Verkondiging bij Johannes 10: mei 2019, vierde zondag van Pasen ds. Dick Snijders

Transcriptie

1 Verkondiging bij Johannes 10: mei 2019, vierde zondag van Pasen ds. Dick Snijders Gemeente van Christus, Nadat Jezus aan zijn leerlingen heeft uitgelegd wat een goede herder is en wat een slechte herder is, zegt Jezus van zichzelf dat hij dé goede herder is. Alle anderen zijn dieven en rovers. We komen door Jezus tot onze bestemming. De God van Israël en zijn zoon Jezus Christus laten mij zien wie ik ben, waar ik vandaan kom, waar ik heenga en hoe ik leven moet. Het christelijk geloof is mijn levensoriëntatie en ik geloof in de zin ervan voor mijzelf en voor anderen en ik geloof ook dat het u en mij gelukkig kan maken. Maar toch, deze tekst kan ook schril klinken, als we kijken naar het trieste levenslot van heel veel mensen, ook van christelijke mensen die Jezus belijden als hun herder. Wat betekent het dat Jezus zegt dat Hij de goede herder is? We kunnen denken aan de kwaliteiten zoals we die in het Bijbelboek Het Bijbelboek Spreuken is een boek vol verzamelde wijsheid, opgeschreven door schrijvers. Schrijvers kon je voornamelijk aan het koninklijke hof en rond de tempel vinden. Deze teksten zijn opgeschreven voor mensen die konden lezen of konden laten voorlezen en ook die mensen vond je in die tijd aan het koninklijke hof en rond de tempel. Het hof en de tempel is de plaats van wereldlijke en geestelijke leiders. We kunnen de spreuken in het Bijbelboek Spreuken daarom zien als richtlijnen voor mensen die verantwoordelijkheid dragen, voor mensen met een voorbeeldfunctie. Twee voorbeelden hebben we er voor vandaag uitgelicht; het voorbeeld van een herder en het voorbeeld van een sterke vrouw. Zoals een herder zorg moet dragen voor zijn kudde, omdat hij zijn levensonderhoud ontleent aan zijn kudde, zo moet een leider van het volk voor zijn mensen zorgen.

2 Zoals die vrouw voor haar gezin zorgt, zo moet de koning of wie het dan ook voor het zeggen heeft voor het volk zorgen. Het is wel aardig om dat vandaag op moederdag te lezen. In mijn optiek is het geen tekst waar vrouwen in het algemeen of moeders in het bijzonder zich aan zullen spiegelen. Het is ook niet bedoeld als een tekst op grond waarvan een man zijn vrouw kiest. Het is een beeld, een vrouwelijk voorbeeld, een geïdealiseerd beeld, voor goed koningschap. Een maatstaf voor het geloof en de daden van onszelf en anderen. Dieven en rovers verschaffen zich met geweld toegang, vallen aan, drijven uiteen, verscheuren, doden. Zij zaaien dood en verderf. Als zij al hun eigen leven geven, is dat niet omwille van de anderen, maar omdat ze denken er zelf beter van te worden door een bijzonder plekje in de hemel te verdienen. We zien dat terug in allerlei vormen van terroristische activiteiten. Onder de vlag van het goede vindt het kwade zijn weg. Er zijn ook andere dieven en rovers. We hoeven niet alleen te denken aan religieuze fanatici; ook de economie vraagt offers. In het streven naar zoveel mogelijk rendement worden mensen geëxploiteerd, leefomgevingen vernietigd, de aarde uitgeput. De herders eten het vet, kleden zich met de wol, slachten het vetgemeste dier, in plaats van dat zij de schapen weiden, het zwakke dier versterken, het zieke dier genezen, het gewonde verbinden, het verdwaalde terugbrengen en het verlorene zoeken. En zijn het geen dieven en rovers, dan zijn er nog de huurlingen. De huurling exploiteert de schapen niet, hij zuigt de kudde niet uit, is geen profiteur. Het probleem met de huurling is dat hij zich niet verbindt. De huurling is niet één met de kudde. Hij distantieert zich. Het zal hem de kop niet kosten. 2

