GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2002 REAL SOFTWARE ============= GOTO INHOUD =============

Transcriptie

1 GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2002 REAL SOFTWARE ============= GOTO INHOUD =============

2

3 FINANCIEEL JAARVERSLAG VAN DE REAL SOFTWARE GROUP INHOUD 1. Balans Resultatenrekening Cash Flow Statement Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening I. Lijst van de geconsolideerde ondernemingen en van de ondernemingen waarop de vermogensmutatie wordt toegepast II. Lijst van de niet opgenomen exclusieve en gemeenschappelijke dochterondernemingen en van de geassocieerde ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode niet wordt toegepast III. Ondernemingen die noch dochterondernemingen noch geassocieerde ondernemingen zijn IV. Consortium A. Consolidatiecriteria A.1. De integrale consolidatiemethode A.2. De evenredige consolidatiemethode A.3. De vermogensmutatiemethode B. Wijzigingen in de consolidatiekring B.1. Fusie B.2. Verwijderingen uit de consolidatiekring B.2.1 Verwijderingen uit de consolidatiekring vanaf 1 januari B.2.2 Verwijderingen uit de consolidatiekring vanaf 1 oktober B.2.3 Impact op de geconsolideerde resultaten van het vorige boekjaar en op de geconsolideerde resultaten van het boekjaar van de ondernemingen die in 2002 uit de consolidatiekring werden verwijderd B.3. Verhogingen van participaties B.3.1 Bij ondernemingen opgenomen in de consolidatiekring volgens de integrale consolidatiemethode B.3.2 Bij ondernemingen opgenomen in de consolidatiekring volgens de evenredige consolidatiemethode B.3.3 Bij ondernemingen opgenomen in de consolidatiekring volgens de vermogensmutatiemethode 19 B.4. Naamswijzigingen VI. Waarderingsregels en methodes voor de berekening van de fiscale latenties A. Algemene waarderingsgrondslag B. Waarderingsregels B.1. Oprichtingskosten B.2. Immateriële vaste activa B.3. Consolidatieverschillen B.4. Materiële vaste activa B.5. Financiële vaste activa B.6. Vorderingen op meer dan 1 jaar B.7. Voorraden & bestellingen in uitvoering B.8. Vorderingen op ten hoogste 1 jaar B.9. Geldbeleggingen en liquide middelen B.10. Overlopende rekeningen B.11. Belastingen B.12. Pensioenen B.13. Voorzieningen voor risico s en kosten B.14. Schulden B.15. Herstructureringskosten B.16. Resultaatbepaling B.17. Omrekening van verrichtingen in vreemde valuta

4 VII. Staat van de oprichtingskosten VIII. Staat van de immateriële vaste activa IX. Staat van de materiële vaste activa X. Staat van de financiële vaste activa XI Staat van de geconsolideerde reserves XII. Staat van de consolidatieverschillen en de verschillen na toepassing van de vermogensmutatiemethode XIII. Staat van de schulden A. Uitsplitsing van de schulden met een oorspronkelijke looptijd van meer dan een jaar, naargelang hun resterende looptijd B. Schulden (of gedeelte van de schulden) gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op de activa van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen XIV. Resultaten XV. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen XVI. Betrekkingen met verbonden ondernemingen en met ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat en die niet in de consolidatie zijn opgenomen XVII. Financiële betrekkingen met bestuurders en zaakvoerders van de consoliderende onderneming XVIII. Aandelen van de consoliderende onderneming in het bezit van de geconsolideerde ondernemingen XIX. Belangrijke gebeurtenissen XX. Aanvullende informatie A. Schuldkwijtschelding en retour à meilleure fortune B. Bijkomende verplichtingen en andere door de vennootschap gestelde zekerheden B.1. Full Speed Systems (AG) B.2. Xenia B.3. Real Solutions B.4. Airial Conseil B.5. Oriam B.6. Real Project C. Geschillen D. Goodwill Verslag van de commissaris over de geconsolideerde jaarrekening afgesloten op 31 december 2002 gericht tot de algemene vergadering van aandeelhouders van de vennootschap Real Software N.V Schematisch overzicht van de structuur van de Real Software Groep

5

6 1. BALANS A C T I V A (in duizenden euro s) VASTE ACTIVA I. Oprichtingskosten II. Immateriële vaste activa III. Consolidatieverschillen IV. Materiële vaste activa A. Terreinen en gebouwen B. Installaties, machines en uitrusting C. Meubilair en rollend materieel D. Leasing en soortgelijke rechten E. Overige materiële vaste activa F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen V. Financiële vaste activa A. Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast Deelnemingen Vorderingen B. Andere ondernemingen Aandelen Vorderingen VLOTTENDE ACTIVA VI. Vorderingen op meer dan één jaar A. Handelsvorderingen B. Overige vorderingen VII. Voorraden en bestellingen in uitvoering A. Voorraden Grond en hulpstoffen Gereed product Handelsgoederen B. Bestellingen in uitvoering VIII. Vorderingen op ten hoogste één jaar A. Handelsvorderingen B. Overige vorderingen IX. Geldbeleggingen B. Overige beleggingen X. Liquide Middelen XI. Overlopende rekeningen TOTAAL DER ACTIVA

7 P A S S I V A (in duizenden euro s) EIGEN VERMOGEN I. Kapitaal A. Geplaatst kapitaal II. Uitgiftepremies III. Herwaarderingsmeerwaarden IV. Geconsolideerde Reserves V. Consolidatie verschillen V.bis Geïmputeerde positieve consolidatieverschillen VI. Omrekeningsverschillen VII. Kapitaalssubsidies BELANGEN VAN DERDEN VIII. Belangen van derden VOORZIENINGEN, UITGESTELDE BELASTINGEN EN BELASTINGLATENTIES IX. A. Voorzieningen voor risico s en kosten Pensioenen en soortgelijke verplichtingen Belastingen Overige risico s en kosten B. Uitgestelde belastingen en belastinglatenties SCHULDEN X. Schulden op meer dan één jaar A. Financiële schulden Achtergestelde leningen en Automatisch Converteerbare Obligaties Leasingschulden en soortgelijke schulden Kredietinstellingen Overige leningen B. Handelsschulden Leveranciers C. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen D. Overige schulden XI. Schulden op ten hoogste één jaar A. Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen B. Financiële schulden Kredietinstellingen Overige leningen C. Handelsschulden Leveranciers D. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen E. Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten Belastingen Bezoldigingen en sociale lasten F. Overige schulden XII. Overlopende rekeningen TOTAAL DER PASSIVA

