De Nederlandse Gedragscode Wetenschappelijke Integriteit en Ethische Toetsing

Transcriptie

1 De Nederlandse Gedragscode Wetenschappelijke Integriteit en Ethische Toetsing Uitwerking zorgplichten hogescholen Nederlandse Gedragscode Wetenschappelijke Integriteit Peter Peeters (Fontys) met dank aan Adelheid Feryn (HvA), Ewout Crijnen (HL), NGWI en Ethische Toetsing Hogescholen 1

2 Principes en Zorgplichten integer onderzoek Principes Eerlijkheid Zorgvuldigheid Transparantie Onafhankelijkheid Verantwoordelijkheid Zorgplichten instelling Training en supervisie Onderzoekscultuur Databeheer Openbaarmaking en verspreiding Ethische normstelling en procedures NGWI en Ethische Toetsing Hogescholen 2

3 Normen voor goede onderzoekspraktijken Algemeen geldende normen voor de onderzoeker/ onderzoeksleider Én geldig in alle onderzoeksfasen een open en inclusieve cultuur. Laat elk handelen dat aanzet tot het niet naleven van de normen. belemmer het werk van andere onderzoekers niet Stel niet-naleven aan de orde als daarvoor voldoende aanleiding is. Uit geen onjuiste beschuldiging van een schending Maak geen oneigenlijk gebruik van onderzoeksfondsen Ontwerp Uitvoering Verslaglegging Beoordeling en peerreview Communicatie NGWI en Ethische Toetsing Hogescholen 3

4 Goede onderzoekspraktijken met / van studenten Preambule NGWI: Aan onderzoekers, onderzoekers in opleiding en studenten biedt de NGWI een educatief en normatief kader dat studenten geacht worden te internaliseren en leidend te laten zijn bij hun onderzoeksactiviteiten. Uitsluitend de onderzoekers of projectleiders in wier opdracht of onder wier verantwoordelijkheid zij werken, zijn op het niet-naleven van de normen uit deze code aanspreekbaar. onderzoek van studenten valt binnen de normatieve kaders van NGWI. Maar zolang dat onderzoek slechts binnen een educatieve context verricht wordt en niet resulteert in publicaties anders dan een openbaar gemaakte scriptie, kan niet-naleven van de normen uit deze code niet leiden tot een klachtprocedure of het opleggen van sancties als bedoeld in paragraaf 5.3 Het werk van studenten valt wel onder andere regelingen, zoals de Onderwijs- en Examenregeling (OER) van hun opleiding NGWI en Ethische Toetsing Hogescholen 4

5 Ethische toetsing volgens NGWI Zorg waar nodig voor ethische toetsing, bijvoorbeeld door één of meer ethische commissies op te richten en deze adequaat te ondersteunen. Die commissies kunnen onderzoekers al dan niet bindend adviseren over zaken als inzet van en omgang met patiënten, proefpersonen en proefdieren, mogelijke risico s van het openbaar maken van data, gebruik van menselijke weefsels, risico s voor het milieu of voor cultureel erfgoed, en mogelijke belangenconflicten. (Nederlandse Gedragscode Wetenschappelijke Integriteit, oktober 2018) NGWI en Ethische Toetsing Hogescholen 5

6 Dat betekent dat ethisch verantwoord onderzoek : Verantwoordelijkheid is van de individuele onderzoeker en/of de begeleider Er een inspanningsverplichting is van de individuele onderzoeker en of de begeleider Dan is er principieel geen onderscheid tussen professionele onderzoeker of studentonderzoeker. Ethische toetsing onmiskenbaar element kwaliteitsborging onderzoek NGWI en Ethische Toetsing Hogescholen 6

7 Mogelijkheden voor ethische toetsing Vooraf: Al het onderzoek, dat gebonden is aan de Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (WMO) is uitgezonderd. Dit onderzoek moet worden beoordeeld door een METC. Instelling bepaalt wat nodig is Wat zijn dan de mogelijkheden voor ethische toetsing (zorgplicht): Ethische commissie per hogeschool / domein / faculteit Expliciete (ethische) peerreview Ethische commissie van meerdere hogescholen NGWI en Ethische Toetsing Hogescholen 7

8 De ethische commissie Opdracht Advies aan onderzoekers Gevraagd en ongevraagd advies ethische toetsing als kwaliteitsaspect Bijdrage aan ethisch bewustzijn Actief uitdragen en delen van kennis omtrent ethische vraagstukken Samenstelling: Onafhankelijke voorzitter met ethische deskundigheid Ambtelijk secretaris Juridisch deskundig lid Helder reglement NGWI en Ethische Toetsing Hogescholen 8

9 Tenslotte over implementatie NGWI Advies te investeren in deskundigheidsbevordering en kennisdeling tussen hogescholen (o.a. jaarcongres en symposia, studiedagen) Ethische toetsing als kwaliteitsaspect meenemen bij (externe) evaluaties onderwijs en onderzoek (BKO standaard 3) En vragen over implementatie: Biedt de NGWI voldoende houvast om te komen tot goede onderzoekspraktijken? Wat zou bij implementatie in de hogeschool benadrukt/zeker besproken moeten worden? Hoe de opvolging van de vaststelling van de handreiking en volgen van de implementatie? NGWI en Ethische Toetsing Hogescholen 9