actief in op het gebied van de monitoring en/of bescherming van desbetreffende beschermde soorten. 3/10

4 5 De ontheffinghouder dient, met inachtneming van de voorschriften in deze ontheffing, de maatregelen uit te voeren zoals beschreven in het rapport 'Activiteitenplan Wnb-ontheffingsaanvraag Burgemeester van Duyvendijklaan en Burgemeester Velthuijsenlaan te Leidschendam' van 12 maart 2018 en aangevuld in de 'Aanvullende informatie Burgemeester van Duyvendijklaan en Burgemeester Velthuijsenlaan te Leidschendam' van 22 juni De tijdelijke voorzieningen voor de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis moeten functioneel zijn voor de periode waarvoor deze worden ingezet. Dit houdt in dat de voorzieningen minimaal eens per jaar gecontroleerd dienen te worden op functionaliteit en dat - indien nodig - de functionaliteit hersteld wordt. 7 De tijdelijke kasten mogen pas verwijderd worden zes maanden nadat de permanente voorzieningen zijn aangebracht. De verwijdenng dient begeleid te worden door een deskundige op het gebied van de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis. Indien blijkt dat de tijdelijke kast in gebruik is genomen, mag deze uitsluitend verwijderd worden buiten de kwetsbare periode van de soort. 8 De permanente voorzieningen voor de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis dienen functioneel te zijn. Deze dienen in ieder geval tijdens de periodieke onderhoudscontrole van het gebouw gecontroleerd en beoordeeld te worden op functionaliteit. Indien blijkt dat de voorziening niet meer functioneel is, dient er voor gezorgd te worden dat de voorziening weer functioneel is. 9 De werkzaamheden dienen overdag uitgevoerd te worden. Eventuele verlichting die wordt gebruikt om de werkzaamheden uit te voeren dient uitsluitend gericht te zijn op de bouwplaats en dient tussen een half uur voor zonsondergang en een half uur na zonsondergang uitgeschakeld te zijn om te voorkomen dat vieermuizen worden verstoord door kunstlicht. 10 De locaties van de tijdelijke en permanente vieermuiskasten en het type dienen te worden gemeld via AANWIJZINGEN VOOR GEBRUIK Voor alle soorten - beschermd en onbeschermd - geldt de zorgplicht ex artikel 1.11 van de Wet natuurbescherming. Op grond hiervan dient zoveel als redelijkenwijs mogelijk is schade aan deze soorten te voorkomen. Gedurende de werkzaamheden dient rekening te worden gehouden met het broedseizoen van vogels. Verstoring van broedgevallen van vogels dient te worden voorkomen. Voor het broedseizoen wordt geen standaardperiode gehanteerd in het kader van de Wet natuurbescherming. Van belang is of een broedgeval aanwezig is, ongeacht de penode. 4/10

5 OVERWEGINGEN Aanleiding Op 16 maart 2018 hebben wij een aanvraag om ontheffing als bedoeld in 3.8, eerste lid, van de Wet natuurbescherming (hierna: Wnb) ontvangen. De aanvraag heeft betrekking op het project 'Burgemeester van Duyvendijklaan en Burgemeester Velthuijsenlaan te Leidschendam'. De werkzaamheden betreffen het groot onderhoud aan drie gebouwen/complexen op de locaties Burgemeester Velthuijsenlaan , Burgemeester Velthuijsenlaan en Burgemeester van Duyvendijklaan De aanvraag betreft het opzettelijk verstoren van de gewone dwergvleermuis en ruige dwergvleermuis, alsmede het beschadigen en vernielen van voortplantingsplaatsen of rustplaatsen van de gewone dwergvleermuis en ruige dwergvleermuis. Ontheffing wordt gevraagd ten aanzien van de volgende verbodsbepalingen: artikel 3.5, tweede lid, van de Wnb voor wat betreft het opzettelijk verstoren van de gewone dwergvleermuis (Pipistrellus pipistrellus) en ruige dwergvleermuis (Pipistrellus nathusii); artikel 3.5, vierde lid, van de Wet natuurbescherming voor wat betreft het beschadigen en vernielen van voortplantingsplaatsen of rustplaatsen van de gewone dwergvleermuis (Pipistrellus pipistrellus) en ruige dwergvleermuis (Pipistrellus nathusii). De ontheffing wordt gevraagd voor de penode van 1 oktober 2018 tot en met 1 januan Bij de aanvraag is het volgende stuk gevoegd: