PetersFocus 2019 /1\

Transcriptie

1 PetersFocus 2019 /1\

2 januari Onder de noemer PetersFocus schrijf ik over een onderwerp of thema dat op dat moment mijn bijzondere belangstelling heeft. En maandelijks info over fotografen en thema s in de fotografie. Dat wordt gepubliceerd op BEELDEXPOSURE.NL In dit boekje geef ik het werk van de verlopen maanden weer; een soort van arcief dus. WAT JE WEL NIET KUNT VERZINNEN Je ziet het zo voor je. De pensio-& nado s op de bank al de hele tijd bezig met het nietsdoen. Kijken naar niks en nergens. Sommigen beschouwen dat als het ultieme genieten, anderen zien niet het verschil met het achter de geraniums zitten. Ja, wel in de buitenlucht, maar daar is dan ook alles mee gezegd. De zakenman, het drukke baasje die zich met grote stappen naar de volgende bespreking spoedt. Druk, druk, geld, geld. Het adagium van een geslaagd leven. Op het moment dat je met je camera in je hand filosofeert over het oudere echtpaar zittend op het bankje, zie je vanuit je ooghoek de zakenman naderen. Het contrast flitst door je hoofd en bijna als vanzelf vult het negatief in je camera zich. Nu nog het goede moment, geluk met die punt van de schoen die bijna als een spot wijst naar het ogenschijnlijk doelloos tijdsmoment van de pensionado s. Een foto met een (klein) verhaal. Eigenlijk was het een makkie. Geen sprake van geluk. /3\

3 Even voor dit moment had ik ook al een dergelijke foto gemaakt. Nagenoeg op dezelfde plek. Je ziet het onder andere aan de BH-winkel op de achtergrond; een grote Britse keten die ten tijde dat ik in Bedford [UK] rondstruinde al even failliet was. Het is een foto met een meer complex verhaal. Een verhaal dat niet zo een-dimensionaal is als het gaat om contrasten zoals in de vorige foto. Een spannend moment dat ik heel intuïtief heb vastgelegd. In de foto leeft iedereen zo in zijn eigen wereldje. De moeder met de kinderen, die op hun beurt ook weer met heel verschillende dingen bezig zijn en evenzo verschillende uitdrukkingen hebben. De drukke zakenman die zich tussen alle anderen weg spoedt, de man die redelijk relaxed is en, tegen de draad in, misschien al huiswaarts keert. De mannen die vanwege hun uiterlijk net een ander slag vormen en de man op het bankje, maar minder relaxed als het ouder echtpaar. Een miseen-scene die je zo maar voorgeschoteld krijgt. Een moment van niks want een kwart-tel later is alles weer anders en is de harmonie en ritme uit je beeld verdwenen. Dat is wat ik noem het fotografengeluk. Als straatfotograaf kun je het niet of moeilijk verzinnen. Maar het zijn wel momenten waar je naar op zoek bent. Sommige zeggen daarom dat het geen geluk of toeval is maar dat de goede straatfotograaf het afdwingt. Dat kan waar zijn als je niet schroomt om van een moment meerdere foto s te maken. Dan dwing je de camera op zoek te gaan naar een aantrekkelijk, bijzonder of toevallig moment. Misschien is er dan toch minder sprake van geluk door je werkwijze als straatfotograaf. Maar ik blijf erbij dat je het nauwelijks kunt verzinnen. [Deze twee foto s maakte ik in september 2018 in Bedford, een middelgrote industriestad in het Zuiden van Engeland.] /5\

4 een bijzondere gebeurtenis uitvaart in Mount Zion Apostolic Church Bedford sep 2019 /7\