8 2. RESULTATENREKENING (Bedrijfsresultaten naar hun aard) (in duizenden euro s) I. Bedrijfsopbrengsten A. Omzet B. Wijziging in de voorraad goederen in bewerking en gereed product en in de bestellingen in uitvoering C. Geproduceerde vaste activa D. Andere bedrijfsopbrengsten II. Bedrijfskosten A. Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen Inkopen Wijziging in de voorraad (toename-, afname+) B. Diensten en diverse goederen C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen D. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa E. Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen (toevoegingen +, terugnemingen -) F. Voorzieningen voor risico s en kosten (toevoeging +, bestedingen en terugnemingen -) G. Andere bedrijfskosten III. Bedrijfswinst IV. Financiële opbrengsten A. Opbrengsten uit financiële vaste activa B. Opbrengsten uit vlottende activa C. Andere financiële opbrengsten V. Financiële kosten A. Kosten van schulden B. Afschrijvingen op consolidatieverschillen C. Waardeverminderingen op andere vlottende activa dan II.E (toevoegingen +, terugnemingen -) D. Andere financiële kosten VI. Winst uit gewone bedrijfsvoering voor belasting Verlies uit gewone bedrijfsvoering voor belasting

9 RESULTATENREKENING (Bedrijfsresultaten naar hun aard) Vervolg (in duizenden euro s) VII. Uitzonderlijke opbrengsten A. Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa C. Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa 178 D. Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico s en kosten E. Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa F. Andere uitzonderlijke opbrengsten VIII Uitzonderlijke kosten A. Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa B. Uitzonderlijke afschrijvingen op positieve consolidatieverschillen C. Waardeverminderingen op financiële vaste activa D. Voorzieningen voor uitzonderlijke risico s en kosten (toevoegingen +, bestedingen -) E. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa F. Andere uitzonderlijke kosten G. Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten IX. Winst van het boekjaar voor belasting A. Onttrekking aan de uitgestelde belastingen en de belastinglatenties B. Overboeking naar de uitgestelde belastingen en de belastinglatenties X. Belastingen op het resultaat A. Belastingen B. Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen XI. Winst / verlies van de geconsolideerde ondernemingen XII. Aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast A. Winstresultaten (+) B. Verliesresultaten (-) XIII. Geconsolideerde winst / verlies XIV. Aandeel van derden in het resultaat XV. Aandeel van de groep in het resultaat

10 3. CASH FLOW STATEMENT (in miljoenen euro s) Resultaat van de groep -76,4-10,2-289,3 Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële 2,7 3,1 6,5 vaste activa Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële 0,0 0,0 0,0 vaste activa Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste 0,0 0,1 3,1 activa Waardeverminderingen op voorraden,bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen -3,9 1,0 11,5 (toevoeging +, terugneming -) Voorzieningen voor risico's en kosten ( toevoeging +, bestedingen en terugnemingen -) -0,2 0,6-6,3 Afschrijvingen op consolidatieverschillen 9,7 7,9 12,3 Terugneming van afschrijvingen op consolidatieverschillen 0,0 0,0 0,0 Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten -0,7-2,7 0,0 Voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten (toevoegingen +; bestedingen -) 4,4-1,8 11,7 Niet kaskosten m.b.t. belastingen -0,6-1,2 0,0 Uitzonderlijke afschrijvingen op consolidatieverschillen 53,8 14,7 211,5 Terugneming van waardeverminderingen op financiëel vaste activa -0,2 0,0 0,0 Uitzonderlijke waardevermindering op financiële vaste activa 0,5 21,7 0,2 Subtotaal niet-kas kosten 65,5 43,5 250,4 Netto cash flow -10,8 33,3-38,9 Kasstroom uit de bedrijfsactiviteit : Mutaties in de schulden op minder dan 1 jaar (excl. fin. sch.) -10,0-4,3 3,9 Mutatie in toe te rekenen kosten en over te dragen opbrengsten -9,2-0,8 3,8 Mutatie in vorderingen op minder dan 1 jaar -0,3 13,4 21,7 Mutatie in toe te rekenen opbrengsten en over te dragen kosten -0,1 1,0 1,3 Mutatie in vorderingen op meer dan 1 jaar 2,4 1,2 2,0 Vorderingen op VSA 0,0-21,7 0,0 Mutatie in voorraden -0,3 8,1-1,7 Subtotaal wijziging in werkkapitaal -17,5-3,1 30,9 NETTO KASSTROOM UIT DE BEDRIJFSACTIVITEIT -28,3 30,2-8,0 Kasstroom uit de investeringsactiviteit Mutatie in consolidatie goodwill -2,4-54,8-195,2 Mutatie in (geimputeerde) positieve consolidatieverschillen 0,0 0,0 94,9 Mutatie in investeringen en buitengebruikstellingen van materiële en immateriële vaste -1,8 0,4-7,1 activa Mutatie in financiële vaste activa -0,6 1,1 0,8 NETTO KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN -4,8-53,4-106,6 Kasstroom uit financieringsactiviteiten Uitgekeerde dividenden 0,0 0,0 0,0 Mutaties in belang van derden -1,0-7,6-2,9 Mutaties in financiële schulden 3,4-97,3 56,4 Middelen uit langetermijn schulden en ACO's 9,1 86,3-20,2 Middelen uit de uitgifte van aandelen en conversie van ACO s 12,1 50,9 71,6 NETTO KASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN 23,6 32,3 104,8 Omrekeningsverschillen, wijziging consolidatiekring, en overige 0,0-4,4 2,9 Netto stijging/(daling) van liquide en soortgelijke middelen -9,6 4,7-6,9 Liquide en soortgelijke middelen bij aanvang van de boekperiode 19,1 14,4 20,7 Liquide en soortgelijke middelen op het einde van de boekperiode 9,5 19,1 14,4 10