Activiteitenplan Wnb-ontheffingsaanvraag Burgemeester van Duyvendijklaan en Burgemeester Velthuijsenlaan te Leidschendam', Tauw, R TVL-V02-kmi-NL, 12 maart Op 22 juni 2018 hebben wij de volgende aanvullende gegevens ontvangen: Aanvullende informatie Burgemeester van Duyvendijklaan en Burgemeester Velthuijsenlaan te Leidschendam, Tauw, N TVL-V01-kmi-NL, 22 juni Op 31 juli 2018 hebben wij de volgende aanvullende gegevens ontvangen: Tweede aanvullingen Burgemeester van Duyvendijklaan en Burgemeester Velthuijsenlaan te Leidschendam, Tauw, N TVL-V01-ibs-NL, 31 juli Procedure Titel 4.1 van de Algemene wet bestuursrecht en artikel 5.1 van de Wnb zijn toegepast op deze beschikking. Doordat de aangeleverde gegevens onvolledig waren, is op 28 mei 2018 verzocht om aanvullende gegevens en is de procedure opgeschort. De procedure is op 22 juni 2018 hervat. Verlenging Met toepassing van artikel 5.1, tweede lid, van de Wnb hebben wij op 28 juni 2018 de termijn voor de afhandeling van de aanvraag met zeven weken verlengd. Bevoegd gezag Het project wordt gerealiseerd binnen de provincie Zuid-Holland. Gelet op de bepalingen in artikel 1.3 van de Wnb zijn wij bevoegd gezag voor de beoordeling van de aanvraag. Toetsingskader en grondslag beschikking De aanvraag voor de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis is getoetst aan artikel 3.8 van de Wnb en de Beleidsregel uitvoering Wet natuurbescherming Zuid-Holland. 5/10

6 De gewone dwergvleermuis en ruige dwergvleermuis zijn van nature in Nederland in het wild levende soorten genoemd in bijlage IV, onderdeel a, van de Habitatnchtlijn. De ruige dwergvleermuis is tevens genoemd in bijlage II van het Verdrag van Bern. Op grond van artikel 3.5, tweede en vierde lid, van de Wnb is het verboden: de gewone dwergvleermuis en ruige dwergvleermuis opzettelijk te verstoren; voortplantingsplaatsen of rustplaatsen van de gewone dwergvleermuis en ruige dwergvleermuis te beschadigen of te vernielen. Op grond van artikel 3.8, vijfde lid, van de Wnb wordt een ontheffing slechts verleend indien: er geen andere bevredigende opiossing bestaat; de ontheffing nodig is omdat een van de belangen genoemd in artikel 3.8, vijfde lid, onder b, van de Wnb aan de orde is; en de maatregelen niet leiden tot verslechtering van de staat van instandhouding van de soort. Beoordeling Aanvraag De aanvraag heeft betrekking op het groot onderhoud van 166 appartementen verspreid over drie complexen. Gelijktijdig met de onderhoudswerkzaamheden zullen ook energetische maatregelen worden getroffen. De werkzaamheden zullen bestaan uit het na-isoleren van de spouw, het vervangen van bestaand glas en kozijnen, het vervangen van cv-installaties, asbestsanering, herstelwerkzaamheden aan de gevels en schilderwerkzaamheden. De werkzaamheden zullen plaatsvinden in het eerste kwartaal van 2019 (begin januan). De verwachting is dat de werkzaamheden voor 2020 zijn afgerond. Overtreding verbodsbepaling(en) Om vast te stellen of sprake kan zijn van overtreding van de Wnb is in 2016 onderzoek verncht naar de functionaliteit van het plangebied voor de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis. Er zijn vier veldbezoeken gericht op vieermuizen gebracht aan het plangebied (periode juni tot en met September 2017). Het onderzoek naar vieermuizen is uitgevoerd conform het VIeermuisprotocol (2013). Wij zijn van mening dat er voldoende onderzoeksinspanning is verricht om de functionaliteit van het plangebied voor de betrokken soorten te bepalen. Gewone dwergvleermuis Er zijn vier paar- en winterverblijven, een zomerverblijf en een paar-, zomer- en winterverblijf van de gewone dwergvleermuis in het plangebied aangetroffen. Al deze verblijven zijn in gebruik door individuele dieren. In alle gevallen gaat het om verblijfplaatsen die aanwezig zijn in de spouwmuren of in ruimtes onder het dak. Deze ruimtes zijn door middel van de daklijsten toegankelijk voor vieermuizen. De verblijfplaatsen bevinden zich in het gebouw van de Burgemeester Velthuijsenlaan 121 