3 Wanneer er gevaar dreigt vlucht hij weg, redt hij zijn eigen hachje ongeacht wat er met de schapen gebeurt. Je kunt niet van hem op aan. Er wordt te veel genomen, te weinig gegeven. Dat kan niet goed gaan in de verhouding tussen een herder en zijn kudde. Dat kan niet goed gaan in de verhouding tussen mensen onderling, tussen arme en rijke bevolkingsgroepen. Dat kan niet goed gaan in de verhouding tussen de mens en zijn aarde. Een goede herder investeert in het welzijn van zijn dieren. Een goed mens zet zich in voor het geluk van andere mensen. Een goed regeerder ziet over zijn eigen grenzen heen. Een goede fabrikant let ook op duurzaamheid. Niemand kan het beeld van de goede herder voor iedereen waar maken. Niet in de samenleving, niet in de kerk. Er zijn wel momenten dat het dichtbij komt; dat het warm en veilig aanvoelt. Maar er zijn ook altijd weer incidenten die een aanslag doen op wat onbezorgd en goed leek. En soms zijn er zoveel incidenten dat het eerder structureel is. Als een leeuw aan de ene kant wordt weggejaagd, is een wolf aan de andere zijde snel binnengedrongen. We zijn niet in staat om als een beschermende muur om een ander heen te staan. Het is een te zware last om te claimen dat je een herder bent. Een te zware last voor een prins of koning, president of minister, burgemeester of raadslid, Een te zware last voor een vrijwilliger in de kerk, een bestuurder of wie dan ook. Het is al heel wat als we tegen elkaar zeggen: Als het nodig is, wil ik er voor jou zijn en dan nog komt het vaak genoeg voor dat we het wel willen, maar niet kunnen. We kunnen wel in fragmenten het beeld van de herder verwezenlijken. 3

4 Zorg voor elkaar betekent dat we ons bekommeren om alles wat nodig is om ten volle het leven te leven: licht, water, arbeid, rechtvaardig loon, gezondheidszorg, transport en communicatie, huisvesting. Zorg voor elkaar betekent ook dat we elkaar wijzen op de goede herder die ons allen voorgaat, Christus, de herder die de zwakke versterkt, de zieke geneest, de verjaagde terughaalt, de verdwaalde zoekt. Wat betekent het voor ons dat Jezus zegt dat hij de goede herder is? Wat betekent het als wij zelf Jezus ónze goede herder noemen? Hoe kijken we dan naar hem? Hoe kijken we dan naar onszelf? Zijn we volgzame hulpeloze types zoals schapen dat in wezen zijn? En kan Jezus ons als de goede herder behoeden tegen alle kwaad? Of steken we anders in elkaar niet zo volgzaam, niet zo hulpeloos? En wat is dan het kwaad dat ons belaagt? Komt het van buiten? Komt het van binnen? Jezus zegt ook: Ik ben de deur. Waartoe krijgen we door Hem toegang? Wat sluit Hij buiten? Als wij Hem navolgen, waartoe geven wij toegang? En wat sluiten wij buiten? Wat laten wij bij onszelf binnen? Wat gaat er van ons uit? Ook heeft Jezus ons een voorbeeld gegeven in hoe wij moeten zorgdragen voor elkaar, voor wie ons ter harte moeten gaan en voor wat ons ter harte moet gaan. In ons aardse leven hebben we een taak. Vaak genoeg voelen we ons als verdwaalde zielen, onderworpen aan de kwetsbaarheid, aan gevaar. Christus is gekomen om ons op te zoeken en ons te wijzen op onze oorsprong. Ik geef ze eeuwig leven, zegt Jezus. Eeuwig leven is de zekerheid van de verbondenheid met God die er was, die er is en die komt. Ook al is ons leven op aarde tijdelijk, het zal niet verloren gaan. 4

5 We blijven geborgen in, gedragen door, de hand van God. Eeuwig leven omvat ons tijdelijke leven op een manier die we niet kunnen bevatten. We komen erdoor in contact met God, en met Jezus, die één is met God, ook al begrijpen we niet hoe. Ons leven staat in een groter verband, het dient ergens toe. Jezus zegt: Jij hoort erbij. Onze oorsprong ligt in God; in Hem ligt onze bestemming. Christus is de goede herder die ons voorgaat op de weg, die werkt in ons hart en die ons veilig thuisbrengt. - Amen 5