11 Uit de cash flow statement blijkt dat de liquide en soortgelijke middelen in het boekjaar 2002 afnamen met 9,6 miljoen euro. Deze evolutie is voornamelijk te wijten aan betalingen aan voormalige minderheidsaandeelhouders. De hoge niet-kas kosten zijn voornamelijk te wijten aan de uitzonderijke afschrijving op de goodwill (impairment), gewone goodwill afschrijvingen en bijkomende voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten, enigszins gecompenseerd door de reclassificatie van de waardevermindering op dubieuze vorderingen naar "op te stellen creditnota's". De wijziging in het werkkapitaal heeft betrekking op de schuld aan de voormalige minderheidsaandeelhouders van Airial (zie ook toelichting XX) die gedeeltelijk betaald werd, en gedeeltelijk verschoven is naar langetermijn schulden. Daarnaast is er een toename van de niet-financiële schulden op minder dan 1 jaar door het vervallen van een gedeelte van de niet-financiële langetermijn schulden, en is er een gevoelige vermindering in toe te rekenen kosten en over te dragen opbrengsten in vergelijking met het vorige boekjaar. Er werden eveneens middelen aangewend om de investering in een hoger deelnemingsprecentage in Real Solutions en Real Project te financieren. De middelen uit financieringsactiviteiten nemen voornamelijk toe ten gevolge van verdere inbreng van de schuld aan de voormalige aandeelhouders van Real Solutions in het kapitaal. De toename in middelen uit langetermijn schulden is grotendeels te wijten aan de verschuiving van korte naar langetermijn schuld met betrekking tot Airial zoals reeds hoger vermeld. De mutaties in financiële schulden omvatten enerzijds een terugbetaling van kortetermijnkredieten, en anderzijds een toename door het vervallen van een gedeelte van de langetermijn financiële schuld. De investeringen in financiële en materiële vaste activa voor de boekjaren 2002, 2001 en 2000 kunnen als volgt worden samengevat : (in duizenden euro s) Investeringen in materiële vaste activa Terreinen en gebouwen Installaties, machines en uitrusting Meubilair en rollend materieel Leasing en soortgelijke rechten Overige materiële vaste activa Activa in aanbouw en vooruitbetalingen 0 Totaal

12 4. TOELICHTING BIJ DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING I. Lijst van de geconsolideerde ondernemingen en van de ondernemingen waarop de vermogensmutatie wordt toegepast NAAM, volledig adres van de ZETEL en zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft het B.T.W.-of NATIONAAL NUMMER Airial Conseil SA 3, rue Bellini F Puteaux Cedex Frankrijk Eco2B NV Molenhuizen Tessenderlo België Full Speed Systems AG Leopoldstrasse Sursee Switzerland Full Speed Systems GmbH Maichinger Strasse 20 DE Sindelfingen Full Speed Systems NV Prins Boudewijnlaan Kontich België ICT Automotive Products & Services BV in oprichting In de Cramer RS Heerlen Nederland Océ Real Business Solutions BV Sint Urbanusweg CA VENLO Nederland Oriam Corporation Corp. One International Place Boston, MA Verenigde Staten van Amerika Oriam Diffusion SARL 8, Parvis de Saint-Maur Saint-Maur Cedex Frankrijk Toegepaste methode I = Integrale cons. E = Evenredige cons. V = Vermogensmutatiemeth. Gehouden deel van het kapitaal door geconsolideerde ondernemingen en tussenpersonen % I 99,99 V 50 I 100 I 70 I 100 Wijziging in het percentage van het gehouden kapitaal (t.o.v. het vorige boekjaar) E E 50 I I Oriam SA bezit 100% van de aandelen van Oriam Corporation; vermits Real Software NV 50% van Oriam SA bezit, is het belangenpercentage van Real Software NV in Oriam Corporation 50%. Real Software bezit rechstreeks 40% van de aandelen van Oriam Diffusion, en Oriam SA bezit 20% van de aandelen van Oriam Diffusion; vermits Real Software NV 50% van Oriam SA bezit, is het belangenpercentage van Real Software NV in Oriam Diffusion 50%. 12

13 NAAM, volledig adres van de ZETEL en zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft het B.T.W.-of NATIONAAL NUMMER Oriam SA 8, Parvis de Saint-Maur Saint-Maur Cedex Frankrijk Raftar AG Leopoldstrasse Sursee Zwitserland Real Project NV Avenue Franklin Roosevelt Rixensart België Real Services NV Prins Boudewijnlaan Kontich België Real Solutions SA Rue d'eich Luxembourg GH Luxemburg Stork Real NV Daalakkersweg 2A 5641 JA Eindhoven Supply Chain Software NV Prins Boudewijnlaan Kontich België Sycron France SA Rue Péreire 103 F Saint Germain en Laye France Sycron Nederland BV Plotterweg BB Amersfoort Nederland Tradcom NV Steenweg op Gierle Turnhout België Xenia NV Prins Boudewijnlaan Kontich België Toegepaste methode I = Integrale cons. E = Evenredige cons. V = Vermogensmutatiemeth. Gehouden deel van het kapitaal door geconsolideerde ondernemingen en tussenpersonen % I 50 I 100 Wijziging in het percentage van het gehouden kapitaal (t.o.v. het vorige boekjaar) I ,5 I 100 I 99,14 +4,71 E I 60 I 99,999 I 100 V 25 I Real Software bezit rechstreeks 25,5% van de aandelen van Real Project, en Real Solutions bezit 64,5% van de aandelen van Real Project; vermits Real Software NV 99,14% van Real Solutions bezit, is het belangenpercentage van Real Software NV in Real Project 89,45%. 13