t/m 329 aan de oostgevel, westgevel en de kopgevel aan de zuidzijde. In de kopgevel aan de noordzijde van de Burgemeester Velthuijsenlaan 122 t/m 330 bevinden zich een paar- en winterverblijfplaats en een zomerverblijfplaats. Voorts bevindt zich in de kopgevel aan de oostzijde van de Burgemeester van Duyvendijklaan 2 t/m 120 een paar- en winterverblijfplaats. Als gevolg van de onderhouds- en isolatiewerkzaamheden gaan deze verblijfplaatsen verloren. Hierbij kan de gewone dwergvleermuis opzettelijk worden verstoord. Hiermee worden de verbodsbepalingen zoals genoemd in artikel 3.5, tweede en vierde lid, van de Wnb overtreden. Ruige dwergvleermuis De ruige dwergvleermuis is in het plangebied aangetroffen. Er zijn drie paar- en winterverblijven van individuele dieren aangetroffen. Al deze verblijven zijn in gebruik door individuele dieren. In alle gevallen 6/10

7 gaat het om verblijfplaatsen die aanwezig zijn in de spouwmuren of in ruimtes onder het dak. Deze ruimtes zijn via de daklijsten toegankelijk voor vieermuizen. In de kopgevel aan de noordzijde van de Burgemeester Velthuijsenlaan 121 t/m 329 bevindt zich een paar- en winterverblijfplaats. In het gebouw van de Burgemeester Velthuijsenlaan 122 t/m 330 bevinden zich een paar- en winterverblijfplaats in de kopgevel aan de zuidzijde en een in de kopgevel aan de noordzijde. Een paarverblijfplaats kan doorgaans ook functioneren als incidentele winterverblijfplaats gedurende milde winters. Als gevolg van de (sloop-) werkzaamheden gaat deze verblijfplaats verloren. Hierbij kan de gewone dwergvleermuis opzettelijk worden verstoord. Hiermee worden de verbodsbepalingen zoals genoemd in artikel 3.5, tweede en vierde lid, van de Wnb overtreden. Voorgestelde maatregelen Om negatieve effecten van de werkzaamheden op de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis tot een minimum te beperken, worden maatregelen getroffen zoals beschreven op bladzijde 19 tot en met 29 van het rapport 'Activiteitenplan Wnb-ontheffingsaanvraag Burgemeester van Duyvendijklaan en Burgemeester Velthuijsenlaan te Leidschendam' van 12 maart 2018 en aangevuld in de notitie 'Aanvullende informatie Burgemeester van Duyvendijklaan en Burgemeester Velthuijsenlaan te Leidschendam' van 22 juni 2018 en de notitie 'Tweede aanvulling Burgemeester van Duyvendijklaan en Burgemeester Velthuijsenlaan te Leidschendam' van 31 juli De verblijfplaatsen van de gewone dwergvleermuis aan de Burgemeester Velthuijsenlaan 122 t/m 330 en Burgemeester Velthuijsenlaan 121 t/m 329 worden jaarrond gebruikt. In dergelijke gevallen geeft het Kennisdocument gewone dwergvleermuis (BIJI2, 2017) de paarperiode (1 September tot en met 15 oktober) als minst ongunstige penode voor het uitvoeren van werkzaamheden. Om deze reden worden in de periode 1 September tot en met 15 oktober 'exclusion flaps' geplaatst, voorafgaand aan de start van de werkzaamheden in januari Er zijn voorafgaande aan het plaatsen van de 'exclusion flaps', binnen 200 meter van de oorspronkelijke verblijfplaatsen, tijdelijke alternatieven gerealiseerd ten zuiden en oosten van het plangebied. Voor de gewone dwergvleermuis zijn, voor 15 februan 2018, zeventien vieermuiskasten opgehangen aan de Burgemeester van Duijvendijklaan 1 t/m 259 en zeven vieermuiskasten aan de Burgemeester Kolfschotenlaan 5. Voor de ruige dwergvleermuis zijn twaalf tijdelijke vieermuiskasten opgehangen voor 15 mei, aan de oostzijde van Amstelhof 55 t/m 239. De tijdelijke vieermuiskasten zijn van het type VK-WS-03 (36 exemplaren). De kasten zijn opgehangen op bovengenoemde locaties met een vrije uitvliegruimte van minimaal dne meter onder de kast, vrij van bomen of struiken binnen anderhalve meter, buiten de invloedsfeer van kunstlicht en met een minimale onderiinge afstand van drie meter. In de nieuwe situatie zullen in totaal 38 (permanente) inbouw-vleermuiskasten, van het type 'IB VL 01' van Vivara of 'FE-145-G-Plus' van Hasselfeldt Naturschutz, worden gerealiseerd. Er worden drie inbouwkasten per trappenhuis en vier