5 februari I think the ordinary is a very underexploited aspect of our lives because it is so familiar. Citaat Martin Parr MET EEN VLEUGJE IRONIE Ik ben een fan van fotograaf Martin Parr. Het toeval wil dat ik op de dag af 5 jaar ouder ben dan hij en misschien dat in de sterren een verklaring voor mijn bewondering voor hem te vinden is. Jaren geleden kocht ik in Frankrijk een vuistdik boek met zijn werk. Met foto s uit zijn beginperiode, nog niet bekend, en zeker niet beroemd. Zijn zwartwit foto s uit de jaren zeventig doen menig hart van amateurfotografen sneller kloppen. Bijna elke foto vertelt een klein verhaal. Met milde spot legde hij de wereld in het Noorden van Engeland vast. Midden jaren tachtig ging hij over op kleur. Kleur past goed bij de wijze waarop hij de wereld van massa consumptie vastlegt. In veel van mijn (straat)foto s zit ook iets schurend of ironisch. Ik geef de wereld graag een bijbetekenis. De toevoeging brengt bij het zien van de foto s hopelijk een lichte smile op de gezichten van de beschouwer. Het sleutelwoord is wat mij betreft humor zonder direct kwetsend of grof te willen worden. Ik weet dat het soms balanceren op een smalle richel is en dat je het risico loopt dat een beschouwer een enkele keer het woord sneu in de mond neemt of de wenkbrauwen doet fronsen. Echter met de overdrijving heb ik zeker geen beledigende bedoelingen. Daarvoor is de straat me te lief. /9\

6 Klik hier voor interessant werk van Martin Parr /11\

7 maart ik ben geen kunstenaar, ik ben fotograaf Dat is nu al de tweede keer dat ik deze uitspraak hoor uitgesproken worden door beroemde en gearriveerde fotografen. Don McCullin, de oorlogsfotograaf en inmiddels ruim 80 jaar, ontmoette ik enkele jaren geleden in Arles tijdens de openingsweek van het oudste en grootste fotofestival van de wereld. Hij zat op een stoeltje op een pleintje achter de kerk. Voor het blad FOTOgrafie schreef ik in mei 2016 een verhaal over het naderende festival in Arles (juli 2016). Hieronder het eerste deel van het artikel over McCullin. /13\

8 ontmoeting in Arles, 5 juli 2015 Even buiten het centrum van het Provençaalse Arles trof ik op een klein kerkpleintje, even buiten het centrum, een heer op leeftijd aan, geposteerd op een krukje voor een grote platencamera. In de openingsweek van het fotofestival Rencontres d Arles hoef je dat niet zo vreemd te vinden omdat de stad dan een en al fotografie ademt. Het achterhoofd leunde tegen een steun op een statief en zorgde voor een juiste scherpstelafstand. Twee jonge fotografen waren druk in de weer met de grote 8 bij 10 inches platencamera. Vast studenten of jonge beroeps die het weekje Arles aangrepen om in het fraaie ochtendlicht, -echt Arleslicht onderscheidt zich-, een aantal portretten te maken. Op de achtergrond een homeless person ; verder geen pottenkijkers. Het ging er super serieus aan toe. Nadat de twee fotografen de plaat in een iglo-tent, -om de hoek in een schaduwrijke nis van de kerk-, hadden ontwikkeld, bleek al snel wie de leiding had. De wat oudere heer was meester en model tegelijk. Ik stelde me voor en vroeg of ze aan een opdracht of zoiets werkten. Nee gewoon omdat het leuk is om in Arles te fotograferen; heerlijke temperatuur, mooie plekjes. Liefhebbers pur sang dus. Een jong paartje sloot zich aan en de jongeman zei dat hij het wel heel kunstig vond wat ze deden. Hij betitelde de heer als kunstenaar. Waarop deze belerend doch uiterst vriendelijk reageerde met de woorden ik ben geen kunstenaar, ik ben fotograaf. Hij vervolgde dat hij in de meest dramatische omstandigheden had gefotografeerd en vier keer door World Press was uitverkoren maar nu als bezoeker genoot van de fotografie in Arles. Don Mc Mullin, want die was het, is dit jaar één van de fotografen waarvan het werk is opgenomen in een grote expositie. Don McCullin behoort zonder twijfel tot de meest controversiële oorlogsfotografen van de 20ste eeuw. Hij versloeg een indrukwekkend aantal oorlogen, met sprekende /15\