14 II. Lijst van de niet opgenomen exclusieve en gemeenschappelijke dochterondernemingen en van de geassocieerde ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode niet wordt toegepast. Lijst van de niet opgenomen exclusieve en gemeenschappelijke dochterondernemingen (in toepassing van artikel 107 van het koninklijk besluit van 30 januari 2001) en van de geassocieerde ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode niet wordt toegepast. NAAM, volledig adres van de ZETEL en zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft het B.T.W.-of NATIONAAL NUMMER Disoft BV in vereffening Marten Meesweg AV Rotterdam Nederland Oasis Systems Consulting PTE Ltd in vereffening 8 Shenton Way #31-02 Temasek Tower Singapore Singapore Real Consulting Group Ltd in vereffening Astra House Arklow Road London SE14 6EB Verenigd Koninkrijk Real Software Holdings North America Inc Suite 300, PMB Centerville Road Wilmington, DE Verenigde Staten van Amerika Summit NV in vereffening Bredestraat Antwerpen België Thériamis SA 13 Passage d Artois Bidot Saint Maur Cedex Frankrijk Real Software Switzerland SA in vereffening Rue de la Croix CH Bassins Zwitserland Reden van de uitsluiting (1) A in vereffening A in vereffening A in vereffening Gehouden deel van het kapitaal door geconsolideerde ondernemingen en tussenpersonen % ,5 100 A 100 A in vereffening 100 A 38,44 4 A in vereffening Wijziging in het percentage van het gehouden kapitaal (t.o.v. het vorige boekjaar) (1) Reden van uitsluiting : A. Dochteronderneming is van te verwaarlozen betekenis. B. Ingrijpende en duurzame beperkingen die de effectieve uitoefening van de controlebevoegdheid over de dochteronderneming dan wel de aanwending van het vermogen van laatstgenoemde bemoeilijken. C. De gegevens die nodig zijn om de dochteronderneming in de consolidatie op te nemen kunnen niet zonder onevenredige kosten of onverantwoorde vertraging worden verkregen. D. De aandelen van de dochteronderneming worden uitsluitend met het oog op latere vervreemding gehouden. E. Geassocieerde onderneming van te verwaarlozen betekenis voor het principe van het getrouwe beeld Oriam SA bezit 38,44% van de aandelen van Thériamis SA; vermits Real Software NV 50% van Oriam SA bezit, is het belangenpercentage van Real Software NV in Thériamis SA 19,22%. 14

15 III. Ondernemingen die noch dochterondernemingen noch geassocieerde ondernemingen zijn Hieronder worden de ondernemingen vermeld die niet bedoeld worden in de staten I tot II van de toelichting, waarin de in de consolidatie opgenomen ondernemingen en de buiten de consolidatie gelaten ondernemingen (op grond van de artikelen 107 en 108 van het koninklijk besluit van 30 januari 2001), hetzij zelf, hetzij via een persoon die in eigen naam, maar voor rekening van deze ondernemingen optreedt, tenminste 10% van het kapitaal bezitten. Deze gegevens mogen achterwege worden gelaten indien zij, gelet op het beginsel van het getrouwe beeld, van te verwaarlozen betekenis zijn. NAAM, volledig adres van de ZETEL en zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft het B.T.W.-of NATIONAAL NUMMER Antwerp Digital Mainport CVBA Markgravestraat Antwerpen België Bakery2B NV Vredestraat Antwerpen België Gehouden deel van het kapitaal door geconsolideerde ondernemingen en tussenpersonen % 9,09 Wijziging in het percentage van het gehouden kapitaal (t.o.v. het vorige boekjaar) 8,33 +8,33 IV. Consortium Aanduiding van de ondernemingen die deel uitmaken van het consortium, met voor elke onderneming de lijst van dochterondernemingen met aanduiding van de methode van opname in de consolidatie en het gehouden deel van het kapitaal. Nihil. 15

16 V. Consolidatiecriteria en wijzigingen in de consolidatiekring A. Consolidatiecriteria Aanduiding van de criteria die worden gehanteerd voor de toepassing van de integrale consolidatie, de evenredige consolidatie en de vermogensmutatiemethode en van de gevallen, met motivering ervan, waarin van deze criteria wordt afgeweken (in toepassing van artikel 165 I. van het koninklijk besluit van 30 januari 2001). Real Software past de onderstaande consolidatiemethoden toe, afhankelijk van de graad van controle die zij uitoefent op haar dochterondernemingen. A.1. De integrale consolidatiemethode Bij de integrale consolidatiemethode worden alle activa, passiva, resultaten, rechten en verplichtingen beschouwd als behorend tot de groep. Het aandeel van de groep in het eigen vermogen, eventueel herwerkt om de individuele waarderingsregels in overeenstemming te brengen met deze van de groep, wordt gecompenseerd met de boekwaarde van de aandelen in de ondernemingen die deze bezitten. Eliminatieboekingen worden doorgevoerd om dubbeltellingen te vermijden (de zogenaamde intercompany eliminaties ). Zodoende worden uit de activa en passiva van de in de consolidatie opgenomen dochterondernemingen, alle onderlinge vorderingen en schulden weggelaten, evenals de opbrengsten en kosten die zijn begrepen in de waarde van een actief dat in de geconsolideerde balans afkomstig is van een andere in de consolidatie opgenomen onderneming. Het aandeel in het (eventueel herwerkte) eigen vermogen van de gecontroleerde vennootschap dat toekomt aan de andere aandeelhouders wordt geboekt op de passiefzijde van de geconsolideerde jaarrekening, onder een afzonderlijke rubriek, met name de belangen van derden. De ondernemingen waarover Real Software de exclusieve controle bezit worden integraal in de consolidatie opgenomen. De exclusieve controle ontstaat wanneer Real Software het vermogen heeft om, op directe of indirecte wijze, het financiële en operationele beleid van de onderneming te bepalen en de resultaten te bekomen van de ondernemingsactiviteiten. Deze exclusieve controle ontstaat ofwel door het bezit van de meerderheid van de stemrechten, verbonden aan de aandelen van de betrokken ondernemingen, ofwel door de beschikking over een controlebevoegdheid krachtens de statuten van de betrokken onderneming. De financiële staten van deze ondernemingen worden in de geconsolideerde rekeningen opgenomen vanaf de datum dat deze exclusieve controle effectief start, tot op de datum dat de exclusieve controle ophoudt te bestaan, behalve in geval de opname van deze financiële staten ernstig bemoeilijkt wordt of indien de gegevens die nodig zijn om de dochteronderneming in de consolidatie op te nemen, niet zonder onevenredige kosten of onverantwoorde vertraging kunnen worden verkregen. A.2. De evenredige consolidatiemethode Bij de evenredige consolidatiemethode worden de activa, passiva, resultaten, rechten en verplichtingen slechts opgenomen ten belope van het deelnemingspercentage. Real Software past de evenredige consolidatiemethode toe op joint venture vennootschappen, die naast Real Software, bestuurd worden door een andere groep, zonder dat één van hen een beslissende zeggenschap heeft. A.3. De vermogensmutatiemethode Bij de vermogensmutatiemethode (equivalentiemethode of equity method ) wordt de deelneming in de balans opgenomen voor het bedrag dat overeenkomt met het aandeel in het eigen vermogen van de betrokken onderneming, inclusief het resultaat over het boekjaar. Het aandeel van de deelneming waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast in het resultaat, wordt in de resultatenrekening onder een afzonderlijke post vermeld, met name de post XII : Aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast. Real Software past de vermogensmutatiemethode toe bij geassocieerde ondernemingen en bij ondernemingen die om bepaalde redenen niet integraal geconsolideerd worden (ondernemingen in vereffening, ondernemingen met sterk verschillende activiteiten of ondernemingen waarbij niet kan uitgegaan worden dat het bedrijf zal worden voortgezet). Real Software past de vermogensmutatiemethode niet toe, wanneer de toepassing ervan slechts een te verwaarlozen betekenis heeft voor de weergave van het getrouw beeld van het vermogen, de financiële positie en het resultaat van het geconsolideerd geheel. 16