per kopgevel gerealiseerd, met uitzondering van de meest westelijke kopgevel van Burgemeester van Duyvendijklaan 2 t/m 120, waar drie permanente verblijfplaatsen worden gerealiseerd. Staat van instandhouding Gewone dwergvleermuis en ruige dwergvleermuis In de bebouwing binnen het plangebied zijn paar-, zomer- en individuele winterverblijfplaatsen van de gewone dwergvleermuis en paar- en individuele winterverblijfplaatsen van de ruige dwergvleermuis aanwezig. Als gevolg van de werkzaamheden gaan deze verblijfplaatsen verloren. Zoals beschreven onder 'voorgestelde maatregelen' zijn begin 2018 in de directe omgeving van het plangebied 24 tijdelijke vieermuiskasten opgehangen. Voor 15 mei 2018 zijn daar 12 kasten aan toegevoegd. De kasten bevinden zich buiten de invloedssfeer van het plangebied maar binnen een straal van 200 meter. Verwacht wordt dat met de werkzaamheden kan worden gestart in het eerste kwartaal van Hiermee worden de gewenningsperiode van zes maanden voor de gewone dwergvleermuis en dne maanden voor de ruige dwergvleermuis, zoals voorgeschreven door de betreffende kennisdocumenten 7/10

8 (BIJI 2, 2017), in acht genomen. Daarmee is het voldoende aannemelijk dat de gerealiseerde alternatieve (tijdelijke) verblijfplaatsen worden ontdekt door de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis. Het ongeschikt maken van de bestaande verblijfplaatsen zal plaatsvinden in de minst ongunstige periode. Door het plaatsen van tijdelijke alternatieven is het aannemelijk dat er te alien tijde voldoende uitwijkmogelijkheden zijn. De permanente kasten krijgen een vergelijkbare onentatie ten opzichte van de zon als in de huidige situatie, en bevinden zich binnen 100 meter van de bestaande verblijfplaatsen. Binnen de bebouwde kom van Leidschendam zijn stabiele populaties van de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis aanwezig. Voor de provincie Zuid-Holland zijn monitonngsgegevens beschikbaar van Stichting Zoogdierenwerkgroep Zuid-Holland (2000 t/m 2008). Hieruit blijkt dat de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis de meest voorkomende soorten zijn in de regio Den Haag. Uit detailinventarisaties in de omgeving van Den Haag uit 2012 is bekend dat zich, voor de gewone dwergveermuis, in de omgeving van het plangebied een netwerk van verblijfplaatsen bevindt. Binnen dit netwerk bevinden zich meerdere verblijfplaatsen waartussen verbuisd wordt. Paarverblijfplaatsen worden gebruikt door solitaire mannetjes van de gewone dwergvleermuis, die deze locaties en de omgeving daarvan als hun terntonum zien en verdedigen. Aangenomen kan worden dat de betrokken verblijfplaatsen in Leidschendam tot dezelfde populatie en hetzelfde (lokale en/of regionale) netwerk van verblijfplaatsen behoren. De vieermuizen in het plangebied maken deel uit van de metapopulatie binnen de bebouwde kom van Leidschendam. De werkzaamheden hebben alleen betrekking op individuen, en niet op de gehele populatie. De tijdelijke vieermuiskasten moeten functioneel zijn voor de penode waarvoor deze worden ingezet. Dit houdt in dat de kasten minimaal een keer per jaar gecontroleerd dienen te worden op de functie waarvoor deze zijn aangebracht. Indien blijkt dat de kasten niet meer functioneel zijn, bijvoorbeeld omdat de invliegopening niet meer bereikbaar is als gevolg van obstakels of omdat de kast zodanig vervuild is dat deze niet gebruikt wordt, dient ervoor gezorgd te worden dat de kast weer functioneel wordt. Wij hebben dit opgenomen in voorschrift 6. Als de permanente voorzieningen zijn aangebracht, is het in verband met de gewenningstijd, van belang dat de tijdelijke voorzieningen nog minimaal zes maanden blijven hangen. Indien blijkt dat de tijdelijke voorziening door de soort wordt gebruikt, mag deze alleen buiten de kwetsbare periode worden weggehaald. Dit hebben wij opgenomen in voorschrift 7. Ook de permanente voorzieningen moeten functioneel zijn. De controle en beoordeling hiervan dient in ieder geval te worden meegenomen met de penodieke