9 foto s die een enorme impact hadden. Juist tijdens dit festival wordt voor het eerst de rijkdom en de betekenis van zijn fotografische praktijk buiten de grenzen van het conflict tentoongesteld; foto s van zijn jarenlang onderzoek als documentaire en landschapsfotograaf. Een tikkeltje onverwacht voor een oorlogsfotograaf. Maar juist dat typeert ook het fotofestival in Arles. IMPRESSIE ARLES In de afgelopen jaren was ik regelmatig tijdens de openingsweek van het festival in Arles. Om fotografen te ontmoeten, tentoonstellingen te bezoeken, in gesprek te gaan met anderen en ook nog wel om te fotograferen. In het heerlijk Arles-licht. Zo bijzonder, alleen daar al voor zou je in de eerste week in Arles willen zijn. In dit artikel tref je wat van de foto s aan die ik in de afgelopen jaren daar maakte. /17\

10 /19\

11 april de man met het talent voor licht en kleur HARRY GRUYAERT Er zijn meer van die mannen. Mannen die hun hart verpand hebben aan het licht en aan de kleur. Alex Webb is zo n figuur. Maar het begon, als straatfotograaf, allemaal in zwart-wit. Na een reis naar Haïti en later naar de Caraïben en Afrika werd hij getroffen door de intensiteit en de trillingen van het licht en de kleuren die de straten een bijzondere atmosfeer gaven. Hij realiseerde zich dat kleur niet uitsluitend om kleur gaat maar ook over emoties. Zwart-wit komt uit het hart en de geest maar kleur komt uit de buik, zoals de Belgische Magnumfotograaf Harry Gruyaert het eens formuleerde. Zijn vraatzucht naar kleur bevredigde hij opnieuw met straatfotografie waar ook ter wereld. Opdrachten gaf hij zichzelf en leverde die dan af bij het agentschap die voor eventuele verspreiding zorgde. Als geen ander weet hij vlakken en lagen in zijn beelden te combineren waardoor er welhaast een nieuwe wereld wordt geschapen. Maar voor nu genoeg over Alex Webb. Ik kom nog weleens terug bij hem. trailer film Harry Gruyaert, Photgrapher : /21\

12 Ik wil naar de Belgische fotograaf Harry Gruyaert [Magnum fotograaf]. In december 2018 werd hij 75 jaar en dat werd gevierd met een film Harry Gruyaert, photographer. De film (zie de trailer hierboven) is voor pakweg 15 euro te koop en zeker de moeite waard als je meer van de fotograaf te weten wilt komen. Een fotograaf die denkt in kleur en een geheel eigen beeldtaal heeft ontwikkeld in kleur. Zijn kleuren werken enigszins vervreemdend en dat versterkt hij nog eens door het surrealistische moment. Toegegeven feitelijk zijn het de momenten die we allemaal wel zien maar hij maakt er door kader en moment ware kunststukjes van. Het zijn geen hoogdravende boodschappen die Gruyaert ons vertelt; eerder kleine verhaaltjes van alledag die door zijn manier van werken en verbeelden tot grootsheid verweven worden. Het is of hij wil zeggen: Kijk dit is leven, dit is de wereld waarin we leven. Zijn beelden zijn melancholisch van aard en daarmee worden ook zijn beelden heel persoonlijk. Als je de film bekijkt zie je een rustige, bijna flegmatieke, fotograaf die observeert, fotografeert, observeert in een bijna continue proces van uiterste concentratie. Als ik u was zou ik de film aanschaffen of snel naar een filmhuis gaan. U wordt niet teleurgesteld. Ik heb hier enkele foto s geplaatst, gemaakt in Antwerpen, die ik de titel meegeef in de voetsporen van Harry Gruyaert. Maar in alle bescheidenheid, het zijn slechts de voetsporen van de meester! /23\

13 /25\

14 /27\

15 in de voetsporen van Harry Gruyaert /29\