17 B. Wijzigingen in de consolidatiekring Inlichtingen die een zinvolle vergelijking mogelijk maken met de geconsolideerde jaarrekening over het vorige boekjaar, indien de samenstelling van het geconsolideerde geheel inde loop van het boekjaar een aanmerkelijke wijziging heeft ondergaan (in toepassing van artikel 112 van het koninklijk besluit van 30 januari 2001). In de loop van het boekjaar 2002 heeft het geconsolideerde geheel een aantal aanmerkelijke wijzigingen ondergaan ten gevolge van de herstructurering van de groep. B.1. Fusie Op 10 juni 2002 keurde de bijzondere algemene vergadering de fusie goed van Real Software NV met de volgende Belgische vennootschappen : - Advanced Software Quality, afgekort ASQ, NV, voorheen gefusioneerd met ASQ Services NV en ASQ DotCom NV - ASQ West NV - OrbIT-S NV - Connect NV, gefusioneerd met Connect Automation International NV - Cresus-Real Software NV - Efficiency Systems Consulting and Implementation Belgium, afgekort ESCI-Belgium, NV - I-Motion NV - Meta Software Company NV - No Limits NV - Real Information Services NV - Real Systems NV - Sycron NV Real Software neemt daarmee vanaf 1 januari 2002 alle activa, passiva, rechten en verplichtingen over van deze voormalige dochterondernemingen. Al deze vennootschappen werden reeds in het vorige boekjaar 2001 integraal geconsolideerd. Bijgevolg blijven met betrekking tot deze vennootschappen de cijfers van het huidige en van het vorige boekjaar vergelijkbaar. In het boekjaar 2002 werden de Luxemburgse ondernemingen Real Solutions SA en Real Software Lux SA gefusioneerd, waarbij Real Solutions vanaf 1 januari 2002 alle activa, passiva, rechten en verplichtingen van Real Software Lux SA heeft overgenomen. B.2. Verwijderingen uit de consolidatiekring B.2.1 Verwijderingen uit de consolidatiekring vanaf 1 januari 2002 Door de verkoop van Infoplex (Duitsland) op 25 februari 2002 en van en Britannia Software (Verenigd Koninkrijk) op 22 april 2002, werden deze participaties vanaf 1 janauri 2002 verwijderd uit de consolidatiekring. Tijdens het boekjaar 2001 werden Infoplex en Britannia Software in de consolidatiekring verwerkt volgens de integrale consolidatiemethode en dit voor het volledige boekjaar De impact op de geconsolideerde resultaten van het vorige boekjaar van deze vennootschappen wordt in punt B.2.3 hieronder behandeld. Disoft BV is in vereffening en werd vanaf 1 januari 2002 verwijderd uit de consolidatiekring daar haar resultaten van te verwaarlozen betekenis zijn. Ten gevolge van de verkoop van Induspartner NV op 18 maart 2002 en van Trans2B op 22 februari 2002 werden deze verwijderd uit de consolidatiekring. Tradical NV werd tijdens boekjaar 2002 vereffend. B.2.2 Verwijderingen uit de consolidatiekring vanaf 1 oktober 2002 Oasis Systems Consulting PTE werd verwijderd uit de consolidatiekring daar deze vennootschap in vereffening van te verwaarlozen betekenis is. B.2.3 Impact op de geconsolideerde resultaten van het vorige boekjaar en op de geconsolideerde resultaten van het boekjaar van de ondernemingen die in 2002 uit de consolidatiekring werden verwijderd. Teneinde een zinvolle vergelijking mogelijk te maken met de geconsolideerde jaarrekening over het vorige boekjaar wordt in Tabel 1 hieronder de impact weergegeven op de geconsolideerde resultaten van 2001 van de ondernemingen die in 2002 uit de consolidatiekring werden verwijderd. 17