onderhoudscontrole van het gebouw. Dit hebben wij in voorschrift 8 opgenomen. Omdat het plangebied foerageergebied vormt voor de betrokken vieermuissoorten dient tijdens de uitvoenng van de werkzaamheden verstonng door verlichting zoveel mogelijk voorkomen te worden. Bouwverlichting dient dan ook tussen een half uur voor zonsondergang en een half uur na zonsopgang uitgeschakeld te zijn. Dit hebben wij opgenomen onder voorschrift 9. Van belang is dat vieermuiskasten worden aangemeld bij Op deze wijze komt er meer inzicht waar kasten zijn geplaatst. Dit hebben wij in voorschrift 10 opgenomen. Omdat op korte afstand van de huidige verblijfplaats voldoende alternatieve (tijdelijke en permanente) verblijfplaatsen worden gerealiseerd en rekening wordt gehouden met de gewenningsperiode en de kwetsbare periode van de gewone dwergvleermuis en ruige dwergvleermuis, is het aannemelijk dat de soorten in de omgeving aanwezig blijven. Op grond van vorenstaande zijn wij van mening dat de 8/10

9 maatregelen, met inachtneming van de voorschriften, voldoende zijn om er voor te zorgen dat de staat van instandhouding niet in het geding komt. Ecologisch werkprotocol De start van de werkzaamheden dient gemeld te worden bij de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid. De werkzaamheden en de wijze waarop de maatregelen worden uitgevoerd dienen in een ecologisch werkprotocol te worden opgenomen. Dit protocol dient bij het melden van de start van de werkzaamheden meegestuurd te worden. Voorts dient het protocol op de locatie aanwezig te zijn. Hierdoor weten ook de uitvoerders op welke wijze de werkzaamheden zorgvuldig moeten worden uitgevoerd. Wij hebben dit in de voorschriften 1, 2 en 3 vastgelegd. Belangenonderbouwing De ontheffing is aangevraagd op grond van het belang van 'de volksgezondheid, de openbare veiligheid of andere dwingende redenen van groot openbaar belang, met inbegrip van redenen van sociale of economische aard en met inbegrip van voor het milieu wezenlljke gunstige effecten'. De woningen verkeren door de leeftijd van het complex momenteel in slechte staat. Uit inspecties door de initlatiefnemer blijkt dat de woningen in het complex kampen met vochtproblemen. Vocht bevordert de ontwikkeling van schimmels, bactenen en huismijt, wat schadelijk is voor de gezondheid van bewoners. Door de verbouw zullen de woningen in betere staat verkeren en beter getsoleerd en geventileerd zijn. Door isolatie van woningen en het verbeteren van de ventilatie kunnen enerzijds de energielasten sterk verlaagd worden en anderzijds het comfort en het binnenmilieu verbeterd worden. Het verbeteren van het binnenmilieu van woningen was een van de speerpunten uit de Nationale aanpak Milieu en Gezondheid van de overheid (Planbureau voor de Leefomgeving, 2010). Hoewel Nationale aanpak Milieu en Gezondheid inmiddels is afgerond, zijn de speerpunten nog steeds actueel. De overheid rekent er op dat betrokken partijen hun acties voortzetten (Ministene van I & M, 2013). De gemeente Leidschendam-Voorburg heeft zichzelf in de duurzaamheidsagenda een aantal doelen gesteld met betrekking tot energiebesparing, afval en G02-uitstoot: een gezond woon- en leefklimaat voor inwoners en 20% C02-reductie en 20% energiebespanng in In 2050 wil de gemeente klimaatneutraal zijn (Gemeente Leidschendam-Voorburg, 2016). De gemeente ziet zichzelf als een belangrijke speler in het behalen van de doelen, maar legt een deel van de verantwoordelijkheid ook nadrukkelijk bij bedrijven en ondernemers neer. Met de renovatie van de woningen aan de Burgemeester van Duyvendijklaan en Burgemeester Velthuijsenlaan draagt de initlatiefnemer, een woningcorporatie, bij aan een verbetenng van het woonklimaat binnen de gemeente. Na de werkzaamheden zullen de woningen energiezuiniger zijn dan de bestaande woningen. Dit draagt bij aan de reductie van de C02-uitstoot en het realiseren van een energiebesparing. Tevens is in de woningen asbest vastgesteld en zijn in ongeveer 110 woningen open verbrandingstoestellen aanwezig. Van