18 Tabel 1 : Aandeel in de geconsolideerde resultatenrekening van het boekjaar 2001, van de in 2002 gedeconsolideerde ondernemingen 2001 (in duizenden euro's) Infoplex RLS UK Disoft Oasis Britannia Totaal Bedrijfsopbrengsten Bedrijfskosten Bedrijfsresultaat Financieel Resultaat (*) Resultaat uit de gewone bedrijfsvoering voor belasting Uitzonderlijk Resultaat (**) Winst van het boekjaar voor belastingen Belastingen op het resultaat Winst/verlies van de geconsolideerde ondernemingen Aandeel van derden in het resultaat Aandeel van de groep in het resultaat (*) Waarvan afschrijvingen (-) op consolidatieverschillen (**) Waarvan uitz. afschrijvingen (-) op consolidatieverschillen De impact van de verwijdering uit de consolidatiekring van de onderneming Oasis op de geconsolideerde jaarcijfers van het boekjaar 2002, wordt weergegeven in Tabel 2 hieronder. Tabel 2 : Aandeel in de geconsolideerde resultatenrekening van het boekjaar 2002, van de in 2002 gedeconsolideerde ondernemingen (in duizenden euro's) 2002 Oasis Bedrijfsopbrengsten 198 Bedrijfskosten -176 Bedrijfsresultaat 22 Financieel Resultaat 0 Resultaat uit de gewone bedrijfsvoering voor belasting 22 Uitzonderlijk Resultaat 0 Winst van het boekjaar voor belastingen 22 Belastingen op het resultaat 0 Winst/verlies van de geconsolideerde ondernemingen 22 Aandeel van derden in het resultaat 0 Aandeel van de groep in het resultaat 22 B.3. Verhogingen van participaties Zoals reeds vermeld in toelichting I, heeft Real Software in de loop van het boekjaar 2002 haar deelnemingspercentage in een aantal geconsolideerde ondernemingen verhoogd. B.3.1 Bij ondernemingen opgenomen in de consolidatiekring volgens de integrale consolidatiemethode In april 2002 werden bijkomende aandelen van Real Solutions SA (GH Luxemburg) verworven via inbreng in natura in het kapitaal. Hiermee verhoogde de groep de participatie in Real Solutions van 94,13% tot 99,14%. Deze verhoging van de participatiegraad heeft geen enkele invloed op de geconsolideerde resultatenrekening door een daling van het aandeel van derden in het resultaat, gezien deze ondernemingen in het vorige boekjaar reeds in de consolidatiekring werden opgenomen volgens de integrale consolidatiemethode. De resterende 0,86% van de aandelen van Real Solutions SA zijn op datum van 31 december 2002 in handen van 1 persoon. B.3.2 Bij ondernemingen opgenomen in de consolidatiekring volgens de evenredige consolidatiemethode In samenwerking met Stork Maintenance Management B.V. werd de joint venture Stork Real NV opgericht, waarin de groep 50% van de aandelen bezit. De overige 50% van de aandelen zijn in handen van Stork Maintenance Management BV. Eveneens werd de vennootschap naar Nederlands recht ICT Automotive Products & Services BV opgericht. De groep heeft hierin een participatie van 50%. De overige 50% van de aandelen zijn in handen van KPN Telecom BV. 18

19 B.3.3 Bij ondernemingen opgenomen in de consolidatiekring volgens de vermogensmutatiemethode Nihil. B.4. Naamswijzigingen In het boekjaar 2002 werden geen naamswijzigingen doorgevoerd. VI. Waarderingsregels en methodes voor de berekening van de fiscale latenties A. Algemene waarderingsgrondslag De geconsolideerde jaarrekeningen zijn opgesteld op basis van het historische kostprijsprincipe en in overeenstemming met de algemeen aanvaarde waarderingsgrondslagen in België, zoals omschreven in het koninklijk besluit van 30 januari Tenzij anders vermeld, worden alle activa en passiva gewaardeerd aan nominale waarde. Economisch niet verantwoorde afschrijvingen, waardeverminderingen, voorzieningen, e.d. worden ten behoeve van de consolidatie gecorrigeerd indien de vereiste informatie daartoe tijdig en zonder onevenredige kosten kan worden verkregen. B. Waarderingsregels 5 B.1. Oprichtingskosten De oprichtingskosten worden geboekt tegen aanschaffingswaarde en worden ten laste gelegd van de resultatenrekening van het boekjaar waarin deze kosten worden gemaakt of waarvoor verbintenissen worden aangegaan. B.2. Immateriële vaste activa Immateriële vaste activa verkregen van derden of door inbreng worden geboekt tegen aanschaffingswaarde. Immateriële vaste activa met een beperkte levensduur worden afgeschreven tegen 20% lineair. De interne kosten inzake eigen ontwikkelde software en het onderhoud ervan wordt in de resultatenrekening opgenomen in de boekhoudkundige periode waarin deze kosten zich voordoen. Alle kosten in verband met research and development die worden aangerekend door derden worden geactiveerd en lineair afgeschreven op 5 jaar. B.3. Consolidatieverschillen Het eerste consolidatieverschil wordt in principe bepaald op de datum van aanschaffing van de deelnemingen of op een nabijzijnde datum. De vaststelling van het eerste consolidatieverschil en de opname in de consolidatie geschiedt voor elke dochteronderneming op een datum die nabij is aan de datum van verwerving van de controle. Wanneer er echter acquisities gebeuren gedurende de laatste twee weken van het boekjaar kan de Raad van Bestuur beslissen om deze acquisities op te nemen in de consolidatie van het volgende boekjaar. Positieve consolidatieverschillen werden tot en met het boekjaar 1996 afgeschreven over een periode van 10 jaar. Deze periode van 10 jaar werd bepaald door de Raad van Bestuur op basis van een schatting van de economische levensduur van deze activapost. Bij nieuwe acquisities, vanaf het boekjaar 1997, worden de positieve consolidatieverschillen afgeschreven over een periode van 20 jaar. De Raad van Bestuur is tevens van mening dat de periode van 20 jaar in lijn ligt met de internationale boekhoudnormen. De afschrijving van de consolidatieverschillen gebeurt pro rata temporis op basis van het aantal maanden dat de dochteronderneming in de consolidatie werd opgenomen. 5 De onderstaande waarderingsregels zijn ten opzichte van vorig jaar niet gewijzigd, maar werden voor de duidelijkheid in onderstaande tekst op enkele plaatsen herwoord. 19

20 De positieve consolidatieverschillen maken het voorwerp uit van aanvullende of uitzonderlijke afschrijvingen wanneer de fair value lager is dan de boekwaarde. B.4. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden geboekt aan aanschaffingsprijs. De afschrijvingen over de materiële vaste activa worden berekend in functie van de geraamde economische levensduur van de desbetreffende activa bestanddelen. De materiële vaste activa maken het voorwerp uit van aanvullende of uitzonderlijke afschrijvingen wanneer uit reden van verandering of wijziging van de economische of technologische omstandigheden, hun boekwaarde de gebruikswaarde voor de onderneming overschrijdt. De materiële vaste activa welke buiten gebruik gesteld of niet meer duurzaam tot de activiteit van de onderneming bijdragen, zullen het voorwerp uitmaken van een aanvullende afschrijving, teneinde hun waardering en hun geraamde realisatiewaarde te doen overeenstemmen. De volgende afschrijvingspercentages worden toegepast : Lineair Degressief Terreinen en gebouwen 5% Installaties, machines en uitrusting 20-25% 10-33% Meubilair en rollend materieel 10-25% 20% Leasing en soortgelijke rechten 5-33% 10-33% Overige materiële vaste activa 10-20% 10-20% B.5. Financiële vaste activa De deelnemingen, aandelen en vastrentende effecten worden gewaardeerd aan aanschaffingswaarde. Waardeverminderingen op deelnemingen en aandelen worden geboekt ingeval van duurzame minderwaarde of ontwaarding, verantwoord door de toestand, de rendabiliteit of de vooruitzichten van de vennootschap waarin de deelnemingen of de aandelen worden aangehouden. Voor buitenlandse aangehouden maatschappelijke rechten kunnen waardeverminderingen en terugnemingen van waardeverminderingen worden geboekt om rekening te houden met het karakter van de wisselkoersevolutie. B.6. Vorderingen op meer dan 1 jaar Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Op de nominale waarde wordt een waardevermindering toegepast indien de betaling op de vervaldag onzeker is. B.7. Voorraden & bestellingen in uitvoering Voorraden en bestellingen in uitvoering worden gewaardeerd aan nominale waarde; indien nodig wordt een waardevermindering toegepast. B.8. Vorderingen op ten hoogste 1 jaar Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Op de nominale waarde wordt een waardevermindering toegepast indien de betaling op de vervaldag onzeker is. De waardevermindering op dubieuze klantenvorderingen wordt aangelegd indien ze noodzakelijk wordt geacht op basis van een beoordeling van de individuele dossiers ultimo boekjaar. B.9. Geldbeleggingen en liquide middelen Deze activa worden geboekt tegen hun nominale waarde. Waardeverminderingen worden toegepast wanneer hun realisatiewaarde op balansdatum lager is dan de nominale waarde. De te hoge waardeverminderingen worden ongedaan gemaakt bij het afsluiten van het volgende boekjaar en ingeschreven op de resultatenrekening. B.10. Overlopende rekeningen Deze post wordt per einde van het boekjaar gewaardeerd aan nominale waarde en omvat : - over te dragen kosten : de pro-rata van kosten, die reeds tijdens het voorbije boekjaar werden betaald, maar die ten laste van het volgend boekjaar moeten worden gelegd. - over te dragen opbrengsten : de pro rata van opbrengsten, die reeds tijdens het voorbije boekjaar werden geïnd, maar die betrekking hebben op een later boekjaar. 20

21 - toe te rekenen kosten : de pro rata van kosten, die pas in een later boekjaar zullen worden betaald, maar die ten laste van het voorbije boekjaar moeten worden gelegd. - verkregen opbrengsten : de pro-rata van de opbrengsten geboekt, die slechts in de loop van een volgend boekjaar zullen worden geïnd, maar die betrekking hebben op het voorbije boekjaar. B.11. Belastingen Uitgestelde belastingen worden berekend met betrekking tot alle zogenaamde timing differences die in hoofdzaak ontstaan door een afwijkende behandeling in de fiscale aangifte van waardeverminderingen, afschrijvingen en voorzieningen. Deze voorzieningen in verband met uitgestelde belastingen worden jaarlijks herberekend volgens het actuele belastingtarief en het actuele belastingstelsel. Indien mogelijk zal reeds rekening worden gehouden met het toekomstige belastingtarief en eventueel te verwachten nieuwe belastingen. Conform artikel 140 van het koninklijk besluit van 30 januari 2001 worden in het kader van acquisities zowel de activa als de passiva geherevalueerd om tot een correcte eigenvermogenssituatie bij overname te komen. Deze correcties kunnen aanleiding geven tot zowel actieve als passieve belastinglatenties. Wijzigingen van actieve latenties worden in het resultaat onder belastingen opgenomen. B.12. Pensioenen Een extra-legaal pensioenplan werd toegekend aan bepaalde categorieën personeelsleden. De jaarlijkse pensioenpremie die aan de verzekeringsmaatschappij wordt betaald, wordt in dezelfde boekhoudkundige periode in de resultatenrekening opgenomen. B.13. Voorzieningen voor risico s en kosten De vereiste voorzieningen voor risico s en kosten worden gevormd. De waardering van alle voorzieningen voor risico s en kosten gebeurt tegen nominale waarde. B.14. Schulden Alle schulden, met inbegrip van Automatisch Converteerbare Obligaties, worden geboekt tegen hun nominale waarde. B.15. Herstructureringskosten Wanneer bij nieuwe overnames een behoefte wordt vastgesteld om bepaalde herstructureringen door te voeren, dan worden de provisies daarvoor aangelegd bij de overname tegen de eerste consolidatieverschillen. B.16. Resultaatbepaling Time and material contracten zijn deze overeenkomsten waarbij de facturatie aan de cliënt wordt opgemaakt op basis van de werkelijke gepresteerde tijd en geleverde hardware, volgens een contractueel vastgelegde prijsafspraak per tijdseenheid en/of hardware. Omzet inzake time and material contracten wordt opgenomen in de boekhoudkundige periode tijdens dewelke de arbeidstijd is gepresteerd en materiaal is geleverd. Fixed price contracten zijn deze overeenkomsten waarbij met de cliënt een vaste prijs wordt afgesproken in verband met de oplevering van een vooraf vast, welomschreven project. De facturen worden opgesteld in overeenstemming met de gemaakte afspraken met de cliënt, naarmate het project vordert. Inzake niet afgewerkte projecten raamt de directie, volgens de percentage-of completion-methode, het bedrag van de reeds gerealiseerde omzet. Hieruit resulteert,in vergelijking met de gefactureerde bedragen, een verworven opbrengst of een over te dragen opbrengst. Deze afgrenzingsposten worden respectievelijk opgenomen in de jaarrekening onder de rubriek handelsvorderingen of ontvangen vooruitbetalingen. Maandelijks raamt de directie tevens de nog te maken kosten. Als deze geraamde, nog te maken kosten hoger zijn dan de toekomstige opbrengsten, dan wordt een voorziening voor toekomstige verliezen aangelegd. B.17. Omrekening van verrichtingen in vreemde valuta De geconsolideerde jaarrekeningen zijn opgemaakt in duizenden euro s. Verrichtingen in vreemde valuta Verrichtingen in vreemde valuta worden opgenomen tegen de geldende koers op de datum van de verrichting. Omrekening van bedragen in vreemde valuta Activa en passiva in vreemde valuta worden omgezet aan de geldende koers op jaareinde. Gerealiseerde en niet gerealiseerde koersverschillen worden opgenomen in de resultatenrekening van het boekjaar. 21