asbest is bekend dat vrijkomende losse vezels bij inademing een nsico voor de gezondheid kunnen opieveren. Het gebruik van verouderde open verbrandingstoestellen brengt het risico op koolmonoxidevergiftiging met zich mee. Verder verkeert de gevelconstructie in slechte staat. Door oxidatie van de wapening ontstaan scheuren in het beton. Hierdoor kunnen delen van de gevel loslaten en naar beneden vallen. Door de slechte staat van de woningen, asbest, open verbrandingstoestellen en de vochtproblematiek vormen de woningen een gevaar voor de veiligheid en gezondheid van de bewoners en voor de directe omgeving. De gebouwen vormen door deze problemen een gevaar voor de openbare veiligheid en volksgezondheid. Bovendien kan het verergeren als het onderhoud langer uitgesteld wordt. Gelet op het voorgaande zijn wij van oordeel dat het belang van 'de volksgezondheid, de openbare veiligheid of andere dwingende redenen van groot openbaar belang, met inbegnp van redenen van sociale of economische aard en met inbegrip van voor het milieu wezenlljke gunstige effecten' voldoende 9/10

10 onderbouwd is om de effecten op de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis die als gevolg van de uitvoering van de activiteit zullen optreden, te rechtvaardigen. Geen andere bevredigende opiossing Het project ziet op het verbeteren van bestaande woningen. Een alternatieve locatie is niet mogelijk omdat de werkzaamheden locatie gebonden zijn. Er zijn voor dit project dne verschillende uitvoeringen overwogen. Nietsdoen, het isoleren van de spouwmuur en het van buitenaf isoleren. Door niet te isoleren gaan geen verblijfplaatsen van vieermuizen verloren. Hierbij worden echter ook de dnngende problemen niet opgelost. Nietsdoen zou alleen een optie zijn als het gebouw binnen enige tijd gesloopt zou worden. De initlatiefnemer heeft de constructie beoordeeld. Deze kan nog minimaal 25 jaar mee. Sloop en nieuwbouw van het huidige complex is dan ook niet aan de orde. Onderhoud uitvoeren aan het complex is dan ook de enige manier om de bestaande problemen op te lossen. Er is overwogen het gebouw volledig in te pakken en isolatie aan de buitenkant aan te brengen. Tijdens het opbouwen van een isolerende schil rond het gebouw gaan de aanwezige verblijfplaatsen van vieermuizen verloren. Hiervoor zouden net als in de huidige situatie vervangende verblijfplaatsen kunnen worden ingebouwd. Het opbouwen van een nieuwe schil rond het gebouw neemt echter meer tijd in beslag dan het vullen van de spouwmuur. Door de langere doorlooptijd van het project is de verstonng langer op de locatie aanwezig, wat ongunstiger is voor gewone dwergvleermuis en ruige dwergvleermuis. Het vullen van de spouwmuur heeft zoals gezegd een kortere doorlooptijd dan het opbouwen van een nieuwe schil. Bovendien kunnen tijdens de werkzaamheden op relatief eenvoudige wijze kasten in de gevel worden ingebouwd. Het vullen van de spouwmuur met isolatie is hiermee het meest bevredigende alternatief voor de gewone dwergvleermuis en ruige dwergvleermuis. Door de permante vieermuiskasten in te bouwen binnen in de kopgevels en trappenhuizen binnen 100 meter van de huidige verblijfplaatsen, is bovendien voor een gunstige locatie van de kasten gekozen, wat de kans ingebruikname vergroot. Er is ten aanzien van de werkwijze geen aanpak die gunstiger uitpakt voor de aanwezige (verblijfplaatsen van) vieermuizen. Door de gekozen wijze en penode van uitvoenng, wordt schade aan de gewone dwergvleermuis en de ruige dwergvleermuis zoveel mogelijk voorkomen. Er is voldoende aangetoond dat er geen andere bevredigende opiossing is. Samenhangende besluiten Er kunnen nog andere bepalingen van kracht zijn, op grond waarvan vergunningen, toestemmingen, ontheffingen of meldingen benodigd zijn om de gevraagde activiteit te kunnen uitvoeren. Hiervoor is de gemeente Leidschendam-Voorburg bevoegd gezag. Conclusie Op grond van het vorenstaande kan de gevraagde ontheffing op grond van artikel 3.8, eerste lid, van de Wnb worden verleend. 10/10