22 De resultatenrekeningen worden omgezet aan de gemiddelde koers van het boekjaar. Munt Gemiddelde koers (in euro s) Slotkoers (in euro s) CHF 0,6820 0,6885 SGD 0,6280 0,6228 Het verschil dat voortvloeit uit het gebruik van een gemiddelde wisselkoers en een wisselkoers op jaareinde wordt verwerkt in de consolidatie, als omrekeningsverschil dat opgenomen is in de rubriek omrekeningsverschillen die deel uitmaakt van het eigen vermogen. VII. Staat van de oprichtingskosten (post I van de activa) (in duizenden euro s) Nettoboekwaarde per einde van het vorige boekjaar 0 Mutaties tijdens het boekjaar : - Nieuwe kosten van het boekjaar 0 - Afschrijvingen (-) 0 - Omrekeningsverschillen (+)(-) - Andere wijzigingen (+)(-) Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar 0 Waarvan :- Kosten van oprichting of kapitaalsverhoging, kosten bij uitgifte van leningen, disagio en andere oprichtingskosten - Herstructuringskosten VIII. Staat van de immateriële vaste activa (post II van de activa) (in duizenden euro s) Kosten van onderzoek en ontwikkeling Concessies, octrooien, licenties enz. Goodwill A) AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : - Aanschaffingen met inbegrip van geproduceerde vaste activa Overdrachten en buitengebruikstellingen (-) Overboekingen van een post naar een andere (+)(-) Omrekeningsverschillen (+)(-) - Andere wijzigingen -33 Per einde van het boekjaar

23 C) AFSCHRIJVINGEN EN WAARDEVERMINDERINGEN Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : - Geboekt Teruggenomen want overtollig (-) - Verworven van derden - Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen (-) Overgeboekt van een post naar een andere (+)(-) 86 - Omrekeningsverschillen (+)(-) -1 - Andere wijzigingen -16 Per einde van het boekjaar D) NETTOBOEKWAARDE PER EINDE BOEKJAAR (a)-(c) IX. Staat van de materiële vaste activa (post IV van de activa) (in duizenden euro s) Terreinen en gebouwen Installaties, machines en uitrusting Meubilair en rollend materieel (post IV.A.) (post IV.B.) (post IV.C.) A) AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : - Aanschaffingen met inbegrip van geproduceerde vaste activa Overdrachten en buitengebruikstellingen (-) Overboekingen van een post naar een andere (+)(-) Omrekeningsverschillen (+)(-) Andere wijzigingen Per einde van het boekjaar B) MEERWAARDEN Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : - Geboekt - Verworven van derden - Afgeboekt (-) - Overgeboekt van een post naar een andere (+)(-) - Omrekeningsverschillen (+)(-) Andere wijzigingen Per einde van het boekjaar 23

24 C) AFSCHRIJVINGEN EN WAARDEVERMINDERINGEN Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : - Geboekt Teruggenomen want overtollig (-) - Verworven van derden - Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen (-) Overgeboekt van een post naar een andere (+)(-) Omrekeningsverschillen (+)(-) Andere wijzigingen Per einde van het boekjaar D) NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR (a)+(b)-(c) Leasing en soortgelijke rechten Overige materiële vaste activa Activa in aanbouw en vooruitbetalingen (post IV.D.) (post IV.E.) (post IV.F.) (in duizenden euro s) (in duizenden euro s) (in duizenden euro s) A) AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : - Aanschaffingen met inbegrip van geproduceerde vaste activa Overdrachten en buitengebruikstellingen (-) Overboekingen van een post naar een andere (+)(-) Omrekeningsverschillen (+)(-) Andere wijzigingen -30 Per einde van het boekjaar B) MEERWAARDEN Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : - Geboekt - Verworven van derden - Afgeboekt (-) - Overgeboekt van een post naar een andere (+)(-) - Omrekeningsverschillen (+)(-) Andere wijzigingen Per einde van het boekjaar C) AFSCHRIJVINGEN EN WAARDEVERMINDERINGEN Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : - Geboekt Teruggenomen want overtollig (-) - Verworven van derden - Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen (-) Overgeboekt van een post naar een andere (+)(-) Omrekeningsverschillen (+)(-) - Andere wijzigingen Per einde van het boekjaar D) NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR (a)+(b)-(c) Waarvan : - Terreinen en gebouwen Installaties, machines en uitrusting 6 - Meubilair en rollend materieel

25 X. Staat van de financiële vaste activa (post V van de activa) (in duizenden euro s) Ondernemingen waarop vermogensmutatiemethode is toegepast Andere ondernemingen 1. Deelnemingen (post V.A.1.) (post V.B.1.) A) AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : - Aanschaffingen Overdrachten en buitengebruikstellingen (-) Overboekingen van een post naar een andere (+)(-) - Omrekeningsverschillen (+)(-) Per einde van het boekjaar B) MEERWAARDEN Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : - Geboekt 68 - Verworven van derden - Afgeboekt (-) - Omrekeningsverschillen (+)(-) - Overgeboekt van een post naar een andere (+)(-) Per einde van het boekjaar 68 C) WAARDEVERMINDERINGEN Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : - Geboekt Teruggenomen want overtollig (-) - Verworven van derden - Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen (-) - Omrekeningsverschillen (+)(-) - Overgeboekt van een post naar een andere (+)(-) Per einde van het boekjaar 182 D) NIET OPGEVRAAGDE BEDRAGEN Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar (+)(-) Per einde van het boekjaar E) WIJZIGINGEN IN HET EIGEN VERMOGEN VAN DE ONDERNEMINGEN WAAROP DE VERMOGENSMUTATIE- METHODE WORDT TOEGEPAST Aandeel in het resultaat van het boekjaar -105 Eliminatie van de dividenden m.b.t. deze deelnemingen Andere wijzigingen in het eigen vermogen NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR (a) + (b) - (c) - (d) +/- (e) 25